ONS BLAD Eenheid dringende eisch een Of’- VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS Nederlands stem te Genève Het nieuws van heden 'i HAARLEMS BISSCHOP SPREEKT TE DELFT VIERMOGENDHEDENPA CT ANTIBRITSCHE ACTIE IN JAPAN DE BAROMETER Vermindering van bewapening JOH. LAUWERS MAANDAG 22 MEI 1933 ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 202 AMERIKA’S LUCHT-ARMADA Volk en priesters één De inhoud Geest van critiek Thornton en MacDonald nog gevangen Katholieke sport Bij wyze van proef in Amerika Kard. Enrico Gasparri Volk en priester Het Gran Chaco-conflict De Volkenbond stelt arbitrage voor GESLEEPT ZWEEFVLIEGTUIG Katholieke politiek De Russische Wijnkoop Van Zurich naar Le Bourget Geen inflatie Sinowjeff bekent zijn zonden Hugenberg tevreden Nazi-actie in Sleeswijk Denemarken bezorgd De Valera naar Rome De Belgische regeering aan het volk De eerste drie maanden nog niet vrijgelaten Saamhoorigheid op politiek ter rain en in de beoefening der spoH Z.H.E. Mgr. J. D. J. Aengenent De gedelegeerden worden het eens; een termijn van tien jaar DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN PAYGLOr 3 ALKMAAR Donkere-kamer-Lampen Venizelos mag zich ver- 4 dedigen Prefect van het opperste rechts college der Apost. Signatuur Over het handelsverdrag met Holland Het antwoord van H. M. de Ko ningin aan Roosevelt voorge lezen ter Ontwapenings conferentie ADVERTENTIEPRIJZEN Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c. p. regel; idem op pag één 55c. p. regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek - Telefoonnummer 433 Bevryding van Indië geëischt NOORD-HOLLANDSCB DAGBLAD „Gebonden over: o Mijne dierbare Diocesanen, offtcieele bekrachtiging (United Press) Doodelijk aato-ongelnk te Hilversum. verschillende verkeersongevallen in O O volgende zich te - - - - hoogst onverantwoordelijke daad. Ik wil geen scheidsrechter zjjn in de juistheid van sommige politieke yieeningen, maar, omdat ik mij be schouw te behooren tot de gezagdragers der kerk door God aangesteld die de zorg heelt voor de godsdienstige belangen harer geloovi- gen, spreek ik als bisschop en niet als politicus, spreek ik ook in uw eigen belang en dat van uw kinderen in de toekomst. gisteren ook het aantal 1000 te vermin- In Calif ornië worden groote luchtmanoeuvres gehouden, die drie weken duren en waaraan door 350 vliegtuigen wordt deelgenomen. Een deel der luchtvloot gereed voor den start TOKIO, 20 Mei (Reuter). In Japan is een tntl-Brilsche stemming losgebroken, welke tot ilting komt in groote biljetten, welke overal n Tokio zijn aangeplakt en naar gezegd wordt, zijn uitgegeven door een organisatie die zich noemt de „Aziatische anti-Brltsche Bond". Ernstige plaatsen. Vermindering van bewapening b(j wijze vaa proef in Amerika. Manifest der Belgische regeering aan het land. Zweef vliegtuig gesleept van Zurich naer Parijs ■Nyi-actle in Deensch Sleeswijk. Thornton en MacDonald voorlopig niet vrij gelaten. Anderhalf jaar geëischt tegen den leening- promotor. Staking in het Krimsche veenbedrijf geëindigd. Hugenberg over het haadelsverdrag met Ne derland. Hoogste stand o» Maandag uur VJU.: 1M Vorige stand 757 Op den twaalfden diocess nen Katholiekendag in het bisdom Haarlem heeft Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent tijdens de plechtige algemeene slotvergadering in de St. Hippolytuskerk een rede uitgesproken, die wjj om haar groote be langrijkheid hier zooveel mogelijk woor delijk laten volgen. ROME, 20 