Het geld
de politiek
Prikkeldraad
en
t
De interpellatie-Thamrin
3
j
ijk.
X
Binnenscheep
vaart
Bij het zwemmen
verdronken
Nieuwe heldenmoed
Wederom verlaagd
AUTO TEGEN EEN BOOM
REGEERING ANTWOORDT
SCHRIFTELIJK
DUITSCHLAND NA DEN
OORLOG
DISCONTO NED. BANK
WOENSDAG 16 AUGUSTUS
HET GROOTSTE DOK DER WERELD
Het parlement
Groote verslagenheid
Economisch urgentie-
Bevrachtingscommissies
program
Snelheid was te groot
i
Geen proces
Strafbare passage
OP ZOEK NAAR HET GOUD
Intemeering is zeker
De motorrijder bezweken
ERNSTIG AUTO-ONGEVAL
Eén doode; twee zwaar gewonden
Nieuwe motie ingediend
Cri«i*-Rundvee-Cenrtale
Burgemeestersbenoeming
I
Het auto-ongeval bij
Woerden
De drie inzittenden werden bewus
teloos uit de wrakken
gehaald
Haar maatregelen worden door de
tydelyke omstandigheden
gerechtvaard igd
Regeering kan vele voorstellen der
katholieke organisaties
onderschrijven
Pater Norbertus en een priester
student van Rysenburg in
den Rijn bij Eist
omgekomen
Tweede cylinder by de „Lutine”
„DE RESIDENTIEBODE”
IN fcIGEN EXPLOITATIE
De invoering der evenredige
vrachtverdeeling zal op
7 September a.s. plaats
vinden v:
-
Een
het geldbezit en de economische
H. COLUN.
a
e
blijft echter ter beschikking voor het geval dat
de Regeering het weder noodig zal hebben.
Op de vierde vraag (Indien niet, welke zijn
dan de motieven der Regeering) antwoordt de
Regeering dat zij reeds bij de Algemeene Be
schouwingen in den Volksraad liet opmerken
dat zij slechts die maatregelen wenscht te ne
men, die door de lijdelijke omstandigheden vol
komen gerechtvaardigd zijn.
Get. De Minister van Staat,
Voorzitter van den Raad van
Ministers,
BATAVIA, 14 Aug. (Aneta.) De voorzitter
van den Volksraad ontving van de Algemeene
Secretarie schriftelijke beantwoording van de
13 vraagpunten, welke door den heer Thamrin
bjj de indiening van zijn interpellatie-verzoek
op 8 dezer waren ingeleverd. Hier volgt een zeer
verkort resumé der vragen en antwoorden:
Op de achtste vraag (Waarom vond de arre
statie van den heer ir. Soekarno te middernacht
plaats, terwijl de kans op herhaling van het
misdrijf miniem en de kans op ontsnapping van
den delinquent uitgesloten was. Waarom ging
het arrestatiebevel uit van den hoofdcommis
saris van politie te Bandoeng) antwoordt de
Regeering dat het arrestatiebevel niet uitging
van den hoofdcommissaris van politie te Ban
doeng, doch, zooals voor de hand ligt, van den
procureur-generaaL Dat de arrestatie te mld-
Maandagmorgen omstreeks twaalf uur heeft
aan de Hulk onder de gemeente Berkhout, een
ernstig auto-ongeval plaats gehad. Daar ter
plaatse maakt de weg van Amsterdam naar
Hoorn een zeer scherpen bocht, welke overi
gens voldoend duidelijk is aangegeven.
Dinsdagochtend is te Schiefbahn (Duitsch
land) een auto uit Sittard tegen een boom ge
reden en totaal vernield. Van de drie inzitten
den werd mevr. Wetsels uit Sittard op slag
gedood, terwijl de heeren Wetsels en Boesten.
eveneens uit Sittard, met deerlijke hoofdwon
den en Inwendige kneuzingen naar het zieken
huis te Gladbach werden overgebracht.
ondsq
mden
Op de eerste vraag (Welke concrete be
wijzen heeft de Regeering voor het feit dat de
P. L, P. N. I., P. 8. L I- P. M. I. „onmiskenbare
beïnvloeding van de massa ten kwade hebben
uitgeoefend) antwoordt de Regeering:
Reeds herhaaldelijk is zonneklaar gebleken
dat de hier genoemde vereenlgingen een on-
miskenbaren invloed ten kwade op de massa
uitoefenen. Concrete feiten zijn reeds dikwijls,
ook in den Volksraad, ter sprake gekomen.
