De Rolducsche studieweek
c
I
I
Zweefvliegtuig
verongelukt
De aanhouding van
ir. Soekarno
SPORT
Vaseline
ChesAbrbugh
GEZAG EN VRIJHEID
WOENSDAG 9 AUGUSTUS
voor
De piloot gedood
Toestand onhoudbaar!
De derde dag
Tegen de opruiers
De Kootwijk-zender
Het groote geluk
VLIEGTUIG OVER DEN KOP
Sergeant-vlieger gewond
Nazi’s aan de grens
MOTOR IN EEN GREPPEL
Berijder zwaar gewond
GEWIJDE KUNST
De kwade beïnvloeding
;t
Handelsbetrekkingen
met Rusland
Het Katholicisme in de
moderne wereldcrisis
De actie in Zuid-Limburg
stopgezet
ROODVONK ONDER
MILITAIREN
n
in
in
ir
el
Bl\jtt ook na 1 Januari a.s. ter
beschikking van de omroep-
vereenigingen
Antwerpen of Rotterdam zouden de
rol van Hamburg voor den uit
voerhandel overnemen
Voordrachten van prof. Van der
Heyden, prof. Kors en
rector Colsen
De interpellatie-Thamrin houdt
een dertiental scherp gefor
muleerde vragen in
Democratie en Dictatuu.
Wetsontwerpen in voor
bereiding
Wie eenmaal in het leven de groote
wondere, onbaatzuchtige liefde ge
vonden heeft, weet voor immer niet
om niet te hebben geleefd. Wien een
maal door den toover der mensche-
lijke liefde is beroerd als afglans van
het hemelsche heeft het hoogste
menschelijke goed ontvangen. De
aarde moge na dien nog zoo ledig lij
ken, het leven moge nog zoo hard
worden, het lijden moge ons deel
zijnde glans van het eenmaal ont
vangen geluk blijft naschijnen po ons
levenspad tot den open kuil op ‘t
kerkhof
Daarom moeten we er zoo angst
vallig voor werken die reine, schoone
liefde door niets te ontwijden
De herinnering er aan moet altijd
ons schoonste bezit zijn. En die her
innering mag door niets laags ver
stoord worden. Zelfverwijt moge haar
niet beroeren.
Wie het groote geluk mocht ont
moeten „eere het.”
Naar „Het Volk” uit ge
meentelijke kringen verneemt,
bereidt de regeering maat
regelen voor tegen leden van
vertegenwoordigende licha
men, die in of buiten dat li
chaam handelen in strijd met
de afgelegde eeden en be
loften.
Een wetsontwerp, dat ^de
regeering de bevoegdheid ver
leent, in dergelijke gevallen
dezen vertegenwoordigers, op
voorstel van den voorzitter
van- het vertegenwoordigend
lichaam, waarvan zij deel uit
maken, de uitoefening van
hun mandaat te ontzeggen,
zal reeds binnen enkele da
gen het departement verlaten.
een
ROLDÜC, 8 Augustus
het
„Blanke huid
Zachte handen"
j
Aangewezen Is
den Zuiq-
loest 01
d
13
ft
maatregel
de
Niets belet dan ook de onderdanen dit gezag
omver te werpen als «IJ er kans toe slen. Recht
en plicht binden Immers de onderdanen niet.
tegenover de nieuwe stroomingen vi
tijd op dit gebied handhaven?
wereld
nooit.
>n
in
Dinsdagmiddag is te Soesterberg een militair
vliegtuig bij de landing met den neus in den
grond terecht gekomen en over den kop gesla
gen. De bestuurder, sergeant-vlieger Maseland
bleef ongedeerd, doch de waarnemer, de reserve
sergeant Hoek kreeg een lichte hersenschud
ding en werd aan een knie gewond.
01
rr
zi
MEDAN. 8 Aug. (Aneta.) De politie heeft
inval gedaan in het clubhuis van de Psft*
Indonesia te Pangkalanbrandan.
