E GUARDIAN I We enen, het graf der Turken THE {MANCHESTER COMMERCIAL I ^Cet wïAaal wui den dag COTTON: FLAX :W00L INDUSTRIES c I I ARTIFICIAL SILK H D Het Geheim van Sir Carew De post- ROBINSON CRUSOE’S AVONTUREN Met ROBINSON aan i kun je uren lang gaan I J roover i ROULETTE iHiiiiiiiiiiiiiiiiiiie VRIJDAG 14 JULI 1683 - JULI - 1933 Het beleg der stad GEN :ht tl Wolkbreuken Hoe ontstaan xy and through the columns of COMMERCIAL", Guardian' Buil- s de volmaakte snelle rolfllm Hekiesnnnbrollochl! Neem dan steeds I i I An annual subscription of 18 shillings, sent to the Publisher, i "MANCHESTER GUARDIAN I Voor tweehonderd vijftig jaar wer den de Turken vóór de muren van Weenen verslagen HANDEN NIET OPBEUREN Wanhopig door rheumatiek Doet nu weer zelf de huishouding ding, Manchester, England, will I bring the paper to you every Saturday morning. Write for a specimen copy, free of charge. WATCH THE PROGRESS OF THE BRITISH AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN VITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL «L VAX V ■1 en het- j Vijftig iMiWHinMWHMiiiiiHittMNnmifii iiiiiiiiiiiiiiiut (Nadruk verboden) lllllllltlll iiMltaaii* xtaaataaaaaiaitaaHaaaeaMaaaaaaaataaMai HOOFDSTUK XXIII ordt vervolgd). Kruschen drü- >ffen en urine- (Ingezonden Mededeellng) 5de Ide slag ■s, be an 24 esland berg- in 24 a en 1933 icies, evie- Apnl ningen 933 en gen en 933. aingen 1933; 133 tot en 7, ater- irvan in in »r de n de na- I, be- in 24 sland 1934. n 24 t zal 'eren rjaar men, men. «at i’ •inter opend: le pro- i. van len en 934. ningen 1934; >33 tot abant Oud- i ca„ i alle ider- i zijn laart van 2 e pro- 1933; Sept, e pro- Hout- tot 28 Sept. EN maakt Zaken •paald: evie- ge- n de en 7 rater- .n zal !e het aan- heeren: Groot, Jacob beiden Simon G. Ot- D van ichaep- en w. in der Wor- „Hier, meneer Petterson, de postdirecteur.” antwoordde hü- „Meneer Petterson's woning ligt tamelijk dicht in de nabijheid van de ongeluks plek." „Heeft u de nummers van de bankbiljetten 7” was mUn volgende vraag aan den postdirecteur. HU overhandigde me een lijst met nummers, die ik meenam naar het hotel, waar ik logeerde. En nu komt het toeval. In het hotel aangeko men, kreeg Ik opeens het zonderlinge idee om de nununcts van mUn eigen bankbiljetten bet waren er vjjt te vergelijken met de Het an 24 orten, rovln- Meer- tot 11 4 en anas rhyn- en in m 17 oniiuiHHunniim komt voor in de tropische wervelstormen waar in orkaanachtig zich voortbewegende lucht massa's van hoog waterdampgehalte in opstij gende beweging zUn. Deze wolkbreuken >Un echter van langeren duur evenals de stuwregens tegen berghellingen, die er na aan verwant zijn, maar die wü in ons land eigenlUk niet hebben. De bjj ons voorkomende wolkbreuken behooren tot de twee eerstgenoemde vormen. De eigenlUke wolkbreuk is dus niets anders dan een heftige regenbui, die ons alleen im poneert door zijn ongewone intensiteit. Men be hoeft er dus niets anders in te zien dan een uitbundige uiting van bepaalde natuurprocessen, die in een meer gematigden vorm iets heel ge woons zUn. Voor deze uitbundigheid sjjn echter buitengewone omstandigheden noodig. d w.z. omstandigheden van een zekere uitbundigheid, die zelden voorkomt. De wolkbreuken imponee- ren daarom den meteoroloog meer door dezen samenloop van omstandigheden dan wel door den hevigen regen, maar op den gewonen waar nemer maken zij steeds een diepen, soms vrees- aanjagenden indruk, die onmlddeliyk verdwijnt met het ophouden van den regen. ineens die storm op en was ik wit bill, dat ik hier althans een onderdak vond.... Och, toe. brengt u ml) zoo gauw mogellik naar huis! Ze zullen doodeiyk ongerust zijn.” „Die stormen op de heide zijn soms even gauw bedaard, als ze losbreken. Ik zal u dus naar huis geleiden. Miss Carew, zoodra dit noodweer opgehouden is.’’ y Had Patty een emmer Ijskoud water over zich gekregen, dan had zU zich zeker niet zoo on aangenaam getroffen gevoeld als door «ijn jjs- kouden toon van spreken en het begeleidend gebaar van den arm. dien hjj terugtrok, terwijl zU er zich met beide handen aan vastgegrepen