KAT-
lusters
ebmik
in de
2.570.000
1250.000
5.000.000
3.750.000
2.100.000
lalito
aan
n de
lelijk
3
zoowel de verlader als de vervoer-
elijA’ wenken en aanwijzingen zul-
vinoen. Deze publicatie zal tegen
Op 11 Augustus is naar aanleiding daarvan
het onderstaande antwoord binnengekomen.
In antwoord .op Uw schrijven houdend
verzoek tot het nemen van verschillende
maatregelen van economischen aard heb
ik de eer U te berichten dat dit schrijven de
volle aandacht der Regeering heeft en dat
meer dan een der daarin uitgedrukte wen-
schen met de inzichten der Regeering zal
bljjken te strooken.
Op de negende vraag (Is de Regeering
met den interpellant niet van oordeel dat
een gerechtelijk proces de voorkeur ver
diende boven interneering) antwoordt de
Regeering, dat zij meent deze vraag, mede
in verband met de voorgeschiedenis, ont
kennend te moeten beantwoorden.
Op de vijfde vraag (Wat zijn de motieven der
Regeering. welke hebben geleid tot beperking
van het vergaderrecht) antwoordt de Regee
ring dat deze vraag reeds meermalen in den
Volksraad, en laatstelijk op 1 Augustus ter ge
legenheid van de beperking van het recht tot
vergaderen, omstandig is beantwoord.
Op de zesde vraag (Welke passages uit het
boek van den heer Ir. Soekarno „Mentjapai In
donesia merdika” zijn bij artikel 153 bis van
bet Wetboek van Strafrecht strafbaar gesteld)
meent de Regeering in verband met den stand
v9h het onderzoek zich vooralsnog van de be
antwoording van deze vraag te moeten onthou
den.
Ten slotte kunnen wij nog mededeelen, dat
door de afdeeling Handel en Nijverheid van
het departement van Economische Zaken binnen
korten tijd een "publicatie zal worden uitgege
ven, waarin r*5”
der alle mogelijl
len kunnen
een zeer lagen prijs ter beschikking worden ge
steld. De verschijning zal. naar wij vernemen,
nader worden aahgekondigd.
Op de zevende vraag (Waarom werd het de
lict geconstateerd op 31 Juli 1933 terwijl de bro
chure Soekarno reeds in Maart was uitgegeven
en in Mei verspreid) antwoordt de Regeering
dat. een nauwkeurig juridisch Onderzoek als
waarop de beslissing is gebaseerd, uiteraard
eenigen tijd in beslag neemt. Tegen ir. Soekarno
zal warden opgetreden indien dit onvermijdelijk
blijkt.
de verkiezingen in 1938:
8. D. A. P.
Centrum
D.-Nationale
D.-Volksp.
Dem. partij
BATAVIA, 15 Aug. (Aneta). De heer Tham
rin diende in den Volksraad een motie in
waarin de afwijzing door de regeering van zijn
interpellatie werd betreurd en het politiek en
politioneel beleid van de regeering werd afge
keurd.
Hierop diende de heer Fruln een motie in
strekkende, om de motie van den heer Tham
rin niet In behandeling te nemen.
Van bevoegde zijde bereikt ons de mededee-
llng, dat de datum van volledige invoering van
de wet van 5 Mei 1933, houdende tijdelijke
maatregelen ter bevordering eener zooveel mo
ge lijk evenredige vrachtverdeeling in de bin
nenscheepvaart, op 7 September as. zal plaats
vindeh. Dit wil dus zeggen, dat van dien datum
af het bij genoemde wet geregelde vervoerver-
bod in werking zal treden en alle bevrachtin
gen in de binnenvaart zullen moeten loopen
over een der op 20 plaatsen in Nederland in
gestelde bevrachtingscommissles.
Zooals reeds werd medegedeeld heeft on
langs een delegatie uit den Raad van Overleg
van de RJS. Sociale Organisaties (de werkge
vers, boeren, middenstanders en arbeiders) een
aantal wenschen, vervat in een economische
urgentle-program aan de betrokken Ministers
aangeboden.
