elk terrein
op
De Diocesane Katholiekendag
De afdeelingsvergaderingen
Saamhoorigheid tusschen de katholieken
Slotvergadering
Ministerieels belangstelling
GROOTE GEESTDRIFT
VRUCHTBARE DISCUSSIES
Pius Almanak 1933
iimiitiHitiiiHtimiiuitiiiimtHiiiHiinHiiiiiiiiimiimiiimtiiHiimnHii*
Jaarboek voor de Katholieken
van Nederland
Volledige adreslijsten van
Kerken, Kloosters, Gestichten,
Scholen,Ziekenhuizen, Herstel
lingsoorden, Vereenigingen,
etc. etc.
MAANDAG 22 MEI
Het gelijkheidsideaal
Weest allen waakzaam!
den Kaiserdani m
ter gelegen heid
run
een
Telegrammen
Hector Rots
De gezonde reactie
REDE PASTOOR ROOVERS
REDE HENRI HERMANS
REDE MR. G. MUTSAERTS
Pastoor Roovers
Amendementen ver
worpen
Sociale tegenstelling
Discussies in sectie I en. UI
REDE RECTOR J. F. A. BOTS
Uitgave Drukkerij „Ons Blad", Alkmaar
De middelen moeten wor
den toegepast
De conclusies van de inleiders zon
der wijziging aanvaard
Inleidingen van Rector Bots, past.
Roovers, Henri Hermans
en mr. Mutsaerts
te Berlijn heeft men
de Duitsche in inbouwentoonstelling
model-park ingf richt
Geest van critiek
In een tier hallen aan
I
Zon-
derde
ke
i
geven
werden'
de
de
het onderwerp
'ontleend
de
het
H. Vader getroffen door Uwe betuigin-
m trouw en aanhankclükheid bidt den
•ie in het lichaam
oplossing
«beteekenls van
leesterf ontgaan,
irochieele Hoog-
tigen
Onze
in-
van
Op de eerste plaats het vereenigingsleven voor
eigen stand, voor eigen bedrijf, voor eigen be
langen en behoeften, natuurlijk allereerst voor
sociale en cultureele verheffing, maar ook voor
ontspanning. Nergens kunnen wü neutraal zün
Tegen de overal dreigende gevaren moeten wij
bescherming en weerstand zoeken in Katho
lieke organisatie.
Wat het twVede middel betreft, wijst spr. er
op, dat meer kennis van elkanders nooden en
behoeften, meer persoonlijke aanraking tusschen
arbeiders en werkgevers, middenstanders, boe
ren en ambtenaren, vanzelf zal leiden tot meer
saamhoorlgheidsgevoel.
Tenslotte het derde middel. Wij willen schei
ding tot versterking van innerlijke kracht, maar
geen afscheiding van nationale volksgemeen
schap. In die gemeenschap willen wij integen
deel een gezonde kern vormen door saamhoorig
heid in eigen organisatie, nauwere aaneenslui
ting tegen gevaren, welke men individueel niet
kan overwinnen en voor de ontwikkeling van 'n
overtuigingskracht, sterk genoeg om een hei-
densche maatschappij voor Christus te verove
ren. Wü allen en ieder van ons heeft den plicht,
de roeping van het ieekenapostolaat. voof
die roeping van ons leeken-apostolaat putten
wü kracht uit saamhoorigheid.
verscheuring der moderne wereld kan genezen.
Het herstel van een bloeiend parochieleven zal
van buitengewone beteekenls zün voor de zoo
vurlg-begeerde toenadering der menschen.
Spr. ging hierna uitvoerig in op de door hem
opgezette stelling, dat zelfs binnen dat parochie- 1
-verband enkele gebruiken zün ontstaan, die
den indruk kunnen wekken, dat de leden der
kerk op uiterlüke materieele gronden verschil
lend worden gewaardeerd, waarmee rector Bots
doelde op de bezetting der verschillende leeken-
bestuurdersiichamen in ons kerkelük leyen, van
de regentencolleges af tot de besturen van
maatschappelük-charitatieve vereenigingen toe.
Als regel komen de arbeiders daar niet in voor
Dit verschünsel schünt internationaal en inter-
confessionaal te zün. Spr. spoorde krachtig aan
deze onderlinge vervreemding en verwüdering
tegen te gaan, om zoodoende ook een nauwer
contact te leggen tusschen menschen uit ver
schillende grocjien.
