ONS BLAD
De Spaansche Kabinetscrisis
Nazi-terreur tegen Gezellen
democratie
De Duitsche
soc
i
■t
If»
Het nieuws van heden
Een 40-urenweek?
r
SLACHTOFFERS DER WET
VOORTIJDIGE SLUITING
CONGRES TE MÜNCHEN
BRIEF DER DUITSCHE
BISSCHOPPEN
ERNSTIG SPLITSINGS-
GEVAAR
DE BAROMETER
Slub
Suid
JOH. LAUWERS
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
GEZELLEN IN DE BEIERSCHE HOOFDSTAD
wesfc-
Treinramp in Turkije
Vermoedelyk 62 dooden
o o
Buitenlandsche consuls
protesteeren
i
Hitler’» lijforgaan
Algemeene dienstplicht
De brand in New-Jersey
Het politierapport
Negen dooden, 182 gewonden
Ongeloof elyke tooneelen
Amerika’s ambassadeur
te Berlijn
VRIJW. ARBEIDSDIENST
i
5.
Igstl
7*
s
A
cent
V
iNOKMAMMUIIIIIUili
Alcala Zamora, de
raadselachtige
De werkgeversgroep acht het geen
geschikt middel tegen de
werkloosheid
Duitschland houdt het
midden
De zetel blijft in Duitsch
land
De weggeloopen bonzen hebben
het leiderschap verspeeld
In Oostenrijk voor een jaar
verboden
Sommige deelnemers uit hun bed
gelicht; gele hemden van het
lyf getrokken
MAANDAG 12 JUNI 1933
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Leverancier van ziekenfondsen
.V.V.WWViMIP HZV//Z4
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20g, ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag één 55c.p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
Tn de Vereenigde Staten is naar Duitsch
Voorbeeld 'ren vrijwillige arbeidsdienst
opgericht. Vrijwilligers worden per vracht-
ovto van Los Angeles naar Mac-Arthur
vervoerd X[tnpngegroeM.
11
[e
2
c
Rechten van Kerk en Staat
Foto, genomen tjidens de rede van den Generaal-
Praeses van het Internationaal Verband van St. Jo-
sephsgesellenvereenigingen
N00RD-H0LL ANDSCH DAGBLAD
De
verstaan
kwam
andere
SF"
760
L
<3
I
I
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 217
Hoogste (tand Maandag 75»
Vortge stand: Ud
ellen
1 sa-
rltatleve leven gelijk zou staan met een root
van de koninklijke taak der Kerk en een aan
val op haar meest Innerlijke leven.
9. Wil de nieuwe staat een christelijke zijn
en de katholieke Kerk daarin vrijheid genieten,
dan zal zij ook het recht moeten hebben, een
katholieke pers te bezitten, wy bedoelen daar
mee een pers, die mét de dageiyksche berichten
den katholieken geest in de zielen barer lezers
stort en de gebeurtenissen van het mensche-
UJk leven en van het wereldgebeuren aan den
maatstaf van het christendom toetst eA in oen
spiegel der eeuwigheid beschouwt.
Herderlijk sehrQven der Detieshii Btesehoppen.
Hitler's Uiforgaan In Oostenrijk voor een jaar
verboden.
Wederinvoering van den algemeenen dienst
plicht In Oostenrijk.
Vermoedelijk 63 dooden by een treinramp In
Tnrkjje.
Spütsingsgevaar in de B.P. D. De setel blijft
in Duitschland.
Voetbal: H. F. C- en Excelsior weer in de eerste
klasse.
ALKMAAK
PAYGLOP 3
heb
ben er in toegestemd hun protest uit te stellen
tot de laatste gedelegeerde München zal heb
ben verlaten.
Tijdens de godsdienstoefening In de Frauen-
klrche is een der vooraanstaande gedelegeerden
van het gezellencongres, prof. Zlnser, uit Of
fenbach, aan een hartverlamming overleden.
Men schrijft dit toe aan de opwinding, welke
hij had ondergaan.
NEW YORK. 10 Juni. (V. DJ De brand in de
celluioldfabrlek te Nord-Arlongton (New Jer
sey) heeft, naar tot nu toe kon worden vastge
steld. 9 dooden geèlscht, terwijl 183 personen
werden gewond, van welke vele ernstig.
