der Vegte
Aan het graf
van mr. van
Dadendrang
Het geval Michel
De Pensioenen in
onze Oost
OP „DE KRANENBURG”
TE ZWOLLE
ZATERDAG 2 SEPTEMBER
JEUGDHERBERG
Commissie ingesteld
Enorme belangstelling
Politioneel beleid
Rede jhr. De Geer
De listige V.A.R.A.
Door de regeering af gekeurd
MINISTER OUD
VRAGEN VAN SNEEVLIET
CRIS1S-BOTERMERK
menten te ontvangen
Hardnekkige weigering
STEUN MELKVEEHOUDERIJ
MANOEUVRES
UITVOER VAN AARDAPPELEN
NAAR ENGELAND
BLIJDE GEBEURTENIS
AAN BOORD
Weer
van
GRAMOFOON MUZIEK
ZONDER MEER
Boycot van Duitsche
goederen
LEEKEPREEKEN
een besluit tot het toestaan
interpellatie vernietigd
„Harmonie en evenwicht waren
zyn voornaamste karakter
trekken”
De komst van een nieuwe wereld-
burgeres midden op zee
Afgifte van certificaten
Bisschoppelijke beschikking, waar
bij hy publiek onwaardig
wordt de H.H. Sacra-
Mgr. de Backere in ons land
Bondig antwoord van Min. Colijn
Oorzaken van den wereldoorlog
Verklaring van retractatie
die de heer Mlchel weigerde te onder-
teekenen, luidt als volgt:
Dienen de geldende stelsels van
financiering herzien te
worden?
5
van
heeren J F
Tot lid en
andere
vol-
dat
De
om
Oe minister van Economische Zaken heeft
bepaald dat met Ingang /an heden voor den
uitvoer van aardappelen naar Engeland certi
ficaten zullen worden afgegeven. Hiermede is
belast de heer mr. L. Niemöller te 's Graven-
hage. Het bedrag, ter bestrijding van de kos
ten, verbonden aan het afgeven dier certifica
ten, is vastgesteld op 0.05 per 100 K.G.
De Minister van Financiën, Mr. Oud is van
zijn verlof teruggekeerd en heeft Vrijdagoch
tend zijn ambtsbezigheden hervat.
In het Staatsblad is afgekondlgd een Kon.
besluit, waarbij wegens strijd met de wet is
vernietigd Ijgt besluit van den raad der ge
meente Lonneker van 22 Juni j.l. tot inwilli
ging van het verzoek van het raadslid H. Krom
mendijk om den burgemeester te Interpelleeren
over het door hem, burgemeester, gegeven be
vel tot uitleiding van den Dultscher Jurock.
Dit besluit is genomen uit overweging, dat
de toegestane interpellatie betrekking heeft op
het beleid van den burgemeester ter zake van
de politie en dat noch volgens de letter, noch
volgens den geest van de gemeentewet aan den
burgemeester verantwoordelijkheid jegens den
gemeenteraad nopens dit beleid is opgedragen.
De hierboven af geheelde molen te Röbel
i Mecklenberg) is ingericht al» jeugdherberg
In het Seminarie Wernhoutsburg (Zunderti
is aangekomen Mgr. Dr. Th. de Back ere, La
zarist. Apostolisch Prefect van Soerabaia. Na
een verblijf Van 10 jaren In de Missie zal Mon
seigneur eenige maanden rust nemen in het
vaderland. Monseigneur is vergezeld van twee
Javanen, die hun Intrede zullen doen in het
Noviciaat der Lazaristen te Helden-Panlngen.
zijne openbare en hardnekkige wederspannlg-
heid en de zware ergernis, die hij voortgaat te
geven, publiek onwaardig (publice indlgnumi
om, waar ook, de heilige sacramenten te ont
vangen en verbieden Wij hem, waar ook, tot
de Heilige Sacramenten te naderen.
Deze verklaring en dit verbod zal van kracht
blijven tot zoolang genoemde Ernest Michel
openlijk zijn spijt zal hebben betuigd over deze
zware overtreding der kerkelijke wet en de door
hem gegeven ergernis nagf het oordeel der ker
kelijke overheid op voldoende wijze zal hebben
hersteld.
*s Hertogenbosch, 31 Aug. 1933.
A. F DIEPEN,
bUschop van ’s Hertogenbosch.