Mede naar aanleiding van het aanvullings-
voorftel van den heer A. J. VAN BEURDEN op
de door ons reeds gepubliceerde conclusies meü<.
te spr. op, dat het bezetten der plaatsen <je
kerken naar maatschappelüken stand als uiter-
lijk feit meestal aanwezig is, en dat dit X^jet in
harmonie is met de geestelüke gelijkheid
Kerk. Dit is evenwel niet voortgekomen uit ee n
Verschil in waardeering der standen in de Ker k,
doch geschiedde om te komen tot een vaste 1 J-
nancleele basis voor de parochies. Het geva ar
bestaat, dat bü afschaffing van het verpacht er
der zitplaatsen verschillende kerken niet m< ,-e r
zullen kunnen bestaan, hetgeen tengevolge i is i
hebben, dat de zielzorg onvoldoende zou worefe: i
uitgeoefend. Spr. Is van meening. dat deze kw.js -
tie parochieel moet worden opgelost.
Wanneer wü de discussies nagaan, die op de
drie afdeelingsvergaderingen werden gehouden,
nadat de spreker voor hun doorwrochte inlei
dingen met een langdurig applaus waren be
loond, dan merken wü op. dat deze het uitvoe
rigst en het indringendst werden gevoerd in de
tweede Sectie, waar rector Bots had gesproken.
Hier verdedigden ook Jhr. M. L. von Fisenne en
de heer A. J. van Beurden hun amendementen.
Jhr. L. von Fisenne (Rüswük) betoogde,
dat naast het Individualisme het communisme,
dat de gemeenschap tot gelding wil brengen
ten koste van het individu, de gemeenschaps-
gedachte bij vele Katholieken heeft verzwakt en
vertroebeld.
Mr. J. F. Goseling (Amsterdam) bestreed
de opvatting van jhr. van Fisenne. Op de eer
ste plaats aldus spr. is het liberalisme
een groepsnaam en het communisme één der
ideeën, waardoor een teveel aan gemeenschaps
zin is ontstaan, terwül wü juist op kerkelük
terrein niet over een teveel aan dezen gemeen
schapszin hebben te klagen. Rector Bots en de
vergadering sloten zich bü deze opvatting aan,
zoodat dit amendement verworpen werd.
De heer van Beurden Koog a. d. Zaa,n)
beroept zich ter verdediging van zün amende
ment op den brief van Jacobus, dien ook rector
.Bots in zün inleiding geciteerd heeft. Had de
inleider in zün rede betoogd, dat de Katholieken
niet over geld beschikken, spr. is van meening,
dat deze colleges te angstig zün. Hij kent een
Capucüner-kerk, waar geen plaatsengeld gehe
ven wordt, terwijl deze toch ruimschoots kan
bestaan. Spr. dringt er op aan, dat de kerk
besturen in deze richting een proef nemen,
nadat ook arbeiders in die colleges zün opge
nomen. Voorts is spr. van meening, dat ook
de Standenscholen niet door den Katholieken
beugel kunnen.
De heer El brink (Rotterdam) kent twee
Capucüner-kerken, waar wel degelük plaatsen
geld wordt geheven. Het meeleven met de paro
chie wordt volgens spr. vaak verhinderd door
het onlogisch aanleggen dier parochies.
De hoogeerw. heer Westerwoudt, plebaan
van de kathedrale kerk te Haarlem, merkt op,
dat de financiën in het algemeen niet zoodanig
zün. dat het plaatsengeld overbodig is. Een
o n b i 11 k e achterstelling is het volgens spr.
dan ook niet, wanneer men het zóó ziet, dat de
armen een daad van liefde stellen om de kerk
aan de noodzakelüke financiën te helpen. Spr.
dringt aan op een parochiegewüze fondsvorming
om het euvel overbodig te maken.
Ander sprekers vinden het een onbillükheid,
dat de eene kerk zoo arm en de andere zoo
organisatie, vooral in de groote st< -den en de
industriecentra.
Door stemming bü zitten op «>pst ',an werden
de conclusies van den heer Her mar i s aanvaard
en het amendement van den beer Van Beur
den verworpen.
In de derde sectie, waar mr. Mutsaerts het
woord voerde, zag de voorzitter 1 n de geringe
opkomst een symboliek van d< x^mge belang
stelling voor het gezin.
Uit de vergadering werd 'c pgtmerkt. dat de
man in het gezin üitsluitenc-1 ir, het levenson
derhoud behoort te voorzien n iet welke mee
ning de Inleider zün instemn dr.g betuigde.
