Sïrf mAaal
O
wuidcn dag
zoolets in staat is. Hans? Ik kan het me niet
indenken. Zoo’n schattig schooiertje!"
Lord Protector Oliver Cromwell
DE APOTHEEK
DE WITTE ZWAAN
HEESCH
ZIJN STERFDA G HER
DACHT
ROBINSON CRUSOE’S AVONTUREN
Uw eigen winkelier verkoopt
/ROBINSONschoenen
WOENSDAG 6 SEPTEMBER
De Weensche Jaarbeurs
Ongelukken in huis
De blauwe wimpel
Censuur in Finland
Hoe de bladen protestveren
Bestrijder der Katho-
Heken
Ell Debate in nieuw
formaat
Niet tot liegen
in staat!
Na zich heesch geschreeuwd te
hebben
De goudschat van de
?»Egypt”
De fanatieke leider der
NAAR HET DUITSCH
VAN RUDOLF HERZOG
Engelsche
puriteinen, staatsman en
soldaat
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UIT^RLUK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
9
en
r*
van
mag gelden als een be-
teerd heeft met zijn prestaties.
slangen kunnen vandelen?” vroeg de
zeeman aan Robbie en Topsy.
„Ik weet niet wat je bedoelt.” zeide
zooals JU en ik?" vroeg de
zeeman
weer.
kunnen niet loopen.
„Slangen
kunnen alleen kruipen," zeide Robbie.
hebben immers geen beenen.”
zeeman.
Freddy strengelde de twee slangen
ineen en zeide hun toen, dat ze langs
het strand moesten wandelen.
„Kijk Robbie, Creepy en Crawley
rookt uit de pijp van den zeeman.”
regeer! ng
kondigen.
(Morgenavond vervolg.)
op
W
(Slot volgt).
1
President Mlklas heed Zondag de 25ste Inter
nationale Industrieele Jaarbeurs van Weenen
geopend.
Er zijn geen Dultsche exposanten, maar de
organisatoren hebben naar Weenen een groot
aantal oude en nieuwe exposanten getrokken.
Het aantal koopers dat uit het buitenland af
komstig is, is naar duidelijk blijkt, groot.
te gaan wonen of in de stad kamers te nemen.
Ik heb er al met mevrouw over gesproken, om
dat ik toch van plan was binnenkort het perso
neel uit te breiden. Ben je tevreden friet mijn
voorstel, Dores?
Dores was nauwelijks in staat een paar woor
den van dank te stamelen.
Maak nu dat je in het magazijn komt Er
moet nog een hoop ingepakt worden.
In een oogenWk was Dores bulten. Voordat
hij echter aan zijn taak in het magazijn begon,
ging hij naar Jette, kneep haar liefkoozend in
haar wang en trachtte haar want hij was
nog steeds sprakeloos met een soort panto
mime duidelijk te maken wat meneer B&ren-
feld hem beloofd had.
.Mijn gedresseerde slangen kunnen
loopen zonder beenen". verklaarde de
uit
naderbij.
werd
kunnen loopen net als JU en Ik.” fel-
de Topsy.
„Ja." aelde Robbie, „en een van hen
niiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiitiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii
De graaf vertelde hem hun plan
zoo voor 1
van
Ze vroeg Schöner om even binnen te komen
en de graaf nam tegenover haar plaats.
Heeft juffrouw Friedrich deze kamers al
gehuurd? vroeg hij.
Ze wil beslist blijven, antwoordde Vilma
moedeloos. Voorlooplg heeft ze de drie kamers
van deze étage voor drie maanden gehuurd.
Dan is die huur weggegooid geld, zei Schö
ner droog.
Vilma zuchtte.
Dacht u van niet, juffrouw Melnard? Ver
telt u me dan eens hoe het er eigenlijk mee
staat!
Ik wou dat het avontuur maar afgeloopen
was, zei ze moedeloos. Dat comedie-spelen is
niets voor mij.
Nog vier en twintig uur geduld, juffrouw
Melnard!
Juffrouw Friedrich heeft nog bijna geen
woord over thuis gesproken. In haar extase ge
looft ze dat ook ik na mjjn bekrompen levens
omstandigheden een vrijer en ruimer arbeids
veld wil zoeken.
Dus juffrouw Friedrich is nog steeds in
een toestand van op-vinding?
Ze is zoo opgewonden dat om hAAr de
voorstelling een dag moest worden uitgesteld.
