Alexandrowitsch Bakoenin
utfi&aal uan den dag
I
Het Geheim
van
Sir Carew
EXAMENS
ROBINSON CRUSOE’S AVONTUREN
Weg met de werkloosheid Leve de
Nederlandsche ROBINSONschoen
(Ingezonden Mededeeling)
DONDERDAG 6 JULI
Ook daar!
1
droppel
I
Nieuw model auto
I
Zout in Joego-Slavië
Nieuwe ijsbreker
Willem van de Velde
Voor driehonderd jaar
Marmergroeve ontdekt
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLUK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
De moordende
Bandieten aangehouden
en
I
1654
van het dier klom en daarop rustig
fing liggen alsof hij op een canapé lag.
boven," vroeg
„Wat doe je
daar
Topsy.
,Jk ga hier een lekker slaapje doen
inplaats van op de rots," antwoordde
(Morgenavond vervolg)
F. d. K.
HOOFDSTUK XIX
zij *m toen weer in de enve-
„Nu, ik hoop andei-s maar, dat wij niet veel
c
(Wordt vervolgd).
Willy. „Het is veel prettiger op den rug
van een zeeollfant te gaan slapen.”
op het zand, zagen Robbie en Topsy
toe hoe Willy Woensdag op den rug
het eigenlijk niet kunnen zeggen,
ik heb nog nooit een winter in
hebben hem voor het laatst gezien,
dag, dat Brabazon naar Baronswold
was
voelde
l van
zakte
water
t If I op dit blad zijn Ingevolge de verzekeringsvoorwaarden tegen
Alle QDOïlïlC S ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeeringen
Op een warmen achtermiddag, toen
de zeeollfant een beetje lag te dutten
houden ook dc
op te bestaan
v«n rassen en
De nieuwe In Denemarken voor de Sovjet
unie gebouwde ijsbreker „Tsjeljuskln" is in Le
ningrad aangekomen. Hij heeft een Inhoud van
7000 ton en de machine is zoo gebouwd, dat zü
een belangrijke besparing aan brandstof geeft.
Aan den boeg van het vaartuig bevindt zich
een perron voor vliegtuigen.
Men is thans met de lading van den ijsbreker
begonnen, waarna het vaartuig onder leid'ng
van professor Schmidt den grooten toch', gaat
ondernemen over den Noordelijken zeeweg van
Archangel raar Wladiwostock.
Nabij Tetovo is onlangs een rijke groeve van
onyx-marmer ontdekt, welke de eenlge in
Europa zal zijn.
Wel bestond er reeds een manner-groeve tn
Joego-Slavië, doch de kwaliteit van het mar
mer was zeer middelmatig.
De exploitatie van de groeve zal terstond be
gonnen worden.
Z 9/1/)/} bij levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f "7Cf) bij een ongeval met f OCfl bU verlies van een hand Z 9C 7*” f 50
t OUUU.-verlies vanlMlde armenTbelde beenen of belde oogen T f ÖU.~ doodelijken afloop f OU.~ een voet of een oog 1A.U. duim of wijsvinger f «/V. een of arm
Een groep bultenlandache auto-deskundigen
heeft einde April een nieuw model auto ge
bouwd, genaamd Pick Up.
De eerste ..Pick up" wagen heeft reeds deel
genomen aan den 1 Mel-tocht naar Moskou,
welke doo’- de „Prawda” was georganiseerd.
De wagen is zoo gebouwd, dat na wegneming
van de 6 zitplaatsen uit den personenwagen
een vracht luto ontstaat.
Hij is gemaakt van pijnboomenhout en heeft
als kenmerkende eigenschappen dat hij elke
oneffenheid in den weg gemakkelijk overwint.
Hij kan een snelheid van 100 KM per uur
ontwikkelen. De automobielfabriek te Gorky
zal dit jaar 600 van deze wagens afleveren.
Te Sllute in het Memelgebled heeft een ver
gadering plaats gehad van een politieke groep
onder leiding van von Sass. welke zich noemt
..Christelijk-Sociallsten'’ en welke beweert zich
te inspireeren naar de Hitlerlaansche Ideeën
3000 aanhangers van von Sass waren aan
wezig om naar de rede van hun leider te luis
teren, die de doeleinden en de actie der bewe
ging uiteenzette.
Echter waren ook aanwezig een zestigtal jon-
ge'ieden In uniformen van de groep die zich
onlangs van von Sass heeft afgescheiden
zich geschaard heeft onder leiding van dr.
Neumann
Na een hevige woordenwisseling ontstond een
bloedige vechtpartij. De groep van dr. Neu
mann werd uit de vergaderzaal gejaagd en
achtervolgd, en met vuurwapenen en messen
ging men elkaar te lijf, waarbij een jongeman
door messteken zeer ernstig gewond naar het
ziekenhuis moest worden overgebracht.
De politie stelt een gestreng onderzoek !n
naar deze onregelmatigheden ten einde de
schuldigen te straffen.
De bladen bevatten een communiqué. Inhou
dend. dat 'oego-Slavlsche grenswachten in het
gebergte vier Albaneesche bandieten ontmoet
hebben, die heimelijk de grens in het district
Bar waren overgetrokken. Twee hunner werden
gevangen genomen en een daarvan werd ge
wond.