Overwegende, dat de heer Ernest Michel wo
nende te Malden tot nu toe. niettegenstaande
Onze herhaalde vermaningen, hardnekkig ge
weigerd heeft zich te onderwerpen aan de hem
bekende wettelljke gevolgen van de veroordee-
llng van zijn boek, getiteld „Neo-communisten”
en opzettelijk geen gebruik heeft willen ma
ken van een hem ter oplossing dezer kwestie
mondeling aangeboden onderhoud en evenmin
van zijn kerkrechtelijke bevoegdheid bij den
Heiligen Stoel in beroep te gaan van onze ver-
oordeeling,
overwegende, dat dezelve tegen het uitdruk
kelijk verbod hetzelfde verboden boek onverbe
terd en onveranderd opnieuw in het licht heeft
gegeven; dat hij voortgaat ook in andere ge-
schrlften dezelfde verderfelijke Ideeën als in bo
vengenoemd verboden boek te verspreiden, zelfs
na het bekende herderlijk schrijven van het Ne
derlandsch Episcopaat van 15 Juli IJ.,
overwegende, dat hU willens en wetens in ge
breke is gebleven de hem op 23 en laatstelijk
op 27 Aug. j.l. door Ons opzettelijk aangeboden
en aanbevolen gelegenheid door publlceerlng
eener onderteekende „verklaring van retracta-
tie” te benutten, om openlijk zijn spijt te be
tuigen over zjjn zware overtredingen der ker
kelijke tucht om de door hem gegeven openbare
ergernis te herstellen en deze publicatie onnoo-
dlg te maken.
De economische leiding, waaraan de wereld
thans bloot staat, bewijst lederen dag meer het
ontbreken van zulke genieën. Onder den daden
drang vah tot wanhoop gedreven volkeren, vol
gen de regeerders de meest onlogische kron
kelpaden. De meest tegenstrijdige belangen wil
len zij tegelijk dienen. De«loonen zoo heet
het moeten omlaag, omdat het oorlogspell
niet meer te handhaven is en bultenlandsche
concurrentie tot verlaging van productiekosten
dwingt. De overheid geeft overal het voorbeeld
door de tractementen van haar personeel naar
beneden te brengen. Maar ook de belastingen
moeten verlaagd workn, omdat haar veel te
zware druk een opbloei van het bedrijfsleven
belemmert. Inmiddels roepen land- en tuinbouw
en veeteelt om steun: zonder regeerlngshulp ver
gaan wij! De loonen worden verlaagd, omdat
de kosten van levensonderhoud verminderd zijn.
'Maar de prijzen worden opgezet om de klagende
boeren te helpen. En de belastingen moeten eer
verhoogd dan verlaagd om de honderden mll-
lloenen voor steun aan landbouw en nijverheid
te vinden. En terwijl de werkloozen en de wer
kers met verminderd loon mopperen over de
prjjsverhooglng van tal van producten en de nU-
veren in landbouw en veeteelt en pluimveehou
ders dobberen op regeerlngssteun bij een sterk
Ingekrompen bedrijf, worden graanrechten ge
heven waardoor de brood- en veevoederprljzen
stijgen! Onder den dadendrang der massa ko
men de daden los, maar doen en doen zijn
twee: een daad zonder wijsheid wordt beter
niet gesteld. Het Is goed om bij den begrljpe-
Hjken roep „dat er toch iets moet gebeuren" In
den bestaanden noodtoestand, te bedenken, dat
de goede, de wijze daad niet zoo gemakkelijk is!
In het pas verschenen nummer der „St.
Jansklokken" vinden we de officieels bis
schoppelijke beschikking van Z. H. Exc.
Mgr. A. F. Diepen gepubliceerd inzake de
bonding van den katholieken schrijver Er
nest Michel.
De letterlijke tekst luidt als volgt:
Naar wU vernemen, zal in het najaar in de
serie uitgaven van het Nederlandsch Comité
tot onderzoek van de oorzaken van den Wereld
oorlog een nieuw boekwerk het licht zien, ge
schreven door dr. Manger, dat de internationale
verhoudingen van 1902 tot 1909 behandelt. In
den loop van het volgend jaar zal dan nog een
verhandeling vanwege het Comité uitgegeven
worden, dat de laatste jaren voor den wereld
oorlog behandelt, waarmede dan tevens de
Koning Victor Emanuel van Italië in ge
sprek met eenige officieren tijden» de
worden geschaad. Rechtstreeksche maatregelen
tegen boycot van vreemde goederen liggen ech
ter bulten het vermogen der Regeering.
