ONS BLAD
Dr. Briining niet tegen Hitler
r
I
Het nieuws van heden
De H.Vader houdt
een radio-rede
De Rijksdagbrand
Brussel pareert
DE BAROMETER
JOH. LAU WERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Scheerkwasten en
f z—
DE JAARBEURS TE KONINGSBERGEN
De omwenteling op Cuba
Verklaring van den aartsbisschop
Twee nieuwe heiligen
de
Geheim consistorie op 10 October
Ultimatum van Amerika
MET DEN DOOD BEKOCHT
De Poolvisschers vertellen
Zyn auto tegen een boom gereden
Vragen en antwoorden
PRESIDENT DE CESPEDES
De Hitlerianen in het
Saargebied
De crisis in Mexico
LINDBERGH OP DE FAROER
Zijn sober verblijf te
Berlijn
Duitsch gymnasium
verplaatst
Mgr. Tedeschini ernstig
gewond
Amundsen’s vliegtuig
ontdekt
Gandhi in vrijheid
gesteld
Z.H. de Paus spreekt
Duitsch
Aan de tarweconferentie te Lon
den. Productiebeperking
geëischt
DONDERDAG 24 AUGUSTUS 1933
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
GERUCHTEN TEGEN-
GESPROKEN
zo.
oode,
Maatregelen tegen landen, die
Belgische vorderingen
blokkeeren
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c.
p, regel; idem op pag één 55 cp. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
van den Ween-
I*
De briefwisseling tusschen mr.
Branting en den procureur-
generaal te Leipzig
Tijdens de viering
schen Katholiekendag en
herdenking van Weenens
bevryding der Turken
Tor gier krygt een zelfge
kozen verdediger
leen brief naar het Vaticaan,
geen vertrek naar het buiten
land, geen professoraat,
niet naar het klooster”
o
VEREEN1GDE KATHOLIEKE PERS
kool
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
teren
O O
den
aan
waarmede
(United Press)
Scheerzeep
in Berlijn
den
sullen
Vorige stand 745
e
POONA, 23 Aar. (Reuter.) Mahatma Gandhi
is onvoorwaardrlUk in vrijheid gesteld.
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 281
i f 5
De
overge-
omstandlgl
zouden lyrfi
openl
Hel
verdé
Blijkens Reuter-telegrammen heeft de tarwe
conferentie zich Woensdag bezig gehouden met
de vaststelling van een internationalen tarwe-
prüs en de vorming eener lijdelijke advisee-
rende commissie.
1 dat de
Vrijdag
traditie
haafd.
De nieuw gekozen President Cuba,
De Cespedes, dankt den Amerikaanschen
gezant voor Amerika’* houding tijdens de
revolutie
Telefoon Administratie 433, Radactie 633
ABONNEMENTSPRIJS,
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar f 2.85
fAet geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
NV. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
kanselier Hitler werd uitgesproken. Ook de ge
ruchten over een minder gunstigen gezondheids
toestand van dr. Brünlng of diens Voornemen,
naar het buitenland of in een klooster te gaan,
berusten op onjuistheid."
laat hij o.a.: toelating der
i uitgenoodigde buitenland-
het volledige recht der ver-
le enquête-commlssie
1 onmlddeliyk ter be-
llgers stellen, wanneer
worden gegeven voor een
pauselfjke legaat In desen
van
de
neemt
let letter-
Neiging in
i be-
drle-
3 50
-3.40.
oode
elen.
.80—
90—
voer
n 2e
Mahatma Gandhi ta vrijheid gesteld.
Amerikaanach ultimatum aan de tarweconfe
rentie. Productiebeperking geeiyht.
De economische toestand in Mexico. Zeejaren
plan van Callee.
Lindbergh op de Faroereilanden aangekomen.
Belgisch decreet tegen landen, die Belgische
vorderingen blokkeeren.
De Rjjksdagbrand. De briefwisseling tuMchen
mr. Branting en den procureur-generaal te Leip-
72»
2842
1100
1682
)508
1714
1437
1392
>834
5795
7908
1376
aster,
ebot-
bl.
roen-
130
0.83
K.Q:
-3 40
De zwemster Ruth Litzig-Heme, die na 79
uur achtereen gezwommen te hebben, haar
aanval op het wereldduurrecord met den
dood moest bekoopen
Het tentoonstellingsterrein van
jaar voor de een
Politie- maatregelen
uniform.
