en
c
Èet Concordaat
i
I
Bruning
RA DIO-PR OGRA MM A
ZIJN ROL TIJDENS DE
ONDERHANDELINGEN
Opmarsch der S. A.
leed van eiken da^
MAANDAG 7 AUGUSTUS
De muiterij in Indië
1933
-Wat is het?
INTERNEER1NCEN IN INDIË
Invoering zal worden bestudeerd
Dr. Schacht
F i --
De
r
Auto in een sloot
Een doode en, een gewonde
der
STRAPERLO IN NED.-INDIË?
Opening door Minister Verschuur
Kardinaal Fumasoni beschermheer
INDISCHE POSTVLUCHTEN
DE WET-MARCHANT
WAAR CHINEEZEN WOONDEN
Zaterdag afgekondigd
1
Brand te Rotterdam
Relletje te Zaandam
Rectoraatskerk te Delft
CRISIS-RUNDVEECENTRALE
VORDERING ONTZEGD
Hooger beroep aangeteekend
DE RAMP TEPURMEREND
'Graalwachtnieuws
1
a
Zal de Qud-kanselier
het land verlaten?
Ongeregeldheden in de
werkverschaffingen
Krachtig optreden in het
uitzicht gesteld
Nederlandsch schip in
nood
KINDEREN VONDEN EEN
LIJKJE
HET VLIEGONGELUK TE
NEUMARK
Aan de"monding van de
Witte Zee
f
DE TUINBOUWEXPOSITIE
TE APELDOORN
DE ZUSTERS VAN HET
KOSTBAAR BLOED
Invallen der politie op
Sumatra
EEN UNIFORMVERBOD
IN NED.-INDIË
Belangryke hoofdgetuige
geestesziek
Honderdduizend Hitler-soldaten
defileeren voor den chef der
S.A. Roehm
„Aangegane verplichtingen, belof
ten, zelfs eeden gelden niet,
wanneer het heil, van den
staat het anders eischt”
naar ons
land
X
Op den bodem van een zwembasin
Schrifturen en archieven der P.I.
in beslag genomen
-
bespreklngep met mr. Trip
Twee auto’s gebotst
Een zwaargewondeeen
wagens vernield
Kippen- en eendenhouderij
at;
1
Leidersbijeenkomst be
ëindigd
Dinsdag 8 Aug.
4
mond
o
j
en wij
in
De
O
11
1
heer Van der Blink, handelaar
waren t_
waarschijnlijk doordat
BERICHTEN OPGENOMEN IN EEN DEEL
ONZER VORIGE OPLAAG
i
c
1
1
m»
nk
i
i
werk om Hitler te kalmeeren. Dat Brünlng het
gewaagd had. hem als een onbetrouwbare en
melneedige voor te stellen, had hem vooral in
aUn wiek geschoten, en wanneer hij met nadruk
beweerd had, dat hij „dien vent" in ’n concen
tratiekamp sou laten zetten, dan kwam hij weer
op het Centrum terug, en ael, dat hij niet de
minste concessies ot beloften kon doen, want htf
was immers toch maar een praatjesmaker.
Wat Brünlng betreft, de Oentrums-chel was
De „Oehoe", op de thuisreis, Zondag in
Djask geland.
„De Kwartel", op de thuisreis, is te Bushir
aangekomen.
BATAVIA, 5 Aug. (Aneta). De „Java-Bode”
verneemt, dat de behandeling van de zaken der
muiterij aan boord van de „Zeven Provinciën”
vermoedelijk zal worden vertraagd als gevolg
van verschillende omstandigheden, ojl. de op
name van een belangrijken hoofdgetuige (den
eersten officier) in het gesticht voor geestes-
kranken te Porong.
1
I
1
c
(3
z
e
8
d
e
v
b
k
tl
E
r
n
n
d
F
ka
alt
de
Dc
he
Gramo-
8.50
concert
Wagen-
In de mijn Launreg bij Kerkrede werd de
gehuwde mijnwerker W. onder afvalleno
gesteente bedolven en gedood.
de
hi<
ou
W8
tr<
vr
aa
De
vei
pa
va;
1
eei
Ut
I
1
1
1
1
i
1
BATAVIA, 6 Aug. (Aneta). Het Departement
van Justitie schreef de organisatoren van het
Straperlo-spel in Ned.-Indië aan, hen advi-
seeaend zich er eerst van te vergewissen dat
tegen hen geen strafvervolging zal worden in
gesteld.
sis
he
lei
VU
1
wa
eei
ne
tei
vei
de
ve:
1
kl<
de
nu
Zaterdag is afgekondigd Staatsblad 414, wet
van den 4en Augustus 1933 tot beperking van
uitgaven, welke voor de openbare kassen voort
vloeien uit de uitvoering der lager-onderwUs-
wet 1930.
scl
k«
S
n
e<
di
n
ei
zi
zi
di
P«
dc
Al
re
se
ki
°r
Ni
Z!
sic
aa
eU
pli
ve
dii
dr
di<
de
KALVNDBORO. 1153 M.: 12.30 Uiteen
ding uit het Bellevuestrandhotel o. 1. v.
