ONS BLAD
I
te.
Corporatieve staat in Oostenrijk
Het nieuws van heden
HET CONCORDAAT MET
DUITSCHLAND
De spanning groeit
te Havana
DE BAROMETER
DOLLFUSS’ PROGRAMMA
REDE
JOH. LAUWERS
I h
VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS
DINSDAG 12 SEPTEMBER 1933
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 297
fz—
DE KATHOLIEKENDAG TE WEENEN
teling plaats vond
Fakkeloptocht
o
Simon naar Genève
Doll fust in dé pers
y
Broodprijs verdubbeld
DE SCHELDE-TUNNELS
In Sovjet-Rusland
Sovjet-methoden
55.000 arhbtenaren ontslagen
Pruisische Staatsraad
15 September plechtig geopend
Nieuwe omwenteling
Alleen Arische artsen
Het kabinet-Lerroux
gevormd
Auto door trein mee
gesleurd
Lerroux nog niet geslaagd
Hirtsiefer in arrest
Waarom is de wereld
tegen ons?
s
De Katholiekendag te
- Weenen
De regeeringscrisis in
Spanje
Mijnongeluk in Penn
sylvania
Staking in National
Hotel
Soegimoera naar China en
Mandsjoekwo
Een in 1932 beraamde aanslag
tegen Hitler ontdekt
Artikel van Duitse hen
ex-kroonprins
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
5
5
PAYCLOr3
Clozetztoelen (reukloos)
Schryven van Otto van Habsburg
aan Kard. Innitzer
„Wij willen geen ter
reur”
Waarom de ratificatie zoo plot-
Tegen het marxisme en het bruine
socialisme, voor een Christely-
ken staat, die de rechten
der arbeiders erkent
ADVERTBMTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20 g, ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag één 55cp. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek Telefoonnummer 433
DE OPENING VAN DE SCHELDE-TUNNELS
Wederzijdsche ultimata der
weigerachtige officieren
en San Martin
Foto genomen tijdens de openingsrede van Koning Albert. Van links naar rechts:
2. Zm. Kardinaal van Roep, Prinses Astrid, Koning Albert, Koningin Elisabeth en
prins Leopold
De problemen van het
verre Oosteiy
Het
Actie tegen commu
nisten te Mainz
Burgerrecht voor
gedoopte joden
aBwS
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Dollfum kondigt corp
■taai aaau
itiev
Mijnongeluk in Pemmylvnnit
Licht
(United Press)
u
Doorkijk in den voetgangerstunnel
uur
Het concordaat met Dvitachland. Het Vaticaan
etecht burgerrecht voor gedoopte Joden.
De veenbrand te Winterswijk woedt onvermin
derd voort.
I
TOKIO, 11 Sept. (VU.). Otaro Soegimoera.
vroeger ondersecretarte-generaal van den Vol
kenbond. is gisteren vertrokken voor zijn reis
naar Mandsjoekwo en China. Tegenover pers-
ESSEN. 13 Sept. (WH.) De vroegere Prui
sische Centrums-minister Hirtsiefer, die giste
ren betrokken was b(j een botsing met S. A-- t
mannen, is In „Schutzhart" genomen.
Nader wordt gemeld, dat tot nu toe 7 dooden
zijn geborgen. De ontploffing Is veroorzaakt
door ontbranding van kolengas.
Door een hevigen braad te Sleon werd "n aan
tal boerderijen vernield.
Ir. Feber volgt wethouder Drees in het dnge-
lijkach bestuur der gemeente Gravenhage op.
MÜNCHEN, 11 Sept. (W. B.) c— Twee Ooe-
tenrfjksche eerste luitenants hebben aan mi
nister Vaugoln een schrijven gezonden, waar
in zij den eed. dien zij -als man. als burger der
Oostenrijkse he republiek en als soldaat" met
geestdrift gezworen hebben, terug nemen. om
dat deze eed een „wettelljke regeering en grond,
wettelijke Instellingen" gold.