had. Wat mankeerde hem nu Ineens?HU had haar geen enkele maal aangekeken; had zelfs opzettelijk den anderen kant uitgezien. En wat nog erger was: hü keek haar niet eens aan, nu hU zelve tot haar sprak: „Ik zou u raden, om niet meer alleen op de helde te loopen. U is leelUk uit den koers ge raakt, en als ik niet toevallig deze richting uit gekomen was. om er te schuilen, dan zou het waren er vijf te vergelijken met lijst, die er ongeveer vijfhonderd bevatte, was natuurlijk Idioot, maar ik deed het. Het nummer van één van de biljetten kwam op de lijst voor!! En daa- nede was het raadsel opgelost. Ik ging onmiddellUk naar den hoofdcommissaris en det den postdirecteur Petterson arresteeren. HU viel dadelijk door de mand. Ik geloof dat die zaak nu wel duidelijk is, nietwaar? De postdirecteur was in zijn tuin be zig, wanneer de auto een halven kilometer ver der over den weg reed. HU ging gewapend met zUn browning naar den weg, wachtte den auto op en, warneer er geen getuigen in de nabU- held waren.-schoot hU. HU doodde zUn slacht offers. want hü kon niet steeds vermUden, dat zü hem zagen en herkenden. De specie kon hU niet verbergen, maar de biljetten stopte hü tus- schen zün kleeren. evenals de revolver. Dan wachtte h>j eenlgen tyd en „ontdekte” den moordaanslag. Meestal wanneer ér reeds andere menschen kwamen aangcloopen. NattuuriUk gaf hU va'sche nummers van de bankbiljetten op en dat Is. met het toeval, de oorzaak van z|jn ontmaskering geweest.” weer twee mannen. Heeft u eenlg vermoeden?” „Is het personeel van het postkantoor te ver- trouwen?" vroeg ik. „Geheel,” was het antwoord. Ik had een sterk vermoeden, dat iemand van het personeel óf de zaak zelf opknapte, óf in- lichtingen verstrekte. Maar ik vertelde het hem niet. Ik liet mü Inlichten over de werktyden en toen kwam er iets verrassends voor den dag. Br werd door de ambtenaren, die van de ..groote” zendingen op de hoogte waren, in twee ploegen gewerkt. Terwül de eerste overval was gepleegd, had groep a vrü- af en tUdens den tweeden overval groep b. „Wie ontdekte den eersten •moord?” vroeg ik den commissaris. regen naar beneden vallen. Dat !Ukt heel weinig mac.r men moet bedenken, dat het niet gaat om een kub. Meter alleen. Stijgt deze lucht op in een stroom met een snelheid van b.v. 10 Meter per seconde (wat een lage schatting is), een stroom, die van onderen af door den stormwind wordt gevoed, die bü zware regens voorkomt, dan beteekent dit, dat elke seconde 10 kub. Meters hun waterdamp afstaan, dus een hoe veelheid van 100 gram. Deze regenhewigheld zou gelUk staan met 0.1 m.M. regenhoogte per seconde of 1 m.M. in 10 seconden. Dat lUkt heel veel op een wolkbreuk. Een millimeter regen hoogte is n.l. een kilogram water per vierkanten Meter. Het is niet onwaarschUnlUk, dat een dergeljjke regenhevigheid wel bü de echte wolk breuken voorkomt Men weet het niet zoo pre cies omdat de zelf-registreerendè regenmeters, waarvan in de meteorologie gebruik wordt ge maakt. den regenval op zoodanige wUze regls- treeren. dat de intensiteit niet voor elke seconde kan worden nagegaan, wel echter over het ver loop van eenlge minuten. Daar echter wolk breuken slechts eenlge minuten duren en al dien tUd niet regelmatig vallen, kan men de grootste intensiteit niet dan bü benadering schatten, of, zooals hierboven is gedaan, op grond van zeer waarschUnlijke grootheden, ruw weg berekenen. De vraag is echter ook hoe dit alles nu precies in zUn werk gaat» W(j weten allen wel bU ervaring, dat bü sterken slagregen de wolk breuk plotseling inzet en gedurende enkele minuten ware stortvloeden van water geeft, om dan plotseling op te houden. Het wordt daarbü gemeenlek donker en men ziet donker- grüze wolken-massa's overtrekken. Heel dlkwUls steekt een krachtige wind op. Wat nu het ontstaan van wolkbreuken betreft kan men in hoofdzaak drie gevallen onder scheiden waarby echter altyd sprake is van de tegenstelling tusschen koude en vochtig warme nuchtmassa's. In sommige gevallen wordt door sterke verhitting van de onderste luchtlagen haar soortelUk gewicht kleiner dan dat van hoogere