u&Aaciï van den dag
r
t
I
r
DE GOUDSCHAT VAN VISBY
M
electrische licht
SPEK
GEROOFDE SCHA TTEN OP
DEN BODEM DER ZEE
Het huisje
DE KLEINE ANNIE EN HET SPOOKHUIS
Overpeinz in gen
l
T
VRIJDAG 15 SEPTEMBER
Met bommen naar den
zeebodem
Juweelen vervalscher s
Smokkel in verdoovende
middelen
Om een oude bron
Roesten van metalen
DOOR ANNA K. GREEN
*s
Sprinkhanenzwerm van
5 K.M. lang
De eerste volkstelling in
Australië
Bridge een Turksch
spel?
HET GEVAL
LEAVENWORTH
JAREN LANG LAST VAN
DUIZELIGHEID
te.
De bergingspogingen
zullen de vetste koe der Oost
zee melken en ons meester ma-
ken van de g oud kist der
Gothlandsche kramers”
Door slechte spijsvertering
In drie weken totaal veranderd
ren opkeek.toen we alStwace TE-I
GEN HEM AANLIEPEN IN DIE BO55CHEZ1
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
tje
BL
s
niiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiin
w.
blijven
L
1.
IV
l
it:
toen haar
de
*e-
le.
et
4.
I
F
ZESDE HOOFDSTUK
Een ontdekking
Ik
(Wordt vervolgd).
a-
M-
Door de scherpzinnigheid van de leiders der
nationale vereenlglng van Engelache pandhuis-
bezitters zÜBvde bedriegerijen van een aantal
juweelenvervalschers aan het licht gekomen.
Men bleek met een goed georganiseerde bende
te doen te hebben, die geheel Engeland on
veilig maakte.
Kort geleden is in Melbourne een oorkonde
gevonden, die een zekere William Henry Daniel
180 jaren geleden heeft opgesteld en die over
de resultaten van de toenmaals gehouden volks
telling bericht. We vernemen er uit, dat in 1788
Australië een bevolking van 1030 koppen had;
het aantal konijnen bedroeg 5. Thans zijn er
milMarden konijnen en 6.619.000 inwoners.
ra.
en
eerste, wat hem In de hand
slang van de sproelmachine.
konden vader en kind niet
Ier
>or
en
les
en
‘g.
uiKsiiiiiiiiiiiniiimiiiiiii
n-
U-
ir-
d;
J.
<L
In het plaatsje Guemlek heeft de Turksche
politie een groote hoeveelheid verdoovende mid
delen in beslag genomen. In totaal werd meer
k dan twee ton hasjish gevonden.
Het instituut voor metalen te Leningrad heeft
na een studie van drie jaren het vraagstuk van
de bescherming van Ijzer en staal tegen ver-
roesting tot een oplossing gebracht.
Drie ingenieurs hebben een origineel
misch pantser voor metaal uitgevonden,
bestaat uit een samenstelling van
Ijzer-dibj'droorthofoafaat.
Dit chemisch pantser, dat het Ijzer beschermt
tegen verroesten, maakt het onmogelijk vele
niet ijzeren metalen door Ijzer te vervangen.
Het instituut Is thans begonnen met een mas-
sa-productie van dydroorthofosfaat en zal maan
delijks hiervan 1200 kilogram produceeren.
De politie ontdekte eveneens de fabriek waar
dit verdoovende middel werd vervaardigd, ter
wijl tevens aan het licht kwam, dat deze fa
briek voor export werkte.
Een aantal personen werd gearresteerd.
I ven, diners, sotrées. schitterende bruiloften, toen
de zoons en dochters trouwden. Hij was er op
I gesteld het mooiste huis in Cedar Valley te be
zitten.
Op zekeren dag was Jimmy stout geweest en
J had zjjn vader hem tot straf in een diepe kast
che-
dat
mangaan-
De chef van de troep is een groothandelaar
in juweelen, die met een zoodanige bekwaam
heid de echte steenen nabootste, dat zelfs experts
zich dikwijls bij den neus lieten nemen. Hij had
niet minder dan tien agenten in zijn dienst, die
het geheele land doorreisden en waardeiooee
imitaties naar de lommerds brachten. In de
meeste gevallen beleenden de boeven eerst
echte Juweelen, die later werden ingelost en
vervolgens voor de tweede 'maal in het pand
huis werden afgeleverd. Men begrijpt, dat de
intriganten ze inmiddels door imitaties hadden
vervangen. Ook vervaardigden ze ringen, die
oogenschijnlljk uit platina bestonden. In wer
kelijkheid waren ze van een legeering gemaakt,
die precies op platina leek en met een dun
laagje van het kostbare metaal omgeven, zoo-
dat ze tegen de inwerking van zuren bestand
waren.
