ONS BLAD
I
en Henderson op stap
Gömbös
W’n
l
f
Het nieuws van heden
Balbo te Shediac
Ramp op de Wolga
I
HET DONAU-PROBLEEM
SCHMITT'S ECONOMISCH
PROGRAM
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Leverancier van ziekenfondsen
s
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 14 JULI 1933
ZES EN TWINtlCSTE JAARGANG No. 245
MASSA GYMNASTIEK-DEMONSTRATIE
en
o o
Ö1T NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Gandhi wil weer in de
gevangenis
De moord op een SA.-
man
Politieke misdadigers
i
i
Kerk en Staatsraad in
Pruisen
De wereldconferentie
Het pact-van-vier
HET EUCHARISTISCH CONGRES TE ANGERS
Reizigers in vrede
vriendschap
Paratyphus-epidemie in
Iserloh
100 personen naar de ziekenhuizen
overgebracht
De drie beschuldigden ter dood
veroordeeld
De nieuwe gezant der
V.S. in Duitschland
Donderdag te Hamburg
aangekomen
Men moet orde in eigen
huis scheppen
Von Papen over de Duit-
sche revolutie
Een nieuwe historische ontwikke
ling is begonnen
Zaterdag waarschynlyk de
onderteekening
Een streng onderzoek
gelast
Worden niet meer aan tDostenryk
uitgeleverd
„Als *t gelukt de werkloozen in het
productie-proces terug te voe
ren, dan zijn alle pro
blemen opgelost”
Een pleizierboot met 250 personen
gezonken; zeventig lyken
geborgen
De Pauselijke nuntius, Mgr. Maglione, draagt het Allerheiligste. Ook Z.Im.
Kardinaal Verdier was aanwezig
Volgens oud gebruik krijgt het kleinkind
van den Franschen troonpretendent,
hertog de Guise, een slok wijn van
vader, den graaf van Parijs
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c.
p. regel; idem op pag één 55 cp. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie d? rubriek Telefoonnummer 433
Een Amerikaansch voorstel tot
verkorting van den
werktyd
Incident tusschen Colyn en
lersch gedelegeerde
Peetoom van een drieling
Aartshertog Otto van
Habsburg
Alle vier en twintig vliegtuigen
vlot geland
Pk 1
I
-
N00RD-H0LL A NDSCH DAGBLAD
Het bezoek ran Prins Nlcoiaas van RoemenH.
Drie bergbeklimmers in Italië omgekomen.
Poolsch dorp door brand vernield.
(United Press)
d<
4
door
10.000 Italiaansche sportbeoefenaren voerden
op de Piazza di Siena te Rome gymnastische oefeningen uit
schap in den grootsten aller oorlogen vergeten.
Duitschland verlangt op het oogenblik van zijn
broeders Li het Zuid-Oosten niets anders dan
de erkenning, dat een nieuwe historische ont
wikkeling is begonnen, die Europa heeft gered
van den geesel van het Bolsjewisme. Men t.eeft
vaak gezegd, dat het Nat.-socialisme een Pro-
testantsch» aangelegenheid is en dat het Ka
tholieke Zuid-Oosten er derhalve geen liefde
voor kan hebben.
MOSKOU, 14 Juli (Reuter). Op de rivier
de Wolga is in de nabijheid van Jaroslaw
een boot met 250 vacantle-gangers omge
slagen en gezonken.
De meeste passagiers konden gered wor
den. doch het ongeluk heeft ook talrijke
slachtoffers geëischt- Tot dusver werden
reeds zeventig lijken geborgen.
De Dultsche Rijksminister Dr. Schmitt over zijn
economisch program.
De minister wijst op de moreele gevaren der
openbare speelgelegenheden.
Een auto-renbaan te ’s Gravenhage?
De aardbeving op Zuid-Sumatra. Een tocht door
het geteisterde gebied.
HAMBURG, 13 Juli. (V. D.) Donderdagmid
dag is met de „Washington" der United States
Dine, de nieuwe Amerikaansche ambassadeur,
prof. William E. Dodd, met zijn familie te
Hamborg aangekomen.