lagen. ZU geraken daarbU in opstUging, een deel van den waterdamp wordt daarbU af gescheiden, de vrUkomende warmte zet de op stijgende beweging verder-aan en de lucht stUgt dan met groote snelheid tot duizenden meters hoogte. Dit is het eenvoudige geval van een locaal warmte-onweder met zwaren regen. Een ander geval is wanneer een koude lucht massa naast een warm-vochtige ligt. Onder be paalde omstandigheden, b.v. tengevolge van een drukverschil, dringt de koude lucht zich onder de warme en tilt deze in de hoogte, waarbU deze groote hoeveelheden waterdamp als regen afscheidt. Zulks gebeurt dikwyls in z.g. front- bulen. die met onweer en een stormachtigen in val van den kouden luchtstroom gepaard gaan. Deze buien komen voor na groote zomerhitte en groote temperatuur-verschlllen over kleine af standen. De derde vorm van wolkbreukachtige regens „Ja. nu zal ik hier den heelen nacht moeten bUjven, want, al weet ik nu ook den weg, dan zou ik bij dezen wind en regen toch niet zoo ver kunnen komen. Ik heb dikwUls gehoord, dat de stormen op de heide zoo snel opstaken, maar dat ze nu toch zóó gauw in heftigheid toena men, zou ik nooit hebben kunnen gelooven. Op een voorbUganger kan ik ook niet rekenen; ik denk, dat hier niet anders dan schapen en ko- nUnen passeeren" Ineens viel zü zichzefre in de rede en luis terde aandachtig. „Is dat een hond, die blaft? ....En ik hoor ook'voetstappen naderbUko- men." Dit wès ook zoo. Het volgend opgenblik trad een donkere gedaante den kuil binnen en ver last riep Patty: „O, is dat! Hè. wat deed u mü schrikken!” Toen Garth Rutland Miss Carew bU rich op Ryecroft geïnstalleerd vond in een van de reu- zenstoelen, had hü misschien niet zoo ver baasd opgekeken als nu. ZU gaf hem echter niet de gelegenheid, een woord te zeggen, maar barstte uit: „O, wat zou Ik begonnen hebben, als u niet gekomen was! Ik was al bang, dat ik hier den heelen nacht zou moeten blüven. Charley en ik waren een wandeling gaan maken over de hei de, moet u weten. En toen we wat gingen rus ten, is hU in slaap gevalen. Maar ik had geen lust, om langer te blüven zitten en ging toen alleen een eindje door. Nu. u weet, hoe dom ik ben op het punt van den weg te vinden; dus ben ik natuurlijk verdwaald!.... En toen stak best mogelUk zün geweest, dat u hier ook waar- Hjk den heelen nacht had moeten blüven.” HU keek niet naar héér. maar naar den le- verkleurlgen jachthond, die met de tong uit den bek nog zat te hügen door het draven, dat hU achter den rug had. Patty sat Garth aan te staren, en. daar zü waarlük niets begreep van zün bevriezende houding, riep zü: „Wat is er eigenlUk?” .Wat er is?.... Wel, dat ik drijfnat ben,*’ aei Willie sneed de rollen verband in lange strooken en maakte zeven van die strooken vast aan den nek van de giraffe en juist toen de meiboom ge reed was kwamen Loetje en Loutje. ..Laat nou iedereen een strook in de hand nemen en dezelfde richting gaan, dan spelen we het naar behoo ren.'' riep Willie. „Neen, dat zullen we niet," riep Ivy, ,.je weet heelemaal niet hoe Je „meiboom” moet spelen.” Zoo ging iedereen maar om de giraf fe loopen, zooals het hem goeddacht, met het gevolg, dat het een heele warboel werd om den hals van Edwin. (Morgenavond vervolg). hü en sloeg het vocht uit de mouw van zün Jas, die het verst van haar af was. „U moest uw mantel van boven liever een beetje beter dicht maken. Miss Carew, of u zult het,koud krügen.” „Iedereen, die op deze manier toegesproken werd, zou 1 koud krügen!” viel zij uit en wierp hem een verpletterende blik toe. die hem echter niet trof, daar hü nog altüd den ande ren kant uitkeek. Nu hielp er niets aan en moest zü dus wel haar toevlucht nemen tot een wanhoofxmaatregel „Ik kan dien gesp maar niet dicht krügen.” zei ze klaaglük. .MUn handen zün zoo koud. Kunt het ook gedaan krügen?" Nu was hü wel genoodzaakt, zich haar kant uit te keeren Maar hü ging zoo onhandig te werk, dat zü hem wel te hulp moest komen. OnmiddellUk trok hü zich toen terug :net den uit roep: „Niet doen, dat!. Het kon eindelijk wel eens te veel worden!. De heb er gisterenavond