Vanavond gaat het nu gebeuren. Hoe dat moet
gaan in de nerveuze snanning waarin ze ver
keert. mag de hemel weten. Ze treedt op onder
den naam Walter.
Zou ik haar vanmldag nog kunnen spre
ken?
Neen, zei Vilma bedrukt. Ze heeft uitdruk -
(Ingezonden Mededeellng)
NiiiiiiimiiniHniiiie
wijs voor zijn felle religieuze overtuiging,
maar allerminst als een teeken van verdraag
zaamheid Zoo was oa de opvatting ook van
Vondel, die een fel hekeldicht aan Cromwell
wijdde onder den titel .Protector-weerwolf en
die in andere hekeldichten herhaaldelijk Crom
well's naam heeft genoemd
katholiek, maar ook hevig anti-Konlngsgezind^
zoodat het opnieuw ontbonden werd en gedu
rende elf jaar bleef. Meer en meer verzette men
zich tegen de hooge belastingen, die de konlng
uitschreef en toen na jaren van strijd de Zo
ning tenslotte tegenover het parlement de ne
derlaag leed, had niet het minst Oliver Crom
well hieraan medegewerkt. Hjj was steeds een
vurig voorstander van een sterk leger in dienst
van *t parlement en toen de konlng zich uit Lon
den en de politiek had teruggetrokken, werd
Cromwell benoemd tot overste van een ruiter-
corps. Met groote snelheid wist hij een leger te
vormen, waarin tucht, vrijheidsliefde en puri-
teinsche godsdienstigheid de voornaamste deug
den waren. In 1642 en 1643 versloeg hü de ko
ningsgezinder! en veroverde eenige provincies.
Het parlement gaf hem een meerderheid en sa
men met Thomas Fairfax werd hü tot opper
bevelhebber van het leger benoemd. Een nieuwe
strijd met de konlngsgezinden volgde, die hjj
jn 1645 bjj Noeeby definitief versloeg, zoodat de
konlng naar Schotland vluchtte, dat hem even
wel aan het Engelsche parlement uitleverde.
Daarna legde Cromwell den grondslag voor
het Hooger Huis en het Lager Huls, belegerde
Londen en stelde den Konlng onder toezicht van
het parlement, terwijl de helft van het konink
lijk leger in gevangenschap leefde. Terwijl hij
onderhandelde met den konlng bleek hem, dat
deze ook in verstandhouding stond met de
Schotten en eveneens met bet parlement. Toen
besloot Cromwell een einde aan het geharrewar
te maken. De konlng vluchtte naar Wight, de
Schotten werden verslagen en Cromwell trok als
overwinnaar Edinburg binnen.
Intusschen was er een ernstige wrijving tus-
schen den bevelhebber en het parlement ont
staan, die zich met groote snelheid onwlkkel-
de en uitliep op een beschuldiging van hoog
verraad aan Cromwell. Zijn collega Fairfax trok
onmiddellijk Londen binnen en op 6 December
1648 werd het parlement onderhanden gepomen.
Zeven en veertig leden werden gearresteerd en
zes en negentig andere leden werden wegge-
'Jaagd en door nieuwe leden vervangen. De
Eind’ltjk schijnt men wijs geworden,
Maar toch buiten d’orde om.
En nu houdt, o contradictie!
De gemeenteraad zich stom!
De presentielijst vermeldt nu
Door haar blanco een absent.
Want een rij van incidenten
Schiep dit laatste incident.
't Is opmerk’Ujk dat een plaatsje.
Met zoo’n schreeuw’rig bijgeluid,
Thans in omgekeerde orde.
Zich nu zoo niets-zeggend uit!
MARTIN BERDEN
(Nadruk verboden)
vertrok. Maar door het heele geval
stemming toch een beetje bedorven.
Hans betaalde de vertering en ze stapten
weer in hun auto. Weldra lag de herberg met
het terrasje achter hen en rolden zij langs
den mooien straatweg.
Het was niet buitengewoon druk op den weg.
had de handen licht om het stuurwiel
ten. Voorbij een bocht haalde de auto een
ra vrachtwagen in.
„Wel allemach* riep Hans uit.
Sonja drukte haar gezicht tegen het glas.
Achter op den vrachtauto zat het schooiertje,
zjjn pet scheef, een sigaret in zijn breed-
lachenden mond. Hij herkende zijn koopers (of
slachtoffers!) dadelijk, zwaaide met zijn hand
en was één en al vriendelijkheid. Eén oogen-
blik dacht Hans van Heuvel er over om te
stoppen, maar dan haalde hij de schouders op
en reed den vrachtauto snel voorbij.
