I
w^Aaal <wm den daq
Koningin Elisabeth
Engeland
van
I
De I
7
DE APOTHEEK
DE WITTE ZWAAN
ROBINSON CRUSOE’S AVONTUREN
Geen robbedoes ravot
I
Zijn ROBINSONS kapot
I
I
I
uitvinder I
DONDERDAG 7 SEPTEMBER
1S33 - 7 SEPT. - 1933
Een ongewoon record
Moord op Maria Stuart
G
Een millioen Chineezen
dakloos
Het steenen tijdperk
Chili tegen extremisme
9
Nazi’s in Irak
S
Het skelet van sultan
Mkawa
>1
Assyrische aanklacht
voor den Raad
Oorlogsschepen tegen
koffie
Eigenaardige wijze van
dankbetuiging
Schrandere oorttin, hardvochtig)
vrouw en vervolgster dar
katholieken
Munten uit den tijd van
Karel V
s
3
n
o
a
n
IL
I
I
I
I
I
I
i
I
I
„Paleis der techniek**
§S NAAR HET DUITSCH
VAN RUDOLF HERZOG
AANGIFTE MOET, OP STRIaFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
E
a.
(Nadruk verboden)
K.
>1.
die ae
i.
dat de vogels hem in den weg zouden
staan, zelde hy hun, dat ze uit het
water moesten gaan.
,Je moest je schamen, Madge en
Muriel uit het water te jagen,' riep
Nauwelijks had Robbie zijn boot te
ii
aelde
EINDE.
t
BESLUIT
M.
e
t
9
EINDE.
m
M
MÉ
1^
Toen Robbie zün nieuwe zeilboot in
de rivier te water wilde laten, vond
geraakte. „Ik ben myn boot kwijt,”
riep Robbie.
hjj Madge en Muriel wadende, op
zoek naar visch. Daar Robbie dacht.
„Dat komt er van, als je de lepe
laars uit het water jaagt.'
Topsy.
SJANk
Nanking
door de
Hoen menschen dakloos geworden.
te
BUENOS AIRES, 8 Sept. (VB.). Het Ohl-
leensche parlement heeft een voorstel aangeno
men, op grond waarvan communistische en nat
sec. actie onwettig wordt beschouwd en derhalve
verboden Is.
de
en
>uw. Al een
it. De dok
ten. Ja. nu
4
0
4
0
I
0
.0
a
0
a
Konrad BMrenfeld stond ernstig en een beetje
bleek in de bruin-behangen woonkamer van de
„Witte Zwaan.’’ Schöner was een half uur ge
leden weggegaan om de belde meisjes van den
trein te halen en Heinrich Pfalzdorf was met
hem meegegaan om Vllma naar huls te brengen.
Mevrouw Friedrich had juist haastig de kamer
verlaten want ae had een rijtuig voor de deur
hoeren stilhouden. Er gingen een pszr minuten
voorbij die BArenfeld een eeuwigheid leken
Maar nu moest de begroeting tusechen moeder
Topsy, ju is bier genoeg plaats voor
iedereen."
week
waar-
een
II
I
ir
r
Volger
tie-burei
’aMl had geschonden.
dnen zwaan, die in ’t meer
een zilveren ring bevestigd,
m den student en de datum
daad is
>ns het Nat. Socialistisch Corresponden-
.■au zal in Irak een Nazi-party worden
ppgericht. welke alle kenmerken draagt van
Hitler’s program. De leden dezer party zullen
eveneens bruine hemden dragen. Het bureau
zegt, dat eenlge afgevaardigden den Irakschen
minister van Binnenlandsche Zaken verlof ge
vraagd hebben de party te stichten onder den
naam van „Liga voor nationale verdediging.'
De minister zou geen bezwaren geuit hebben.
In antwoord op een verzoek om Inlichtingen
over deze aankondiging, antwoordde de hooge
ambtenaar van de Iraksche legatie te Londen:
'.Sterk overdreven. Ik kan niet gelooven. dat
het waar Is.”
De landerijen werden den Ieren ontnomen en
aan Engelsche kolonisten gegeven. De priesters
werden vervangen door staatsgeesteiyken, maar
dit was niet voldoende om de Ieren te doen
wankelen in hun geloof. zy bleven trouw aan
de Moederkerk, zooals zy dat tot op den dag
>rven is”. Wanneer men
Iclusie zou willen trekken,
iderdaad een decent leven
men zich. Haar coquetterle
vlelery waren sterk genoeg
om haar op wegen te brengen, die een maagd
bil voorkeur niet bewandelt.
In strijd met sommige beweringen, als sou de
koningin by haar dood geen opvolger heb'ien
-'angewezen, geldt het geschiedkundige feit, dat
zy Jakob VI. den zoon van Marla Stuart, die
In den Angllkaanschen godsdienst was opgevoed,
tot haar opvolger benoemde Vanaf dat oogen-
bllk werden Schotland. Ierland en Engeland één.
en werd de grondslag gelegd voor het groote
Britache ryk, Groot-Britannié en Ierland.