Harald Andersen. 3.50 Omroeporkest onder
leiding van Emil Heesen, 11.05 Gramofoon-
muzlek.
BERLIJN, 419 M.: 4.50 Populair
onder leiding van Max Beug, 8.40
concert.
Namens den Minister van Economische Za
ken maakt de regeerlngmfemmlasarls voor de
uitvoering van de garantieregeling 1933 ten be
hoeve van de kippen- en eendenhouderij be-
kenck dat besloten is de verliezen voor den
pluimveehouder op de kleinere kippeneieren
»ot een gewicht van ten hoogste 55 k g. per
100 stuks voor de week van 1 t/m. 12 Aug.
Het jsportieest der S. A. in het Duitsche sta-
plaats gehad in aan-
S. A.-mannen. Op het
35 ct. per 100 stuks uitgevoerde kleinere eieren.
Ten bate van den eendenhouder is voor eend-
eieren het over te nemen gedeelte in het ver
lies in bovengenoemd tijdvak vastgesteld op
30 ct. per 100 stuks uitgevoerde eendeneieren.
BATAVIA, 5 Aug. (Aneta). De „Java-Bode"
meldt, dat alle hoofden van Gewestelljk Be
stuur In Ned.-Indië telegrafisch zijn ultgenoo-
digd om opgave te doen van personen die In
aanmerking komen voor interneering.
Zondagnacht om kwart voor één is brand ont
dekt in een leegstaand houten gebouw aan den
Breeden Hilled yk te Rotterdam, een gedeelte
van het vroegere landverhulzershotel „Uranla”.
Tot voor een maand hebben er Chlneezen in
gewoond. Het was reeds voor afbraak verkocht.
Toen de brand uitbrak was er niemand aan
wezig. Op den zolder heeft het eenlgen tijd vrij
fel gebrand. De brandweer wist het vuur echter
spoedig te blusschen. De zolder en het dak zijn
beschadigd.
8AERABAJA, 5 Aüg. (Aneta). In het club
huis van de P I. op Plampitan werd door de
politie een tiental personen waargenomen, die
voorgaven kranten te lezen, welke echter alle
maal ongeopend ter tafel lagen. De facto wa
ren het P.I.-leden die luisterden naar een toe
spraak van den voorzitter der afdeellng Soe-
rabaja van genoemde organisatie. Aangezien
derhalve hier dus sprake was van een verga
dering, zonder daartoe verkregen toestemming,
greep de politie In. Toen ook na een waar
schuwing nog een zevental personen In verga
dering bijeen bleef, werd de voorzitter aange
houden ter fine van onderzoek.
De kwestie komt voor het landsgerecht.
Maandag 14 Augustus aa. zal te Delft de
eerste steenlegging plaats hebben voor de in
aanbouw zijnde Rectoraatskerk aan de Bras-
serskade.
DAVENTRY. 1554 M.: 1330 Concert. 1.5C
idem. 9.35 Concert. 3.20 Gramofoonmuzlek
4.35 Concert. 6.50 Concert. 8 20 Concert.
10.40 Concert door het B. B. C.-Theater-
orkest, 11.20 B. B, C.-Tbeaterorkest onder
leiding van Henry Hall.
PARIJS EIFEL. 1446 M.: 8.50 .Xe mystè.
re de la Chambre Jaune", tooneelstuk v.
Leroux.
BATAVIA, 5 Aug. (Aneta) De gemachtlge
der Regeerlng voor de Afdeellng Justitie deel
de In den Volksraad mede, dat invoering van
een unlformverbod zal worden bestudeerd, ten
einde na te gaan In hoeverre het Hollandsche
voorbeeld ook In Ned. Indië moet worden ge-
h ■-
Wil Iedereen er aan denken, dat het adres
van Dep. Qraalwaaht gedurende de maand
Augustus is (van 9 Augustus tot en met 1 Sep
tember) pa. „De GraalboerderU”, de Westen,
Den Burg, Texel (NU.).