„t Zal hem wel spijten.” zei Sonja, „dat hij
op dien langzamen vrachtauto zit. Ik geloof
dat hü wat graag bij ons was ingestapt. Ove
rigens, ik twijfel er nog aan of de jongen de
kleedjes werkelijk gestolen heeft.”
Hans zei niets, maar een vijf minuten later
begon Sonja opnieuw over het geval.
„Geloof jij nu heusch, dat die jongen tot
Toen het mankement hersteld en de oploop
verdwenen was, bekwamen Sonja en Wans
eenigszlns van hun verbazing. „Dat is nog eens
liegen,” zei Hans, „de Jongen was misschien nog
wel vijf kilometer ver weg. En JU achtte hem
niet tot liegen in staat!”
kelijk gezegd dat ze vanmldag alleen wil blij
ven.
Ze heeft er toch geen flauw vermoeden
van dat ik hier ben?
Absoluut niet. Ze heeft er niets van ge
merkt, dat ik een telegram verzonden heb.
U denkt dus dat het geen zin heeft dat ik
terugkom?
Neen, meneer Schöner.
Hjj stond op. Dan moet ik er wat anders
op zien te vinden. Tot ziens, juffrouw Melnard.
Hopelijk gebeurt dat vanavond al.
Hjj ging heen. Op straat vroeg hü den weg
naar den schouwbuig. Daar ging hij naar het
loket en huurde een heele loge. Het verdere deel
van den dag bracht hij zoo goed en zoo kwaad
als het ging in een café door met een paar
oude Jaargangen van humoristische tijdschrif
ten. Toen het avond was geworden ging hij op
weg naar den schouwburg.
De voorstelling was al begonnen. De graaf
zette zich, met hoed en jas onder zijn onmld-
dellijk bereik, achter In zijn loge. HU verveelde
zich voorlooplg. Tegen het slot van de eerste
scène werd zjjn aandacht grooter. De oude jon
gejuffrouw Irmentraut had haar arietta, waar
in ze haar ongenoegen over de mannen van
haar tüd ten beste geeft, ten einde gebracht.
Door een zUdeur kwam Lisa Friedrich op in de
rol van Marie om een brandende lamp op tafel
te zetten; de lamp beefde en rinkelde in haar
hand. Het publiek keek met crltische aandacht
naar de debutante.
drich zoo goed is geweest mü met de beharti
ging van haar belangen te belasten. Weest u
zoo goed even Inzage van dit stuk te nemen!
De provisor keek naar de akte, beet zich op
de dunne lippen en draaide bem den rug toe.
Bórenfeld ging naar zijn kantoor, riep Hein
rich. den bediende, die tijdens zijn afwezigheid
was aangesteld. Dores en Hannes en verzocht
hun ook In de toekomst, als de zaak In zun
handen was overgegaan, hun beste krachten
aan de „Witte Zwaan” te willen bUjven wüden.
HU gaf hun allemaal salarisverhooglng en
liet hen weer aan het werk gaan. Alleen Dores
bleef achter om „meneer" even alleen te spre
ken. De oude jongen kon van verlegenheid
haast geen woord uitbrengen, zoodat Bkrenfeld
ten slotte moeite had den noodigen ernst te be
waren.
Je «rilt dus trouwen, zei hü, toen de huis
knecht zün verlangen zoo goed en zoo kwaad
als t ging, had kenbaar gemaakt Maar
daarom hoef je toch geen ontslag te krijgen I
Dat Jette, als ze getrouwd is, niet bü mevrouw
Friedrich in dienst kan blüven, begrijp ik Maar
we zullen op den duur wel behoefte hebben aan
iemand, die voor het schoonhouden van de ge
bouwen van de zaak zorgt.
Bovendien vind Ik het zeer noodzakelUk
met het oog op brandgevaar dat er op de
binnenplaats een permanente bewaker woont
en daarom stel ik voor met je vrouw het ge
deelte van het gebouw te betrekken waar tot
nu toe de heeren hun kamers hebben. Die zal
ik in overweging geven om in het voorgedeelte
p 3 September 1658, dus 275 Jaar geleden,
I overleed te Londen de Lord-Protector
van Engeland, Oliver Cromwell, ons al
len bekend uit onze eigen vaderlandsche ge
schiedenis, waarin Engeland Juist onder zün re-
geering zoo’n rol heeft gespeeld.