Een niet alledaagsch record Is dezer dagen
door moeder a^rde In de nabijheid van het
eiland Urup by de zuidpunt van de Japansche
Koerillen gevestigd. Binnen twee dagen ont
stonden hier namelijk drie aardbevingen, welke
door alle selsmografiscbe stations ter wereld
werden geregistreerd. Dat deze bewegingen van
de aardkorst geen groote rampen tot gevolg
hebben gehad, is te. danken aan de omstandig
heid, dat de aardbevlngshaard zich midden In
de zee bevond.
Op 8 en 9 Juli heeft men bovendien twee
aardbevingen In den Stillen Oceaan nabij de
Mexlcaansche kust geconstateerd. De bewe
gingen ontstonden In de buurt van diepe klo
ven, waarvan zich ook talrijke onder zee be
vinden en die tien 4 twaalfhonderd meter diep
zyn.
KitiHimimii
Op eigenaardige wijze heeft de stad Zürich
haar dankbaarheid betoond tegenover een Hon-
gaarschen student, die te Zürich een jongedame
onder uiterst moeilijke omstandigheden en met
gevaar voor eigen lever! van verdrinken heeft
gered.
De hem door de stadaangeboden geldsom
weigerde de jongeman. Daarop zond het stads
bestuur hem een brief, waarin werd meegedeeld,
dat de stad hem tot aandenken aan zyn held
haftige daad een zwi
Aan den poot vajg
van Zürich blljft/ls
waarop de naamrtrai
van zijn heldhaftige daad is aangebracht.
Bovendien is aan den oever een gedenksteen
geplaatst, met de vermelding dat de betreffende
zwaan het eigendom is van den jeugdigen
menschenredder.
MI, 8 Sept. (Indo Pac.) Naar te
/rluldt. zyn in Honan 1400 dorpen
’erstroomlng geteisterd en zyn 1 mil-
Het terugvinden van het skelet van Sultan
Mkawa, den hoofdman van Tanganyika, die
Indertijd in opstand kwam tegen de Duitschers
en daarna zelfmoord beeft gepleegd, Is volgens
een brief In ..East African Standard” reeds
twaalf jaar geleden geschied, doch tot nu toe
geheim gehouden.
Bij het verdrag van Versailles was bepaald,
dat dit skelet door Duitschland zou worden
uitgeleverd en ondanks de verzekering der Dult-
sche autoriteiten, dat het zich niet in Duitsch-
land zou bevinden, hebben steeds opnieuw on-
derhandelingen hierover plaats gevonden.
een flkschen teug had genomen, dat had leeiyk
voor me kunnen afloopen. Den hemel zij dank,
dat ik veilig uit dien Muzentempel ben wegge
komen I
Een half uur later belde htj aan de tijdelijke
woning van lisa Friedrich. Juffrouw Melnard
wilde hem eerst niet toelaten, maar hy drong
net zoolang aan tot hij zijn zin kreeg. Hy vond
de belde meisjes in een toestand van de groot
ste nervositeit.
Lisa zat diep in een grooten stoel weggedoken
en speelde senuwachtig met de kwasten van
haar peignoir. Toen ze een onbekenden heer
zag binnenkomen stond ze snel op.
Graal Schöner. stelde de binnenkomende
zich voor. Ik ben wat u nog niet bekend kan
zyn, de verlooide van uw vriendin. Gertrud von
Wald.
U komt niet op een erg geschikt oogen-
bllk. antwoordde Lisa apatisch. Mag ik vragen
wat u op dezen tijd hier brengt?
Vllma was discreet de kamer uitgegaan en
Schöner ging direct tot den stormaanval over.
Juffrouw Friedrich, ik kom uit naam van
allen dia het goed met u meenen om u te be
zweren van uw plan af te alen om in den
schouwburg hier te debuteeren. ja. in het alge
meen van uw tooneelplannen.
Ik heb het al achter den rug, aal Lisa
rauw. U komt dus te laat.
Maar uw debuut heeft immers nog niet
plaats gehad. Ik ben zelf in den schouwburg
geweest.
Wel, aai ze en trommelde senuwachtig met
haar vingers op de leuning van den stoel: dan
bent u er toch zelf getuige van geweest....
Van die grap die u met die goedmoedige
burgerlultjea hier hebt uitgehaald? vroeg de
graaf. Het was eenvoudig schitterend, hoe u.
nadat 1 tot u was doorgedrongen voor wat voor
minderwaardig en onartistiek publiek u moest
optreden, dat direct den rug hebt toegekeerd en
zei ze, alsof u rtHjn zielverzorger eras en u ver
schanst u achter den naam van mijn liefste
vriendin, zoodat ik nog niet eens met fatsoen
boos op u kan worden!