Verzoeke vriendelijk aan dit adres ook alles
te zenden wat bestemd is voor de Redactie
van De Zilveren Trompet of voor den Foto- en
Penraad van de Graal.
Naar wij vernemen is met stelligheid te ver
wachten, dat in verband met molestatie en- on
geregeldheden, welke zich in den laatsten tijd
op verschillende werkverschaffingen hebben
voorgedaan, met de meeste gestrengheid zal
worden opgetreden. Elementen, die ongeschikt
blijken te zijn en den geest bederven, zuilen
onverwijld worden verwijderd. Het spreekt van
zelf dat werklbozen, die om een dergeiyke re
den uit de werkverschaffing moeten worden
verwijderd, ook geen aanspraak kunnen maken
op ultkeeringen Ingevolge de steunregeling.
Naar wij vernemen heeft de heer W Bronk-
horst te Haarlem hooger beroep Ingesteld tegen
het vonnis van de Amsterdamsche rechtbank
d.d. 5 Mel IX, waarbij hem zijn vordering op
de Internationale Hypotheekbank te Gronin
gen. thans gefailleerd, alsmede op haar be
stuurders, werd ontzegd. In hoofdzaak was de
elsch van den heer Bronkhorst gebaseerd op
de zi. nietige overdracht van het gansche
actief van genoemde bank in de daartoe nieuw
opgerichte Nieuwe Internationale Hypotheek
bank, waardoor al. bedoeld actief aan het ver
haal van de crediteuren der oude bank werd
onttrokken. Zooals bekend is, heeft de Inter
nationale Hypotheekbank spoedig na de over
dracht surseance van betaling verzocht en
gedeeltelijk over te nemen ten bedrage van verkregen.
Vrijdagnacht omstreeks twee uur heeft op
den Nieuwen Rijksweg tusschen Rijswijk en
Delft een vrij ernstig auto-ongeluk plaats ge
had. Een nieuwe Ford-auto, die uit de richting
Den Haag kwam en bestuurd werd door dén
vleesch-
te Rotterdam, reed met groote snelheid,*
de linker voorband
sprang, tegen een auto, komende uit Delft en
bestuurd door prof. Zwlkker uit Delft.
De botsing was zoo hevig, dat de Ford over
den kop sloeg, een hek verbrijzelde en op den
berm langs den weg terecht kwam. De wagen
werd geheel vernield. De heer Van de BHnz
bekwam een vrij ernstige hoofdwonde en werd
in bewustelozen toestand naar het gasthuis te
Delft vervoerd. De andere auto, een groote
Lancia, werd ernstig beschadigd.
Beide auto's moesten worden weggesleept.
8OERABAJA. 5 Aug. (Aneta). Een acht
jarig zoontje van de familie Leeman, te Blitar,
is door een vlamvattenden benzinesodeerbout In
brand geraakt. Het werd deerlijk ver
wond en is aan de gevolgen dezer brandwon
den overleden.
Reuter bericht d.d. 6 Augustus uit Moskou,
dat het Nederlandsche schip „Alkald” in nood
verkeerde aan de monding van de Witte 'Zee.
Om aan de „Alkald” hulp te verleenen zjjn
uitgevaren de Sovjet-Russlsche Ijsbreker no. 8
en het reddlngsvaartulg „Bourevestnik”. Ook
het schip „Sovnarkom" begeeft zich naar het In
nood verkeerende schip. Naar gemeld wordt is
de toestand van de „Alkald" hopeloos. De gs-
heele bemanning, behalve de kapitein, heeft
het vaartuig verlaten.
Bij de opening van de bestuursvergadering
van den Algemeenen Zuidhollandschen Hen-
gelaarsbond te ‘s Oravenhage Vrijdag gehou
den, wijdde de voorzitter eenige gevoelvolle
woorden aan de zeven sportmakkers, die zoo
tragisch ten offer zijn gevallen aan het ele
ment, aan welks oevers zij zoo vaak verpoo-
zing zochten en vonden. Voorts sprak hl) o»
hoop uit, dat de nabestaanden althans eenige
troost zullen putten uit de deelneming van
alle hengelaars in dit smartelijk verlies.
Het Wolffbureau bericht uit Berlijn, dat de
president van de Rijksbank, dr. Schacht. Zater
dag naar Amsterdam vertrokken is. Zooals men
weet, ligt het In zijn bedoeling eenige bespre
kingen te voeren met, mr. Trip, de president
van den Nederlandschen Bank.
HAMBURG. 372 M.: 11.50 Concert door
het kleine omroeporkest onder leiding van
Wllcken. 135 Gramofoonmuzlek; 2.30 idem.