De belde anderen wisten te ontkomen, doch
werden later gegrepen.
ZIJ verk'aarden poststukken te hebben willen
ontvreemd en beraamden een overval op de
directie der zout-mUnen van Bar.
De soutproductle in Joego-Slavië is niet vol
doende geweest voor de behoeften van de bin-
nenlandsche markt, en derhalve heeft de di
rectie der staatsmonopolies maatregelen ge
troffen om hierin verbetering te brengen.
Derhalve wordt aan de oevers van de Adria-
sche Zee een zoutveld aangelegd met een opper
vlakte van 1000 H.A., dat In 1934 voltooid zal
zijn, en een jaarlijksche productie zal hebben
van 50.000 ton.
Men verwacht dat deze productie voldoende
zal zijn om den invoer van buitenlandsch zout
te verhinderen.
van den terugkeer van Nell Bra-
een oogenbllk stilte. Lady Carew
brief en zonder er verder iets van te
schoof
„Op de fabriek. Lady Carew? Ja. 1 is er druk,
dat is zoo. Maar toch heb ik vandaag Juist een
dag vrijaf genomen.”
„Groot gelijk, mant Als ik t voor het zeggen
had. nam Ik telkens een dag vrijaf. om niet
te zeggen altijd,” klonk het van Charley.
„Was je misschien wat overspannen. Garth?”
vroeg de baronet.
„Zoo gauw ben ik gelukkig niet overspannen,
Sir George I Neen, maar ik moest op een nieu
we huishoudster Uit!”
„Een nieuwe huishoudster?” herhaalde de
lady. „Gaat Mrs. Glossop u dan verlaten?”
„Gaat ze dan toch met haar zoon naar Au
stralië?” vroeg Lucinda.
„Ja. Ik had nog zóó gehoopt, dat er niets
van komen zou, maar haar schoondochter
schijnt heel zwak te wezen en die zoon heeft al
een stuk of zes kinderen, dus heeft lili zijn
moeder overgehaald, om mee te gaan.”
„U zult Mrs. Glossop dan wel erg missen,”
viel de lady in. ..En gaat zij al gauw?”
„Ja. ik zal haar missen. Maar de nieuwe lijkt
mij ook heel geschikt. Ze gaat Woensdagmor
gen al met den eersten trein van Motteridge
naar Londen. Ik heb een advertentie geplaatst
cn kreeg een lading brieven! Een paar heb ik
er beantwoord, maar daar deze de beste refe
renties had. heb ik haar aangenomen. Ze is
vandaag met pak en zak gekomen. En daar
om had ik een dag vrijaf, om haar in te lei
den op Ryecroft.”
Maar toen Willy, op zijn manier, een
slaapje deed, had hij vergeten, dat de
vloed In aantocht was en toen hij wak
ker werd, was de zee-olifant omringd
door water,
Robbie en Topsy waren juist terug
van hun wandeling, toen Willy hun
toeschreeuwde:
„Zeg tegen Vrijdag, dat hij hier da
delijk met een boot komt.”
„Dat is niet noodlg bij zoo'n dikken
jongen.” lachte Topsy hem uit, „ga
maar op je buik liggen, je drijft toch
en dan kun je dat beetje water wel
overkomen.”
Elke maand brengt iets bijzonders.
Naar de tijd het al beschikt
Jonge groente, malsche kersen,
Visch gezouten of geblikt.
En het voordeel is, natuurlijk.
Dat de mensch zich eens tracteert,
Zoodat zelfs het kalme leven
Van den stadsmensah varieert.
Deze maand heeft ook iets eigen,
Iets apart en iets frappant,
Namelijk het lief rubriekje
Van .Examens" in de krant!
Eiken dag een trosje namen.
Van het Gym of H-B.S.
En van verder heel wat scholen.
Dat nu klaar is, met succes.
En tot lof der candidaten.
Die gekweld zijn en geplaagd.
Staat bescheiden in den aanhef
Slechts dit eene woord: geslaagd!
Afgedrild en goed geproefstoomd,
Nuttig voor de maatschappij,
In het hart verrukt, verzaligd,
Want de leertijd is voorbij!
Maar een gróóte schaduwzijde
Brengt het laatste goed rapport
Dat het onbezorgde leven
Hiermee afgesloten wordt!
MARTIN BERDEN
((Nadruk verboden)
niiniiiiiiiiitiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiir;
nieuw in het bed liggen en constateerde dat Ik
tenslotte recht onder den ronden knop lag van
het groote ornament, dat het rijk bewerkte
ouderwetache ledikant sierde. Toen dacht Ik
er aan. dat de oude man een nogal zenuwach
tige, stootende wijze van bewegen had en Ik
maakte ook eens een dergelijke schokkerige be
weging, zooals men in den slaap wel meer doet.
En plotseling, volgend op mijn beweging, viel er
een droppel water midden op mijn voorhoofd.
Het raadsel was opgelost. de droppel viel uit
het midden van den bol in het bedornament.
