f
w
i
11!
De begrafenis
Berlijn.
den Bisschop
van
van
Het Zwolsche Dominicanerklooster
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel
Society huwelijk te Arnhem.
Plaats dan een „Omroeper
75.000 gezinnen.
2®
y
i
T
/I
voor
1
MONUMENTALE GEBOUW
HERSTELD
VRUDAG 8 SEPTEMBER 1933
r
aar
-
s
<Tsj
K
KATHOLIEKE ILLUSTRATIE
Geen vondelingen meer
De Predikheeren keeren
terug
VALSCHE VARKENSMERKEN
EEN SLUWE CHINEES
HET HERSTELDE DOMINICANERKLOOSTER, ZWOLLE
l
t
Het mislavabo in de kruisgang, waar de Paters voor het be
treden van den refter om den maaltijd te gebruiken eerst de
handen wasschen
1
Wl
--r
HET straperlo-spel
k F
h
1
Opsporing venocht
P'. i.x v
o
FOTOREPORTAGE
l
Ui
1
e
ft ft
4
K
h
67ste jaargang No. 49
De brand
Uit de asch herrezen
Geschiedenis der nederzetting
t
t
c
1
c
1
c
c
c
1
c
1
Van honderden per jaar tot geen
enkele meer
ACHTERUIT DAAR 111 Da poHtle ta Amsterdaoi heeft druk werk oei de nteuwsgierigea eea eerb<
ga* afstand «ae has paMa «p dan Dan Sa h—dan
Te zeven uur
vent In het 1
Kloosterkerk met klooster gezien vanuit
de Assendorpstraat
Dr. F. E. Posthuma
Aan dr. F. E. Posthuma te 'sOzavenbage is
met IS Augustus op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als Ud van den Econotnischen Raad
Ter gelegenheid n
van een groot deel
E
k
Z
k
C
t
E
d
8
r
n
I
I
ti
a
z
2
9
B
1
I
1
1
1
1
1
1
I
I
1
is
ei
J
d
v
I
P
b
ti
o
V
V
o
r
v
t
I
V
E
d
1
i
a
1
d
n
11
u
o
k
e
s
p
e
E
n
b
n
d
e
n
U
I
naar
Assendorperstraat, waar den
ver-
welke tragi -
destijds met
-
<*s
n
n
n
d
v
e'
h
De kantonrechter te Amersfoort beeft Don
derdag vrijgesproken een verdachte, die var
kens vervoerde Bonder geldig oormerk. De ver
dediger mr. Cremer oordeelde dat hier van
een schuldbewijs geen sprake zijn kan. omdat
de varkens-merken en In het bijzonder de dls-
tricts-merken. nooit bekend gemaakt ztjn en
aldus vervataching ook nooit is te achterhalen.
Machinisten-cxamen
DEN HAAG. Geslaagd voor dipl. A: E. A.
Stam. Dordrecht; J. G. H. Groote, Rotterdam;
W. Sloof, Ooetzaan en K. W. A. Wachhoia,
Wormerveer.
DE BEGRAFENIS van wip
len Z. H. Exc. Mgr. Schrei
ber. Bisschop van Berlijn,
heeft met groote plechtig
heid plaats gehad. Rechts:
de kist met bet stoffelijk
overschot wordt uit de St.
Hedwig-kathedraal gedram
gen linksde vertegen
woordigers der regeering
in den stoet. - V.Ln.r.de
ministers: Rust, von Eltx-
Rü ben ach en Gürtner.
I®
jM|
broeders met vereende krachten het
beperken, doch met een ongelooflijke
16»
donkerblond, neus
Op Dinsdagavond 3 Januari van
dit jaar woedde de groote
brand
'1
Vele winkelier* opgelicht
Te Semsrang. Djocja en Solo beeft zich een
nieuw en wel heel listig geval van bedrog voor
gedaan. waarvan eenlge apotheken en toko’s
de dupe zijn geworden. De truc gebeurde op
de volgende manier: Ben Chinees trad den
TE ARNHEM heeft Donderdag de huwelijksvoltrekking plaats gehad van freule B> M. Sehimmelpenaiaek.
dochter vaa den grootmeester van H. M. de Koningin Moeder, en mr. F. 8. K. J. Graaf van Randwijck
reserve late luitenant der Veldartillerie. He* bruidspaar.