Direct na de verwelkoming begaf de ambas
sadeur zich vergezeld van den legatie raad Gor
don per auto naar het ceritraal-statlon, van
waar hij doorreisde naar Berlijn.
den
den
Daarover kan ik zeggen: wanneer het Vatl-
caan besloten heeft met het Dultsche Rijk een
concordaat te sluiten, dan Ugt in deze erken-
v
ning van het Jonge Rijk tegelijkertijd de erken
ning door de bovennationale macht der Kerk,
dat het doel der beweging is. de belde godsdien
stige richtingen te rertoenen.
Als oorzaak van het ongeluk wordt aange
nomen, dat de boot te zwaar belast was.
Het Openbaar Ministerie van de Sovjet-Unie
heeft onverwijld een nauwgezet onderzoek in
gesteld.
Degenen die voor het ongeluk verantwoorde
lijk kunnen worden gesteld, zullen zonder dra
len aan het gerecht worden overgelevërd.
De familieleden van de slachtoffers hebben
zich naar Jaroslaw begeven.
De drie beschuldigden var den moord op een
S-A.-man zijn ter dood veroordeeld.
LONDEN 13 Juli. (V. D.) In de plenaire zit
ting van Je Economische Commissie heeft de
Fransche gedelegeerde Salvador aangedrongen
op het laten uitvoeren van groote publieke wer
ken. Runciman verklaarde echter, dat de erva
ring In Engeland heeft geleerd, dat dergelijke
werken ongeschikt zijn voor de vermindering
der werkloosheid en dat Engeland derhalve geen
fondsen vvor deze internationale werken kan
verschaffen. Niettemin nam de commissie tiet
voorstel aan, een commissie te benoemen ter
onderzoek van het Fransche voorstel.
Het Rus-sche voorstel inzake een non-agres-
slepact lokte een incident uit tusschen den ler-
schen gede egeerde Connolly en den voorzitter
Dr. ColiJn Connolly richtte een aanval tegen
de politie!, der Britsche regeering Jegens Ier
land. Colljn verklaarde daarop, dat een derge-
Hjke uitwiii ing ontoelaatbaar was.
Het Soi jet-voorstel werd teruggeweaen naar
de betreffende commissie.
Dultsche regeering levert geen politieke mis
dadigers meer aan Oostenrijk uit.
f
DRESDEN. 13 Juli. Op een bijeenkomst van
de Stahlhelm, afdeellng Saksen, heeft Von
Papen een rede gehouden, waarin hij os. zeide
„De moeilijkheid der politieke oriënteermg
Ugt voor ens daarin, dat de Dultsche revolutie
verschillener tendenties In zich vereenigt.
De problemen der ontwikkeling van ons volk
zijn te groet dan dat wij moedwillig de banden
van duizendjarige traditie zouden verbreken en
de herinnering aan de strijd- en bloedgemeen-
SHEDIAC, 13 Juli (Eigen be
richt) Balbo’s eskader is heden
middag alhier vlot geland. Kort na
elkander daalden dé vier en twintig
vliegtuigen op het water.
De landing geschiedde by mooi
helder weer.
De start van het eskader Italiaansche vU
tuigen is bij helder weer gemaakt. Gener
Balbo steeg als eerste op met twee vliegtul)
van zijn groep. Op gezette tijden volgden
overige toestellen van het eskader. Het geht
eskader was om 14 uur 57 Gr. Zomertijd
de lucht. De weerberichten zijn voor de t
gende etappe gunstig.
Reuter seint nog, dat het vliegtuig van Balbo
het eerst arriveerde, achter hem volgden de
overigen in formatie van drie.
Vele duizenden Juichten de koene vliegeniers
toe.
Hoogste stand OP Vrijdag uur VJn.: 745
Vorige stand; 753
BERLIJN. 13 JuU (V.D.) Rijksminister
Goebbels heeft den Italiaanschen minister
luchtvaart, Balbo, het volgende telegram
zonden:
MÜNCHEN, 13 Juli (V.D.). De Belersche mi
nister van Justitie wijst er in een bekendmaking
op, dat volgens de Dultsche uitleveringswet het
geven van hulp in strafzaken Jegens bulten-
landsche staten slechts mogelijk is bij weder-
keerigheid.
