HET GROOTE-STADSLEVEN Vogels vliegen Holland over Uniformverbod De arrestatie van ir. Soekamo Paal en perk gesteld aan de zuigkracht NEDERLANDSCHE ROND VLUCHT 1933 WOENSDAG 2 AUGUSTUS DE EERETRIBUNE TE STUTTGART Nog meer aanhoudingen Bond van Katholieke Ziekenfondsen Eerste jaarvergadering te Utrecht Het Katholieke feestdagen t DE GRAAL IN „HAGEVELD” V olks verwildering Retraite en cursus voor de leidsters KIND GESCALPEERD Tragisch ongeluk te Eibergen I V er schillende wedstrijden AUTO-ONGELUK TE NIJNSEL LUNCHROOM AFGEBRAND Langs lakens gered Op 25 en 26 Augustus HET SPHINX-CONFLICT TEEKEN DES TIJDS Geenszins met instemming van de Regeering Een huiszoeking leverde veel materiaal op Alle krachten op luchtvaartgebied zyn ingeschakeld, zoodat een ,J.uchtkaravaan” van 24 vliegtuigen wordt verwacht K „behendigheids spel” 11 50.000 werd het jaarverslag over 1932 lands- Priester gewond t Het traject Polsslagader doorgesneden hecht werd. I bu toerisme tot de luchtvaart uitgestrekt en zich by de in den aanhef genoemde 25 dam. Gistermiddag omstreeks vier uur viel de aa- ven-Jarige Ida Stlenstra, wonende in de Nieu we Oosterstraat te Leeuwarden, die by haar oom. den heer K. Hoekstra te Flnkum logeer de, bfj het spelen op een scherpen steen, waar door de polsslagader werd doorgeaneden. Men had onmlddellljk de tegenwoordigheid van geest om den slagader boven de wonde af te binden. Nadat een dokter ter plaatse de eerste hulp had verleend, werd het meisje ter verdere be handeling overgebracht naar het Diaconesse de len ie). Heden heeft te Tilburg een conferentie plaats gehad tusschen de Hoofdbesturen van den R.K. en Modernen Fabrieksarbeldersbond, betreffende het bekende Sphinxconflict te Maastricht. SEMARANG, 2 Aug. (Aneta). De arres tatie van Ir. Soekamo werd hier reeds vooraf gegaan door de aanhouding van den secretaris der P. I.. zoomede van vier andere leden, die artikel 153 bis overtraden. Evenals elders op Java zal de moment-actie van de P. I. heden niet doorgaan. Door de welwillende goedheid van den Hoog- eerw Regent M. W. A. wytenburg, mocht de Graalbeweging dezen zomer weer gebruik ma ken van het Seminarie „Hageveld." te Heem stede, voor het houden van een Graalretraite met daaraanvolgend een Graalcursus. De Graalretraite werd geleid door Mgr. N J. N. Taskin en den Hoogeerw. heer M. w. A. Met ingang van 1 Sept. as. zal de bekende manufacturenhandel van Möller en Schreuder te ’s Hertogenbosch worden opgeheven. Het voltallig personeel met ingang van dien datum ontslag aangezegd. De zaak behoorde tot de beste van de stad, was gevestigd in het centrum van Den Bosch, terwijl het fraai, pand nog kort geleden werd Ziekenhuis te Leeuwarden, waar de wonde ge- gemoderniseerd. Gisterennacht had by de WUdeveer op den T,lershoutschendijk te Nijnsel een auto-ongelul^ plaats, dat betrekkelijk goed is afgeloopen. Vermoedelijk tengevolge van het slippen van den auto, waarin was gezeten de professor van het Klein Seminarie te St: Mlchels-Oestel, de Z.Eerw. heer Van Dinther, reed de wagen tegen een naast den weg staanden boom, waardoor de inzittende met zijn voorhoofd tegen de ruit is geslagen. De professor liep verwondingen op boven beide oogen en in het midden van zyn voorhoofd, die zich echter niet ernstig lieten aanzien. Na door dr. Alkemade ter plaatse ver bonden te zijn, werd de getroffene naar zyn woning in Son vervoerd. De professor kwam van ten ziekenbezoek in Aarle-Rlxtel. Maandagnacht is brand ontstaan in de lunchroom van den heer Hopplnga te Balk. Een zoon, die alleen thuis was, had het theelichtje laten branden voor zijn broer, die later thuis zou komen. Toen de jongen, die.boven sliep, den brand bemerkte, stond het huls beneden reeds in lichte laaie. Door een paar lakens aan elkaar te knoopen. kon hij zich uit het raam laten zak ken. Het perceel is geheel uitgebrand. Het huis was verzekerd, de Inboedel slechts gedeeltelijk. Vanwege het ministerie van Binnenlapdsche Zaken is d.d. 1 Augustus het volgende schrijven aan de burgemeesters gericht: ..Het is u