De cholera in ons land
T
I
E
vttfiaal wui den iay
Nu
kunnen
wij gaan!
want nu wij’"Akkertje" bij ons hebben
zullen wij zeker géén last hebben van
hoofdpijn, spierpijn, kiespijn, of der
gelijke kwaaltjes die zoo dikwijls een
prettig uitstapje kunnen bederven!
Neem dus op tochtjes Akker-Cachets
mede. Slechts 50 cent per 12 stuks I
Gemakkelijk innemen. Geproeft niets.
M DE APOTHEEK M
DE WITTE ZWAAN
DE WERELD
ROBINSON CRUSOE’S AVONTUREN
ROBINSON! Een Hollandsche schoen
Alle abonné’s
voor Hollandsche jongens
ii
HEVIGE EPIDEMIEEN IN
DE VORIGE EEUW
WOENSDAG 23 AUGUSTUS
P
Smakeloos
3
Krach tstation
D
gen
AD
Wat de geschiedenis
leert
De Duitsche binnenland-
sche tabaks-productie
Papierschaarschte in
Rusland
g NAAR HET DUITSCH |=g
s VAN RUDOLF HERZOG
-
De „Arethusa”
P» zorg voor good drinkwator
bracht da ziekte langzamer
hand buiten de grent
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
maakt
Ben minder goeden klank.
Cl
ritten.
nooit
op-
Robbie en Topsy liepen te wande
len over de weide van de giraffe, toen
te
OP
Na een poosde stak de krokodil
staart In de hoogte vlak bü Edwin
en de aardmannetjes gebruikten den
Je tevreden bent
staart als een soort ladder om op den
voor
ze*
Morgenavond vervolg.)
e
merkte giftig
lief van den krokodil om ze te helpen
er boven op te komen?", vroeg Topey
De oude .Arethusa", het laatste oorlogsschip
dat nog als zeilschip bij de Engelscbe marine
x een
It sa-
In verband met de papierschaarschte sou te
Leningrad selfs een verordening zün uitgevaar
digd. dat de krantenverkoopers aldaar slechts
nieuwe kranten mogen verkoopen bü inlevering
van een oude.
Vandaar de glans van klatergoud.
Van schijnen en van lijken.
Want van coulissen mag men
Den achterkant bekijken/
Zoo komt de waarheid en de deugd
Ook dikwijls in verdrukking.
Al grijpt het spel Je somtijds aan
En brengt het in verrukking!
De wereld is een schouwtooneel
Klinkt Juister en ook aardig.
Wij allen spelen onze rol.
Ofschoon niet altijd waardig.
Wel zie Je menig debutant,
Die 't nooit en nimmer leert.
Maar velen geven zeer goed spel
En zeer geraffineerd!
(Ingezonden Mededeellng
19
•n
re
m
nog
van
1 ge-
lls
tn
te
en
el
ce
Ve
et
de
ft,
n.
Jtslg
men"
ia ?9
vol-
noest
i vier
i het
'OOlt-
wor-
Zee-
dschs
saam'
onder
atleve
aform
et
er
ve
tn
1"
nster,
Mtart
eder-
ieren.
toch
If elf
veest,
aarin
i van
Co-
land
s. te
Den
r ge-
geel-
i het
Lief kind! MUn dappere Vilma!
Ze glimlachte tegen hem en stond snel weer
op.
Geen zorgen vader, windt u zich maar niet
op. U zult zien, het komt wel In orde.
Ze knikte hem toe en verdween naar de keu
ken, om voor het avondmaal te zorgen.
De musicus wendde zich tot zijn gast.
Vindt u haar niet bewonderenswaardlg
vroeg de vader geroerd.
Heinrich drukte hem zwijgend de hand.
Het is geen kunst, ging de oude man voort,
als je Inellende bent opgegroeid, opgeblasen
en verwaand te worden als je in betere omstan
digheden komt. Maar als men altijd aan een
zekeren welstand gewoon is geweest en dan plot
seling aan lager wal raakt en eigenlijk tot een
laveren stand gaat behooren.... dan den moed
niet te verliezen
Hij haalde diep adem.
Dan Is het heel moeilijk om er weer bo
venop te komenHet Is bijna ónmogelijk.
Heinrich probeerde hem 'n beetje te troosten
U hebt uw muzieklessen toch nog, meneer
Melnard.
Die paar lessen bewaren me net precies
voor den hongerdood
En uw vrienden dan? Daar rekent u mij
toch ook onder, ook al bezit Ik niet veel. Uw
dochter zegt Immers ook, dat het wel weer tn
orde zal komen.
Als mU nu een* wat overkwam. Dan was
het heelemaal gedaan!
Dacht u dat, meneer Melnard, riep Heln-
rug .van Edwin te klimmen.
