Het geld de politiek en f s De interpellatie-Thamrin 'fr Bij het zwemmen verdronken GEZONDE DEMOCRA TIE DISCONTO NED. BANK Wederom verlaagd AUTO TEGEN EEN BOOM De baiten-parlementaire actie in Daitschland REGEERING ANTWOORDT SCHRIFTELIJK WOENSDAG 16 AUGUSTUS DE STRALAUER V1SCH 4 Groote verslagenheid R.K. MIDDENSTANDSBOND Commercieel® afdeeling ingesteld Snelheid was te groot BENOEMINGEN Het „Lutine”-weer voor by Paters Redemptoristen H Geen proces ERNSTIG AUTO-ONGEVAL Wederom gestegen Eén doodt; twee zwaar gewonden Interneering is zeker De Zuiderzeewerken Crisis-Rundvee-Cenrtale Burgemeestersbenoeming Economisch urgentie- program Haar maatregelen worden door de - tydelyke omstandigheden gerechtvaart^ igd Regeering kan vele voorstellen der katholieke organisaties onderschrijven De drie inzittenden werden bewus teloos uit de wrakken gehaald GOUDVOORRADEN DER NED. BANK NIEUWE GENEZING TE BEAURAING „DE RESIDENTIEBODE” IN EIGEN EXPLOITATIE Het jaarlijksche Berlijnsche volksfeest is weer begonnen met den historischen Stralauer vischoptocht Strafbare passage Pater Norbertus en een priester student van Rysenburg in den Ryn by Eist omgekomen ----- - - - - -- targerraad de centrale organisatie van de Werke en door Bechstein, den beroemden piano- fabrikant, die blijkbaar van meening was, dat er wel muziek zat in de nationaal-socialistische beweging! Óok uit andere Duitsche landen stroomde het geld vooral uit industrieele kringen aan deze beweging toe, waaraan ook vele edele vrouwen edelmoedig hare gaven offerden. Notarieel examen Uitgifte van Schatkistpapier Een Nederlandsche pelgrim krygt zyn spraakvermogen terug Nieuwe motie ingediend CJ -xJ H. COLDN. k out- s O 1 ■O :n blijft echter ter beschikking voor bet geval dat de Regeering het weder noodig zal hebben. Benoemd met 1 September tot burgemeester van MUI en St. Hubert Jhr. mr. C. H. J. L. M. van Nispen tot Sevenaer. Op de achtste vraag (Waarom vond de arre statie van den heer Ir. Soekarno te middernacht plaats, terwijl de kans op herhaling van het misdrijf miniem en de kans op ontsnapping van den delinquent uitgesloten was. Waarom ging het arrestatiebevel uit van den boofdcommls- saris van politie te Bandoeng) antwoordt de Regeering dat bet arrestatiebevel niet uitging van den hoofdcommissaris van politie te Ban doeng, doch, zooals voor de hand ligt, van den procureur-generaal. Dat de arrestatie te mld- Op de vierde vraag (Indien niet, welke zijn dan de motieven der Regeering) antwoordt de Regeering dat zij reeds bij de Algemeene Be schouwingen In den Volksraad liet opmerken dat zjj slechts die maatregelen wenscht te ne men, die door de tijdelijke omstandigheden vol komen gerechtvaardigd zijn. Get. De Minister van Staat, Voorzitter van den Raad van Ministers, j (Is de Regeering be den heer Ir. Soekarno De Minister van Economische Zaken heeft be noemd in het Bestuur der Crlsls-Rundvee-Cen- trale, gevestigd te ’s-Gravenhage, tot Hd H. Ruijter, Ud van de Eerste Kamer der Staten- Generaal, wonende te Arnhem. Dinsdagochtend is te Schlefbahn (Dultsch- land) een auto uit Slttard tegen een boom ge reden en totaal vernield. Van de drie inzitten den werd mevr. Wetsels uit Slttard op slag gedood, terwijl de heeren Wetsels en Boesten, eveneens uit Slttard, met deerlijke hoofdwon den en inwendige kneuzingen naar het zieken huis te Gladbach werden overgebracht. Verschenen is een tweetal brochures over de Zuiderzeewerken, samengesteld door de Veree- nlging ..Nederland in den Vreemde” en uitge geven