Wetsontwerp ingediend tot wijziging en aanvul
ling der wet op de invordering van 's Rjjk*
directe belastingen.
KONST ANTTNOPEL, 10 Juni (Reuter) Ten
gevolge van de overstroomlngen van den laat-
sten tijd is de Taunus-express van Adana naar
Angora nabij Esklshehr ontspoord, zoodat ver
scheidene wagens uit de rails liepen.
Er souden twaalf reizigers zijn gedood ter
wijl er nog ongeveer vijftig worden vermist,
van wie men vreest dat zij verdronken zijn.
Verder meldt het Wolffbureau het waarschijn
lijk van de Beiersche politie afkomstige be
richt.
l
WEENEN, X0 Juni (W. BJ De bondsregee-
ring heeft de verspreiding der te München ver
schijnende „Völklsche Beobachter" (Zuld-
Duitsche editie) voot een jaar verboden.
De baritonsanger Jan Nelissen en de kunst
schilder Etienne Bosch sljn Zaterdag la „Ma
rls Stella” te Schevenlngen overleden..
Dr. Coltjn met sljn echtgenoot* te Londen ge
arriveerd.
BERLIJN, 11 Juni (V. D. Het Is in den
afgeloopen nacht In verband met den Katho
lieken Gezellendag In München tot Inciden
ten gekomen. De voor Zondag vastgestelde
laatste bijeenkomsten zijn afgezegd.
Ook de tegen 10 uur vanochtend vastgestel
de godsdienstoefening in de groote hal van het
tentoonstellingspark is door kardinaal Faulha
ber afgelast. De deelnemers zijn gesommeerd
zoo spoedig mogelijk naar huls terug te keeren.
Een internationale 40-urenweekt
geversgroep te Genève er tegen.
Het standpunt der Nederlandache regeering ten
annalen van het Duiiacjie tnuisfermorateriua.
Het conflict in de Overljselsche venen opgelost.
De Cruquius behouden; een museum op polder-
bemallngsgebied.
De civiele actie tegen dr. van Rappard; eischer
niet ontvankelijk verklaard.
Duitsch jacht gestrand ten Noorden van Ame
landtwee opvarenden verdronken.
Bezuiniging op het leger in onse Oost.
Pater T. Korndörffer S. J. te Semarang over
leden.
BERLIJN. 10 Juni. Hedenmorgen heeft de
soc.-dem. Rfjksdagfractle In het'^yksdagge-
bouw vergaderd. Daar de fractiebestuurders
Wels en Breitscheid zich in het buitenland be
vinden, had Loebe de leiding op zich genomen
Het onderwerp van debat vormde vooral de
door eenige soc.-dem. Instanties uitgewerkte
plannen tot verplaatsing van dén zetel van het
partijbestuur naar Praag.
Besloten werd echter, dat de zetel van het
partijbestuur In Duitschland zal zijn.
Ook werd besloten stappen te doen bij de
regeering, om vrijlating der zich in bescher-
mingsarrest bevindende partygenooten te ver
krijgen.
BERLIN, 10 Juni. (W. B.) In de heden ge
houden zitting van de Rljksdagfractie der
sociaal-democraten deelde Loebe mede, dat de
voorzitters Wels en Breitscheid, die In het
buitenland waren» terug sljn. maar nog niet
aan de zitting konden deelnemen. Onderhan-
dellngen worden gevoerd, om den terugkeer van
den ex-premier van Pruisen, dr. Otto Braun,
mogelijk te maken.
WASHINGTON, 10 Juni (Reuter) Roosevelt
heeft den polltleken historicus William Dodd,
benoemd tot ambassadeur te Berlijn.
3
WEENEN, 10 Juni. (W. BJ De vlce-kanse-
lier dr. Winkler verklaarde kort geleden, dat
de algemeene dienstplicht in Oostenrijk we
derom zou worden ingevoerd. Het „Wiener Mlt-
tagsblatt” verneemt, dat dit reeds in September
aa. zal geschieden.
Leden der buitenlandsche tegercommlssies
zullen naar Weenén komen, om met de Bonds-
regcering over den vorm van den dienstplicht
te beraadslagen.
