ONS BLAD
De Katholieke Kerk
Italië
m
Het rijksconcordaat
feit
een
Het nieuws van heden
Wiley Post
H
Wereldvlucht van
I] I
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
VOOR- EN NADEELEN VAN
HET CONCORDAAT
WEDEREIJDSCHE ONDER
SCHEIDINGEN
te
s
g
VEREEN IG DE katholieke pers
VRIJDAG 21 JULI 1933
HET NIEUWSTE SNUFJE UIT AMERIKA
Te Flat neergestort,
o o o o o
maar ongedeerd
Henderson bij Hit!*»
Balbo te Washington
Hitler en Kemal Pasja
Uniformverbod in
Zweden
Christelijke employé*»
de
Interview met v. Papen
SPANNING ROND POST
Elf patronaatskinderen
verdronken
Watergebrek in Dene
marken
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
x
ter;
PAYCLOP 3
ALKMAAR
Ontwikkelen en afdrukken
lil
Het smalle boekje der
Katholieke Actie
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag één 55c.p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek Telefoonnummer 433
H I
i.
taal
en
Balt» met S3 »(jner officieren te Washington.
Unlfonnverbod In Zweden.
IB,
In
pro-
(Van onsen Bomeinschen correspondent)
Rome. 18 Juli 1933
Een vliegveld in Limburg T
De Nederlandsche Roeikamploenachappen.
Mi
«United Press)
maar
de
Goed afgeloopen
Evenals
Onderhoud met Von Papen
Hoogtae stand op Vrjjdag uur TM.: 755
«MSaMNdMI
De Tweede Kamer aanvaardde de retorsiewc
met 70 tegen 3 stemmen.
„Veel wat in Italië eenvoudig
wordt in een confessioneel
gemengd en staat
blematisch”
Turkije heeft zyn beweging
geïnspireerd
Aldus volgt de echtgenoote van Wiley Post
de vlucht van den koenen vlieger.
De plaatsing der Merwedebrug; hefkraan ge
kanteld en op een loods terechtgekomen.
WILEY POST TE FLAT (ALASKA) gevallen.
MAAK ONGEDEERD.
Oud-minister Donner eerste op de voordrach
voor de benoeming van een nieuwen raadshcr
in den Hoogen Raad.
oen
tar,
H.
en
net
BERLIJN, 30 Juni (VD.). Een Duitach jour
nalist, die den vice-kanselier Von Papen naar
Rome beeft vergezeld, Leeft na de onderteeke-
BERLIJN, 20 Juli (W.B.). Vice-kanselier Von
Papen I
von
Noodlanding van een Nederlandscb sportvlleg-
tuig te Bonn.
Bisschoppelijke bepalingen over het mannelijk
Jeugdwerk in het bisdom Haarlem.
Het Tweede Kamerlid Suring witte gefundeerd
beswaren tegen het wetsontwerp-Marchant.
den
turn
en
den
en
in-
M.
m:
iet
Lt
I -
TJ1
en
er.
H.
O.
iet
«e
lor
ROME, 30 Juli Zooals wij meldden vond he
den in de kamer van Z Em. Kardinaal Pacelll
de onderteekening plaats van het concordaat
met Dultschland.
Bü de onderteekening waren behajve Kardi
naal Pacelll en vice-kanselier Von Papen aan
wezig de onderstaatssecretarissen Mgr. Giusep
pe Pizzardo, Utulalr-aartsbisschop van Nicaea
en Mgr. Alfredo Ottavlanl, voorts dr. Rudolf
Buttmann, de leider van de cultuur-politleke
afdeellng van het rüksmlnlsterie van Binnen-
landsche Zaken en de Duitsche zaakgelastigde
bü den Heiligen Stoel, dr. Eugen Klee.
Kardinaal-staatssecretaris Pacelll overhan
digde vice-kanselier Von Papen het Grootkruis
van de Philipp Orde. Mlnisterlal-Direktor dr
Buttman ontving een foto van den Paus met
eigenhandig onderschrift.