In samenwerking met de A. N. V. De Duitsche en Engelsche brochures bevatten in het kort de geschiedenis van de tot nu toe uitgevoerde Zuiderzeewerken. Geslaagd: G. W. Fryline te Den Haag. Toegelaten zijn Op de zevende vraag (Waarom werd bet de bet geconstateerd op 31 Juli 1933 terwijl de bro chure Soekarno reeds in Maart was uitgegeven en in Mei verspreid) antwoordt de Regeering dat een nauwkeurig juridisch onderzoek als waarop de beslissing is gebaseerd, uiteraard eenigen tijd in beslag neemt. Tegen ir. Soekarno zal worden opgetreden indien dit onvermijdelijk blijkt. ■r» de 1 BATAVIA, 14 Aug. (Aneta.) De voorzitter van den Volksraad ontving van de Algemeene Secretarie schriftelijke beantwoording van de 13 vraagpunten, welke door den heer Thamrin bij de indiening van zijn interpellatie-verzoek op 8 dezer waren ingeleverd. Hier volgt een zeer verkort resumé der vragen en antwoorden: Maandagmorgen omstreeks twaalf uur heeft aan de Hulk onder de gemeente Berkhout, een ernstig auto-ongeval plaats gehad. Daar ter plaatse maakt de weg van Amsterdam naar Hoorn een zeer scherpen bocht, welke overi gens voldoend duidelijk is aangegeven. Aan het Bureau van den Ned. R. K Midden standsbond is thans verbonden een commer cieele afdeeling. die speciaal ten dienste staat van de bij deze centrale organisatie aangeslo ten diocesane middenstandsbonden en natio nale patroonsvakbonden en van hunne af- deellngen en leden tot het adviseeren over en uitvoeren van collectieve en individueele reclamecampagnes voor middenstandszaken. Het hoofdbestuur heeft met de leiding dezer afdeeling belast den heer Ed. Worrner. bet stembiljet te bewerken. Wat ze in de plaats der parlementaire demo cratie echter willen stellen, is in den regel zeer vaag en onduidelijk. Ze meenen alleen, „dat het zoo niet gaat”, dat nu maar „alles anders moet eerden", en dat men, om bet doel te bereiken, neer met de vuisten dan met stembiljetten moet werken. De leden dezer organisaties zijn in groote meerderheid nog zeer jonge beden, nog niet oud genoeg, om reeds kiezers te zijn. Meer het ge lijke temperament dan de gelijke politieke ge zindheid, of de gelijke economische belangen, brengt ze tezamen. Ze streven niet naar stoffe lijk voordeel. Maar desniettegenstaande is deze wijze van gezamenlijk optreden zeer kostbaar, omdat men gewoonlijk in uniform optreedt en zeer druk vergadert. Om die kosten te dekken, zijn de contributies der leden geheel onvoldoende. Daarom hebben deze organisaties, evengoed als de partijen, den financieeler. steun van be gunstigers hard noodig. Langs dezen weg zien we andermaal het geld een zeer belangrijke rol In de politiek spelen. Onmiddellijk na de November-revolutie van 1918 traden er allerlei reactionnair gezinde, antl-republikeinsche organisaties op. Zoo de -burgerraden", opgericht als tegenweer tegen de .Arbeidersraden”. Financieel werden ze ge deund door de burgerij, en vooral door de groote banken. Penningmeester van den Ruks- Op de zesde vraag (Welke passages uit het boek van den heer ir. Soekarno „Mentjapal In donesia merdika” zijn bij artikel 153 bis van het Wetboek van Strafrecht strafbaar gesteld) meent de Regeering in verband met den stand van het onderzoek zich vooralsnog van de be antwoording van deze vraag te moeten onthou den. Op de vijfde vraag (Wat zijn de motieven der Regeering, welke hebben geleld tot beperking van het vergaderrecht) antwoordt de Regee ring dat deze vraag reeds meermalen in den Volksraad, en laatstelijk op 1 Augustus