al meer dan genoeg van gehad!” „Gisterenavond?...." Ineens flitste haar iets door het brein. „O. u heeft geluisterd ach ter dat scherm!” „Juist." lachte hü. „Ik heb geluisterd achter dat scherm en deed dan ook de gewone erva ring op van den luisteraar* aan den wand: Ik hoorde al heel weinig goeds van mij zelve! Tien maanden lang leed deze vrouw. Tien maanden lang worstelde zü om haar rheumatiek te overwinnen. En toch, toen zü eenmaal het juiste middel had gevonden, hoefde zü niet lang meer op het succes te wachten. Gedurende zes weken „de dagelüksche dosis" Kruschen Salts en haar strijd was gewonnen. Een „ongeioofe- lük wonder” noemt zü het. Zü schrüft: „Ongeveer 12 maanden geleden kreeg ik een aanval van rheumatiek en wel zoo kwaadaardig, dat ik er door misvormd werd. En ik was nog maar 32 jaar. Tien maanden lang probeerde Ik van alles en ik werd beschouwd als een hopeloos geval. Soms kon ik dagenlang mün handen niet tot mün hoofd opbeuren. Toen dacht ik aan Kruschen Salts. Een ongeloofelUk wonder! In zes weken tüd was ik in staat mün huishouding weer zelf te doen en voor mün kinderen te zorgen. Ik heb nooit meer eenlge teeltenen van een terugkomen der rheumatiek bemerkt.” Mevr. M De werking van „de kleine dagelüksche dosis" Kruschen Salts is even eenvoudig als doeltref fend. De verschillende zouten üi I ven zacht de opgehoopte afvalstol zuur, die Uw pünen veroorzaken, langs den natuürlüken weg aiit het lichaam- De pünen verminderen, de stüve gewrichten Wórden weet lenig, gezwellen verdwüncn. Indien U trouw blUft aan de kleine dagelüksche dosis Kruschen zullen de afvoerorganen tot regelmatig function- neeren aangespoord warden, zoodat het lichaam inwendig-schoon blüft. Zoodoende krügt het kwaadaardig urinezuur geen kans meer zich ooit weer op te hoopen. U blüft vrü van rheumatiek. Kruschen Salts is uitsluitend verkrügbear bü ajle apothekers en drogisten k 0.90 en 1.60 per flacon en wordt gefabriceerd in Engeland door de Fa. E. Griffiths Hughes Ltd., sinds 1756 te Manchester gevestigd. Stralende gezondheid voor één cent per dag. (Adv.) et was géén toeval,” vertelde detective O'Malone, „dat ik me op een regenach- tigen.dag met mün Fordje naar May fields begr.l, want het vond zün oorzaak in het feit, dat mün hulp was Ingeroepen voor een tweetal geheimzinnige diefstallen, die door de plaataelüke politie niet konden worden ont sluierd. Maar ik moet bekennen, dat ik de op lossing wè) dank aan 'het toeval, dat ons. speurders, gelukkig vaak ter wille is. Ja, als we alles zelf konden oplossen, dan mochten de menschen ons wel in een gouden lüstje zetten. Denk echter niet, dat een detective alles kan. Hü is een mensch zooals iedereen. Slechts het feit, dat hü van speuren en ontraadselen zün dagelüksch werk maakt, brengt hem gewoon- Ujk eerdey tot de oplossing, dan dat bü gewone stervelingen hef geval pleegt te zün. De zaak waarom het hier ging, was nog al geheimzinnig. Je moet weten, dat er van Mayfields uit iedere week gewoonlük op Vrüdag, een post- zending met bankpapier en specie naar het' na by zijnde St. Johns werd vervoekd. Dit was opgedragen aan een ouden, vertrouwden amb tenaar. Jenks heette hü- Een auto stond hem ten dienste, waarmee hü den zak met kost baarheden onopvallend vervoerde. Het was een ópen wagen en Jenks reed in burger. De zak lag naast hem bü zün voeten en Jenks was gewapend met twee dienstrevolvers. Bovendien had hü een alarmfluitje bü zich. Nu was het heel veel menschen uit het kleine plaatsje bekend, dat Jenks een soort schatver- voerder was, maar het was evenzoo bekend, dat de .schat’’ gewoonlük niet bepaald groot was. Het koper- en zilvergeld nam veel plaats In, maar aan waarde vertegenwoordigde het toch slechts een bescheiden sommetje. Opeens kwam er een verandering in de ad ministratie, waardoor om de veertien dagen een tameUjk groot bedrag moest worden wegge bracht. Men dacht zelfs niet aan dieven en zoo bleef Jcnks ook alleen rijden, zooals steeds. Den eersten dag. dat hü de „groote lading" vervoerde, werd hü in het bosch. dat Mayfields bijna gehee’ omringt, doodgeschoten. Verschei