Jonge vrouw met kind op den arm te Durger-
dam doodgereden.
Deze verklaring, welke aan duidelijkheid niets
te wenschen overlaat, is Inmiddels in de katho
lieke pers geplaatst en het Is nu nog slechts
de vraag, of ook de „Völkische Beobachter” hier
van gebruik zal maken, om onjuiste beweringen
ten ongunste van een vroegeren staatsman tegen
te spreken.
Berlijn, 21 Augustus 1933.
REYKJAVIK. 33 Aug. (Reuter) Lindberg is
hedenochtend om 11.40 van Groenland naar
de Faroër-ellanden vertrokken, waar hij ’s mid
dags om 3.45 uur arriveerde.
leid van derden.
rd op den brief van Branting
eraal o.a dat hjj bü zijn ver-
■ndlng van het bewijsmateriaal.
thdt In het bezit der commissie. Is
n het standpunt, dat zooveel moge-
■rhalve ook die, welke ten voordeele
achten pleiten, ter kennis van het
üoeten worden gebracht.
ns constateert hü met voldoening, dat
het met hem eens Is, dat al het mate-
kan verschaffen, aan
het Reichsgericht moet worden voorgelegd. HU
heeft er daarby In het geheel geen bezwaar
tegen, dat het materiaal door bemiddeling van
de verdediging ter kennis van bet gerecht wordt
gébracht.
Verder merkte de procureur-generaal o.a. bet
volgende op:
De toelating van buitenlandsche verdedigers
is afhankelUk van de goedkeuring van het ge
recht. Buitenlandsche verdedigers kunnen vol
gens wettelUk voorschrift slechts gemeenschap
pelijk met een Dultschen verdediger worden
toegelaten. Toestemming van den Dultschen
verdediger, het proces gemeenschappelijk net
WASHINGTON, 23 Aug. De Amerikaansche
minister van Landbouw heeft aan de te Lon
den vergaderende Internationale tarweconfe
rentie een soort ultimatum gericht. De minister
verklaart, dat hü zal opkomen voor een ver
mindering van het totale oppervlak voor graan
bouw in de V. S met 15 pCt., wanneer de con
ferentie Donderdagmiddag »a nog geen accoord
heeft bereikt voor Internationale beperking der
tarweproductie.
Worden de besprekingen hieromtrent Don
derdag voortgezet zonder kans op spoedig re
sultaat. dan zal Amerika een aanvang maken
met den uitvoer van het plan, om met staats
subsidie een grooten tarwe-uitvoer te bewerk
stelligen. Ook zal de Amerikaansche bebou-
wingsoppervlakte slechts weinig of in het ge
heel niet verkleind worden
In Amerikaansche landbouwkringen
men de woorden van den minister i
lyk op en ziet men er slechts een be
voor alleruiterste gevallen.
Intusschen wordt uit Londen genu
tarweconferentie zeer waarschyniyk v<
geen accoord zal hebben bereikt.
(United Press.)
SAARBRUECKEN. 23 Aug. (Reuter) De ..An-
zeiger fuer das Saargebiet” publiceert een docu
ment, waarvan het blad de echtheid waarborgt
en dat bestaat In een geheime order, gericht
door den nazi-leider Palatlnat aan alle plaatse-
lyke leiders. Deze worden geïnstrueerd, om een
gewapende groep gereed te houden In het geval
van een alarmeerlng der nat.-soc. party In bet
Saargebied.
De regeeringscommissle van het Saargebied
heeft een betooglng. georganiseerd door de
„aanvallende en verdedigende liga voor econo
mische rechtvaardigheid”, verboden. Deze liga
heeft tot doel, de Saarlanders te vereenlgen te
gen buitenlandsche schuldeiscbers. in het bij
zonder om den verkoop van met hypotheek be
laste onroerende goederen te verhinderen.