(In verband met deze bisschoppelijke be
schikking zU er op gewezen, dat er verschil
bestaat tusschen excommunicatie en het
persoonlijk Interdict, dat hier Is uitgespro
ken. Bij excommunicatie wordt de betrok
kene buitengesloten van de gemeenschap
der geloovlgen; bij een persoonlijk Interdict
echter Is hU nog wel deelachtig aqn de ver
diensten en gunsten van de gemeenschap
der geloovlgen. doch en hierin ligt de
groote zwaarte van deze straf mag hij
evenmin als een geëxcommuniceerde de
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
Lovink betreffende het standpunt der Regee
ring ter zake van de hier te lande ggvoerd
wordende
sche goede,
nister van
In de te Tilburg gehouden algemeene verga
dering van den Nederlandschen ChrlstelUken
Boerenbond deelde de heer Buckman. regee-
ringscommlssaris voor de hulpverleenlng aan
de melkveehouderij, namens den Minister van
Economische Zaken mede. dat. volgens de In
gekomen gegevens van de Rundvee-Centrale,
besloten is, dat behoudens de Koninklijke
goedkeuring voor Iedere melk- of kalfkoe.
die op heden is ingeschreven. hetzij nat of
droog, een bedrag van 5-zal worden uttge-
keerd. Met deze ultkeerlng. dis een uitgave van
ongeveer acht millioen gulden zal vergen, zal
de kas, waarover de Rundvee-Centrale beschikt,
geheel zijn uitgeput.
Tot Ud en voorzitter van die commissie is
benoemd de heer C. W. Bodenhausen, oud-
vlce-president van den Raad van Ned. Indië,
oud-dlrecteur van Financiën in Nederlandsch-
Indlë.
Tot leden zijn benoemd: de heeren J. Be
ren risen. directeur van dé Nederlandsch-In-
dische Escompto-Maatschapplj. te Amsterdam;
dr. C. van Ebbenhorst Tengbergen. hoofd der
Wiskundige afdeellng van de Pensioenfondsen
voor de Koloniale Landsdienaren en Locale
Ambtenaren te 's OravenhageL. J. Harmsen.
directeur der N. V. Levensverzekerlng-Maat-
schappU NILLMIJ van 1859 te 's Oravenhage;
prof. dr. A. O. Holwerda. buitengewoon hoog-
leeraar aan de Nederlandsche Handelshooge-
school te Rotterdam, commissaris van het Al
gemeen Burgerlijk Penslonfonds; J. A. Luyster-
burg, agent van het Ministerie van Financiën
te Amsterdam; prof. dr. J. J. A. Muller, wis
kundig adviseur bU het Ministerie van Kolo
niën; V. L. Slors, directeur van de Pensioen
fondsen voor de Koloniale Landsdienaren en
Locale Ambtenaren te 's Oravenhage; R. Zuy-
derhoéf, !ld van de Algemeene Rekenkamer 'n
Nederland, voorzitter van den Raad van Com
missarissen van de Eigen Pensioenfondsen voor
de Indische burgerlijke en militaire landsdie
naren.
Bepaald Is. dat deze commissie, die den naam
zal dragen van „Pensloenflnancierlngscommls-
sie", uit haar midden een Md als secretaris
rat aanwijzen, dan wel zich onder voorbe
houd van goedkeuring van den Minister van
Koloniën bulten haar midden een secreta
ris zal kunnen toevoegen.
Tenslotte Is aan de commissie opgedragen
omtrent de resultaten van haar onderzoek aan
den Minister van Koloniën rapport uit te
brengen zoo mogelljk vóór 1 Januari 1934, doch
In elk geval binnen zes maanden na de dag-
teekening van dit besluit.
Vrijdagmiddag om half twee had onder
enorme belangstelling van autoriteiten en pu
bliek de teraardebestelling plaats op het Ora-
venperk De Kranenburg te Zwolle van het
stoffelijk overschot van oud-mlnlster mr. H.
van der Vegte.
Op de vragen van het Tweede KamerUd
Boon In verband met de radio-uitzending door
de V. A. R. A. van programma's van Duitsche
strijdliederen door middel van gramophoon-
platen, heeft Minister De Wilde, Minister van
Blnnenlandsche Zaken, geantwoord, dat bij het
In gebruik nemen van den KootwUkzender de
V. A. R A. meende het belang, dat aan die in
gebruikneming ten grondslag lag. te dienen
door haar uitzendingen over dezen zender in
het Nederlandsch. Duitsch. Engelsch en Fransch
aan te kondigen. Nadat de Radio-Omroep con-
tröle-csmmlssie daarop aanmerking had ge
maakt. heeft de V. A. R. A. de aankondiging in
vreemde talen onmlddellljk gestaakt.
Op grond van deze haar aanvankelijke mee-
nlng Is het voorgekomen, dat de V. A. R. A.. na
aankondiging in de Duitsche taal, door middel
van gramophoonplaten strijdliederen van Duit
sche origine heeft uitgezonden.
De bedoelde strljdUederen waren In het door
de V. A. R. A. aan de Radio-Omroep controle
commissie Ingezonden programma aangekon-
dlgd als gramophoonmuzlek zonder meer. Aan
gezien voor keuring van programmanummers
met een zuiver muzikaal karakter als regel geen
aanleiding bestaat, vond contróle van de boven
bedoelde gramophoonmuzlek niet plaats.