dene kogels hadden hem van terzüde geraakt. De auto was tegen een boom tot stilstand ge komen. vrijwel onbeschadigd, maar uit den postzak weren alle biljetten verdwenen, t Was werkelük curieus! De dief of dieven hadden Jer.ks achter het stuur neergeschoten, den postzak geopend en de bankbiljetten mee genomen, terwül zü het zilvergeld en de rest, dat thans ook nog een behoorlük bedrag vorm de, hadden achtergelaten. En wat nog verras sender wtis: ieder spoor ontbrak. Ik zal je niet vervelen met het relaas van de nasporingen en met de theorieën van de poli tie. Zü deed haar best, maar het raadsel bleef onopgelost. Twee maanden lang ging het geldvervoer daarna geregeld zün gang, zonder dat er iets voorviel. Men had thans twee mannen in dén auto, die beiden goedgewapend waren. Toen herhaalde zich de geschiedenis. Het ge- -1 beurde weer tegen zes uur 's avonds, de plaats was ongeveer dezelfde. Ook nu bleef de specie onaangeroerd, maar het verschil was, dat er twee mannen aan ten offer vielen. Nu raakten de gemoederen in beweging. De pers kwam in actie en ik werd getelegrafeerd. Zooals ik zei, was het een regenachtige dag, toen ik in Mayfields aankwam. Tezamen met den hoofdvommissaris ging ik naar den post directeur. die me de heele geschiedenis ver telde. „Treurige kwestie,” zei de postdirecteur. „Nu en nu begon het beleg, dat tegen de verwach ting van den Groot-Vizier zou eindigen in een smadelijke teleurstelling voor de be’eg era ars. Tien duizend man waren in de stad om tegenstand te bieden. Een klein groepje dus. dat lang niet opgewassen was tegen de groote macht der aanvallers. Maar men deed een be roep op alle burgers om hun leven te wagen voor de vrijheid van de stad en van geheel Europa. Het resultaat was overweldigend en uit ri'e standen meldde men zich aan, ge dreven door één vurig verlangen; de stad tot eiken prüs te redden en den Turken alle illusies te ontnemen Kara Mustafa wist natuurlük niet beter, of de zwak verdedigde stad zou zich spoedig overgeven. Maar hü onderschatte zün vijanden van den eersten dag af. Slechts met trzgen ijver begonnen de Turken na verschil lende dagen pas met hun werkzaamheden, hoe wel in de voorafgaande dagen nu en dan kleine gevechten plaats hadden. Het ging den Wee ners aanvankelijk niet voor den wind en voor al de midzomerhitte zat hun deerlük dwars. De aanvoerder der verdediging, de beroemde Stahremberg. hield er echter den moed in. kweekte zün soldaten op tot mannen, die geen vrees koesterden voor den vijand en die zich ^gewenden aan de gedachte, dat leder van hen het op zou moeten nemen tegen een aantal vijanden. Einde Augustus echter begon de nood hoog te stijgen. Er waren geen granaten meer en de sterfte onder de bevolking was onrustbarend groot. Boodschappen werden naar bulten ge- zonden. waarin dringend om hulp gesmeekt werd. De nood was tot zün hoogtepunt geko- ®eu. Enkele bolwerken gingen verloren, door- de geweldige Turksche münen groote gaten “Oegen in de muren. Intusschen was Jan Sobieski van Polen on derweg met 26000 man, eveneens een te kleine troepenmacht om met succes tegen de Turken te kunnen opereeren. Hü werd tegemoet gegaa, door den Hertog van Lotharingen, eigenlük zün w^urrent voor den Poolschen troon. Maar Dealen verzoenden zich in dit ernstig uur en zoo kon Sobieski aan het hoofd van een totaai- “ger Van zeventig duizend man naar Wéenen “™ken. Op ii September kwamen zü in de •■Ot van het Turksche leger, en de vreugde is cZ beiegerde stad kende geen grenzen. Op 7 September, een Zondag, begon men met een H. Mis, waarna de priester het kruis ophief en “n aanhoore van het leger Gods hulp af Wat tn dezen tijd kan rotten Trekt ons onweerstaanbaar aan. Daar het rollen wel wat vlugger Dan het loopen schijnt te gaan Monte Carlo en roulette Was tot dusver synoniem. Mèt vacantie geld verliezen Schijnt het toppunt van subliem. Maar ook wij zijn vbor vooruitgang, Wij ook doen zoo gaarne mee. Daarom houdt nu de roulette Ook in ons land haar entree. Scheveningen, Noordwijk. Zandvoort, Laren openen de rij. En wie men voor nabobs aanziet? Wel, dat zijn