bekend, dat-het zgn. Streperlospel. met name in onze badplaatsen, in toenemende mate wordt beoefend. Het heet, dat dit spel niet zou vallen onder de verbodsbepalingen van de wet en dus, mits met vergunning van den burgemeester, zou mo gen worden beoefend en geëxploiteerd. Vooropstellende, dat nog geenszins vaststaat, dat het karakter van behendigheidsspel eens en vooral zou moeten worden aanvaard een on derzoek ter zake is nog gaande moge ik erop wijzen, dat de regeering geenszins met instem ming het toenemen van het aantal gelegen heden tot beoefening daarvan aanziet. ZU acht het haar plicht, te wijzen op de groote moreele gevaren, verbonden aan het aanwakkeren van de speelzucht onder het pu bliek. waarbij vooral het gevaar voor de jeugd niet mag worden over het hoofd gezien. Het zou haar dan ook aangenaam zijn. Indien door u ernstig wordt nagegaan, of net houden van deze speelbanken zich wel verdraagt met hetgeen ten deze in ons land als maatstaf wordt genomen, en wordt overwogen, of de olaatse- Hjke overheid mag bijdragen ter bevordering van een moreel afkeurenswaardig ve'rschynsél.” 1 Ten einde in breeden kring de reeds be staande belangstelling voor luchttoerisme in Nederland aan te wakkeren en de mogelijkhe den op dat gebied daadwerkelijk te demon- streeren. heeft de Commissie voor Luchttoeris me van de Kon. Ned. Vereenlging voor Lucht vaart, met medewerking van de K. L. M de Rotterdamsche Aero Club, de Nationale Lucht- vaartschool en de A. N. V. V. op 29 en 30 April van het vorige jaar de Nederlandsche rondvlucht 1932 georganiseerd. F was een doorslaand succes en van voor Toen het 9-jarige dochtertje van den land bouwer M. lp de buurtschap Rekken. onder Eibergen. by het spelen te dicht by de In wer king zijnde electrlsche hakselmachine kwam, werden haar lange haren door een draaiende as gegrepen waarbij het kind ten slotte met den schedel tegen deze as werd getrokken. Eenmaal sloeg het kind met de beweging van de as mee rond toen het noodlottige gebeurde. De ruk aan de haren was te sterk, zoodat van het voorhoofd tot in den nek het haar van het hoofd werd gescheurd tegelijk met de huid waarin de haren waren geworteld. Het kind, dat een geweldig bloedverlies had. is terstond per ziekenauto naar het R. K. Ziekenhuis te Enschede vervoerd De toestand van het slacht offer Is zeer bedenkelijk. Eelde 18.00. 2e dag: Twente 8.30, Eindhoven 11.30, Vllssingen 15.30. Haamstede 17.00. Den eersten dag wordt gevlogen 541 KM., den tweeden dag 472 K.M. Aan de rondvlucht worden weder eenlge wedstrijden verbonden, waarvoor reeds een groot aantal prijzen is beschikbaar gesteld. Gezien het succ« van den fotowedstrijd van verleden jaar zal deze ook ditmaal op de lan dingsterreinen gehouden worden. Voorts zal voor deelnemende vliegers weder een belangwekkende wedstrijd georganiseerd worden. Op verschillende plaatsen zullen op de routes witte kruisen worden uitgelegd Aan de bemanningen, die de plaats van de waargeno men kruisen het meest nauwkeurig op hun kaarten hebben ingeschetst, vallen de prijzen te beurt. Als derde wedstrijd zal het uitwerpen uit één der vliegtuigen met kleine papieren para chutes met genummerde kaarten boven Hoorn. Medembllk, Den Burg, Dokkum, Zutfen, Breda, Bergen op Zoom en Axel georganiseerd worden. De vinders van de drie laagste num mers kfljgen een prijs. Teneinde de deelneming aan den tocht ook voor belangstellenden mogeiyk te maken, neemt de K. L. M er aan deel met 4 vliegtui gen, plaats biedende aan ongeveer 40 passa giers. Ten opzichte van verleden Jaar zijn de pas- sageprljzen aanmerkelijk verlaagd, terwijl de K. L M. bovendien de koffiemaaltijden te Eelde en te Vllssingen en aan deelnemers aan de geheele tweedaagsche rondvlucht ook het logies in Twente aanbiedt. Voor Inlichtingen en boekingen wordt ver wezen naar de kantoren der K. L. M. te Am sterdam. Rotterdam en ’s-Oravenhage. naar haar agentschappen en de reisbureaux. Er kan ook voor de tusschengelegen trajecten geboekt worden. De organisatoren hopen dit Jaar een „lucht karavaan” van 