ter ge legenheid van de beperking van het recht tot vergaderen, omstandig is beantwoord. De N.V. „De Residentiebode" te 'S-Graven- hage geeft aldaar reeds sedert 40 jaren het dagblad „De Residentiebode” uit. De courant werd tot op heden gedrukt bij de N. V. Ten Hagens Drukkerij en Uitgevers Maatschappij. Reeds verschillende jaren werd overwogen tot eigen exploitatie over te gaan, waartoe dit jaar werd besloten. Het nieuwe bedrijf zal gevestigd worden in een eigen gebouw, op een gunstig gelegen ter rein in het centrum der stad. De N V. .De Residentiebode" verkeert in een zeer bloelenden toestand en heeft geen enkele obligatieleening te haren laste. Alhoewel zij de beschikking heeft over zeer ruime middelen, zijn deze niet voldoende om bet geheele plan te financieren, in verband waarmede tot de uit gifte eener obligatieleening wordt overgegaan. Te ongeveer twaalf uur kwam uit de rich ting Amsterdam een auto, waarin een drietal personen gezeten waren, vermoedelijk bloemen- handelaren. De auto reed met zeer groote snel heid, met het gevolg, dat de wagen.in de bocht niet op den Weg kon blijven en tegen een langs den weg staand hekje reed. Hierna botste de auto in volle vaart tegen een boom. De wagen werd totaal versplinterd. De drie In zittenden werden bewusteloos uit de 'wrakstuk ken van den auto gehaald. Twee der gewonden verkeerden In zeer zorgwekkenden toestand. Zij werden naar het Stadsziekenhuis te Hoorn over gebracht. waar zij ter verpleging zijn opge nomen. De derde inzittende werd minder ern stig gewond. Daar de slachtoffers nog steeds bulten bewustzijn waren, kon hun identiteit niet direct worden vastgesteld. Uit gevonden papieren bleek, dat een der zwaargewonden de heer D. Engere, woonachti' aan het Waterloopleln te Amsterdam, was. BATAVIA, 15 Aug. (Aneta). De heer Tham rin diende in den Volksraad een motie in waarin de afwijzing door de regeering van zijn Interpellatie werd betreurd en het politiek en politioneel bejeid van de regeering werd afge keurd. Hierop diende de heer Fruln een motie in strekkende, om de motie van den heer Tham rin niet In behandeling te nemen. Het lichaam van den heer Hoogveld werd spoedig gevonden. Twee doktoren hebben nog gepoogd de levensfeesten op te wekken, doch te vergeefs. Het lijk van Pater Norbertus is afgedreven en nog niet gevonden. Op de plaats van het ongeluk is een gevaarlijke stroom in den Rijn. Op deze geïmproviseerde zwem plaats bood het baden dan ook geen enkele veiligheid. Belde slachtoffers moeten niet vol doende hebben kunnen zwemmen. De versla genheid In het dorp is groot. De heer Hoog veld zou in het volgend Jaar priester worden gewijd. Het lijk van pater Norbertus is Dinsdag on der Opheusden opgehaald. Zooals uit den laatst verschenen weekstaat van de Nederlandsche Bank blijkt, is opnieuw goud naar de centrale credietinstelllng gevloeid en wel tot een bedrag van circa f 18 millioen. waardoor de totale edelmetaalvoorraad tot f 828 millioen is geklommen. De bankbiljetten zijn thans voor 88.8 pet. door goud gedekt te gen 85.8 pet. verleden week. Op een gegeven moment is de heer Hoogveld tusschen de kribben blijkbaar onwel geworden met het gevolg, dat hij in een gevaarlijken stroom terecht kwam. Pa ter Norbertus sprong het slachtoffer na, doch diens moedige pogingen zijn vriend te redden mislukte Belden werden door den stroom gegrepen en verdronken jam merlijk. Op 11 Augustus is naar aanleiding daarvan het onderstaande antwoord binnengekomen. In antwoord .op Uw schrijven houdend verzoek tot hei nemen van verschillende maatregelen van economiscben aard heb ik de eer U te berichten dat dit schrijven de voile aandacht der Regeering heeft en dat meer dan een der daarin uitgedrukte wen- schen met de inzichten der Regeering aal blijken te strooken. zware industrie, Thyssens, de Slemensen". 