ONS BLAD
Grootsche manifestatie
het
Stadion te Amsterdam
Nederland huldigt H.M. Koningin Wilhelmina
Het nieuws van heden
in
Bij de auto-races
verongelukt
4
EEN DEFILE VAN TIEN-
DUIZENDEN
Negen S A-mannen
gedood
JOH. LAUWERS
DE BAROMETER
te
MAANDAG 11 SEPTEMBER 1933
VEREEN 1G DE KATHOLIEKE PERS
Plechtigheid in het stadion
Openingstoespraak
Het stoffelijk overschot te Brindisi
Andorra protesteert
Lerroujc formateur
Nationaal-republikeinsch kabinet?
Staking beëindigd
wnnniiiNiiiiiHinMiiiiinMiiiiimiHiniiiiiffliiniinmiffl
De geestdrift laaide
onverflauwd
Na eerste ongeluk werd
doorgereden
De Katholiekendag te
Weenen
Hierboven het groote moment, waarop H. M. de Koningin zich tot haar volk richt, welke rede per
radio werd uitgezonden. Van links naar rechts in de eere-loge: H. K. H. Prinses Juliana, H' M. de
Koningin, H. M. de Koningin-Moeder en Z. K. H. Prins Hendrik.
Drie bekende cour ear a op de aut to
renhaan te Monza
omgekomen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Bagdad rouwt om koning
Feisal
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Tooneel- en ^Veldkijkers
Het Weer,lllllllllll||l|lll|H|1111111111111111111111111111^
1
1
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40e
p. regel; idem op pag óén 55c. p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie <^e rubriek - Telefoonnummer 433
Auto bü een bocht omgeslagen
28 gewonden
Urenlang marcheerden de groepen
met vlaggen en vaandels langs
de jubileerende Vorstinne
Onvermoeid stond Zy daar.
De geestdrift der menigte tijdens de huldiging van H. M. de Ko
ningin in het Stadion te Amsterdam uitte zich in een laaiend ent
housiasme Een aardig hoekje der stampvolle tribunes, waar het
„Oranje boven” niet van de lucht was
I
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 296
NOORD-HOLLANDSCB DAGBLAD
Majesteit.
Tribune op Kontrast af gebrand.
Laffe aansla* te ZeeM.
28 zwaar.
Het ruiterdéfilé
Leve de Koningin!!!
(Zie vervolg elders In dit nummer)
Zoo is dan de nationale hulde in het Stadion
het hoogtepunt geworden van het jubileum
bezoek onzer Koningin aan de hoofdstad.
Onder de stralende zon lagen de reuseentige
amphitheaters met duizenden en duizenden,
schouder aan schouder, de vlaggen strak uit
waaiend in den frisschen bries, toen de konink
lijke Moet, met de paarden, de koetsen, de kleu
rige livreien, het Stadion binnen reed en de
Koninklijke Familie in de eereloge plaats nam.
Wjj willen dat zeggen, allen te zamen met
deze drie woorden:
Felle boerdertjbranden te VMbt.
Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer
inzake het wetsontwerp tot wering van bniten-
landaehe studenten.
Ir. J. Koster heeft om gezondheid
dankt als lid der Eerste Kamer.
De Willem-van-Oranje-film thans geheel gereed.
Ernstige rampokpartQ nabfj Selakau (N--L)
vier dooden en twee gewonden.
MADRID, 9 Sept. De staking te San Sebas
tian is thans beëindigd na de bemiddeling var
den Gemeenteraad.
Massaontslag bij de Kotterdameche bankver-
eenlging.
De I'rker vlsaehers in het ongelijk gesteld.
Drama alt minnenijd op het Centraal Station
te Amsterdam.
Hoogste stand op Maandag war vjm: 7«8
Vorige stand 78»
Als voorzitter van de Commissie van Advies
hield ds. A O. H. van Hoogenhuyze de wel
komsttoespraak.
tine,
i bonds-
De Stadionklok wees kwart voor drie, toen
het défilé een aanvang nam met het binnen
rijden der groepen landelijke ruiters in hun
kleurige uniformen en de fier geheven vanen.
Een keurlgen Indruk maakte al onmiddellijk het
draven der afdeellng bereden militaire politie
in haar groene uniformen, op de donkerbruine
paarden, de blanke sabels vonkend in de zon.