AanvankelUk studeerde de jonge Cromwell, die
op 25 Mei 1599. te Huntlngdom uit een oud-
adelIUk geslacht werd geboren, voor geestelUke.
HU gaf deze studie echter op en ging naar de
unlversiteit van Cambridge, waarna hü in Lon
den een leven leidde, dat schril afstak met zün
eerste aspiraties naar den geestelüken stand.
Maar ook dit leven kwam hü te boven na zUn
huwelUk met Elisabeth Bourgier in 1621, dat
hem spoedig in gezelschap bracht van de Puri
teinen. In 1625 werd hü Parlementslid en begon
actief deel te nemen aan de rumoerige politiek
dier dagen. De religieuze en politieke vraagstuk
ken, die geheel Europa beroerden lieten ook En
geland niet met rust. De katholieken en de epis
copaten waren van meening, dat het konings-
gezag uit absolutistlschen zin moest verstaan
worden, terwUl de presbyterianen den konlng
als een gevolmachtigde des volks beschouwden.
Deze laatste partU wenschte elgenlUk een be
perkte monarchie. Alleen de Inde penden ten, de
cnafhankelUken dus. wilden absolute gods-
dlenstvrüheid en Cromwell, die aan hun züde
stond, formuleerde hun streven ongeveer als
volgt: „Ik zou liever willen, dat het Mohameda-
nisme werd toegelaten dan dat een kind van
God terwille van zün geloof zou worden veroor
deeld.” Onder godsdienst verstonden deze inde-
pendenten echter In werkelUkheld het puritanis
me en zeker niet het Katholicisme, noch de epis
copaten, noch de vrUdenkers.
Toen Karel I de alleenhee^happü over En
geland voerde en het parlement, dat geruimen
tüd ontbonden was geweest, weder bü elkaar
en wist alles
te stellen, dat er geen mogelükheld
mislukking scheen te bestaan HU legde er
den nadruk op dat hü zelf naar H zou gaan,
om de zaak in orde te maken.
Niemand zal ooit weten waar Lisa geweest
ie en waarvoor ze op reis was en als ik Jou de
vluchtelinge niet overlever en JU niet zult moe
ten erkennen dat ik deze raak goed heb Inge-
plkt. is mün naam geen Schöner meer.
Het was den graaf tenslotte gelukt op het
sombere gezicht van zün vriend een glimlach
te voorschUn te tooveren en zü stapten het ho
tel binnen om met een goed glas wün het laat
ste restje pessimisme dat nog in hem was ach
tergebleven, weg te spoelen.
Het gepubliceerde voornemen van een fusie
tusschen de White S^ar Line en de Cunard
Ling opent de mogelükheld dat de .Leviathan”
wederom in zee zal worden gestoken om zijn
superioriteit ter zee te bewüzen om de blauwe
wimpel, die onlangs in het bezit van het ItaU-
aansche stoomschip „Rex” was gekomen, te
heroveren.
Op het oogenbllk Is de .Leviathan” opgelegd
in de Hudsonrivier en is er voor de Noord-At-
lantische route geen snel Amerikaansch stoom
schip in dienst.
Op de United States Lines, aan wie de „Le
viathan” toebehoort, is scherpe kritiek uitge
oefend, in verband met het opleggen van dit
schip, doch zü beweerde, dat de exploitatie
kosten zóó hoog waren, dat deze slechts voor *n
zeer klein deel door de Inkomsten worden ge
dekt. Onder deze omstandigheden heeft de
Shipping Board oplegging goedgekeurd.
De werkzaamheden bü het gezonken schip
..Egypt” zün door het bergingsvaartuig „Ar-
tiglio" gestaakt in verband met de weersom
standigheden. Van 11 Augustus tot 2 Septem
ber waren de omstandigheden slechts nu cn dan
gunstig, zoodat gedurende 56 uren kon worden
gewerkt.
Gemeld wordt dat de „Artlgllo" in Ply
mouth is aangekomen en daar 27 staven goud
van verschillende grootte, ongeveer 8400 sove
reigns en 214 staven zilver, in het geheel ter
waarde van ongeveer 57 000 Pond Sterling heeft
aan land gebracht. Tot nu toe zün 73 pCt. van
de sovereigns, 78 pCt. van de goudstaven en
94 pCt. van het zilver van de „Egypt” ge
borgen.