De waarborg voor wederkeerigheid acht de
minister evenwel ta.v. Oostenrijk met name b(j
politieke misdaden met het oog op de huidige
spanning niet meer aanwezig. Hiermede moet
in de toekomst bij de behandeling van Oosten-
rijksche verzoeken om aanhouding en uitleve
ring rekening worden gehouden. De minister
bepaalt, dat tegenover Oostenrijk een uitleve-
rlngs-.JBperre” moet worden toegepast. HO be
houdt zich de beslissing van geval tot geval
voor.
PARIJS, 13 Juli (Reuter) Volgens na afloop
van den heden gehouden ministerraad verkre
gen inlichtingen vindt de onderteekening van
het pact-van-vier waarschijnlijk overmorgen
te Rome plaats. De Jouyenel zal voor FrankrUk
onderteekenen, waarmee zOn zending te Rome
een einde neemt.
Ten slotte nog een enkel woord over de we
reldeconomie. Het is duidelijk, dat leder volk
tracht zichzelf te helpen. Daarom blijft ons
niets anders over, dan ook dezen weg te be
wandelen. orde in ons eigen huis te scheppen.
Dat beteekent natuurlijk niet, dat wij de kan
sen om onze betrekkingen met het buitenland
te bevorderen, zullen laten voorbijgaan. Het is
de taak van het ministerie, alles te doen om
het verband met de wereld en de wereld
economie zoo te onderhouden, dat onze eigen
natie daarvan voordeel heeft".
Z. H. Exc. Mgr. D. Wilhelm Bünlng, die door
den Pruisischen minister-president Goeilng is
benoemd tot lid van den Staatsraad als ver
tegenwoordiger der Katholieke Kerk, was reeds
langen tijd delegaat aan de Fuldasche Bisschop
penconferentie bij de Pruisische regeering en
heeft in deze kwaliteit herhaaldelijk met deze
onderhandeld.
In 1914 werd hl), pas 37 Jaren oud, Msschop
van Osnabrück. Hij besteeg den episcopalen
DESSAU, 13 JuU. De jury van Dessau beeft
Donderdagmiddag de arbeiders Karl Hans,
Kahlmann en Bleser uit Hecklingen die er van
beschuldigd worden op 1 Februari den 8.A.-
man Ciesllck te hebben doodgeschoten, over
eenkomstig den eiscb van bet OIL ter dood
WEENEN. 13 Juli. (Reuter). Aartshertog Ot
to van Habsburg'is peetoom geworden van een
drieling, kinderen van een Weenschen arbeider.
Honderden monarchisten wachtten in stroomen
den regen voor de kerk van den H. Antonius
van Padua te Weenen. toen Aartshertog Otto’s
vertegenwoordiger de functie van peetoom waar
nam.
De kinderen kregen de historische OostenriJk-
sche namen Otto, Karl en Franz. De vader is
lid van de monarchistische partij van werk
lieden en boeren, genaamd de „Ijzeren Ring”.
De drieling kreeg een assurantiepolls, krach
tens welke elk der kinderen op 20-Jarigen leef
tijd 250 gulden krijgt.
LONDEN. 13 JuU (Reuter). In de economische
commissie der wereldconferentie beeft de Ame-
rikaansche delegatie een resolutie ingediend ten
gunste van verkorting van den arbeidstijd en
van een loonschaal, die stijgt al naar mate de
productiviteit toeneemt. De commissie beeft
besloten deze resolutie tegelijk met de Pran-
sche voorstellen in zake de werkverschaffing te
bestudeeren.
ISERLOH, 13 JuU (V.D.) In het district
Iserloh is een paratyphus-epldetnle uitgebroken.
Tot dusverre rijn bijna 100 personen in de zie
kenhuizen gebracht. Alle scholen, klnderbewaar-
plaatsen en badinrichtingen zijn op bevel van
den dlstrictsarts gesloten. Van overheidswege
zijn alle maatregelen genomen om uitbreiding
der ziekte te voorkomen.