Dat sou ook niet het minste resultaat heb
ben, antwoordde Schöner droog. Ik hoop dat u
mij wilt toestaan ernstig verder te praten.
Denkt u eens aan de blydschap van uw arme
moeder, wier pad nooit over rozen is gegaan en
die nu, naast de zorg voor de zaak en het gezin,
ook nog de zorg voor het welzijn en de toekomst
voor een dochter heeft, die van huls is in een
volkomen vreemd en eigenaardig milieu. Denkt
u ook aan Konrad Birenfeld. den ridderlljksten
en nobelsten kerel ter wereld, die bij den eer
sten kik, dien uw moeder gegeven heeft, onmld-
dellijk teruggkomen is en den herkulesarbeid op
zich heeft genomen om de „Witte Zwaan' zijn
ouden roem terug te geven! En u wilt van uw
kant niets dóen voor het belang van de familie?
Alleen maar opdat u niet heeft te bekennen: ik
heb me vergist? Gelooft u dat u dit zult kun
nen uithouden, dat op een goeden keer het
heimwee u niet op een vreeseiyke manier te
pakken zal krijgen? Laten we eens niet klein
zielig zijn en het conventioneels masker voor
een oogenblik af doen. U houdt van Iemand! U
bent koppig en wilt u self niet bekennen dat
dit gevoel nog niet tn u Is gestorven en dat u
hem nog niet verloren hebt. Waarom wilt u uw
gevoel van vrouwelijke zachtheid niet aan het
woord laten?,... hl) houdt van zachtheidI
Schöner waa vlak bij haar gekqmen en had
haar hand genomen.
Het gesprek begint een beetje pijnlijk te wor
den. nietwaar? Ik wil er ook zelf liever mee uit
schelden. Maar'ik bid u, geef mij nu ook eens
een bewijs van uw tieroemde eerlijkheid en zeg:
Ja. ik houd van hem en jij, Joseph Schöner,
zult onze huisvriend worden!
Lisa keek hem recht in de oogep. Er kwam
een glimlach om hxar mond. U hebt gelijk, zei
m zacht, maar beslist*
Het oog is klein, maar desondank»
Bescheiden is het niet!
Omdat het nogal waakzaam is
‘In altijd alles ziet.
Wij geven graag ons oog den kost.
Omdat wij hong'rig zijn
Naar het menu rondom ons heen
Van spel van kleur en lijn.
Het oog is critisch aangelegd.
Het kijkt, taxeert en meet.
Vooral niet op de laatste plaats,
Hoe dndr'en gaan gekleed!
En ook op wat de and'ren doen
Is steeds het oog gericht.
Doch veel meer uit nieuwsgierigheid
Dan dat het kijkt uit plicht.
Wat goed is en wat edel is.
Wordt wel bemerkt, misschien......
Maar het verkeerde, dat men doet
Wordt graag breed-uit bezien.'
En daarom komt het veelal uit:
‘Hoe critischer de blik,
Te meer de ingenomenheid
Met 't voornaamwoordje ik!
MARTIN BERDEN
BIJ het graven in den grond voor het aan
brengen van de fundeerlng voor een nieuw
huis, ontdekten Werklieden te Petrovatz in
Joego Slavlé, een groote aarden pot vol met
zilveren munten.
By verder graven werefen nog twee potten
gevonden, de een vol met goudgeld en sieraden,
de ander met zilveren, koperen en bronnen
munten.
De zilveren munten waren geslagen onwzr
de regeering van Karel V van Spanje in 1M1
en onder Philips V In 1585.
Mén gelooft, dat de munten het eigendom
zUn geweest van een rijken Turk, wiens kasteel
vroeger op deze plek heeft gestaan
(Ingezonden Mededeellng)
De Sovjet-regeering heeft een prijsvraag uit
geschreven voor een ontwerp van het te
Moskou te bouwen „Paleis der Teehniek” dat
bet grootste bouwwerk in de Sovjet-Unie moet
worden.
Dit paleis zal in omvang het Dultsche mu
seum te München 15 maal moeten overtreffen;
het krijgt een Inhoud van 4.400.000 kub. meter
en zal een oppervlakte beslaan van 117.5
Hectaren.
De jury onder leiding van Bucharln heeft
een prys van 15.000 roebel, 3 van 10.000, 3 van
5000 en 10 van 3000 roebel uitgeloofd.
Malmcolm Ross, een makelaar te Tanga, meldt
thans, dat hij reeds in het jaar 1031 In i’e wo
ning van den districtsambtenaar van de Boe-
koba, waarin vroeger de bureaux waren ge
vestigd van de firma Bahr en Co., een kist heeft
ontdekt waarin weer in een tweede kist een
skelet was verpakt. Hij kon weliswaar niet de
finitief zeggen, of dit het skelet van Mkawa
betrof, doch wel was hem opgevallen, dal het
zorgvuldig was verpakt.
Mogeiyk is ook evenwel dat het skelet waar
Ross over spreekt een archacologische vondst
is geweest.
