CADENA
I
Sociale studieweek te Amersfoort
Parlementaria
De Rijksmiddelen
Karakteristiek
Slachtoffers van
het verkeer
De tweede dag
DE TAAK DER STANDS-
ORGANISATIES
1
MAANDAG 18 SEPTEMBER
DE ELFDE OLYMPIADE TE BERLIJN
Het leekenapostolaat
De tram te Rotterdam
R.K. Middenstandsbond
Sociale wetgeving
t
Zondag van Schiphol vertrokken
BENOEMINGEN
In het bisdom Den Bosch
BEDEVAART NAAR HE1LOO
VAN EEN TRAP GEVALLEN
en er krachtig voor geijverd hebben;
Ruim twee millioen minder dan
verleden jaar
De S. A. hulppolitie een
struikelblok
Vernieuwing van het beginsel- en.
werkprogram
Van den Mariabond in het
bisdom Haarlem
Mr. C. P. M. Romme benoemd tot
lector te Tilburg
Standsorganisatie en staat
kundig leven
DRIE SPORTVLIEGERS NAAR
FRANKRIJK
Redevoeringen van A. C. de Bruyn
en pater mr. dr. Beaufort O.F.M.
Gecompliceerde aanrijding tus-
schen tramtrein en auto kost
dame het leven
Ongezonde toestanden
bij de grens
e
Inleidingen van het Kamerlid
Henri Hermans en van
pastoor Hooyman
Op economisch gebied
i
3
Motor tegen auto
Op sociaal gebied
De taak van de standsorgani
satie inzake het gezin
De algemeene taak van de
standorganisatie in heden
en toekomst
De taak van de standsorgani
satie ten opzichte van het
godsdienstig leven
De Berlijnsche beeldhouwer Walter E. Lemcke heeft bovenstaande klokken ont
worpen, die te Berlijn in den Marathon-toren de 11de Olympiade 1936 zulleri
inluiden.
1
X
Op Woensdag 27
vormen.
En verder:
(Ongecorrigeerd.)
Thans 3®,42. 8.
achtereenvolgens
waar
1919) het leven der K. A. B. heeft
ratieve maatschappij;
V7
meer ge-
laving en
ze-
IS
u
d
L.
De tweede dag, Zondag, begon met een H.
MIs, waaronder zeer velen ter H. Tafed nader
den. Pater van Kempen Ss.s.R., Directeur van
het Retraitenhuis bracht nog eens uitvoerig de
geestelijke voordeelen van een retraite onder t
oog.
Om tien uur hield de voorzitter van het R.K.
Werkliedenverbond, de, heer A. C. de Bruyn een
rede over „De taak van de standsorganisatie op
sociaal en economisch terrein” aan de hand van
de volgende stellingen:
i wel! terwijl uit den antl-paplstischen hoek
bezwaren rezen tegen het ontwerp op grond
„Graal”-unlformen en
Z. H. Exc. de Bisschop van ’s-Hertogenbosch
heeft aan den Weleerw. Heer K. C. L. M. de
Beer, die zijn theologisch studies in Rome zal
gaan voortzetten, eervol ontslag verleend als
kapelaan te Heeze en heeft In diens plaats be
noemd tot kapelaan te Heeze den Weleerw. heer
P. A. v. d. Heijden, tot kapelaan te Helvolrt den
Weleerw. heer W. J. M. Bergmans en tot kape
laan te Boven-Leeuwen den Eerw. heer P. H.
M. Moeskops, priester van het Seminarie.
6. sociale verbondenheid met steun aan per
soonlijke voorzorg.
Na de inleiding werd het gesprokene door on
derlinge bespreking van alle zijden bekeken,
waarbij talrijke vragen uit de practljk door den
Inleider werden beantwoord.
In verband met de bedrijfsorganisatie noemt
spr. het een groote fout van de werkgevers, die
toch ook zien, dat we een anderen toestand
krijgen, dat zjj niet de beste onder hun arbei
ders hebben opgekweekt voor die medezeggen
schap in de bedrijven.
Bjj het Leekenapostolaat zal de Pastoor der
parochie moeten medewerken. Zjj kunnen o.a.
de arbelders-apostelen wijzen op de beantwoor
ding der meest gestelde vragen door socialist en
fascist..
Na de thee werden de besprekingen voortge
zet, waarbij de zeereerw. heer J. H. Hooyman,
pastoor te Amersfoort, besprak:
zijn ook de lieden die zich dikwijls schuldig
en
Nu de verhoudlngscUfera, waar het toch ei
genlijk op aankomt!
Bekijken we die. dan valt de acheruitgang
der kerken nog veel sterker op. Alle kerk^
Nieuw is deze opmerking niet, maar teeke-
nend voor de anti-papistische gezindheid en ha
ren ondergrond is en blijft zij zeker.
De felle strijd tegen Rome werd en wordt
voor een groot, of liever voor het grootste, ja,
verreweg het grootste deel gevoerd door onker-
kelljken en ongeloovlgen.