Spoedig was de betrekkelijk eenvoudige con
structie gevonden, een rubber buisje van het
waterbed naar het zorgvuldig in het midden
van den bol geboorde gaatje; door den schuinen
(tand
bed,
het
het
en
schokkende
■a r m spreekt van moorden met een dolk
|y I of welk ander wapen of voorwerp ook,
loch een vermoorden met water, zonder
verdrinken te bedoelen, is minder gebruikelijk
en vele menschen schijnen geneigd in een der
gelijk geval naar geheimzinnige oorzaken te
zoeken.
Ik reisde in den restauratiewagen van Brad
ford naar Londen met epn Jongeman, die zelde
mU te kennen en vele malen mijn wetenschap
pelijke séances op Illusionistisch gebied te heb
ben bijgewoond. We spraken over allerlei oc
culte onderwerpen, en hij vroeg mij of ik ge
loofde, dat er geesten bestonden die tot hande
lingen in staat waren, welke practische gevol
gen hadden. Ik ontkende, en zei ook waarom Ik
dergelijke beweringen niet geloofde. HU glim
lachte. „Ik vraag dat,” zei hü. „omdat ik er
anders over ben gaan denken. Ik woon namelük
op een landhuis In Yorkshire met mijn vader
en grootvader. Mijn grootvader is 83 jaar, en
een bijzonder krasse en levendige man ZUn ver
standelijke vermogens zijn niet in het minst
geschokt, doch hü zweert, dat als hü den laat-
sten tijd maar even Inslaapt er voortdurend,
doch onregelmatig, een droppel water op zUn
voorhoofd valt, en een geest hem dreigt te ver
moorden. HU is er hoogst zenuwachtig door ge
worden. en de laatste dagen is hij zelfs beslist
ziek te noemen.”
„Wel.” zei ik, .als er droppels water vallen
terwUl hU slaapt, waarom heeft men dan het
bed niet laten verplaatsen?”
„Dat is gebeurd.” antwoordde hü, „het bed
heeft thans vrüwel op Iedere plaats In de ka
mer gestaan, doch de resultaten bleven de
zelfde*
„Dat is heel interessant,” gaf ik toe. „over een
paar dagen moet ik weer In Bradford - zUn. Als
u mU uw adres geeft, wil Ik graag die geheim
zinnige kamer eens komen zien."
Een week daarna berichtte Ik den jongeman,
dat ik hem zou bezoeken. HU kwam me met een
rUtulg van het station afhalen en vertelde, dat
de toestand onveranderd gebleven was. doch
voor zUn grootvader onhoudbaar, en dat de man
slechts zün vertrouwen In mU had gesteld. Hun
huls was een schitterend oud bulten; de ligging
en Inrichting gaven het alle recht er een eigen
.geest” op na te houden! Ik maakte kennis met
den vader, een stuggen doch hartelUken man
van ongeveer zestig Jaar, en na den maaltud
gingen we den grootvader In de mysterieuze
kamer bezoeken. De oude heer zat in bed een
bord soep hoorbaar naar binnen te werken. HU
was een tandelooze, Inderdaad krasse grUsaard
en droeg een rood flanellen slaapmutsje.
„Dus u komt me van mUn kwelgeest verlos
sen?" riep hU uit. „Ik zou er u niet dankbaar
genoeg voor kunnen zün
Ik ondervroeg hem nauwkeurig naar de ver-
schUnselen, welke hü had opgemerkt, om te
kunnen constateeren In hoeverre er sprake was
van suggestie.
„Wat er gebeurt?” riep hü uit. .Als ik dat
wist, had ik u niet noodlg. dan had ik zelf wel
mUn maatregelen genomen. Het eenlge wat ik
weet is, dat, zoodra ik ga slapen en Insluimer,
Ik weer gewekt wordt door een droppel water,
die telkens op mUn voorhoofd valt. MUn nacht
muts en mijn kussen zUn er dikwUls totaal nat
van. Maar die hier denken, dat Ik hun wat
voorlleg", en liU wees op zün zoon en kleinzoon.
Intusschen kwam Ik tenslotte te weten, dat
het droppelen van water onregelmatig voor
kwam, maar niettegenstaande het bed onop-
houdelUk was verplaatst, toch aanhield. Van
suggestie kon bü den ouden man geen sprake
wezen; van lekken kon evenmin sprake zUn,
dat was ook spoedig vastgesteld. Echter be
vreemdde mU het meest, dat de droppel water
niet altUd midden op het voorhoofd viel. maar
ook wel eens op den neus of kin of wang, en
ook soms nachten lang wegbleef. Ik poogde den
grUsaard over te halen in een andere kamer en
In een ander bed te gaan slapen, doch dat wei
gerde hU pertinent. Met de bekende stUfkopplg-
heid van oude menschen, hield hü vol alleen te
willen rusten en sterven In het bed. waarin ook
eens zUn vrouw gerust had en gestorven was.
Ik besloot de zaak te overdenken en den vol-
genden dag nog eens een nader onderzoek in
te stellen. Doch dit besluit bracht al evenmin
een oplossing als mUn eerste pogingen op den
volgenden dag zelf. Ik onderzocht de kamer
boven het „spook'-vertrek en vond niets. Het
was er kurkdroog en de vloer vertoonde geen
enkel gaatje of andere aanwUzlng. waardoor het
mogelUk zou zün, dat een droppel water vlei
Ik ging terug naar de kamer van den ouden
man en vond, dat hü naar beneden was gegaan
en rustig In de bibliotheek zat te dutten. Ik was
dus vrU en ging op mün gemak zitten peinzen.