GENEVE, 10 Juni Tijdens de ochtendzitting
van heden van de Internationale Arbeidscon-
ferentie hield men zich bezig met algemeene
debatten over de invoering der 40-urige werk
week in de industrie.
De leider der werkgeversgroep verklaarde
namens de geheele groep met uitzondering van
Italië, dat de kwestie eener internationale re
geling der 40-urige werkweek naar de mee-
ning der werkgevers niet rijp voor behandeling
is. Ook was de verkorting van den werktijd
geen geschikt middel, om de werkloosheid te
bestrijden.
De Fransche arbeidersgedelegeerde
tegen dit betoog op.
De Duitsche vertegenwoordiger verklaarde
onder bepaalde beperkingen aan onderhande-
llngen over een werktijdverkorting te willen
meewerken. De Duitsche delegatie kon echter
nit Instemmen met een 40-urenwerkconventle.
zoolang niet de resultaten der economische
wereldconferentie in groote lijnen bekend wa
ren. Spreker zag slechts in werkverschaffing
een oplossing voor de economische en sociale
ellende en niet in maatregelen, die slechts de
voorhanden zijnde werkgelegenheid gelijkma
tig wilden verdeelen. Voor een verruiming der
werkgelegenheid was echter een economische
opleving voorwaarde. De ernstige zorg mijner
regeering, aldus de Duitsche gedelegeerde, om
trent het lot der mlllioenen volksgenooten, wier
handen tot niets doen gedwongen zijn, maakt
het mij tot bjjzonderen plicht, slechts die maat
regelen goed te keuren, welker uitvoering een
werkelijk resultaat kan verzekeren.
Maandag wordt opnieuw vergaderd.
De Beiersche politie zag zich Zaterdag ge
noodzaakt om „ter bescherming van de leden
der Katholieke Oezellenvereeniglngen en ter
handhaving van orde en veiligheid” een verbod
af te kondigen tot het dragen van uniformen
en vooral van het oranje-kleurlge lint door
leden der Oezellenvereeniglngen.
De voor Zondag vastgestelde betooglngen,
waaronder de pontificale Hoogmis, zijn afge
zegd, en de extra-trelnen die de deelnemers
van bulten des Maandags naar hun woonste
den zouden terug brengen zijn 24 uren ver
vroegd, zoodat het grootste gedeelte der deel
nemers In den nacht van Zondag op Maandag
München weer zal hebben verlaten. De lei
ding van den Katholieken Gezellendag heeft
zich daardoor genoodzaakt gezien den Gezellen
dag voor tijdig te sluiten.
De Beiersche politie deelt nog mede, dat de
Beiersche regeering de eerst verboden betoo-
ging onder zekere voorwaarden, welker vervul
ling door de leiding van den Gezellendag was
toegezegd, ten slotte had toegelaten.
Een groot aantal deelnemers vertoonde zich
echter in een uniform aldus de polltie-mede-
deeling, gelijkend op die der Bruinhemden en
welke in klingen der nationaal-soclallstiaehe te- rt"8d.~De
voking als misbruik van het bruine hemd werd
beschouwd. Dientengevolge ontstonden in de
stad ernstige onrust verstoringen.
Om deze tegen te gaan, werd nogmaals gewe
zen op het bestaande unlformverbod, temeer
daar ook te vreezen stond, dat de opgewonden
bevolking zich ook zou keeren tegen de talrijke
katholieke geestelijken. Onder onjuiste mede-
deellng van de verbodsgronden, bracht de lei
ding van den Gezellendag (aldus nog steeds de
mededeeling der Beiersche politie) den vice-
kanseller Von Papen en den Belerschen minister
graaf Quadt in de onaangename positie om
onder deze moeilijke omstandigheden als offl-
cieele vertegenwoordigers aan de vergadering
deel te nemen.
In den nacht van Zaterdag op Zondag moest
de politie herhaaldelijk optreden wegens bot
singen veroorzaakt door het feit, dat de Gezel
len in hun uniformen zich bleven vertoonen.
Deze botsingen hebben aangetoond, dat de Ge
zellen niet die discipline bezaten, die men van
hen verwachten mocht.
Derhalve was de leiding van den Gezellendag
genoodzaakt de betooglngen voortijdig te doen
sluiten, en als een spontaan antaktord op het
ongedisciplineerd optreden van een groot aan
tal deelnemers aan den Gezellendag, hield de
marsch door de stad, die voorbeeldig gedisci
plineerd was.