En vooral toen de ruiters in gesloten front
dwars over het veld aanrukten, ging er een da
verend applaus uit alle rangen locs
Nauwelijks waren de paarden weer door de
Marathonpoort verdwenen of de Indische offi
cieren marcheerden binnen. De zwarte, goud-
betreste uniformen, de wit en donker beplulmde
kepi s, de glanzende sleepsabels gaven de groep
een uitmuntend aspect.
Merkwaardige tegenstelling met de martiaal
marcheerende officieren vormde de afvaardi
ging van den Christelijken Vrouwenbond, een
bonte, beweeglijke groep, waaronder de Prie-
sche en Zeeuwsche kappen opvielen. En weer
geheel anders was de blanke stoet der honder
den onberispelijk geüniformeerde verpleegsters,
die hartelijke ovaties in ontvangst kregen tc
nemen. Na hen. volgden de martiale figuren
der rijkspolitie: stoere gehelmde mannen, en
kelen nog met klassieke snorrebaarden.
Het optnarcheeren der groepen, die over de
dntelbaan langs de tribune schreden en ge
deeltelijk door de Marathonpoort. gedeeltelijk
door de onder het veld doorloopende betonnen
gang weer naar bulten aftrokken, werden be
geleid door twee muziekcorpsen, opgesteld in
het middenveld, die om beurten met vroolijke
nummers gang en stemming er tn hielden. Bij
het binnentreden van het Stadion waren aan
het publiek oranje en oranje-blanje-bleu-vlag-
getjes uitgedeeld, die onophoudelijk wuivend
een gouden wemeling tooverden over de hoof-
Geluidsversterkers waren overal op het ter
rein opgesteld om het welkomstwoord van den
voorzitter en de toespraak van H. M. de Ko
ningin welke wij reeds publiceerden tot
alle ooren te brengen.
=5
Vóór de Marathon-tribune verzamelde Theo
van der Bijl zijn zangers en klonk uit 1200
kelen bet Kronlngslled. Zoo bljj en opgewekt,
zoo onuitsprekelijk feestelijk en ontroerend te
vens zong deze wondermooie melodie over de
hoofden der massa en In aller harten werd
tets warm en week, groeide een vreugde, een
geestdrift, die gansch den middag levend bleef
BERN. 9 Sept. De kist met het stoffelijk over
schot van Koning Feisal Is Zaterdagochtend op
een aan den trein van 8.48 uur geschakelden le
gerwagen vla Bern naar Brindisi vervoerd, waar
de kist Maandag door den Engelschen torpedoja
ger ..Despatch” naar Haifa zal worden overge
bracht.
Bagdad was den geheelen afgeloopen nacht
ten teeken van rouw in duisternis gehuld, alia
lichten waren gedoofd Duizenden Arabieren be
wogen zich In langzamen stoet door de nauwe
straten en donkere stegen, zich op den borst
kloppend en klaagzangen aanheffend voor den
beminden dooden monarch, afgewisseld met lan
ge stoeten op blaasinstrumenten.
Ministerpresident Rasjldail verklaarde heden,
dat de oude vriendschapspolltiek met Enge
land zal worden voortgezet
Rouw te Bagdad.
Geen sprake van wrijving tusschen het VaticaAn
en Duitschland; ofschoon de vrijheid der R.K.
rereenlgingen nog niet bevredigend geregeld
wordt geacht.
MADRID. 9 Sept. (VJ>.). Nadat president
Zamora den geheelen Zaterdag zijn beraadsla
gingen met de partijleiders en andere republl-
keinsche persoonlijkheden had voortgezet, heeft
hij te 21 uur den leider der radicalen, Lerroux.
belast met de vorming van een nieuwe regee
ring. Lerroux heeft de opdracht aanvaard en
zal. naar verluidt, in overleg treden met niet
aan partijen gebonden mannen om een natlo-
naal-republikeinscb kabinet tot stand te bren
gen.
TIENDUIZENDEN HULDIGEN DB KONIN
GIN IN HET AM8TERDAM8CHB STADION.
Verwachting: Matige Oostclijke tot Noor- s
delijken wind, toenemende bewolking,
weinig of geen regen, Iets koeler.
Verdere vooruitzichtenOnzeker.
President benoemd
Junta op Cuba.
Scheepsbotalng voor Portugal* kust. Dertien
man omgekomen.
bood het Stadion ook, doordat alle
een Oranjevlaggc
zü de Kóningin
Het was als een Oranje-golf.
Op de eere-trlbune hadden plaats genomen
de minister-president dr. H. Colijn en voorts
de ministers mr de Wilde, Jhr. de Graeff, prof.