Sedert Januari hebben de Zwolsche profes
soren en de frater-studenten een onderkomen
gevonden in het „Albertlnum" te Nijmegen en
in het klooster te Hulasen. Na acht maanden
In „ballingschap" te hebben vertoefd sullen
allen hedenavond in het „uit zjjn asch verre
zen" klooster, waarvan we hierbij eenlge af
beeldingen plaatsen, terugkeeren. Zij sullen
wederom gaan schrijven aan de geschiedenis
der stad. Moge deae geschiedenis schoon sjjnl
winkel binnen er. vroeg om 5 tubes Oardan-
tabletten, welke gehaald en voor hem op de
toonbank gedeponeerd werden. Hierop wenach-
te de man nog Iets anders. Terwijl dit gehaald
werd, ruilde de Chinees in een onbewaakt
oogenbllk de echte verpakkingen om in ver
pakkingen. welke in plaats van tubes Gardan
alleen steentjes in papier gewikkeld Inhielden
Intusschen kwam de winkelbediende weer te
rug om het tweede gevraagde artikel plus de
Dardans in te pakken, zoo vertelt het „Bat
NwbL".
De bedrieger doet dan voorkomen, alsof hjj
geen geld bU zlcb heeft en verdwijnt met de
opmerking, dat hij direct terugkomt om te be
talen. Aangezien de steentjesverpakklng pre
cies op de echte Gardan-verpakklng HJkt wer
den de op de toonbank zijnde verpakkingen
zonder eenlge verdenking weer in de kast te
ruggelegd.
Zoe kon het gebeuren, dat werkelijke klanten
later een Oardanverpakking met steentjes
kochten, zonder dat de winkelier iets ervan af
w'st en natuurlijk zeer verwonderd waren, sla
zj] de tubes openmaakten
De recherche ontdekte dat de bedrieger een
Chinees moet zijn van ongeveer 35 jaar die
Soms een Europeesche jas draagt. Men is er
nog niet in geslaagd den bedrieger op te spo
ren.
bevond zich het geheele Con-
koor Voor het bidden der Com
pleten, toen een broeder door een der ramen
van de kerk een eigenaardigen lichtschijn zag
Hij maakte hierop een der paters, pater Ha-
DONDERDAGMIDDAG werd door de Koninklijke familie een
des Heils te Amstelveen. De aankomst
In het Algemeen Politieblad verzoekt de bur-
- --de ouder*
verblijf*
Heussner. geboren te
Maart 1912. Het signalement is: lengte IA»
M-, voorhoofd breed, haar donkerblond, neus
klein, mond klein, aangezicht vol, kleur gezonfc
Tegen 7.20 uur arriveerde de auto-spult der
Zwolsche brandweer en even later nog een
motorspuit.
Met alle beschikbare materiaal werd nu ge
werkt en de brandweer meende aanvankelijk
het vuur nog meester te worden.
Zoodoende werd niet terstond hulp gere-
quireerd van de brandweer te Zwollerkerspel,
doch kort daarop, toen dit gebeurde, was bet
klooster niet meer te redden.
Reeds In vervlogen eeuwen hebben de Doml-
canen mede de geschiedenis der stad Zwolle
geschreven.
In de tweede helft der ISe eeuw was voor
Zwolle een gouden tijd aangebroken. De bur
gerkrijg. die jarenlang het Sticht had geteis
terd, was geëindigd. Zwolle was een brandpunt
van wetenschap geworden door de Zwolsche
school, de Broeders van het Oemeene Leven,
maar vooral door het uitstekend onderricht,
gegeven In alle takken van wetenschap door
Naast _D* Vuurdood van oen Krasatau”. bet
artikel, dat herinneringen aan 50 jaar geleden
wakker roept, treffen we in dit nummer inte
ressante foto-aenes aan. die met pakkend*,
korte artikeltjes een en ander verduidelijken.
Het zijn: „Een Zondag in het Zwarte Woud",
door P 8. „Wilde dieren en hun meesters". ..De
Bchupo als kindermeisje", en „Technische merk-
heden".
JEeo verregende vaeanUe. alleen voor ben.
die van kinderen houden", door O. T. .Jtoeptng",
door Guus Betle Jr. en „Het tweede begin",
door Johan Peerdeman. bieden met den roman
„Het rechte spoor", door Joh. v. d. KIst een
genoeglijk uurtje van geestelijke ontspanning.