Reeds lang bestond het plan, de „Golden
Cate", den ingang van de burcht van San
Francisco te overbruggen. Men Is thans begon
nen met het fundamenteeringswerk van dere
bijna 3000 Meter lange brug. Door een stalen
buis worden bommen in den zeebodem gedre
ven en tor ontploffing gebracht. De fundamen-
teerlng van de brug heeft echter een zoo gelijk
matig mogelijke effen vlakte van den rotoach-
tlgen zeebodem noodig. Daarom wordt eerst een
kleine noeveelheld springstof aangewend. 5 tot
6 meter diep in den rotsbodem wordt een lading
van 225 pond tot exp'.oisle gebracht. Op groo-
tere diepten van 20 tot 40 meter worden booten
gebruikt, van waaruit men met machines den
rotswand doet springen. Op deze wijze moet
25000 kub. meter rotsgrond worden opgeblazen,
gebaggerd en naar diepere deelen der zee wor
den vervoerd.
evr Pendelton nam haar blaker van het
buffet en zette dien op een tafeltje in de
vestibule. Zij hield niet van het harde,
°P haar slaapkamer en had
liever een kaars Dan nam zü een sjaal van den
kleerhanger, sloeg die i
ging naar de achterdeur
MAAR HIJ HAD GELUK. WANT HEïV
[15 GEEN GE6CHIKTE PLAAT6 VOOR Ml
ÜM DAAR ROND TE ZWERVEN; JE
WEET NIET,WAT JE DAAR ZOU KUN
InEN OVERKÓMEN.
De coroner bedankte den bediende van Bohn
en Harwell werd weer voorgeroepen. De secre
taris stond met duidelljken tegenzin op. Klaar
blijkelijk had de vorige verklaring een van zijn
theorlën vernietigd of een hinderlijke verden
king versterkt.
„Mijnheer Harwel," begon de coroner, „men
heeft ons gesproken over een revolver, die mijn
heer Leavenworth in zijn bezit zou hebben en.
na gezocht te hebben, hebben wij haar gevon
den. Kende u het bestaan van dit wapen?"
„Ja. mijnheer."
.Kenden de andere personen van het huis het
eveneens?'*
„Dat scbjjnt zoo.'*
„Waarom? Had mijnheer Leavenworth de ge
woonte. het te laten slingeren?"
.Dat weet ik niet.Maar ik kan u wel zeg
gen hoe Ik weet, dat hij een revolver bezat.”
„Heel goed, ga uw gang.**
„Op zekeren dag spraken Wij over vuurwa
pens. Ik houd er veel van. Dat'zei ik hem eens
en toen stond hij op, ging naar'de la van zijn
nachtkastje, haalde de revolver er uit en toonde
r-y het wapen."
„Is dat lang geleden?”
„Een paar maanden, denk ik
„Is dat de eenige gelegenheid, waarbij u het
«czien hebt?’’
..Neen. mijnheer," antwoordde de secretaris
kreeg een tleur.
.Wanneer hebtTi het dan nog meer gezien?”
„Ongeveer drie weken geleden.”
„Onder welke omstandigheden?”
De secretaris boog het hoofd; hjj leek xicht-
<MAAR WAAROM ZOU HU ZICH\
/ZOO BEZORGD MAKEN,OVER
WAT ME OVERKOMEN KAN? i
IK HEB EIGENLIJK NIET5 MET I
HEM TE MAKEN. EN MERKTE l
JE NIET HOE ERN6TIG HIJ ME
WAARSCHUWDE DAT IK VANDIE
□.PLEK VERWIJDERD M0E5T j
-li J VE h
WEL. HIJ 16 DE EERGTE, DIEN WE 1
ROND HEBBEN ZIEN 5LHARRELEH
BEHALVE DE OUDE 6AM, DIE EEN
HALR UUR DAAR VAN DAAN WOONT.
IK ZOU IK WEET NIET WAT WILLEN i
GEVEN,AL6 IK WI5T WAT DIE MAC KI
(DAAR UITVOERDE
Een Parljsch blad, dat rich met de vraag
naar de herkomst van het veelverbreide bridge
heeft bezig gehouden, ontving van een Turk-
rchen lezer de volgende inlichting: „In onze fa
milie wordt al sinds 1869 gebridgd; we hebben
zelfs een eigen brldge-tradltle. Volgens deze
zou een oom van mij. die Nlcopu’.o heette, na
een lang verblijf in Engeland en Rusland een
nieuw spel hebben geschapen, dat hij verkreeg
door een oud Turksch vermaak met whist te
combineeren. Dit spel, het tegenwoordige
bridge, werd zeer populair, en waarschijnlijk
is het door diplomaten naar het Westen over
gebracht. De spelregels van 1869 bleven tot 1910
in gebruik. Daarna brachten de Amerikanen
zulke Ingrijpende veranderingen aan. dat het
spel In zjjn tegenwoordigen vorm niet veel meer
van het oorspronkelijke wegheeft.