Uit de gewone partijinkomsten kunnen deze
millioenen niet betaald worden. Men moet dit
geld dus op andere wijze bjj elkaar brengen.
Van de Communisten kan men aannemen,
dat ze geld uit Moskou ontvangen. Echter hoe
veel, weet niemand. Maar de anderen?
Men voelt, hoe in de hooge verklezingskosten
een methode schuilt, om door geld politleken
Invloed uit te oefenen.
Allereerst het euvel, dat men naar goed-
bemlddelde candidaten uitziet, die hun verkle
zingskosten zelf kunnen dragen. Er zijn par
tijen, die van den gekozen candidaat een be
paalde som voor de partijkas vragen. Een man
als C. F. von Siemens, die in 1919 als eerste op
de lijst der Democraten te Berlijn voorkwam.
Is voor zijn partij ongetwijfeld wei iets mca
dan alleen een moreele aanwinst. Kleine par
tijtjes plaatsen zelfs advertenties, waarbij can
didaten gevraagd worden, bereid om minstens
6000 M. aan de partijkas te „leenen".
In sommige partijen heeft men industrie-
commissies, die de verbinding met de betaal-
krachtige industrieelen bewerken, om ze tegen
den verkiezingsstrijd voor de partij aan te {lom
pen. Die commissies verzamelen, aldus wel het
geld, maar starten het niet in de partij-kas.
der deuren van het grootste droogdok der wereld, dat te Southampton werd ge
bouwd, wordt door een sleepboot naar zijn plaats van bestemming gebracht.
Te ongeveer twaalf uur kwam uit de rich
ting Amsterdam een auto, waarin een drietal
personen gezeten wafen. vermoedelijk bloemen-
handelaren. De auto reed met zeer groote snel
heid, met het gevolg, dat de wagen in de
bocht niet op den weg kon blijven en tegen
een langs den weg staand hekje reed. Hierna
botste de auto in volle vaart tegen een boom.
De wagen werd totaal versplinterd. De drie in
zittenden werden bewusteloos uit de wrakstuk
ken van den auto gehaald. Twee der gewonden
verkeerden in zeer zorgwekkenden toestand. Zij
werden naar het Stadsziekenhuis te Hoorn over
gebracht. waar zjj ter verpleging zijn opge
nomen. De derde inzittende werd minder ern
stig gewond. Daar de slachtoffers nog steeds
buiten bewustzijn waren, kon hun identiteit niet
direct worden vastgesteld.
Uit gevonden papieren bleek, dat een der
zwaargewonden de heer D. Engers, woonachtig
aan het Waterloopleln te Amsterdam, was.
Aldus krijgen ze grooten invloed op de candl-
daatstelllng. Een haar minder gewenscht voor
komende candidaat ontvangt in zijn district
geen ondersteuning. Nog anders bij de Demo
craten; daar is de voorzitter van de industne-
commlssie, de afgevaardigde Hermann Fischer,
tevens penningmeester van de partij!
Maar niet de afzonderlijke industriëelen ple
gen aldus hun obolen te offeren op het poli
tieke altaar, doch gewoonlijk de bonden en
concerns, die dan een omslag over hun leden
heffen, gewoonlijk een zeker bedrag per ar
beider. In 1934 kwam een Industrie-verklezings-
fonds tot stand, dat candidaten van verschil
lende partijen ondersteunde, vooral echter die
van de Dultsche Volkspartij en de Duitsch-na
tionale Partij. Dit fonds werkte ook weer in
1938. De zware Industrie heeft een eigen ver-
kiezingsfonds voor 1 Rijnland en Westfalen.
Bjj de banken bestaat minder animo om bij
verkiezingen bepaalde partijen of candidaten
finantleel te steunen, en bij den handel nog
minder.
De Gross-Berliner Aerztebund vroeg van zijn
leden in 1928 een bijdrage van 30 51. om can-
didaat-gestelde artsen te steunen. Men wend
de zich tot de partijen, en vroeg deze, artsen
candidaat te stellen. Maar veel succes had men
hiermee niet.
De Middenstand ziet er meer heil in. zelf
candidaten te stellen, door middel van de'„Wirt-
schaftspartel”, die hoofdzakeüjk door midden-
stands-vereenlgingen gefinancieerd wordt.