Tusschen ernst en luim herbergt „De Witte
Raaf". „Hun kind", door Albert Voortman. „De
Ring Jan J. Hasewinfcel en .Avontuur” van
O. J. WUdering.
Dien avond liep vrijwel geheel Zwolle uit
om iets van het machtige vlammenspel te kun
nen aanschouwen. Overweldigend vooral was
de vuurgloed, gezien door de gebrandschilderde
ramen van de kerk, die eveneens ernstig ge
vaar liep door het vuur te worden aangestoken
Toen dan ook de vlammen oversloegen naar
een van de kerktorentjes en het kerkdak, werd
bijna geheel het blusechingsmateriaal geconcen
treerd op het behoud van de kerk. Om elf uur
woedde de brand van alle kanten nog fel.
doch de brandweer was toen het vuur in zoo
verre meester, dat met zekerheid gezegd kon
worden, dat de kerk behouden bleef.
Hoewel by dezen brand groote schade gele
den werd, en een aantal zaken verloren ging,
waarvan de schade moeilijk te schatten Is. wer
den uit het zeer belangrijke archief gelukkig
de voornaamste stukken gered, terwijl ook de
bibliotheek Intact bleef.
Het vuur bleef In hoofdzaak beperkt tot de
bovenverdieping, daar de betonnen vloer ge
lukkig stand hield en verder doorbranden
daardoor onmogelijk werd. Wel richtte het
bluschwater schade in de benedenvertrekken
aan, doch veel kostbaar studiemateriaal, boe
ken, enz., bleef behouden.
voor Vreemdelingenverkeer op Zondagmiddag
17 September aa. een bloemencorso. De route
is gekoeen langs de poofdwegen door de Zaan
streek met vertrek an eindpunt op de Burcht
te Zaandam. Aan het oorao kan worden deel
genomen door luxe-auto's. vracht- en reclame-
auto’s en motorneteea.
c Wij. katholieken, van allen rang en
stand, van iedere streek en plaats, leven
met diepe belangstelling elk groot gebeu
ren mee, dat in Roomschen kring voorvalt.
Opnieuw gaat nu de belangstelling van
heel katholiek Néderland uit naar de Do
minicaner-Orde, naar het oude Zwolle,
welks geschiedenis nauw Is saamgeweven
met de historie der predikheeren in de Ne
derlanden. Hedenavond namelijk zullen de
monniken terugkeeren naar het gewijde
oord in de
3en Januari van dit jaar hét vuur zijn
nielend werk verrichtte, van
sche gebeurtenis een ieder
ontsteltenis kennis nam.
bezoek gebracht aan de Kweekschool van bet Leger
van de vorstelijke bezoekers.
gemeester van Schaesherg namens
te werden bekend gemaakt met de
plaats van Hilbert 1---
PROF. DR. CLEMENS
HOLZME1STER, die be
noemd is tot president van
den Algemeenen Duitaehan
Katholiekendag.
doch In 1874 moesten zij de stad weer prijs
geven.
Het duurde nu tot 1879 alvorens het Domini-
caansche habijt zich weer in Zwolle vertooade
In de Meimaand van 1879 kwamen acht Domi
nicanen de missie prediken. Omstreeks 1890
verspreidde zich het gerucht, dat de Dominica
nen een nieuwe stichting te Zwolle zouden ves- I
tigen en in 1899 bleek dat een aanzienlijk ter- I
rein te Assendorp bulten de Sassenpoort was
aangekocht. 14 December 1899 had de aanbe
steding van kerk en klooster plaats en 3 Mei
1900 legde pater L. Theissling den eersten
steen voor het kloostercomplex, dat In Januari
jX werd verwoest.
Over net aantal vondelingen in Amsterdam
geeft „De bevolking van Amsterdam” de vol
gende cijfers:
In 1726 bedroeg het aantal vondelingen
slechts 25. In de jaren die daarop volgden
schommelde bet om dit getal heen tot 1770 toe.
Daarna steeg her op 41 In 1771; 119 in 1780
en nog altijd door steeds sneller tot 349 -n
1790 (toen kwam men midden In de veelbewo
gen revolutiejaren, In den Franschen tijd!)
tot 488 in 1800 steeg het cijfer bet bereikte
In 1810 Z35 en in 1817 het hoogtepunt: 85ö
Daarna daalde het weer geleidelijk tot 451 m
1820; 151 in 1830 83 in 1840 om m 1845 weer
op het peil van 1726 te belanden bij een aantal
van 25 vondelingen. De eenmaal ingezette da
ling ging voort tot 14 in 1850. 4 in 1860 «c
jarenlang bleef het omstieeks dit cijfer staan
slechts heel langzaam verminderend tot voor
het eerst in 1873 geen enkel kind meer te
vondeling wero gelegd.
In de 20e eeuw na 1900 waren er 16
jaren. waarin geen enkele vondeling meer werd
neergelegd. Van 1901 tot en met 1930 werden
er slechts 22 klnoeren gevonden.