Mei. (Reuter). Z. H. de Paus heeft Z.Em Kardinaal Enrico Gasparri benoemd tot prefect van het opperste Rechtscollege der Apostolische Signatuur als opvolger van wijlen Kard. Cenettl Judge Bingham, Amerika’s nieuwe gezant in Engeland, wordt door den burgemeester van Plymouth bij zijn aankomst aan boord van het stoomschip „Washington” hartelijk verwelkomd. BERLIJN, 20 Mei (W B.) In een rede Berlijn verklaarde Hugenberg: „Het handels verdrag met Holland is het eerste verdrag op langen termijn, dat met een land, dat uit het oogpunt van export van gewicht is, is gesloten, zonder dat aan den Duitschen land bouw offers zijn opgelegd, die schadelijk zijn Z. Em. Kardinaal Enrico Gasparri benoemd tot Prefect van het opperste rechtscollege der Apostolische Signatuur. Sinowjeff smeekt om wederopname in de Com munistische partij. Anti-Briteche stemming in Japan. De zaak Venbeloz. BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR Telefoon Administratie 433, Redactie 633 ABONNEMENTSPRIJS. Per kwartaal voor Alkmaar I X Voor buiten Alkmaar 12.85 Met geïllustreerd Zondagsblad 10.60 hooger Dagblad uitgegeven door de N V. Drukkerij De Spaarnestad Haarlem Engeland wordt hierin beschuldigd van on dankbaarheid jegens Japan, in weerwil van het feit dat Japan Engeland’s trouwe bondgenoot geweest is tijdens den oorlog. Engeland zou Japan gedwongen hebben tot een Ongelijke ver houding in de marine op de vlootconferentle van Washington en zou de antl-Japansche stemming in Genève hebben aangewakkera. Tenslotte wordt de bevrijding van Indië ge- eischt van de Engelsche overheerschlng en wordt een beroep gedaan op de 400 mil’.ioen Chlneezen en 300 mlllioen Indiërs om den Brtt- schen invloed te verdrijven naar het Westen van Suez. Tenslotte, dierbare diocesanen, wil ik wijzen op de saamhoorigheid tusschen volk en priester die niet zoo is. als te wenschen was. Wij moe ten ervan getuige zijn, dat in den laatsten tL'd op den priesterstand wordt afgegeven, da*, menschelijke gebreken onrechtvaardig worden vergroot en veralgemeend. Dit is temeer droe vig, omdat de goede verhouding tusschen pries ter en volk daardoor verbroken wordt, en we dusdoende ons eigen graf graven. De katho lieke kerk is in Nederland krachtig geweest door den hartelijken omgang tusschen priesters en leeken. Volgens mjjn vaste overtuiging be zitten wjj in ons vaderland een priesterstand, waarop wij trotseh mogen zijn. In mijn diocees werken meer dan duizend priesters, die er diep van doordrongen zijn te arbeiden voor de eer van God en het heil der zielen. Natuurlijk heb ben zij als leder mensch hun fouten, doch «Ij verrichten dag en nacht een heerlijk werk voor alle standen in de maatschappij. Ik wil een krachtig protest uitbrengen tegen dit afgeven op den priesterstand. Als bisschop van meer dan duizend priesters wil ik seggen, dat deze meermalen b(j hun werk worden gedreven door een heiligen ijver voor de eer van God en het heil der zielen. Ik spreek dan oox den wensch uit, dat van dezen dag af het saamhoorigheids- besef tusschen volk en priester opnieuw moge gaan groeien en toenemen in kracht en sterkte, dat van dezen dag af mogen groeien en toene men de gevoelerts*' van aanhankelijkheid en waardeering, en dat over het geheele terrein van het openbare leven onze eenheid, bijzonder Wanneer ik thans aan het einde van dezen zoo schitterend geslaagden dag enkele woorden tot u mag richten, dan heb ik geen andere bedoeling dan u te wijzen op enkele practise!)