Het oorspronkelijk verbod van den Gezellen
dag, zoo besluit de politle-mededeellng. blijk’
nu gerechtvaardigd geweest te zijn, en de ver
antwoording voor de Incidenten valt terug op
de leiding van den Gezellendag.
len. Zij konden alleen een ernstige mishande
ling ontgaan, doordat de kolonel op zijn Ijzeren
kruis en andere medailles weea Een andere ge
delegeerde. die aangevallen was. wist een
politie-agent te overreden met hem naar het
politiebureau te gaan. Daar eischte de con
gressist, dat offlceel zou worden vastgelegd, wat
hem overkomen was. De dienstdoende com
missaris weigerde echter dit te doen, omdat
hij door een nationaal-socialist bedreigd werd.
Het gebouw, waar kardinaal von Faulhaber
een pontificale Mis zou celebreeren, werd door
een groot aantal natlonaal-soclalisten om-
~i kardinaal besloot daarop de gods
dienstoefening af te gelasten en tevens werd
het congres gesloten.
Daar een verbod voor tiet dragen van unifor
men was afgekondlgd. trachtten heden de con
gressisten kleeren te leenen om veilig het sta
tion te bereiken. Indien zij hun gele hemden
droegen, liepen zij Immers gevaar gearresteerd
te worden en een zware boete te moeten be
talen.
De Zwltsersche. Amerikaansche en
buitenlandsche consuls zullen Dinsdag as. bij
de Beiersche regeering protesteeren. Zjj
e onderteekening van de wet op de rell-
gieuse orden en congregaties door presi-
2-^ dent Zamora heeft niet enkel protesten
gntlokt aan den H. Vader en het Spaansche
episcopaat, maar ook aan groote groepen van
het Spaansche volk zelve. Paus en Bisscb'-npen
zijnmet klem opgekomen voor de goddelijke
rechten der H. Kerk en hebben de nieuwe wet,
welke niets anders is dan een laffe en, gezien
het voortduren der aanslagen en terreurdaden
der extremistische llnksche elementen, vergeef-
sche poging om de vanuit Moskou geïnfec
teerde communisten e” syndicalisten in het ge
vlij te komen, het onultwischbaar brandmerk
van een openbare misdaad opgedrukt. De
Vereenlglng van Gezinshoofden heeft zich by
deze protesten aangesloten en de regeering te
gegeven, dat zy deze wet als „de
meest openiyke schending van de rechten van
gezin en kerk buiten Rusland en Mexico” be
schouwt. Veel Indruk zal dit nrotest wel niet
maken, want Rusland en Mexico zyn juist de
staten, waarvan de pract ijken zoozeer in den
smaak vallen van hen, te wier genoegdoening
deze even domme als misdadige wet werd door
gedreven. Hoe de republikeinsche heeren in
Spanje het arme, onder de monarchie en de
dictatuur zoogenaamd schandelyk verdrukte
volk „dienen”, wordt voor ieder duldelyk, wan
neer men bedenkt, dat meer dan een millioen
schoolkinderen. 350.000 zieken, 18.000 zwakzin
nigen en 15.000 melaatschen, die door instellin
gen van rellgieuse orden werden verzorgd, door
de nieuwe wet op niet volledig te herstellen
wijae gedupeerd zyn. Voor deze onschuldige en
weerlooze slachtoffers zyn de .zegeningen” van
het anti-clericale republikeinsche bewind een
vloek, evenals voor de zich zelfverloochenende
kloosterlingen, wien de gelegenheid om den
menschlievenden arbeid, waartoe zy door God
geroepen werden, te verrichten werd ontnomen.
Het kan niet an^"”s of deze daad van wille
keur, welke door de uitsluitend nog zich self
en niet meer de meerderheid des volks ver
tegenwoordigende Cortes werd goedgekeurd en
door den raadselachtig-katholieken president
der Spaansche republiek Zamora na lang aar-
selen werd onderschreven, zal zich tenslotte
wreken op de regeering zelve.