Vice-kanselier Von Papen overhandigde als
geschenk van het Duitsche Rük den Kardlnaal-
staatssecretaris een 1 Meter hooge Madonna uit
Meissener porselein, den onderstaatssecretaris
aartsbisschop Pizzardo een schilderü van den
Duitschen schilder Frank en onderstaatssecre
taris Ottavlanl een zilveren schotel. Op alle ge
schenken staat „Ter herinnering aan bet Rljks-
concordaat 1933”.
Daarna ontving de Paus achtereenvolgens
Mgr. Kaas en den Duitschen vice-kanselier.
De audiëntie van den laatsten duurde onge
veer 20 minuten. Bü deze gelegenheid stelde
Von Papen dr. Buttmann aan den Paus voor,
met wlen deze zich gedurende vrü langen tüd
onderhield.
MUNCHED 20 Juli <W B) Henderson had
hedenavond om 8 uur in Hotel Reginape'ast
een onderhoud met rükskanselier Hitler en
minister von Neurath over de ontwapenings-
kwestle.
een priester, die hen
begeleidde
een snelheid van' 150 K.M. Amerika’s Oost-kust met
verbinden.
Uitbetaling der premie in verband met den
diefstal bü dr. Philips.
BOURGES. 30 Juli. «Reuter). Dertien patro
naatskinderen uit Glen Loiret) onder leiding
van een priester, staken in een schuit een zeer
diepen plas bü Argent-sur-Sauldre over. Door
nog niet bekende oorzaak sloeg de schuit om.
Van de inzittenden wisten er vier zwemmende
den oever te bereiken. De priester en elf kin
deren verdronken echter.
Stellingen van rector Bols voor de Sociale Stu
dieweek te Amersfoort.
NO ORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Mgr. Kaas en Von Papen na
onderteekening door den
Paus ontvangen
WASHINGTON. 20 Ju» V D.) Generaal Bal
bo en 35 züner officieren zijn te Washington
geland, nadat eenlge malen over het Kapitool
en het Witte Huls was gevlogen. Zij werden
verwelkomd door hooggeplaatste leger- eit ma-
rine-autorltelten. Na de ontvangst bü Roosevelt
volgde een noenmaal In het Witte Huls
In den namiddag werden bezoeken gebracht
aan verschillende regeeringslnstanties en vond
een kranslegging plaats op het heidenkerkhof
Arlington. Vrüdag aal naar New-York worden
teruggevlogen.
MOSKOU 20 Juli (V D Henderson zal
begin Augustus te Moskou aankomen, waar bü
naar verluidt drie dagen zal blüven.
president van de Turksche republiek als
der grootste staatslieden uit deze eeuw
schouwde.
De onderteekening van het Concordaat met
Dultschland. Wedenjjdsche onderscheidingen.
STOCKHOLM. 20 Juli. (W B.) De regeerlng
heeft op grond van de door den Rüksdag ge
geven machtiging per 1 Augustus het dragen
van uniformen van politieke partüen ver
boden.
STRAATSBURG, 30 Juli. «Reuter). Het be
stuur van de internationale federatie van Chris-
telüke bonden voor employe's constateerde, dat
de organisaties In Dultschland niet meer tot
de federatie konden behooren wegens het nieu
we corporatieve statuut, dat In Dultschland
wordt toegepast.
Het volgende federatie-congres vindt In de
lente van 1934 te Parüs plaats.
keurig toezicht op. dat de Katholieke Actie
haar smalle boekje niet te buiten gaat. Lastig
gevallen wordt zü echter niet; de atmosfeer
van het Jubeljaar mag ook in dat opzicht niet
alleen vredig maar vriendeUJk heeten. Bü wüze
van voorbeeld valt te vermelden, dat het studen
tencongres het vorig jaar alle medewerking van
de burgerlüke autoriteiten had wat spoorweg-
reducties en officleele deelname aangaat, en
hetzelfde laat zich voor dit jaar reeds voorzien
Overigens maakt het groote meerendeel van de
katholiek georganiseerde studenten tegelük deel
uit van de fascistische organisatie.