Slotemaker de Bruine, mr. dr. Deckers en mr.
Oud. Voorts de commissarissen van H.M. de
Koningin in de Provincies Noord-Brabant,
Gelderland. Zuld-Holland, Noord-Holland, Zee
land. Utrecht, Overijssel. Groningen en Lim
burg. De gezanten van Argentinië, de Vereen.
Staten. België, Chili, Duitschland, Egypte,
Frankrijk, Griekenland. Hongarije, Italië, Ja
pan, Polen. Portugal, Zuld-Afrika en Zweden.
De Katholieke geestelijkheid was vertegen
woordigd door Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aen-
genent, Bisachop van Haarlem en Mgr. dr. G.
C. van Noort, deken van Amsterdam.
Voorts de Nederlandsche gezanten in Italië
en Roemenië en de Nederlandsche zaakgelas
tigde in Duitschland.
GENEVE. 9 Sept. (Reuter). De Republiek
Andorra heeft bij den Volkenbond een protest
Ingediend tegen de bezetting des lands door
Fransehe polltie-afdeellngen daar men in dezen
maatregel een schending ziet van het Keilogg-
pact.
en telkens en telkens weer hoog ging in har
telijk gejuich.
Een ook toen de koninklijke stem helder en
klaar door mlcrojgon en versterklngslnstallatles
weerklonk in een muisstil Stadion, toen allen
gespannen luisterden naar Haar woorden, ge
sproken krachtig en duidelijk, maar toch met
dat teer-vrouwelük timbre, voelde men tast
baar die eenheid in gevoelen, welke de massa
bezielde en die zich keer op keer spontaan zou
uiten, onverflauwd zes uren lang.
Zoo was het één fleurig beweeg alierwege, <en
wondere gloed, die versterkt door zon en vlag-
genbeweeg, hing tusschen de wijde Stadion-
muren, en waaruit telkenmale de vonk van het
enthousiasme lossprong en de rangen en rijen
tn vuur en vlam zette.
Over en weer sprong ook die vonk van pu
bliek naar deflleerenden, waar de geestdrift
zich ontlaadde vóór de koninklijke tribune,
waar met gewulf, gejuich, met saluut en ge
baar de voortschrijdende duizenden hun groet
brachten aan de Koninklijke Vrouw, Wie deze
hulde gold.
MONZA (bü Milaan), 11 Sept. (Reuter).
Gistermiddag heeft bü de autoraces om den
grooten prü» van Monza een verschrikkelijk
ongeluk plaats gehad zooals bü een sportge
beurtenis nog nooit Is voorgevallen. Drie der
bekendste auto-coureurs, de Italianen Campari
en Borzacchlni en de Franschman graaf Czay-
kowskl zün bet slachtoffer van bun beroep
geworden en gedood.
Zon O0 8T8. feeder VJML UoM
I op 1M. Laatste Kwartier 19J8 n.m.
iiiinHiiiHiimmiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiimn!
WEENEN, 9 Sept. Zaterdagmiddag vond ter
gsiegenheld van den Katholiekendag een plech
tigheid plaats in het Stadion ld tegenwoordig
heid van den kardinaal-legaat La Fontaine,
president Mlklas, bondskanselier Dollfuss en
andere geeetelüke en wereldlüke overheidsper
sonen. In zün welkomstwoord sprak de voor
zitter van den Katholiekendag, dr. Holzmeistci,
de hoop uit, dat de smartelüke scheiding van
de broeders en zusters In het Rük een einde
mocht nemen.
Onder de ingekomen gelukwenschen noemde
spreker een schrijven van kardinaal Schulte
uit Keulen namens alle Duitsche bisschoppen.
Voorgelezen werd een telegram van den voor
zitter van het centraal comité der Duitsche
katholieken prins Löwensteln.
Z Em. kardinaal La Fontaine bracht de zege-
wenschen van den H Vader over.
Bondskanselier Dollfuss verklaarde os. dat de
Oostenrüksche regeering eensgezind besloten
heeft, de vernieuwing van staat, volkshuishou
ding en maatschappü In katholieken geest te
organiseeren.
Ofschoon het concordaat wegens de politiek»
omstandigheden op het oogenbllk- niet kon
worden afgehandeld. Is de regeering bereid het
Intusschen practlsch uit te voeren.
In de vergadering van den Katholieken Sol-
datenbond verklaarde minister Vaugoln os.,
dat de regeering desnoods nog veel strengere
maatregelen zal nemen tegen hen, die tegen de
staatsorde willen opstaan.