De conclusies van mr. M utsaerts werden
Op een dier stralende zomermorgens, waarop
de ouderen zich weer jong en de jongeren zich
vol nieuwe geestdrift weten, zün honderden
Katholieken van het Haarlemsche diocees op
reis gegaan naar een vierkant kerkplein \n
Delft, om daar onder aanvoering van hun bis-
schop, gedachtig het Evangeliewoord: „Ook gü
moet getuigen”, hulde te brengen aan Christus
Koning. De deelneming aan dezen 12en Dioce-
sanen Katholiekendag heeft de verwachtingen
zoozeer overtroffen, dat het uitvoerend comité
zich genoopt zag de plechtige algemeene slot
vergadering te houden niet in de Stads Doe
len. zooals aanvankelük in het voornemen lag,
Ihaar in de ruime St. Hippolytuskerk, welke
dan ook geheel met geloovigen gevuld was.
Daarom ’t appèl van dezen Katholiekendag
Op alle Katholieken, hoog of laag geplaatst,
rusten plichten van waakzaamheid, onderlin-
gen steun, vorming van geestelüke weerbaar
heid en oefening in leeken-apostolaat, kortom
van saamhoorigheid. En onze saamhoorigheid
moet naar binnen en naar buiten het bewijs
geven van de levenskracht der Katholieke Kerk.
die wü beleven, maken bezinning en beginsel-
vas iheid tot de schoonste maatschappeiüke
dei igden.”. aldus ving mr. Mutsaerts zün
inl jldlng over de saamhoorgiheid der katho
lle’ ten in huiselük opzicht aan. Om deze saam
hoorigheid met rustigen geest en naar katho
liek beginsel te beschouwen, zal men verplicht
zün aldus vervolgde spr. de storm van
wetenschappelüke dwalingen, die over de huis
gezinnen woedde, in het oog te houden.
Het huisgezin bestaat allereerst uit indivi
duen met persoonlüke rechten en plichten. De
katholieke geloofsleer stelt de rechten van den
individueelen mensch voorop en leert, dat ieder
een door God is geschapen met een onsterfelüke
ziel en een afzonderlijk levensdoel. De Indivl-
dueele mensch zoekt „van nature" naar saam
hoorigheid. naar samenwerking met anderen,
waardoor zich in de maatschappü gezinnen heb
ben gevormd. Het gezin ontstond niet in den
Staat, maar de Staat ontstond uit de gezinnen.
Met het gezond of bedorven gezin staat of valt
de samenleving.
Spr. ging dan uitvoerig in op de drie grond
vormen van saamhoorigheid van menschen. zoo
als deze in het gezin zün ontstaan, te weten:
vereeniging van man en vrouw, vereeniging van
ouders en kinderen, vereeniging van meester en
ondergeschikten.
De man is als Christus, het hoofd der Kerk,
de vrouw is als Zijn Bruid, de Kerk; de ver
eeniging is dus even hecht en sterk en onver
breekbaar als de saamhoorigheid van Christus
en Zün Kerk. Spr. zette vervolgens uiteen, hoe
wetenschappelüke dwaling de menschen pas
klaar maakte om het bruutste ontbindings-
jSroces der verhouding tusschen man en vrouw
te volgen.
- Sprekend over de saamhoorigheid van ouders
en kinderen, welke haar hoofddoel vond in de
voeding, merkte mr. Mutsaerts op, dat eerst
wanneer de saamhoorigheid tusschen man en
vrouw gedragen wordt door de verheven leer
van God en Kerk, de vereeniging van ouders
en kinderen zich verheffen kan tot de hoogte,
die het gezin een hemel op aarde maakt. Ook
in dit verband behandelde spr. de wetenschap
pelüke dwalingen, die, nadat zü eerst de ge
zonde orde tusschen man en vrouw hadden
verstoord, een wig dreven in de van nature en
dus door God gewilde harmonische saamhoorig
heid van ouders en kinderen.
Wat betreft de derde saamhoorigheid in het
huisgezin meester en ondergeschikten
moet er volgens spr. onderscheid gemaakt wor
den tusschen de gewone werknemers, die op
grondslag van een arbeidscontract met hun
werkgever in contractueele verhouding staan en
op dien grond „leiding" van hun patroon hebben
te aanvaarden, en de inwonende dienstbaren,
die het door God van nature gewild huisgezin
mede in stand houden en tot ontwikkeling
brengen, daarvan deel uitmaken, en op dien
grond onderworpen zün aan het „gezag” van
het hoofd van het gezin. Juist omdat de be
zittende klasse nergens in intiemer contact
komt «net de minder-bedeelden dan in het
gezinsleven, moet hier de aanvang zün der op
lossing van de sociale tegenstelling. Het chrls-
telük gezinsleven is de vruchtbare bodem, waar
op de solidarlsche saamhoorigheid van heer en
dienstbaren tot rüker wasdom kan opgroelen.