-* punten, door de beleving waarvan gij in daden zult omzetten, wat heden in theorie is behan deld. Ik wil dan wijzen op enkele in ons katho lieke gemeenschapsleven voorkomende verschijn selen, die niet stemmen tot blijdschap, op en kele lacunen, waarvan ik hoop, dat zij tenge volge van dezen Katholiekendag zullen verdwij nen. Hierbij wil ik aan niemand eenig verwijt maken, en al moge ik ernstig pleiten, ik wil in deze moeilijke tijden slechts spreken als een bezorgde vader tot zijn kinderen om aldus uwe geestelijke belangen het beste weten te be hartigen. PARIJS. 20 Mei. (Reuter.) Op het vliegveld Le Bourget is de heer Farner aangekomen, ge zeten in een vliegtuig zonder motor, dat door een ander vliegtuig van Zürich was geleept zonder lusschenlanding over een afstand van bijna 500 K M. Farner wil zijn toestel demonstreeren op een vlieg-propaganda-dag te St. Germain en Laye. DUBLIN. 30 Mel. (V. D.) De lerache Minis ter-President De Valera en de Minister van Binnenlandsche Zaken OKelly zijn heden naar Rome vertrokken waar De Valera zal worden ontvangen door den Paus en Mussolini. Allereerst laat ik mijn gedachten dan gaan over een punt, waarop de inleider in de eerste sectie de aandacht vestigde: de katholieken moeten saamhoorigheid toonen in de organi saties, die voor ontspanning zorg dragen. Ik heb deze stellig met groote vreugde gelezen Op dit gebied is namelijk een tekort, dat zich duidelijk openbaart in de beoefening van de sport. Het is niet alleen gewenscht, maar ook dringend noodzakelljk. dat de katholieke sport- beweging meer sympathie ontvangt, want ook over dit terrein moet de saamhoorigheid zich uitstrekken. Het is jammer en droef te con- stateeren, dat de katholieken nog niet de drin gende noodzakelijkheid begrepen sport te ba- seeren op katholieken grondslag. Het gaat er niet alleen om de katholieken van de neutrale sport verwüdercf te houden, doch vooral om sport in positieven zin dienstbaar te ma ken aan de katholiek? vorming van hen. die aan sport doen. Nog altijd steunen katholieken neu trale vereenigingen met hun geld en hun sym pathie. Ik vraag met allen aandrang, dat die mentaliteit moge veranderen, en het saam- hoorigheidsbesef worde versterkt. Katholieken, steunt de katholieke sportbeweging meer dan lot nn toe met uw lidmaatschap en uw warme sympathie! Ik vestig er echter de aandacht op. dat ik hier niet bedoel sportvereenlgingen, die zich katholiek noemen, maar alleen die, welke kerkelijk geautoriseerd zijn. Ik vraag daarom den ouders hunnen kinderen te verbieden lid te zijn van neutrale of zich katholiek noemende sportvereenlgingen. BRUSSEL. 20 Mei (Reuter). In een manifest aan het land verklaart de Belgische regeering, dat zij alle ruïneuze maatregelen als die van in flatie. devaluatie van den franc of geforceerde conversie der rente verwerpt. Zij vraagt het volk belasting te betalen, zonder wettelijke maatregelen af te wachten. Zij zal overal, op alle gebieden misbruiken en corruptie bestrij den De staat maakt moeilijke dagen door Maar de regeering bouwt op de wijsheid en energie van het Belgische volk. Dank zij deze eigen schappen zal België ook uit de nieuwe beproe vingen zegevierend te voorschijn treden. MOSKOU. 