De Arbeiders-vakbeweglng behoeft niet met
geld te werken: door haar groot aantal leden,
allen kiezers, oefent zij reeds voldoenden in
vloed op de partijen uit.
De Rijks-Landbund is de uitgesproken poli
tieke organisatie der boeren, groote zoowel als
kleine, werkgevers zoowel als arbeiders Hij ver
zamelt groote geldmiddelen, o.a, van den land
bouw, coöperaties, door middel van geld-leenin-
gen. Maar met de terugbetaling dier leeningen
staat *t niet al te best. Hij ondersteunt vooral
de Duitsch-nationale candidaten. Maar de te
gengestelde belangen in één niet principieelen
bond vereenigd. hebben alreeds tot afsplinte-
ringen aanleiding gegeven.
Zeer waar was echter hetgeen de vroegere
Rijksvoedings-mlnister Dietrich in het verloop
der agrarische debatten op 25 Juni 1929 in den
Rijksdag opmerkte: .Als de boeren ’t alleen
moeten hebben van de agrari^he belangengroe
pen, en niet hun verdedigers in de groote poli
tieke partijen hadden, zou er voor den land
bouw niet veel te bereiken zijn.”
Laten de kiezers van Braat cs. dit eens in X
oor knoopen!
Maar van al deze flnantieele beïnvloedingen
van de Partijen en van de verkiezingen is hst
noodlottig gevolg, dat er zich in den Rijksdag
leden bevinden, die zich niet, zooals de Grond
wet eischt, vertegenwoordigers van het geheele
volk gevoelen, maar uitsluitend representanten
en advocaten van bepaalde economische belan
gen.
Zoo is men gaan spreken van industrle-af-
gevaardigden, middenstands-afgevaardlgden,
landbouw-af gevaardigden. arbeiders-afgevaai -
dlgden. En op deze wijze heeft men langs eco
nomischen wg de Volksvertegenworodiging on-
dermijnd.
Zoo waren er in 1928 in den Rijksdag op de
490 leden niet minder dan 76 industrie-afge-
vaardigden, dus 16 pCt.Onder dezen waren er
echter niet meer dan een dozijn industrieelen.
Nog langs een anderen weg loopt de industrie-
invloed naar het Parlement. Men benoemt in
verschillende groote naamlooze vennootschap
pen Rijksdagleden tot commissaris. In Oosten
rijk. Tsjecho-Slowakije en Polen is dit bij de
wet verboden. Ook in Frankrijk. In Duitschland
niet, al voelt men, dat hierin een gevaarlijke
misstand schuilt. Zoo waren er in den Rijksdag
van 1924 niet minder dan 65 afgevaardigden
met 275 commissariaten. Het sterkst was dit bjj
de Dultsche Volkspartij. Deze had 45 Rijksdag
leden, waarvan 16 niet minder dan 77 commis-
Benoemd met 1 September tot burgemeester
van Mill en St, Hubert Jhr. mr. o H J j,
M. van Nispen tot Sevenaer.
Dinsdagochtend om negen uur is de sleep
boot „Holland” uitgevaren met den tweeden
cylinder voot den Lutinetoren. Deze cylinder
zou in den loop van den dag op den toren
worden geplaatst. Wanneer dit werk zal zijn
geschied kan het leegpompen van den toren
rustig voortgang vinden.
Het weer is prachtig en de aee zeer kalm
De Minister van Economische Zaken heeft be
noemd in het Bestuur der Crisis-Rundvee-Cen-
trale, gevestigd te ’s-Gravenhage, tot lid H.
Ruijter, lid van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal, wonende te Arnhem.
Hagen’s Drukkerij en Uitgevers Maatschappij.
Reeds verschillende jeren werd overwogen
tot eigen exploitatie over te gaan, waartoe dit
jaar werd besloten.
Het nieuwe bedrijf zal gevestigd worden in
een eigen gebouw, op een gunstig gelegen ter
rein in het centrum der stad.
De N. V. ..De Residentiebode" verkeert in een
zeer bloeienden toestand en heeft geen enkele
obligatieleening te haren laste. Alhoewel zij de
beschikking heeft over zeer ruime middelen,
zijn deze niet voldoende om het geheele plan te
financieren, in verband waarmede tot de uit
gifte eener obligatieleening wordt overgegaan.