Belijdende protestanten, die vasthouden aam
het positieve christendom, staan daar meeren -
deels bulten, houden er zich verre van.
En overigens blijkt ook weder uit de cijfers
der jongste volkstelling, hoe weinig de katho
lieke Kerk thans de sterkste van alle Ker
ken in ons land te duchten heeft van dit
negatief gedoe. P. 8.
Ten vierde: dat de K. A. B. een der krachtlg-
aan de spits heeft gezet op den weg, door den
ste promotors is geweest tot de instandhouding
van de Bedrljfsraden-wet en daardoor Nederland
Paus gewezen.
De bakens behoeven dus geendeele te worden
verzet: de K. A. B. is tot den dag van heden bij.
Het verleden der beweging heeft bewezen, dat
de K. A. B. haar toekomsttaak met succes zal
kunnen verrichten.
Het groote werk zal binnen 25 jaar zijn vol-
trokekn. Daardoor is het noodig, dat de K. A. B.
zal heben te beschikken over voor hun taak be
rekende leiders. Hiervoor heeft ze zorg gedragen
door de instelling van de Ontwlkkellngscentrale.
Spr. vraagt de aanwezigen er vooral de jon
geren op te wijzen, dat het vertrouwen in de
K. A. B. zoowel voor heden als toekomst vol
komen zal zijn gerechtvaardigd! (applaus).
werd
klaagde.
IJaellJk!
Het is intusschen maar gelukkig, dat men
niet naar elk argument en elke redeneering
ook niet naar méér dan één de hoogte van
het parlementair debat en de waarde van het
parlementaire stelsel heeft af te meten.
En voorts, dat de spreektijd behoorlijk ge
rantsoeneerd is.... P. S.
van de beraad-
haleest, dan is er
>azen om maar
liken over de
manier waarop en de .argumenten” waarmee
in ons Parlement kan worden gedebatteerd.
Aard en bedoeling van het ontwerp zijn dui
delijk. Det ekst is kort en klaar. En minister
Van Schalk, „die niet licht de verdenking op
zich zal laden, dat hij reactionnaire bedoelingen
heeft." zooals een vrijzinnig blad schreef, zei-
de het in zijne verdediging nog eens uitdruk
kelijk, dat de Regeering dezen maatregel enkel
bedoelt als een middel, om de orde en de rust
op openbare straten en wegen te handhaven.
Maar intusschen werd van communistische
zijde geraasd, dat het bij deze wet tegen „de
arbeiders” jtipg^- op geraffineerde wijze nog
i
Naar wij vernemen is mr. C. P. M. Romme
benoemd tot lector aan de R-K- Handelshooge-
school te Tilburg.
Het betreft hier de vacature van Sociale
Wetgeving, ontstaan door het overlijden van
prof. mr. dr. L. Triebels.
^alf negen is op de
hoogte van den oprit der
electrlsche tram naar Zandvoort een doodelijk
ongeval gebeurd. De 60-Jarige mevr. v. d. Broek,
echtgenoote van een employé van de N.Z.H.
Tramweg Mij., fietste in gezelschap van een
buurman geheel rechts op den weg, toen achter
haar een auto naderde. De vrouw stapte af en
liep met het rijwiel aan de hand naar de lin
kerzij van den weg. De autobestuurder meende
toen, dat hij rechts van haar kon passeeren,
doch de wlelrijdster liep vlak voor den auto
plotseling weer naar rechts met het gevolg,
dat zjj werd aangereden en voor de wielen
terecht kwam. De chauffeur stopte onmlddel-
Ijjk. Juist kwam echter een uit drie wagens
bestaande tramtrein uit Zandvoort de helling
van het viaduct afrljden. Hoewel de wagenbe
stuurder uit alle macht remde, kon hjj niet
verhinderen, dat hij achter tegen den auto
aanbotste en deze hierdoor eenige meters voor
uit schoof. Ten gevoge hiervan werd de vrouw
overreden. Door de noodrem te gebruiken kon
de wagenbestuurder voorkomen, dat ook de wie
len van de tram over haar heen gingen. Men
vond de ongelukkige onder de treeplank van
het voorste tramrljtuig. Een dokter was spoedig
ter plaatse, doch deze kon slechts den dood
constateeren. Het lijk is overgebracht naar het
St. Elisabeth’s Ziekenhuis.
Indien men onder economisch terrein verstaat
al hetgeen voortbrenging en distributie van stof
te lijke goederen ter bevrediging van 's menschen
behoeften omvat en men bedenkt daarbij, het
geen 8t. Thomas van Aquino leerde. nJ. dat
men naar het bezit van aardsche goederen mag
streven, doch stellig niet om het bezit alleen,
niet om dat bezit als einddoel na te streven,
doch om het te benutten tot het bekomen van
het eeuwig geluk;
indien men bedenkt, dat de voortbrenging een
zedelljk geoorloofd doel moet hebben, dat
haar doel is: dienstbaar te zijn aan den mensch,
wijl de mensch de macht heeft over de ulter-
Hjke cultuur, dan spreekt uit dit alles weer dui
delijk de taak, welke le standsorganisatie (met
de vakbeweging) heeft in den komenden tijd.