Toen der commissie gebleken was, dat van
deze omstandigheden door de V. A. R. A. het
gewraakte gebruik is gemaakt, zijn onverwijld
maatregelen getroffen om dergelUke uitzendin
gen zonder voorkennis der commissie en c. q.
zonder haar contróle te voorkomen.
De Minister Is van meenlng, dat voorshands
met de door de Radio-Omroep contróle-com-
mlssie genomen maatregelen kan worden
staan.
Het kan zjjn nut hebben om. wanneer in on
zen tijd overal om ..daden "geroepen wordt, ons
te herinneren hoe kort geleden nog maar er een
overvloed van menschelUke activiteit was Ze
ker. wU weten het. de publieke meenlng bedoelt
in haar roep om „daden” Iets anders Zjj vraagt
niet om oorlog en ook niet om oorlogrwlnst-
makerlj, niet om ongebreidelde productie, maar
om regelmatigen, rustlgen arbeid voor Iedereen.
Men is zoo licht geneigd om al die regeerlngen
te veroordeeten, die de uitbarsting van 1914 ver
oorzaakten, althans niet tegenhielden. Vóór dien
toch leefde de menschheld gelukkig en al de
ellende van tegenwoordig Is aan het wanbeleid
der regeerders van 1914 te wijten! En tezelfder
tjjd zien wij in het eene land na het andere
het nationalisme den kop opeteken. Dezelfde vol
keren. die nog bloeden aan de wonden uit de
laatste oorlogsjaren, versterken hun legers en
▼loten, bouwen oorlogsvliegtulgen en maken
gasbommen aan. trainen de Jeugd In zooge
naamde sportclubs, die op het militaire zijn af-
gestemd, kleeden zich In uniform en trekken In
marschtempo met wapperende vaandels door de
straten der steden. Diezelfde volkeren hoopen
lederen dag versche brandstof voor een nieuwe
explosie op. Want het nationalisme Is altijd de wat het
grootste vijand van den vrede geweest. En nie
mand ziet kans om dezen verblinden de oogen
te openen! Oeen wonder. Dat nationalisme toch
is de eenige hersenschim, waaraan een gedemo
raliseerd en uitgeput volk zich nog kan ver
gapen. Na de Jaren van schijnwelvaart kwam
de werkelijke oorlogsschade aan den dag. Eerst
Heek de flnancleele uitputting In ondraaglijke
schuldenlasten. Daarna kwam de economische
chaos aan het Ucht met een hand over hand
toenemende werkloosheid. De regeerlngen ston
den machteloos, ten deele door den naijver en
'den niet gebluschten haat der voor kort tegen
elkander oorlogvoerende volkeren, ten deele ook
door den onafzlenbaren omvang van den In
getreden toestand en de onpeilbare diepte van
de crisis. Iedere pakkende leus heeft In zulke
tijden kans van slagen. En zoo moest het na
tionalisme onder de wanhoplgen wel aanhang
▼inden.
Wl) zouden niet graag bewerent dat het U)-
del*k toezien en het werkeloos blijven van de
regeerders der meeste landen in de laatste Ja
ren bij het naderen van het crislsspook en het
al meer om zich heengrljpen der economische
•Mende te verdedigen was. Meer dan verklaar
baar was de toenemende wrevel onder de volke
ren bU het zien van het mislukken van de eene
internationale conferentie na de andere. De kreet
om „daden” was en Is meer dan begrijpelijk.
Niettemin schuilt In het doen-om-lets-te-doen,
in daden zonder meer, ernstig gevaar. En het
heeft er veel van. dat overal ter wereld thans
gemetseld wordt In een vorstperiode. Wie een
huls bouwt weet, dat hij rekening moet houden
met dagen van vriezend weer, waarop niet ge
werkt kan worden. Zoo gaat het In Iedere on
derneming: er kunnen tijden zijn, waarin men
zijn streven naar vooruitgang moet verdubbe
len, maar ook kunnen de omstandigheden dwin
gen oen een malaise te laten uitzieken, een
concurrentie haar eigen dood te laten sterven.
BJJ wijs beleid wisselen krachtsontplooiing en
■elfbeheersching elkander af. In het groot, In de
volkshuishouding, is zulk wijs beleid veel moet-
lljker. Zeldzaam Is het regeerlngsgenle. dat steeds
den juisten weg ziet en daarbij de kracht heeft
om dien te volgen en staande te blijven on
danks tegengestelde adviezen, ondanks drang
van onder op, In andere richting.
college. In die Jaren heb Ik genoten van zijn
heldere adviezen.