Daar het water onmogelUk van buiten af kon
komen, moest het dus In de kamer zelf zUn oor
sprong vinden. Plotseling schoot me een Idee
te binnen. Ik trok mijn schoenen uit en ging
op het bed liggen. Ik lag eenlge oogenblikken
met de grootste oplettendheid af te wachten. Ik
gevoelde langzaam een besliste neiging om mU
naar het midden van het bed en naar het
hoofdeinde te bewegen. Ik gaf er aan toe. en
kreeg nadien dezelfde neiging terug. Toen stond
ik op en onderzocht het bed. Ik vond, dat ik
door mün bewegingen absoluut midden in het
bed en geheel aan het hoofdeinde was komen
te liggen en de oorzaak daarvan was, dat de
houten matrasbak aan het voeteneinde een
stukje hooger lag dan aan het hoofdeinde; en
dat men zoo’n sterke neiging kreeg pm In de
richting van dien afhpüanden stand zich te
verplaatsen, werd verklaard, doordat de oude
heer een waterbed gebruikte om doorliggen te
voorkomen. Ik vond deze resultaten van ge
weldig belang; immers de stand van de matras
bevreemdde mU In dit speciale geval, maar bo
vendien had ik nu water ontdekt, dus de tno-
gelUke bron voor de droppels. Ik ging nu op-
38
„Ik vermeen, dat mUn nichtje Je nog niet
aangenomen heeft. Ik denk, dat het je mis
schien geen goed zou doen, als Sir George en
Lady Carew afwisten van onze vroegere
Vriendschap. Zoo’n geflirt met een actrice wordt
altUd als iets minder fraais beschouwd.”
MeesterlUk wist hü dezen slag te pareeren
door het kalme antwoord:
,J3ir George en Lady Carew zün mij zeer
gunstig gezind. En Ik kan zeker niet anders
dan trotsch zün op de omstandigheden, waar
onder Ik de eer had, hun nichtje te ontmoe
ten.”
Met een buiging trok hU zich terug.
Vashti Dugarre keek hem na, balde de vuist
en prevelde vol bitterheid:
.Alsof ik niet wist, dat dat kind hem toch
afwUst. Haar hart gaat uit naar een ander....
Was dat geld van dien ouden man maar van
mü I Was ik maar In de plaats van dat schepsel
tje. dat niets om hem geeft en voor wie hü ook
niet voelt!"
van het vuur gaan, om te ontcUferen, of het
wel numero 40 was. Ijlings trad Patty nu het
vertrek weer uit en liep in haar vaart haast in
de armen van iemand, die daar op de mat
stond.
„O, Mr. Rutland, wat doet u mü schrikken!
Ikik dacht, dat het iemand anders was.
Hoe lang hebt u hier al gestaan?”
..Nog geen drie minuten. Tompson heeft mü
binnengelaten en zei. dat de familie in de biblio
theek was. Maar. terwUl ik mijn jas uittrok,
zag ik u juist hier binnengaan en dus wachtte
ik. Wie dacht u, dat het was?”
.Mr. Brabazon.”
„Komt hU dan gauw terug*”
„WaarschUnlUk morgen.”
„Wat zult u hem zeggen?"
„Nu. wat denkt u?”
Op dit critlek moment verscheen Miss Gunn
op den drempel van de bibllotheekdeur en riep:
..Patty! Patty 1 Waar blUf Je toch zoo lang
met dat garen, kind?”
„t Was er zoo donker, datik het nummer
lezen moest bü den gloed van het vuur," ver
ontschuldigde Patty zich.
„O. is u daar, Mr. Rutland? We zitten in de
bibliotheek."
Charley liet van verrassing zijn vischlljn val
len en Sir George's groet was jovialer dan ooit.
terwUl Lady Carew .Garth met den blik noodde,
naast haar plaats te nemen.
„Een vrU ongewone Ujd voor een bezoek van
u. Mr. Rutland," begon zU. ..Charley vertelde
ons daar juist, dat u het zoo bijzonder druk
bad.”
het
ook
naar
hoofdeinde
was iedere
weging voldoende
om een droppel-
tje water uit den bol te persen.
De verbazing, maar ook dankbaarheid der be
trokkenen behoef Ik niet te verhalen; mU was
voldoende dat Ik den „geest" had ontdekt en
mUn beweringen had bewezen. Doch de groot
vader en zoon en kleinzoon dachten nog aan
iets anders. Er moest een dader zUn voor deze
vreeselUke poging tot moord.
Korten tjjd later werd mU bericht, dat de
oude huishoudster, een stille en zwUgzame
vrouw, bekend had de schuldige te zUn. ZU had
reeds jaren op wraak gezonnen, omdat de oude
man haar niet In zUn testament wilde betrek
ken. Er was echter nooit eenig wantrouwen
tegen haar ontstaan, daar zU altUd even zacht
zinnig en vriendelUk voor den man was en ge
heel alleen steeds hem verpleegde en verzorgde.