E
v
o
n
ii
P
n
S
k
k
Z
v
d
t
c
v
8
t
d
tl
hP
ft
h
n
rr
Ir
1
«D
dit
uit
we
ha
hü
da
sir
ba
af.
to<
atl
we
en
ter
ter
kit
mt
«r<
Volgens een later bericht aan hetzelfde blad
verklaart men in officieele kringen te Antwer
pen niets te weten van een Russisch plan om
Hamburg prijs te geven als haven voor den
Ruasischen bultenlandschen handel, ten gunste
van Rotterdam 'Of Antwerpen. Te Brussel ver
klaart men Ir» officieele kringen, dat bet bezoek
alleen betrekking had op den invoer van zekere
goederen.
Naar wl) van bevoegde zijde vernemen, heb
ben zich in het kamp te Waalsdorp, in de
Alexanderkazerne en in de Frederikskazeme
eenige gevallen van roodvonk voorgedaan. De
gevallen zUn van lichten aard. Het arntal be
draagt voor Waalsdorp vijf, voor de Alexander
kazerne vier en voor de Frederikskazeme één.
Na Zaterdag hebben zich geen nieuwe gevallen
voorgedaan. In de desbetreffende kazernements-
gedeelten vindt isoleering plaats. Bovendien
heeft men voor het kamp te Waalsdorp snel
een groot aantal tenten aangevoerd ten einde
de legering van de troepen nog meer verspreid
te maken.
Onder constante belangstelling werden he
denochtend de lessen voortgezet met een
voordracht over „Oezag en Vrijheid" door prof,
mr. E. van der Heijden van de Keizer Karel-
Uhiversltelt te Nijmegen.
Dinsdagmiddag om kwart over vier is te
Den Bosch een ernstig motorfietsongeluk ge
beurd.
^Jau-Dreessi
de motieven der Regeering,
geleid tot beperking van het
„Telegraaf” en „Volksblad’^ blijven doorgaan
et publicaties, als zouden de in ons milngebipd
Van bevoegde zijde werd het „Llmb. Dagblad”
echter verzekerd, dat de actie der Duitscbe na
zi’s, zoowel te Heerlen als te Kerkrade is lam
geslagen en dat van het houden van oefenin
gen, als door genoemde bladen nog steeds ge
signaleerd, in het algemeen geen sprake meer
Men wees er het blad op, dat de politie vaak
gevallen worden meegedeeld van politieke actie
van vreemdelingen, die bjj onderzoek echter
niet door bewijzen gestaafd kunnen worden. Dat
onze autoriteiten in deze geen genoegen kunnen
nemen met wat „men zegt” en „men fluistert”
spreekt van zelf.
Ook door de betreffende Duitscbe autoriteiten
is het sinds het verbod onzer Regeering aan
Duitschers, in ons land woonachtig, verboden
politieke actie te voerén.
Op den tweeden dag van de studieweek te
Rolduc'spraken prof. dr. O. Gorris S.J. over
„Geestelijke en Leek”, pater dr B Lijdsman
Css.R. over „Kerkelijk en wereldlijk terrein”,
oud-burgemeester van Cauwelaert van Antwer
pen over „Clerlcalisme-antl-c'ericallsme-lalcls-
me-neó-lntegrallsme en Paul Segers over „Cle
rus en Volk”.
Speel en oeferr zooveel ge
kunt Laat weer en wind
U niet weerhouden, maar
beschermt Uw huid met
Dinsdagmiddag omstreeks vier uur is
zweefvliegtuig van de zweefclub .Soesterberg”
op het zgn. noodlandingsterreln van het vlieg
kamp op de Stompert verongelukt. Het toestel
is geheel vernield. De piloot, een instructeur
uit Groningen, werd op slag gedood.
Omtrent de oorzaak van het ongeluk verne
men wij, dat het zweefvliegtuig, zooals de ge
woonte is, bij den start op gang wordt ge-
brachtndoor middel van een auto, waarmee het
met een stalen kabel is bevestigd. Blijkbaar
heeft de piloot dezen kabel niet snel genoeg
losgegooid, met het droevig gevolg dat
toestel tegen den grond werd gesmakt.
Een aantal leden van de zweefclub was ge
tuige van dit vreeselijk ongeluk. Dr. Tjaptjong
uit Soesterberg en een militaire dokter waren
.spoedig ter plaatse. Zij konden slechts den
dood van den vlieger constateeren.
Het slachtoffer is de 31-jarige heer R Hui
zinga uit Murmurwoude (Friesland), die Dins
dag zijn brevet als zweefvlieger wilde behalen.