Hjj kon opkomen voor een zaak die hU In
hi' belang der provincie noodig achtte. HU die
gewoonlUk meer den indruk maakte van een
uiterst rustige gelUkmatlgheld.
ZUn beste kracht heeft de overledene gege
ven aan de provincie, aan welke hU zich met
hart en ziel verknocht gevoelde. Jaren lang
heeft hU zUn helder Inzicht en zUn omvang
rijke kennis in haar dienst gesteld en heeft hU
jaren zUn werkkracht geschonken.
Meestal wist zUn zeer speciale humor een
oplossing aan te wUzen voor een moellUkheid
die onoplosbaar scheen. Oroot zUn zUn verdien
sten geweest voor het voorbereiden en tot stand
brengen van menig groot werk In OverUsel.
waarbU Ik wel In de eerste plaats denk aan de
electric.teltsvoorzlenlng van de provincie ook
In haar verste uithoeken In haar annalen zal
de naam van mr. H. v. d. Vegte met eere ver
meld blUven als die van een harer meest emi
nente bestuurders. De diep getroffen weduwe en
familie bidden wU kracht en sterkte toe om het
leed gelaten te dragen. WU zUn oud-collega's
tan Gedeputeerde en Provinciale Staten zul
len hem steeds in dankbare eerbiedige en
vrlendschappelUke herinnering gedenken. Re-
qulescat In pace.
De heer Schouten sprak namens het centraal
comité van antl-revolutlonnalre klesvereenlgln-
gen. HU noemde den overledene een bekwaam
jurist met bultengewne gaven die het groot
ste deel Van zUn leven stelde In dienst der pu
blieke zaak Met groote omzichtigheid en nauw
gezette plichtsbetrachting bereidde hU belang-
rUke beslissingen voor. AltUd en overal werkte
hij met toewUdtng en liefde voor de zaak van
stad, gewest en land. Daarin lag zUn roeping.
WU danken God voor wat hU ons in hem ge
geven heeft. De herinnering aan zUn persoon en
zUn werk zal op zegenrijke wUze blUven voort
leven. Na een kort woord ging ds. J van Gis
pen In gebed voor. De heer dr. P. Rozendaal
te Zwolle, een stiefzoon van den overledene,
bracht dank aan H. M. de Koningin die blUk
gaf van belangstelling «loor het zenden van een
afgevaardigde wien hU verzocht 'zUn dank na
mens de familie over te brengen. Verder dank
te hU namens de familie den heer Bloemen als
vertegenwoordiger van den Commissaris der
Koningin In OverUsel. den heer Schouten en ds.
Gispen, en verder allen die van hun belangstel
ling hebben doen blUken, waarmede de plech
tigheid was beëindigd.
Aan het graf werd het eerst gesproken door
den Minister van Staat jhr. mr D. J de Geer,
die den overledene schetste als een toegewijd
werker, die de gemeente Zwolle en de provin
cie OverUsel heeft gediend met een bekwaam,
onpartUdlg en krachtig bestuur.
Toen hU geroepen werd tot het minister
schap hebben geen persoonlUke bezwaren hem
kunnen weerhouden te doen wat hij zich tot
plicht rekende. WU ambtgenooten hebben hem
Hef gekregen om zUn edel karakter en de zui
verheid zUner motieven. Het ministerschap is
zeker het moeilUkste en meest Inspannende
deel var zUn leven geweest. Indien wU ons
thans verheugen over de voltooiing van de af-
slultduk, over ons wegennet en in den oflgang
van den bruggenbouw, dan bedenke men dat
dit voor een groot deel het werk is geweest
van minister v. d. Vegte. Harmonie en even
wicht waren zUn voornaamste karaktertrekken
ZUn aandenken zal bij zUn ambtgenooten In
hooge eere blUven. God geve de echtgenoote
en dochter kracht naar kruis.
Hierna sprak de heer G. H. P. Bloemen.
..De commissaris der Koningin In OverUsel
heeft tot zUn leedwezen het niet zoo kunnen
regelen hier aanwezig te zUn bU deze droeve
plechtigheid. Op m(j rust thans de taak een
woord te spreken aan het graf van den oud-
bestuurder der provincie OverUsel, die gedu
rende bUna 25 jaren lid der staten en daarvan
ongeveer 19 jaar lid van Gedeputeerde Staten
is geweest. Met groote sympathie vervul Ik deze
weemoedige taak. Ongeveer zeven Jaar heb Ik
met mr. v. d. Vegte deel uitgemaakt van het
23 Augustus 1933
Opdergeteekende Ernest Michel betuigt bU
deze openlUk zUn spUt over zUn overtreding van
het verbod der kerkelUke overheid door zich
niet te onderwerpen aan de veroordeellng van
zUn boek, getiteld: ,Neo-communlslen" en door
dit boek zelfs opnieuw In het Mcht te geven,
belooft overeenkomstig canon 1398 van het
Wetboek van het kerkelUk recht bovengenoemd
boek niet v«%tr te zullen verkoopen en ver
spreiden en het uit den handel terug te nemen.
belooft bovendien zUn andere geschriften, die
dezelfde Ideeën bevatten, welke In het boek.