't Is natuurlijk alleen puur toeval, dat hier de namen genoemd worden van groot-lndu- strieelen, die de Hltler-beweging krachtig fi nancieel gesteund hebben! Zoo zouden we kunnen doorgaan. Maar het reeds vermelde is wel voldoende, om de tuigen te openen van hen, die meenen, dat men het parlementaire stelsel moet bestrij den, omdat daardoor het geld zulk een Invloed op de politiek zou uitoefenen. Neen, juist bij de tegenstander», van dit democratisch stelsel is de invloed van het geld op hun politieke actie nog heel wat grooter, en wat nog erger is veel moellijker te controleeren. Op de tweede vraag („Zoo ja, waaruit te dan gebleken dat die beïnvloeding ten kwade gevolgen heeft gehad voor de openbare rust en orde) antwoordt de Regeering dat een kwa de beïnvloeding dient te worden gekeerd, ook voordat de openbare orde er door wordt ver stoord. Op de derde vraag (Is de Regeering met den Interpellant niet van oordeel dat ontbinding van genoemde vereenlgingen langs processuee- len weg een meer aangewezen oplossing ware geweest) antwoordt de Regeering dat bet rvchj tot ontbinding van vereenlgingen verder gaat dsn de thans genomen maatregelen. Het Door de verandering van windrichting is het Dinsdag niet mogen gelukken den tweeden cylinder boven het „Lutlne"-wrak te plaatsen. Op de eerste vraag (Welke concrete be wijzen heeft de Regeering voor het feit dat de P. I„ P. N. I„ P. 8. L I- P. M. I. „onmiskenbare beïnvloeding van de massa ten kwade hebben uitgeoefend) antwoordt de Regeering: Reeds herhaaldelijk te zonneklaar gebleken dat de hier genoemde vereenlgingen een on- miskenbaren Invloed ten kwade op de massa uitoefenen. Concrete feiten zijn reeds dikwijls, ook in den Volksraad, ter sprake gekomen. Wij moeten de democratie gezond houden, zeide prof, pater Kors O. P. in zijn 'verhan deling over .Democratie en Dictatuur", te Rol- duc, en dit vermaan te in dezen fel-bewogen en onzekeren tijd wel van een bijzondere ac tualiteit en beteekente. En tevens staat vast, dat de katholieken daarbij een voorname taak hebben te vervul len. Hier te lande niet minder dan elders. Er te een tijd geweest hij ligt nog niet zoo heel ver achter ons dat er omtrent het wezen der democratie groot misverstand on der ons heerschte en dat velen daarin slechts een gevaar konden zien. Zelfs het gebruik van het woord achtte men uit den booze. In den loop der jaren te dit anders en beter geworden; maar dit wil niet seggen. dat alle argwaan verdween en alle afkeer zich onnette in sympathie. Geenszins. Zelfs komt thans het gevoelen tot uiting, dat de democratie zich heeft overleefd en dat zij dus plaats moet maken voor een ander regime. Al weder een misvatting. Het misbruik, dat* men van de democratie gemaakt heeft en de vateche theorieën, met de daaraan geëvenredlgdë practijken. welke men in haren naam heeft verkondigd, geven ook hiervan de verklaring. Maar dit is dan een reden te meer, om aandacht te schenken aan het waarschuwende woord van prof. Kors. Men boude de democratie gezond en hoede zich voor de klippen door den Nijmeegschen hoogleeraar gesignaleerd waarop zij zou kunnen en zelfs zou moeten stranden. Het zal dan overtuigend blijken. dat de vrij heid