Van een „geestgeschledenla” was dus allerminst
sprake, of het moest In dit geval de misdadige
geest dezer vrouw zUn, welke duldelUk bleek uit
de geraffineerde wijze, waarop zU haar wraak
plan had uitgedacht.
Rutland gesproken, we hebben hem in geen
week gezien. Hoe komt dat?”
„HU heeft het zeker weer zoo druk op de fa
briek,” viel Charley in. „Ja, het Is nu juist een
weekwe
op den
ging.”
„Och, dat is waar ook! Nu denk ik er Ineens
weer aan: ik kreeg vanmorgen een enkel let
tertje van Brabazon bU mUn brieven. Allee. HU
hoopt terug te komen, schrijft hU. óf van
avond óf morgen. HU kon den tüd niet precies
bepalen, omdat Mrs. Brabazon in het geheel
niet goed is.”
„Wanneer is zU nu wél goed?” spotte Patty.
.Als plichtgetrouw zoon moet Mr. Neil dan
toch super-intendeeren over de verpleegster,
die te hulp geroepen wordt bü dat interessante
geval. Verbeeldt u. dat Mrs. Brabazon nu eens
wél goed werd, dan zou zü immers in het ge
heel niet meer Interessant wezen!”
„Lieve kind, Mrs. Brabazon heeft zeker een
slechte gezondheid," antwoordde Lady Carew.
,X>it alleen kan dan cok de reden zUn, dat Mr.
Neil langer is weggebleven, dan hü van plan
was. Niemand weet beter dan jü, dat hU zich
door niets anders zou laten terughouden.”
..Hoort u eens moes, ik heb al eens meer ge
zegd. dat ik niet met hem geplaagd wil worden;
zélfs niet door ui My Brabazon komt terug.
Nu. als het zoo ver is. zal het nog tüd gtmoeg
zUn. om mU daarmee te kwellen, of hem mU te
laten kwellen!”
„Misschien zou je graag toch even den brief
van Mr. Brabazon zien. Alice?” vroeg Sir
George. „Zeg, Wyckam, kUk eens even tus-
schen mUn papieren op tafel.”
De gouverneur deed dit en trad een oogen-
blik later naar den grooten stoel, waardoor zUn
gelaat volop verlicht werd door den gloed van
het vuur.
TerwUl de baronet het epistel van hem over
nam, vroeg hU verschrikt:
.MUn hemel, man. wat scheelt er aan? Je
ziet zoo bleek als een doek!”
In een ommezien waren aller oogen op hem
gericht en Mr. Wyckam prevelde een excuus',
dat hu niet gewoon was aan zulk een sterk ver
warmd vertrek, maar dat het wel dadelUk over
zou zUn.
Alleen de blik van Vashti Dugarre volgde
hem. toen hU zich weer aan tafel zette en zich
over zUn brief boog. Een vreemde glimlach
speelde haar om de lippen en zU vroeg zich af,
wie van hen belden wel het meeste leed in het
vooruitzicht
bazon.
Er volgde
las den
zeggen,
loppe.
Ineens klonk Lucinda's hooge stem:
„Hè. Patty, ik dacht, dat ik nog een klosje
wit bU mU had. Maar wees jU nu eens zoo
vriendelUk. kind, en haal mU wit. numero 40
uit mUn naaidoos, die in de ontbUtkamer op de
sofa staat. Let wél: wit. numero 40.”
De naaidoos stond ook precies op de aange
duide plaats, maar het was al duister in het
vertrek en ze moest met het Mosje bU den gloed
op. Bakoenin is de meest typeerende leider en
geestelUke inspirator geweest van het anar
chisme
Pater Pesch geeft de volgende formuleering
zUner Ideeën:
Als onmisbare voorwaarde voor het anar
chisme geldt voor Bakoenin het moderne atheïs
me, in het bUzonder het vermateriallseerde
Darwinisme De ontwikkeling van den mensch
gaat uit van de anlmalltelt en zU eindigt in
de humaniteit. Van de andere apen is de eerste
mensch, de Pithecoenthropos onderscheiden
door zUn vermogen om te denken en tot op
stand te komen. Dienovereenkomstig zUn er
drie levenselementen: de anlmalltelt. de ge
dachte en de opstand die tot vrijheid voert.
Godsdienst en revolutie zUn onverzoenbare te
genstellingen. De houding van anarchisten te
genover den godsdienst is derhalve vanzelf aan
gegeven. „De idee van God.” zegt Bakoenin.
„houdt in de terzUdestelling van het mensche-
lUk verstand en van de rechtvaardigheid: het
is de meest besliste negatie van de menschelUke
vrijheid en leidt noodzakelUk tot slavemU van
de menschen. zoowel in de theorie als in de
practUk. Derhalve geen heerschappU van God
over ons, maar ook geen heerschappU van den
mensch over den mensch! De vrUheld van den
mensch bestaat uitsluitend daarin, dat hU de
natuurlUke wetten volgt, omdat hU die zelf als
zoodanig erkend heeft, en niet omdat zU hem
van buitenaf door een vreemden wil worden op
gelegd. onverschillig of dit een goddelUke. een
collectieve of een indlvidueele wil is. WU ver
werpen elke wetgeving, elk gezag, en leder ge-
privelegleerden, gepatenteerden. officieelen of
wettelUken invloed, ook wanneer deze uit het
algemeen kiesrecht ontsproten is. temeer daar
hU slechts aan een heerschende en uitbuitende
minderheid zou kunnen ten goede komen, in
strijd met de belangen van de groote onderdruk
te meerderheid.