4 50 Concert, 10.50 Concert door het Noras-
orkeat onder leiding van Joaé Klbenacbute?
K5NIG8WUSTERHAU8EN. 1635 M.: 12.20
Gramofoonmuzlek. 2 20 Idem, 3.00 Piano
recital, 11.20 concert.
LANgENBERG. 472 M-: 1230 Gramo.
foonmuzlek, 130 Populair concert, 530
Gramofoonmuzlek. 835 Concert door het
Weetdultache kamerorkest. 930 Kamermu
ziek.
De Minister van Economische Zaken heeft
benoemd
1. in bet bestuur van de Crisis-Rundveecen-
trale a. tot leden P. J. van Haaren te Til
burg; Ir. W. de Jong te Arnhem; N. 8. Klmna
te Boksem bij Leeuwarden; H. K. Koster te
Wieringerwaard; H. Tromp van Holst te
Utrecht en A. van Wijnen te Gouda; b. tot
voorzitter H. Tromp van Holst te Utrecht;
2. tot directeur der Crisis-Rundveecentrale:
8. van Zwanenberg te *s Oravenhage.
Zaterdagavond tusschen half elf en kwart voor
elf Is een tweepersoons auto, die een vrij groote
snelheid had, te Biggekerke in een diepe sloot
langs den weg gereden. De wagen Is omgekan
teld en vrijwel geheel vernield.
De twintigjarige Leidsche student C. W.
Schorel, die In den achterbak gezeten was,
werd zoo ernstig gewond, dat hij op weg naar
het ziekenhuis Is overleden. Van de beide an
dere inzittende jongelui heeft de 19-jarige J.
van Delnse uit Middelburg een vrij ernstige
hoofdwonde opgeloopen. Hjj Is naar het zie
kenhuis te Vlissingen vervoerd en maakt het
naar omstandigheden goed. De derde inzittende,
de 16-jarige B. E. H. Helse uit Oostkapelle, die
achter bet stuur gezeten was en niet in het be
zit was van een rij be'us, bleef ongedeerd.
Het gezelschap was op weg van Domburg naar
Vlissingen.
De domoren Dryber en Van der Harst ver
leenden geneeskundige hulp.
WARSCHAU. 1411 M.: 4 45 Gramofootu
muzlek, 6.55 Vloolrecltal. 8 20 Concert door
het Omroeporkest. 10.20 Dansmuziek.
BEROMONSTER. 4S0 M-: 5 20 Populair
concert door het kleine omroeporkest on
der leiding van Scherbaum. 0.20
foonmuzlek. 7 30 Spaansche muziek,
alt-vloolmuzlek.
VERWIJZEN WIJ LAAR DEN
RADIOGIDS
Minister van Economische Zaken, mr.
Verschuur, zal op Woensdagmiddag as om
half 3 de nationale tuinbouwtentoonstelling,
die van 9 tot en met 12 Augustus te Apeldoorn,
uitgaande van de Koninklijke Nederlandsche
Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde,
zal gehouden worden, officieel openen.
BRUSSEL, 509 M.l 12.20 Gramofoonmu-
zlek. 12.50 Pianorecital. 1.30 Gramofoon
muzlek. 1.50 Altvlool-recltal. 2.05 Gramo.
foonmuzlek. 5.20 Cellorecital. 6.35 Solls-
tenconcert. 7.05 Populair concert. 8.30
Concert door een klein orkest.
Zaterdagavond te half acht waarschuwde een
kind, dat In den z.g. „Plerenbak” van de kos-
telooze zweminrichting te Baam aan het ploe
teren was, den badmeester, dat er iets op den
bodem lag, wat veel van een lijk weg had.
De badmeester begaf zich onmiddellijk te
water en haalde in het bijzijn van de vele
daar spelende kinderen liet lijkje op van een
ongeveer 12-jarig knaapje.
Bij nader onderzoek bleek, dat het een Am
sterdamsen logétje was, dat bij zijn groot
ouders. van de L. te Baam zUn vacantle door
bracht.
Het lijkje werd per polltlebrancard naar de
Algemeene Begraafplaats vervoerd.
Het mocht dr. Heibroek. die gedurende een
half uur kunstmatige ademhaling toepaste,
niet gelukken de levensgeesten op te wekken
PARIJS R.. 1725 M.8.05 Gramofoonmu
zlek, 12.20 Gramofoonmuzlek. 7.30 idem.
8.20 gevarieerd programma.
MILAAN, 331 M.: 8.00 Gramofoonmu&rtek.
9.20 Uitzending uit Livorno.
ROME, 441 M.: 8.35 Gramofoonmuzlek.