24 vliegtuigen te kunnen uit brengen en daarmede hier te lande nieuwe belangstelling voor het luchttoerisme op te wekken. Aan de rondvlucht zijn verschillende demon straties en ontvangsten verbonden. Er worden 80—100 deelnemers verwacht. De noodzakelijkheid van handelend optre den tegen ontaarding van volkszeden en ge woonten heeft een aantal katholieke ingezete nen uit het Gooi bijeen doen komen, teneinde te beraadslagen welke maatregelen hiertegen genomen kunnen worden. Na ampele bespre kingen meende de vergadering, dat. niet lan ger lijdelijk mocht worden toegezien, doch dat ernstige en krachtige stappen moeten worden ondernomen, teneinde op korten termijn tot resultaten te geraken. De aangewezen weg hier toe is allereerst een beroep op de gemeente besturen in deze vlugger nog dan de regeering tot ingrijpen in staat zijn. Uit de aanwezigen vormden zich de Gooische Actiegroep tegen volksverwlldering. Het voor zitterschap van deze groep werd aanvaard door mr. M. de Kort te Bussum. Als leden traden tot het comité toe de heeren: K. van der Erve, W. van der Erve, belden te Bussum; A. W M Heslenfeld. te Naarden; E. P. C. Slagbek, te Bussum. terwijl de heer C. M. J^Aleven te Hilversum zich met het secretariaat belastte. Vastgesteld werd een program van werk zaamheden voor de te ondernemen actie. waarbij zij nog moesten stappen óók. Zelfs nu nog werken 30 onder dezelfde omstandigheden. Werkten In de gunstiger tijden van deze arbeiders in Frankfurt, de tegen woordige depressie heeft vanzelfsprekend ook dit cijfer omlaag gedrukt; toch is hun aantal ook nu nog 25.000. Deze geheele wij ze van arbeiden heeft echter een dubbel voordeel; eenerzljds voor de industrie zelf, anderszijds voor de arbeiders. Men blijkt hier namelijk te kunnen beschikken over een aantal reservekrachten, die in tijden van hoogconjunctuur de tekorten aan ar beidskracht kunnen aanvullen, terwijl in tijden van algemeene depressie de ontsla genen niet onmlddellljk ten laste komen van de ondersteuningskassen. De „reser- ve”-arbelders zelf vinden een welkome bron van extra-inkomstenworden zij ontslagen, dan vallen zij niet ten offer aan den demo raliseerenden Invloed van de stempelmachi- ne: in hun ouden kring teruggekeerd waarvan zij eigenlijk nooit geheel zijn los gemaakt vinden zij toch voldoenden, zij het harderen, arbeid. En boven dit alles gaat, dat aldus paal en perk wordt gesteld aan de verbijsteren de zuigkracht van het groote-stadsleven. Want is niet reeds véél te véél groen ver dord tot de grijze droefenis van een asfalt- woestijn? Er namen 178 leidsters aan deel. De confe- ferenties en meditaties werden gegeven in de grootsche kapel van het Seminarie. De retraite werd gesloten met een plechtig Lof met te Deum, dat gecelebreerd werd door Monseigneur Taskin. Na afloop der retraite begon Dinsdagmid dag om 5 uur de cursus voor Graalleidsters te Hageveld. Allen, die aan de retraite deelnamen blijven ook bij dezen cursus. Werden de conferenties en meditaties gehou den in de grootsche kapel van het Seminarie, de cursus wordt gegeven in de feestelijk ver sierde aula. De cursus gaat over verschillende onderwee- J. v. d. Akker. Den Haag, terwijl de heeren J. A. Schutte en Jos. Veldman als vertegen woordigers van het Werkliedenverbond in het bestuur werden opgenomen. De heer Hendriks werd uit het voltallige be stuur opnieuw als voorzitter gekozen. Na bespreking van eenlge voorstellen, betrek king hebbende op het contact met de Katho lieke Artsenvereeniglng en de financiën, werd deze goedgeslaagde jaarvergadering, die zal nalaten van invloed te zijn op de actie van de katholieke ziekenfondsen, met den chrlstelljken groet gesloten. held van Mannheim trekken weer velen naar Worms. Bij Opel in Rüffelsheim werk ten 120 arbeiders, die dagelijks vier uren moesten reizen om hun werkplaatsen te over- ervan Derde van links naar rechts: dc Minister van Buitenlandsche Zaken freiherr Von Neurath, Vice-kanselier Von Papen, Rijkskanselier Adolf Hitler, Rijksminister Dr. Goebbels tijdens de feestelijkheden bij de tumdemonstratie te Stuttgart. 