.,Neo-communlsten", zUn veroordeeld, niet verder
te willen verspreiden en zich voortaan van het
verkondigen van dergelUke ideeën te zullen ont
houden.
Zooals gemeld beeft Ernest Michel deze rer-
klaring niet willen onderteekenen.
In den nacht van Woensdag op Donderdag
Is de ooievaar neergestreken op een der sche
pen van de BatavierlUn. Aan boord van de
..Batavier IT* die op den terugweg was naar
Holland, v/erd een der passagiers, *en dame
uit Bloemendaal, verb'.Ud met de geboorte van
een dochter.
Dit feit is eenlg in de geschiedenis dezer
acheepvaartlUn, die reeds meer dan een eeuw
de verbinding met Engeland onderhoudt. BU
begrUpelük gebrek aan een arts aan boord
was de stewardes bereid de functie van baker
op zich te nemen, welke taak zU op zoo voor
beeldige wUze had uijgevoerd. dat zU een bU-
zonder compliment In ontvangst had te nemen
van dr. Knip uit Hoek van Holland, wiens
komst aan boord verzocht was door den ka
pitein van het schip.
Kapitein Zwart fungeerde voor deze gele
genheid als ambtenaar van den BurgeriUken
Stand. Uur en plaats der ^geboorte van de
nieuwe wereldburgeres werden nauwkeurig op-
geteekend.
Het Orar.je-kindje deze blUde gebeurte
nis had plaats op Koninginnedag vervolgde
nog met haar moeder de reis tot Rotterdam,
vanwaar belden per ziekenauto naar Bloemen
daal zUn vervoerd.
Het gebeurt niet veel, dat de ooievaar op een
passagiersschip neerstrUkt.
n het begin dezer eeuw was er in de
kunstwereld een beweging gaande, welke het
dadaïsme werd genoemd. Jeugdige artlsten
meenden, dat er nu lang genoeg op traditie was
geteerd. Al dat gepraat over klassieke kunst
en „onsterfelUke” gewrochten van gestorven
meesters moest maar eens uit zUn. De meester
stukken van de beroemde schilders, beeldhou
wers en bouwmeesters uit middeleeuwen en re-
nalssancetUd moesten verscheurd, vernield en af
gebroken worden en de Jeugd, de jonge gene
ratie, moest de gelegenheid krUgen om haar
drang naar kunstdaden uit te vieren. In woord
en geschrift werd een dergelUke propaganda ge
maakt en die „dadendrang" bleef niet tot het
kunstterrein beperkt. Toen de dwaze fantasieën
van eenige Itallaansche artlsten al weer lang
waren verdwenen kon men, in Amerika voor-
namelUk. eenzelfde propaganda op economisch
terrein waarnemen.
Inmiddels Is de wereld in de laatste kwart
eeuw niet om ..daden” verlegen geweest! Vier
jaren lang, van 1914 tot 1918, trok dag aan dag
in de nleuwstUdlngen der dagbladen een ilhn
▼an bloedige, van de meest verschrikkelUke da
den aan ons oog voorbU. Dood en vernieling,
verminking en beschadiging van tienduizenden
jonge levens, verwoesting van vruchtbare land
streken en natuurschoon, vernietiging van kost
bare gebouwen en kunstwerken, al dat gruwe-
Mjke aoldatenwerk was de arbeid van lederen
dag. WU waren door al deze „dafien" ten leste
zóó afgestompt, dat de vermelding van een uit
val uit loopgraven of een gasaanval, waarbU
slechts „enkele" honderden dooden en vermink
ten werden gemeld, geen Indruk op ons maak
te. De daden moesten al heel groot zUn, et
moest minstens een middeleeuwsche kathedraal
worden stuk geschoten of het getal der dooden
moest In de duizenden loopen, wilden wU er
onze aandacht aan wUden.
En toen eindelUk de zoogenaamde vrede ge-
teekend was. kon er evenmin over gebrek aan
daden worden geklaagd. Reeds in de oorlogs
jaren was er achter het front en niet het minst
in de neutrale landen koortsachtig gewerkt in
munltiewerkplaatsen en fabrieken tot het ver
vaardigen van alles, waaraan een verwende be
volking maar behoefte heeft En na den wapen
stilstand ontstond de waan, dat de uUgeputte en
verarmde menschheld jaren lang zou noodig heb
ben om aan te vullen, wat in den gruwelUkeh
oorlogstijd was verwoest. De productie werd tot
nooit gekende hoogte opgevoerd. Fabrieken en
werkplaatsen rezen overal uit den grond. Er was
een fabelachtige bedrUvlgheid, de menschheld
was tot berstens toe vol van „daden".