De Duitsche bisschoppen, vergaderd te Ful
da, hebban een belangryk herderlijk schrijven
gepubliceerd, waaraan wij voorloopig bet vol
gende ontleenen:
1. ..Als wy onzen tijd met het verleden ver-
geUJken, zoo biykt voor alles, dat het Duitsche
volk nog meer dan totdusverre zich op zyn
eigen wezen bezint om de waarden en krachten
er van te accentueeren. Het zy verre van ons
dit nationale ontwaken te ohdérschatten of
zelfs te belemmeren, wy zien veeleer In volk en
vaderland heeriyke natuuriyke goederen en in
een goed-geordende vaderlandsliefde een door
God geschonken, scheppende kracht, welke ook
den Goddeiyken Heiland bezielde,... Ook de
apostelen vergaten by alle tegenstellingen op
religieus gebied, den band met hun stamvolk
niet.... De liefde tot vaderland en volk heeft
daarom ook in de christenheld, zelfs In de da
gen der bloedigste vervolging, haar natuuriyk
recht onverminderd gehandhaafd en tot den
tegenwoordigen tyd als iets plichtmatigs ge
golden en als heilig symbool gediend....
3. Dit deel handelt over het gezag. De bis
schoppen merken op, „dat juist In onze Hei
lige Katholieke Kerk woord en zin van het
gezag geheel byzonder tot volle gelding ko
men. zy hebben daar tot die ongeschonden
geslotenheid en zegevierende weerstandskracht
geleid, welke zelfs door onze tegenstanders be
wonderd warden. Het valt derhalve ons Ka
tholieken in het geheel niet zwaar, de nieuwe
sterke acoentueering van het gezag in het
Duitsche staatsleven te waardeeren. en er ons
met die bereidwiuigheld aan te onderwerpen,
welke niet alleen een natuuriyke. maar even
zeer een bovennatuuriyke deugd is, wyi wy
in elk mensebelyk gezag een afstraling der
Goddeiyke heerschappy en een deelneming
aan het eeuwige gezag van God zien.
3. De bisschoppen betuigen hun instemming
met het doel, waarmede het nieuwe staatsge
zag noor de vrijheid van het Duitsche volk
streeft.
4. „Zoowel het volksgezag als ook de recht
vaardigheid, waarop t volkswelzyn is gegrond
vest, vereischen den godsdienst als noodzake-
lyk fundament. Tot onze groote vreugde heb
ben de leidende mannen van den nieuwen
staat «uitdrukkelijk verklaard, dat zy zich zelf
en hun werk op den grondslag van bet chris
tendom stellen.
5. ,jje Kerk nu kan haar heilbrengende
krachten slechts dan ontplooien, als haar die
vrijheid gewaarborgd wordt, welke zy op grond
van haar wezen en haar zending noodig heeft
en verdient, zy is naar haar oorsprong, midde
len en doeleinden een volmaakte en daarom
zelfstandige maatschappy. die haar rechtvaar
diging niet van den staat, maar van God ont-
vangt/*
6. „WH de Kerk echter haar grondwettig
vastgelegde vrijheid weder genieten, dan moet
haar onbeperktheid niet tot het kerkelyke leven
alleen begrensd biyven. Dan moet zy het ge
heele leven van den mensch, het pajjiculiere «1
het openbare, doordringen en met haar levens-
kiemen bevruchten.”
7. In dit deel eischen de bisschoppen voor
de Kerk het recht op. om ook de schoolvrije
jeugd onder haar hoede op te nemen; daarom
moeten de katholiek^ organisaties biyven voort
bestaan, evenals de stands- en beroepsorgani
saties. „Wy gelooven, dat de staat ook hier in
zyn diepste eigen belang handelt als by al deze
organisaties al» kostbare kerkelyke instellingen
ten gunste van het algemeen welzyn beschouwt,
zonder ze door schematische geiyicschakeling
uit te hollen en te vernietigen.-'
8 Wat tenslotte de charitatieve vereenigln-
gen "betreft, deze vormen de natuuriyke be
lichaming van den christelyken geest, die in
de weldadige liefde de afbeelding der Liefde
Gods en in lederen arme Christus zelf ziet.