natuurlijk wij.' Rollen, rollen, geld moet rollen Rollen wijst ons ook den weg Als wij gaarne willen spreken Van aan lager wal en pech! Rollen gaat beslist ook vlugger, Geld vooral rolt zeldzaam vlug Want gewoonlijk keert het nóóit meer Naar het uitgangspunt terug! MARTIN BERDEN (Nadruk verboden) eze maand is het feest in Oostenrijks hoofdstad en zelden had Weenen mee reden tot feesten dan thans. Want in dere maand Juli is het tweehonderd vjjftlg jaar geleden, dat de Weeners met succes het hoofd hebben geboden aan de belegering van hun stad door de Turken, waardoor zü vrüwel geheel Europa gered hebben van de Turksche overheersching. Na den val van het ByzantUnsche rijk ver kreeg Mohamed n met de verovering van Kon- stantlnopel in 1453 een sterke macht in Euro pa Vooral de Hongaren hadden het zwaar te verantwoorden, omdat in hun land de voor naamste krügsverrlchtlngen plaats hadden, oa. om daardoor den weg naar Weenen vrij te maken. Dit gelukte den Turken tenslotte vol komen. nadat zü de Hongaren met een gewel dige overmacht bü Mohacs hadden verslagen. Paus Pius V wist tenslotte een grooten tegen stand tegen de Turken in het leven te roepen, aoodat zü bü Lepanto door Juan van Oosten rijk werdén verslagen, maar een definitieve overwinning werd dit niet, omdat de overwin naars tot oneenigheid vervielen. Een van de voornaamste spelbrekers was Lodewijk de Veertiende, die zooveel in zün vermogen lag den strüd tegen de Halve Maan boycotte. Het groote Ideaal der Turken, de vernietiging van de Christenwereld, is voor een.niet gering deel door toedoen van Lodewyk, den Zonne koning. dicht bü de werkelükheid gekomen. Maar het groote lichtpunt in deze onverkwlk- keüjke geschiedenis is het beleg van Weenen. of liever de geweldige weerstand der Weeners. De maanden Juli en Augustus van het jaar 103 zün voor Weenen een harde strüd ge weest. maar zü eindigden met een der schoon ste bladzüden uit de geschiedenis van Europa. Voor alles had de Paus te zorgen, dat Europa telf tot vrede zou komen, alvorens te kunnen beginnen met een geregelden strüd tegen de Turken. Het oogenbllk was gekomen, dat sultan Mo hamed IV met zijn Groot-Vizier Kara Mustafa aan het hoofd van honderd zestig duizend man optrok naar Belgrado, waar hü in Mei 1683 aankwam. Karei van Lotharingen, die met een troepenmacht tegen den Turk was uitgezon den, kon niets tegen de overmacht uitrichten en trok zich terug naar Weenen. Maar Kara TchteFvolgde hem. slechts óp geringe wüze gehinderd door de dorpen, die men om ge- Het was zoo n heerlüke. warme, zonnige dag. men zich haast niet kon voorstellen, dat de ■“«er zoo nabij was. 18 verschrikkelük warm, Charley! Ik zal ?antel maar uitdoen. JU zult toch ook half gebakken., zün met die brandende zon ]au°P Bericht.O, hü is In slaap geval- ^Patty ging nu recht overeind ritten en stond noemt hü nu mü gezelschap houden!" hrti Hoor eens, hij snorkt zoowaar! Zou W tüd zijn, om naar huls te gaan?" keek eens op haar armband-horloge en er v het pas vler uur waa- Om 168 uur werd het J”nda8s “P Capheaton gedineerd, terwül uur lo°Pen waa van de plek, waar het oogenblik zaten. f ^^Un hemel!’’ zei ze. den mantel over den emend. „Het heeft er nog niet veel van, IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIHIIIIIIIIIUIII^ dat ik Gajthdale binnenkort met sneeuw over dekt zal zien....'Wat is het mooi daar ginds; waar het pad naar beneden in dien kuil duikt! Dat is seker maar een schapenpaadje. Ik moet eens even dien kant uttloopen dan zal ik weer teruggaan naar dien slaapkop!” Dit laatste zei ze eenigszins weifelend, want ze wist zelf heel goed, dat haar oriënteerings- vermogen veel te wenschen overliet, magr ze zou immers niet ver uit den koers gaan; een klein eindje. Ze liep echter een kwartier lang ènkwam toen tot de ontdekking, dat ze hopeloos ver dwaald was. Charley zou natuurlük overal naar haar, uitküken, maar haar niet vinden en dan naar huis gaan en moeder een doodschrik be zorgen! 