De Minister van Staat, Minister van Kolo
niën. heeft onder dagteekening van 30 Augus
tus, Ingesteld een commissie, met de opdracht:
lo. een onderzoek in te stellen naar de vraag
of in verband met den budgetalren toestand
van Nederlandsch-Indlë de geldende stelsels
van financiering der pensioenen van het In
dische Overheidspersoneel en der ultkeeringen
aan de door dat personeel nagelaten wedu
wen en weezen herzien dienen te worden en
zoo ja, m welken zin;
2o. binnen den kring van haar onderzoek bo-
vendlen te betrekken de verschlMende vraag
punten, welke rechtstreeks of zUdelings ver
band houden met de opdracht sub. 1.
Op de vragen van het Tweede KamerUd
Sneevliet betreffende verstrekking van een'
opgave van de Intemeeringsbeslulten ter zake
van deportatie naar het bannelingenkamp aan
den Boven-Digoel; van gegevens betreffende
de geïnterneerden en omtrent het opnemen van
jaarlUksche gegevens ter zake in het Indisch
Verslag:
1. Is de Minister bereid een nomlnatieve op
gave te verstrekken van de interneeringsbeslui-
ten door den Oouverneur-Generaal In Neder-
landsch-Indië genomen, die tot deportatie naar
het bannelingenkamp aan den Boven-Digoel
hebben geleld?
2. Kan in de sub 1 bedoelde opgave mededee-
llng worden gedaan van de leeftyden. beroe
pen, plaatsen van herkomst der bannelingen
en van de motieven, die tot de toepassing van
het interneeringsrecht hebben geleld?
3. Kan in de sub 1 bedoelde opgave aantee-
kenlng worden gehouden van de data der ver
leende vergunningen tot terugkeer uit het ban
nelingenkamp?
4. Kan in diezelfde opgave aanteekening wor
den gehouden van de voorgekomen sterfgeval
len onder de banneMngen, met vermelding van
de doodsoorzaak?
5 Kunnen de opgaven bedoeld sub 3 en 4
worden verstrekt ook voor gezinsleden, die de
banneMngen naar het kamp aan den Boven-
Digoel zijn gevolgd?
8. Kan mededeeling worden gedaan van de
thans geldende regelen, die voor het levens
onderhoud van de zoogenaamde „onverzoenlU-
ken" gelden?
7. In geval de Minister bereid is zijn mede
werking te verleenen voor de verstrekking van
de bovenbedoelde gegevens, kan dan voor het
vervolg in het „Indische verslag” de aanvul
ling van die gegevens van jaar tot Jaar worden
bewerkstelligd?
heeft Minister Colijn. Minister van Staat.
Minister van Koloniën, het volgende gesmt-
woord:
Vragen 1, 3 en 3. Zoowel de intemeeringsbe
slulten als de besluiten tot opheffing van de
Intemeerlng zUn tn de .Javaache Courant" ge
publiceerd: de door den steller der vragen ge-
wenschte gegevens zUn daarin te vinden.
Vragen 4 en 5. Bijzonderheden, als hier be
doeld. zijn ten Depaxtemente van Koloniëft niet
bekend.
Vraag 8. Aan de zoogenaamde „onveraoen-
IMken” plegen de voedingsmiddelen in natura
verstrekt te worden.
Vraag 7. Desa vraag wordt ontkennend be-
rsa de hier te lande ggvoerd
propaganda voor boycot van Duit-
;ren heeft Minister De Graeff, Mi-
Bultenlandsche Zaken, geantwoord.
Mat de Regeering zich wenscht te bepalen tot
de verklaring, dat zU een boycot als bedoeld
afkeurt, omdat daardoor zoowel economische
belangen van Nederland als de goede verhou
ding tot een bevriende natie zouden kunnen
De crisiszulvelcentrale maakt bekend.
voor de week van 3 tot en met 9 Sept, de prijs
van het crisisbotermerk Is vastgesteld op 1
gulden per K.G. en die voor de vervoervergun-
nlng voor bultenlandsche boter op 1.10 per
K.O.