In het laatste gedeelte züner inleiding be
handelde mr. Mutsaers het in de katholieke
sociologie vaststaande beginsel, dat zonder eenige
materieele welvaart een godsdienstig leven niet
tot ontwikkeling komen kan en erkende hi^mt
de encycliek „Castl Connubi" de waarschuwWi-
de woorden van Paus Plus XI, die slaan op het
geval, dat men blind bluft voor bovengenoemd
beginsel. Verder ontwikkelde spr. eenlge ur
gente maatregelen, die in het belang van het
gezin genomen en eenige urgente daden, die
in het belang van het gezin gesteld moeten
worden. De Staat neme, waar het particulier
initiatief uilblijft als behartiger van het alge
meen belang dit maatschappelük vraagstuk zoo
spoedig mogelük in doeltreffende bescherming.
Aan het slot züner rede wees spr. er nogmaals
met groeten nadruk op, dat onze tegenstanders
hun brutaalste en sterkst bewapende storm
troepen reglmeeren om het hechtste bolwerk der
Christenheid, het huisgezin, te veroveren. Al
leen bezonnen eensgezindheid in versterking en
herstel van verval voert ons tot de overwinning.
Alleen de beleving onzer beginselen zal de af-
gedwaalden overtuigen, dat in de vesting van
het Christelük huisgezin slechts onverwoestbare
bescherming is te vinden voor rust en orde in
moet worden genoemd., Spr. toont dan uitvoerig
aan, dat er geen enkel Ipegrip van christelüke
levens leer is, of het wordt door het Marxisme
vervalscht. Ontaarding van Christelüke bescha
ving teekent den weg van het Marxisiïie dooi
het leven der maatschappü. En dat deze ont
aarding zoo snel kon voortwoekeren is te ver
klaren door het feit, dat het maatschappelük
organisme reeds was verzwakt dóór den libera
len geest, die voor het Marxisme den voedings
bodem van het moderne kapitalisme heeft ge
schapen.
De
gen vt
hemel schen zegen voor u allen en uwe familie
leed n af.
Spr. kwam dan tot de meer praktisch con
clusies, welke een antwoord bedoelen te geven
op de vraag, of dit gelükheidsideaal in het
leven der kerk ook voldoende wordt beleefd en
tot uiting komt. De valsche theoretischs ge
lükheid van het individualisme heeft geleld tot
e^n verschrikkelüke ongelükheid, want prak
tisch werd de mensch daardoor buiten de wet
gesteld en ten prooi gegeven aan de wlld-
krachten en lagere natuur. Tallooze katholieken
zün in hun gedachten en gezindheid door dai
individualisme besmet, waarvan de gevolgen
niet alleen merkbaar zün in het maatschap
peiüke, maar ook in het godsdienstig leven. Er
1A een afgrond gekomen tusschen de godsvrucht
van vele geloovigen en de officieele godsvrucht
der H. Kerk, welke scheiding herhaaldelük ge
demonstreerd wordt.
In de bovennatuurlüke sociologie van de maat
schappü der kerk bestaat een sociale kwestie
en hoe eerder deze wordt opgelost, des te beter
zal ook de andere sociale kwei
der burgerlüke maatschappij.haar
vinden./Zoo büvoorbepld bp-i
de Hoogmis aan verreweg de
terwül toch deze Zondagsche
mis de hoogste eucharistische" parochiale han
deling is, de hoogste uiting van den maatschap-
pelijken eeredienst der kerk op' den dag des
Heeren. Ook dc kerkzanger heeft het dienend
karakter van zün taak uit het oog verloren, n’J
zal er zün eer in moeten gaan stellen het ka
tholieke volk voor te gaan en te steunen in
zijn gemeenschappelüke offerhandeling. Wü
moeten den familiegeest der kerk versterken en
verdiepen, omdat die geest der kerk alleen de
ont-
En
onze
vol-
weerstandsvermo-
gen bezit tegen de krach-
t ten des doods, welke
voortdurend in haar bin-
nendringen.