Vice-admlraal E. J. A Fullerton heeft een
bezoek gebracht aan de „ArtigUo”, waar hU
den chef-duiker Marrio Raffaeli gecomplimen-
Het is merkwaardig te zien hoe een man
als Cromwell, die een algemeene ontwikkeling
volstrekt miste, niettemin een knap staats
man en groot militair was Van de studie had
hü trouwens een grondlgen afkeer, zoodat hü na
een paar jaar in .Cambridge gestudeerd te heb
ben, de unlversiteit verliet zonder examens te
hebben gedaan. ZUn aanzien heeft hü aller
eerst verworven door zün huwehjk met een
rijk meisje, aan het begin van deze beschou
wing genoemd. HU leefde sober, zoowel in zün
jeugd als op tateren leeftUd en was steeds een
voudig gekleed. Zün gestalte was forsch en
zün krakende stem contrasteerde sterk met zün
ongehoorde welsprekendheid. ZUn sterkste wa
pen In den strijd was zün godsdienstige over
tuiging, die hem in zün latere levensjaren vaak
wroeging bezorgde over de onbezonnenheid van
zün jeugd. Dit maakte hem soms neerslachtig,
hetgeen nog verergerd werd door den dooo van
zün lievelingsdochter, die dlkwüls tegenover
haar vader de konlngsgezinden In bescherming
had genomen i
De dag waarop Cromwell stierf was de ver
jaardag van den slag bü Dunbar en het hevig
onweer, dat op dien dag boven Engeland woed
de, gaf den volksmond de legende in. dat de
storm veroorzaakt werd door bet leger
Satan, die gekomen was om wraak'te nemen
op den tyran.
De directe opvolger van Cromwell was
Karel II. die eertüds naar Frankrijk was ge
vlucht en thans weer In triomf werd binnen
gehaald. Met zün komst waren de roerige en
revolutionnaire jaren voorbü
De houding, die Cromwell tegenover de Ka
tholieken aannam en die tot in het fanatieke
ging, was een gevolg van zün dweperig purita
nisme, dat hem deed gelooven een werktuig in
Gods hand te zün. waaraan hü blükbaar het
recht meende te mogen ontleenen de meest
radicale practüken te volgen. In zulke gevallen
ontzag hü niets of niemand en beging daar
door vaak grove onrechtvaardigheden. Dat zün
fanatieke soldaten psalmen zongen vóór, tü-
dens en na den str^d.
Dien Woensdag kreeg Heinrich een telegram
van Vilma, dat de opvoering van den „Wapen
smid*’ Donderdag zou plaats hebben, zoodat
Heinrich hals over kop naar Graaf Schöner
moest om hem het bericht te brengen.
Schöner raadpleegde direct een spoorboekje
en maakte zich gereed om met den nachttrein
naar H. te gaan.
Het was een trieste, natte en kille morgen,
toen de graaf door het stille stadje liep. Het
telegram van Vilma. dat hun adres bevatte, had
hü in de hand en hü vroeg overal naar den
weg. Een poosje later stond hü tegenover Vilma
Melnard, die hem mededeelde dat Lisa Frie
drich naar de generale repetitie was. Ze zal
wel niet voor éénen terugkomen, eindigde ae
baar mededeellng.
BU gelegenheid van de inzegening zUner nieu
we rotatiepersen heeft het katholieke dagblad
El Debate te Madrid een extra nummer uitge
geven. waaraan wü het navolgende ontleenen:
De oplage van het blad bedraagt thans 200.000
exemplaren per uur. In 10 uur tüd wordt 140
ton papier verwerkt, of tweemaal zooveel als
de grootste Spaansche papierfabriek in een dag
produceert. De totale lengte van deze papier
strook bedraagt 427 Kilometer.
Konrad BArenfeld begon rijn werkzaamheden
den volgenden dag met in zün kwaliteit van
opvolger en aanstaand eigenaar van de zaak.
zün voorganger rekening en verantwoording te
vragen.
HU had met dit heerschap een warm gesprek
onder vier oogen, waarvan het eind was. dat
de jonge man in alerül rijn koffer ging pakken
en ofschoon hU zün opzeggingstermijn erbü in
schoot, was hü blU dat hü aan den onverbidde-
Ijken rechter ontkwam.
Toen had de ontmoeting met meneer Rose
plaats, die Barenfeld met de handen diep in de
broekzakken en de plnce-nez cp den neus, op
wachtte als een vorst die audiëntie verleent.
BArenfeld negeerde zün brutale onverschil
ligheid.
Ik dank u. zei hü kalm, dat u de familie
Friedrich in deze zware dagen trouw bent ge
bleven.