BERLIJN, 13 Juli. Voor een aantal vooraan-
staande persoonlijkheden uit economische krin
gen heeft de Rijksminister voor Economische
Zaken, dr. Schmitt, een exposé gegeven van
zijn programma op economisch gebied. HU zelde
o.a.:
„RUkskanselier Hitler heeft mij zijn vertrou
wen geschonken en mij aan het hoofd van het
ministerie van Economische Zaken geplaatst.
Ik doe mijn plicht en geef mijn beste krach
ten, aoolang ik het vertrouwen van den leider
heb.
Ik ben het met den RUkskanselier eens, dat
bet onmogelijk de taak van den staat, bet mi
nisterie van Economische Zaken of van eenig
ander orgaan kan zijn, de economische ontwik
keling in details verantwoordelijk te regelen. De
problemen, waarvoor zich het Dultsche econo
mische leven ziet geplaatst, kunnen slechts door
dat economische gebeuren zelf. d.w.z. door de
daaruit gegroeide leiders worden opgelost. De
staat moet beheeren en door zijn economisch po
litiek het economische leven lelden, maar htj
moet niet zelf aan dat economlsohe leven deel
nemen.
Het beslissend probleem Is het terugbrengen
van 5 millioen menschen In het productieproces.
Als bet de regeering gelukt en daaraan twU-
fel ik niet deze taak te volbrengen, dan zul
len daardoor tevens alle andere problemen zUn
opgelost. De bestrijding van de werkloosheid
kan niet aUeen door kunstmatige werkverschaf
fing geschieden. Maar men kan ook niet er op
wachten, dat de natuur zelf de verhoudingen
weer gezond maakt. In zooverre ben ik van
meenlng. dat de regeering alles moet onder
nemen om de depressie terzijde te stellen.
De voornaamste taak van mijn ministerie zie
ik niet in het maken van economische con
structies en plannen, maar veeleer In de orga
nisatie van de bestaande practlsche, realiseer
bare mogelijkheden.
n Oostenrijk heeft dit denkbeeld warmen
weerklank gevonden. Men ziet daar in, dat
het Donau-probleem niet enkel een Oosten-
rijksch-Hongaarsche kwestie is, maar een aan
gelegenheid van belang voor gansch Europa, om
dat de vier Europeesche groote mogendheden
Duitschland, Frankrijk, Italië en Engeland in
bet Donaubekken vitale interessen bet>ben. wel
ke elkander kruisen. Theoretisch zijn alle Euro
peesche staten het erover eens, dat de econo
misch onhoudbare toestand In het Donauge-
bled dringend verbetering behoeft, doch de po
litieke tegenstellingen hebben tot nu toe elke
effectieve steunactie verhinderd. Alle geopper
de denkbeelden als van een Duitsch-Oosten-
rtfksche tolunle, van een Donau-unie a la Tar-
dleu, ja zelfs de aanbevelingen van de Euro-
peesche-commlssie te Genève, bleken niet voor
verwezenlijking vatbaar, omdat wat van de eene
zijde werd voorgesteld door de andere zijde om
politieke redenen werd afgeslagen. Thans ech
ter, nu het vler-mogendheden-pact tot stand
is gekomen en er een merkbare toenadering
tusschen Italië en Frankrijk valt te bespeuren,
hoopt Gömbös het Donauprobleem, dat op de
allereerste plaats van economischen aard is, te
kunnen brengen bulten 2e giftige sfeer der po-
litiek. Of hij hierin zal slagen, mag vooralsnog
betwijfeld worden. Niettemin wil hij het pro-
beeren. In het worstelperk der eer is zelfs het
pogen schoon.
Onze revolutie moet niet begrepen worden als
een ópstaan van de massa tegen de hoogere
klassen. De standen en kringen, die zich tot nu
uitgesloten voelden van volk en vaderland,
ta jle volksgemeenschap terugkeeten In
is Adolf Hitler de volkskanselier
ST. JOHNS (New Foundland) (Reuter).
Lindbergh, die gehoopt had vandaag naar Cart
wright te kunnen vliegen om het Balbo-eskader
te groeten, is door het slechte weer verhinderd
verder te vliegen.