„Voordat ik Kruschen nam,” schrijft een
vrouw, „voelde ik mü steeds duizelig en op
geblazen door hardlijvigheid; ik werd er zoo ze
nuwachtig onder, dat t minste of geringste me
hinderde. Ik heb er geen woorden voor U te
zeggen hoe blij ik ben. dat ik er toe besloot,
een proef met Kruschen Salts te nemen. 18
maanden lang heb ik het nu genomen. Ik zou
het geen dag willen missen. Het is een prach
tig middel voor leder die geleden heeft zooals
Ik. Ik voel me nu beter dan ooit te voren. Na
dat ik Kruschen Balts drie weken genomen
had, was ik 'f Opgezette gevoel volkomen kwijt
Kruschen Salts verhindert ook de te sterke ge-
wichtstoename .waar zooveel vrouwen op mid
delbaren leeftijd last van hebben. Men voelt
zich er zoo gezond en frisch door." Mevr. J. M.
Kruschen Salto is als t ware een natuurrecept
om uw lichaam Inwendig schoon te houden.
Het verhindert dat zich in Uw inwendige or
ganen afvalstoffen ophoopen die Uw gezond
heid benadeelen. Het zorgt ervoor, dat frisch
bloed door Uw lichaam stroomt en ge U gezond
en levenslustig voelt als nooit tevoren. Kruschen
Salto is uitsluitend verkrijgbaar bij alle apothe
kers en drogisten Ti 0.90 en 1.60 per flacon.
Stralende gezondheid voor één cent per dag.
Let op. dat op het etiket op de flesch, zoowel
als op de buitenverpakking de naam Rowntree
Handels Maatschappij Amsterdam voorkomt.
(Adv?)
r----
/Kllk EEN5 5AN0y, DAARLAAT MDNHELrS
fMACK NAAR Z'N KANTOOR IK DENK ER
I NOG ALTIJD AAN, HOE VREEMD rfll GISTE?
lOKHT BU T 6POOKHUI5.
de poort rijden, maar door dezen eigenaardlgen
intocht zijn overwinning van de, als onneem
baar geldende, stad Visby symbollseeren. Het
hoogtepunt van alles speelde zich op het markt
plein .af. Hier Het de konlng de drie grootste
biertonnen opstellen, die in de stad te vinden
waren. Op zijn bevel moesten nu de biertonnen
met goud en Juweelen tot aan den rand gevuld
worden. Het schilderij van Hellquist geeft dit
dramatische oogenblik weer. Tot einde Augus
tus bleven de in een overwinningsroes ver-
keerende Denen in Visby om de stad verder uti
te plunderen. Eerst toen er niets meer te halen
viel, gaf de konlng bevel tot den terugtocht Den
28sten Augustus werd de schat aan boord ge
bracht en de vloot stak In zee. Plotseling kwam
een vreeselük onweder opzetten. De vloot stiet
in den donkeren nacht te pletter op de klip
pen van Gothland en de geroofde schatten
zonken naar den bodem der zee.
Deze bijna legendarische overlevering nu be
woog een modern zakenman om met een New-
Yorker vriend een naamlooze vennootschap te
stichten tot berging van de Visbyer goudschat
ten. Het grootste deel der aandeelen werd in
Zweden zelf geplaatst. Voor het bergingswerk
heeft men een ingenieur gevonden, die reeds
meermalen aan een dergeljjk werk heeft deel
genomen en zijn sporen in dit opzicht'heeft
verdiend. Het werk zal ten Z.O. van de Goth-
landkust beginnen.
Het geheele eiland Gqpiland wacht koorts
achtig op de groote sensatie. Er wordt met de
nieuwste middelen gewerkt, met electrische
duikerklokken en spoedig zal het blijken of de
oude kroniek van Vlsby gelijk heeft gehad en
of de legendarische schat werkelijk op den zee
bodem rust. Hoe het ook is, de geschiedenis
van deze expeditie is wel heel ongewoon en be
wijst dat romantiek en moderne zakelijkheid
nu en dan uitstekend zjjn te vereenlgen.