in haar een waarborg vindt, het gezag een betrouwbaren steun, en dat zij, in den dienst van bet algemeen welzijn, nog een groote toe komst heeft. Maar volgens Richard Lewingsohn kwam er ook geld uit het buitenland. Uit Zwitserland bijv. 330.000 Zw. frs., ook uit Nederland (door prof. Freiherr von Bissing daar ingezameld), en ook uit de Vereenigde Staten door Duitsch- Amerikanen. Uit Tsjecho-Slowakije zonden wapen-industrieelen hun gaven (de Skoda- Werke). Alleen.... van Joden wilde Hitler geen cent aannemen. Dat hij ook geld ontving van de Itallaansche fascisten te wel beweerd, maar niet bewezen. demacht plaats vond te toe te schrijven aan toevallige omstandigheden. Vooral na 1927 neemt de natlonaal-soclalte- tlsche beweging in omvang toe. De Dultach- nationalen (Hugenberg!) moesten in de Rljks- regeering veel doen, wat se als oppositiepartij vroeger heftig bestreden hadden. De ontevrede nen hierover liepen naar Hitler's kamp. Maar geleidelijk begint de industrie toch oog te krijgen voor het socialistische in deze natio nale beweging, en trekken de industrieelen zich financieel terug, maar ze keeren weer, als na 1928 Hugenberg zich met Hitler gaat ver binden. De natlonaal-socialteten deden dan ook wel dra concessies aan hun geldgevers. Stond in hun program o.a. opgenomen: „uitvaardiging van een wet tot onteigening van den grond zonder schadevergoeding ten alge- meenen nutte," 13 April 1928 zag zich Hitler gedrongen een verklaring af te geven, dat de woorden ..zonder schadevergoeding" alleen be trekking hadden op grond, die op onrechtmatige wijze verworven was. of niet ten nutte van het volk gebruikt werd; dit was dus allereerst ge richt tegen de Joodsche grondspeculatle-maat- schappijen. Ook de officieele commentator van het partij program, Gottfried Feder, gaf een verklaring, wie door de natlonaal-socialteten als onder nemers moesten worden erkend en van de so- clallseering uitgesloten. Dat zijn op de eerste plaats „de werkelijk groote scheppers onzer de Krupps, de Klrdorfs, de Abbes, de Mannesmanns, de Maandagmiddag ongeveer half vijf waren tn den Rjjn onder Elden. gemeente Eist, even voor de Drlelsche spoorbrug aan het zwemmen de vljf-en-twlntlgjarige priesterstudent de heer P. H. J. Hoogveld, studeerend aan het Seminarie te Rjjsenburg en Pater Norbertus van de Orde der Capucljnen uit Babberich, die assistent te in de parochie aan de Verlengde Hoflaan te Arnhem. Zooals reeds werd medegedeeld heeft on langs een delegatie uit den Raad van Overleg van de R-K. Sociale Organisaties (de werkge vers, boeren, middenstanders en arbeiders) een aantal wenschen, vervat in een economische urgentie-program aan de betrokken Mlnisteis aangeboden. Nederlandsche Bank te 's-Gravenhage. de in- schrijvlng opengesteld op schatklstpromessen en 4 pet. schatkistbiljetten tot een totaal bedrag van ten hoogste f 80 mill. De promessen, groot f 10.000, f 50.000 en f 100.000, hebben een looptijd van drie of zes maanden en zijn op 1 Dec. 1933, resp. 1 Maart 1934, betaalbaar. De biljetten van f 1000, f 5000 en f 25000 heb ben een looptijd van één jaar en zullen op 1 Sept. 1934 worden afgelost. De storting moet geschieden op 1 September 1933. Op de negende vraag (Is de Regeering met den interpellant niet van oordeel dat een gerechteljjk proces de voorkeur ver diende boven interneering) antwoordt de Regeering, dat zij meent deze vraag, mede in verband met de voorgeschiedenis, kennend te moeten beantwoorden. Op de tiende vraag (Is de Regeering met den