DORTMUND. 12 Sept (W. B Hier zijn dertig
personen wegens onwettige politieke actie ge
arresteerd. grootendeels Communisten; 13 hun
ner worden beticht van hoogverraad.
De tegenwoordige sitting der Staten Generaal
sal worden gesleien op Zaterdag 16 Septem
ber s*
Huge tl stand op Dinsdag ar v^aa US
Vorige stand 7»
Negentig varkens omgekomen bij oen braad ie
Brandwijk.
WEEN EN. 11 Sept. (VU.) Otto heeft aan
kardinaal Innitzer een gelukwensch doen toe
komen In verband met den Katholiekendag. Hl)
schrijft, dat zijn gedachten te Weenen vertoe
ven. Hij wenscht Oostenrijk geluk met het re
sultaat van den Katholiekendag en verklaart
zich daartoe verplicht te gevoelen als nakome
ling van Rudqlf van Habsburg. Ferdinand n.
Leopold I en hertog Karei van Lotharingen
Bijna nooit heeft hij de bitterheid der ver
banning zoo zeer gevoeld als in deze dagen,
nu hü niet kan deelnemen aan de geweldige
geloofsdemonstratie van Oostenrijk en Wee
nen
WEENEN 11 Sept. (W. B.) De feestelijkhe
den ter gelegenheid van den Katholiekendag
werden hedenmorgen voortgezet. Reedt in den
vroegen ochtend marcheerden talrijke veree-
nigingen door de straten der stad. In den St.
Steph an us-dom werd een plechtige H Mis ge
celebreerd. waarna een processie werd gehou
den naar de .Kapuzlnergruft”. waar de over
leden Oostenrjjksche vorsten begraven liggen.
Alle te Weenen aanwezige kardinalen, bisschop
pen en kerkeljjke hoogwaardlgheldsbekleeders
namen aan deze processie deel. Tegen den mid
dag trokken Tirölsche schutterscompagnleën in
nationale kleederdracht naar den Heldenplatz,
waar bij het standbeeld van Prins Eugène een
plechtigheid plaats vond.
AREZZO, 11 Sept. (Reuter) Bij Castiglione
reed een auto op den trein—Florence—Rome
In. De auto werd ongeveer 500 M. meegesleept,
Alle acht Inzittenden kwamen om bet leven.
WEENEN. 12 Sept. (Reuter). In de tweede
hoofdvergadering van den Katholiekendag
sprak gisteren de primaat van Hor.garüe. kar
dinaal Seredi, die zeide er van overtuigd te
zijn, dat de solidariteit der Katholieken van
Europa en van de heele wereld ook in de toe-
MADRID, 11 Sèpt. (V. D.) In de avonduren
werden heden In tal van straten van Madrid
demonstraties gehouden van socialisten en
communisten. De demonstranten schreeuwden
o. m. „Dood aan Lerroux". De politie dreef de
betoogers uiteen en arresteerde verscheldenen
hunner.
DORTMUND, 11 Sept. (V. D.) Wegens uit
latingen tijdens een vergadering op 13 'Juni is
een bestuurslid van een Dultsch Nationalen
Vrouwenbond veroordeeld tot 5 maanden ge
vangenisstraf.
NEW-YORK, 12 Sept. (VU.) Te Havana
is de politieke toestand verder verscherpt ten
gevolge van de hulpeloosheid der regeering San
Martin. Men verwacht, dat de vroegere presi
dent Menoecal, tezamen met de afgezgtte leger
officieren, binnenkort een omwenteling zal be
werken.