20 Mei (Reuter). De Telegraaf- agentuur der Sovjetunie meldt, dat Sinowjeff aan het Centraalcomité der Communistische partij een schrijven heelt gericht, waarin hij zijn fouten op binnen- en bultenlandsch poli tiek gebied bekent, zijn strijd tegen de partij leiding veroordeelt en waarin hij tenvolle ver klaard, dat de partjj onder de ideologische en praktische leiding van Stalin geweldige succes sen heeft te boeken. Hij smeekt om wederop name, om door hard werken voor de partij zijn schuld te delgen. op politiek gebied, niet meer die lacunen mogen toonen, die thans aanwezig zijn. Bewaart en versterkt uw eenheid op ieder terrein, opdat wij aldus met de hulp van God deze ernstige tijden goed zullen doorkomen! Op deze rede van Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent, die herhaaldelijk door applaus on derbroken werd, volgde een geestdriftige en hartelijke ovatie. WASHINGTON, 20 Mei. (Reuter.) Het Ame- rikaansche Departement van Marine heeft bij wijze van proef besloten om een derde deel van de geheele vloot tijdelijk buiten dienst te stellen. Het vorig jaar is dit geschied met torpedo- booten en onderzeeërs, ten einde te trachten op de vlootultgaven te bezuinigen. De vaar tuigen worden Inmiddels nagezien en hersteld en verschaffen zoódoende volop werk. Het africhten* van recruten zal eenige maan den stilstaan en bij hervatting verwacht men, dat de meeste strijdkrachten zich zullen con- centreeren in San Diego, daar de vloot zich op den Stillen Oceaan bevindt en het goedkooper is het personeel af te richten in plaatsen die ziep het dichtst bij de schepen bevinden. Gelijk president Roosevelt gisteren reeds mededeelde, overweegt men dienstdoende officieren met deren. ROME, 21 Mei Het door Mussolini voor gestelde viermogendhedenpact is thans door de vertegenwoordigers van alle vier de landen, die erbij betrokken zjjn: Duitschland. Engeland. Frankrijk en Italië, aanvaard. Deze volkomen overeenstemming werd gisteren bereikt, doordat Rijksminster Goering voor Duitschland en de ambassadeur De Jouvenel voor Frankrijk hun goedkeuring hechtten aan het pact. Mussolini heeft nu het ontwerp-verdrag waarin de vier landen zich verplichten samen te werken om den vrede in Europa te hand haven, een overeenkomst die om te beginnen tien jaar van kracht zal zijn, naar Genève ge zonden. Tevens is het naar de regeeringen te Berlijn. Londen. Parijs en Rome gestuurd ter Regeeringsmaatregelen gevraagd in verband met bet dreigend massa-ontslag te NtyverdaL Rede van» dr. Kortenhorst economie als CrisispollUek”. De twaalfde Diocesane Haarlemsche Katholie kendag te Delft schitterend geslaagd. Rede van ZT H. Exc. Mgr. Aengenent op den Katholiekendag. De tekst van Mussolini's verdragsontwerp is nimmer van olflcieele zijde gepubliceerd. Niet temin staat het wel vast en is het ook nooit weersproken, dat de inhoud op het neerkomt 1. Duitschland. Engeland, Frankrijk en Italië verplichten zich tot een politiek van samenwer king tot handhaving van den vrede; 2. Genoemde landen bevestigen het beginsel van de herziening der vredesverdragen binnen het kader van het Volkenbondspact. als er een situatie ontstaat, die een conflict kan veroor zaken. 3. Engeland. Frankrijk en Italië verklaren, dat Duitschlands rechtsgelijkheid in practijk ge bracht dient te worden, als de ontwapeningsbe- sprekingen slechts tot gedeeltelijke resultaten leiden. Duitschland verplicht zich de rechtsge lijkheid slechts na diplomatiek overleg te ver wezenlijken. Ik kom thans tot het derde verschijnsel, dat o.q^. hierin bestaat, dat sommigen, die oogen- schijnlijk niet aan de genoemde versplintering willen meedoen, door woord en geschrift het vertrouwen ondergraven in de leiders, waarvan velen al vjjf-en-twintig jaren en langer hun beste krachten hebben