WEENEN. 517 M.: 5.40 Solistenconcert
9.20 Varieerend avond-programma. 11.10
Dansmuziek.
HILVERSUM, 1875 M.: 8.00 AVRO: Gra-
mofoonmuziek. 10.00 Morgenwijding. 10.15
Gramofoonmuziek. 10.30 Orgelconcert door
Egbert A. Vos. solist Willem Schansman
tenor. 1X 00 Kook- en bakpraatje door mevr.
R. LotgeringHillebrand. ..Eten en drin
ken op Warme dagen.11.30 Voortz. Orgel,
concert. 12.00 Lunchconcert door ensemble
Rentmeester, afgewisseld door Gramofoon
muziek. 2.00 Mien Emeis van Buuren leest
voor, 2.30 Gramofoonmuziek, 3.00 Aanslui
ting met het Kurhaus te'.Scheveningen.
Kindermatineé onder leiding van Henrl
Nolles, 3.45 Rustpoos, 4.00 Piano-recital
door Gerard Bunk. 4.30 Radio kinderkoor-
zang onder leiding van Jacob Hamel, 5.00
Verhalen voor kleinere kinderen door Ant.
van Dijk. 5.30 Corfcert dobr Kovacs Lajos en
zijn orkest. Herda Lerder. zang, afgewis
seld door gramofoonmuzlek. 7.00 Causerie
door M. G. Pattler ..Spionage en contra
spionage.” 7.30 Concert ck>or het Wiener
Bohème-orkest. 8.00 Vaz Dl as. 8.05 Gramo
foonmuziek. 9.00 Zang door The Singing
Babies. 9 20 Gramofoonmuziek. 9.30 Roy
Fox en zijn band. 10.15 The Singing Babies.
1Q.30 Gramofoonmuziek. 11.00 Vaz Dias.
J1.10 Gramofooncnuziek, 12.00 Sluiting.
dion Grünewald heeft
wezlgheid van 80.000
vliegveld „Tempelhof" werd een algemeen appèl
gehouden; boven de troepen cirkelden eenige
groote verkeers- en sportvliegtuigen. Eenige dul-
geïi^tniiadSdÜ'ant'leden der 8 A' werden üd
Het gedrang tijdens het opmarcheeren der
S A.-troepen was zoo hevig, dat meer dan 250
personen onwel werden. In eenige gevallen
moesten deze lieden naar het ziekenhuis worden
overgebracht.
■Zaterdagavond is bij het zwemmen in de
Maas te Wellerlooi verdronken de zestien
jarige Jacobs. Zijn lijk is opgehaald.
beschermheer der Olf shrdlu shrdlu shrdl shrd
Naar wij uK Rome vernemen is Kardinaal
Fumasoni benoemd tot beschermheer der Con
gregatie der Zusters van het Kostbaar Bloed,
waarvan het Moederhuis zich bevindt te Aarle-
Rlxtel In het diocees 's-Hertogenbosch.
BERCHTESGADEN, 7 Aug. Het Ruks-
persbureau der N. 8. D. A. P deelt mede:
De leidersbljeenkomst der N 8 A. P. werd
Zondag te Berchtesgaden beëindigd. Om tien
uur s morgens vond aan de Koemgssee onder
leiding van dr. Ley een zitting der gouwleiders
plaats, waar kwesties van organlsatoriscben
aard werden besproken. Hierna kwamen de af-
deellngslelders bijeen, die bijzondere problemen
hebben behandeld. Betreffende den „Rljkspar-
tüdag" werd medegedeeld, dat hier ook bij
zondere bijeenkomsten der verschlller.de afdee-
lingen zullen worden gehouden.
Des middags is Hitler verschenen. HU werd
toegejuicht.
LUXEMBURG. 1191 M.: 7.00 lichte gra.
mofoonmuzlek. 7.45 Weeroverzicht. 7.50
SymDboniach concert. 8 30 Causerie in het
Fransch over een actueel onderwerp. 8,40
Lichte gramofoonmuzlek. 9.00 Nieuwsbe
richten in het Fransch. 9.10 Voortzetting
concert lichte gramofoonmuziek. 9.45
nieuwsberichten in het Duitsch. 9.55 Dans-4
muziek In de diverse pauzes: slotnoteerin-
gen en sportberichten.
VOOR NADERE BIJZONDERHEDEN
KATHOLIEKEN
Te Zaandam Is bet Zaterdagmiddag weder
tot ongeregeldheden gekomen tusschen com
munisten en fascisten.
Evenals de vorige week had de politie weder
de Damstraat toegewezen als operatleterrein
Aan de communisten en de Westzijde aan de
fascisten.