Dus anarchie is het doel! De staat moet wor
den af geschaft! Daar iedere staat echter be-
teekent heerschappU, en heerschappU be-
heerschten veronderstelt, is ook iedere staat
een moordenaar van de vrijheid.
Niet in den vorm van den staat, maar in zUn
wezen is zUn despotisme gelegen. Reeds Herzen
had den republlkelnschen regeerlngsvorm „den
laatsten droom van de oude wereld" genoemd.
In de plaats van den staat moet derhalve ko
men de volmaakt staatlooze, vrUe maatschappU-
Dan zUn er geen klassenversciilllen, geen heer-
schersverhoudingen meer.
Tegelijk met den godsdienst
godsdienstige tegenstellingen
Maar ook de verscheidenheid
naties verliest hare beteekenls. Reeds in 1848
had Bakoenin in zUn oproep aan de Slaven het
denkbeeld van een algemeene verbroedering van
het menschdom met geestdrift verdédigd. Ook
later, als lid van het Centraal Comité van de
Bemer vredes-liga. streed hü voor het denk
beeld eener vrUe federatie van alle Europeesche
naties. Dit streven houdt verband met de voor
stelling, die Bakoenin zich gemaakt had van
het in alle menschen aanwezig zünde solldari-
teitsgevoel^fflechts dan kan de door dit soli-
dariteitsp^oel bestuurde mensch zich vrU ge
voelen, "wanneer hü ziet, dat alle andere men
schen zich in dezelfde vrijheid mogen verheu
gen. Van het solidariteitsgevoel verwachtte Ba
koenin de bereiking, zonder dwangmiddelen
van een gelukkige ordening in de anarchisti
sche maatschappU. op soortgelüke wyze als
Proudhon zijn verwachtingen had opgebouwd
op het den mensch aangeboren spontaan wer
kende rechtvaardigheidsgevoel.
Ten aanzien van de economische kwestie stelt
Bakoenin zich tevreden met het vooruitzicht
op de vrjje vereenigingen der arbeiders in de
anarchistische samenleving. Plaatselüke groe
pen van personen, die zich vrü aaneensluiten
tot arbeiders-coöperatles en hunne coöpera
tieve verhouding naar goedvinden wederom op
heffen, die zich ook tot grootere bonden kun
nen vereenlgen, stellen zich in bet bezit van
het kapitaal, produceeren zonder dwang, maar
ook zonder zelf dwang te mogen uitoefenen, een
inrichting, die, volgens Bakoenin's oordeel, den
arbeider het volle product van zün arbeid
waarborgt
Nauwkeuriger uiteenzetting echter van de
organisatie in de anarchistische toekomst ver-
müdt Bakoenin, en wUselük stelt hü zich tevre
den met' meer algemeene aanwyzingen. Is de
bestaande staat ten val gebracht, dan volgt al
het overige vanzelf. Slechts moet het ontstaan
van een of anderen nieuwen staatsvorm onvoor
waarfielük worden belet.
Zoo zien wü in Bakoenin werkelUk den apos-
itel van de wanorde, niets was te dol. niets on-
geloorloofd, als het kon voeren tot anarchie
HU preekte zün idealen vooral onder de jeugd,
hü riep de Russische studenten op om „onder
het volk” te gaan en sinds Bakoenin kende men
in het Czarenrük de „Narodnikl", zü die on
der het volk gingen. Duizenden gingen naar
Siberië, maar de Narodnikl bleven voortbe
staan, tg)t in 1917 de groote kladderadatsch uit
brak. Bakoenin was ook een groot vriend der
Nihilisten, wier practüken hü aanmoedigde en
als heldendaden rondbazuinde. Want, leert Ba
koenin. de revolutionnair moet breken met al
es wat hem lief is en dierbaar, hü mag zich
niet bekommeren om wet en zeden, om familie
en om staat, om vreugde of om leed, zün taak
is de algeheele destructie. Bluft hü leven, dan
is het om de destructie des te zekerder te ma
ken; gaat hü dood, dan is het in dienst der
verwoesting!
Ziehier het evangelie van den waanzin, en
zooals we geen krankzinnigengesticht voorbü-
gaan, zonder een opwelling van medegevoel, zoo
kunnen we ook aan die verdwaalden van het
anarchisme niet anders denken dan met mede
leden voor hun verblinding.
sneeuw krijgen.” meende de lady. „Dat ben jü
zeker wel met rnü eens Vashti?”
,Jk zou
tante, want
Engeland doorgebracht”
„O, Pats vindt het al weer heerlük, zoo'n
sneeuwbultje, hé, kind? Zü is met alles even
zeer Ingenomen en dat maakt haar juist tot
ons zonneschUntje.,..! Maar, propos, van
f Af) bU vertles van *n
f Tri/*" anderen vinger
e naam van sommige figuren uit de ge-
I 1 schiedenis dringt begeleidende gedachten
AS naar voren, welke onafscheidelük aan den
drager inhaereeren. Zooals Marechiavelli ge
dachten wekt aan politieke sluwheid, Robes
pierre aan stapels geguillotineerde lüken, plaatst
ach naast de figuur van den Rus Bakoenin bet
benauwende woord: anarchie.