Alles te zamen bemerkt men in het openbare
leven van de Katholieke Actie maar vfeinig
Doch ZÜ bestaat en op haar engbegrensde gebied
bereikt zü resultaten, waarover de paus her-
haaldelük zün voldoening heeft geuit.
Het tweede gebied, waarop de Kerk met den
Staat moet deelen, is de opvoeding en het on-
derwüs der jeugd, en ook bier eischt de staat
het leeuwenaandeel voor zichzelf. Ook hier doet
zich het vereenlgingsmonopolie gelden, zoodat
de katholieke jeugdorganisatie beperkt is tot
de vereenlglngen van Katholieke Actie met hun
begrensd program. Heel de vrije jeugdopvoedlng
heeft de staat zichzelf voorbehouden; de gewel
dige Balllla-organlsatle geeft daaraan vooral
een sportlef karakter en vormt vooral de man
nelijke jeugd de vrouwelüke jeugdorganisa
tie is minder talrük. maar vertoont eveneens
een voortdurenden groei In fascistischen zin.
dat is in den geest van den autorltalren en
totalltalren staat.
Tegenover deze uitsluiting van een groot ge
bied staan echter twee gunstige factoren, nJ. d*
toevoeging van aalmoezeniers aan de fascisti
sche jeugdorganisaties en het verplichte gods
dienstonderwijs in de scholen.
De eerste factor heeft vooral beteekenis als
openbare erkenning. De kapelaans, die aan de
verschillende groepen zün toegevoegd, hebben
ongeveer dezelfde functie als aalmoezeniers bü
het leger. Hun werkzaamheid bestaat vooral in
de openbare godsdienstoefeningen; maar hun
aanwezigheid blüft uiteraard niet zonder be
teekenis voor de leiding der organisaties en kan
ook op het leven van de leden van Invloed zün
Veel belangrüker is echter het verplichte gods-
dlenstonderwüs. dat ziet) ook tot de middelbare
scholen uitstrekt. Eén uur per week wordt aan
alle lagere en middelbare scholen onderrlchl
in den katholieken godsdienst gegeven; ouders
die hun kinderen daarvan willen uitsluiten
moeten zulks schriftelük te kennen geven, juist
omgekeerd als vroeger het geval was.
Hier ligt ongetwüfeld voor de Kerk een groote
mogelükheld open, den staat met haar waar
heden en haar zedelüke beginselen te doordrin
gen. Vooral het godsdienstonderwijs op de mid
delbare scholen geeft aan de Kerk de gelegen
heid. op de vorming van bet volk diep in te
werken. De fascistische opvoeding behoeft die
religieuze en zedelüke vorming niet in den weg
te staan; het gaat bü de eerste ten slotte slechts
om enkele autoritaire beginselen en overigens
is de fascistische opvoeding vooral op lichaams
oefening en sportieve en militaire discipline ge
richt. Haar oppervlakkigheid zelf, waarover men
wel hoort klagen, laat ,uist de plaats voor de
Inwerking van de katholieke leer or n.
WASHINGTON. 20 Juli. (Reuter). Bü hun
aankomst te Washington met Amerlkaansche
legervliegtuigen, werden Balbo en zün tien
oudste officieren, die door Roosevelt tot den
lunch waren genoodigd, met 19 saluutschoten
ontvangen. Balbo schudde Roosevelt krachtig
de hand.