'fe zou maar eens roepen, heel hard. Het eenlg resultaat was echter, dat een paar kraaien krassend boven haar hoofd vlogen en enkele schapen nieuwsgierig den kop ophieven van het plekje, waar zü aan het grazen waren. „Hoe kwam ik toch ook zoo gek,” riep ze, on geduldig op richselve. „Ik weet Immers, dat ik tóch al zoo sieeht den weg onthouden jc^n. en dit midden op de heide, waar alles op elkaar gelükt!.... Capheaton kan wel mülen ver zün en de zon is al büna ondg£j2- Ze werd nu zelfs wel wat angstig: verbeeld je dat ze eens den heelen nacht op de heide zou moeten doorbrengen 1 „t Zal nu al gauw donker sün”, zuchtte zü. „en wat steekt de wind op!.... Mün hemel, het begint zoo waar te regenen!" Groote droppels vielen langzaam neer en wüze gehinderd door de dorpen, die de Turken tegen te houden, in brand had stoken. In koortsachtige haast begon men aan de versterking van Weenen. doch reeds spoedig verschenen de Turken met hun geweldig leger Willy Woensdag had eenlge rollen verband op het wrak van het schip gevonden en hü meende dat ze zeer goed te pas zouden kunnen komen, en op zekeren dag toen de zeeman op het strand was met zijn giraffe, kwam Willie, die de rollen bü rich had. Ikon haar „Zeg. kunnen we niet een meiboom maken.” zelde hü. „daarmede kunnen we ons vermaken." „Waar is de meiboom." vroeg Ivy. ,Jk zie er geen.” „Edwin zal de meiboom zün.’’ ver klaarde Willie. kenden noch ’«moelenis noch vochten als leeuwen en aan het eind was net verlies aan manschappen bü de Tur- ken overweldigend groot, dat men mocht besluiten, dat een christen ongeveer vüf Tur ken voor zün rekening had genomen. Ook de Oorlbgsbuit der Christenen was enorm en daaronder was niet de minst verheugende eenlge honderden christen-weezen, die door Mustafa waren gevangen genomen en wier ouders op last van hem waren vermoord Zoo was Sobieski precies op tijd gekomen om de stad te redden en de vreugde in Weenen was aandoenlük. Maar niet alleen ta Weenen. ook in Rome vierde men feest. De stad was geïllumineerd en het volk was dronken van geluk. Men trok in stoeten door de straten; poppen, die den Groot-Vizier voontelden droeg men rond en van het balkon van den Hint Pieter hing een der Turksche vaandels. De Paus liet Missen opdragen voor de gedooden Het munten slaan als gedenkpenningen van de glorlerUke overwinning en dankte God. dat de Christenheid verlost was van den gehaten en gevreesden Turk. Voor goed was het gedaan met de macht van de Turken In Europa, althans In het Christe lijk deel van Europa. Nooit zou de Turk meer het hel! van de Kerk bedreigen. Langzaam ham zün macht af en dit gelukkig verschünsel is te danken, in de eerste plaats aan het dap per verweer van de Weeners en aan de hulp, die Sobieski aan de stad heeft gebracht De herinnering aan deze zoo belangrüke fei ten moge juist nu in deze maanden van dit jaar worden opgehaald, want In Juli en Au gustus 1683 werd het vonnis geveld over de Turken en werd het lot van het Christelijk Europa voor goed en In gunstlgen zin bepaald. Terecht viert Weenen feest, terecht verheugt-. de stad zich over de heldhaftigheid van hu^ vaderen, die streden, honger en dorst leden en stierven voor huh stad, hun land, hun gods dienst, hun Kerk. A /L op dit blad zün Ingevolge de verzekerlngsvoorwaarten tegen bij levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f ‘TCfi bü een ongeval met f OCH bij verlies van een hand f 1 nü verlies van een f C(l bü een breuk vin f Afl bü verUas van -n QOOnne S onsevidlen virzekerd voor esn der volgende ultkeerlrgen verlies van belde armen, belde beenen of belde oogen Jl/.-doodelljken afloop AtOV.’ een voet of «en oog I 1 AtU--duim of wijsvinger been of arm I andsren vinger dreigende, zwarte onweerswolken vertoonden zich aan den horizon. Een windstoot rukte den hoed af en deed dien zóó ver voor haar uitdwarrelen, dat ze 'm nooit zou weerzien. Daar stond zü dus midden op de heide van OarVMlale. zonder eenlg idéé van den juis- ten weg nae.r huis en terwül wind en regen met de minuut in nevigheid toenamen. Wat haar niet dlkwüls overkwam, het huilen stond haar nu nader dan het lachen. Ijlings schoot ze haar mantel aan en trok de kap over het hoofd Een geluk nog, dat ze dien althans had