De toestand in het binnenland zou chaotisch
zjjn. Communistische arbeiders zouden tal van
plantages en fabrieken hebben in beslag geno
men. Voorts zouden twee Amerikaansche dames
voor de tweede maal zijn overvallen en uit haar
huis verdreven zjjn.
vertegenwoordigers verklaarde hij. dat de Chl-
neesche politiek Jagens zal veranderen. Deze
politiek zal worden beïnvloed door de houding
van Engeland en Amerika tegmo—er Japan en
China. Soeng, de Chlneesche minister van fi
nanciën. die juist van zijn bultenlandsche reis
Is teruggekeerd, heeft kunnen opmerken, dat
Europa en Amerika niet in staat zijn zich met
de problemen van het Verre Oosten bezig te
houden, en dat zal niet nalaten een wijziging
In de politiek van China tot stand te brengen.
GroentenmonopoHo voor snsnss en war-
moeserügewaaaen treedt 12 September in wer-
De kanselier Belde nog. dat hij op het oogen.
bllk wèl het marxisme en het bruine socialisme
bestrijdt, maar dat hij er niettemin zelfs niet
aan denkt om ooit een aanslag te plegen op
het leven en de rechten der arbeiders Het
nageslacht zal voorts uitmaken of het Dultsche
karakter vat? Oostenrijk beter gediend wordt
door de methoden der regeering Dollfuss of
door andere manieren, die van buitenaf wor
den opgedrongen.
PITTSBURGH, 11 Sept (VU). In de H1I1-
man-mljn te Barking in Pennsylvania heeft
hedenmorgen een ernstige explosie plaats ge
had. Nadere bijzonderheden zijn nog niet be
kend, maar men vrpest, dat talrijke mijnwer
kers zijn bedolven.
Naar verluidt, hebben de beraadslagingen tus
schen het Japansche ministerie van marine en
den generalen staf er toe geleld, dat In het
nieuwe vlootbouwprogramma wordt voorzien In
den aanbouw van 43 nieuwe oorlogsschepen.
Het programma zal binnenkort aan het kabinet
worden voorgelegd.
LONDEN, 12 Sept (VU). De redevoering
van bondskanselier Dollfuss heeft m de Engel-
sche pers sterk de aandacht getrokken.
De ..Daily Telegraph" verklaart, dat Dollfuss
heelemaal geen duidelijk omlljnd program heeft
kunnen aanbieden. Zijn redevoering is meer
een uitdrukking geweest van een middeleeuw-
sche gemoedsstemming dan een verklaring van
Fascisme.
De ..Echo de Paris” meent, dat het grootste
gevaar hierin bestaat, dat het zwarte fascisme
op den duur het bruine fascisme zal voorbe
reiden.
LONDEN, 11 Sept CV. D.) De Engeteche mi
nister van bultenlandsche zaken. Simon, heeft
besloten, op de voor 23 Sept vastgestelde zit
ting van den Volkenbondsraad persoonlijk te
verschijnen. Het te nog niet bekend of hij zijn
reis te Parijs zal onderbreken. De beslissing zal
voor het grootste deel afhangen van het resul
taat der besprekingen van onderstaatssecretaris
Eden te Parijs.
MADRID, 11 Sept. (V. D.) De nieuwe minis
ter-president Lerroux deelt mede .dat het hem
gelukt te een kabinet te formeeren. De samen
stelling van dit kabinet te door den staats
president goedgekeurd. De mlnisterlljst kan
echter niet voor Dinsdagmiddag worden ge
publiceerd. daar eenige portefeuilles nog on
derling geruilfl moeten worden.
PARUS, 11 Sept. (VU.) In de New-York
Herald Tribune schrijft de Dultsche ex-kroon
prins een artikel „Waarom is de wereld tegen
ons?** Uitgaande van een vergelijking met pro
pagandamethoden gedurende den oorlog, die als
moraalvernletigende strijdmiddelen wel konden
worden erkend, veroordeelt hij scherp de toe
passing van dergelijke methoden in vredestijd
Deze propagandistische Invloed laat zich slechts
verklaren uit het feit, dat de naties der wereld
vreezen. dat Duitschland onder de energieke
leiding van Hitler zich de plaats beeft her
overd. die het eens heeft bezeten. Als resultaat
van de tegenwoordige Internationale propa
ganda krijgt de wereld een voorstelling van
Dultschianl, die niet overeenkomt met de fei
ten. De ex-kroonprins stelt verder vast, dat de
geschiedenis geen revolutie kent, die zoo on
bloedig te verloopen. Von Hindenburg en Hitler
hebben een daad volbracht, waarvoor leder
Duitscher bun altijd dankbaar zal blijven.