et Itallaansche concordaat maakte een
einde aan een zestigjarige vervreemding
tusschen Kerk en Staat, een vervreem
ding. die aan de positie der Kerk aanzienlijke
schade had berokkend. Hoewel de katholieke
godsdienst ook toen staatsgodsdienst was, ne
geerde de Staat practlsch de Kerk zooveel mo-
gelijk. bü kerkelüke plechtigheden schitterden
de burgerlüke autoriteiten door afwezigheid, bü
•taatsplechtigheden kwam geen godsdienst te
pss Die toestand bleef uiteraard niet zonder
invloed op het volk. Bovendien kon in het ge
reven milieu de anticlericale propaganda ware
orgiën vieren. En tenslotte ondervonden vader-
landsch gezinde katholieken de vervreemding als
*en tweespalt in hun eigen persoonlükheld, die
hun activiteit noodwendig moest remmen. Op
die wüze maakte het concordaat men mag
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
jgfofoon Administratie 433, Radactie 633
ABONNEMENTSPRIJS,
p«r kwartaal voor Alkmaar f 2,
Voor buiten Alkmaar f 2.85
geïllustreerd Zondagsblad 10.60 booger
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
met Von Papen. In dit Interview wees Von
Papen er op. dat de nieuwe politieke verhou
dingen in Dultschland een goede samenwerking
tusschen Staat en Kerk verzekeren. Het is juist
het wezen van de staatsgedachte, zooals deze
in Italië en Dultschland leeft, dat alle vrucht
bare krachten, dus ook de Kerk, met den Staat
zullen samenwerken. De vlce-Rükskanselier
achtte het vanzelfsprekend, dat met de over
winning van ae nationaal-socialistische revo
lutie onmlddellük een poging gedaan werd met
de kerken tot overeenstemming te komen, het
geen voor de nationaal-socialistische revolutie
niet mogelük zou zün geweest. De in het con
cordaat vastgestelde begrenzing van de in
vloedsferen tusschen Staat en Kerk moet na-
tuurlük ook gelden voor de Evangelische Kerk.
Vice-kanselier Von Papen gaf verder als zün
meening te kennen dat het Vaticaan zonder
vertraging met het nieuwe Dultschland onder-
handelingen is aangegaan in de overtuiging,
dat de strüd tegen het bolsjewisme en de god-
loozen-beweging een levenstaak is, welke de
Kerk moet steunen.
Het samenvallen van het onderteekenen van
het Pact van Vier en eenlge dagen later van
het concordaat in de hoofdstad van Italië
noemde Von Papen meer dan een toeval. Het is
het bewüs, dat van Dultschland en Italië nieuwe
ideeën zün uitgegaan, waarop het nieuwe
Europa gebouwd zal worden. Het belangrükste
element voor de nieuwe orde in Europa noemde
Von Papen het feit, dat Italië en Dultschland
elk slechts door een man worden geregeerd en
niet door parlementen, kabinetten en partüen.
De beslissingen van deze persoonlükheden be-
teekenen thans wereldgeschiedenis.
■p* (j de ontsteltenis, die de stille ondergang
L4 van het Duitsche Centrum bü de katho-
*A heken van vele andere landen heeft ge
wekt en de verwondering, die hier en daar tot
uiting kwam over de zoo spoedig na de natio
naal-socialistische revolutie gevolgde sluiting
van een concordaat met den H Stoel, dat dezen
ondergang scheen te bevestigen, heeft men op
één ding te weinig aesht geslagen, één punt, dat
van onmetelijke principieels beteekenis is. Het
is dit dat de nationaal-socialistische staat, die
totalitair wil zün. dat wil zeggen die geen hoo-
ger gezag en geen andere openbaren wil of werk
zaamheid dan de züne wil erkennen, toch en
zelfs in de volle glorie en in de eerste drift
van <Ün overwinning naar Rome gekomen is.
om een verdrag te sluiten met een macht, die
in wezen van eiken staat onafhankelük is en
wier werkzaamheid aan den greep van den
staat ontgaat.
De principieele erkenning, die hierin ligt op
gesloten. heeft ongetwijfeld een niet te onder
schatten waarde. ..Realpolitiker die recht en
macht gelükstellen, halen er wellicht de schou
ders over op. skeptisch als zü oordeelen over
de kracht van een rechtsbeginsel, vergeleken bü
die van een gebalde vuist. Maar dit kan nooit de
houding der Kerk zün. Zü. die den voorrang
van den geest en de goddelüke kracht van het
recht leert, kan niet anders dan naar die be
ginselen handelen en zich, tegenover welke
macht dan ook, vertrouwend verlaten op het
Recht.