Konrad wist overigens best, dat de angst voor
eenige duizend Thaler schadevergoeding wegens
contractbreuk de oorzaak van ’s heeren Rose's
„trouw" was geweest!
Bet zal u, bU de groote belangstelling die
u voor de apotheek koestert, ging Bkrenfeld za-
kelük verder, waarschünlük aangenaam zün om
te hooren. dat het mü gelukt is een ouderen
vriend van mü bereid te vinden om dit ge
deelte van de zaak te koopen. Die meneer zal
ors dezer dagen komen bezoeken. U zult dan
wel zoo vriendelük willen zün hem wat op de
hoogte te brengen.
Sinds wanneer, vroeg de provisor uit de
hoogte, hebt u zich met de apotheek te be
moeien?
Sinds het oogenbllk. dat mevrouw Frie-
Volgens een statistiek van een Amerikaan-
sche verzekeringsmaatschappü. gebeuren 7 van
de 8 ongelukken bü de verzekerden thuis.
Een onderzoek van de 117.477 gevallen, waar
in een verzoek om schadevergoeding was in
gediend, bracht aan het licht, dat slechts een
van elke acht verzekerden een ongeval had ge
kregen in treinen, booten, vliegtuigen, en an
dere openbare middelen van vervoer.
De meeste verzekerden bleken verwondin
gen te hebben opgeloopen bü het vallen over
haardkleedjes, het struikelen over drempels en
gladgewreven vloeren, terWül er ook een aan
tal personen was, die bü het uit het bed vallen
ongelukkig waren neergekomen.
volksvertegenwoordiging werd samengesteld uit
12 lords en 68 leden. Naar den zin van Crom
well was deze zuivering nog niet radicaal ge
noeg, maar hü moest buigen voor het leger en
legde er zich bü neer.
Toen de Ieren Karel II tot konlng uitriepen
liet Cromwell zich benoemen tot onderkoning
en oppercommandant over Ierland. HU trok
Dublin binnen, nam na een hevig bombarde
ment Drogheda in en liet 23 tegenstanders,
waaronder ook monniken, ter dood brengen.
Na twee maanden keerde hü naar Londen te
rug, terwül een aantal troepen achterbleven
om Ierland deerlijk te plunderen gedurende
meer dan twee volle jaren, waarna het land
door pest en hongersnood totaal was verwoest.
Een half millioen Inwoners was omgekomen,
vrüwel allen katholiek. De overige katholie
ken, in wie Cromwell de oorzaak van alle el
lende zag, werden gedwongen te verhuizen naar
de onvruchtbare landstreek Connaught In het
Noord-Westen van het land, terwül iedere
achterblüver met den dood werd gestraft. In
deze Jaren werd de haat tegen Engeland in het
lersche volk Ingeworteld met een felheid die
zich nog een paar eeuwen zou doen gelden.
Na de terechtstelling van den konlng, op
30 Januari 1649, die door Cromwell's drüven
gevallen was. werd ook de breuk tusschen Crom
well en de Schotten grooter en na eenige aar
zeling werd Karel II tot konlng uitgeroepen.
Met een leger van 26.000 man stond de veld
heer Leslie gereed Engeland binnen te vaUen
op het oogenbllk dat Cromwell met 16.000 man
Schotland binnen trok. In de worsteling die
bü Dunbar volgde bleef de Engelschman over
winnaar. Daarna trok hü naar het Noorden,
liet Karei in Engeland binnen vallen, verdeelde
zün leger in tweeën, waarvan een deel in
Schotland achterbleef en het andere Karel's
leger bü Worcester versloeg. De konlng kon in
de duisternis ontkomen en vluchtte naar
Frankrük. het geheele terrein overlatend aan
Oliver Cromwell, die zich haastte de orde in
Schotland en Ierland te herstellen en droomde
van één groote unie tusschen deze twee lan
den- en Engeland. Hü regeerde thans over drie
groote rijken. Een oneenigheld tusschen leger
en parlement leidde er toe, dat Cromwell het
Lagerhuis binnenviel en dit ontbonden ver
klaarde. Persoonlük greep hü de leden stuk
voor stuk bü den kraag en liet hen door zün
soldaten de straat op smüten, nam de paperas
sen van den voorzitter in beslag, verliet de
zaal, deed de deur op slot en stak den sleutel
in zün zak.
Cromwell wüdde zich vanaf dat oogenbllk
voornamelük aan de verbreiding van het pro-
riep, betoonde dit parlement zich hevig anti- testantisme, waarmee natuurlük gepaard ging
een strüd tegen de katholieke Stuarts om hen
te beletten nog ooit aan het bewind te komen.