Om de bescheiden overblijfselen van een bron,
die keizer Domltlaan in het Jaar 96 v. Chr.
heeft laten aanleggen en in welker marmer
bekken de gladiatoren zich waschten, is een
heftigen strijd ontbrand. Archeologen, verdedi
gers van het behouden van oud-Romeinsche
herinneringen en dichters kunnen zich niet ver
trouwd maken met de gedachte, dat de eens
beroemde „Meta sudans" van het midden van
den weg voor het Colosseum, waar zij den gan-
schen tijd heeft gestaan, verwijderd zal worden.
Van het monument is slechts een steenen kegel
overgebleven. Maar oude munten getuigen nog
van haar vroegere schoonheid. De bron had een
hoogte van ongeveer 5 M. en droeg aan den
top een groote globe uit brons. Tegenwoordig,
nadat het geheele district uit den' keizertijd,
waar zjj stond, uitgegraven en geheel vernield
is, past deze ruïne niet meer in de omgeving.
Een archeologische commissie, die met het on
derzoek in deze belast is, zal thans rapport uit
brengen. Mussolini zal de eindbeslissing nemen,
wat er met de oud-Romeinsche bron zal ge
schieden.
oaar in de war. HU vouwde de handen en van
onder zijn half gesloten oogleden, wierp hü een
bijna smeekenden blik op den coroner.
„MUne heeren," zei hjj na een korte aarze
ling, .zoudt u my het antwoord niet willen
schenken?'*
„Dat Is onmogelUk.’’ antwoordde de coroner
„Ik zou den naam van een vrouw moeten noe
men." drong Harwell aan.
„Het spijt ons erg,” vervolgde de coroner. „Die
naam is?"
De Jonge man 'Wendde zich vlug tot hemop
dat moment, vroeg ik mü af. hoe ik had kunnen
vinden, dat hü een alledaagsch ulterlük had.
„Die van Eleonore Leavenworth.” riep hU-uit.
Iedereen schrok op. behalve Gryce; de detec
tive scheen in beslag genomen te zün door het
bekijken van zijn vingertoppen. Harwell vervolg
de: „Het is zonder twijfel weinig ridderlijk,
wanneer wü haar naam in deze discussie men
gen.”
Maar daar de coroner aanhield, ging hjj voort
op den toon van iemand die zichzelf geweld
aandoet:
„Ongeveer drie weken geleden, kwam ik op
een ongewoon uur de studeerkamer binnen.
Toen ik naar den schoorsteen liep óm er een
zakmes te halen, dat ik 's ochtends vergeten
had. hoorde ik een geluid in de aangrenzende
kamer. Ik dacht dat mijnheer Leavenworth en
de dames uit waren en nam dus de vrijheid,
te gaan küken wie daar was. Hoe groot was
mijn verbazing, toen Ik Juffrouw Eleonore aan
het hoofdeinde van het bed van haar oom zag
staan, met de revolver in de hand.
in de eetzaal opgesloten. De jongen had het
slot geforceerd en toen hjj uit de kxst kwam,
had hjj al het porceleln en kristal, da) op een
buffet stond, eraf gesmeten. Op het la vaal was
de vader aan komen loopen, hU had het kind
gekastijd met het
was gekomen, een
Van dien dag af
meer met elkan
der overweg. John
meende, dat het
karakter van den
jongen een zeer
strenge opvoeding
noodig had en
zond hem naar *n
militaire school.
Had zU den jongen maar onder haar hoede
kunnen houden, er zou wel lets goeds van hem
te maken zjjn geweest
Toen kwam die geschiedenis met dén leer-
aarHaar man was naar de school gegaan
en had daar gehoord dat zijn jongen wegge
jaagd was. Goed; dan moest hU maar de wijde
wereld in; hU mocht niet thuis komen, eer hU
getoond had het groote huls waardig te zijn
Het groote huls, de tfoto van haar man
Sedert zwierf Jimmy rond In de wereld, zUn
laatste brief aan haar kwam uit Canada.
Jimmy, haar lieve krullebol! In het kleine
huisje had hfj naast haar schoot gespeeld en
haar aangezien met dat lieve, lachende snoetje!
De oude dame trok haar sjaal dichter om haar
schouders. Het was Juni, maar de nachten wa
ren kil. Zjj moest naar bed gaan. Morgen was
het een druke dag. dan moest alles voor John
en zjjn vrouw gereed gemaakt worden.
Zij ging terug naar het groote huis, nam haar
blaker, stak de kaars aan liep door de groote
ledige kamers. voorbU de schiderljen en beelden,
voorbU de buffetten met kostbaar porceleln en
kristal.