_Zjj willen zeker een ritje doen
En daarom is de beste rol.
Naar oordeel en verstand.
Niet altijd die van hoofdpersoon,
Maar vaak van figurant!
MARTIN BERDEN
(Nadruk verboden)
niiiiiiiiiitiiiiiniiiiiiiiniimiiiiiiniiiitiinni
OP
den rug van de giraffe," zetde Robbie
„Dat geloof Ik ook en Is het niet
i en
VUst
verloop van den avond bracht Heln-
gesprek opnieuw op het concert, dat
in het begin van het winter-seizoen
moest geven. En al scheen de oude man er vaak
weinig voor te voelen, Heinrich bleef hardnek
kig aandringen
U moet, beweerde hU- U moet, U bent het
aan uw dochter verplicht.
Wie zal van mijn bestaan notitie nemen’
set Melnard moedeloos. Het is verloren moeite
Voelt u dan heelemaal geen drang om in
het publiek op te treden?
Of ik dien drang voel? antwoordde de oude
ik
Pfalzdorf!
Met vochtige oogen stond Vilma op en ging
de kamer uit om de tranen, dte tn haar oogen
kwamen, te verbergen. Het werd voor Heinrich
tUd. om naar huis te gaan, wilde hü bij „de
Witte Zwaan" niet voor een dichte deur komen.
Hl) stond op en nam afscheid van den musicus,
die onder den indruk van het gesprek In een
hoekje in elkaar gedoken bleet gitten.
Toen hij in de gang kwam en naar Vilma
zocht, stond ze plotseling voor hem.
Goeden nacht, zet hü. terwijl een eigen
aardig gevoel van bevangenheid zich van hem
meester maakte.
Goeden nacht, antwoordde zU-
HU ging niet.
Hebt u geschreid? vroeg hü «acht.
Te Halbun in Siberië is een nieuw electrisch
krachtstation geopend met een capaciteit van
12 000 kilowatt, welke In de toekomst nog ver
dubbeld zal worden.
iniiiiiniiir
bü verlies van *n
anderen vinger
Van vreugde.
Vilma....?
Ze hief haar hoofd op en keek hem aan.
lieve Vilma, herhaalde hü en hjj kuste
haar.
Goeden nacht, Heinrich.
De sterren fonkelden aan den hemel en hij
ging naar huls, over-gelukklg. HU zong en floot
en praatte In zichzelf, alsof hü niets dan lie
deren In zich voelde zingen. Verloofd? vroeg
hU zich af. In t geheim verloofd?!
HU had zich dat heel anders voorgesteld.
Dat mooie, fUne meisje, was nu van hem? HU
bleef staan en liep terug om nog eens naar het
huisje te zien. Toen vloog hü als een storm
wind naar huls.
HU was büna tegen Dores aangeloopen. die
aan de deur stond en met een sprong zjjn groote
voeten in veiligheid bracht.
—Drommels, riep de huisknecht, hebt u soms
ook al geërfd? De wereld schUnt vandaag op
haar kop te staan.
Ook geërfd? herhaalde Heinrich met een
verbijsterd gezicht.
Ik dacht het maar, omdat u uw kennissen
niet meer schUnt op te merken en door het
huls loopt als meneer Roze. Die heeft de kans
gekregen om baas van dé apotheek te worden
en loopt als een gek het heele buis door.
Manheer Rose? Wat Is er met mijnbeer
Rose aan de hand?
Zijn tante heeft hem het genoegen gedaan
om naar den hemel te gaan.
(Wordt vervolgd).
ICH.)
en
«n
rich opgewonden. Dacht u dat Ik dan met mUn
handen In de zakken zou toekUken? Wat dat
betreft kunt u lederen avond rustig gaan sla
pen. Al ben Ik pas twintig, dat vertrouwen heb
ik toch zeker wel aan u verdiend.
De oude musicus zag den enthousiasten jon
gen In de oogen.
Mijnheer Pfalzdorf. zei hü zacht, het onge
luk maakt me wantrouwend. Als Iemand anders
dat gezegd had, had Ik hem beleefd verzocht,
zich met rijn eigen zaken te bemoeien, zelfs als
hU er maatschappelijk beter voor stond dan u:
ik bedoel onafhankelUker. Maar tegenover u
zal ik voortaan niet meer mijn nood klagen.
HU ging naar de kast en haalde het kistje
sigaren te voorschUn.
We gaan er eentje opsteken.
Dadelijk daarop kwam Vilma weer binnen.
Haar oogen zochten Heinrich en bleven op hem
rusten. Toen vroeg ze beiden aan tafel te ko
men.