BERLIJN, 23 Aug. (V. D.) De Aartsbisschop
van Havana, Z. H. Exc.. Mgr. Ruis y Rodri-
guez. bevindt zich momenteel, vergezeld van 14
Cubaansche pelgrims, te BerlUn. Aan een Ver
tegenwoordiger van de ,,B. Z. am Mlttag” heeft
de Aartsbisschop een onderhoud toegestaan,
waarin hy o m. zelde. dat hü kort voor het uit
breken van de revolutie op Cuba een bedevaart
naar Rome in verband met het Heilig Jaar ge
maakt had. Züns Inziens was de revolutie op
Cuba, in tegenstelling met de omwentelingen
in Mexico, er een van zuiver politieken aard
geweest. De revolutie heeft zich niet tegenover
de Kerk gesteld, daar op Cuba een strenge
scheiding bestaat tusschen Staat en Kerk. De
Kerk bemoeit zich niet met de politiek en de
Staat mengt zich niet in kerkelijke kwesties.
Tenslotte verklaarde de Aartsbisschop, dat hü
na een kort verblijf te BerlUn vla Parijs en
Landen naar zün land zal terugkeeren.
BRUSSEL, 23 Aug. (Reuter) Morgen zal een
konlnklUk besluit worden afgekondigd betref
fende maatregelen, die toepasselijk zün op lan-
dent welke de vorderingen van den Belgischen
staat of de Belgische burgers blokkeeren.
Ten aanzien van een aantal goederen. Inge
voerd uit bedoelde landen, kan bepaald worden,
dat de betaling verricht moet worden bü de
Nationale Bank van 'België.
Eenerzüds vallen hieronder Industrieproduc
ten als stoommachines en motoren, welke
Duitschland en andere Europeesche landen in-
teresseeren, anderzyds behooren er ook toe vee,
vie&ch, huiden, linnen, graan, cacao, koffie,
hout enz., bü welke producten vooral de landen
van Latynsch-Amerika en bepaalde Baltlsch»
staten belang hebben. -
Momenteel zün nog onderhandelingen gaan
de met de meeste in het decreet bedoelde len
den. Hiervan zal de toepassing van het decreet
afhangen.
BOMBAY. 23 Aug. (V. D.) Na zUn invrij
heidstelling is Gandhi naar het huis van Lady
Thackersey gebracht, waar hy ook gedurende
zün vasten in Mei drie weken heeft doorge
bracht. Oandhl heeft weer wat voedsel tot zich
genomen.
Tydens den KathoUeken-dag te Weenen sal de
H. Vader een radio-rede houden In de Duitsche
taal.
Men schrijft ons van byzondere zyde uit
Beriyn:
ROME, 23 Aug. (Reuter) Op 16 October zal
een geheim consistorie worden gehouden, waar
in besloten zal worden tot de heiligverklaring
van de Zaligen Bernadette Soubirous en Jean
ne Thouret.
Het gerucht loopt, jat Z. H. de Paus zich
morgen naar Castel Gandolfo zal begeven, om
de restauratiewerkzaamheden op het pauseiyk
zomerverbiyf in oogenschouw te nemer».
LEIPZIG, 23 Aug (VB.). De Zweedsche ad
vocaat Branting heeft op het »chryven van den
proc.-generaal inzake den brand in het Rljks-
daggebouw geantwoord, dat ,hU het een onge
woon optreden acht, dat eeji Justitleele autori
teit na de sluiting van hét vooronderzoek en
na de opstelling der dagvaarding verder bewys-
materiaal aan vraagt bü portonen, die niet direct
bü *t proces zün betrokken. HU twüfelt er echter
niet aan of de internatli
zal het geheele malerij
schikking van de verj»
voldoende waarborge:
vrije en onafhankelü^e verdediging der verdach
ten. Hieronder vi
door de verdacht
sche verdedigers
dachten tot besprekingen met hun verdedigers
zonder aanwezii
In zün antwj
zegt de proc.-^t
zoek om tc
dat zich be’
uitgegaan vi
lyk feiten. 6
van de vqrc
gerecht
Overt
Brantin
rlaal, dat inlichtingen
Vronw by Middelstem alt een trein gesprongen
en aan de gevolgen overleden.