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiir:
GENEVE. 6 Sept. (VB.) Op verzoek van
vertegenwoordigers van Ierland. México
Noorwegen, die de kwestie van de vervolgingen
der Assyrische minderheid in Irak hebben on
derzocht. heeft de secr.-generaal van den Vol
kenbond deze kwestie op de voorlooplge agenda
van de Septembervergadering van den Volken
bondsraad geplaatst.
het gasstel Is voorbij. Als mijn vrouw een heelen
middag druk in de weer is geweest in de keu
ken. dan is ze dank zy den rollenden keuken
stoel 'S avonds nog flink genoeg om de stad
in te gaan.
Ik zal je verder niet vermoeien met een ge
detailleerde omschrijving van alle andere huia.
houdeiyke uitvindingen. Zoo is het me na veel
moeite gelukt een hulshoudllft te construeeren,
die kleine goederen ook in horizontale richting
transporteert. Myn vrouw is bv. op zolder bezig
met het waschgoed van de lynen te halen. Ze
legt het op de lift, drukt op een knop en roetschl
Weg vliegt het en komt beneden terecht vlak
voor de tafel waar gestreken kan worden.
Over stryken gesproken. Myn vrouw werkt
thans met een apparaat, waarmee automatisch
groote stukken
zooals lakens en
sloopen gestre
ken worden. Het
is moeliyk, maar
volgende
heb Ik
schyniyk
machine uitgevonden, die overhemden, jurken
en alle andere goederen strykt.
Ik noem verder nog een dop aan de kraan
om het waterverlies tegen te gaan, een stelsel
van spiegels Waardoor myn vrouw uit elk deel
van het huis kan zien wat er in de baby-box
gebeurt, een pan om eten In te koken, verdeeld
In vakken, waarby je In het eene vak b.v. aard
appelen kunt koken en In het vak ernaast
vleesch kunt braden, zonder er naar om te kij
ken. Door de benedengang heb Ik ’n loopenden
grijper gemaakt die den vuilnisbak van het bin
nenplaatsje naar de voordeur brengt. En dan
nog een aantal kleine dingen, zooals een machi
netje dat lepels en vorken poetst, ’n verbeterde
stofzuiger, een verbeterde afwaschmachlne. en
fin het Is te veel om op te noemen.
Maar weet je wat Je doet? Kom by gelegen1-
heid eens by me aan, dan kun Je het allema*l
zelf In werking zien.
Ik was werkeiyk van plan dsyt te doen, maar
een week later trof Ik Bernard weer In de stad.
Het viel me terstond op dat hy er zoo slecht
uitzag.
..Wat heb Je kerel?’’ vroeg ik belangstellend.
„Heb Je je overwerkt of zoo iets??”
Hy schudde somber het hoofd.
..Nee.”’antwoorde hy, ..’t is myn X
paar dagen is ze ziek, moe en uitgep
ter beweert dat ze te hard moet wei
vraag ik je, te hard moet werken! En ze heeft
wel honderd apparaten In huis óm het werk teK
doen!”
Irmentraut. ben js alles»? vroeg ae met
zachte, trillende slem.
Harder! Ik versta er niets vanl
De roep kwam uit een prosceniumloge.
Lisa Friedrich weifelde, raakte In de war,
hoorde het wachtwoord niet, probeerde vergeefs
zich haar rol te herinneren en verdween opeens
in het beschermende duister van de zg-cou
lissen.-
Het scherm viel met onheilspellende snelheid.
Voordat het publiek van zyn verbazing beko
men was, was de man. die geroepen had. uit
«yn eenzame loge verdwenen.
De regisseur kwam voor het voetlicht en
deelde mede, dat de debutante plotseling onge
steld was geworden; een andere zangeres zou de
rol van Marie op zich nemen en binnen tien
minuten zou de voorstelling woraen voortgezet.
Het schellinkje barstte tn een hoongelach uit
•n het parterre lachte nolens volens mee.
Graaf Schöner had na zyn luiae opmerking
ijlings den schouwburg verlaten. Nadat hy een
poosje had rondgeloopen en zleh had overtuigd
dal hy niet „gemapt" was en in elk geval niet
werd vervolgd, stapte hy ean caté binnen en
Het zich een fllnken roemer Rynschen wijn
brengen.
Allemachtig, aal hjj bU ztehznlf nadat hij
Driemaal hadden zomer en winter elkaar weer
af gewisseld; de Witte Zwaan had het onbewo
gen gadegeslagen. Blank en glanzend snreidde
hy zyn vleugels uit over een gelukkig huis. Hij
bad zich zelfs de humoristische vrijheid geper
mitteerd om voor een poosje In een ooievaar te
veranderen en vol jongen moedertrots droeg
mevrouw Lisa B&renfeld haar stevlgen kleinen
jongen op den arm. „Joseph" heette hy naar
zyn peet en Graaf Schöner had het kleine meis
je, dat Gertrud hem kort geleden geschonken
had. „Lisa” genoemd.