Ofschoon de inhoud van. het concordaat, da',
de Heilige Stoel met de nieuwe Duitsche regee-
ring beeft gesloten, nog niet is bekend gemaakt
geeft hetgeen er van verluidde aanleiding ge
voeg om aan te nemen, dat het in vele opzich
ten zal blijken overeen te stemmen met het
concordaat, dal sinds 1929 tusschen den Hoi-
*gen Stoel en Italië van kracht is.
Zooals de nationaal-socialistische regeering
cp alle mogeUjko gebied bet fascistische voor
beeld gevolgd is en tot in details van staats
inrichting toe büv. dat de partijsecretaris als
soodanig zitting heeft in den ministerraad
gemakshalve maar heeft overgenomen, wat het
zoo
van
I8TANBOEL, 20 Juli. W. B.) Het lurk-
sche blad ..Milliyet” publiceert een gesprek,
dat zün hoofdredacteur, Mahmoet, die tevens
voorzitter Is van de commissie voor Buiten-
landsche Zaken van de Turksche Nationale
Vergadering met Adolf Hitler heeft gehad
Bü dit onderhoud heeft de Duitsche rtlks-
kanselier er op gewezen, dat de Duitsche na-
tionaal-socialistlsche beweging zich door den
succesvollen strüd voor de vrüheld van Turkije
door Moestafa Kemal Pasja heeft laten Inspl-
reeren. De Turken hebben Inge zien, dat de wel
vaart van hun land in de eerste plaats afhan-
kelük is van een krachtigen boerenstano en
zoo beeft sok het Duitsche boerendom zün
voortdurende en volle aandacht.
Ten «lotte verklaarde Hitler nog. dat hij den
president van de Turksche republiek als een
die wü binnenkort In een afzonderlük artikel
willen bespreken ook de katholieke wüsgee-
ren en de kerkvaders op het program der mid
delbare scholen heeft geplaatst, kan het gods
dienstonderricht In gunstige gevallen een bü-
zonder vruchtbaren bodem vinden. Het is zeker
dat hier dan ook een van de grootste waarden
ligt, die het concordaat aan de Kerk verzekert
Hier laat de op zün machtsvolkomenbeid ja-
loersche staat haar de gelegenheid, de ziel van
bet volk naar haar beginselen te vormen.
Zoo zien wü de Kerk in Italië dus door den
staat gerespecteerd, door het staatsmonopolie
op verschillend gebied in de middelen van haar
werkzaamheid beperkt, maar in de toepassing
van de door den staat vrügelaten middelen door
dienzelfden staat erkend en bügestaan.
Een toestand, die verschillende gunstige trek
ken vertoont. Vöor een vergelüklng met andere
landen dient men echter één voornaam punt
niet uit het oog te verliezen, nl. dat in Italië
geen verscheidenheid van confessies de gunstige
ontwikkelingsmogelükheden en de deelneming
van staatsorganisaties aan het kerkelük leven
in den weg staat. Veel, wtat hier eenvoudig is.
wordt in een confessioneel gemengden staat
problematisch.
KOPENHAGEN. 20 Juli. (Reuter.) Tengevol
ge van de langdurige droogte-periode in Dene
marken hebben de autoriteltlen aan de bevol
king verzocht zeer spaarzaam met gebruik van
het water te zün.
De directie van de Kopenhaagsche Water
leiding beeft aan de Inwoners verzocht, hun
bier niet te koelen onder een loopende kraan,
daar hierdoor te veel water verloren gaat.
Twee personen, die dit verzoek in den wind
geslagen hebben, zün veroordeeld tot 50 gulden
FLAT (Alaska), 21 Juli (Reuter)
De Amerikaansche wereld vlieger
Wiley Poet, die cisteren Ruby over
vloog, is hier met zün vliegtuig
omlaag gestort, maar bleef zelf
ongedeerd.
NOME, 30 Juli. Post is niet, zooals aanvan-
kelük in zün voornemen lag. te Nome gedaald,
maar doorgevlogen naar Fairbanks. Hü w>l
trachten, na te Fairbanks opnieuw benzine te
hebben ingenotnen zonder verdere tusschenlan-
dlngen door te vliegen naar New-York, waar
hü morgen hoopt aan te komen. Daarmede zou
hü dan zün wereldvlucht voltooid hebben.