Op een voornaam punt
fs_ aldus spr., de gedach
tengang van Jean Gui-
rand niet juist althans onvolledig, als hü n.l.
zwijgt over de gezonde reactie, die uitgaat van
de Katholieke Kerk. Die Kerk bleef ongetwü-
feld de grootste zedelüke macht ter wereld.
Tegen het kwaad biedt zü weerstand, tegen
elke dwaling verkondigt zü de waarheid, tegen
elke geestelüke ziekte, welke kankert in het
lichaam der maatschappü wijst zü in bewon-
derenswaardlge Encyclieken het middel ter ge
nezing. Zü is ook in onzen tüd nog onbetwist
de leerares der volken.
Spr. vraagt voor deze twee feiten: de geeste
lüke ziekten, welke de maatschappü doodelük
hebben aangetast en de geneeskracht van de
Katholieke Kerk, d.w'.z. van geheel het katho
lieke volk, bijzondere aandacht.
Spr. wüst dan uitvoeriger op de groote ge
varen, welke geloof en goede zeden bedreigen;
het ongeloof is in alle landen doorgedrongen
van den katheder naar de straat. Ook de sta
tistieken over den geloofsafval in Nederland
zijn om te huiveren.
En de gevolgen voor de maatschappü zün
duidelük aan te wüzen.
Moest na een halve eeuw van sociale studie
niet in „Quadragesimo Anno" worden gecon
stateerd. dat het moderne kapitalisme of de
plutocratie, de geldheerschappü, nu sterker is
dan ooit?
Spr. betoogt dan, dat de begeerlükheid
wortel van alle kwaad is en dat deze tenslotte
tot de heerschappü van het kapitalisme heeft
en voornaamste der deugden, wordt met
vruchten van dat kapitalisme gecultiveerd in
den klassenstrijd.
Vooral twee sterke machten zien wij nu in
een worsteling van actie en reactie aan
levensleer is, of bet wordt door het Marxisme
dat in het communisme zijn uiterste consequen
tie vindt, de andere, die van het Christendom,
waarvan de Katholieke Kerk de gezonde kern
Wat evenwel schade doet aan onze saam
hoorigheid. is de geest van critiek. Wü treffen
menschen aan met een degelüke katholieke
overtuiging die op vele dingen van onzen tüd
atgeven, met een gezag, alsof zü de wüsheld in
pacht hebben Die over alles meerpraten, als
of zü alleen een oordeel kunnen vellen en nie
mand anders. Dat riekt naar hoogmoed. En of
sommige instellingen of maatregelen getroffen
zün door het hoogste kerkelük gezag, dat ia
geen beletsel om er hun meening naast te
zetten met eene hardnekkigheid en verwaand
heid waarmede al het andere als (nietswaar
dig en onwaardig in een hoek wordt getrapt.
Van dien geest zouden wü in de litanie van
alle Heiligen moeten bidden „van den geest
van critiek verlos ons Heer”!
Alles bü elkaar genomen zün wü geroepen
tot eene intense saamhoorigheid.
Maar dat zal offers kosten, vooral persoon
lüke offers. Maar wat hindert dat? Moeten
wü dat ook niet op maatschappelük gebied?
Wü zullen moeten strijden, maar ook moeten
lüden. Strüden met elkaar en lüden in ons
persoonlük belang, als de gemeenschap daar
mee gebaat is. En als wü niet meer strüden
kunnen, als de vüand onze handen zou kne
velen en onze tong zou moeten zwügen. dan
kunnen wü nog lüden. dat kan de vüand ons
niet afnemen.
lükheld niet formeel In het Evangelie staat uit
gedrukt, driegt ze zich uit Chflstus’ leer en de
inrichting der kerk onweerstaanbaar naar
voren Als èrgens uit blükt, dat de kerk de
menschen beziet door de oogen van God en
dus als gelüken, dan is het wel daaruit, dat zü
met alle respect voor de persooniükheid en vrü
heid van den enkeling, toch elscht, dat elke
enkeling zich zal schikken naar de gemeen
schap, als het moet ten koste van offers.
Het zal wel heel zelden in dit land voor
komen. dat in eenkerk een vergadering moet
worden gehouden, omdat er geen zaal te vin
den was. groot genoeg om de katholieken, die
naar de stemmen van hunne leiders wilden
luisteren, te bevatten. Dit geschiedde in Delft
op den 12en Haarlemschen Katholiekendag,
waar dc slotvergadering des middags om 4 uur
plaats vond in de St. Hippolytuskerk. opgeluis-
t< rd door den „reinen" zang van ’n mannen- en
knapenkoor onder leiding van Nico Verhoef.