Als een gevallen engel stormt Bakoenin door
de 19e eeuw, driemaal wordt hü door de Euro
peesche justitie ter dood veroordeeld, levenslang
wordt hü naar Siberië opgezonden en toch sterft
Bakoenin in een Zwltsersch ziekenhuis aaa een
vrij willigen hongerdood.
Oorspronkelük officier in Rusland, studeerde
hü in Dultschland. waar hjf de gevaarhjke
Wüsbegeerte van Hegel leerde kennen. Men kan
Bakoenin niet beter begrüpen dan door hem te
zien als een dier figuren uit de Russische littera
tuur. Een chaos van menschelUke, van duivel-
sche en van engelachtige hoedanigheden Zün
stugge geeit werd gegrepen door een brandende
idee, de brandende idee verteerde zün heele
wezen, zün doen en laten, zün weten en kunnen,
zün ziel en zün lichaam. Een gevallen engel!
Dus geer» flauwe en onverschillige persoonlük-
heid, met veel egoïsme, mei gecamoufleerd fat
soen. met soepelheid van karakter, met neiging
tot verfünd genieten, maar een brok, een gra-
niet-harde brok ongenaakbaar idealisme. Want
er is een achttien karaats idealisme voor noodlg
om een welverzorgd leven te laten varen, om te
breken met eeuwenoude traditie, om den dood
en de verbanning te trotseeren voor zün over
tuiging. Laten we toch niet minachtend op deze
karakters neerzien, het zün helden, al moeten
we verwerpen wat ze najagen, al moeten we
bestrijden wat zü beoogen, al moeten we hen
gevangen nemen en verbannen, het bUjven rid
ders van den geest, strijders voor wat zü goed
en eerlük gelooven.
Bakoenin’s element was een toestand van re
volutie. De Polen helpt hü in hun strijd tegen
de Russen, in Praag strijdt hü aan de züde der
Tsjechen tegen de Öostenrijkers en In 1849
neemt hü deel aan de woelingen te Dresden,
waar hü lid was der revolutionnaire beweging.
Gevangen genomen, wordt hü nu eerst door de
Duitsche, daarna door de Oostenrüksche en ver
volgens door de Russische regeering ter dood
veroordeeld. Dat was in 1851, doch zün mach
tige kennissen bewerken een gratieverleenlng.
de ter dood veroordeeling wordt gewijzigd m
een levenslange gevangenisstraf. Bakoenin
verdwünt naar Siberië. Zal hü er sterven? Geen
sprake van. in 1861 verschünt hü plotseling te
Londen, hü komt uit de hel der verbanning,
dieper in zün haat tegen de bestaande orde,
vaster de overtuiging dat zün principen het
eenige redmiddel voor de menschheid vormen.
Bakoenin is geen man van fijnewoorden, geen
Kamergeleerde, hü is een barriéade-held. De
roode vlag in de vuist met schaterenden lach
in den kogelregen, zijn lange haren wapperend,
de geïncarneerde apocalyptische ruiter. Vlam
men rüzen om hem op, brullende scharen drin
gen zich om hem heen, gloeiende kreten wellen
op uit zün machtige borst. Hü is krachtig, een
reus van gestalte, woest, ruw, maar fier en
grootsch. Prof. Quack zegt: „Wat donkere gan
gen htf opgaat, hü is blümoedig. Zün lach weer
kaatst toch overal. Er blijft bü al zün op de
oppervlakte ten toon gespreid materialisme een
mystieke trek in zün persoon. Hü behoort tot
het ras der Simsons. Hü schudt aan de pü-
lers van den tempel der orde en die zullen kra
ken”. o
Zün geliefkoosde spréuk was: „den duivel
moeten wü in het lijf hebben." Bakoenin had
een flink.quantum zelfs. Op de barricaden vocht
hü als een duivel, op het podium ging hü zün
tegenstanders met al het vuur dat in hem lag
opgehoopt, te lüf- Ook in den woordenstrijd
was Bakoenin een titaan en zün felste vüand
niemand minder dan Karl Marx. Nooit
iemand zich zwaarder beleedigd dan
onze anarchist, toen Marx het durfde wagen,
hem. den driemaal ter dood veroordeelden op
standeling, verdacht te maken als een Rus
sisch spion. Hü rust niet, voordat een jury
van tien leden hem op het internationaal con
gres te Bazel van iedere verdenking zuivert
met algemeene stemmen eferherstel geeft
het lasterlüke der aantüging vaststelt.