inSpellant niet van oordeel dat U>epasring van het interneeringsrecht na een «^te'i^e ten laste legging als een dubbele straf voor een J^aa! gepleegd delict kan worden aange merkt) antwoordt de Regeering. dat. rij rich gerechtigd acht van alle haar d°°r ^gekende bevoegdheden op zoodanige wi) gebruik te maken, dat zij doel treffen. O^de elfde vraag (Is het bericht in de pers juist, dat tegen den heer Soekarno geen ri proces zal worden afgewacht, en dat recht rixeeksche interneertng zal worden 2oeBeP*^' en zoo ja. waarom) antwoordt de Re«®«rtnB’ dat de beantwoording van deze vraag reeds in het vorenstaande besloten ligt. Op de twaalfde vraag (Is de Regeering be reid. indien tot intemeerlng wordt den Volksraad gelegenheid te geven zich uit te ,^ken ov« de overwegingen, welke tot dezen maatregel hebben geleld, zoo niet. waart>™) antwoordt de Regeering, dat zij hiertoe niet be reid is. wijl de materie uitsluitend te barer be oordeeling staat. Op de dertiende vraag reld de berechting van L- loowel als van alle andere vervolgden op grond van artikel 153 bis en ter en 1-- opdragen aan Dinsdag vertrok vanuit Bergen op Zoom een gezelschap van 23 personen naar Beauralng. Onder hen bevond zich Frans van Loon, wo nende te Bergen op Zoom, gehuwd en vader van zes kinderen. Deze man had voor drie jaren zijn spraak vermogen geheel verloren, tengevolge van een hem overkomen ongeval In een fabriek. Tot groote verbazing van allen kreeg ge noemde van Loon tijdens den terugtocht op den weg tusschen Namen en Brussel zijn spraakvermogen terug. Dinsdagavond had onze correspondent te Bergen op Zoom een onderhoud met den heer van Loon, waarbij hit constateerde, dat diens spraakvermogen geheel te zooals vroeger. locale burgerraden was de Berlijnsche ban kier Salomon Marx. Deze organisatie trad vooral op tegen het bolsjewisme en de sociali satie, later tegen het Vredesverdrag van Ver- MlUes. In een brochure werd gezegd: „Meerdan anderhalf jaar reeds te het geleden, dat zekere gewetenlooze en volkvergeten mannen het over rich kregen, den smadeltfken vrede van Ver sailles te onderteekenen." Aangeraden werd daarin, geld voor de actie te vragen aan groote industrieele ondernemingen, kooplieden, rijke particulieren en oude dames, bestuursleden van werkgeversvereeniglngen en Kamers van Koop handel, groote en kleine banken, bierbrouwe rijen, personen uit den hoogen adel „voorzoo- ver ze gemakkelyk te bereiken zijn", wordt er bijgevoegd! De voorzitter van den Rijksburgerraad, de vroegere minister van Binnenlandsche Zaken onder Wilhelm II, Von Loebell. vormde het ver- kiezingscomité der rechterzijde voor de candi- datuur van Hindenburg voor het Rijkspresi- dentschap. Voorts was er het „Alldeutsche Verband", dat al uit den vooroorlogschen tijd dateerde, toen men vond, dat keizer Wilhelm II een veel te slappe buitenlandsche politiek voerde. Geldzor- gen had dit Aldultsche Verbond niet, daar het vooral gefinancierd werd door de wapenindustrie sn de metaalindustrie. Het verbond verlegde échter na den oorlog zijn actie steeds meer naar het verkiezlngsveld, om in het Parlement tegen het Parlement te kunnen ageeren. Ze zaten op •ten rechtervleugel der Duitsch-nationalen, en vsren de wegbereiders voor Hugenberg. Als strijdgroep dezer Al-dultschers fungeerde •te O.C„ d wz. de „Organisation Consul”, onder ssnvoerlng van den gepensionneerden marine- kaplteln Ehrhardt, die zich verborg achter den schuilnaam Consul Eichmann”. Aanvankelijk betaalde de Staat de kosten van zijn troepen, dte