Overleg met organisaties over verdere salaris
korting voor hei Rijkspersoneel.
vreemdelingen
INNSBRUCK, 23 Aug. (VT>.) Het Dultsché
gymnasium van de Jesieten-orde Stella Matn-
tina, dat tot dusver te Feldkirch in Vorarlberg
was gevestigd, is naar St Blaslen in bet
Schwarzwald verplaatst. De verplaatsing ge-
onder de mannen :,van het vroegere regime,
die voor het volk verantwoording moeten af
leggen van hunne daden. Het harde lot dat den
soclalistlschen kanselier Bauer en den rijks-
dagpresldent Lobe ten deel viel, kan ook hem
beschoren zyn.
De aanvallen tegen dr. Briining nemen een
steeds scherperen vorm aaik Zonder zulks te
beoogen. heeft een publicatie in Nederlandsche
dagbladen hiertoe opnieuw aanleiding gegeven.
Zich beroepende op de „Eindhovensche Courant”
en „De TUd” houdt de „Völkische Beobachter"
zich bezig met een correspondentie van den
voorihaligen kanselier dr. Briining en het Vatl-
caan. Dr. Briining zou het Vaticaan voor Hitler
gewaarschuwd hebben en tot groote voorzichtig
heid hebben gemaand. Rome moest zich vooral
niet door schoone beloften laten verblinden,
want het zou niet de eerste maal zyn, dat men
zich later aan zulke beloften niet houdt. Deze
waarschuwing zou langs een büzonderen
van Berlyn naar Rome zün getransporteerd.
Een persoonlijke courier zou den brief vla Zwit
serland naar het Vaticaan gebracht hebben.
TUdens de onderhandelingen over het concor
daat wees vlce-kanselier Von Papen op de toe
zeggingen'van Hitler ten gunste van de Katho
lieke Kerk en bü deze gelegenheid moet een lid
der curie gezegd hebben: „Wü moeten eerst op
daden wachten. Wü bezitten een brief van een
vooraanstaande politieke persooniykheid, door
wien wü gewaarschuwd zün!”
een buitenlandsch verdediger, te voeren, is der
halve voorwaarde voor de toelating van den
laatste.
Na de ultbrenglng van de dagvaarding heeft
de verdediger het onbeperkte recht van be
sprekingen met den verdachte buiten tegen
woordigheid van derden.
De hoofdbehandeling voor het gerecht is prin
cipieel openbaar. Den proc -generaal zün geen
heden bekend, die hem aanleiding
innen geven, zynerzüds uitsluiting der
upheld te elschen.
'onderstellen van de mogeiykheld. dat de
:hten in de preventieve tyechtenis niet
..ménschwaardig" zouden worden behandeld,
wüst hü nadrukkeiyk van de hand.
Toestemming voor ambtenaren en vroegere
ambtenaren tot het afleggen van verklaringen
over feiten, die onder hun ambtsgeheim vallen,
kan slechts worden verleend door de betreffen
de autoriteiten.
De proc.-generaal heeft in zün antwoord aan
Romain Rolland zün standpunt op dezelfde wijze
uiteengezet als in zyn schrUven aan Branting.
OSLO, 23 Aug (Reuter.) Te Tromsoe arri
veerde vanmiddag het visschersstoomschip
..Kvithvem", dat van de Berenellanden kwam
Kapitein en bemanning bevestigden, dat men
tydens den jongsten tocht een groot voorwerp
in het net had gekregen. Voordat men het
boven den waterspiegel had. zonk het ech
ter weer. Het voorwerp woog ongeveer 200 K O.
en was ongeveer 2 M. lang. Het was licht van
kleur, deels wit. deels metaalkleurig. Aanvan
kelijk nam men geen notitie van het gevaL
Eerst op den terugweg sprak men er over, dat
het wellicht het overbiyfsel was geweest van de
„Latham", bet vliegtuig waarmede Roald
Amundsen is verongelukt.