BERLIJN, 11 Sept. (V. D.) Bij de opening
van den Prulsischen Staatsraad op 15 Sept, zal
een plechtige „Staatsakt" plaats vinden. Mi
nister-president Goering zal een groote rede
houden, welke, evenals de beëediglng der staats
raden, per radio zal worden uitgezonden. De
eerste werkzitting van den staatsraad zal Za
terdag worden gehouden.
STAD VAN HET VATICAAN, 11 Sept.
(Eigen telegram). In aansluiting op het
Concordaat heeft Duitschland een Vatl-
caansch memorandum aanvaard waarbij aan
alle gedoopte Joden de volledige burger
rechten worden toegelqend.
Het Vaticaan toonde zich heftig gekant
tegen hun achterstelling op gronden van
rasverschil. ..Elke beleediging van gedoopte
Joden staat gelijk aan een beleediging den
H.H. Sacramenten aangedaan."
WEENt-N. 11 Sept. (W. B.) In het kader van
den katholiekendag had heden een meeting
plaats van het „Vadertandsche Front" waar
bij kanselier Dollfuss zjjn aangekondigde pro-
gramma-rede hield.
De bondskanselier begon met een opsom
ming van hetgeen zijn regeering zonder het
parlement gedaan had. Has parlement ml overi
gens In zijn ouden vorm niet meer terugkee-
ren. Minister Fey heeft onverschrokken de
maatregelen genomen, die noodzakelijk bleken.
Wij willen, aldus Dollfuss, geen politiek van
geweld, maar het is onze plicht het arbeidende
volk tegen geweld te beschermen, wij staan aan
het begin van den nieuwen opbouw van ons
land. Wjj zullen ons aan geen enkele terroris
tische beweging laten overrompelen en we roe
pen als Oostenrjjkers op om geen valsche voor
spiegelingen achterna te loopen en zich te be
zinnen nu het nog niet te laat is Ons streven te
er op gericht den vrede te handhaven. De tijd
van het liberale kapitalisme te voorbij De tüd
van de marxistische volksleidlng te voorbij, de
tijd van de absolute partjj-heerschappij is voor
bij-
BERLIJN, II Sept. Op 1 Sept, te over
eenkomst tusschen den bond van Dultsche art
sen en den bond van particuliere ziekteverse^
kerlngsondernemingen in werking getreden,
volgens welke ook bij particuliere ziekenfond
sen niet-Arische artsen worden uitgeschakeld.
Ook hier gelden de ultznnKeringen van de
Ambtenarenwet.
procedure Inzake het verspreiden van
antl-Dtalteche circulaires voer het Jaarbunre
gebouw.
komst redding zM brengen. Indien de Katho
lieken trouw bleven aan hun verleden en hun
geschiedenis.
De Aartsbisschop van Parijs, kardinaal Ver-
dier, bracht den Oostenrijkse hen Katholieken
den broedergroet van de Katholieken van
Frankrijk.
Mgr. Schinze! verklaarde, dat de Katholie
ken van Tsjecho-Slowakije in oprechte trouw
gekomen waren, om nieuwe arbeidsvreugde te
scheppen in het voorbeeld van volkstrouw der
Oostenrijksche Katholieken.
De Poolsche kardinaal Hlond zoo meldt
VU. nog zeide o.m Om God in de historie
en om de wet van Christus in het leven der
volkeren worstelt thans de geheele christen
heid. In dezen hlstorischen strijd staat het
Katholieke volk der Polen schouder aan schou
der met 't Katholieke Oostenrijk en alle chris
telijke volkeren.