Op dat uur hadden achter de groene tafels,
die voor het priesterkoor waren opgesteld
plaats genomen Z. H. Exc. Mgr. AENGENENT,
bisschop van Haarlem, Mgr. TASKIN. presi
dent van het Groot Seminarie Warmond, de
ministers DECKERS en VERSCHUUR en ver
schillende andere kerkelüke en wereldlüke auto
riteiten.
Blinkend stond het zonlicht tegen de roos
vensters en boogramen, toen de voorzitter van
het uitvoerend comité, de heer J. L. B. GRIB-
BING, de aanwezigen hartelük verwelkomde
en mededeelde, dat de keuze van het onderwerp,
dat dezen dag behandeld werd, te danken was
aan Mgr. Aengenent.
Mr J N E J. HEERKENS THIJSSEN. voor
zitter van het hoofdbestuur der Haarlenuche
Katholiekendagen, hierna het woord verkrügen-
de. bracht in herinnering, dat vüf-*n-twintig
jaren geleden in Delft de eerste katholiekendag
in tegenwoordigheid van wülen Mgr. Callier
was gehouden. Het groote instituut der Katho
liekendagen. aldus sprheeft vandaag zün le
vensvatbaarheid te bewijzen. Er haperde iets
aan den opzet en de dagbepaling. Noodzakelük
werd de inschakeling der groote standsorgani-
saties en de bepaling der samenkomst op
dag. hetgeen geschiedde.
Na dezen dag is er dus een reorganisatie tot
stand gekomen, welke inhoudt, dat voortaan de
standsorgar.isaties zullen ingeschakeld worden
in het uitvoerend comité. Ongetwüfeld be
ëindigde spr zün inleidend woord heeft het
vandaag behandelde onderwerp tot de groote
belangstelling bijgedragen.
Hierna werd het woord gevoerd door pastoor
Roovers. aan wiens gloedvolle rede, welke her
haaldelük door applaus werd onderbrokenen met
een langdurig applaus bekroond werd, het vol
gende is ontleend:
Op de derde afdeelingsvergadering. wd
voorgezeten werd door drs. J. P Chr. de Bo< r,
werd het woord gevoerd door mr. G. A. J.» M.
over het ond er
in
in-
Op afdeelingsvergadering n, welke geleid
werd door den heer J. van den Akker, be
handelde rector J. F. A. Bots uit Amsterdam
„Saamhoorigheid der Katho
lieken -op het terrein van het Kerkelüke gods-
geleid. De haat, de tegenstelling van de dienstige 'leven^Aan deze inleiding is het vol-
In fièt begin züner rede zette rector J. F. A
Bots uiteen, dat de groote dwaalleeraar van
dezen tijd de revolutionnaire leiders zün. ook
al valt het niet te ontkennen, dat zü uit onze
sociaal-ontredderde samenleving den roep om
menschen-recht en menschen-waarde verstaan
hebben. Zü kwamen met hun leuze van: vrü-
heid, gelükheid en broederschap, die goed
verstaan christelijke waarheden zün en,
hoewel wortelend in het Evangelie, miskend
worden.'Heel het christendom is immer op de
erkenning der persooniükheid gebaseerd, sterker
nog. Christus heeft naast zich zelven de „ge-
ringsten” mensch gemaakt tot het middenpunt
van het christelüke leven. Daarom is hel schrik-
keiükste verlies, dat de kerk in de ÏB eeuwen
van haar bestaan ooit geleden he«ft, het ver.
lies der geringsten.
Spr. zette vervolgens^ uiteen, dat op de mis
kenning der christelüke broederschapsgedachte
noodzakelük de materialistische klassenstrijd
moest volgen. Terugziende op de late middel
eeuwen, toen het verdorven leven de refor
matie teweegbracht, op welke dwalingen even
wel een vernieuwd katholicisme opbloeide, kon
spr. tegenover het sombere hedendaagsche tüds-
beeld een bemoedigend uitzicht stellen. Deze
eeuw van hernieuwd eucharistisch leven zal
moeten worden de eeuw der herstelde broeder
schap. Spr. toonde vervolgens aan, hoe wü in
het maatschappeiüke leven ongelükheid onder
de menschen kennen en erkennen, zonder noch
tans de heerschende heidensche ongelükheid
te billüken. De ongelükheid is bükomstig. de
gelükheid wezenlül», daar voor God alle men
schen verschünen als broeders van hetzelfde
vleesch en van denzelfden geest. Christus sticht
te één kerk voor alle menschen. zonder onder
scheid, ofschoon ook in dien tüd het rassen
en standenprobleem aan de orde was. Voor God
Mutsaerts te Amsterdam
werp: „Saamhoorigheid der Katholieken
huiselük opzicht". Wü ontleenen aan diens
leiding het volgende;
„De stormachtige en zeer zorgwekkend^ tijde a.