gegeven. Dergeljjke mannen worden verguisd en als nietswaardig betiteld. Zij. die aldus weliswaar binnen het raam der organisatie hun ondergravingswerk doen, vergeten, dat onze eminente leiders steeds goede katholieken waren en zoo vooruitstrevend, als dat in de gegeven omstandigheden moge- Hjk was. Bovendien vergeten dezulken tweo belangrijke dingen: wij, katholieken maken niet meer dan een derde deel van de bevolking uit, zoodat, wie er dan ook in de leiding zouden komen, het voor iedere leiding onmogelijk zou zjjn de verwerkelijking der idealen, die wij aU katholieken mogen hebben, tot stand te bren gen, en tweedens, dat ons vaderland niet alleen de crisis kan oplossen, daar wij deel uitmaken van een internationale crisis, die aHeen langs internationalen weg is op te lossen. GENÈVE, 20 Mei .(Wolff.) De Raad van den Volkenbond wijdde hedenmiddag een zitting van twee uren aan het conflict om den Gran Chaco. Er was een voorstel Ingediend om een com missie van onderzoek naar het tooneel van den strijd te zenden, de vijandelijkheden te staken en door arbitrage de partijen tot overeenstem ming te brengen. De vertegenwoordiger van Paraguay nam dit voorstel aan. De vertegenwoordiger van Bolivia moest eerst instructies vragen aan z(jn regeering voor hij zijn standpunt bepalen kon. De leden van den Raad namen eenstemmig het voorstel aan. De zitting werd verdaagd. t KOPENHAGEN, 20 Mei. (V. D.) Bij de de batten in het Folketing richtte gisteren het lid der liberale boerenpartij, graaf Holstein, een scherpen aanval op den leider der Dultsche beweging in Noord-SleeswUk, den predikant Schmidt. HU elscl-.te o. a. van de regeering militaire maatregelen tot bescherming der grenaen en maatregelen tegen de natlonaal- soclalistlsche beweging. Denemarken wordt uit het zuiden door een gevaar bedreigd, aldus spreker. Wanneer de zaken zich gunstig blUven ontwikkelen voor de natlonaal-aoclalisten. zou men kunnen rekenen op een inval van onge- ATHENE, 20 Mei (Reuter). Tsaldaris ver klaarde in de Kamer, dat deze aich niet mocht uitspreken inzake het in staat van Beschuldi ging stellen van Venizelos. alvorens diens ver dediging te hebben gehoord. De kwestie werd derhalve uitgesteld tot na de hervatting van de werkzaamheden door het parlement. Ik kom nu tot het tweede verschijnsel óp het gebied van het openbare leven, dat eveneens niet stemt tot blijdschap. GIJ hebt vooral de laatste maanden gehoord, dat zoowel Z. H. de Paus als de bisschoppen van Nederland drin gend hebben aangesjxxjrd de eenheid te bewaren ook op politiek terrein. Toen ik^JB vorig jaar bij Z. H. den Paus werd ontvj^^n heb ik met den H. Vader afzonderlijk Ijójproken het gods dienstige leven, het sociale organisatieleven er. het politieke leven in ons vaderland. Speciaal op politiek terrein heeft Z. H. de Paus gezegd uit Zjjn naam in het openbaar den katholieken voor te houden, dat «jj voor alles, boven alles, na alles en tot eiken prijs de katholieke een heid bewaren. Ook de bisschoppen van Nederland hebben in een gemeenschappelijk vas< en-mandement verzocht die eenheid te handhaven. Nu van daag de saamhoorigheid tusschen de katholie ken behandeld wordt, wil ik hier den bijzon deren nadruk op leggen. Waarom is die eenheid geboden? Louter en alleen om deze eenvoudige en voor een ieder te begrijpen reden, dat, wan neer zij afbrokkelt, uw eigen hoogste geestelijke en godsdienstige belangen in gevaar komen. Dit is de eenige reden, doch zij is hoogst ernstig. Met u ben ik er