De heer Huizinga was lid van de Leeuwarder
Zweefclub. Hoewel hij nog geen brévet had,
was hij tevens Instructeur van deze club.
Het lijk en het vernielde toestel zijn door de
politie in beslag genomen.
--k.-
De correspondent van de „N. Rott. Crt.” te
Brussel meldt, dat de Russische gezant te Pa
rijs, Dovgalefski, drie dagen heeft doorgebracht
in België en bezoeken heeft afgelegd te Brussel
en te Antwerpen. Met verscheidene personen
zou hij gesproken hebben over het voornemen
van de Russische regeering om Hamburg op te
geven als basis voor den Russlschen uitvoer
naar het buitenland en in de plaats daarvan
Rotterdam of Antwerpen-*»'kiezen. Aan de keus
zouden zekere vooraarden verbonden zijn,
waaronder ook de erkenning de jure van de
Sowjetregeering. waartoe ook België nog steens
niet is overgegaan.
Het blad voegt eraan toe, dat te Rotterdam,
voorzoover het blad weet, van het hier bedoelde
voornemen niets bekend is. Hetzelfde geldt voor
een eventueel bezoek van den Russlchen gezant
aan Nederland. Men zou verwachten, dat de
heer Dovgalefski. indien het in' de bedoeling
van de Russische regeering lag een keus te ma
ken tusschen Antwerpen en Rotterdam, ook een
bezoek aan Rotterdam en Den Haag zou heb
ben gebracht. Zooals gezegd, is daaromtrent
evenwel niets bekend.
Bjj herhaling heeft de Nederlandqche regee
ring doen weten, dat zij niet voor erkenning
van de Sowjetregeering voelt, wat niet weg
neemt, dat men in Den Haag wel de mogelijk
heid schijnt te overwegen om te komen tot een
handelsovereenkomst. zonder dat de totstand
koming daarvan gepaard zou gaan met een er
kenning de jure. Wellicht, dat de hanteering
van het Vrijdag J.L door de Eerste Kamer aan
genomen retorslewetje daarbij goede diensten
zal kunnen bewijzen.
Deze voorloopige voornemens van de regee
ring moeten echter geen verband houden met
de in het bericht genoemde Russische plannen
ten opzichte van Rotterdam.
In een onderhoud, dat het „Handelsblad” met
den directeur-generaal der PT.T, Ir. M. H.
Damme, mocht hebben, is het blad gebleken,
dat het in de bedoeling ligt ook na 1 Januari
1934 den zender te Kootwijk ter beschikking van
den omroep te blijven stellen.
In October komt de nieuwe radio-conferentle
bijeen en zal over de Nederlandsche lange golf
beslist worden. Met October zou dan ook de
reden vervallen kunnen zijn om vla Kootwijk
te zenden en daarna zou men 't desnoods weer
met de oude zenders kunnen doen tot inzake de
zendersquaestie beslist is. Maar daartegen be
stond het bezwaar, dat dan alleen de groep,
die nu op de lange golf zendt, bevoordeeld zou
zijn geworden en de andere groep niet. Billijk
heidshalve werd daarom reeds direct besloten
de proef tot 1 Januari te laten voortduren.
Staan de omroepvereenlgingen op het stand
punt, dat zij na 1 Januari niet meer met de
kleine energie willen volstaan zoolang zij niet
de gelegenheid hebben gehad het thans ge
bruikte zendbedrljf te modemlseeren. dan zal
de PT T. gaarne den zender te Kootwijk langer
ter beschikking stellen. Daartegen bestaat geen
enkel bezwaar.
Een kleine verhooglng der kosten zal de om
roep er voor over moeten hebben.
Gevraagd, of hij de kans op behoud van de
1875 M golf voor Nederland groot achtte, ant
woordde de heer Damme:
„Ongetwijfeld zeer groot. De aanspraken voor
Roemenië zullen niet te handhaven zijn
argumenten voor verandering hebben geen
grond.
Sprekers Indruk over Duitachland is, dat het
economisch slechter is geworden. Democratie
behoeft niet te zijn nivelleering en vervlakking
of een systeem van compromissen. Beter is
het onze katholieke democratie te versterken
en deze aan het volk te geven. De socialisti
sche democratie, als systeem geboren uit in
stincten van egoïsme, van verzet en rebellie,
van afgunst, moet tot vervlakking leiden.