Hoe verheugd was zij geweest,
jonge echtgenoot een pomp voor haar in de
keuken van het kleine huisje had gemaakt, zoo-
dat zU niet noodig had het water bulten te gaan
halenI
Voorbij de muziekzaal, waar zooveel soirécs
waren gegeven en zooveel bultenlandsche solis
ten waren toegejuicht
Niets kan halen bij de zoete muziek van kin
derstemmetjes.
ZU ging naar haar slaapkamer. Daar stond
op een ezel het laatste portret van haar man.
Hoe rUker hU werd, des te hardvochtiger werd
hjj. Het groote huis had John van haar weg
geroofd. HU gaf er meer om dan om haar.
ZU ging naar het raam om de luiken te slui
ten. In haar bevende hand schudde de blaker
en de vlam van de kaars greep de dunne kan
ten gordUnen. ZU keek er een oogenblik naar,
verbUsterd, als betooverd; dan zette zij haar
blaker neer en holde de trappen af.
In het kleine huisje gekomen, verscholen on
der den Woelenden rozenstruik, keek zU toe,
hoe de vlammen door het oude huls zich ver
spreidden. ZU verbeeldde zich, dat haar Jonge
man, haar John, naast haar zat en daar....
de kinderen
Als hij sou vernemen dat zU weer in het klei
ne huisje woonde, zou Jimmy misschien tot haar
terugkomen HU hield ook zooveel van het
kleine huisje. O. K.
„Dat streepje vuil bU een van de kamers doet
het hem. Het afschieten van een kogel laat al-
tUd vuil achter. De man die dezen kogel heeft
afgeschoten, herinnerde zich dat en heeft den
loop schoongemaakt, maar hjj vergat de trom
mel.”
De coroner verzacht den agent, te vertellen^
waar het nachtkastje stond, en hoever het van
de schrijftafel in de studeerkamer verwUderd
was.
,De schrUftafel en het nachtkastje bevinden
klch niet in dezelfde kamer. Om van het nacht
kastje naar de studeerkamer te gaan, moet men
de slaapkamer van münheer Leavenworth dwars
doorgaan en het gangetje volgen, dat de kamers
scheidt en.
.Een oogenblik. Hoe Is de stand van het
Nachtkastje ten opzichte van de deur, die van
l*e slaapkamer naar de hall voert?”
„Men kan door die deur binnenkomen, langs
het bed gaan tot aan het nachtkastje, het pis
tool nemen en tot in het midden van het gan
getje loopen. zonder gezien te worden door
iemand die zich in de studeerkamer bevindt."
Een reusachtige zwerm van sprinkhanen, die
een lengte van 5 kilometer en een breedte van
3 kilometer had, Is kort geleden van Zoeloeland
gekomen en Natal binnengedrongen. De komat
van het sprtnkhanenleger was overigens reeds
door den leider der sprlnkhanenafdeellng van
het keizerlük instituut te Durban aangekon-
djgd. Eenige weken geleden verschenen In het
Noorden van Zoeloeland zwermen, die echter,
volgens binnengekomen berichten, In Noorde
lijke richting afgeslagen waren. De opkomende
Noordenwind had den grootea zwerm toen ech
ter weder Zuidwaarts gedreven. Thans bevinden
de sprinkhanen zich in het hartje van de
suikerplantages, tachtig kilometer van Durban
verwUderd. Toch zouden zU geen groote schade
hebben aangericht. Het groote gevaar schuilt
echter hierin, dat door het leggen van eitjes
de sprinkhanen het volgend seizoen geweldig
zUn vermenigvuldigd.
De prijzen van de varkens gaan
Per kilogram omhoog.
Dat dit het varken óók verheft.
Behoeft wel geen betoog.
Het varken, altijd zoo gesmaad,
Komt zoo wat meer in trek.
Want waardevol is thans zijn rug
Met fijn doorregen spek!
Het varken had genoeg geknord.
Daar ‘t hem niet goed beviel.
Dat hij steeds hoorde van zijn baas
Je waarde is nihil!
Het wroeten van dit jjv’rig beest,
En daarin zit een les
Kreeg zelfs ondanks den crisistijd
Een zeer frappant succes.
Want prijsverlaging eert je niet,
Daarin zit geen muziek.
Je wordt veracht zoowel door boer
Als slager en publiek!
Maar prijsverhooging brengt respect.
Maakt opgeruimd en fier.
En daarom krult de varkensstaart
Nu voortaan van plezier!