Men veraoekt ons nogmaals de aandacht erop
te vestigen, dat de berjehten die de laatste
dagen geregeld in de bladen verschijnen, lui
dende dat Etraperlo-spel in verschillende plaat
sen van net land al of niet worden toege'aten.
in aooverre onjuist zijn, dat de naam „Stra-
perlo" gebruikt wordt voor allerlei spelen <Ls
met bet eigenlijke spel van dien naam niet*
ultetaande hebben.
Het Straperlo-spel is dezen zomer alleen ge
speeld te Schevenlngen. Zandvoort en Noord-
Wijk. Nergens anders zjjr^ Straperlotafels door
de eigenaren van dit patent geplaatst.
De spelen die in andere plaatsen gespeeld
worden zijn dus M van anderen aard. Of nar
maak.
-j---
Bloemencorso Zaanstreek
bet tn gebruik nemen
r primaire wegen in de
geman. attent, die zich terstond uit het koor
verwijderde.
Hfj ijlde In de richting van waar een sterke
brandlucht hem tegemoet kwam. n.l. naar den
rechterachtervleugel van het klooster, waar
zich de cellen der paters bevinden.
Het bleek hem, dat op den boven de cellen
gelegen zolder brand was uitgebroken, die zich
met een angstwekkende snelheid uitbreidde
De pater snelde terug naar het huls; het
gebed werd terstond gestaakt, brandweer en
politie waarschuwen was het werk van een
oogenblik. Aanvankelijk poogden de paters, fra
ters en L— -
vuur te beperken, doch met een ongelooflijke
snelheid breidde dit rich uit over den zolder.
Reeds te 7 uur 10 sloegen de vlammen uit
het dak. De politie-brandspult was omstreeks
dienzelfden tijd aanwezig en tastte met twee
slangen het vuur aan.
leeraars, vaak aan de Parijsche hoogeschool
gegradueerd
De St. MlchaSskerk werd vergroot en ver
fraaid. En buiten op den Nemelerberg in het
vredige Sint Agnietenklooster leefde Thomas
Kempis. In die dagen van vernieuwde welvaart
en opgewekt godsdienstig leven kwamen de Do
minicanen naar Zwolle. Ze werden „Predlck-
brueren" of ..Predlckheren" geheeten en had
den van den Paus toestemming bekomen zich
te Zwolle te vestigen.
Aan den vicaris-generaal der Hollandsche
Congregatie schonk Paulus II den 7en Juni
1465 onder vleiende bewoordingen toestemming,
door in het Utrechtsche Bisdom een klooster te
stichten.
Van uit Zwolle is in den loop der jaren een
iroote geestelijke kracht uitgegaan. In ver
schillende kloosters te Bremen, Maagdenburg.
Rostock. Wismar. Riga zelts bekleedden Zwol-
■che Dominicanen de gewichtigste posten.
En reeds 21 September 1468 besloot het Ka
pittel der Hollandsche Congregatie te Rotter
dam bijeen, de nieuwe stichting tot studiehuis
voor de jeugdige ordeleden of fraters te be
stemmen.
Bi) de derde uitbreiding der stad omstreeks
1500 kwam de plek van het ..Broerenklooster”,
het Eiland, de Smeden, binnen de stadsmuren.
Onder prior Lambertus Faivi werden In 1511
de grondslagen gelegd voor de gothlsche kerk,
die thans nog bestaat.
Zeventig jaar na de stichting in 1538 ver
wierf het klooster door aanbouw tusschen de
Vischpoort en het Eiland zijn laatste uitbrei
ding.
Bij den aanvang der 16e eeuw had Zwolle bet
zwaar te verantwoorden. Munstersche movers,
plundsrzleke Gelderschen. verbeten Kampe
naars belaagden de stad. Met groote moeite
wist de burgerjj Zwolle voor den ondergang
te hoeden. Maar jaren lang stond de handel
stil. En het eens zoo rijke Fraterhuis zag ge
stadig het aantal zijner scholieren slinken Des
ondanks toch kon de nieuwe kerk verrijzen.
Inmiddels begon het zaad der nieuwe leer
binnen Zwolle dieper wortel te schieten. De
vroedschap weifelde bij de hagepreken. Het ge
peupel brak de St MIehaëlskerk"open en stelde
den predikant op den kansel, blaar Aiva her
stelde tiideluk den ouden toestand. In 1572
gaf de burgert) de stad al te snel aan de Geu
zen over De Dominicanen waren daags te vo
ren gevlucht.
In 1672 konden de Dominicanen terugkeeren.