In het
rich het
Melnard
Een bericht uit het Handelsb'ad over de ver
moedelijke oorzaak der groote cholera-epide-
mle waar ons land nog in 1832 mee werd ge
troffen. Er sluimert onder de menschen nog
altijd een onbepaalde angst voor deze epide
mische riekte en nauwlUks begint op groote
schaal een dlarrheeverschijnsel zich te vertoo-
nen. of allerlei voorzorgsmaatregelen worden
er genomen. (Cholera begint meestal met over
vloedige ontlasting van een soort rUstachtige
ongekleurde vloeistof). De verwekker der riekte
is de in 1883 door Robert Koch ontdekte
„komma" of cholera-bacil, terwijl de riekte
zelf voor het eerst is waargenomen in 1817, in
de omgeving van Calcutta, ze verspreidde zich
toen snel over een groot gedeelte van Zuld-
Arië, den Indischen Archipel en China.
In 1830 vertoonde de gevreesde ziekte rich
ook In Europa, om vanuit Rusland. Polen,
DUltsch!and, Nederland. Engeland en Italië te
besmetten. In 1833 kwam vrU onverwachts de
verschrikkelUke plaag haar aanwezigheid too-
nen Want verschrikkelijk was het zeker en de
angst ervoor was gestegen door de machte
loosheid der geneeskunde. Dr. Blume, na ja
renlang verbluf In Indlë, vertelde er over als
professor te Lelden op de colleges. HU beschreef
do verschijnselen: plotsellngen braakloop, uit
tering van het lichaam, groote afkoeling, weg
zinken der oogen, kromtrekklng van vingers
en teenéü, oprlmpeling der huid, blauwe kleur
om oogen. mond en elders Het eenige wat
doenlijk was bestond In een flinke dosis opium
aan den patiënt te geven en dan afwachten of
hü de crisis zou doorstaan, hetgeen hoogst
zelden gebeurde.
Alles was beproefd om den vijand bulten de
grens te houden en Koning Willem I zond
eenige deskundigen naar BerlUn en Hamburg
op verkenning uit. Daarop volgden kordate
maatregelen. Zoo goed mogeluk werden de
grenzen gecontroleerd, overal een strenge qua
rantaine ingevoerd. We bleven niet gespaard.
Uit Londen kwamen alarmeerende berichten,
in Parijs stierven plotseling veel jongelui in
carnavalsplunje en op den 25sten Juni brach
ten twee Schevenlngers, een stuurman en een
matroos, dc ziekte In hun dorp.
Waar hadden de vlsschers de ziekte ont
moet? Nooit is het bericht uit het Hande’s-
blad tegengesproken en In groote trekken zal
de zaak rich ook zoo wel hebben toegedragen
Uit het Ingestelde polltie-ondersoek kwam vast
te staan, dat er talk en wol is binnengebracht
uit een besmet schip. De Eliza was gestrand op
reis van Petersburg naar Londen aan de kust
te Vlieland. Vast staat verder dat de talk Is
vervoerd naar den Haag en Rotterdam. Dc
heeft dienst {edaan en de laatste zestig jaar
gebruikt werd als opleidingsschip voor onver
mogende jongens, is in slooperst^nden over
gegaan. Het is van de boelen te Orecnhlthe.
waar het gemeerd lag, de Theems opgesleept
naar de slooperswerf te Woolwich, gesalueerd
door alle schepen die het op zUn laatsten tocht
tegen kwam. Gedurende den tUd, dat de ..Are
thusa" dienst deed als opleidingsschip, zUn bU
haar aan boord 12.000 jongens voor de Britsche
marine en koopvaardU opgeleid.
Een nieuw schip, eveneens .Arethusa" gehee-
ten, zal ter vervanging als opleidingsschip in
gebruik worden genomen.
van een besmet schip. BU nader onderzoek
toen het volgende gebleken: Een Schevenlng-
sche pink had voor eenlgen tUd op de Noord
zee een koopvaardijschip ontmoet, dat geen
handelen, anders had Ik hem een draai om zUn
ooren gegeven.
Vilma stond met een bleek gezicht naast de
tafel.
Het is goed, zei ze, dat u zich Ingehouden
hebt. U riet, wij doen het ook.
Heinrich ging op haar toe en hjj nam haar
hand.
Als ik u daar zoo zie staan, juffrouw Mel
nard. zei hU opgewonden, zoo bleek en zoo
weerloos, dan spUt het me toch, dat ik dien ke
rel heb laten gaan, zonder hem een pak slaag
te geven.
We zouden elkaar dan niet spoedig weer
ontmoet hebben, antwoordde ze dof.
Wat? riep hU verbaasd uit. Kan die koster
daar zooveel Invloed op uitoefenen?
Ze schudde van neen en trok haar hand weg.