Bisschop graaf Majlat bracht de groeten
over van de Zevenburgsche Katholieken. Profes
sor pater dr. Wilhelm Schmidt hield de feest
rede over ..Vrijheid en band der Christenen
in de maatschappij”.
BERLIJN, 11 September. (V D.) Naar uit
Moskou wordt gemeld, werden volgens een ot-
ficieele mededeellng In de laatste drie en een
halve maand 50.000 staatsambtenaren te Mos
kou uit den dienst ontslagen. De ontslagen
ambtenaren hebben Instructie gekregen Moskou
te verlaten en nieuwe functies te aanvaarden
in Siberië en Turkestan.
Die ambtenaren, die mochten wetgqren him
nieuwe functies te bezetten, zullen direct langs
admlntetratleveh weg uit Moskou worden uit
gewezen en zullen bovendien geen werfeloosen-
ultkeering ontvangen.
HELSINGFORS. 12 Sept. (Reuter). Bü de
creet van de Sovjet-regeering te de prijs van
het brood in Rusland thans verdubbeld Een
witbrood van 500 gram kost nu ongeveer M
cent en een bruinbrood Ongeveer 38 oenk
BUREAUX. HOF 6, ALKMAAR
Te Woon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar f 2 85
M«t geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Wjj willen geen „Glelchschaltung” en geen ter
reur. Wfj willen het Chr. Sociale Oostenrijk
op corporatleven grondslag opbouwen. Deze
hechte opbouw te de taak, welke In deze herfst
maand verwezenlijkt Sal worden.
De kanselier besprak daarna het wezen van
den corporatleven staat.
Ook op sociaal gebied is voor de regeering nog
een groote taak weggelegd.
De methoden van de sociale voorzorgen en
der ondersteuning van de werkloozen zullen
opnieuw moeten worden vastgesteü 'Een derde
dar werkloosen sou weer tewerk gesteld kunnen
worden.
ROME. 11 September. (Reuter). De plotse
linge ratificatie van het concordaat met
Duitschland is een gevolg van den wensch van
beide partyen. om een einde te maken aan de
verschillende Interpretaties der technische
moeilijkheden welke waren ontstaan en welke
nog grooter dreigde te worden, doordat Kar
dinaal Pacelll op vacantie zou gaan. De Kardi
naal Is hedenochtend vertrokken en daardoor
was het noodig de besprekingen tusschen de
beide betrokken partijen te onderbreken.
HAVANA. 12 Sept. (Reuter) Alle bedien
den van het National Hotel, waar de Ameri
kaansche en Europeesche Inwoners van Ha
vana. o.w. de Amerikaansche ambassadeur
Welles, een toevlucht hebben gezocht en waar
zich thans ook een aantal officieren hebben
teruggetrokken, zijn in staking gegaan. De di
recteur van het hotel deelde zijn gasten mede,
dat het personeel weigerde de officieren langer
te bedienen.
Het schijnt, dat de officieren tegenstand wil
len bieden, zjj brengen namelijk groote hoeveel
heden wapens in het gebouw. Zij hebben een
proclamatie uitgevaardigd, waarin zij ontken
nen pogingen te hebben gedaan om Interventie
van Amerika uit te lokken.
De door de revolutlonnalre Junta gekozen
president San Martin heeft den officieren een
ultimatum gezonden, waarbij hü hen 36 uur tüd
geeft, om met de regeering tot overeenstem
ming te komen.
Anderzijds meldt V. D., dat 300 officieren de
vervanging van San Martin door de Cespedes
hebben geëtecht. Verder weigeren zü te dienen
onder sergeant Batista, hoewel deze thans de
distinctieven van kolonel op zün uniform heeft
aangebracht.
WASHINGTON. 12 Sept (Reuter) Minister
Huil verklaarde, dat de Vereenlgde Staten elke
Cubaansche regeering zullen erkennen, welke
in overeenstemming is met den wil van het
volk en In staat de orde te handhaven.