in München, Brunswijk en Berlijn streden tegen de communisten, en in Opper-Sllezië te- •“i de Polen. Later leidde Ehrhardt zijn troepen ■•ar Berlijn, om de regeering te verjagen. Hjj richtte er, na den Kapp-putsch, de militaire dic tatuur op. Na deze mislukking trok hij naar Weenen. Om hem voor verdere actie aan geld te helpen, werd te Budapest de „Ungarische 'rreuhand-Aktiengesellschaft Flducia" opgericht. Naast den president, Bela von Gabor, kwamen allerlei hoogadelltfke heeren In het bestuur zlt- nemen. Ze was bedoeld als een Duitach- Hongaarsche grootbank, met *®n filiaal te München, terwijl ze te Berlijn met de kleine bankzaak Müller Co. samenwerkte. De zaak bloeide, tot een harer directeuren in Zwitser- tend wegens voortgezet bedrog tot tuchthuls- •teaf veroordeeld werd. De zaak stortte in elkaar ri) de keizerlijke kapitein Ehrhardt moest zon der eigen grootbank zijn heldenloopbaan voort- ■etten. tei den herfst van 1923 beraamde hij, van dranken uit, een opmarsch naar Berlijn, om de teliksregeering ten val te brengen, waarvoor de Noord-Beiersche imjustrie groote bedragen ter beschikking stelde. Alleen uit Neurenberg ont- ring hij 20.000 Dollar. Maar zijn groote „völ- kteche" concurrent, Adolf Hitler, was hem met •Dn overigens mislukten putsch voor. te*ar de Belerache regeering bekostigde de troepen (700 man) van Ehrhardt, onder den onachuldigen naam van .JBayrteche Notpollzel". De overige manschappen van Ehrhardt moesten uit particuliere middelen bezoldigd worden. Na den mislukten Hitler-putsch nam de vrijgevigheid der Belersche geldgevers af. en moest Ehrhardt elders naar nieuwe middelen ultzlen om zijn organisatie „Consul", omgedoopt in ,,Wlking- bund" te financieren. Zoo ontving hij, hoewel de Wiklngbond van Berlijn uit als onwettig verboden was, nog toezegging van steun door den Duitsch-nationalen president van Würt temberg. In Noord-Dultschland zijn het vooral de lei ders van den agrarischen Landbond, die aan deze strijdorganisaties in natura en geld steun verleenen, zoo os. aan de „Zwarte Rijksweer”, onder leiding staande van den eersten luitenant Piwi Schulz. Maar ook de industrie bleef financieelen steun verleenen, zoo os. de firma Hugo Stlnnes „om dat men in het Oosten een inval van de Polen duchtte". Naast „Wlklngbund”, „Werwolf”, ..Bund Ober land”. of hoe die dozijnen putsch-organisaties ook mochten heeten, had het meeste succes de „Stahlhelm kort na den oorlog opgericht als een bond van frontsoldaten, om den frontgeest levendig te houden. Ook in deze organisatie speelde Ehrhardt tot in 1927 een groote rol. Na de leuze: .herstel der Monarchie”, kwam deze: „fascistische dictatuur", en ten slotte „Hinein in den Staat". Onder heftig schimpen op het parlementair regeersysteem stortte de Stahl- uit zijn, de beslissing alleen door middel van helm zich in den verkiezingsstrijd, en behaalde in 1928 niet minder dan 42 RUksdagzetete en 40 Pruisische Landdagzetels. Financleele steun werd vooral uit groot- industrieele en landbouwkringen ontvangen. De Stahlhelm had toen 350.000 ingeschreven leden. Men trad op „tegen de Marxistische staats theorie", „tegen het roode vakbewegingsmono- polle” en „tegen de werkstaking". Begrijpelijk, dat de grootlndustrieelen bereid waren voor zulk een nuttige organisatie groote geldsommen ter beschikking te stellen. Als dét niet pakt, pakt niemendal! Ook de sterkste en meest-beteekenende strijd groep, die der Natlonaal-sociallsten, trad aller eerst onder de leuze „tegen het Bolsjewisme" in