1 BANDOENG, 2 Aug. (Aneta). De by den heer Ir. Soekamo gehouden huiszoeking lever de veel materiaal op. Vooralsnog is niet te zeggen wat daarbij van waarde zal blijken. Ook de papieren in de clubhuizen werden in beslag genomen, voorts 3000 exemplaren van de bekende brochure van den heer Soekamo. Augustus: Vliegveld Waalhaven, Rotter- Delft, ’s-Gravenhage, Schevenlngen, langs de kust naar Noordwljk, Haarlem, vlieg veld Schiphol (le landing). Amsterdam. Zaanstreek. Hoorn, Medembllk, Wlerlngen, vliegveld De Kooy (2e landing)Den Helder. Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland, Dok kum, Groningen, Eelde (3e landing); Assen. Meppel. Zwolle. Deventer, vliegveld Twente (4e landing en einde van het eerste dagparcours). 26 Augustus: vliegveld Twente. Zutfen. Arnhem, Nijmegen. Venlo, Helmond. Eindhoven (5e landing); *s-Hertogenbosch, Breda, Ber gen op Zoom, Zeeuwsch-Vlaanderen, vliegveld Vllssingen (6e landing); Middelburg, Haam stede (7e landing); Waalhaven (8e landing); 8chiphoK(9e landing en einde van het tweede dagparcours) De vertrekuren zijn als volgt: eerste dag: Waalhaven 9.00, Schiphol 10J0, De Kooy 12.00, 6724 verzekerden- Het huishoudelijk reglement werd goedge keurd, eveneens de begrooting. De contributie werd voorlooplg bepaald op K cent per lid over het ledental van de Diocesane Volks- en Werkliedenbonden, echter behoudens goedkeuring van het Verbondsbe- stuur. Tot bestuursleden werden definitief gekozen de heeren J. Hendriks. Tilburg; E. v. d. Zande, Utrecht; C. Norbart. Breda; M. v. Root], Venlo Op Zaterdag 29 Juli j.l. had te Utrecht de eerste jaarvergadering plaats van den bond van R. K. Ziekenfondsen in Nederland. De vergadering, die onder leiding stond van den heer J. Hendriks uit Tilburg, was druk bezocht. In zijn openingsrede wees de voorzitter op het vele en moeilijke werk, dat in het eerste be staansjaar van den bond was verricht. Als zijn dus de resultaten voor buitenstaan ders niet direct zichtbaar, met vreugde mag worden geconstateerd, dat naast den groei van het aantal afdeelingen en verzekerden, ook de bond toenam aan Invloed en beteekenis. Spreker ging vervolgens na de positie van den bond ten opzichte van de Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunst, de verhouding tot den Algemeenen Raad en de Landelijke Federa tie en de verhouding ook tot de nog niet In centraal verband georganiseerde plaatselijke ziekenfondsen en het Wlt-Gele Kruis. De samenwerking met den Algemeenen Raad en met de Federatie van Ziekenfondsen bleek van den meest aangenomen aard te zijn. De verhouding tusschen de Mij. tot Bev. der Geneeskunst en den bond zijn ongetwijfeld zeer sterk In gunstigen zin gewijzigd en er is reden te mogen veronderstellen, dat binnen afzlen- baren tijd daarvan de eerste goede resultaten kunnen worden verwacht. Had de bond met groote moeilijkheden te kampen, niet minder waren de moeilijkheden voor de aangesloten fondsen en hunne bestuur ders. Op tal van plaatsen kon slechts op het laatste moment door een of andere schikking tusschen het fondsbestuur en de betrokken ge- neesheeren een openlijk conflict worden voor komen. Moeilijkheden deden zich voor zoowel in het Utrechtsche als in het Haarlemsche Diocees, eveneens ook in de Bisdommen Breda en Den Bosch. Tal van nieuwe afdeelingen werden opgericht, terwijl een regelmatige groei in de bestaande afdeelingen mocht worden geconstateerd. Ver heugend is bovendien, dat meerdere plaatselijke fondsen zich In de diocesane fondsen lieten opgaan, waardoor de eenheid in actie, zoowel als de belangen der fondsen en verzekerden, onge twijfeld in hooge mate worden gediend. Ten opzichte van het Wlt-Gele Kruis werd het werkterrein afgebakend. Een Jaar van hard werken ligt achter ons. Moeilijkheden werden ons niet bespaard. Dat ontmoedigt ons evenwel niet. Doch laten vooral zij, dien ipeenen, dat een en ander op dit terrein in een vlugger tempo moest geschieden beden ken, dat onze geheele arbeidersbeweging, zoowel als al hare