De oude Melnard was ala^ verjongd sedert hij
als tweede kapelmeester in de Opera den diri
geerstok zwaaide. Hy woonde met zyn dochter
op een vriendelyke étage vlak by den Ryn. Vll
ma bloeide als een roos. Over een paar weken
verwachtte ze haar „Heinz" terug, die van een
tweejarig verbiyf in *t buitenland terugkeerde
om de hem door den heer Bkrenteld aangebo
den betrekking te aanvaarden van procuraU»-
houder by de sterk vooruitgaande firma en om
dan tegeiyk zyn verloving publiek te maken.
Dores en zyn vrouw Jette hadden van den
apotheker, een ouderen, gemoedeiyken, jonr^w-
ael. leeds vergunning gekregen om voor deze ge
legenheid den trouwen wapenvogel boven de
deur met guirlanden te versieren I
Het is een vriendelijk. degelUk oud huia, dig
„Witte Zaan!'.
isatniMI
Joseph Schöner maakte een diepe buiging en
kuste haar de hand.
Vllma, riep Lisa, wil je aan meneer Schö
ner vragen of hy zoo gauw mogeiyk wil ver
trekken?
Het meisje kwam weer binnen. Ze zag direct
aan het gezicht en da houding van den graaf,
dat hy overwinnaar was gebleven in den strijd.
Ik offer met genoegen voor den tweeden
keer myn nachtrust op, tenzy u er de voorkeur
aan geeft my als reisgezel te hebben.
Neen, neen, weerde Lisa af. Misschien wilt
u hem wel voorbereiden?
En wat moet ik tegen Konrad zeggen?
Zeg hem dat hy my wachten zal.... hy
moeder.
Dus hy moet niet aan het station komen?
Neen, alstublieft vlet.
Goed: dan ko<n ik zelf en ik zal zorgen dat
er eén rijtuig la Ik hoor óók by de „Witte
Zwaan”.... al eeuwen! Daarom voel ik me ook
geroepen om voor het heil van de burchtzaten
te zorgen. Tot ziens danl
Daarop kuste hy Vllma de band.
Hebt u misschien nog een boodschap voor
myn vriend Pfalzdorf? Ik zie hem eerder dan ul
Doet u hem myn groeten en aan vader ook,
seide ze, terwyi.ae bloosde.
Toen de Graaf vertrokken was, trok Lisa
haar nieuw vriendinnetje harteiyk naar oich
toe....
-* r et een stralend gezicht kwam Bernard
1 VI Wa,ls het b.nnen gelopen en klopte
me forsch op den schouder.
„Hallo, ouwe jongen, hoe maak Je het?” zei
by opgewekt en kwam aan mijn tafeltje zitten.
„Ach," antwoorde ik, zco-zoo!”
Dat was meer bedoeld als aanmoediging van
Bernard om met zyn nieuwe avonturen op de
proppen te komen. Het dageiykche. leven is saai
en ‘eentonig, ternv’.nste voor de moeste men
schen. Geen wonder dus dat Ik benieuwd was
naar wat Bernard had meegemaakt den iaat-
sten tyd.
Bernard Waals was uftvind^g van beroep. Ik
weet niet of er veel menschen in dat vak werk
zaam zyn. maar in leder g?val: hy was 't en
hy kon er zyn broodje mee verdienen. Nu is
iedere uitvinder en dus ook Bernard een
vlndlngryk mensch, die volgepropt zit met ideeen
en plannen, waar een gewone sterveling niet
over denkt> Een gesprek met Bernard Waals
verruimt steeds mijn blik.
.Den laats ten tyd nog het een en ander uit
gevonden?” opperde' ik nonchalant, alsof het de
gewoonste zaak van de wereld was.
Bernard stak een sigaar op en bl!es een paar
lichtblauwe rookwolken over het tafeltje.
•Ja," antwoordde hy dan, ,-Ja. ik ben weer
eens goed aan den slag geweest. Hard gewerkt.
Een paar slapelooee nachten gehad. Maar de
resultaten zyn de moeite waard."
Ik werd nieuwsgierig.
.Js er iets voor my by?” vroeg ik gretig en
daarby dacht ik aan een apparaat dat 's mor
gens myn schoenen poetste en myn kleeren af-
schuierde-
„Nee,” zei Bernard, „voor Jou heb ik niets,
maar als Je nog eens van plan bent om te gaan
trouwen, dan moet Je me maar even een brief
kaartje schrijven. --
Wat ik in de laatste weken ontdekt heb is
hoofdzakeiyk bestemd voor huishoudelyk ge
bruik.