POONA, 13 Juli (Reuter) De bijeenkomst
van het Pan-Indisch Congres werd tot morgen
verdaagd zonder dat een besluit genomen
werd inzake de burgerlijke ongehoorzaamheids-
campagne. Naar „United Press” verneemt, zou
Gandhi van plan zfjn opnieuw een campagne
van burgerlijke ongehoorzaamheid te organi-
seeren.
Verder meent men te weten, dat Gandhi het
plan heeft opgevat, zich schriftelijk tot den
onderkoning te wenden met het verzoek hem
weer in de gevangenis te willen zetten. Tevens
zou hij in dit schrijven zijn dank uitspreken
voor de drie maanden van vrijheid, waarvan
hij heeft mogen genieten.
CARTWRIGHT, 13 JuU. Het Italiaansche
eskader, onder leiding van Generaal Balbo,
hedenmiddag ie 14.40 uur (Amst. Zomertt
van Cartwright aan de kust van Labrador v
trokken voor de duizend Kilometer lange
etappe van da vlucht over den AtianUsek
Oceaan, naar Shediac in Nieuw Bronswijk.
BALBO GESTART VOOR DE 5DE ETAPPE
VAN DEN TOCHT ORBETELLO—CHICAGO.
BIJ SCHITTEREND WEER .TE SHEDIAC
AANGEKOMEN.
het oog op de politieke ontwikkeling in Duitsch
land vaster dan ooit op zijn veillgheldseischen.
Amerika schijnt niet van zins te zijn de vloot-
overeenkomst van Londen, die in 1936 afloopt,
te verlengen en béreldt een machtige versterking
en uittx-eidlng van zijn vloot voor, vooral in
verband met de gebeurtenissen -in het Verre
Oosten. Onder deze omstandigheden is de op
gave. welke Henderson zich zelve gesteld heeft,
vrijwel illusoir. Noch poUtiek, noch economisch
wenschen de mogendheden te ontwapenen. Hoe
hoog bet internationale idealisme ook geprezen
wordt, in de practijk laat men zich uitsluitend
leiden door het meest kortzichtige en volkomen
verkeerd begrepen eigenbelang. En zoolang deze
psychose duurt, zal Henderson niet meer kun
nen oogsten dan een practisch waardeloos „suc
ces d’estime” voor zijn notiele persoonlijkheid.
-w-oor deze gedachte heeft ook die andere
I 1 befaamde telzljfcr in vriendschap en vre-
de. de voorzitter van de verdaagde ont
wapeningsconferentie Arthur Henderson, zich
laten leiden, toen bij besloot om op toumée
naar de voornaamste hoofdsteden van Europa
te gaan, in de hoop door persoonlijke onder-
handelingen met de diverse regeeringen de op
ontwapeningsgebied tiestaande tegenstellingen
te kunnen overtmiggen. Na Londen en Parijs be
zocht te hebben, is hij thans naar Rome ver
trokken om vandaar naar Berlijn te reizen. Men
kan den energleken en vasthoudenden Hender
son alleen maar prijzen voor zijn onverwoest-
baren ijver, die waarlijk heroïsch wordt naar
mate er minder kans bestaat, dat hij met suc-
ces beloond zal worden. Frankrijk staat met
-w—e nationalistische politiek belemmert
I 1 zoowel de politieke als de economische
internationale samenwerking, en de
onmogelijkheid om tot internationale samen
werking te komen bevordert weer de natio
nalistische en autarkische gezindheid van ver
schillende mogendhedeh. Zoo draait de wrakke
wereld in een vicieusen c.rkel rond en er is
weinig uitzicht, dat zij voorloopig daaruit zal
geraken. Het onderling wantrouwen is tenge
volge van de groote, maar vrijwel mislukte
conferenties eerder verscherpt dan verminderd.