Volgens een nader bericht is Wiley Post om
530 n.m. gezien boven Ruby, een plaats, die op
200 mülen ten Westen van Fairbanks is ge
legen.
heeft namens Z.H. den Paus president
Hindenburg telegrafisch de hartelükste
wenschen voor diens welzün en de beste zege-
wenachen voor Dultschland overgebracht ter ge
legenheid van de onderteekening van het Con
cordaat.
Von Hindenburg betuigde telegrafisch zün
dank.
In een telegram van Von Papen aan Rüks
kanselier Hitler heet het o.a.:
Door uw wüs optreden Is de mogelükheld ge
geven, dat de Christelüke Kerk aanzienlük bü
den wederopbouw van het Derde RU* mede
werkt. Hiermee is een werk voltooid, dat later
als een historische daad van bet nat.-socialisme
zal worden erkend.
Het herstel van de christelüke. nationale en
sociale basis zal het mogelük maken, de cul
tuur van het Avondland met succes tegen aan
vallen te beschermen en Dultschland zal voor
dezen historischen arbeid bet onverwoestbare
Een priester en' elf patronaatskinderen
Frankrük verdronken.
Onderhoud van Henderson met Hitler In Mün
chen.
t t et bestaansrecht van de Katholieke
I—I Actie in den fascistischen staat Is geba-
-*■ A seerd op haar kerkelük karakter. Inder
daad is de katholieke actie, volgens de definitie,
van Paus Plus XI, ,.de medewerking der lee-’
ken met het apostolaat der kerkelülte overheid"
Zü is dus een orgaan van de Kerk en als zoo
danig heeft de Paus dan ook haar bestaan met
de bekende onverzettelükheld verdedigd.
Dezelfde formule brengt echter een beperking
van haar werkgebied tot het kerkelüke aposto
laat met zich mede, en hier ligt de stof tot
aanzienlijke meeningsverschillen over de prac-
tlsche toepassing.
Ofschoon de sociale moraal ongetwüfeld deel
uitmaakt van de taak der Kerk en dus ook tot
het gebied van de Katholieke Actie behoort, is
de werkzaamheid van deze laatste in dit op
zicht zeer eng begrensd. Zü beperkt zich vrij
wel geheel tot het zuiver godsdienstige leven en
de Individueele zedelükheld. terwül haar sociale
belangstelling zich slechts aan zeer theoretische
beschouwingen of aanvraagstukken als de Zon
dagsrust en dergelüke kan wüden Het bestaan
van deze organisaties speelt zich dan ook groo-
tendeels binnen de kerken af.
letswat levendiger zün de jeugdorganisaties
derzelfde Katholieke Actie. Met name de vrou
welüke jeugdvereenlglngen vormen een organi
satie van onmiskenbaren moreelen invloed. Ook
de studenten ontplooien een zekere activiteit,
die zich in cultureele en wüsgeerige studies en
congressen uit.
De staats- en partjjorgai'w’n houden er nauw-
e weinige jaren geven nog geen materiaal
I J gunnig. naar on» vaa welingelichte süde
gezegd werd, om reeds een oordeel over
de vruchtbaarheid van het godschenstonderwijs
te kunnen vormen. Daarbü komt, dat bet in het
begin menigmaal ontbroken heeft aan volkomen
geschikte krachten vooral voor de middelbare
scholen, waar gezien ook het fascistische mi
lieu, veel van den persoon van den leeraar af
hangt.
Het godsdienstonderricht, zooals het in
parochies gegeven werd en nog gegeven wordt,
is bü gebrek aan priesterlüke werkkrachten
veelal in handen van vrouwelüke vereenIglngen;
vaak zün het onderwüzeressen. die zich daar
aan wüden. Op de scholen wordt het onderricht
door priesters gegeven, maar vooral voor de mid
delbare scholen wordt daartoe, wil het waarlük
vruchtbaar zün. een büzondere voorbereiding
vereischt, welke nu ook met zorg is ter hand
genomen.