In zün bultenlandsche politiek zocht hü uiter
aard aansluiting met protestantsche landen als
Holland, maar een verbond tusschen ons land
en Denemarken, waardoor de Engelsche han
delsschepen uit de Oostzee werden geweerd,
maakte een toenadering niet gemakkelük. Een
gevolg daarvan was de befaamde .acte van
navigatie”, die de Hollandsche schepen uit de
Engelsche havens moest houden. De Engelsche
oorlog van 1652 tot 1654 verliep voor beide lan
den schitterend wat de wapenfeiten betreft,
maar voor ons land was het in zooverre een
nederlaag, dat het de acte van navigatie moest
erkennen/' De oorlog, die tusschen Engeland
en Spanje uitbrak leidde tot een verdrag, dat
Cromwell sloot met Frankrük, waarbü hü be
toogde de Hugenoten niet lastig te zullen
vallen en de Stuarts niet te zullen helpen.
Zün üver voor het protestantisme ging zoover,
dat Cromwell zelfs den Paus dreigde en een
bombardement van Sint Angelo in het voor
uitzicht stelde.
Op den duur was Cromwell door zün mili
taire manoeuvres gedwongen zware belastingen
uit te schrüven evenals zün vroegere tegen
stander Karel I had gedaan en zoo ontstond
tenslotte ook tusschen hem en het leger een
scheuring. Ook de republikeinen traden tegen
hem op en begonnen zelfs samen te zweren.
Het kwam zoover dat het volk In een der
tegenstanders van Cromwell, nX Karel Stuart,
een redder begon te zien.
Toch wist hü rich nog geruimen tüd
J handhaven als Lord-Protector, dank zü zün
büzondere militaire gaven, die hem zelden in
den steek heten. Maar ih 1658 werd hü ziek en
stierf op 3 September, in de hoop, dat zün
zoon Richard hem zou opvolgen. Hü stierf in
derdaad op het oogenbllk, dat zün macht ging
tanen, maar tot het uiterste wist hü die macht
te doen gelden temidden van samenzweringen,
agitaties en haat, welke hü bestreed met spe
ciale rechtbanken en gevangenissen voor ko
nlngsgezinden en republikeinen
ch, kük Ans. Hans,” zei Sonja van Heuvel
tl tot haar man, terwül ze op het kleine
terrasje zaten voor een herberg aan
den rand van de groote stad. „Kük eens wat
een aardig schooiertje!”
Hans van Heuvel keek in de aangeduide
richting en ontwaarde een boefje van een jaar
of twaalf, armelijk gekleed, maar met een gul-
tig-sluw gezicht onder een veel te groote vet
tige pet.
De jongen kwam naar hun tafeltje en tikte
aan zün hoofddeksel.
,Mögge, mevrouw, meneer, wil mevrouw een
mooi kanten kleedje koopen? Voor niet te
duur?”
Hü haalde een drietal kleine kanten kleedjes
te voorschUn en etaleerde ze op het tafeltje.
„.Echt kant, mevrouw.” lichtte hü nog in,
terwül Sonja nieuwsgierig de mooie dingetjes
betast te-
Hans van Heuvel wilde zich wat afzüdig
houden, maar Sonja hield hem een van de
kleedjes voor.
„Werkelük Hans,” zei ze, „1 Is echt kant!
En mooi ook!” En tot den jongen, die met het
air van een zakenman er bü stond:
„Wat moeten ze kosten?"
„Alle drie?”
„Goed! alle drie!”
„Nou, ik zal het goed met u maken. Ik wil
ze kwüt; geef me twee gulden voor de drie!”
Sonja kon haar ooren niet gelooven en Hans
begon opeens ook meer belangstelling te too-
nen.
„Dat is niet duur,” zei hü. „weet je wel, dat
die kleedjes veel meer waard zün?”
„Och,’ antwoordde het koopmannetje, ..als Ik
er meer moeite voor^doe krijg ik wel een goe
den prijs, maar de kwestie is: ik wil naar huls.
Neem ze maar gerust voor twee gulden. Het is
echt kant. U kunt mü vertrouwen, want ik lieg
nooit.”
Sonja knikte.
„Goed" zei ze dan „We nemen ze. Is t goed.
Hans?”
Van Heuvel had er niets tegen. Het was niet
duur en het koopmannetje had een aardigen
snuit. Hü haalde zün portemonnale voor den
dag en betaalde. Weer een tik aan de vettige
pet.