van overtuigd, daX er onder katholieken verschil van meenlng bestaanbaar en toelaatbaar is. waar Immers de kerk de vrij heid laat over bepaalde politieke programma punten verschillend te oordeelen. zoolang deze tenminste niet in strijd zijn met de geloofs en zedenleer. Doch op ieder gebied van men- achelUk handelen zijn wU verplicht een op zich toelaatbare vrijheid prijs te geven, wanneer de ze vrijheid gevaar zou opleveren voor godsdien stige belangen. Daar dit in ot^en tijd practise!) het geval is, is deze vrUheid, die versplintering tengevolge heeft, ontoelaatbaar. Degene, die op dit ooger.- .bllk aan de afbrokkeling medewerkt, begaat een MOSKOU, 20 Mei. (Reuter). In tegen spraak met andersluidende berichten Is hier naar aanleiding van den 1-Mel dag in het ge heel geen gratie verleend, noch aan politieke, noch aan gewone gevangenen. Thornton en MacDonald bevinden zich nog steeds in de ge vangenis te Sokolniki en allerwaarschijnlUkst, zullen zij daar nog minstens drie maanden blijven. Volgens de autoriteiten worden do Engelschen in de gevangenis gehouden in strikte naleving van de wetteljjke voorschrif ten. regelde troepen uit Sleeswijk. op de manier als Polen indertijd den Wilna-putch heeft uitge voerd. De Dultsche nationaal-soclallstiache beweging in Noord-Sleeswijk heeft zich de af scheiding van Denemarken ten doel gesteld en is dus onwettig, zoodat men haar kon ver bieden. De predikant Schmidt oefende in zijn ant woord scherpe critiek uit op het verdrag van Versailles. De strijd voor Duitschland was een telt, doch tusschen Duitschers en Denen kon hij wederzijds met verstand gevoerd worden Wanneer de Duitschers terugkeer tot het Dult sche Rijk wenschen. dient men dit te begrij pen. Voor onderdrukking der Denen en ger- maniseering van het betrokken gebied, zoo verklaarde hjj. )eb ik mij nooit uitgesproken en ook in de toekomst zal ik dat niet doen Duitschland denkt er niet aan geweld tegen over Denemarken te gebruiken. Aan het slot der discussie verklaarde minis ter-president Stauning, dat hij zich niet wenschte uit te laten over veiligheidsmaat regelen In Noord-Sleeswuk. Dat zou verraad zijn aan het eigen land. Natuurlijk zullen de grenzen met de aanwezlge middelen beschermd en verdedigd worden. Men heeft echter niet het recht de Dultsche rijksregeering verdacht te maken door haar agressieve of gewelddadige bedoelingen toe te schrijven. GENÈVE, 20 Mel. (V. D.) In de hooldcom- missie der Ontwapeningsconferentie, werden heden de verklaringen van de kleinere mo gendheden aangehoord. Motta (Zwitserland) gaf uiting aan zijn te vredenheid over de rede van Hitler en de ver klaring van Nadolny. De Nederlandsche gedelegeerde las daarop de antwoord-nota van Koningin Wilhelmina op de boodschap van Roosevelt voor. De Noorsche vertegenwoordiger wees op de noodzakelijkheid, dat thans op het gebied van het materiaal beslissingen moeten worden ge troffen. De Belgische gedelegeerde legde evenzeer den nadruk op het feit, dat in de politieke at mosfeer ontspanning is ingetreden. In Engelsche kringen wordt aangedrongen op het afsluiten der algemeene debatten en het aanvatten van den zakeljjken arbeid. De hoofdcommissie is tegen Maandagmorgen weder door Henderson bijeengeroepen, om de verklaring van Norman Davi^ aan te hooren Waarschijnlijk echter zal Davis slechts mede- deelen, datAmerika bereid is deel te nemen aan het algemeen consultatieve pact, hetgeen reeds bekend is.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 1