Idert dien hield dr. Brünlng zich op den
achtergrond. Partüdagen waren niet
meer „zeitgemass en de uitwerking van
het eens zoo sterke partyieven was problema
tisch geworden. De pers, die hem jaren lang ten
dienste stond, de „Germania” en haar „Mar-
kische Volks-Zeitung" waren fn andere handen
overgegaan en staan voortaan geheel onder deo
persoonlüken Invloed van vice-kanselier von
Papen. Von Papen was steeds een princlpieele
tegenstander van de centrum-party en dr. Brii
ning weet uit harde ervaring, wat hem van
dien kant te wachten staat. Von Papen, wiens
mislukking als rykskanselier voornameiyk aan
de N. 8. D. A. P. moet worden toegeschreven,
was de man, die Hindenburg voor het kanse-
Merschap van Adolf Hitler wist te winnen en
tnet von Neurath moet hü tot de weinigen ge
rekend woeden, die van de oude garde in het
nieuwe staatsbewind zün overgebleven. Voorals-
-bog men beweert: zoolang „der alte Herr”
nog leeft schünt hun uur niet geslagen te
hebben. Daarentegen ressorteert dr. Briining
gen „opvallend kunnen toeschünen”. Dat HU
echter een speclalen legaat zendt naar de
Weensche bevrijdingsfeesten ligt zonder meer
in de lün der Pauselüke traditie.
De bevrüdingsfeesten worden tydens
Katholiekendag gevierd.
Dat nu de Pauselüke'Legaat/vanwege de be
vrijdingsfeesten in Weenen vertoevende, ook
aan den grootschen katholiekendag deelneemt,
door het celebreeren eener Pontificale H. Mis
op het Slotplein van Schönbrunn (Zondag 10
Sept.) behoeft niemand te verwonderen. Ver
rassend is. zooals wü vernemen uit een gesprek
met dtrecteur-generaal Mgr. J. Fried, hoofd
leider van den Katholiekendag, dat de H.
Vader Zelf de kerkeiyke plechtigheden op het
machtige Slotplein van Schönbrunn zal opluls-
teren door een radio-rede in de Dultsché taal'
De grijze patriarch van Venetië, kardinaal
La Fontaine, zal den H. Vader te Weenen ver
tegenwoordigen.
-r T lt de eerste dagen van zün kanselier-
I J schap geldt de opwekkende uitspraak van
Adolf Hitler: „Ik wil hun. die tenslotte
wellicht langs een anderen weg met hun volk
méégaan, de hand toesteken. Ik kondig niet
den eeuwigen strüd aan en dóe zulks niet uit
zwakheid, maar uit liefde voor mün volk, om
voor dit Dultsché volk te redden, wat In dere
dagen van strijd verloren zou kunnen gaan.”
Het katholieke centrum beriep zich op deze
Uitspraak, toen men de leiding der party op
droeg aan Hitler's voorganger, Heinrich Brii
ning. In werkelükheld had deze stUIe staats
man reeds gerulmen tyd de leiding van het
centrum in handen. Dr. Kaas had drie Jaar lang
zUn wensch te kennen gegeven, door een jon
gere kracht vervangen te worden. In de zeven
tigjarige geschiedenis der centrumparty was hü
onder de vele party leiders de eenige, die het
priesteriyk gewaad droeg. Thans, nu hü werd
opgevolgd door een katholieken leek, wend de
van het centrum opnieuw gehand-
I>s persooniyke Invloed van prelaat
Kaas was ertoe noodlg, den voormaligen kan
selier Brünlng voor zün terugkeer in het po
litieke leven te winnen. Achteraf kan men
diens tegenstand begrijpen: tegen zün wil moést
hü plaats maken voor den leider eener bewe
ging. welke geen andere partyen duldde. Het
nationaal-socialisme diende zich slechts aan als
party, zoolang het om de macht vocht en dus
rekening moest houden met het parlementaire
systeem. Beter dan wie ook wist Dr.
Brünlng. dat alle partijen, dus ook het cen
trum, als sneeuw voor de zon zouden verdwü-
nen. zoodra Hitler aan 1 bewind zou komen.
Niettemin aanvaardde hy met de ootmoedige
volgzaamheid van den geloovige zün nieuwe
taak en begaf zich naar de Wilhelmstrasse,
om zyn opvolger, rykskanselier Hitler, hiervan
in kennis tü stellen. Van deze historische ont
moeting tusschen de vertegenwoordigers van
fwee sterk uiteenloopende werelden kreeg de
buitenwereld weliswaar niets naders te hooren,
maar men kan aannemen, dat rij in de ziens
wijze van beide mannen geenerlei verandering
beeft teweeg gebracht.