MARTIN BERDEN
(Nadruk verboden)
op den arm van den fauteuil en wees met de
andere hand ergens naar Haar verschUning was
zoo wonderbaarluk. zoo bedwelmend, zoo buiten
gewoon dat de verrassing mU bijna te machtig
werd. Ik vroeg mü af, of ik mü in de tegenwoor
digheid bevond van een vrouw of van een go
din. uit de oudheid opgeroepen om door eên
krachtig gebaar de verontwaardiging van heel
het beleedigde vrouwelUke geslacht uit te druk
ken.
„Dat is Mary Leavenworth.” fluisterde Gryce
mü in het oor.
O, dit was Mary Leavenworth. Ik slaakte een
zucht van verllchUng. Dit mooie wezen was dus
niet Eleonore, die de revolver had leeren laden
en aanleggen. Ik draalde mü om en keek in de
dichting die zü aanduidde. Maar ik ben niet bij
machte te beschrijven wat ik toen zag; er is een
andere pen noodig om Eleonore Leavenworth te
beschrüven. Ik zou tevergeefs mUn best doen om
de füne gratie, de volmaaktheid van figuur en
gelaatstrekken te schetsen, die de bewondering
afdwongen van een ieder die met Eleonore
Leavenworth in aanraking kwam. ZU deed
oogenblikkelük de minder sprekende schoon
heid van haar nicht uit mijn herinnering ver
dwijnen; voor mU bestond aUeen nog maar
Eleonore, alleen Eleonore, voor nu en altijd,
I J U eeif^Lezoek aan het nationaal museum
J3 van Stockholm viel schrüver dezes een
schilderü op, waarvoor tal van menschen
stonden. Het was het bekende schilderij van
Hellquist „Waldemar Atterdag brandschat
Vlsby.” Een historische schilderü, dat een epi
sode geeft, welke zich 600 Jaren geleden afge
speeld heeft. Toch bezit Juist dit schilderü, het
geen ook de bezoekers van het museum wisten,
een büzonder actueele beteekenls, want het
heeft kortgeleden een ondernemend zakenman
tot een onderzoek van den zeebodem bü het
eiland Gothland aangespoord.
Dit ervoer ik eerst uit de gesprekken der
menschen, die het kleurige schilderü bewon
derden. De voorgeschiedenis der expeditie, die
in zekere mate het gesprek van den dag In ge
heel Zweden vormt, is de volgende: Door het
schilderü werd een Jong Zweedsch Ingenieur
opmerkzaam gemaakt op de avontuurlüke ge
schiedenis van het eiland Gothland, het zee-
rooversnest In de Oostzee. Oude kronieken be
vatten talrüke mededeellngen over het wissel
vallige lot der bewoners van Vlsby. Nog tegen
woordig gelooven de eilandbewoners, dat niet
ver van de kust een goudschat in de diepte der
zee ligt verborgen. Deze, goudschat moet ook
kostbare juweelen bevatten, oa. twee reus
achtige karbonkels, die in een raam van de
Nlkolai-kerk ingelüst waren. Men ziet thans
twee gapende gaten op de plaats, waar de be
roemde karbonkels geschitterd hebben ter-
wille van de traditie beeft men de kostbare
edelsteenen niet vervangen. Het was de Deen-
sche konlng Waldemar Atterdag, die Vlsby
grondig uitplunderde. De bewoners van het
eiland waren eens In de middeleeuwen de schrik
der Oostzeekusten. Met hun kleine scAepen
voeren zü, geen ongeluk vreezend bü weer
en wind op de zee. Reeds bü het zien der Vis
byer schepen sidderden de kustbewoners, want
zü wisten, dat hun hulzen verbrand, hun heb
ben en houden geroofd en zü zelf gevangen gei
nomen zouden worden. De Gothlanders be
dreigden zelfs het tretsche en machtige Deen-
sche rük. De Deenscne konlng Waldemar At
terdag besloot eindelük aan de zelfstandigheid
oj
van Gothland een eind te maken en de „pa
rel van de Oostzee”, zooals men het rijke Vlsby
noemde, te vernietigen.
Op een schoonen lentedag van 1361 verklaar
de de koning: „Wü zullen de vetste koe der
Oostzee melken en ons meester maken van
de goudkist der Gothlandsche kramers.” Den
20sten Juni van hetzelfde Jaar verliet een ster
ke Deense he vloot de haven van Helsingör.
Eenige dagen later lag de vloot voor Vlsby.
^Tweehonderd lansknechten gingen het eerst
aan land en overweldigden het leger der Vis-
byers. dat zich In de ommuurde stad terugtrok.