Waar de fascistische onderwijs wetgeving
Op de wereldtentoonstelling te Chicago is bovenstaande trein tentoongesteld, die bij
een snelheid van'150 K.M. Amerika’s Oost-kust met de Westkust in 31 uur zal
fascisme in den loop der jaren uitvond,
•chünt ook het Itallaansche concordaat
1929 aan Hitler en Von Papen de rfchtlün ge
geven te hebben voor de regeling van de be
trekkingen van staat en katholieke kerk in
Dultschland.
Terloops mag worden opgemerkt, dat de Ita
lianen niet onverdeeld trotsch op hun navolgers
zün De ruwe en haastige methoden van bet
Ihiltsche nationaal-socialisme, dat zich roemt
in drie maanden zijn revolutie voltrokken te
hebben, staan in een onmiskenbare tegenstel
ling met het voorzichtige, vertraagde tempo,
waarin Mussolini de fascistische revolutie wist
te doen verloopen, die immers pa den „Marsch
naar Rome” nog drie volle Jaren gebruikte om
(misschien zelfs toen nog a conire-coeur)
„totalitair" te worden. De Italianen, wier be
schaving en karakter bü uitstek .gentile” zün
en die in dit woord zelf adeldom gelükstellen
met zachtzinnigheid, hebben vanouds een fünen
neus voor barbaarschheid en konden niet an
ders dan vaststellen, dat sommige handelwijzen
▼an Hitlers partijgenooten daar sterk naar
rieken. De vriendschap tusschen de beide dicta
turen is dan ook vooral officieel, en ook die
officleele vriendschap heeft door de Oosten-
rijksche aangelegenheden en door de onderhan-
dellngen over het Pact van Vier reeds een aan-
Menlüke würiglng ondergaan.
De gelükenis, die er bestaat tusschen den fas
cistischen en den nationaal-socialistischen
staatsopbouw en de veronderstelde gelükenis
tusschen de beide concordaten maakt, dat men
met een zekere mate van waarachijnlüLheïd 111
de huidige toestanden in Italië een antwAxwd
kan zoeken op de vraag, welke morgen de posi
tie der katholieken in Dultschland zal zün.
Nochtans is op te merken.* dat de vergelüklng
ta sommige opzichten mank gaat. Immers al
vertoonen de oogenbllkkeluke politieke toestan
den een groote overeenkomst, de voorgeschiede
nis is sterk verschillend.
sportvereeniglngen. geen katholieke ontspan-
nlngsclub». Heel die veelvoudigheid van het
nevenkerkelüke organisatiewezen, die sedert de
encyclieken van Leo XIII overal zoo weelderig
opgegroeld. is weggevaagd of heeft zich op
gelost in de nationale fascistische bonden, die
op elk gebied het monopolie houden.
Voor den Nederlander, die als vergroeid is
met het in honderd schakeeringen vrij levende
organisatiewezen van zün land, mag die toe
stand op het eerste gezicht verbüsterend hee
ten en hü is geneigd te oordeelen. dat de ka
tholieken hier in het geheel geen „positie” meer
hebben.
De positie, die de katholieken in Italië als
katholieken hebben, is echter de positie van de
Kerk, zooals die is vastgelegd in het Concordaat
en in het openbare leven aan den dag treedt.
Op de eerste plaats zien wü in het fascistische
Ralië een volledige officleele eerbiediging van
de Kerk, haar eeredienst en haar bedienaren
Niet alleen wordt de ongestoorde uitoefening
van den eeredienst zorgvuldig gewaarborgd
maar de burgerlüke overheden betuigen bü
openbare gelegenheden hun respect aan de ker
kelüke overheidspersonen en zün officieel aan
wezig bü vrüwel alle groote kerkelüke plechtig
heden. Meer en meer nemen ook fascistische
vereenlglngen, met name jeugdvereenlglngen.