instellingen, Jaren hebben noodig gehad om te komen op de hoogte, die ze thans Innemen. In dat tevreden taten. Met een dringenden oproep aan alle katho lieke arbeiders In het land, meer speciaal aan allen die op eenigerlel wijze leiding hebben te geven in onze katholieke arbeidersbeweging, om zich als één man te scharen achteiWhunne eigen diocesane ziekenfondsen, verklaarde spreker deze eerste jaarvergadering voor ge opend. BIJ de mededeelingen werd breedvoerig be sproken het antwoord, dat de bond zal hebben te geven op het voorstel van den Directeur- Generaal voor de Volksgezondheid, om in de ziekenfondsen de paritetlsche bestuursfonnatle De Hoofdbesturen van den Nederl. R. K Middenstandsbond, gevestigd te Utrecht en den Nederl. R. K. Bond van Handels., Kantoor- en Winkelbedienden .J8t. Franclscus van Asslsië" te Amsterdam doen opnieuw een gezamenlijk beroep op de winkeliers, om. voor zoover ze katholiek zijn, hun zaken overeenkomstig de wenschen hunner Kerkelijke Overheid op 15 Augustus, feestdag van O. L. Vrouw ten He melopneming en 1 November, Allerheiligen, welke als Zondag zijn te vieren, te sluiten, en de niet-katholleke winkeliers om het Katholieke personeel die dagen in de gelegenheid te stellen hun plicht te kunnen nakomen om die dagen als Zondag te vieren. Genoemde besturen doen daartoe eveneens een dringend beroep op de Roomsche mannen, maar vooral ock op de vrouwen, om dien dag niet „extra” te besteden aan het doen van 1-n koopen. doch zich als Katholieken daarvan te onthouden. Waar de R, K. winkeliers het offer weten te brengen, om aan het verlangen van. de Kerke lijke Overheid te voldoen, spreken genoemde besturen het vertrouwen uit, dat zulks dooi hun geloofsgenooten ook op prijs wordt ge steld, wat niet het geval is. wanneer ze dien dag de gesloten zaken voorbijgaan en de ge opende winkels Ingaan om hun inkoopen te doen. door te voeren. Hoewel dit vraagstuk allereerst in de besturen der Diocesane Centrale Zieken fondsen dient te worden besproken en beslist, gingen de besprekingen reeds in deze richting: 1. Dat er geen princlpieele bezwaren be staan tegen een paritetlsche samenstelling van de besturen der Diocesane Centrale Zieken fondsen, echter alleen op de volgende voor waarden 2. dat de vertegenwoordiging der deelnemers (medici, enz.) voor het meerendeel uit katho lieken zal bestaan; 3. dat de katholiekeziekenfondsen vrijen baan krijgen en dus de beletselen worden weg genomen, die de oprichting van katholieke ziekenfondsen tegenhouden; 4. dat overal contract-afsluiting voor de katholieke ziekenfondsen mogelijk wordt ge maakt: 5. dat de leidende functies blijven in handen van de verzekerden. Ook de geweldige moeilijkheden, welke In het Zuiden des lands bestaan, met name In het Bredasche Bisdom, werden besproken. Besloten werd om voorzitter en secretaris te machtigen met de Hulsartsencommissie der My. tot bev der Geneeskunst besprekingen te voeren, die kunnen lelden tot een spoedige oplossing der moeilijkheden. Vervolgens vastgesteld. Uit het verslag bleek, dat bij den bond zijn* aangesloten de Diocesane Centrale Zieken fondsen In het Aartsbisdom en in de Bisdom men Roermond. Den Bosch en Breda, terwijl in het Bisdom Haarlem de stichting van een cen traal ziekenfonds in een vergevorderd stadium is. Deze 4 centrale ziekenfondsen tellen 163 afdeelingen (vorig jaar 150). met 35838 ver zekerde gezinnen en alleenstaande personen (vorig jaar 29114). In 1932 viel dus een voor uitgang te boeken van 13 nieuwe afdeelingen en se rondvlucht een doorslaand succes en net hoofddoel de onderneming; hernieuwde propaganda het luchttoerisme in Nederland, werd ten volle bereikt. Geen wonder dus, dat de Commissie voor Luchttoerisme zich gesterkt voelde in haar meenlng met het instellen van de Nederland sche Rondvlucht een nieuw doeltreffend pro pagandamiddel gevonden te hebben. De rond vlucht 1933 werd dan ook terstond op stapel gezet. Intusschen heeft ook de A. N. W. B. zjjn zorgen voor alle takken van toerisme door de stichting van een eisen Commissie