Gezonde democratie interesseert het volk
in zijn geheel voor het belang der gemeen
schap, want ten slotte moeten wij allen sa
menwerken om het doel der gemeenschap te
verwezenlijken. In die gemeenschap moeten
wij het gezonde inzicht van de groote katho
lieke massa meedeelen. Hierin ligt niet opge
sloten het drijven van groepen naar speciale
belangen; het moet zijn een regeering van
allen voor allen. Het gevaar bestaat, dat door
demagogie gestreefd wordt naar massalen in
vloed van één groote groep in egoïstische ten
densen. Dan gaat de democratie omslaan in
zijn tegenstelling: de dictatuur van het pro
letariaat.
Vandaar, dat wij moeten zorgen onze demo
cratie gezond te houden. Vermoordt de eigen
democratie niet! De Streberei, het egoïsme, het
baantjes loopen, enz., zijn grieven tegen de
democratie, die haar zal kapot slaan, als ze er
niet voor waakt.
Gezonde democratie kan alle leuzen overtref
fen. Maar 'wij moeten waken voor partij- of
groepsegoïsme en de roem naar voren brengen,
ongeacht groep of stand.
Het gaat over het groote goed van onze
katholieke levensbeschouwing, die door de
dictatuur wordt geschaad.
Aan de democratie hebben we onze vrijheid
en onze machtspositie te danken. Laten wij
onze positie niet stuk slaan.
De invloed der katholieken is groot, omdat
we in ons geloof het gezond verstand aan onze
-zijde hebben. Laten wjj onze democratie ver
der drkgen, niet het minst om het groote
katholieke zedelijke goed, dat wij hebben te
verdedigen.
als regeeringsgedelegeerde
iche deelneming aan de in
Het doel der maatschappij is het algemeer
welzijn. Te onderscheiden zijn drie elementen
de eenheid in de doelstrevlng. de veelheid dei
Wenschen en het bindend element van de stre
vingen naar bet doel, het gezag, op welke ele
menten spr. vervolgens dieper ingaat.
Wij moeten niet vergeten, gaat spr. vervol
gen* verder, dat de katholieke levensbeschou
ving het minst kans voor verwezenlijkinj
in een partijdictatuur heeft. De dictatuur ij
Dultschland is een machtskwestle zonder irj
houd. De eenige Inhoud is het nationale, dJ
in zijn overdreven vorm wordt teruggebracll
tot een raskwestie. Het beste deel van het voll
is daar niet in staat iets te laten blijken val
het groote goed, dat het in zich ronddraagt el
dat het wil verwezenlijken in het belang val
den Staat. Er heerscht terreur, die niet val
voorbijgaanden “ard te- maar dle lal bllJve|
h—taan. omdat het partij-terreur Is- I-hit wijd
Rusland ook uit.
Het beginsel, aldus betoogde spr., is een
algemeene grond voor handelingen; maar de
handelingen worden niet alleen bepaald door
beginselen, maar ook door de omstandighe
den. Wjj moeten dus de omstandigheden be-
studeeren, om de beginselen te kunnen toepas
ten.
Het beginsel, waarbij wordt afgepaald de
houding eenerzijds tegenover de vrijheid en
anderzijds tegenover het gezag, is een der
meest algemeene en fundamenteele beginse
len van handelen.
De actueele vraag van deze dagen is: de
verhouding van gezag en vrijheid in den
Staat.
Dat de Staat het recht heeft gezag op te
leggen, is buiten twijfel voor den Katholiek:
het gezag komt van God en behoort tot het
wezen van den Staat. Daarnaast staat de
menschelijke vrijheid, die heel wat méér is
dan een oer-lnstinct, waarmee we geboren
zijn en dat we gemeen hebben met alles wat
leven heeft.
We nemen aan, dat de mensch oorzaak kan
aijn van eigen handelingen. Daardoor wordt
de vrijheid van bijzondere beteekenls voor de
menschelijke persoonlijkheid; want de per
soonlijkheid wordt door de wilsuiting bepaald
Vrijheid is een eisch in de menschelijke na
tuur.
Vrijheid is noodzakelijkheid, om de vrijheid
van den wil tot uiting te brengen. Gezag is
goedig voor den mensch in de gemeenschap.