„Dank u wel. meneer. Goeden morgen, me
vrouw. meneer!"
En hü wandelde het terrasje af.
Glimlachend keken ze hem na. Een echt
type! Maar een half uurtje later kreeg hun
goed vertrouwen een geweldigen schok. De her
bergier kwam het terrasje opgeloopen, naast
hem een gezette man die druk gebarend liep te
redeneeren.
„U heeft zooeven kanten kleedjes gekocht,
meneer?” vroeg de gezette man, ,^Ja, ah! de
schelm. Net te voren had hü ze uit mün win
kel gestolen. Ja, meneer, gestolen! ’t Is een
schande!”
.Maar dat kan toch haast niet!” trachtte
Sonja het schooiertje te verdedigen, maar Hans
dacht opeens aan den zeer lagen prijs, dien hü
er voor had moeten betalen.
„Daar zün we ingevlogen!” zei hü dan. „En
fin, wü kunnen er niets aan doen. Wü Wisten
niet dat ze gestolen waren. Maar vindt u het
goed de kleedjes over te nemen voor denzelf-
den prijs, die ik er voor heb betaald? U be
grijpt. wü konden niet controleeren of het ge
stolen goed was. Trouwens, ik heb er geen
oogenbllk aan gedacht. Het zou mün recht zün
ze te behouden, maar als ik ze teruggeef, wil
Ik er tenminste geen cent op verliezen."
^a-kwamen tot een accoord en de winkelier
vertrok. Maar door het heele geval was de
Robbie.
„Wel, Zouden Jullie niet eens willen
zien, dat Crawley en Creepy loopen
„Och wat!” antwoordde Has bruusk en tege-
lükertüd liet hü den auto, zonder het te willen,
zwenken.
Een gekraak! De «nte ertwAte. Vlug remde
Hans.
Door zün zwenkende beweging *as een ach-
teroprüdende auto, die passeeren «rilde, tegen
het achterspatbord opgereden. Ook het linker-
achterwiel was beschadigd.
„Dat komt er nou van,” bromde Hans, terwül
hü uit den wagen sprong.
Uit den anderen auto waren inmiddels twee
mannén gekomen, die hevig begonnen te dispu-
teeren en te
schelden. Een
troepje menschen
kwam uit tet
dorp
Het werd een
oploopje. Na een
poosje arriveerde
de dorpsveldwachter, die zün borst vooruit stak
en zün boekje te voorschUn haalde.
Zoo gemakkelük als hü gedacht had kon hü
de zaak echter niet uit elkaar pluizen. Na een
kwartiertje had hü echter de meeste* gegevens.
„Is er nog iemand, die het gezien heeft?”
vroeg hü.
En tot groote verbazing van Sonja en Hans
klonk er een heldere jongensstem:
„Ja. ik heb het gezien. Ik stónd langs den
weg toen het gebeurde.”
Het was het stelende schooiertje!
„Die meneer", en hü wees op Hans, „gaat
heelmaal vrü uit maar die twee anderen pas
seerden tegen alle regelen van het verkeer in.
Die twee hebben het gedaan!”
„Willen jullie eens zien, hoe de
De Flnlandsche regeering is voornemens een
verordening af te kondigen, waarbü de bladen
gedwongen zullen worden de door het regee-
ringspersbureau verstrekte berichten op te
nemen.
De reden van dezen maatregel Is dat een aan
tal bladen het officieel? nieuws niet gepubli
ceerd hebben, daar de redactie geen berichten
over nieuwe wetten en verordeningen «rillen
publiceeren, daar zü in verband met de cen
suur er geen commentaar bü mogen plaatsen.
gHaraiiaiiiMMmM
- Ging gewoonHjk met een woelig
Bij-programma vergezeld!
v-rzekerinnvoorwaarden teven Z 9/1/1/1 bü levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door Z bU een ongeval met Z OC/l bü verlies van een hand Z 9C <>U verlies van een Z C/i bü een breuk van Z Afl bU verlies van ‘n
i4ZZe S^evaiul Je^ekem lS>r een der vozende ultkeerlngS t öUUU.-verlies van t^lde armen, beide beenen at belde oogen t f bU. doodelüken afloop een voet of een oog f iOs” duim of wjjsvinger I öU,“l>een of arm Tl/." anderen vinger
En uit verder kibbel-vrees,
Staakt met meerderheid van
stemmen
De gemeenteraad van Heesch!
Wat daar ook maar aan de orde
Voor de leden werd gesteld.