Op de tiende vraag (Is de Regeering met den
interpellant ni?t van oordeel dat toepassing van
het intemeeringsrecht na een gerechtelijke ten
laste legging als een dubbele straf voor een
eenmaal gepleegd delict kan worden aange
merkt) antwoordt de Regeering. dat zjj zich
gerechtigd acht van alle haar door de wet
toegekende bevoegdheden op zoodanige wijze
gebruik te maken, dat zij doel treffen.
Op de elfde vraag (Is het bericht in de pers
juist, dat tegen den heer Soekarno geen straf
proces zal worden afgewacht, en dat recht-
streeksche Interneering zal worden toegepast,
en zoo ja. waarom) antwoordt de Regeering,
dat de beantwoording van deze vraag reeds in
het vorenstaande besloten ligt.
Op de twaalfde vraag (Is de Regeering be
reid, indien tot interneering wordt overgegaan
den Volksraad gelegenheid te geven zich uit te
spreken over de overwegingen, welke tot dezen
maatregel hebben geleld, zoo niet, waarom)
antwoordt de Regeering, dat zij hiertoe niet be
reid is, wijl de m^rie uitsluitend te barer be-
oordeeling staat.
Op de dertiende vraag (Is de Regeering be
reid de berechting van den heer Ir. Soekarno
zoowel als van alle andere vervolgden op grond
van artikel 153 bis en ter en 161 bis te doen
opdragen aan rechtbanken in plaats van aan
Landraden, wijl de rechtbanken een betere
rechtsbedeeling waarborgen) antwoordt de Re
geering. dat deze vraag geen beantwoording
behoeft in verband met het onder vraag negen
gereleveerde.
sariaten hadden. Of proportioneel was "t
eigenlijk nog erger bjj de Democratische Partij.
Op 25 Rijksdagleden waren er 11 met samen
87 commissariaten! Dit hooge cijfer werd ech
ter veroorzaakt vooral door den advocaat Her
mann Fischer, die op zijn eentje 49 commis
sariaten had.
Er is hier een zekere wisselwerking: Sommigen
worden in den Rijksdag gekozen, omdat zjj com
missaris Van een of andere groote N.V. zijn;
anderen worden tot commissaris gekozen, om
dat ze lid van den Rijksdag zijn: dat stéétl
In 1927 deed zich *t vermakelijke geval in den
Rijksdag voor, dat bij de bespreking over de
monopoliseering van de luciferslndustrie de
Duitsch-nationale afgevaardigde Behrens, een
landarbeider, daar zoo ijverig aan deel nam.
Wat bleek? Hij was commissaris van de Pruisi
sche Hypotheekbank, die nauw -geliëerd was
met de Zweedsche luciferstrust
Toch kan men, als men spreekt over de plu;
tocratle in het Parlement, niet denken aan de
parlementsleden-zelf. Er zitten maar weinig
rijke lieden In den Rijksdag. Trekt men van het
totale aantal leden het dozijn industrieelen en
een paar grootgrondbezitters af, dan houdt
men niet veel meer over dan middenstanders
en arbeiders. Maar wel moet men daarbij jden-
ken aan den invloed, bij de verkiezingen uitge
oefend door
belangen.
Laat men gezamenlijk bij een verkiezing 10
of 15 mlllioen Mark besteden wat beteekende
dit bedrag, vergeleken met de voor- en nadeelen
van een tariefs- of belastlng-verhooging?
De opmerking van Richard Lewlnsohn is niet
zoo onjuist: ,JBo betrachtet, spielt das Geld In
der Politiek, das Geld als Mlttel zur Macht, eine
fthnliche Rolle wie die Fermente in der Chemie-
es 1st elner jener Relzstoffe, die schon in klein
sten QuantitAtén grösste Wlrkungen auszulösen
vermögen.”