Ach wat, zelde de oude, die vlegel, die
schUnhelllge kerel! Omdat dit huisje van hem
is en hü mU met de huur In zUn macht heeft,
komt hU eiken dag en flikflooit mUn dochter.
Maar Uever breng ik haar naar t kerkhof, dan
dat Ik.
De oude musicus Het zUn arm zakken. Opeens
sloot hU «Un kind hartstochtelUk in zUn armen
en kuste haar zwarte lokken Heinrich was ont
roerd HU had wel kunnen schreien en hij wist
niet waarom. Wat had hU graag dat bleeke kop
je tusschen rijn handen willen nemen om een
glimlach op dat lieve gericht je te tooveren!
De oude musicus bracht haar naar de sofa,
drukte haar zacht In de kueeens en streelde
haar wangen.
en Schevenlngsch choiera-lUder heeft vol
gens betrouwbare berichten op zUn sterf
bed bekend, dat hü goederen gedragen heeft
BERLIJN. 22 Aug (VD) De Saksische
Minister van Handel heeft het initiatief geno
men tot een poging om Hamburg en Dresden
te maken tot het belangrijkste Europeesche
handelscentrum voor Oostersche tabak.
Op zün initiatief is een kartel gevormd van
alle sigarettenfabrikanten In Duitschland, die
verplicht sUn. minstens een kwart van de door
hen verwerkte ruwe tabak op de blnnenlandsche
markt te bekUken.
In verband hiermee is Interessant een rapport
van het Instituut voor Tabaksondcrzoek te
Forcheim in Baden, dat er eindelUk in ge
slaagd Is tn Duitschland een behoorlUke siga
rettentabak te kweeken. De kwaliteit van deze
tabak zou niet onderdoen voor die van Turk-
sche en Macedonische.
Binnenkort zouden de In Duitschland gefa
briceerde sigaretten dan ook een belangrUke
hoeveelheid Duitsche tabak bevatten. In totaal
wordt in Duitschland reeds 25000 ton tabak per
jaar verbouwd, die echter èoor het grootste ge-
deelt» in sigaren wordt verwerkt.
lamd van schrik, radeloos smeekte
hulp. De doktoren stonden volslagen
I loos, zooals blUkt uit de verschenen brochuren.
o.a die van dr. Pant.
En hoe gering hun werkelUk Inricht was laat
deze raad vermoeden: „het is volstrekt onnoo-
dlg, om bU de komst der cholera voorzichtig
te zün met Maas of Rot te water: geen medicus
behoeft het gebruik van regenwater voor dran
ken of eten te koken aan te bevelen.” Dat was
geen volksstem, doch die der knapste genees-
heeren eener groote stad, van voor 100 jaren.
Ze wisten niet beter en de bacteriologie lag
nog In de luiers der toekomst verborgen.
Toch heeft de genoemde dokter Blume reeds
toen de beteekenis van rein drinkwater wel
verondersteld, hetgeen dan ook door hem in
een brochure is uiteengezet, die hU zeer
menschlievend op groote schaal kosteloos liet
bezorgen De riekte kwam tegen den winter
1832 tot sti'stand, om het jaar daarop zich
weer aan te dienen, zonder nu echter een
even vruchlbarem bodem te vinden. Daarna
hoorde men in jaren niets meer van de chole
ra, met het noodlottig gevolg, dat ook even-
tueele voorzorgsmaatregelen werden nagelaten.
Duur werd dit betaald. Wel had men Eugène
Sue's „JuU errant” gelezen, waarin de epide
mie te ParUs op geniale wUze Is beschreven,
doch laksheid en onwetendheid voerden tot
zorgeloosheid, 't Is Intusschen 1848 geworden.
De democratische storm jaagt over Europa.
Da Costa stelt de vlsioenaire vraag: „Wachter,
wat is er van den nacht?” waarmee hU „de
revolutie" van 1848 aankondigde. Verliep de
revolutie bü ons kalm en waardig zonder een
enkel slachtoffer, niet zoo onschuldig was de
cholera, die In October, uit Engeland, het land
binnendrong Nu stierven er In Rotterdam 2100
menschen, toen 2’, pet. der totale bevolking,
en over het heele land was de uitslag veel
zwaa^^r oan in 1832. De angst greep vooral
de opgepropte volksmassa's der achterbuurten
aan, die soms tegen den avond uit pure ver-
twUfellng de nachten op straat doorbrachten.