Bakoenin strüdt voor het proletariaat, de ar
beidende massa heeft hü liefgehad met een
heet verlangen; hü droomde van onafzienbare
revolutionnaire scharen, die hü zou aanvoeren
tegen de bestaande orde. Hü sticht de .Alliance
internationale de la démocratie-sociale", waar
van de kern gevormd wordt door de Zwitsersche
horlogemakers. Verdert rijt zich 'n groot aantal
gedeclasseerde intellectueelen, een groot aantal
verarmde boeren om de suggestieve helden
figuur. Hü is de bolsjewiek, bereid de macht
te grijpen met alle middelen, welke hem ten
dienste staan. Eén ding zit Bakoenin dwars,
hü voelt dat het Europeesche proletariaat niet
met den echten revolutiegeest is bezield. Hü
weet dat het Communistisch manifest van 1848
reeds binnen 20 Jaren tüds is versleten. Hü
weet ook, dat het de groote magiër is te Lon
den, Karl Marx. die daarvoor aansprakelük
moet worden gesteld. Want Marx wilde door de
orde tot de „Communlo bonorum”, Bakoenin
door de wanorde; Marx wilde door een natuur-
lüke ontwikkeling de vrucht van het socialisme
laten rijpen, om ze daarna te plukken; Bakoe
nin kent maar één middel: toeslaan, onver
biddelijk toeslaan, saboteering, staking, rel
letjes, terreur. Vooral geen compromis, vooral
geen besmetting met de bestaande orde, vooral
geen loven en bieden. Alles: of de dood!
Geen wonder, dat spoedig de groote schei
ding werd voltrokken. In Den Haag viel de slag
op het vüfde congres der eerste Internationale
in het jaar 1872. Bakoenin haatte ieder gezag.
Marx eischte een onbeperkt gezag. Voortaan
trokken socialisten en anarchisten gescheiden
Daar de groote stoel in de bibliotheek de lie
velingsplaats was van Sir George en daar dit
vertrek ook iets bUzonder huiselijks en gezel
ligs had. zat de familie dikwüls daar büeen.
Het was de eerste waarlijk kille herfstdag
geweest en Lady Carew, die zeer kouwelijk was,
had overal vuren laten aanleggen. In de biblio
theek brandde zelfs een knappend houtvuur.
Sir George zat te rooken. Lady Carew te
handwerken, miss Dugarre te lezen en Lucinda
was aan het naaien, terwül Charley met be-
wonderenswaardig geduld een knoop uit zün
vischlün zat te maken en Mr. Wyckam aan t
brieven schrijven was. aan de schrijftafel.
Patty zat op een haardkussen naast den stoel
van haar vader behaaclük in de vlammen te
turen en philosopheerde':
.De zomer is heerlük. maar de winter is
toch ook wel gezellig! Wat zal dat een mooi ge
zicht wezen, als Garthdale en de heuvels over
dekt zün met sneeuw! Mr. Rutland zegt, dat
het hier begin October al kan sneeuwen, en
vandaag is het 30 September."
Dezer dagen was het driehonderd jaar gele
den, dat te Amsterdam werd geboren de schil
der Willem van de Velde, bügenaamd de Jonge,
zoon van Willem van de Velde, bügenaan d de
Oude.
Deze schilder koos voomamelük de zee tot
onderwerp van zün schilderijen en behaalde als
zeeschilder een groote reputatie. Hü werd ge
boren uit Vlaamsche ouders, die in de zestien
de eeuw naar Holland uitweken en zich te
Lelden vestigden. Het huwelüksleven van den
vader is nogal rumoerig geweest. Het kwam tot
een scheiding tusschen hem en zün vrouw Ju
dith, waarna hü de zee koos in dienst dér
Nederlanden. De zoon werd toevertrouwd aan
een vriend, den schilder Simon de Vlieger, die
Willem nienam naar Weesp. Daar leerde de
Jongeman een meisje kennen. Petronella la
Maire, met wie hü na een korte kennismaking
in het huwelük trad. De vader hertrouwde in
met Magda Walraven uit Amsterdam,
waarna hü door Karel II naar Engeland werd
geroepen. Van tüd tot tüd zond de zoon een
schilderij aan zün vader, zoodat hU spoedig een
goeden naam kreeg aan het Engelsche hof.
Het uitelndelük gevolg was, dat hü naar Lon
den werd geroepen en rustig tegen een Jaar
wedde kon werken.
-Reeds op zün vler-en-twintlgste jaar maakte
hü bewonderenswaardige schllderüen. die bijna
steeds de zee en de luchten in beeld brachten.
Vader en zoon vestigden zich te Greenwich en
schilderden er lustig op los. Daar bestudeerden
zü dagelüks de wateren van de Theems en de
mooie zware Engelsche luchten. Maatschappe-
lük waren zü zeer welgesteld en bUzonder in
aanzien. Toen de oude Van de Velde in 1693
overleed, werd hü met groote praal en onder
officleele deelneming begraven.
Na den dood van den vader trok de zoon
weer naar Holland, vermoedelük in de ver
onderstelling dat het jaargeld niet verder zou
«orden betaald, maar nauwelüks had hü het
tegendeel vernomen, of hü ging terug naar
Engeland.
HU kende slechts één. bezwaar bü de ont
vangst van deze officleele toelage en dat was
de verplichting om nu en dan officleele stuk
ken te schilderen, die niet zün volle sympathie
en liefde hadden. In het paleis van Hampton
Court hangen nog verschillende van deze wer
ken.
In 1707 overleed de jonge v. d. Velde, wiens
lük naast dat van zün vader werd begraven.
Op beider graf werd enkele jaren geleden
een gedenksteen onthuld.