het krijt, maar met de prikkelende bijvoeging, dat het Bolsjewisme een uitvinding «kus van de Joden; daarmee wilde het Joodsche wereld- kapitaal de volkeren ten verderxe voeren. Dat klonk toch eigenlijk meer antl-semitisch dan anti-kapitalistisch. En zoo kwam het, dat het Duitsche industrie-kapitaal Jarenlang Hitler’s beweging flnarfcieel steunde, hoezeer hij zei te strijden voor het nationaal-s o c 1 a 1 s m e. Ook Hitler's beweging girjg zich na den mis lukten Münchener putsch met de verkiezingen bemoeien, maar.... om In het parlement het parlementarisme te bestrijden. Aanvankelijk zijn Belerache Industrieelen zijn voornaamste geld gevers, waaronder echter ook behoorden eenlge Russische monarchisten! Maar van Berlijn uit vond hij ook ondersteuning door de Borsig- y adden, gelijk wij gezien hebben, de ver- I—I schillende partijen groote sommen gelds A A noodig, vooral om haar actie b(j de verkiexlngen te voeren, hetzelfde is ook waar voor die andere in Dultschland, vooral na 1918 welig ópschietende politieke organisaties, welke een buiten-parlementalre actie in het land voerden. Slechts enkele voorbeelden, maar voor af een meer algemeene opmerking. De strijd om de macht speelde zich in de Duitsche Republiek slechts ten deele af binnen <ie parlementaire zóne. Daarnaast liep ook een massa-beweging, die buiten het parlement en bet partijen-systeem beslissingen wilde afdwin- rA Soms uitstaat er tenslotte toch eenig ver band tusschen deze organisaties en de partij- machine. Ook trachten parlementaire partijen deze organisaties voor haar karretje te span nen en rich van haar buitenparlementaire etrijd- en propaganda-troepen te bedienen Zelfs waar zulke strijdtroepen nog niet be staan, worden ze, zooals bijv, de .Jteichsbonne Bcbwarz-Rot-Gold", door parlementaire par tijen opgericht en begunstigd: een tegenzet tegen de reeds bestaande groepen van tegenj- overgestelde richting. Maar dit hebben al deze strijd- en propa- ganda-organisaties gemeen, dat zjj er niet op - -- -i 161 bis te doen rechtbanken in plaats van aan Landraden, wijl de rechtbanken een rechtsbedeeüng waarborgen) antwoordt de Re- geering. dat deze vraag geen beantwoording behoeft in verband met het onder vraag negen gereleveerde. De Rentestand is met ingang van 15 Augustus door de directie van De Neder landsche Bank N.V. als volgt vastgesteld: Wisseldisconto verlaagd tot 3 procent, pro messendisconto verlaagd tot 3>/2 procent, beleening van effecten verlaagd tot 3J4 procent, beleening van goederen verlaagd tot 3j4 procent en voorschotten in reke- ning-courant verlaagd tot 3>/2 procent. Op 22 Augustus wordt ten kantore van den Agent van het Ministerie van Financiën te Amsterdam, de Bijbank van De Nederlandsche Bank te Rotterdam en het Agentschap van de Naar Nijmegen verplaatst de Weleerw. Paters G. Helnink (thans te Amsterdam), L. Smeets (thans te Rotterdam), F. de Witte, G. v. Nlm- wegen (belden thans te Wittem). Naar Amsterdam de WelEerw. Paters A. A. earlier en G. Sentenl. (beiden thans te Wittem). Naar Den Bosch de Weleerw. Paters M. MeO- nen en G. Deltjjk .beiden thans te Wittem). Naar Roermond de JVeleerw. Paters J. Gills (thans te Roosendaal) en C. Hillenaar (thans te Wittem). Naar Roosendaal de Weleerw. Pater W. v. Liempr (thans te Nijmegen). Naar Rotterdam de Weleerw. Paters G. Sen- gers en J. Vredeveldt (beiden thans te Wittem). Naar Wittem de Weleerw. Paler J. v. Emstede (was thans ook al daar). TT/

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 15