De Visbyer kroniek vertelt verder, dat de ko
ning een groote man was, met blauwe oogen,
bruin haar en een donker gelaatskleur. HU reed
op een Andalusischen hengst en droeg een flu-
weelen baret met het gelukaanbrengende kruis
van den heiligen Andreas. De koning over
nachtte in een boerenwoning en beval voor den
volgenden dag den aanval op Vlsby.
Een vreeselüke slag vond dan voor de poorten
plaats; 1800 dappere krügers verdMigden met
onbeschrüfelüken moed de vesting. Zü vielen
tot op den laatoten man en werden In een ge
meenschappelijk graf begrven. Dit massagraf
is eerst eenige Jaren geleden ontdekt. Op de
plaats van de verschrikkelüke worsteling heeft
men een gedenkteeken opgericht, het z.g. Wal-
demar-kruis.
Den 27sten Juli was de tegenstand van Vlsby
gebroken en de konlng, die van effectvolle
ensceneeringen hield, koos voor zün intocht
een büzondere sensatie uit. In den loop van
den nacht moesten de overwonnenen de muren
afbreken en plaats maken voor den Intocht der
overwinnaars. De koning wilde n.l. niet door
Nadat ik op den overloop van de trap den
noodigen tüd gerust had om tot kalmte te ko
men. was ik juist van plan om op de deur te
kloppen, toen ik binnen In de kamer een stem
de volgende verschrikkelüke woorden hoorde
zeggen:
„Ik beschuldig jou niet persoonlük. hoewel ik
niet weet, wie de misdaad dan wel begaan zou
hebben. Maar in het diepst van mün hart be
schuldig ik je geesten—je wil; en het is goed
dat je dit weet.”
Ik beefde over al mün leden en ik stopte mün
ooren dicht, toen ik plotseling voelde, dat men
mü op den schouder tikte. Ik draalde mü om.
Achter mü stond Oryce, zün vinger op de lip
pen; hü leek zeer In de war.
„Kom” fluisterde hü. ..herstel u. Denk er
aan, dat men beneden op ons wacht."
„Wie sprak daar?”
„Dat zullen wü wel zien.”
Hü klopte en opende de deur, zonder acht te
slaan op mün smeekenden blik. In een diepen
stoel, half opgericht, met de houding van
iemand, die juist een scherpe vermaning heeft
uitgesproken, zat een buitengewoon schoone
vrouw. Zü was blond'en had een prachtige teint.
Zü droeg een crime japon, die haar goed figuur
op *t voordeeligBt deed uitkomen; zü leek een
godin, met haar Grleksche trekken en haar
prachtig gouden haar. ZU richtte zich op met
een trotsch gebaar, steunde met gebalde vuist
om de schouders en
door den architect.’ die-’herhuis^hadTbouwd:
genoemd: de ingang voor het personeel.
Zü was moe en terneergeslagen. zooals zij
daar langs de laan liep, die heelemaal naar
achter in den tuin voerde. waar een huisje
stond, uitzicht gevende op den weg. Dat huisje
was door John gebouwd, toen zü trouwden, nu
veertig jaar geleden. Een rozenstruik was langs
den gevel opgeklommen en stond nu in vollen
bloei Dien had zü zelf geplant in de eerste lente
van haar huwelük. Hü gaf haar geurige bloe
men en elk Jaar werd de struik sterker
meer dan zü zelf.
ZU had altüd een hekel gehad aan het groote
huls. het huls van welvaart en weelde, ge
bouwd toen die mooie, nieuwe Court-Avenue
loopende achter hun tuin om. als een symbool
was geweest van de plotselinge ontwikkeling
van het dorp, dat nu een flinke, welvarende fa
brieksstad was geworden. De bescheiden pro
vinciale bank, waarvan haar man eigenaar was.
was met de stad gegroeid en daardoor ook John's
weelde, en zün hardvochtigheid.
In Het huisje was hü ook niet zachtzinnig ge
weest. maar toen beminde hü haar.
Achter in den tuin was het huisje blüven
staan, eerst als speelplaats voor de kinderen,
toen als werk- en bergplaats. Toen John een
auto kocht, wilde hü er een garage van maken,
maar daartegen had zü zich met alle macht
verzet. En voor het eerst had hü toegegeven.
Nu was haar man gestorven en was zü se
dert een maand weduwe. Zü koesterde slechts
een enkelen wensch, dat ledige, groote huls te
verlaten en terug te gaan naar het kleine huis
je. om daar dé rest van haar leven door te
brengen.
Maar daar waren de kinderen tegen. „Moe
der. wat zouden de menschen daar wel van
zeggen.” protesteerde Amy.