Reeds lang zou de maatschappü aan deze
ziekten ten gronde zün gegaan, was er niet
geweest de gezonde reactie van hgt Christen
dom. vooral die van de katholieke Kerk. Maar
geheel de Kerk, dus geneel het geloovige volk
moet reageeren. Ook en vooral de Kerk is een
gemeenschap, waarin niet slechts de gezagdra
gers, maar alle ledematen verantwoordelükheid
dragen. Wanneer de natuurlüke saamhoorigheid
van het katholieke volk niet overal door daden
tot uiting komt, wanneer deze niet altüd prac-
tisch te bewijzen valt, dan is ook onze gemeen
schap niet meer gezond.
De zeereerw. heer P. Roovers. pastoor te
Haarlem, vangt zün rede aan met uiteen te
zetten, dat zoolang wü leven in een maat
schappü, we op elkander aangewezen zün, zoo
wel op economisch als op politiek gebied. Geen
strüd vervolgt spr. dan is feller en zoo
algemeen als de strüd tusschen geloof en on
geloof. Niet alleen actieve medewerking voor
de Roomsche zaak is geboden maar alles wat
onze zoo noodlge saamhoorigheid zou kunnen
verknoeien, moet met de grootste zorgvuldig
heid worden vermeden.
Onnoodig u er op te wüzen. dat ook in ons
het Pinkstervuur moet branden en dat vuur
door gebed en waakzaamheid moet gevoed en
onderhouden worden.
Ons past saamhoorigheid met alle standen
en leeftüden in de Roomsche Kerk. Bij ons
geen klassenstrüd. Strüden doen wü alleen
naar bulten uit.
Spr. Wüst dan op de Roomsche jeugd. In
onzen tüd vooral zien wü een schoone rei
van mannelüke jeugd, trappelend van onge
duld, hunkerend naar het oogenblik met ont
plooide vanen de wereld in te rennen en als
een kleine David, klein van gestalte, maar
groot in moed en Godsvertrouwen den mach-
Goliath van onze eeuw te bestrüden.
vrouwelüke jeugdbeweging heeft min
stens even krachtig haar vanen ontplooid.
Spr. zet dan uiteen, dat wü door den vüand
worden geprikkeld tot saamhoorigheid. Wü
Katholieken hebben altüd de benüdenswaar-
dige eer gehad in de volle belangstelling te
staan bü onze tegenstanders. Doch wü moe
ten. wat onze vüanden zeggen niét al te
serieus nemen, wanj de wereld is ziek, doo
delük ziek. Spr. wüst dan op het feit, dat al
lerwegen. vooral in Nederland, een krachtig
katholiek leven zich openbaart.
Het Tweede Kamerlid Henri Hermans
begint met een citaat van Jean Guirand in de
„Croix”, waarin de schrüver betoogt, dat het
maatschappelijk organisme voortdurend wordt
bedreigd door ondermijnende krachten; thans
wel voornamelük door de communistische leer,
die elk begrip van goed en kwaad tracht te
vervalschen en zóó onophoüdelük bezig is met
het ondergraven van de grondpülers van he'.
maatschappelük leven.' Verder zien wü hoe alle
slechte menschelüke instincten overgaan van
het individueele naar het gemeenschapsorga-
nisme. Zou dit sociale lichaam zich niet meer
te weer stellen tegen het
a binnendringen van al die
Tl verderfelüke microben,
dan moet het noodwtendig
verzwakken en spoedig
jUr jg verschünselen van
binding vertoonen.
nu staat vast, dat
maatschappü geen
doend
Voor de groote en indrukwekkende, door loud
speakers versterkte, rede, die Z. H. Exc. Mgr.
Aengenent uitsprak, verwüzen wü naar het
verslag elders in dit blad.