Het jaar daarop was het weer raak, daarna
in '65, 72 en In '92 nog eens. Maar nu begon
ook de strijd tegen de verspreiding en droeg
men zorg voor licht, lucht, ruimte, rloleering,
bouw en andere verordeningen. In opmerkelijk
verband met de cholera-epldemles staat de ver
spreiding van het leidingwater. Zooals Is c~
gemerkt schreef dr. Pant (en dr. Mulder) 'in
een brochure, dat er geen reden was zich over
den toestand van het drinkwater ongerust te
maken, als zou hierdoor de cholera een ge-
makkelijke verspreiding krijgen. Fatale vergis
sing! Als gezaghebbend professor te Utrecht
hield dr. Mulder aan deze meening vast. En
toen nu alleen de hoofdstad (na 18481 werk
maakte van het drinkwater, dat onverdacht
zuiver uit de Vogelenzangsche duinen werd op
gepompt, een afstand van meer dan 20 K.M.,
bleek bU de epidemie van 186566. dat juist
Amsterdam weinig slachtoffers had. speciaal
dan de ventandlgen, die waterleiding bezaten.
Haarlem, dat met Amsterdam samen deedt.
was even gelukkig en zoo moesten ook hier
weer veel slachtoffers vallen door gebrek aan
kennis.
De bacteriologie, onder leiding van dr. Snel
len toonde de vergissing aan en nu maakten
de meeste steden groote haast om zich van
een zuivere waterleiding te voorzien. Daarmee
is de cholera dan ook zoo goed als verdwe
nen, want de kortstondige herhalingen uit de
zeventiger en tachtiger jaren, bleven binnen
zeer enge grenzen. Voorwaar een schitterende
overwinning der wetenschap in de prakrijk,
met niet genoeg te waardeeren resultaten voor
de bevolking
Goed drinkwater, veel drinkwater, Is dus een
soclaal-onmlsbaar iets, en daarom moet het
voor iedereen te verkrijgen zijn. Geen com-
mercieele onderneming waar de gemeentekas
wel bü vaart mag de exploitatie worden, doch
een Inatelllng, die desnoods eenige offers van de
gegoeden der burgerij vordert. Hier staat de
geschiedenis met opgeheven vinger: wees voor
zichtig! Uit het kwade Is ook in dit geval het
goede geboren, een geesel der menschen, de
cholera, stortte duizenden in het graf, in die
pen rouw, tot eindelUk de verlossing kwam
zee een koopvaardijschip ontmoet, dat geer,
enkel teeken van leven gaf. De Schevenlngers
waren op dit geheimzinnige vaartuig toegezetld
en hadden bU rijn nadering bemerkt, dat er
ook reed* een andere pink lag. Aan boord had
rich een vreeselUk tooneel voorgedaan; overal
verspreid da lUken der bemanning en daartus-
achen de vreemde schippers, niet dood nog,
maar zwaar riek en kreunend van de pUn Doch
de Schevenlngers hadden zich aan dit ontzet
tend schouwspel weinig gestoord; ze hadden
nauwelUka den tUd gevonden, om rich met hun
zieke collega e te bemoeien; ze hadden dadelük
met begee-igen blik gezocht naar de lading
En ze hadden heel wat gevonden, groote hoe
veelheden wol en talk uit Rusland. Daarvan
hadden ze meegenomen wat ze konden, van de
talk zelfs onderweg een deel gebraden om er
hun maaltijd mee aan te vullen. En vervol
gens hadden ze hun buit helmeUjk aan wal
gebracht in Schevenlngen, verborgen In het
duin en verkocht aan Schevenlngers, Hage
naars, ja zelfs aan Rotterdammers.”
1
34
Zou het niet beter zUn, dat meneer zich In
rijn jonge jaren wat meer bezig hield met han-
delswetenschappen dan met zang- en vioolles?
Dat zou meneer Friedrich zeker beter aanstaan.
Heinrich draaide zich om. Maar voor dat hij
het brutale heerschap te woord kon staan, had
Melnard zjjn party al gekozen.
Ik houd van een grapje, meneer Stramm
U staat altUd met grapjes klaar, u kunt een
heel gezelschap opvroolUken. Jammer dat van
daag.... enfin, het is een bijzonder geval. Tot
ziens dan, meneer Stramm!
MUnheer Stramm ging heen. In de deur
draalde hu zich nog eens om en
op:
Van morgen af, juffrouw Vilma, zal ik óók
■angles nemen. Dat Is solider dan met zoo'n
jongeman.
HU verdween en Melnard stak hem dreigend
«Un vuist na.
Vlegel, siste Heinrich tussehen rijn tanden.
Men moet gasten nu eenmaal behoorlUk be-
BU den gemeenteraad van ParUs is een ver
zoek ingediend, dat men nog mild beoordeelt,
als men het het toppunt der smakeloosheid en
frivoliteit noemt. De indiener van het voorstel
ia de ofkestdlrigent uit Chicago, die verzocht
heeft In de onderaardsche catacomben van ParUs
concerten met zUn jazzkapel te geven. Dit
voornemen heeft bU de ParUsche bevolking
groote onrust gewekt, vooral de kerkelUke krin
gen protesteeren tegen deze onbeschaamdheid
en wenschen de catacomben, de heilige graf
plaatsen, niet voor Jazzmuziek af te staan.