Wat zal Ik Je zeggen? Ondervinding is de beste
leermeerteresse In de v.er Jaar van myn huwe-
lyk heb ik ontdekt dat rnUti vrouw veel te hard
moet werken. Daar heb jy als vrygezei geen voor
stelling van. Sjouwen, ploeteren, wasschen,
vegen, boenen, koken, o, man. het is te veel om
op te noemen. Het goeie mensch heeft geen
oogenblik rust. Bovendien moeten de kinderen
den geheelen dag verzorgd worden en ja. wat
wil Je. als ik 's avonds thuis kom.wil ik toch ook
wel graag het huishouden gezel ig zien.
De vrouwen moeten te hard werken. En toen
ik me van de waarheid hiervan bewust werd,
was myn eerste werk zelf hierin verandering te
brengen. Wat kon ik doen om aan de vrouw het
leven te veraangenamen? Wel als nummer een
construeerde ik een rolstoel voor de keuken. Als
je een mat op den vloer hebt liggen kun je hem
niet gebruiken, maar anders la het een meubel
stuk. Door een handeltje te bewegen, kun je
den stoel in allerlei richtlngm laten rijden. H-’t
geloop van de keukentafel naar bet fornuis of
het twijfelachtige genoegen om voor dia kleln-
steedsche mannetjes en vrouwtjes te spelen
aan een ander hebt overgelaten.
Lisa was verbluft door de kiesche brutaliteit
waarmee haar bezoeker de dingen op hun kop
zette!
Myn carrière is mislukt, zei ze dof. Volko
men. De menschen zouden me uitlachen als ik
het waagde terug te komen!
Ze staarde triest voor sich uit en scheen een
heftlgen inneriyken strijd uit te vechten.
Plotseling sloeg ze de handen voor haar gezicht
en schelde. Haar lichaam schokte van de snik
ken. Graal Schöner was naar het raam gegaan
en wad., te discreet tot ae een beetje tot beda
ren zou komen. Toen het snikken ophield gang
ny langzaam op haar toe.
Beste juffrouw Friedrich!
Ze keek op, verwonderd 'lat hij er nog was en
maakte een handgebaar alsof ae hem verzocht
heen te gaan.
Neen, zei Schöner beleefd maar beslist, ik
ga niet direct heen. Ik vraag u met den mees
ten nadruk: beschouw den verloofde van uw
beste vriendin ook als uw vriend, die op het
oogenblik niets liever wil dan u van dienst zyn.
Ik kan me levendig begiypen wat er op het
oogenblik in u omgaat. Uw schaamtegevoel
woerhouut u om op het oogenblik den eenig
Juisten stap te doen, namelijk zoo spoedig mo-
gelljk uw plannen op te geven en naar huls te
rug te gaan. En tóch moet u dat doen, want het
is uw plicht. En een vrouw met zooveel karak
ter als u zal dien plicht ook zonder twyfel be
seffen. Niemand heeft een flauw idee van uw
debuut. Uw naaste omgeving is te kiesch om er
over te praten En vaor de menschen van deze
wereldstad bent U een zekere frauleln Walter.
Wel, .Fraulein Walter” lykt me een heel rek
baar begrip!
Lisa probeerde nog zich tegen den vreemden
Indringer te verzetten maar haar kracht was
gebroken. U praat zoo vrijmoedig tegen me.
ier honderd Jaar geleden, op 7 September
1533, werd koningin Elisabeth van Enge
land, een van de meest besproken vorste-
lyke figuren uit de geschiedenis, geboren, zy
was de dochter van den beruchten Hendrik VIII
en heeft in menig opzicht deze afkomst niet
verloochend.
De katholiek, die Elisabeth’s naam leest, denkt
allereerst aan twee factoren, die haar regeerir.g
hebben beheerscht: de godsdiensttroebelen tn
Engeland en de onthoofding van Marla Stuart
Eeuwen lang liepen de meenlngen over den
stryd tusschen de Engelsche en de Schotsene
koningin sterk uiteen. Terwyi men van katho
lieke zyde betoogde dat de onthoofding van
Maria Stuart een moord was in den letteriyken
zin, bleven de verdedigers van Elisabeth haar
onschuld op dit stuk volhouden. Voor belde
partyen leken de argumenten talrijk genoeg,
doch meer en meer kenterde de wetenschappe-
lyke overtuiging ten voordeele van Maria, het
geen Juist de laatste maanden on. tn Engelsche
en Nederlandsche publicaties duidelijk aan den
dag trad.
Nadat Elisabeth zich enkele jaren op dra
achtergrond had gehouden, werd zy In 1559 tot
vorstin gekroond. By deze gclejenJeld en la
ter nogmaals beloofde zy den katholieken gods
dienst te zullen respecteeren en beschermen
Gehoor gevend aan de aansporingen der Angli-
kanen evenwel, begon zy spoedig haar ware ge
zindheid te toonen en als de echte dochter van
Hendrik VII1 de katholieken te vervolgen, zy
stelde een parlement samen, waar de katho
lieken uit geweerd werden, en dat tot opdracht
bad den Angllkaanschen godsdienst te verbrei
den, dus den katholieken te bestrijden. De her
vormers, die vóór haar regeertng waren uitge
weken. keerden thans terug en begonnen den
stryd tegen het katholicisme feller dan de ka
tholieke koningin Marla Stuart dien tegen het
Anglikanisme had gevoerd. Opnieuw werd de
z.g. „acte van suprematie" Ingevoerd en de
artikelen, daarin vervat en den godsdienst be
palend, werden spoedig verplichtend gesteld.