voor Lucht pen, maar hoofdzaak Is wel een vergelijk te trekken, tusschen de taak van de vrouw in het apostolaat vroeger en nu. Veel practlsch werk zal er ook gedaan wor den, hierbij mag o.a. genoemd worden dat Jn«elsche Graalleidsters, die aan onze Hollandsche leidsters de Engelsche volksdan sen komen leeren. Hoofdzaak zal wel zijn, evenals in den vo- ngen cursus te Hageveld, een werkprogram voor de leidsters op te maken, dat binnen eenl ge maanden uitgevoerd moet worden. Daar de vorige maal de opzet In bijna alle punten goed geslaagd is. gelooven en hopen we, dat ook deze cursus niet alleen geestelijk maar ook op cultureel-maatschappelljk gebied zijn vruchten zal vóórtbrengen. aangesloten organisaties. Doordat zich hiermede alle krachten op luchtvaartgebied om de rondvlucht gegroepeerd hebben en uit hoofde van haar werkingssfeer en streven elkaar aanvullen, kan het voortbe staan van de Nederlandsche rondvlucht als jaarlijks terugkeerende avlatlsche gebeurtenis verzekerd worden geacht. Dank zij de goedkeu ring vin den Minister van Defensie valt dit jaar ook op militaire deelneming te rekenen, waardoor alle elementen van de Nederlandsche luchtvaart In de rondvlucht vereenlgd zullen zijn. Voor 1933 zijn als data voor de tweedaagsche rondvlucht Vrijdag 25 en Zaterdag 26 Augus tus gekozen. Ten opzichte van verleden jaar is de uitvoe ring in dien zin gewijzigd, dat op het einde van den eersten dag de deelnemers niet op Schiphol en Waalhaven zullen terugkeeren. doch in Twente overnachten. De route is als volgt samengesteld: z-^tel u de verbazing voor van den een- zamen wandelaar, die, midden in het kz Fransche dorp Aubépine aangeland, de aan een boom gespijkerde mededeeling leest, dat hij het volkomen verlaten dorp voor een zacht prijsje in zijn bezit kan krijgen. Daar de huizen volmaakt intact gjjn, en men er zóó zijn intrek in kan ne men, doemen voor hem op schrikbeelden van de doodelijke plagen der vorige eeu wen pest, hongersnoodal de gruwel- tooneelen. die het leesboekje over de ge- gchledenis hem in zijn jonge Jaren met grille kleuren hebben afgemaaid. En toch vergist hij zich schromelijk, want met de tijden en zeden zijn ook de epidemieën van thema veranderd. Ontevreden over het harde leven, dat zij in de dorpen moesten leiden, zijn de Inwoners van Aubépine, een voor een, tot de laatste toe vertrokken naar de stad. Aubépine ligt verlaten in dit jaar het derde slachtoffer van den roep der asfaltwoestijnen. Ook rondom de Duitsche industriecentra heeft de koorts van den loopenden band om zich heen gegrepen. Industrialisatie dreef de grondprijzen in de onmiddellijke omge ving van de steden omhoog: steeds meer gingen de dorpsbewoners akkerbouw als een soort bijverdienste beschouwen; oorlog en inflatie maakten hen los van den grond, icodat zij, arbeider geworden, zich zelfs in deze tijden van werkloosheid te goed ach ten voor boerenwerk. In vele gemeenten ligt bouwgrond braak; rond één enkele stad schat men het niet- of slecht-bebouwde ter rein op 10.000 morgen land. De basis, waarop deze dorpsbewoners rondom Frankfurt. Rüffelsheim. Mannheim- Ludwigshafen en zooveel kleinere fa brieksplaatsen hun noodzakelijke inkom sten grondvestten en nog bouwen, is de landbouw. Daarbij houden zij er een ruil en arbeidsverdeelingsysteem op na, die doet terugdenken aan een „Wirtschaft” zoaals die bestond in de allereerste tijden. De producten van het kleine bezit .groote” boeren komen er sporadisch voor worden vrijwel alléén gebruikt voor eigen gebruik; slechts de opbrengst van een spe ciale cultuur (melk, varkens en ook ta bak) wordt verkocht. Op de eerste plaats echter worden aard appelen verbouwd, die voor de bevolking het boofdvoedsel uitmaken. In een dorp onder den rook van Mannheim, ingewrongen tus schen drie nauw erop aansluitende ge meenten én een landgoed, leven aldus 114 families, waarvan er slechts één ruim 50 morgen land bezit; de overigen moeten zich tevreden stellen met 5 tot 25 morgen, waar van nog gemiddeld één derde gepacht is. Dank zij een speciale