BERLIJN, 11 Sept. Ongeveer een
nadat het bericht Inzake de ontdekking van
een in 1932 beraamden aanslag op Hitler was
gepubliceerd, werd verzocht dit bericht In te
trekken en niet te publiceeren.
WEEN EN. 12 Sept. (Reuter). Na de bijeen
komst op den Rennplatz. waar bondskanselier
Dollfuss het woord voerde, hielden de bij het
Vadertandsche Front aangesloten bonden een
fakkeloptocht.
Bondskanselier Dollfuss prins Starhemberg
en minister Fey rtoegen alle dile te paard den
optocht gade.
Verder hielden de bondskanselier en mevr.
Dollfuss een receptie voor het corps diploma
tique en verschillende autoriteiten, ter gele
genheid van den 250sten terugkeer van den
dag van Weenens ontzet.
Wegens het verstoren der orde door het uit
strooien van swaStica’s e.d. werden ongeveer 20
personen gearresteerd.
Gistermiddag bood bondspresident tMiklas
Opn naar aanleiding van den Katholiekendag
W Weenen vertoevenden kardinalen een maal
tijd aan.
MADRID, 11 Sept (Reuter). Lerroux heeft
besloten opnieuw met de partijleiders te on
derhandelen. HIJ zeide, dat zekere politieke
groepen den toestand niet dringend genoeg
achtten, toen hij hun medewerking vroeg. Daar
om verzocht hij Zamora nog eenlgen tijd uit
stel, alvorens hem de definitieve minteterstijst
te overhandigen. Dit zal hem In staat stellen
een laatste beroep te doen op de vaderlands
liefde der republlkelnsche partüen. Bü het ver
laten van het paleis van den president vonden
eenige incidenten plaats. Toen^êênlge personen
Lerroux toejuichten begonnen anderen te flui
ten. De politie had weinig moeite om de me
nigte te verspreiden.
MAINZ, 11 Sept. (VU.) De politie te Mainz
heeft een groote actie tegen communisten ?p
touw gezel. Vele functionnarissen en leden
werden gearresteerd. Het onderzoek leidde ook
naar Frankfort, waar eveneens een aantal lei
ders werden in hechtenis genomen. Verder is
gebleken, dat de Bond van Roode Frontstrij
ders daar rog altijd bestaat en voorbereidingen
voor een revolutie heeft getroffen. De orga
nisatie was uitstekend gewapend, terwijl de
leden werden onderwezen in het hanteeren van
de wapenen en het vervaardigen van bommen.
Veel munitie werd bij de Frontstrijders in be
slag genomen.
Door de gearresteerde Frontstrijders is toe
gegeven. dat de Bond van Roode Frontstrijders
een aanslag tegen Hitler had beraamd toen nü
13 Juni 1932 op een voetbalveld te Mainz het
woord voerde. De samenzweerders hadden zich
gewapend met pistolen opgesteld in de hoold-
straat van Mainz en hadden het plan Hitler
bü het voorbürüden neer te schieten. Slechts
door een toeval Is het plan mislukt. Een der
samenzweerders wist n 1. niet met het pistool
om te gaan en liet zich door een kameraad
onderricht geven. Daarbü ging een schot af.
waarop de communisten zich uit de voeten
maakten.
Verwachting: Zwakke tot
matigen. Oostelijke tot Noordelüken of
Noord-Westelijken wind, toenemende be
wolking, kans op regen of onweer In het
Zuiden, lets koeler.
Hoogste stand: 773.5 te Imfjord.
Laagste stand: 753.6 te Vardö.
Zon' - op 6.29, onder 122.
op 7J2. 19 September Nieuwe Maan.
SÏIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII^
De Pauselijke Legaat Z. Em. Kardinaal La Fontaine, Patriarch van Venetii, is van
Rome uit naar Weenen vertrokken. Voor zijn vertrek inspecteert de Legaat op het
Centraal Station van Rome de eere-compagnie van Italiaansche soldaten.
VAN HET
telegram),
heeft 1