„Neen, moeder, dat gaat niet." zei John, de
oudste, „dat zou er naar lüken, alsof wü U aan
de deur hadden gezet.”
Het huls behoorde haar, ook het kleine, zü
kon er mee doen, wat zü wilde; maar dien
avond had John de moeilijkheid opgelost. Na
het souper was hü met zün vrouw gekomen
om een en ander te bespreken. Hü wilde haar
overtuigen dat haar plan dwaas was.
„Maar ik ben oud en zou graag met mün her
inneringen leven.” had zü gezegd.
.Daar moet u niet aan toegeven, moeder,
antwoordde John. „U heeft óns toch!” En toen
met een air als iemand die zich opoffêrt. voegde
hü er aan toe: „Als u niet alleen hier wilt wo
nen, zullen mün vrouw en ik naar hier ver
huizen. Wü kunnen het groote huis toch niet
onbewoond laten. Vader was er zoo trotsch op."
Toon had zü toegestemd. Hoe kon zü hun
zeggen, wat zü inwendig gevoelde?
Het groote huls had haar slechts verdriet
brachthet had haar kinderen van haar
weggetroond. In dat huis had zü haar oudste
zien opgroeien als een evenbeeld van, zün va
der. zoowel innerlük als uitwendig, met dezelfde
vastberadenheid en hardheid van karakter; al
tüd hield hü zich bezig met zUn fortuin en zün
positie, voor niets anders had hü belangstelling.
Daar was het. dat zü haar oudste dochter op
den avond voor haar huwelük, in de stilte van
den nacht zoo hartverscheurend had hooren
snikken.
In de groote kamer aan de voorzüde was haar
eerste kleinkind gestorven en de moeder tevens.
Bn in dit groote huls waren al die zorgen om
Jimmy, den Jongste, begonnen.
In het huisje had zü tüd gehad voor haar
kinderen, had zü buiten voor de deur met hen
in de zon gespeeld, hen helpend, hen leerend
om zandtaartjes te maken, waarna zü in de
keuken echte koekjes voor hen ging bakken.
Jimmy was zeven Jaar. toen zü in het groote
huis gingen wonen. Hü had een driftig karak
ter. maar zü. zün moeder, kon hem tot bedaren
brengen. In het groote huis had zü zooveel te
doen, daar was zü niet altüd bü hem. Zü hield
twee dienstboden. Haar man wilde partüen ge-
y> .f on blad zUn ingevolge de veraakerlngsvoorwaarden tegen f bü levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door 7CH bü een ongeval met f 9 Cfi bü verlles’van een hand f 9C °U verlies van een f Cfl bij een breuk van f Af) bij verlies van 'n
Alic a bonne dongevallen verzekerd v«>or een der volgende ui tkeerlngen «J UUV* verlies vin belde armen, belde beenen of belde oogen f I JU.' doodeljjken afloop f een voet of een oog f J U.-luim of wijsvinger f ut/.-been of »rm/ f anderen vinger
Ik was verlegen over mün onbescheidenheid
en probeerde op de teenen wegte gaan; maar
juffrouw Eleonore had mü gezien. Zü riep mü
en vroeg mü of ik haar de werking vin het wa
pen wilde uitleggen." -
„WaL, bedoelt u daarmee?” z
„Ik leerde haar hoe men die rdvolva? laadt en
afschiet.”
Deze verklaring vervulde de aanwezigen met
ontzetting. De coroner zelf slaagde er nauwelijks
in, zün opwinding te verbergen. Eindelük sprak
hü:
„Münheer Harwell, hebt u nog iets toe te
voegen aan uwe verklaring?"
De secretaris schudde mistroostig het hoofd.
Ik nam den detective ter züde en fluisterde:
„Münheer Gryce, stel mü gerust, ik smeek
het u."
Maar hü Het nfü mün zin niet voleinden.
„De coroner laat de dames Leavenworth ont
bieden?' fluisterde hü terug.
„Indien u tegenover hem uw plicht wilt ver
vullen, houdt u dan gereed."
en Eleonore Leavenwortht. Ik stond op en zei,
dat ik, als vriend van de familie, een kleine
leugen die men mü waarschünlük niet kwalük
zal nemen, dringend toestemming verzocht om
de dames te gaan halen en ze vqor den coroner
te lelden.
Mün verzoek werd toegeetaan en Ik bevond
mü in de hall, zonder dat ik wist hoe ik er ge
komen was. Mün gezicht was gloeiend heet en
mijn hart klopte luid. Toen fluisterde Gryce:
.Derde etage, de eerste deur boven aan de trap.
De dames verwachten u."