Lang duurde het niet of zelfs de Pan^^ke bul
len werden een levensgevaar voor a”
volgden of In hun bezit hadden.
Deze felle kamp, tegen alle beloften in ge
voerd, wekte groote ontstemming in het katho
lieke Frankrijk van dien tyd. Daarom drong
men aan op verwydering van Elisabeth van dra
Engelschen troon, betoogend dat zy een on
wettige dochter was van Hendrik en dus geen
rechten had op den troon, die Marin Stuart toe
kwam. De Pausen, die nog altyd hoopten op
den terugkeer van Elisabeth naar Rome, namen
geen direct afwyaende houding tegen haar aan.
doch toen zy tot de overtuiging kwamen dst
Elisabeth als verloren moest worden beschouwd
en mede door de onrechtmatige gevangenschap
van de katholieke Maria, besloot Rome den
ban uit te spreken over „de vermeende konin
gin van Engeland en over haar aanhangers.”
Het laat zich denken, dat het zoo sterk Pro-
testantsche Engeland zich weinig aan deze Pau-
seiyke uitspraak gelegen liet liggen Wel deed
men een zwakke poging zich tegen Elisabeth
te verzetten, doch deze poging werd gemakkeiyk
onderdrukt. Elisabeth zelf echter vond In het
Pauseiyk decreet een aansporing om een felle
vervolging tegen de katholieken te beginnen.
Tot dusver waren de katholieken weliswaar van
alle ambten uitgesloten geweest, doch van een
directe vervolging was geen sprake, zoolang zy
in het geheim hun godsdienstplichten uit
oefenden.
In 1571 kwam de wet op de hierboven genoem
de Pauselyke bullen tot stand, waarna de goe
deren en bezittingen van gevluchte seminaristen
werden verbeurd verklaard En toen in 1580
de Jezuïeten naar Engeland kwamen om zich
aan de zielzorg te wijden, werden de wetten
nog eenlgszlns verscherpt. Ongeveer driehonderd
priesters hebben het gewaagd tydens de regee-
ring van Elisabeth naar Engeland te komen en
de helft van hen is op het schavot gestorven.
Priesters werden als landverraders beschouwd
en hetzelfde lot ondergingen ay, die priesters
in hun woning verborgen hielden. Het by wo
nen van de H. Mis werd gestraft, maar evenzeer
het niet-bywonen van de diensten in de Angll-
kaansche kerk. Wie de geldboete niet betalen
kon. ging naar de gevangenis.
Men ging tenslotte zoover, dat lederen katho
liek boven de zestien Jaar verboden werd zich
zonder officieels toestemming meer dan vyf
myien buiten zyn woonplaats te vertoeven. Dit
alles leidde ertoe, dat vele katholieken bezwe
ken en hun geloof verlieten, om tot de Staats
kerk toe te treden.
In het geheel-katholieke Ierland ging het niet
zoo eenvoudig. Daar bleef de bevolking katho
liek in weerwil van de gruwelijkste vervolgingen.
van heden bleven.
Toen Elisabeth haar nicht Maria Stuart ge
vangen had genomen, besloot de Spaansche ko-
nlng Philips II een inval te doen in Engeland,
om Maria te redden. Deze inval liep echter op
een mislukking uit en bevestigde aldus de macat
van Elisabeth Toen kwamen de donkere dagen
van den moord op Maria, die geen gunstlgen
Indruk by de bevolking achterlieten. Een zeer
eenzydlge rechtbank sprak het doodvonnis over
de ongelukkige Schotsche koningin uit, waarna
de secretaris van Elisabeth, Davison, zich haast
te het vonnis te doen voltrekken, hoewel deze
voltrekking feiteiyk pas plaats mocht heben
na bevel van de koningin. Weliswaar werd de
staatssecretaris voor deze overtreding gestraft,
doch het volk bleef angstig gereserveerd tegen
over Elisabeth. Het is niet onwaarschyniyk. dat
deze stemming onder het volk tot gevaariyker
gevolgen zou hebben geleid, wanneer niet enkele
feiten Elisabeth haar reputatie terug hadden
gegeven.
Na den dood van Maria Immers zond Philips
zyn beroemde „Armada" tegen Engeland uit.