meegenomen. Zou er nu nergens een schuilplaats zün te vinden? Wat was dat; diar. waar de grond wat opliep?.... Het leek wel een soort hol.... O. nu herkende zü het plekje; dat was de .Jockeypet.” Zoo snel als haar voeten haar dragen kon den, tegen wind en regen in, wel te verstaan, en terwUl zü telkens struikelde over den onge- lüken grond kwam ze tenslotte hügende aan bü <Ue holte, die werkelük. van den buiten kant waargenomen, den vorm Had van een Jockeypet. Ze trad er binnen en vond er althans een schuilplaats. Ze was er al eens meer geweest: bü een van haar ritten over de heide had Garth er haar opmerkzaam ongemaakt, en de vorm was té eigenaardig en in het oogvallend, dat ze dien had kunnen vergeten. Het was heerlük, om dus onder dak te zün; maar tegelijkertüd herinnerde zü zich, dat de .Jockeypet” een geweldig eind af was. zoowel van Capheaton als van Ryecroft. De zomer is nu zoover gevorderd, dat wü In den tüd gekomen zün, waarin wel eens wolk breuken kunnen losbreken. Wat zün wolk breuken? Laten wü dat eens onderzoeken. Als een zomeronweersbul over ons heen trekt kan het gebeuren k dat de sterke regen plotse ling zoo hevig wordt, dat het Is alsof .diet water met bakken uit dén hemel valt”. Men zegt dan ook wel, dat het „püpensteeltjes regent." Meer - dlchterlük ultgedruktde riuiaen des hemels worden geopend Deze laatste uitdrukking is daarom zoo merkwaardig, omdat zü de voor stelling insluit alsof boven ons een vergaarbak aanwezig is, waarvan slechts eenlge kleppen behoeven te worden opengemaakt om een zeer groote hoeveelheid water te laten ultstroomen. Deze voorstelling sluit zich in groote trekken zeer goed aan bü de werkelükheid. maar er is toch ejn verschil, dat wü niet over het hoofd mogen zien. Het water is daar boven namelük niet In den gewonen vorm als b.v. in een vüver aanwezig, doch in dampvorm en ook in de ge daante van wolken. Het openzetten van de sluizen is dus slechts een aanschouwelijk beeld voor een natuurpro ces, dat wü gelooven te begrijpen maar dat ons In wezen eigenlUk niet geheel bekend is en waarvan wü ons, wanneer wü er eens over gaan nadenken, geen duldelüke voorstelling Lgpnnen vormen. De meesten van ons hebben geleerd, dat waterdamp onder bepaalde om standigheden kan condenaeeren, d.wx. dat de moleculen water, die in de atmosfeer heeten te zün opgelost, dus daarin ronddolen als de ster ren tn het heelal, bü groote aantallen samen klompen tot waterdruppels. In dat geval dus tot regendruppels. Wanneer dit natuurproces nu maar heel snel verloopt regent het hard en wanneer het buitengewoon snel gaat hebben wü eert wolkbreuk. De naam onderstelt dus dat de regen ontstaat door het uiteenvallen of ’t openbarsten van een wolk, meer wetenschappe lijk uitgedrukt doordat een wolk tot druppels condenseert. Of dit werkelijk zoo gebeurt is op zün minst genomen twüfelachtig. Het is in elk geval niet zoo eenvoudig, zooals rechtstreekse!» waarnemingen in de wolken tüdena^egenbulen door luchtrelzlgera hebben aangetoond. Het is echter wel waar, dat de regen altüd zeer nauw verbonden is met de wolken en slag regens en wolkbreuken In het büzonder met geweldig dikke, donkere en hoog opstapelende wolken. Het voorkomen van electrische ont ladingen is daarbü waarschünlük een büzaak want wolkbreuken en slagregens komen ook zonder deze voor. Het staat ook wel vast, dat afkoeling van de lucht tengevolge kan hebben, dat een gedeelte van den daarin aanwezigen waterdamp tot neer slaan kan worden gebracht. Om nu te kunnen begrypen, dat buitengewoon zware slagregens kunnen voorkomen, moeten wü iets af weten van de hoeveelheden water, die in de lucht in dampvorm aanwezig kunnen zün. Als voorbeeld kunnen we hier eenlge cüfers noemen, die op ons eigen klimaat betrekking hebben. Bü warm aomerweer kan een kub. meter lucht van 80 procent relatieve vochtigheid 15 gram water be vatten in dampvorm. Als deze lucht naar boven stügt tot b.v. 4000 Meter hoogte en daarbü 30 graden afkoelt, zal daaruit ruim 10 gram water in vloeibaren vorm worden afgescheiden en als

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 19