Anderen herinneren er aan. dat reeds In 1897
in een groote onderaardsche hal der catacomben
een muziekuitvoering plaats gevonden heeft.
DestUds verschenen de leden der regeering en de
ultgenoodigdc gasten, om rich aan het donkere
karakter der omgeving aan te gassen, zelfs in
het zwart. Het programma van dit concert be
stond uit den treurmarsch uit Beethovens
..Heroïca". den treurmarsch van Chopin en den
doodendans van Saint Saens, een programma
dat dus overeenkwam met de waardigheid van
de plaats.
musicus. O, die drang als vroeger te spelen zal
tot op mUn laatsten ademtocht in mU blU-
ven zooals een oud legerpaard terug vei langt
naar het eskadron. Maar het paard is nu afge-
dankt. De critlek zal een obscuur musicus als
mU niet meer ..au sérieux" nemen.
De critlek? herhaalde Heinrich met na
druk. Wacht eens, ik ben er! De critlek zal uw
prestaties zeker wel ..au sérieux" nemen. Den
kunst-redacteur van onze groote courant hier
ken ik heel goed. Ik zal er met hem over spre
ken.
De oude man liet zUn hoofd zinken Men kon
aan hem zien, dat de schUnboar uitgedoofde
hoop weer in hem wakker werd.
Goed, zei hü nu. Een lafaard ben ik niet,
waag het! Op uw verantwoording, münheer
en Edwin, de giraffe, stond er dlchtbU-
„Ik ben nieuwsgierig te weten,”
zelde Topsy, „waarvoor zU den kro
kodil noodig hebben.”
LONDEN, 22 Augustus (V.D.) De ..Tunes"
meldt uit Riga, dat de papierindustrie In
de Sovjet-Unte In een critteken toestand
verkeert De product.e In de eerste helft
van 1933 bleef 40 pCt beneden de produc
tie In dezelfde periode van 1932 De arbeid*- en
Verdedlglngsraad heeft een aantal directeuren
van papiertrusts ontslagen en een vervolging
tegen hen Ingesteld. Tot hen behooren ook de
communisten Kotowltsj en EJUfef. Maatregelen
zUn genomen voor een volkomen reorganisatie
der papierindustrie, die voor 1 October a*. vol
trokken moet zün.
De icereld Is een pijp kaneel.
Zoo klinkt het soms verlichtend.
Je zuigt er aan. maar krijgt niet veel, 5
Volgt daarop minder stichtend.
oord
moet men zoc
let* niet geven
nog veel minder
aan geldwolven
maar wèl aan
tooneelspelera.
The» tennenscher
ri)n daaraan ge-
Maar de waterleiding bracht niet alleen de
cholera bulten de grens, sinds haar algemeene
verspreiding heeft de waterleiding ook ver
schillende koortsen, o.a. de Zeeuwsche. de ver-
raderlUke typhus, velerlei vroeger vaak voor
komende ingewandsziekten, zoo goed als uit
geschakeld. De sterftecüfer» spreken een dui
delijke taal, de zwakken verdwenen vrü zeker
spoedig na de geboorte, de sterken bleven In
leven, en de mlddelmatlgen waren meestal
levenslang laboreerende aan diverse kwalen.
F. d. K.
zü een zeer aardig spelletje zagen.
Drie aardmannetjes liepen naar een
van de krokodillen van den zeeman
Maar tegen z‘n verwachting en tot s*n diepe
teleurstelling bleef het succes uit. Van de helft
der zendingen vernam hü niets Die was zeker
in handen geraakt en gebleven van dienst
personeel. vuf der zendingen ontving hü- als
geweigerd, terug De laatste zending was blük-
baar in verkeerde handen gevallen, In handen
van iemand die licht geraakt zijnde. In deze
zeepzending een beleedlgende toespeling sag
op de geringe zorg, die hü voor z'n lichamelüke
zindelükheid droeg. Deze -heer betuigde Joli-
coeur z'n dank door hem een brief te schrüven.
waarin hü liem uitmaakte voor alles wat lee-
lük was.
Echter. In spüt van dit treurig resultaat,
was de zeepfabrikant niet ontmoedigd.
„Wat drommel!” peinsde hü. "ik
verkeerd aangelegd; dat zie ik nu duldelük in.
Menschen. die aan politiek en letteren doen.