Het treurig lot van deze vloot, die vrijwel geheel
door den storm werd vernield en uit elkaar ge
dreven, zoodat de Engelsche schepen vry gemxk-
keiyken stryd hadden, herstelde de eer van de
regeertng eenlgszlns. De koningin steeg in de
achting en men overdreef zelfs de eer, die men
haar betuigde. Na een periode van bloei in den
landbouw, de industrie en de scheepvaart, stierf
Elisabeth op 34 Maart 1603, gekweld door de
gewetenswroeging en weigerend medlcynen tot
zich te nemen.
Uit de vele geschriften aan haar gewyd. valt
het niet moeliyk met zekerheid een karakter
schets van deze vrouw te tcekenen.
Haar vader adopteerde zyn onwettig kind
slechts aan het einde van zyn leven. Toen kwam
zy aan het hof en werd als prinses behandeld.
Zoolang haar wettige zuster Maria Tudor leefde
en regeerde, bleef zy wyseiyk op den achter
grond en al’”—' daaraan had zy X behoud van
haar leven te danken.
Toen Elisabeth den troon besteeg, was zy 25
Jaar. zy kleedde zich goed, was slank van ge
stalte, danste voortreffelyk en al deze eigen-
schappen deden haar omgeving vergeten, dat i
zy overigens een leeiyke vrouw was. ZIJ was i
uiterst coquet en verlangde niets liever dan
door be wonders ars omgeven te worden Verschil
lende vorsten deden een aanzoek om haar hand.
Onder hen was zelfs Philips van Spanje. Geen
van allen echter had succes. Elisabeth bleef
Elisabeth. Haar verschynen In het openbaar
was koninkiyk, maar niet hoogmoedig. Dlkwyis
knoopte zy op rijtoeren gesprekken aan mst het
volk en won daardoor de genegenheid van de,
massa. Haar sterke wil en haar heerschzucht
maakten haar wispelturig en prikkelbaar, doch
haar helder verstand deed haar uitnemende
raadslieden kiezen, die zy zelfs handhaafde, toen
zij niet langer haar vertrouwen hadden
Haar politiek tegenover Maria Stuart was
tweeslachtig. Terwyi zy in werkeiykheld Maria
belaagde, deed zy het voorkomen alsof zy het
grootste geduld met haar betrachtte Daardoor
kon zy den Indruk wekken, dat Maria haar
als het ware dwong maatregelen te nemen ten
dit lukte haar des te gemakkelyker, omdat Maria
wel eens dingen deed, die baar als lichtzinnig
moesten kenmerken.
Het graf van Elisabeth bevat bet inschrift:
..Hier rust Elisabeth, die als koningin en maagd
heeft geleefd en gesl
hieruit echter de cc
dat deze koningin 1
heeft geleid, vergist^
en haar zucht naar
J Jf I rf on dl* blad «ün tngvvolge de versekertngevoorwaanJen tegen f blJ levenslange geheels ongeschiktheid tot werken door f bü ren ongeval me* f 9C/) by verllee van een hand f 1 oy verlies van een f Cfi oy een breuk van f Afl by writes van te
y*<<6 QOOIlIlc S ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeeringen J verllee van belde ermen. belde beenen of belde oogen s doodeiyken afloop f een voet of een oog s J duim ot wysvlnger f VV»~been of arm s anderen vinger
De Jepansche vereeniging voor Scheeps
bouwers zal op 20 September bijeenkomen, om
te beraadslagen over de door Brazilië geplaatste
order voor den bouw van dertig oorlogsschepen.
Het Brazüiaansche scheepsbouwprogram. dat
zich uitstrekt over twaalf jaren, voorziec in
den bouw van drie kruisers, negen torpedo-
bootjagers en achttien dulkbooten. De kosten
hiervoor worden geraamd op meer dan .180
millicen yen. De daartoe benoemde commissie
zal de moeliykheden bestudeeren, waartegenover
men zich geplaatst ziet wegens de Braziliaan-
sche voorwaarden, de helft van den prijs in
koffie en mangaanerta te voldoen.
HET 00G mnmffliminninne
water gelaten, en voor hy, een touw
er aan kon vastmaken, kwam Muriel
aan denbrand van het water en begon
met zyn vleugels hard te klepperen.
Dit veroorzaakte zulk een bries, dat
Robbie’s boot midden in de rivier
en dochter toch wel langzamerhand afgeloopen
rijnl.
De deur ging open. Lisa stond op den drem
pel. met tranen in de oogen. Hy deed een paa
naar voren.toen lag ze in zyn sterke armen,
haar hoofd tegen zyn borst. Het verleden trok
van voor hun oogen weg als nevels voor het
licht van de zon.
De door de academie van Wetenschappen
onder leiding van professor Geredzew uitgezon
den expeditie om oude verblyfplaatsen na te
sporen van menschen uit het steenen tydperk,
in het gebied van Brjansk is na een afwezig
heid van vyf Jaar teruggekeerd.
De expeditie heeft meer dan 100.000 verschil
lende voorwerpen voor huishoudelyk gebruik
en werktuigen van den oermensch meegebracht.