Laat men nu uit deze beschouwingen vooral
niet de conclusie trekken: dus weg met het
parlementaire stelsel! Zou men werkelijk mee
nen, dat in het .Derde Rijk" van Hitler het
geld geen rol speelt? Alle kritiek is verboden
en wordt als landverraad gestraft. De geheele
pers is gemuilband. Het nationaal-socialisme is
groot geworden vooral ook door den finantiee-
len steun van de grootindustrie. Gelooft men.
dat deze geldmachten thans In Duitschland
eensklaps van allen politleken invloed beroofd
zijn? Alleen kan men thans niet meer achter
de schermen zien. Dat is het voornaamste ver
schik
Op de tweede vraag („Zoo ja, waaruit is
dan gebleken dat die beïnvloeding ten kwade
gevolgen heeft gehad voor de openbare rust
en orde) antwoordt de Regeering dat een kwa
de beïnvloeding dient te worden gekeerd, ook
voordat de openbare orde er door wordt ver
stoord.
Op de derde vraag (Is de Regeering met den
Interpellant niet van oordeel dat ontbinding
van genoemde vereenlgingen langs processuee-
len weg een meer aangewezen oplossing ware
geweest) antwoordt de Regeering dat het
recht tot ontbinding van vereenlgingen verder
gaat dep de thans genomen maatregelen. Het
Maandagmiddag eageveer half vijf waren in
den Rfjn onder Elden, gemeente Eist, even
voor de Drlelsche spoorbrug aan het zwemmen
de vijf-en-twintigjarige priesterstudent de
heer P. H. J. Hoogveld, studeerend aan het
Seminarie te Rjjsenburg en Pater Norbertus
van de Orde der Capucljnen uit Babberich, die
assistent is in de parochie aan de Verlengde
Hoflaan te Arnhem.
Op een gegeven moment is de heer
Hoogveld tosschen de kribben blijk hanr
onwel geworden met het gevolg, dat hjj in
een gevaarlijken stroom terecht kwam. Pa
ter Norbertus sprong het slachtoffer na,
doch diens moedige pogingen zijn vriend
te redden mislukte Beiden werden door
den stroom gegrepen en verdronken jam
merlijk.
deraacht plaats vond is toe te schrijven aan
toevallige omstandigheden.
Naar men ons mededeelde, zullen alle sche
pen moeten zijn voorzien van een bevrachtlngs-
boekje. Het door een bevrachtingscommlssie
voor iedere reis afgeteekende bevrachtlngs-
boekje zal gelden als bewijs, dat deze commis
sie tusschenkomst heeft verleend, waarmede de
toestemming voor de betrokken reis zal zijn ver
kregen.
Aan een beurtvaartondernemlng, welke vol
doet aan de in de reglementen der commissie
gestelde eischen, kan door de commissie, binnen
welker district zij gevestigd is, al dan niet voor
waardelijke ontheffing worden verleend.
Verder zullen de commissies haar goedkeu
ring kunnen verleenen aan buiten haar tus
schenkomst gesloten bevrachtlngsovereenkom-
sten, indien deze berusten op vastee relaties
tusschen vervoerder en verlader dan wel op ver
voer van goederen in bulk (tankvaart).
Nog kan worden opgemerkt, dat andere dan
binnenvaartondernemingen, welke schepen in
eigendom hebben, van de commissie een ver
klaring zullen kunnen krijgen. Indien <j met
deze schepen alleen eigen goederen vervoeren.
Een dergelijke verklaring kan ook worden afge
geven voor schippers, varende met eigen han
del.
•w—w e leiders in het nieuwe Derde Rijk heb-
^ben het zich tot taak gesteld, den geest
van heldenmoed onder de herboren Duit-
sche jeugd te bevorderen.
Daar zit wat in.
De jeugd van heden toch is allerminst hel
denmoedig aangelegd: zij mag er haar vermaak
in hebben, zich op dans- of sportterreinen af
te jakkeren, zjj moge er een eer in stellen, in
de zotste wedstrijden mede te dingen naar den
kampprijs, in den waren heldenmoed in
de overwinning van zichzelf en haar egoïstische
aandriften toont zjj zich nu juist niet op
haar sterkst.
Vele jongelieden in het nieuwe Duitschland
nu denken de aanmaning tot beoefening van
heldenmoed blijkbaar aldus het best te kunnen
volgen, door over de grenzen van biet Dultsche
Rijk, in Oostenrijk, in Zwitserland en in Neder
land, herrie te gaan schoppen en onrust te
komen verwekken.
Zaterdagavond had een aantal van deze as-
pirant-helden Nijmegen tot operatle-terreln
uitgekozen; het waren, nota bene, Nederlan
ders, die in Duitschland woonachtig zijn en bU
zekere Dultsche leiders wellicht een wit voetje
hoopten te krijgen door in Nederland eens te
gaan demonstreeren met het Deutschtum.
waarmede zij in het groote vaderland blijkbaar
belast geraakt zijn.