■sss»sssst»SSS»see»ts4»ss«se»s»s»ssesseseeeëeeeew
\De nieuwe
zeepsoort I
f»s»»s»s»»ss»4«s».»4«»ss»s»»»»»s»4««»»»s<t»ssssss«sssr
woon. Van fabrikanten en grossiers krijgen ze
nlles voor niets gestuurd, als de meest doel
treffende reclame"
Weer liet Jollcoeur een dozün alleraardigste
doosjes met stukken satrapenzeep vullen, die
hU met z'n eerbiedige groeten, aan twaalf
.ooneelapelers en theater-directeuren zond.
Hü behoefde ditmaal niet lang te wachten
op antwoord. Vier en twintig uren daarna ont
ving hü een dozün ..minnebriefjes'' van onge
veer den volgenden Inhoud:
..Münheer. Uw satrapenzeep is een schande
voor de menschheid. Ik ben zoo dwaas geweest
om er gisteravond gebruik van te maken. Toen
Ik vanmorgen ontwaakte, was m n gezicht zoc
rood als een biet en zat vol pulsten en uitslag
Maar ik verzeker U, dat dit muisje een staartje
zal hebben. Ik heb de rest van dat vuile goedje
naar het gemeentelük chemisch laboratorium
laten brengen, om het scheikundig te later
onderzoeken. We zullen eens zien, of U maai
ongestraft een zeepsoort in den handel kunt
brengen. Waardoor het algemeen welzün on-
middellijk gevaar loopt voor goed ten ondet
te gaan <w.g Godlsart
Toen Jollcoeur dit kattebelletje gelezen had
trok hü de schouders op.
..Bah!" riep hü. -de opperhuid van die kerel»
Is al half vergaan door 't gebruik van allerlei
smeerseltjes en dat voortdurend schminken.
Geen wonder, dat hun huid niet tegen t ge
bruik van mün satrapenzeep bestand is. Boven
dien. wat willen die dwaze menschen met hun
onzinnig geschrüf bewüzen? Neen, ik weet al
wat ik hebben moet: eenige oprechte en een
voudige woorden van waardeerlng ten papiere
gebracht door eerzame lieden Nemen we als
voorbeeld naar een kleinen handelaar, een
koopmannetje."
Zoo gezegd, zoo gedaan Jollcoeur legde drie
stukjes satrapenzeep in een fün met licht-
blauwe züde gevoerd étui en begaf zich op weg.
op zoek naar iemand, dien hü met dit ge
schenk. op hoop van goeden ’uitslag gelukkig
kon maken.
Het duurde niet lang of hü trad het maga-
zun van een steenkolenhandelaar binnen
„Wel vriendlief", zoo begon hü. „in z'n han
den wrijvend, alsof hü 't koud had. „*t ia
frischjes vandaag; maar dat komt in je
kraam te pas. Nogal tevreden over de zaken?
„Dat kon wel slechter, meheerl" antwoordde
de man .En wat Is er van Uw dienst? Moet
Ik soms een paar mud anthraclet bü U bezor
gen? of nootjeskolen?"
„Neen, vriendlief; ik heb niets noodig.’ her
nam Jollcoeur op luchtigen toon; ..integendeel,
ik kom je iets brengen. Hier pak aan!”
En hü duwde in de zwarte handen van den
steenkolenhandelaar het snoezige doosje, dat
weldra niet meer snoezig wa*
„Dat is zeep.” lachte hü- toen de ander hem
verbaas^ aankeek, „een nieuwe zeepsoort. die
Ik heb uitgevonden en nu fabriceer; ik deel nu
eenige doozen aan kenners uit, om m'n zeep
bekend te maken."
Het gericht vsm den steenkolenman werd
nog zwarter dan het al was
„En wat moet dat kosten?" vroeg hü-
„Niets, m’n Meve man; dat kost je mets; je
krijgt dat doosje van mü cadeau
En nu legde Jollcoeur aan den man met bet
zwarte gezicht en de groote handen uit. wat
hü elgenlük van hem verlangde.
„Dus als je tevreden over m'n zeep bent, als
je tevreden bentzoo eindigde hü.
..Wis en waarachtig ben ik tevreden." zei de
man. „dat begrüpt U toch wel; voor zoon
prüs."
Z’n tevredenheid betuigde hü zes weken
daarna schriftelük. toen Jollcoeur den volgen
den brief ontving, die wel in staat was hem
over z'n vorige teleurstellingen heen te zetten:
..Meheer. Eet) maand geleden heb ik voor de
eerste en .laatste maal van Uw zeep gebruik
gemaakt- Ik ben er zóo schoon door geworden,
dat ik na dien tüd nooit meer behoefte ge
voeld heb. om er weer gebruik van te maken."