In den machtsstaat is van recht op gezag
géén sprake en kan van geen enkele verplich
ting tegenover dit gezag voor de onderdanen
sprake zijn; slechts van feitelijke onderwer
ping. Van werkelijke vrijheid is in den machta-
staat geen sprake. De vrijheid bestaat slechts
daar, waar de overheid, om redenen aan zich
zelf ontleend, de onderdanen in ongebonden
heid laat. Het gezag van de overheid is sla
vernij van de onderdanen zij het dan. dat
die slavernij op verfijnde wijze wordt uitge-
•efend.
De liberale Staat is in wezen niets anders dan
een gecamoufleerd» rechtsstaat. Hieruit is
te verklaren, waarom in milieus, waar liberale
overheerschlng heeft bestaan, plotseling in de
laatste tien jaren verlangens naar machts-
conglomeratie is ontstaan. De crisis van het
«ogenblik is voor een groot deel de stuiptrek
king van het ten einde toe doorgedachte libe
ralisme.
Spr. wijst er op. dat de philosophlsche
grondslagen van fascisme en natlonaal-socla-
llsme ontbreken of ontbraken bij de oprichting
van fascistische en nat.-soc. machtsstaten.
De vraag, of men nazi of fascist mag zijnd
Is een kwestie van het geweten, die ieder voor
aich moet uitmaken.
Zoo lang een Staat niet op rechtsbeginselen
berust, kan men. naar spr. meent, redelijker
wijze zich niet bij dien Staat aansluiten of bij
een partij, die de totstandkoming van zoo'n
Staat niet bestraft.
Wij kunnen ons niet anders aansluiten dan
bij een Staatsopvatting, die op rechtsbeginse
len is gegrondvest. De vorm van de inrichting
van de overheid van secundair belang, al
wil ze onder de bestaande omstandigheden al
lerminst de na veel strijd verkregen democra
tische vrijheden loslaten.
Aan de andere zijde vraagt then een blanco
crediet van vertrouwen in een nog onbeken
den leider of Führer, van wien niet bekend is
door welke beginselen hij zich laat lelden
Men vraagt steun voor een leegen vorm, waar-
achter een onbekende inhoud zit. Zou men
hiervoor prijsgeven wat men heeft? Dat zou
dwaas en onverantwoordelijk zijn!
Omdat dr. Muckermann SJ. door onvoor
ziene omstandigheden niet als laatste lesgever
kon optreden, werd zijn taak overgenomen door
rector J. Colsen te Nuth.
Met betrekking tot het Katholicisme in de
moderne wereldcrisis zelde spr. enkele alge
meene dingen te willen bespreken.
Eerst ging hij na. hoe ons stelsel valsch is
kunnen groeien. Sedert eeuwen is getracht de
wereld te ontkerstenen; met het loochenen van
God werd het gezag geloochend en vernietigd
de basis van de ethiek.
Dat men zoo gemakkelijk kon slagen, is deels
te wijten aan de Katholieken zelf, die het
systeem „zaken zijn zaken” gingen huldigen
Wat we nu moeten doen staat in .Quadrage-
simo Anno”: de menscli moet terugkeeren tot
de geboden van Hem, Die het eeuwig leven
heeft.
De tijden zijn ons nu zelfs gunstig, om de
te redden; we hebben een kans als
omdat de wereld naar uitkomst
smacht. Redden we de moraal, de rede en het
verstand; bouwen we de ware gemeenschap;
herstellen we de hiërarchie der waarden.
Wij moeten onzen tijd aandurven, nu men
ons vraagt het Kathollslsme en God zelf aan
neembaar te maken voor den modernen
mensch.
Heel dikwijls zullen we ons hebben los te
maken van het dichtste verleden, om na te
gaan het vroegere verleden.
Mgr. von Ketteler, de bisschop van Mainz,
zeide eens tot zijn clerus, dat alleen de be
leefde leer pakt. Crltlek op hun gedragingen
zij voor de priesters een aanleiding tot hoo-
gere levenshouding.
Spr. vraagt aam den priester, dat hij opkome
voor het recht, dat zijn karakter sterk zij en
ondernemend, dat hij probeere menschen van
initiatief aan het werk te zetten. Dat de
priester goed zij en kiesch. Geen rechtstaat,
maar een machtstaat onder de clerus!