Zoodra echter de fascisten met hun verkoop
van partijbladen begonnen werden zfj door
communisten lastig gevallen met het gevolg
dat heel spoedig een algemeene vechtpartij ont
stond. waarbU de fascisten de klappen kregen,
van een hunner werd zelfs een der beide neus
vleugels ingescheurd.
De politie slaagde er In de strijdende par
tijen te schelden. Drie communisten werden
gearresteerd.
De fascisten hebben de propaganda er aan
gegeven en zijn te half zes weer naar de hoofd
stad teruggegaan.
De Koninklijke Nederlandsche Vereeniglng
voor Luchtvaart, waarvan het Algemeen Se
cretariaat is gevestigd te 's-Gravenhage, Anna
Paulownaplein 3, deelt het volgende mede:
De Aero Club van Llthuanle verzoekt ons In
lichtingen in te winnen in den meest uitge-
breiden zin over de vraag of op den 16en Juli
jX door iemand hier te lande, een van het
Westen naar het Oosten vliegende, In oranje
verf geleurde ééndekker, gemerkt met het No.
688 E, is waargenomen, en zoo ja, waar en
ongeveer hoe laat. Dit vliegtuig zou dan zijn
het op 17 Juli In Duitschland afgestorte vlipfc-
tulg JUtuanica”, dat van New-York op weg
was naar Litauen en waarvan getracht wordt de
route vast te stellen.
kei
den er allerlei faciliteiten toegestaan en allerlei
problemen, die sinds de geboorte der Republiek
twistvragen waren, gunstig beslist, maar wat
met de rechterhand gul gegeven wordt, is door
een enkele beweging met de linker listig terug
te nemen. Men zal wellicht meenen, dat het
voorbarig is. om het Concordaat aldus op te
vatten, maar het blijft een feit, dat dit ook de
meest strikte meenlng is van niemand anders
dan oud-kfinseller Brünlng.
De aanvoerder van het Centrum is een man,
«He in geen enkel opzicht op eigen macht of
eigen persoon bedacht is, en daarom mag aan
zijn Ingrijpen In de concordaatsverhandelingen
des te meer waarde worden gehecht. Brünlng
heeft In de jongste maanden zoo „genoeg” van
de politlék gekregen, dat hij zich reeds vóór de
ontbinding van bet Centrum nagenoeg geheel
had teruggetrokken, zoodat zijn partljvrienden
hem dikwijls tot activiteit moesten lorceeren.
Vooral de bezoeken, die de oud-kanselier met
groote hardnekkigheid bij zijn opvolger, HRIëf,
bleef brengen, deprimeerden hem ontzaglijk.
Ieder keer opnieuw kwam de logisch en theolo
gisch gevormde Brünlng met zijn filosofische
argumentaties omtrent het natuurrecht aan
dragen, om Hitler te overtuigen van de valsche
stellingen, dié het nieuwe régime in practUk
brengt; en steeds met meer tegenzlp hoorde
Hitler, die zich liever aan uniformen en groote
gestes te goed doet, zijn stillen en voorzlchtigen
voorganger aan. Er bestond aanvankelijk goe
de wil aan belde kanten, maar er lag tus
schen de belde mannen, den een 'n machtbelust
vitaal type, handelend uit intuïtie, den ander
een intellectueel, die alles beredeneert, een
kloof, die langzaam breeder werd.
Datgene, wat Brünlng steeds meer bezorgd
maakte, en wat dan ook zijn opinie Inzake het
Concordaat vestigde, is Hitler’s macht-poUUek.
Mocht. Is recht dat demonstreert de ge
schiedenis van het derde Rijk totnutoe al zeer
ondubbelzinnig. Aangegane verplichtingen, be
loften, zelfs eeden gelden niet, wanneer het heil
van den Staat of wat de nieuwe heeren daar
voor houden, het anders eischt. Brünlng moest
toezien, boe bU de Concordaatsverhandellng
van Dultscbe zijde het blauw van den hemel
beloofd werd, om dat ééne doel te bereiken: de
Kerk uit het openbare leven uit te schakelen
als politieke macht, en haar zoo diep mogelljk
In de sacristie terug te dsUven. Of de Kardinaal
voldoende op de hoogte was van de methodes,
In bet Derde Rijk gevolgd? Het schijnt dat Brü-
nlng daar sterk aan getwijfeld heeft, want HU
stelde een schrijven op. waarin hU duldelUk uit
eenzette, dat mm zich in Rome toch niet moest
laten verblinden door grootsebe beloften, want
bet ware de eerste keer niet, dat dergelljke be
loften niet eouden worden nagekomen. Brünlng
■elf had daar het bewijs van in handen.