aan kerkelüke plechtigheden, als processies en
dergelüke, deel. Vandaag nog zagen wü tien
duizend Avanguardisten. onder leiding van den
aalmoezenler-blsschop van de „Balilla” mgr
Glordanl. e*n H. Mis in Sint Pieter büwonen;
ook Balbo s Amerikavllegers hebben, zooals men
vernomen heeft, niet verzuimd bü den aanvang
van hun vlucht den zegen van den Heiligen
Vader te vragen. De groote fascistische Dopola-
voro „Na den Arbeid" waarin heel de
ontspannlngs- en ontwikkelingsorganisatie ver-
eenigd is. verzorgt vaak de organisatie van volks
feesten op religieuzen grondslag, zooals pa
troonsfeesten en dergelüke. Hier vertoont zich
een samenwerking, die weinig te wenschen over
laat. een verwerkelijking van de staatserken-
ning. die op het geheele openbare leven haar
stempel drukt.
Geldt dit den eeredienst en wat daarmede
samenhangt, minder onverdeeld gunstig doet
zich de toestand voor, waar bet de twee andere
uitingen van de zending der Kerk, de redeleer
en het dogma betreft. Een scherpzinnig Ita-
liaansch katholiek deed ons inderdaad dezer
dagen opmerken, dat van de geheele werkzaam
heid der Kerk de eeredienst zich het gemakke-
Ujkst met het karakter van den totalltalren
staat laat vereenigen Niet alleen treedt de Kerk
hier op geen gebied, waarop ook de staat pre
tenties heeft, maar de plechtigheden van den
cultus geven vaak aan de handelingen van den
staat zelf een hoogere wüding, waarvoor
niet ongevoelig is.
Bü de uitoefening van haar taak als leermees
teres der waarheid en als leidster en bewaak
ster van het zedelük leven daarentegen stuit de
Kerk op het monopolie van den staat.
Bet katholieke vereenigtngswezen te zeker
een der vruchtbaarste middelen, om de leer der
Kerk op zedelük gebied, vooral wat de ma>at-
schappelüke moraal aangaat, tot gelding te
brengen. Maar deze werkzaamheid is in Italië
beperkt tot de vereenlglngen van Katholieke
Actie, die slechts een zeer beperkt program kun
nen ontvouwen.
reeds vroegere gebeurtenissen, zooals de weer-
invoering van het godsdienstonderricht op de
lagere scholen, als een voorbereiding ervan be
schouwen niet alleen een einde aan veel, wat
de Kerk bedreigde, maar maakte ook vele
krachten los. die in hun toewijding aan de Kerk
Verdeeld geweest waren.
Zonder in details op het verschil van deze
Yborgeschledenis met de Duitsche omstandig
heden in te gaan, moesten deze punten ver
steld worden, alvorens wü zakelük gaan ’Mee
leven, hoe op heden de verhouding van Kerk
e» Staat in Italië aan den dag treedt.
Met reden hebben wü boven deze beschouwing
A Kerk" en niet „de Katholieken in Italië
Beschreven De katholieken vormen in het fas-
dstlsche Italië geen afzonderlüke groep of ge-
BMenschap meer, tenzü dan juist die diepste
en bovennatuurlüke gemeenschap, die de Kerk
Geen katholieke politieke partü. Been katho
lieke sociale bonden of genootschappen, geen
kathoiieké vakorganisaties, geen kathoüeto
FLAT (Alaska), 21 Juli. (Reuter) Omtrent
het ongeval van Wiley Post wordt nader ge
meld, dat hü gedurende zeven uur in dichten
regen en laag hangende wolken heeft gedwaald.
Bü Flat aangekomen stak zün vliegtuig den
neus in den wind en tüdens het dalen werd
het landingsgestel en de schroef ernstig be
schadigd.
Poet heeft uit Fairbanks nieuwe onderdeelen
laten zenden en hoopt nog in den ochtend zün
tocht te kunnen vervolgen. Hü kan het wereld
record nog verbeteren.
Zün tocht over Oost-Slberlë en de Behringzee
naar -tome, welke twintig uur duurde, was één
hardnekklgen strüd tegen mist en regen.
1
I
I
r—^
r-n
r—n
ao