De toeleg slaagde uitmuntend:
er ontstond herrie, politie moest er aan te
pas komen, er werden schoten gelost; een
extra tram moest gerequlreerd worden om het
jeugdige heldendom weer veilig en wel, achter
neergelaten gordijijtjes beschut tegen de woede
van een vijandige massa, over de grens te krij
gen.
De heldendaad was verricht, en decoraties
zullen wellicht volgen,
maar in ernst: moet er nu zoowel van
Dultsche als van Nederlandsche zijde niet
binnen den kortst mogeljjken tijd een stokje
gestoken worden voor zulk kwajongensachtig
engevaarlijk gedoe?
De N. V. „De Residentiebode” te ’s-Graven-
hage geeft aldaar reeds sedert 40 jaren het
dagblad ,De Residentiebode” uit. De courant
werd tot op heden gedrukt bü de N. V. Ten
De motorrijder P. O. uit Oudewater, die bij
het auto-ongeval bjj Rietveld, dat Zondag
avond plaats vond, met een beenbreuk was
opgenomen en naar de Rijkskllnieken te
Utrecht was overgebracht, is Maandagmiddag
aan de gevolgen van de bekomen verwondin
gen overleden. Thans zijn dus twee dooden
tengevolge van dit ongeval te betreuren.
De burgemeester van Rietveld verzoekt den
motorrijder, die ook nog getuige van het on
geval was, en vermoedelijk uit Den Haag af
komstig is. maar is doorgereden, zich zoo spoe
dig mogelijk te willen melden om inlichtingen
te verschaffen.
Het lichaam van den heer Hoogveld werd
spoedig gevonden. Twee doktoren hebben nog
gepoogd de levensgeesten op te wekken, doch
te vergeefs. Het lijk van Pater Norbertus is
afgedreven en nog niet gevonden. Op de plaats
van het ongeluk is een gevaarlijke stroom tn
den Rijn. Op deze geïmproviseerde zwem
plaats bood het baden dan ook geen enkele
veiligheid. Beide slachtoffers moeten niet vol
doende hebben kunnen zwemmen. De versla
genheid in het dorp is groot. De heer Hoog
veld zou in het volgend jaar priester worden
gewijd.
Het lijk van pater Norbertus is Dinsdag on
der Opheusden opgehaald.
Het Keizerrijk was een Republiek geworden.
Het algemeen geheim kiesrecht voor mannen
en vrouwen werd de grondslag der Staatsrege
ling.
Na de- Novemberrevolutie van 1918 waren de
heerlijkheden van het oude regiem ten einde. De
opstand van een uitgehongerd volk en een uit
geput leger had in politiek opzicht maar één
doel: de oude machthebbers, kroon, adel en
de machtsinstrumenten der feodale aristocratie
in Bestuur en Leger ter zijde te stellen. Wat
moest in dezer plaats werden gesteld?
Daags voor den 9en November zeide het oude
regiem nog toe de invoering van het democra
tisch parlementair ^rtelsel in het Rijk en m
Pruisen. De Marxisten verlangden meer. In de
plaats van^'Sét' feodaal-kapitalistisch systeem
moest niet 'n burgerlijk kapitalisme treden, maar
het Socialisme. Maar hoe? Het Rükscongres der
Arbeiders- en Soldaten-raden verklaarde op 16
December 1918, dat er een grondwetgevende
Nationale Vergadering moest komen, gekozen
volgens een uiterst democratisch kiesrecht. De
weg van het Socialisme zou moeten loopen over
de Democratie.
Maar de verkiezing viel anders uit, dan zij
verwacht hadden. De nlet-sociallstlsche par
tijen behaalden een kleine meerderheid. Het
Socialisme bleef in het draden-cotnplex van de
Democratie hangen.
Zoo was de November-revolutie van 1918 niet
veel meer dan de voltooiing van de Maart-re-
volutie Van 1848. De macht der feodale heeren
was nu geknot; het grondkapitaal kwam op
gelijke lijn met het industrie- en geld-kapltaal.