Dit schrijven werd niet langs den gewonen
weg verstuurd, maar door een persoonlijken
koerier naar Zwitserland gebracht, en daar
aangeteekend verzonden.
Toen nu in den loop van de onderhandelingen
met bet Vaticaan vice-kanselier Von Papen
wees op de groote voordeelen, welke Hitler aan
de Katholieke Kerk aanbood, op de bescher
ming door den Staat en wat er al meer ver-
kleaUjk ware, gebeurde bet, dat een der leden
van de Curie zich liet ontvallen; „wat er van
al die beloften waar is, dat moe» toch eerst eenz
worden af gewacht; wU hebben een brief ont
vangen van een zeifp vooraanstaand politicus
uit Duitschland. die ons daartegen waar
schuwt!”
Natuurlijk meldde Von Papen een en ander
direct naar Berlijn, en rustte niet, eer hU er
aan toevoegen kon. wie 'de spelbreker was. die
hem te Rome In de wielen reed. Dat gebeurde
Juist een dag of wat eer de ontbinding van bet
Centrum een feit werd, en Brünlng zieb bU den
Kanseher liet aandienen, om te onderhandelen
over een en ander. Hitler, wlen niets zoo
gloeiend opwindt als wanneer men zijn buiten-
landsche politiek doorkruist. Het Brünlng af
wijzen, en toen in diens plaats Graaf Hackels-
berger In bet kansellerspaleis verscheen, be
stormde hU hem met een driftultbarstlng en de
hevigste verwijten. Hackelsberger, die een der
Centrumsmannen met de beste relaties onder
de Nationaal-sociallsten is, en die ongetwijfeld
eerder den julsten toon kan vlnd«n om den
er zeker niet zoo goed afgekomen, wanneer men
niet gevreesd had voor de reactie, die een maat
regel tegen Brünlng in het buitenland te voor
schijn zou roepen. Maar zóó bleet de oud-kan
selier ongemoeid en kon verder vanuit zUn be
scheiden kamers In het katholieke ziekenhuis,
waar HU onopgemerkt woont, den gang van
zaken volgen. De Centrums-ontblndlng en de
zeer goede voorwaarden, waarop zU plaats vond,
werden dpor graaf Hackelsberger In samenwer
king met de Regeerlng bewerkt; hU had er Hit
ler langzamerhand van weten te overtuigen, dat
men omwille van één man toch niet het geheele
Centrum mocht laten boetes.
Brünlng zelf was in die dagen zoo gedepri
meerd. dat hU besloot om het land te verlaten,
en aan een of andere katholieke universiteft
een leerstoel te verwerven. Hieraan heeft liU al
eens eerder gedacht; het is merkwaardig, dat
deze man, van wlen iedereen zou gelooven, dat
hU met hart en ziel politicus Is, helmelUk altijd
verlangd heeft, professor te kunnen zijn. Maar
later liet hU zich toch weer overreden, nog niet
te emlgreeren; zeker Is het. dat het veste ver
trouwen, dat groote parten van het volk nog
altUd In Brünlng hebben, en hun verwachting,
dat Brünlng ooit aan de zUde van Hitler mede
Duitschland regeeren zal. daarbU ook gewicht
In de schaal heeft gelegd. Het Is wel uitgesloten,
dat Iets dergelUks ooit plaats zou kunnen vin
den. maar op het oogenblik wil Brünlng het
katholieke volk die teleurstelling toch nog niet
aandoen.
Wat is het dat zoovelen weerhoudt
te spreken waar spreken geboden is?
Wat is het dat velen weerhoudt
naar den biechtstoel te gaan?
Wat is het dat velen den 1
snoert?
Een levenservaren priester set
eens: „Het is altijd het menscheliik
opzicht."
De menschen zijn soms wel goed-
willend maar de wil is zoo krachte
loos.
Men durft niet.
Wat zal men van mij denkenf
Het is helaas maar al te dikwijls
dit vermaledijde menschelijk opzicht
dat de tongen weerhoudt getuigenis
van de waarheid te geven, den knie
niet doet buigen voor het Allerhei
ligste, den arm verlamt om het kruis-
teeken te maken, de....
Het menschelijk opzicht overwinnen
is een groote- ^ege op zich zelf be
halen.