Immers: enkele weken later volgde op de
Ineenstorting van Hugënberg's Duitsch-natio-
nale party de opheffing van het centrum en
de Beierscbe volksparty. Het partüsysteem
moest plaats maken voor het principe van den
^Führer”, een beginsel, dat in scherpe tegen
stelling staat tot de gedachte der democratie.
Adolf Hitler heeft in zyn uiteenzettingen over
het staatsrecht te kennen gegeven, dat de di
recte keuze van den leider voor Duitschland
de aangewezen staatsvorm is. Dr. Brüning. die
het ontstaan, den groei en den strüd der na-
tlonaal-socialistische beweging jaren achtereen
met voorzichtige belangstelling volgde, voorzag.
dat zün taak volbracht zou wezen, zoodra Hin
denburg zün vertrouwen Van Briining zou over-
dragen op Hitler.
(Van onzen Weenschen correspondent)
Zooals wy reeds mededeelcen zal Rome een
speclalen legaat naar Weenen zenden, om den
H. Vader op den Weenschen Katholiekendag
te vertegenwoordigen.
Misschien is dit niet heelemaa] juist uitge
drukt. Feltelük zendt de H. Vader den legaat
om zich te laten vertegenwoordigen bü de be
vrijdingsfeesten van Weenen.
Tusschen de verovering van Konstantlnopel
<1453>. de bevryding van Centraal-Europa door
den zegepraal bü Weenen (1683) en den de-
flnltleven vrede van Belgrado (1739) lagen de
groote eeuwen, die over het Avondland beslis
ten: cultureel voortbestaan van Europa of Eu
ropa onder de macht van het Oosten.
De groote rol in dezen strüd op leven en
dood speelden het Huls Habsburg èn de Hei
lige Stoel van Rome.
Tweehonderdtachtig Jaren lang gedurende 38
pontificaten van Nicolaas V tot Clemens XII,
heeft Rome gestreden tegen het gevaar van de
Turksche invasie.
De beroemdste
strüd tegen de Turken was wel Marcus
Aviano, die zooveel heeft by gedragen tot
overwinning op de Turken bü Weenen in 1883,
welke overwinning tydens den katholiekendag
gevierd wordt.
Dat de H. Vader een speclalen afgezant
zendt naar den Weenschen Katholieken
dag te Weenen. naar dézen Katholiekendag,
juist in een tyd. dat zooveel delicate kwesties
aanhangig zün, zou eventueel bepaalde krin-
n de veronderstelling, dat hiermede dr. Brü
ning wordt bedoeld, stelt de „Völkische
Beobachter” den elsch: „Wü verwachten.
dr. Brünlng op deze onthullingen ant-
BILBAO, 24 Aug. Naby Miranda aan de
Ebro (Oud-Castillë) reed de auto, waarin de
Pauselüke' nuntius Mgr. Tedeschini gezeten
was. in een scherpe bocht tegen een boom
nuntius werd naar een ziekenhuis
bracht, waar geconstateerd werd, dat eenige
ribben gebroken waren. De auto was zwaar
beschadigd.
MEXICO CITY. 23 Aug. (Reuter) Onder lei
ding van generaal ÖaUes, den wegens de ver
volging der Katholieken berucht geworden oud-
presldent, is een zesjaren-plan opgesteld om de
hulpbronnen van Mexico volledig te gaan be
nutten. teneinde een herstel teweeg te brengen
in het economisch leven des lands.
Het plan omvat oj. de mogelijkheid van het
aangaan eener handelsovereenkomst met de
Vereenlgde Staten, ter voorbereiding van wat
Calles voorspelt als een „economisebe staal van
oorlog tusschen de continenten".
LEIPZIG, 23 Aug. Naar Wolff verneemt, is
mr. dr. Sack uit Berlyn als door den beklaagde
gekozen verdediger voor den in het Rüksdag-
brandproces aangeklaagden voormaligen oom-
munistischen Rüksdagafgevaardlgde Torgler
toegelaten. Aanvankelük was mr. Buber als
verdediger toegewezen. Het proces sal ten deele
worden gevoerd, waar in hoofdzaak
alls voor de bewysopnemlng in aanmerking
komende getuigen in verhoor zullen worden
genomen. Over den aanvang van het proces
is nog steeds niets definitiefs bekend.
woordt.”