De November-revolutie was niet de zegepraal
van het proletariaat, maar de overwinning van
het burgerlijk kapitaal op de feodale machten.
Hoewel men in andere landen had kunnen
leeren, dat Democratie en Kapitalisme zeer
goed vereenlgbaar waren, waren toch de Dult
sche industrieelen tegen het democratisch-par
lementaire stelsel. In het Parlement zagen zij
een broeinest voor socialiseerings-experimenten,
een gevaar voor het kapitalistisch economisch
systeem, een voedingsbodem voor de begeerlijk
heid en de machtsaanspraken van de proleta
rische massa: Daarom steunde de industrie in
het vervolg, ook financieel, alle anti-parle-
mentaire strevingen, ten slotte ook het natio
naal-socialisme.
De Dultsche, uiterst democratische, Grond
wet van Weimar, alleen rekening houdende met
individueele burgers, die allen kiezers werden,
en niet met economische machtsfactoren,
bood voor dergelfjk optreden alle gelegenheid.
Middels het Parlement zou de Staat door het
geheele volk geregeerd warden, en hoe het po
litiek georganiseerd was, daar hield de Grond
wet geen rekening mee. De verkiezing van het
Parlement was de uitspraak van het volk, hoe
het geregeerd wilde worden. De gekozenen ver
tegenwoordigden niet hun partij of belangen
groep, maar het geheele volk. Het geheim stem
recht zou de vrije uitoefening van het kiesrecht
waarborgen
Zoo is de grondfictie van het parlementair
regeerstelsel. ook door de Grondwet van Wei
mar aanvaard. Maar hoe. met welke middelen,
wordt de stembusstrijd gevoerd? Hoe wordt de
individueele kiezer beïnvloed, om op bepaalde
Wijze zijn stem uit te brengen?
Het woord Party was in Duitschland wei
nig in eere, maar het had toch een zekeren
nymbus, omdat men achter iedere partij e«n
wereldbeschouwing zag. Dit was waar voor de
sociaal-democratische partij, en voor het Cen
trum, waarachter de Marxistische en de Ka
tholieke wereldbeschouwingen stonden. Maar
overigens waren de Dultsche „partijen” niet veel
meer dan belangengroepeeringen, om organisa
torisch de Rijks- en Landdagen-verkiezingen te
beïnvloeden.
Om haar actie te voeren, hebben die partijen
allereerst geld noodig, geld voor de bezoldiging
hunner functionarissen en voor de kosten der
propaganda. Bij de meeste partijen zijn de bij
dragen der leden te gering, om die kosten te
dekken.
In 1928 kostte aan de S. D. A. P. één stem
97 pf, en één mandaat 16.500 M.
Niet veel duurder werkte het Centrum: 33 pf
per stem, 20.000 M. per mandaat.
De Duitsch-Natlonalen betaalden 1.15 M. per
stem, én 68.500 M. per mandaat. De Dultsche
Volkspartij 1.40 M. per stem, en 83 000 M. per
mandaat. De Democratische Partij 1.40 M. per
stem, en 84.000 M, per mandaat.
In t geheel betaalden deze vijf Partijen voor
De Rentestand is met ingang van 15
Augustus door de directie van De Neder-
landsche Bank N.V. als volgt vastgesteld:
Wisseldisconto verlaagd tot 3 procent, pro
messendisconto verlaagd tot 3i/2 procent,
beleening van effecten verlaagd tot 3%
procent, beleening van goederen verlaagd
tot 3% procent en voorschotten in reke
ning-courant verlaagd tot 3 >4 procent.
De aanvraagformulieren voor een bevrach-
tingsboekje, ontheffing, goedkeuring of verkla
ring, zullen binnen enkele dagen reeds door de
bevrachtingscommissles op aanvrage worden ver
strekt. Deze datum zal door de verschillende
commissies in de dag- en schippersbladen wor
den bekend gemaakt. Wij kunnen mededeelen,
dat de commissies gevestigd zullen worden in
de, volgende plaatsen: Leeuwarden, Groningen.
Veendam, Meppel. Zwolle, Nijmegen, Venlo,
Maastricht, ’s-Hertogenbosch, Breda. Terneu-
zen, Dordrecht, Rotterdam, Haarlem, Leiden,
Amsterdam, Amersfoort, Utrecht, Alkmaar en
Enkhuizen.