Van welingelichts zijde schrijft men ons:
r heeft in de voorgeschiedenis van het Con-
L cordaat een Incident plaats gehad, dat de
moeite van het vermelden waard Is. om
dat het een scherp licht werpt zoowel op de ten
flenzen, die de Duitsche Regeerlng bU dit ver
drag met bet Vaticaan volgde, als op den toe
stand in het algemeen. Zooals men uit den
geheelen verdragstekst op kan maken, is het
hoofddoel der Duitsche Regeerlng geweest, om
de Kerk als moreel en sociaal toonaangevende
macht, als politieke macht vooral, uit te scha-
ult het maatschappelijk leven. Wel wor-
BERLIJN, 7 Aug. (W. B.) De 8. A. ul? Berlijn
en de geheele provincie Brandenburg heeft van
daag een grootsebe betooglng gehouden op het
Brandenburger Feld voor oen coef van den SA.-
staf, kapitein Roelim.
Honderdduizend Hitler-soldaten waren hier
aanwezig. Onder de eeregasten bevond zich de
RUksbankpresident Dr. Schacht, die reeds weer
uit Amsterdam was teruggekeerd, verschillende
hooge militaire autoriteiten en vertegenwoordi
gers der Natlonaal-Socialistische pertUen uit
Nederland, Oostenrijk, Rusland, Zweden, Noor
wegen en Denemarken.
Nadat een veld-godsdienstoefemng was ge
houden, werden de 39 S. A -mannen herdacht
van de groep Berlijn, die voor de beweging hun
leven gelaten hebben. Na eenige redevoeringen
van S. A.-leidera, nam de chef van den staf,
Roehm het woord, die betoogde, dat het de ver
dienste is van eiken S. A_-man tot den minsten
toe, wanneer thans een ander Duitschland te-
jenover de wereld staat.
Wanneer wü thans wellicht nog hier en daar
aldus de chef van den staf, toestanden zien, die
ons soldaten wij moeten bet eerlijk beken
nen niet passen, dan willen w(j net voor
beeld geven, dat hierin verandering zal komen.
Ik heb bevel gegeven, dat alle 8. A.-mannen die
met dezen geest niet bezield zUn, uit deze ge
lederen zullen worden verdreven.
Slechte werkelijk Duitsche mannen, met een
Duitschen sold a ten-geest en met een revolu-
tionnairen strijdgeest mogen in onze gelederen
staan.
De S.A. zal haar positie handhaven en >U
«uilen ervoor waken, dat het huidige Duitsch
land Nationaal-Soclalistisch blijft voor de ge-
beele toekomst.
Vervolgens had het défilé der S. A.-mannen
met hun vlaggen plaats.
HUIZEN. 296 M.: 8.00 Gramofoonmuzlek.
10.00 Gramofoonmuzlek. 11.30 Godsdienstig
halfuurtje door pastoor L. H. Perquln,
12.00 Politieberichten. 12.15 Gramofoonmu
zlek. 1.45 Rustpoos. 2.00 Vrouwenuurtje.
Mevr. J. KAller Wlgman: .Milieu en gees
telijke vrouwenwaarde."' MeJ P. Molken-
boer: ..Wat onze zwijgende huiskamer ver
klapt", 3.00 Gramofoonmuzlek, 3.30 Rd.
Koopmans, bariton. Herman Nleland. pla
no. 4.40 Gramofoonmuzlek. 5.15 Amsterd.
Symphonle-orkest onder leiding van Joh.
Smit, 7.00 Politieberichten. 7 15 J. Dellen-
berg „Postraketten", 7.35 Gramofoonmu
zlek, 7.45 Verbondskwartlertls. 8.00 KRO-
orkest onder leiding van Marlnus van 't
Woud. 8.30 Vaz Dlas, 8.35 Th. Frenay „Te
voet naar Rome”. 9.00 KRO-orkest. 10.00
Gramofoonmuzlek. 10.15 KRO-orkest, 10.30
Vaz Dlas. 10.35 Gramofoonmuzlek, 13.00
Sluiting.
Zondagmorgen Is het 19-jarig meisje B. Ol-
wljn uit Uithuizen In de Wadden tijdens het
zwemmen verdronken. Het hjk Is Zondagmid
dag in de Wadden gevonden.
Zaterdag Is de heer L. Beelen, uit Noord-
wjjk aan Zee, ter hoogte van den vuurtoren
bU het zwemmen verdronken. De man
laat zes kinderen na.
MEDAN, 5 Aug. (Aneta). De politie deed
een inval in hei clubhuis van de Partal Indo
nesia. Zjj nam schrifturen in beslag, benevens
het archief.
Een gelijke Inval werd gedaan te Biantar,
waar eveneens exemplaren van de brochure
van Ir. Soekarno In beslag werden genomen.