Kerk en charitas zyn daarom zoo nauw sa-
dai de belemmering van bet cba-
Het ,.N. v. d. D.“ ontleent verder aan de
„Daily Telegraph” het volgende:
De incidenten begonnen Zaterdagavond tij
dens de toespraak van von Papen, die door een
aantal natlonaal-soclalisten werd onderbroken,
waarop deze uit de zaal werden gezet. Laat in
dan avond ondernamen de nazi’s toen een aan
val op een katholiek tehuis in de Schommer-
strasse. waar een groot aantal congressisten
was ondergebracht. Nadat zy de electrische
lichten op den gevel hadden stukgeslagen,
drongen zij de slaapzalen binnen. De aldaar
rustende jongens werden uit hun bedden ge
haald. en zy. die tegenstand boden, werden ge
slagen. Twee jongens werden zoo genadeloos
gerasenld, dat zy met gebroken kaken naar een
ziekenhuis overgebracht moesten worden.
Vervolgens begonnen de nationaal-socla-
listen. aldus meldt de correspondent van de
..Daily Telegraph” verder, een raid op een
groot aantal restaurants. Den congressisten,
van wie velen te herkennen waren aan hun
gele hemden en zwarte broeken, werden de
hemden en insclgnes van het Ujf gerukt.
Vele gedelegeerden moesten zich met ont
bloot boveniyf naar hun verblijfplaatsen
begeven. Deze behandeling hebben honder
den katholieken ondergaan.
In verschillende deelen van de stad hadden
straatgevechten plaats, waarby overal de na-
tionaal-socialisten aanvallend optraden. De
katholieken bewaarden een lofwaardige disci
pline. Herhaaldelljk heeft de politie ingegrepen
en verschelden arrestaties verricht. Zy weigerde
echter op te geven hoeveeL
Het „Europtscher Hof", een tehuis, waar
vele leiders van het congres logeerden en waar
zelfs voor een bestorming gevreesd werd, kreeg
men op een telefonisch verzoek om beschemgnl
een weigerend antwoord, met de motiveering.
dat de politie niet van nut zou kunne ztfn. daar
zy kans liep zelf door de natlonaal-soclalisten
te zullen worden neergeslagen.
Terwyi men in het „Europascher Hof’ alle
mogeiyke moeite bleef doen om hulp te krij
gen. werden in de naburige straten de gedele
geerden lastig gevallen. O.a. werden dr. Brünn.
een 71-jarige gepensionneerde kolenel. van den
geneeskundigen dienst, en zyn soon, die pries
ter is, door de nat ionaal-socialisten aangeval-
MÜNCHEN, 11 Juni (W. BJ Zaterdag, de der
de dag van den Katholieken Gezellendag, werd
besloten met een machtige betooging en meer
dan 10.000 leden en gasten stroomden naar het
tentoonstellingsgebouw waar het woord gevoerd
werd door den vice-kanselier Von Papen.
Onder fanfares begon de optocht der Gezel
len met vlaggen en banieren, waarna volgden
onder stormachtige toejuichingen de vice-
kanseller von Papen, de Beiersche minister van
economische zaken, graaf van Quadt en den
algemeenen voorzitter der katholieke gezellen-
vereeniging, Hurth.
Na de opvoering van een spel „God en Volk”
nam vice-kanselier von Papen het woord, waar
na besloten werd met een spel „Stand en
staat” en het zingen van het .JJeutechland”-
lled.
kabinetscrisis, welke in Spanje is uit-
1 gebroken, moet dan ook mede veroorzaakt
Jn door 1 aannemen en bekrachtigen van
deze onvervreemdbare rechten verkrachtende
wet. Officieel wordt echter als oorzaak van deze
crisis opgegeven een conflict tusschen president
Zamora en den minister-president met dicta
toriale neigingen, Azana
De premier wenschte een aantal nieuwe wets
voorstellen aan bet Parlement voor te leggen
en eenige wyzigingen aan te brengen in zyn
kabinet. Zoo wilde hij o.a. den huldigen minis
ter van financiën earner, die reeds geruimen
tijd stek is, door een ander vervangen, en het
ministerie van landbouw splitsen om de voor
genomen landbouwhervormingen sneller te kun
nen doorvoeren. President Zamora verklaarde
echter in den kabinetsraad eerst de verschillen
de partijleiders te willen raadplegen, alvorens
op deze plannen nader in te gaan. Azana vatte
dit op als een motie van wantrouwen in zyn
nogal eigenmachtig beleid en bood het ontslag
van bet geheele Kabinet aan, dat door Zamora
werd aanvaard.