Dit verslag uit de „Völkische Beobabchter”
werd in vele andere Dultsché dagbladen over
genomen en opnieuw houdt iedereen zich bezig
met den voormaligen kanselier dr. Brünlng.
Ik hield het onder deze omstandigheden voor
wenscheiyk, dr. Brünlng persooniük op te zoe
ken en begaf my naar het Hedvrig-Kranken-
haus, waar hij een teruggetrokken leven leidt.
Hier ontvangt hü het bezoek van vnenden uit
zün vroegere omgeving, vermüdt ajje onnoodlg
contact met de buitenwereld en doet alles, wat
binnen zijn zeer beperkt vermogen ligt, om on-
noodige opschudding te vennüden. Vooral voor
de pers is hü niet meer toegankeiyk.
BÜ een vorige ontmoeting, ruim twee maan
den geleden, werd ik eerst door Ministerialrat
Egbrink ontvangen, die a!S patiënt in het zie
kenhuis vertoefde. Deze heeft als hersteld het
ziekenhuis weer verlaten, maar bezoekt dr. Brü
ning nog vrij geregeld. Ditmaal vind ik den
voormaligen rykskanselier geheel alleen op het
balkon van zün sobere woon-slaapkamer. Hy
houdt zich bezig met een boek over het „Antlltz
Brasiliens” en R:hünt niet te begrijpen, wat men
eigenlijk van hem wil.
„Het gaat hierby vermoedeiyk om *n publi
catie van een week geleden in de „Daily Herald
en hiervan schynt men een gedeelte in de Ne
derlandsche bladen overgenomen te hebben. Ik
behoef u wel niet te verzekeren, dat door mü
geen brief naar het Vaticaan werd verzonden.
Over den tegenwoordlgen rykskanselier heb ik
mü nooit tegenover wie dan ook onvriendelük
uitgelaten en het ligt stellig niet in mün voor
nemen, zulks ooit te doen. Over het concordaat
werd door mü niets geschreven en met de be
sprekingen dienaangaande te Rome heb ik my
nimmer ingelaten.”
Dr. Brünlng schünt zich van al deze beschul
digingen niet al te veel aangetrokken te heb
ben, want hü ziet er opvallend veel beter uit
dan tydens zün kansellerschap. Om begrtjpe-
lüke redenen blüft hü in Duitschland wonen
en verlaat slechts zelden de rijkshoofdstad.
Ik breng het gesprek op de bewering, dat hü
zich in een klooster denkt terug te trekken. Hü
schiet in den lach en antwoordt met een afwü-
zend gebaar: „Absoluter Quatsch! Ik woon hier
immers al ongeveer in een klooster en voel me
in deze omgeving volkomen op mün gemak.
Zulke berichten komen telkens opduiken. Ook
moet ik van plan zün. ergens in het buitenland
een professoraat te aanvaarden. Vertelt u maar,
dat ik er zelfs niets van weet.”
Ik waag dr. Brünlng, of hü op het verlangen
van de „Völkische Beobachter” denkt in te
gaan. Hü schynt hier niet veel voor te voelen,
maar ik geef hem al' myn meening te kennen,
dat onder de gegeven omstandigheden een dul-
deiyk antwoord wenscheiyk geacht moet wor
den. Hü overlegt een oogenblik en dicteert dan
in de Dultsché taal het volgende antwoord, dat
In de eerste plaats bedoeld is voor de Neder
landsche organen, die zich met hem bezig hiel
den:
„Tegenover een reeks geruchten, welke
laatsten tyd in binnen- en buitenlandsche dag
bladen werden verspreid, hebben wü In over
leg met dr. Brünlng vastgesteld, dat door hem
geen brief aan bet Vaticaan is geschreven eh
dus ook door hem geen waarschuwing tegen den
de Oost-Pruisische Messe te Koningsbergen, die dit
en twintigste maal wordt gehouden.
r—H
r—n