(wg.) Aristide Ooujat. Steenkolenhandelaar.
oen Jollcoeur er na veel* moeite in ge
slaagd was 'n heel voordeelige toiletzeep
uit gesteriliseerd schotelwater en püV~
aarde te fabrlceeren. begreep hü maar al te
goed, dat daarmee alleen z'n fortuin niet ge
maakt was. Het moellükste was nog niet ge
daan: het nieuwe product aan den man te
brengen.
Maar, wanneer Iets nieuws met succes wil
verkocht worden, dan moet het een pakkenden
naam hebben. Daarom noemde Jollcoeur z’n
pas uitgevonden fabrikaat: Satrapenzeep een
naam. zoo meende hü. die de gebruikers Mn
de genietingen van *t Oosten zou doen denken.
Bovendien moet een voortbrengsel van T
menschelük vernuft, wil het gemeengoed van
allen worden, voortreffelüke eigenschappen be.
Waardoor het zich van elk voortbrengsel
vwn Z'n soort onderscheidt. Daarom huurde
Jollcoeur den voorgevel van het huis, waarin
hü appaulementen had en liet daarop bü wüze
van reclame het volgende schilderen:
„Satrapenzeep die heliotropen-essence bevat.
Is de beste! De eenige zeep die aan ouden van
dagen de frlschheld der jeugd teruggeeft;
zacht en llëfelük in t gebruik; de eenige zeep,
die de huid reinigt zonder haar te beschadigen
Vervolgens zette hü »*ch aan 't werk om een
advertentie voor de bladen en een prospectus,
tot algemeene verspreiding onder 't publiek,
samen te stellen Toen hü daarmee bezig was.
trof hem het volgende denkbeeld:
Aangenomen, dat ik veel geld uitgeef voor
reclame; dat ik overal laat verkondigen, dat
mün zeep de beste In 1 gebruik 1*. dan zal dit
me weinig baten, als 1 k dit alleen verkondig.
Wanneer ik wil. dat het publiek geloot hecht
aan m'n bewering, dat Is het absoluut nood-
zakelük dat een of meer menschen die geen
belang hebben bü den verkoop van mün fabri-
kMt door hun büval m'n bewering kracht
büzetten.
Het was Jollcoeur dus te doen om tevreden-
heidsbetulglngen in z'n bezit te krügen van hen
die zich met z'n satrapenzeep gewasschen had
den: tevredenheldsbetulgingen in den volgen
den trant:
■MUnheer. Uw zeep Is een reinigingsmiddel,
dat het wonder dezer eeuw mag geprezen wor
den; een meesterstuk van chemische samenstel
ling; een weldaad der góden enz
Zoo iets zou z'n zeep in betrekkelük korten
rijd een wereldvermaardheid geven.
Onmlddellük was z'n besluit genomen. Reeds
den volgenden morgen had hü uit een groot
aantal adressen een 12-tal klinkende namen
uit de politieke en financieele wereld, alsook uit
de litteraire wereld, uitgezocht. Aan elk dier
adressen zond hü met een beleefd begeleidend
schrüven. een luxe-doos met drie stukken
satrapenzeep.
..Het kan niet anders", zoo dacht hü- „of
onder dit twaalftal zullen er toch wel twee of
drie zün- die m'n zeep gebruiken, al was het
alleen maar uit beleefdheid.”
on dit blad slfn ingsvolga ds ver«kerlng»voorwMrden tegen *>U levenslange geheel» ongeschiktheid tot werken door Z 7C/J een °ngeval met Z OCfl bü verlies van een hand Z 1 OC oü verlies van éen Z £*/J t>tj een breuk »an Z X/J
»u»n verzekerd voor een der volgende ultkesrlr.gen f verlies van belde armen, belde beenen of belde oogen f doodelüken afloop f A een voet ol een oog f 1 duim al wijsvinger «J(Z«~been af arm» Tri/.”
Maar elke vergelijking gaat
Vaak aan twee beenen mank,
En daarom krijgt een spreekwoord
gauw
Politiecommissaris van Ravesteün maakt tn
riln proces-verbaal melding van het feit, dat
ae kaarsenmakers het vet niet meer wilden
verwerken en dat daarom een hunner het in
Rotterdam had verkocht. Hiermee klopt dus
de verspreiding der epidemie naar Rotterdam.
Dat ook spoedig daarna te Katwük en op
Schokland slachtoffers vielen is begrüpelük.
haar nog verschillende andere vlsschers het
verpeste schip aanklampten in de buurt van
Vlieland. Het aantal slachtoffers liep in de
duizenden. Binnen vüf maanden werden er
alleen op het kerkhof Crooswük 700 begraven
te Rotterdam. In Amsterdam iets minder,
Schevenlngen en Katwük leeken wel geteisterd
door de „Zwarte Dood”. Vele steden verloren
gansche huisgezinnen De bevolking was ver-
men om
i weer-