Onder de aanwezigen werden opgemerkt de
van Haersolte, adjudant in bui-
iengewonen dienst, vertegenwoordiger van H
M. de Koningin, Van der Meulen, secretaris
generaal van het Departement van Water
staat; de oud-mlnlsters jhr mr. D. J de Geer,
mr. J. Donner, Koningsbergen, mr. Kan, J.
van DUk. Voorts de heer O. H. P. Bloemen,
vertegenwoordiger van den Commissaris der
Koningin in OverUsel. het lid der Eerste Kamer
H. Smeenge, de Tweede Kamer-leden KrUger
en Weltkamp. mr WUt. griffier der Staten van
OverUselj de burgemeester van Zwolle, baron
E. J. de Vos van SteenwUk en de wethouders
van Zwolle, de oud-burgemeester van Zwolle
mr. dr. I. A. van Royen. de burgemeesters van
Zwollerker'pel. Nieuw-Leusen en Staphorst, ir.
Damme, dlrecteur-generaal der P. T. T„ mr.
H. van Manen, directeur der Spoorwegen. A.
Pierson, voorzitter van den Postraad. dr. J.
Gispen, namens het bestuur van het Gerefor
meerd Tractaat Genootschap. N Lunslng. se
cretaris van de Staatscommissie voor het Ver
voer. jhr. mr. M. A. de Savornln Lohman,
president der rechtbank te Zwolle, Silvergleter
Hoogstad, administrateur van het Departe
ment van Waterstaat, mr. dr. W Ruigerst
voorzitter van den Bond van ChristelUke
Gymnasia en H. B. S.-en en verder tal van
autoriteiten, vrienden en kennissen van den
overledene.
Toen het stoffelUk overschot in de kapel was
opgebaard, sprak ds. J van Gispen eenige
woorden van troost tot de aanwezige famUle-
leden.
Hierna werd de baar, welke gedekt was met
een krans van H. M de Koningin en nog ver
scheidene andere kranagn, grafwaarts ge
dragen.
Er Is nog een ander gebied, waarop de daden
van regeerders, groot en klein, helaas de laat
ste Jaren zUn uitgebleven en waar leder IngrU-
pen zonder gevaar en slechts ten bate der
volkskracht had kunnen geschieden WU meenen
de moraliteit. Wat men ook in het tegenwoor
dige regiem van onze oosterburen moge afkeu
ren, één ding Is wiet te ontkennen, dat n.m.
de straat weer veUlg Is geworden, de openbare
orde is hersteld, de brutale zedeloosheid uit
tooneel- en bioscoopzaal en uit boekenstal Is ver
dwenen en de lanterfanterende jeugd uit haar
demorallseerende werkloosheid Is gerukt en aan
den arbeid is gezet Wanneer er om daden ge
roepen moet worden: hier Is de gelegenheid te
over. Ook hier te lande Is het onduldbaar, hoe
het onfatsoen zlender oogen toeneemt. Wat ten
hoogste In afgesloten ruimte op een badplaats
kan worden geduld, wordt In de steden en dor
pen op de openbar straat en In de café s ver
toond. De wet moge het strafbaar noemen zich
In het kleed van een andere kunne in het
openbaar te vertoonen, in de meest onwelvoeg-
>Uke kleeding loopen en fletss» vrouwen en
meisjes langs den publleken weg, terwUl strand
en duinen tot publieke bordeelen zijn gewor
den. Wat dezen zomer langs Nederlands lange
kuststrook is vertoond, zal een latere geschied-
schrUver ongelooflUk noemen in dit voor kort
nog preutsche land. En even ergerlUk Is de
nalatigheid der overheid tegenover de brutale
communistische propaganda die in woord en ge
schrift, in brochure, dagblad, pamflet, film, ver
gaderzaal en marktplaats ongebreideld haar
gang gaat. Hebben wU dan niets van het bui
tenland geleerd? Moet ook hier het banditis
me zóó toenemen, dat het geboefte op klaar
lichten dag de voorbUgangers met vuurwapens
bedreigt en uitplundert; dat zooals nog voor
enkele jaren in Öultschland het geval was de
ouders hun kinderen met angst naar school
zenden, omdat zU voor den onderwUzer niet vei
lig waren? Ook elders is de uiterste verwording,
die tot een nationale reactie voerde, niet opeens
gekomen: de verwaarloosde oorlogsjeugd, de kin
deren, die In 1914 acht at tien jaar waren,
groeiden op tot het mlllioenen gespuis, dat In
1930 het openbare leven onveilig en het gezins
leven onmogelUk maakte. Doen wU genoeg voor
onze jeugd, die na de lagere school geen nuttig
werk kan vinden?
Er is dadendrang, er is een roep: „dat er toch
iets moet gebeuren!" Zeker, er moet veel ge
beuren. Maar laten wU dan het zwaarste wegen.
zwaarste is: de moraliteit van een
volk, die de volkskracht uitmaakt!
HOMO SAAIENS.