Naar verluidt zou er niet alleen een ernstig
meeningsverschil tusschen Azana en Zamora
bestaan over de wet op de rellgieuse orden.
Na het uitbreken der nationale revolutie zijn
vele prominente rooden yilngs en veelal over
bodig naar het buitenland gevlucht, hun party
volkomen in den steek latend. Verschillende
dezer hazenharten hebben in het veilige Praag
hun moed teruggevonden en willen aldaar als
partybestuur zetelen. Loebe bleef op zyn post
en verzet zich met hand en tand tegen de
moedigen van Praag. De ..Frankf. Zeit.” publi
ceert een artikel, dat de Interne moeiiykheden
der party bloot legt en geschreven is door een
Intlemen vriend van Loebe. In dit artikel
leest men dat Stampfer (hoofdredacteur van
de verboden „Vorwirts”) een schandalig arti
kel heeft geschreven over de houding der
fractie op 17 Mei. tegen welk artikel Loebe
openiyk moest protesteeren.
De partijbestuurders, die naar het buitenland
zyn gevlucht, hebben voor een deel het gevaar,
waarin zy verkeerden, overschat en eenigen
hunner zullen hun vertrek dan ook wel betreu
ren. Geen hunner zal er aan twyfelen, zoo
luidt het artikel, dat de reis in exil het einde
van zijn politieke loopbaan beteekent, niet al
leen omdat zyn partij (wel is waar met een
onbekende toekomst) verder- bestaat, aoodat
hij baar daadwerkelijk verliet, doch vooral
omdat de arbeiders van hun leiders iets andere i
hebben verwacht. 1
Wanneer echter deze bestuurders meenen.
dat de arbeiders en functionarissen neiging
hebben om zich van Praag uit door de heeren
Wels. Stampfer, Vogel en vele anderen te laten
voorschrijven, wat zy in Duitschland doen en
denken zullen, dan vergissen zy zich. De
.JTankfurter Zeitung” maakt er vooral haar
buitenlandsche lezers op attent, omdat het blad
meent, dat het zeer erg zou zyn. als het bui
tenland zyn Informaties en zyn oordeel over
Duitschland zou krygen van menschen, wier
oordeel door hun persoonlek lot is beneveld.
Deze bestuurders, zoo besluit het blad, moeten
één ding niet vergeten: zy zyn in veiligheid
maar hun partygenooten in Duitschland staan
midden in den storm, en die loopen het ge-f
vaar, dat hun moeizame arbeid door iedere on
tactische er. verkeerde daad der emigranten
wordt bemoeliykt, zoo niet onmogeiyk ge
maakt.
maar ook over de aanwezigheid van drie so
cialistische ministers in Asana’s thans afgetre
den kabinet. Dit laatste is echter in stryd met
het feit, dat Zamora aan den socialistischen
Kamerpresident Besteiro opdracht heeft gege
ven om een nieuw Kabinet te vormen. Hoe kan
Zamora een socialistischen Kabinetsformateur
benoemen. Indien hy geen socialistische mi
nisters wenscht? Dit zou even raadselachtig
zyn als het wonderiyke feit, dat Zamora zyn
handteekenlng heeft gezet onder een wet, die
hy als Katholiek niet aanvaarden kon en aan
vaarden mocht en waartegen hy ernstige l>e-
zwaren heet te hebben. Als politicus en als zgn
katholiek is en biyft de figuur van president
Zamora een zonderlinge sphinx. Besteiro heeft
de opdracht nog niet aangenomen. Integendeel,
hy wilde haar van de hand wyzen. doch heeft
haar op uitdrukkeiyk verlangen van president
Zamora nog in beraad gehouden. Had Zamora
een beroep gedaan dp een vertegenwoordiger der
oppositie-partyen. welke biykens de jongste ge
meenteraadsverkiezingen in Spanje aanzieniyk
zyn versterkt, dan zouden zyn houding en be
doelingen verklaarbaarder zijn geweest dan
thans.
De politiek in Spanje is echter zwarte kunst
geworden, sinds de rooden er zoon overwegen
den invloed hebben gekregen.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Ttléfoon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal voor Alkmaar I Z
Voor buiten Alkmaar f 2.85
geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