Aan het einde der vergadering sprak de
heer Heerkens Thüssen een kort slotwoord,
waarin hü de hoop uitte, dat deze Katholieken
dag rijke vruchten mocht afwerpen. Toen kniel
den alle- aanwezigen om den bisschoppelüken
zegen te ontvangen, waarna zü met een lied
van Roomsche blüdschap op hun lippen het
kerkgebouw verlieten.
(get.) GASPARRI.
1 Je koningin getroffen door uwe betoonde
gë voeleps draagt mü op u hiervoor haar op-
f .-chtzn dank te betuigen.
(get.) VAN GEEN.
Nadat de heer Hermans (sectie I) zün Ir dei
cing beëindigd had, opende de voorzitter
discussie en stelde hü ook het amende ment
van den heer A. J. van Beurden aan de orde.
De hee» Hermans merkte hieromtrent o p, dat
de redactie van genoemd amendement k- dezen
vorm in ieder geval onjuist is. Bü het v erpach-
ten der plaatsen ligt niet de bedoeling voor de
rüken te bevoorrechten en de armen t ,en ach
ter te stellen. Het komt er immers v« x>r lede
ren pastoor» op aan zün begrooting u orde te
houden. Een eventueele motie op de ze verga
dering aangenomen, zou dan ook d ,oor eiken
pastoor terzüde worden geschoven.
Voorts werd aan den Inleider ve rzocht,
dien mogelük. de oorzaak vast te s tellen
het verschünsel. dat arbeiders g een zitting
hebben in de verschillende leekej.ït estuurders-
lichamen in ons kerkelük lew .n, vaarop mr.
Hermans antwoordde, dat nv kenu :ht moet
worden gestreefd, dat arber'^^ tn leze bezet
ting worden opgenomen. r>1pr meende, dat in
verschillende plaatsen va. n 'ons laud dit ook
reeds het geval is.
De heer Van der Linden jrong er op aan,
dat de intellectueele middenstav—a de „die
nende" (hoogere) stand zich moei ien organisee-
ren en wees verder op de beteel renis van het
leekenapostolaa t.
De inleider deze opmerking! m beantwoor
dend toonde met sprekende ci ifers aan, hoe
de lagere stand inzake organisat een prach
tig voorbeeld heeft gegeven, en S' jhatste daarbij
de groote beteekenls van een sX erk/j diocesane
De heer Kam bel «Rotterdam) vindt dat
rüke kerken van hun overvloed moesten
aan noodlüdende.
Rector Bots heeft in „De Stormer" ev< neens
gelezen over de Capucünerkerk, waai geen
plaatsengeld zou worden geheven, doch I >ij in
formatie bleek deze mededeellng niet w. var te
zün. Over de standenschool is spr. niet t> ivoegd
te oordeelen. Dit onderwerp hoort thuis in de
sectie, waar gesproken werd over de Saam
hoorigheid der Katholieken uit maatschai jpelük
oogpunt beschouwd”. (In deze sectie heeft hier
over echter niemand het woord gevoerd. R&d.)
Rector Bots merkt evenwel nog op. lat de
ouders boven de Kerk het recht hebbe. i .’.iun
kinderen te sturen naar een Katholieke .'K/.rool,
welke züzelven uit kunnen kiezen.
Het amendement van den heer Van B eiirden
werd door stemming bü zitten en opstaa zi ver
worpen. De conclusies van rector Bots
aanvaard.
Tüdea i de slotvergadering deelde de secretaris,
mr. L 1 J. ROES mede, dat telegrammen waren
gezonde n naar Z. H. den Paus en H M. de
Koningi n, waarop de volgende antw’oorden wa
len bin nengekomen:
Nadat Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent
des morgens om half elf met assistentie van
deken P. J. A. v. d. C a m m e n en pastoor P.
Hase O.FM. een H. Mis had opgedragen,
stroomde het volk samen om het groote H.
Hartbeeld v<x>r de Hippolytuskerk om het Cre
do te zingen. Hier stonden ook de Jonge Wach
ters temidden van een feest van vlaggen en
hield „De Graal" een kort spreekkoor.
Om een uur begonnen de afdeelingsvergade
ringen, welke alle gehouden werden in de Stads
Doelen aan den Verwersdük, en op elk daarvan
Mgr. Aengenent eenigen tüd verbleef. In de
eerste Sectle-vergadering, welke onder leiding
van den heer J. D. Kok stond, trad de heer
Henri Hermans op met het ondefwerp:
„Saamhoorigheid der Katholieken uit maat
schappelük oogpunt beschouwd", aan wiens in
leiding wü het volgende ontleenen:
y - 4813