Uit Warschau arriveerde heden de primaat
van Polen, kardinaal Hlond, met groot gevolg.
's Middags vond "n „wereldboerendag" plaats,
waaraan de aanwezige katholieke boeren deel
namen.
Tenslotte werd een Eucharistische processie
gehouden.
WUPPERTAL. 10 Sept. (W.B.) Een
vrachtauto, waarin 45 SA.-mannen uit Bochum
waren gezeten. Is op den 8tdU*n Solingerstraat-
weg bü Kohlscheld van den weg afgereden en
in een diepen greppel terecht gekomen. Ne
gen personen werden gedood. 28 zwaar. en
drie lichtgewond.
De chauffeur :>eeft blükbaar het gevaar van
de S-bocht onderschat, want midden In dm
bocht kon hü zün wagen niet meer In bedwang
houden en reed den weg af, waarbü de auto
verscheiden malen over den kop sloeg en de
Inzittenden eruit werden geslingerd. De gewon
den zün naar het ziekenhuis in Solingen over
gebracht. waarbü de brandweer en het roode
kruis hulp verleenden. Een commissie is naar
de plaats van het ongeluk gezonden, om de
oorzaak vast te stellen.
V. D. meldt nog:
Volgens de meening vah vaklieden is de
bochthoogte van de In 1923 gebouwde baan niet
meer voldoende voor de groote snelheden, die
door de tegenwoordige racewagens bereikt
worden. Voor de ongelukken van gisteren ligt
de oorzaak echter in de omstandigheid, dat in
den loop der races het oliereservoir van Broesy
lek was geworden, waardoor in de groote bocht
de baan glibberig was geworden. Hierdoor was
de wagen van Borzacchlni dwars over de baan
komen te staan, zoodat de direct daarop vol
gende wagens tegen hem opreden en uit de
baan geslingerd werden. Campari werd plat
gedrukt onder de overblüfselen van zjjn wagen
te voorschün gehaald.
In een bocht sloeg een der wagens uit de
baan. Drie daarop volgende wagens remden
uit alle macht, maar werden daardoor In de
lucht geslingerd, sloegen eenige malen over
den kop en kwamen met een harden slag op
de baan neer.
De renner Barbieri bleef als door een wonder
ongedeerd. Campari en Borzacchlni werden ge
dood en Castelbarco ernstig gewond.
Niettegenstaande dit ongeluk werden de
wedstrijden voortgezet, tptdat de toeschouwers
met ontzetting werden aangegrepen door een
tweede ongeluk. Graaf Czaykowskl verloor het
beheer over zün wagen, die de lucht In werd
geslingerd en met een ontzettenden slag op de
baan terecht kwam. De wagen geraakte In
brand en kon niet gebluscht worden. Het lijk
van déh coureur werd later onder het puin
weggehaald.
WEENEN, 8 Sept. (W B.) De Pauselüke
Nuntius, Z. Em. Kardinaal Lafontélne. Is
hedenavond in tegenwoordigheid vfen
kanselier Dollfuss door bondspresident Mtklas
in audiëntie ontvangen. Nadat eenige begroe
tingswoorden waren gewisseld, overhandigde de
bondspresident kardinaal Lafontalne het groote
gouden eereteeken.
9 8. A.-I
een anto-ongelak.
Drie bekende anto-coorews te Monsa (Hi
Milaan) op de renbaan gedood.
door de revolutionnaire
Het is mü als voorzitter van de Commissie
van Advies een hooge eer om namens het Uit
voerend Comité der jongeren op dit historisch
oogenbllk Uwe Majesteit te zeggen, hoe dank
baar het Nederlandsche volk Is. dat Uwe Ma
jesteit deae hulde heeft willen in ontvangst ne
men.
Heden stroomt er een vloedgolf van vreugde
door ons volk heen, omdat het dankbaar ge
denken mag, dat Uwe Majesteit vüf en dertig
jaren lang den scepter draagt door God In
1898 in Uwe handen gelegd.
Nederland Is dankbaar aan God. die aan ons
land en volk Uwe Majesteit schonk. Nederland
is dankbaar aan Uwe Majesteit voor de groote
trouw en zeldzame toewüding waarmede Uwe
Majesteit al die Jaren. waarvan er vele uiter
mate moellük waren. Haar Koninklüke taak
heeft vervuld.