De priester moet zijn hart ruim maken aan
het hart van Christus; hij dient* te bezitten
zekere gastvrijheid van geest.
Verder moeten de priesters geen partjjmen-
schen zijn, liefde hebben, óókvoor de socia
listen en communisten.
En nu de leeken! Laten zij de priesters ge
nadig zijn, het hun niet moeilijk maken, hun
niet bederven door veel op te blazen zoo b v.
bjj de viering van koperen en andere priester-
Bij de vraag naar een sterken man hebbel
Wij te overwegen, of het doel der gemeenscha
niet meer onder den bestaanden regeeringJ
vorm kan worden bereikt. De aangeveerd
Prof. dr. J. B. Kors OF., hoogleeraar van
Nijmegen, behandeld/ „democratie en dicta-I
tuur” ter vervanging van den hiervoor eerstj
aangezochten mr. J. A. 3. van Schalk, mlnisted
Van Justitie.
Is het verlangen naar een sterken man. ij
de trek naar dictatuur, die in alle landed
wordt waargenomen, redelijk te verantwoorden!
Waarom moeten wij onze christelijke demo-|
cratie
onzen
Het wezen en de soort der democratie is od
vorige sociale studiedagen behandeld. Voor!
heden bepaalt spr. zich tot de politieke demo-l
cratie. Dit wil zeggen: dat het volk meer in
vloed uitoefent op de regeering der gemeen
schap, waartoe het behoort, dat het volk mede
bestuurt, direct of indirect, dat het volk mede
zeggenschap heeft.
BATAVIA, 8 Aug. (Aneta). De door den hè»r
Thamrln aangevraagde interpellatie houdt de
volgende vragen in:
lo. Welke concrete bewijzen heeft de Regee
ring voor het feit dat de P. I.. P. N. I„ P 8.
I. I. en H. M I. „onmiskenbare beïnvloeding
van de massa ten kwade” hebben uitgeoefend.
2o. zoo ja, waaruit is dan gebleken dat die
beïnvloeding ten kwade gevolgen beeft gehad
voor de openbare rust en orde.
So. is de Regeering met den interpellant niet
van oordeel, dat ontblndliïg van genoemde
vereenlgingen langs processueelen weg een
meer aangewezen oplossing ware geweest,
4o. Indien niet, welke zijn dan de motieven
der Regeering,
5o. wat zijn
welke hebben
vergaderrecht.
6o. welke passages uit het boek van den heer
Ir. Soekarno „Mentjapai Indonesia merdlka” zijn
bij artikel 153 bis van het Wetboek van Straf
recht strafbaar gesteld,
7o. waarom werd het delict geconstateerd op
31 Juli 1933 terwijl de brochure Soekarno
reeds in Maart was uitgegeven en in Mei ver
spreid.
8o. waarom vond de arrestatie van den heer
Ir. Soekarno te middernacht plaats, terwijl de
kans op herhaling van het misdrijf miniem
en de kans op ontsnapping van den delin
quent uitgesloten was. Waarom ging het ar
restatiebevel uit van den hoofdcommissaris
van politie te Bandoeng.
9o. is de Regeering met den Interpellant nie
van oordeel dat een greechtelijk proces de voor
keur verdiende boven interneerlng,
lOo. is de Regeering met den interpellant nl
van oordeel dat toepassing van het lnt-er"**'
ringsrecht aan een gerechterlijke ten laste leg
ging als een dubbele straf voor een eenmaal
gepleegd delict kan worden aangemerkt.
11 o U het bericht in de pers juist, dat tegen
den heer Soekarno geen strafproces zal worden
af gewacht en dat rechtstreeksche intei neenng
zal worden toegepast, en zoo Ja. waarom?
12 o. is de Regeering bereid, indien tot ln-
temeerlng wordt overgegaan, den Volksraad
gelegenheid te geven zich uit te spreken over
de overwegingen, welke tot dezen maatregel
hebben geleld, zoo niet waarom?
13 o. is de Regeering bereid de berechting
den heer Ir. Soekarno zoowel als van alle *n-
dere vervolgden op grond van artikel 153 ms
en ter en 181 bis te doen opdragen aan reent'
banken in plaats van aan Landraden, vijl
rechtbanken een betere rechtsbedeeling waar
borgen.