benutting (dage- lijks worden 1200 L. melk geproduceerd) weten zij soms van een halve morgen land 1 300 Mk. te trekken; alles bij elkaar echter is dit voor het levensonderhoud der vaak talrijke gezinnen niet voldoende; de krach- tigsten uit de families zijn dan gedwongen een bijverdienste te zoeken. Oudere man nen, vrouwen en ook kinderen nemen het landbouwbedrijf over; de jongeren trachten in het dorp als bakker, smid of metselaar het tekort aan graan aan te vullen. Waar dit aanbod in zulk een kleinen kring spoe- i dig te groot, moet worden, komen velen er spoedig toe, als daglooner bij de grootere boeren het noodige te verdienen. Het merk- 1 waardige is hier, dat over het algemeen daarbij ruilmiddelen geen dienst doen: wie ,wijtenburg twee a drie dagen als daglooner werkt krijgt een stuk land, groot genoeg voor 25 K.G. pootaardappelen; wie kleinvee kan houden krijgt zooveel land als hij kan be mesten. Op deze wijze wordt de opbrengst van een dorp, dat 41 gezinnen omvat, waar van elf boerenfamilies met 40 tot 150 mor gen bezit, in bijna letterlijken zin „ver deeld”. In geldswaarde omgerekend is deze ruilwijze voor den arbeider niét zoo heel voordeelig: alleen kan hij nu waarden, die anders vrijwel verloren zouden zijn: ar beidskracht, afvalproducten, in de noodi ge levensmiddelen omzetten. De arbeider helpt den boer bij den oogst met maaien en dorschen, en deze „betaalt” met melk of aardappelen. Maar ondanks deze verdeeling blijven nog veel arbeidskrachten over, die tenslotte een afzetgebied moeten zoeken in de in dustrie: wanneer in een gemeente van 1500 huishoudingen zich nog slechts 109 alleen met den landbouw bezighouden, is het wel duidelijk, dat er niets anders op zit. Toch doen ook dezen van hun landbou- Wer-zjjn geen afstand: de vader, de vrou wen blijven het land bewerken; de jongere loons en vooral de kinderen gaan verdienen In de stad. In normale tijden brengt de boerenzoon zooveel geld in huis, dat better aanvulling van eigen opbrengst niet alleen Voldoende is, maar hij kan daarvan nog aooveel besparen, dat hij na eenigen tijd voldoende overhoudt om een eigen gezin In dien geest te stichten. Een vader ver diende als lederwerker 25 Mk. per week, ïen inwonende gehuwde zoon bracht als arbeider 60 Mk. in; twee jongere zoons sa men eveneens 60 Mk. De zeven morgen land, die men gezamenlijk bewerkte, wat kleinvee en hoenderen verschaften de tien leden van het gezin voldoenden mondvoor raad, brood uitgzonderd. Op deze wijze bereiken deze kleine boeren nog een zekeren welstand door het tweeledig karakter van hun werk. Langzaamaan verdwijnt echter het volkomen boerenbedrijf: een dorp, dat in 1884 373 gezinnen telde, waarvan 239 alch uitsluitend bezighielden met landbouw, kit in dit Jaar 688 famines, waaronder alechts 31 uitsluitend boeren. De .sllngerarbelders” „Pendelarbelter” hoemt men ze in het Rijn-Maln-gebled trekken niet, zooals te verwachten was naar de naaste werkgelegenheden: Integendeel. Uit een dorp bij Gemsheim trekken vrijwel alle arbeiders naar Mannheim, hoewel Worms veel dichterbij ligt; uit de nablj- -w-v eeds meermalen hebben wij aangedrongen op een uniformverbod, omdat dit naar onze meenlng noodzakelijk is, wil orde en rust gehandhaafd kunnen worden, in het bijzonder in de groote steden en in bepaalde grensstreken. Thans heeft de regeering by de Tweede Kamer een ontwerp van wet ingediend, waarby het in het openbaar dragen of voeren van kleedlngstukken, of opzichtige onderzchei- dlngsteekenen, welke uitdrukking zyn van een bepaald staatkundig streven strafbaar wordt ge steld. wy verheugen ons ten zeerste over de Indiening van dit ontwerp, want een uniform verbod is noodzakeiyk. Wie er anders over om- ‘deelt, zooals de Mlddelburgsche Courant, die meent dat dit verbod veel te ver gaat, dat het een stevlgen grond ontbeert en dat het zyn oor zaak slechts vindt In het gebrek aan zelfbcheer- achlng van den polltleken tegenstander, geeft slechts biyk niets te weten van hetgeen zich elders afspealt. Het gaat niet alleen om het dragen