Eén eenig partülooe juichend volk heeft zich
heden In het Amsterdamsche Stadion vereenlgd
om aan Uwe Majesteit een nationale hulde te
brengen, daartoe gedreven enkel en alleen door
de Innige liefde voor Uwe Majesteit, die er leeft
In de harten van Neerlands volk.
En nu Is dit het büzondere van deze huldi
ging. dat die is voorbereid en uitgevoerd door
Neerlands jongeren, die nu nog staande in den
bloei der jeugd, straks de plaatsen zullen Inne
men door de ouderen ledig gelaten, en die he
den aan Uwe Majesteit en aan heel het Ko
ninklijk Huls willen toonen. dat er een jong
Nederland is, dat onverzwakt en ondubbelzin
nig zich schaart om Uwer Majestelta troon. Een
jong Nederland, op hetwelk Uwe Majesteit re
kenen ken. dat ten allen tijde bereid is ora
als dat wat God verhoede, ooit noodlg zou zün.
alles voor Uwe Majesteit te offeren.
Daaraan heden voor Uwe Majesteit uiting te
geven is hun een voorrecht -n een eer.
En aan den oproep der jongeren hebben de
ouderen gehoor gegeven. Vanuit de elf provin
ciën, tot zelfs uit den nieuwen Wieringermeer-
polder toe zün ze naar Amsterdam gekomen.de
aanzienlükeii en de eenvoudlgen, om Uwe Ma
jesteit te huldigen. 30.600 in het Stadion. 45000
die in een kleurenrijk défilé van hunne ver
knochtheid aan het Oranjehuis willen blijk ge
ven, terwijl vele meerdere duizenden In Neder
land en in Nederlandsch-Indië, luisterend m
hun huiskamer naar wat hier geschiedt, in die
hulde Instemmen.
Uwe Majesteit aanvaarde deze huid* als een
bewijs, dat In het hart van Neerlands volk on
uitroeibaar is vastgelegd de liefde voor Uwe
Majesteit en voor het Huls van Oranje, waar
aan het naast God zooveel heeft te danken.
Laten de tüden moellük zijn en de horizon
donker, wü weten dat boven het wereldgebeu
ren de Almachtige God staat, en Hem willen
wü bidden, dat trots alle stormen van den tüd
Nederland en Oranje onverbreekbaar één mo
gen blüven.
En als zoo straks uit de monden van deze
vele duizenden het aloude Wilhelmus zal op
klinken. dan Is dat méér dan het zingen van
ons Volkslied, dan wordt daarin vertolkt de
bede dat God Uwe Majesteit en Haar Huis nog
vele jaren voor ons land en ons volk sparen
moge.
Telkens en telkens richtten zich de blikken
naar de bloemen-getoolde eere-trlbune, naar
de figuur der Koningin, die in blauw gekleede
gestalte, die wuifde en wenkte, die groette en
knikte, ononderbroken, onvermoeid, uren en
uren achtereen. Toen de zon nog hoog aan
den hemel straalde, stond zü daar en beant
woordde den groet der voorbütrekkende groepen,
toen de schemer nauw merkbaar over de fees-
telüke arena kwam neergedaald, zag men Haar
nog steeds, zonder een teeken van afmatting,
de wit-geschoende hand geheven en eindelijk
in het duister, bü den achün der booglampen,
was zü daar altüd nog. vriéndelijk en min
zaam, even hartelljk wenkend de laatsten als
de eersten, die zes uren tevoren waren voorbü
gemarcheerd.
Voor de eere-trlbune waren ter begroeting
aanwezig de heeren ds. A G H. van Hoogen-
huyae, F. K. Lotgering, J. C. W. Thoolen, G.
Verhoef, K. Schouten en G. H. Joosten.
Tot het geven van de noodlge inlichtingen
waren aangewezen voor H M. de heer Lotge
ring. voor de Prinses de heer J. O. W. Thoolen
en voor den Prins de beer A. G. H. van Hoo
genhuyze.
Dank moet gebracht aan het nubliek. dat
zoo eensgezind aan het verzoek had voldaan
o<n niet te juichen bü het binnenkomen, maar
eerst in een snontaan gejuich uitbarstte toen
H. M. gezeten was. Een alleraardigsten aanblik
bezoekers
'laggetje hadden bekomen, waarmede
i toewuifden.
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Telwfoon Administratie 433, Radactie 633
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal voor Alkmaar f Z—
Voor buiten Alkmaar 12.85
Met geïllustreerd Zondagsblad 10 60 hooger
Dagblad uitgegeven door do
N V. Drukkerij De Spaarnostad - Haarlem
I