Men heeft er elkanders standpunten of zweef-
punten zóö grondig leeren kennen, dat then er
sterker dan te voren van overtuigd is, dat het
vrijwel ondoenlijk is een voor allen aanvaard
baren grootsten gemeenedeeler eruit te formu-
leeren. Niettegenstaande dezen teleurstellenden
stand van zaken zijn er nog eenige reizigers in
internationale vriendschap en vrede, die moe
dig op pad gaan met hun offertes. Zoo trok
de Hongaarsche ministerpresident generaal
Julius Gömbös naar Berlijn om te zien of
er voor zijn noodlijdend vaderland aan bet
Derde Rijk economisch wat te verdienen viel.
Het tijdstip voor dit opzienbarend bezoek aan
Hitlerland scheen slecht gekozen. Vooral in
Oostenrijk, dat met Duitschland op voet van
poiltieken oorlog leeft, werd Gömbös’ reis naar
Duitschland beschouwd als een bepaald hoogst
verdachte en onvriendelijke daad.
Gömbös, die onmiddellijk na zijn optreden als
minister-president op ondubbelzinnige wijze
blijk had gegeven van een grenzenlooze ver
tering voor Mussolini, zou ook wel eens al te
veel sympathie kunnen gevoelen voor* Hitler.
Oostenrijk vond bet zorgwekkend en gevaarlijk,
dat hU met een regeering praten ging, die zich
ten opzichte van Oostenrijk ontegenzeglijk
Incorrect had gedragen. Maar al heeft Gömbös
ook veel op met den Duce. van wlen hij poli-
tieken steun verwacht, In zün regeeringsverkla-
ring heeft hij indertijd duidelijk te verstaan
gegeven een parlementariër te zijn en te wil
len blijven, slj het ook van een ietwat foracher
kaliber dan dat van de meer en meer verdwtj-
pende soort. Bovendien moet men aijn onder
scheidingsvermogen wel heel erg onderschatten,
wanneer men vreest, dat hij Hitler op één lijn
met Mussolini zou stellen. Het was Gömbös
louter en alleen te doen om de economische re
laties met Berlijn zoo mogelijk te verbeteren en
hij had allerminst de bedoeling Oostenrijk voor
het gevoelige hoofd te stooten. Integendeel.
Hij ziet zeer goed in, hoe noodzakelijk het voor
Hongarije is met Oostenrijk de meest vriend
schappelijke betrekkingen te onderhouden
Daarom heeft hU zich gehaast ook aan Wee
nen een bezoek te brengen en hij is erin mogen
slagen het gewekte Oostenrijksche wantrouwen
weg te nemen. HU heeft er niet alleen de oude
vriendschapsbanden bevestigd, maar ook de
gedachte gelanceerd van een middel-Europee-
sche conferentie, waarin op groote en niet op
kleln-polltieke wijze eert oplossing gezocht zou
moeten worden voor bet economische Donau-
probleem, zoodat zUn land bevrijd zou worden
uit de knellende banden van het opgedrongen
autarkische systeem.
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Telefoon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS.
Per kwartaal voor Alkmaar f 1—
Voor buiten Alkmaar f 2.85
M«t geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 booger
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Sbaarnesfad - Haarlem
stoel van den H. Wiho en werd leider van een
diocees, dat gesticht is door Karei den Grooten.
Sedert 1931 is hi) president van de St. Rafaels-
vereeniging ter bescherming der belangen van
Dultsche landverhuizers. In 1930 droeg de Paus
hem de zorg op voor de Dultsche katholieken
in de OostelUke gebieden van Europa en voor
die over den oceaan. Op reizen naar Amerika
en Australië knoopte bij betrekkingen aan met
de Dultschers aldaar.
Naast deze actie nam hU zich vooral het
schoolvraagstuk ter harte. In de katholieke
schoolorganisaties bekleedt hU een leidende
stelling. Deze Msschop beeft groote geestes
gaven en een bef dévol hart. Zijn wapenspreuk
luidt: Caritas Christi urget. ..De nieuwe Dult
sche staat heeft in henzeen medewerker, die
even Dultsch als katholiek is," zegt da „Köln
Volksz."
„Heb groote innerlijke vreugde
succes en breng U. evenals het
Italië, met dit grootsche resultaat mün
lUkste gelukwenschen over."
4 1
I