van een bepaalde uniform, het voeren van een vlag, of onderscheidingsteeken, wat op zichzelf een on schuldige Uefhebbery zou kunnen zyn, maar om het feit, dat deze kleedlngstukken en onder- scheldingsteekenen gebruikt worden, als uit gangspunt om provoceerend te kunnen optre den, om biyvend te manlfesteeren en anderen te overbluffen. Men is in ons land nuchter ge noeg om niet dadeiyk op te vliegen als een par ty eens wil manlfesteeren. maar het wordt Iets anders, als deze manifestaties permanent wor* den en een uitdagend karakter aannemen, waar door contrabetooglngen worden uitgelokt, die onherroepelijk ordeverstoringen veroorzaken. Hiertegen richt zich de verbodsbepaling door de regeering voorgesteld, en niet tegen een be paalde richting of politieke meenlng. In ons land bestaat op dit gebied gelukkig nog een groote vrijheid, maar deze mag niet zoover gaan, dat men door machtsvertoon zyn denkbeelden aan anderen op tracht te dringen, die zich daar tegen dan met gelijk machtsvertoon gaan ver zetten. zooals al eenlge malen is voorgekomen. Het is. gean vraagstuk, dat zich hier te lande alléén-voordoet, want bijna alle landen hebben met geiyke moeilijkheden te kampen. Het schynt .zelfs, dat politiek zonder uniform byna niet denkbaar Is. zoodat het eerste, waarmede nieu we partijtjes beginnen een.... uniform is. Hoe grooter de verscheidenheid is (en daarover valt, gezien het aantal partijen, hier en in andere lar.den, werkelijk niet te klagen) hoe grooter het gevaar. Zwitserland, Denemarken. Zweden en Noorwegen zyn ons reeds voorgegaan met een uniformverbod, zonder dat in een van deze lan den evenmin als op het oogenbllk hier, gespro ken kan worden van een bescherming van par tyen door een dergelyk verbod in een eeriyken politleken strijd. De door den minister van Justitie voorgestel de redactie van het verbod, hetwelk hy wenscht als een artikel in ons Wetboek van Strafrecht, munt uit door groeten eenvoud in vergeiyking met die van de gelegenheldswetjes van de andere hierboven reeds genoemde landen In hoeverre onder deze strafbepaling alles zal val len wat de minister alch voorstelt, zooals ^bor hem wordt uiteengezet in de memorie van toe lichting by het wetsontwerp, zal later de justi tie wel uitmaken. Er bestaat eenlge twyfel of de minister het gestelde doel zal bereiken. Betreu ren we aan den eenen kant,- dat dit eenvoudig ontwerpje niet een veertien dagen eerder is in gediend. opdat het dan vermoedeiyk in de eer ste helft van Augustus 1A het Staatsblad had kunnen staan aan den anderen kant heeft de latere indiening het voordeel, (als er In tusschen geen ongelukken gebeuren) dat de Ka mer een maand tyd h^ft om het rustig te be- studeeren. Voorlooplg willen wy slechte wyzen op het bezwaar, dat alleen hy strafbaar Is. die de klee- dlngstukken en onderscheidingsteek^pen draagt en dat de leiders. dus zy, die de verantwoor de lijk he ld'dragen voor het Instellen of het voor schrijven van de uniform vrij uit gaan. De jonge mannen, die zy aanzetten tot het ple ten van de strafbare handeling, worden het slachtoffer, terwyi de aanstichters bulten schot blijven. In Denemarken zyn de bestuursleden strafbaar, als de leden van de organisatie de voorgeschreven uniform dragen. Een strafbepa ling voor de bestuurders werkt dus preventief. We geven dadelyk toe. dat het niet gemakke- lyk is om alles onder de wet te brengen, maar toch missen we er ook een bepaling in, dat de kleedlngstukken en onderacheldingsteekenen, die onwettig gedragen zyn en waarvoor de drager gestraft is. verbeurd worden verklaard. De wet gever zou dan tenminste ook een maatregel ge nomen hebben, om herhaling te voorkomen. Ten slotte achten wy de straf voor degenen, die ten sput van veroordeelingen volharden in het dra gen van uniformen, te gering. Als er maatregelen getroffen worden, moe ten deze afdoende zyn en daarvan zyn wy by het regeerlngsontwerp niet ten volle overtuigd. licht bezien mogen we zeer zeker zyn over de reeds bereikte resul-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 13