Wat is dan het leidend beginsel op economisch
terrein? Niet de vrij concurrentie of de econo
misch^ dictatuur, doch de sociale rechtvaardig
heid en de sociale liefde, welke zich in daden
uiten.
Heeft de standsorganisatie een taak op eco
nomisch terrein? Zeker, en deze taak moet zijn
de nieuwe juridische en economische orde met
alle beschikbare middelen in woord en geschrift
te propageeren: door plaatselijke voorlichting
te geven, door vat te krijgen op en het vertrou
wen wekken van de massa.
De conclusie uit het voorgaande moet zijn:
taak, doel en streven der standsorganisatie, op
zich, maken haar tot een onontbeerlijk middel
in den strijd der Kath. arbeiders, welke gericht
is op hetgeen aangeduld wordt met: christelijke
toekomstmaatschappij.
Daaruit volgt, dat een nodzakeltfk werk wordt
verricht. Indien voor de Standsorganisatie voort
durende en daadwerkelijke belangstelling wordt
getoond
werd in de middagbljeenkomst belicht door Pa
ter mr. dr. Beaufort O.F.M.. directeur der Ont-
wikkelingscentrale van het R.K. Werkliedenver
bond.
Het staatkundig leven is van zeer groote be-
teekenls voor de Kath. Arbeiders Beweging, om
dat ter bereiking van het veelomvattend doel
dier beweging talrijke maatregelen van staat
kundigen aardinmlsbaar zijn.
Al ligt hierin een rechtsgrond voor bemoeie
nis van de Kath. Arb. Beweging met het staal
kundig leven, erwille van de eenheid, onze
groote kracht, moet zij echter In Nederland on
der huidige omstandigheden vah rechtstreeksche
bemoeiing met het politieke leven afrien. in dien
zin. dat zl) geen personen aanwenst, voor de
vergenwoordigende lichamen. Ook geen politieke
propaganda, geen verkiezingscampagne moet zij
voeren.
Dit neemt natuurlijk niet weg. dat vooral
de standsorganisatie aan haar leden door con
crete punten van de Ktahm. politiek, hen voor
oogen te houden, voorlichting geven en kennis
bijbrengen kan en moet. Kennis omrtent de be-
teeknis is van een gezond staatkundige leven,
omtrent het wezen van de prlciple.1 katholieke
politiek en bepaalde sociale maatregelen in het
bezonder. Juist thans, nu alerlel staatkundige
denkbeelden als de eenig juiste wordt gepropa
geerd, is deze taak van voorlichting uiterst be
langrijk en urgent.
Ter beïnvloeding op de samenstelling van het
beginsel- en urgentleprogram. alsook ter verkrij
ging van een deskundige en veelzijdig samen
gestelde fractie in de vertegenwoordigende li
chamen. dient de standsorganisatie de leden
aan te sporen lid te worden van de politieke
organisatie in ons land, de R. K. Staatspart.
Na het lof nam rector J. F. A. Bots, geeste
lijk adviseur van den Ned. R.K. Volksbond en
zette in duidelijke bewoordingen uiteen:
Zaterdagavond is de 35-jarige kantoorbe
diende A. F. Reymer, gewoond hebbende aan
de Hooidrift op den Schiedamschenweg, onder
een auto geraakt en met een hersenschudding
naar het ziekenhuis gebracht, waar hij Zon
dagmorgen is overleden.
-w—r. J. P. Kruyf schrijft in Het Volk een
I lartikel over de uitkomsten der jongste
volkstelling en vestigt daarbij zooals
ook reeds elders werd gedaan de aandacht
op het sterk gestegen aantal van hen. die tot
geen kerk behooren.
Dan vervolgt hij:
genootschappen zijn aanmerkelijk achteruit
gegaan, ook de Christelijk Gereformeerden en
ook de Gereformeerde kerk. Een uitzondering
vormen nu alleen de groep „andere kerkelljke
gezindten” en dan de R.K. kerk, die nog ster
ker is vooruitgegaan dan in de periode tus
schen de belde voorlaatste volkstellingen, toen
ze voor het eerst gestegen bleek te zijn, nX
van 35.05 pet. (1909) tot 35.61 pet. (1920).
De groep der onkerkelljken blijkt relatief
bijna verdubbeld te zijn en nu reeds het
Telt men de percenten van alle protestant-
sche kerkgenootschappen op. dus van de bo
venste acht gezindten op de tabel, en voegt
men gemakshalve het percentage der „andere
kerkeljjke gezindten” er geheel bij (deze groep
bestaat wel niet geheel, maar toch wel groo-
tendeels uit Protestanten), dan verkrijgt men
47.61 pct„ dus minder dan de helft. De voor
spelling van prof. Bonger in zijn studie van
1924: „Geloof en ongeloof in Nederland", dat
Nederland in 1930 opgehouden zal hebben in
meerderheid protestant te zijn, is dus uitge
komen. ten minste als men dezen term in
den kerkeljjken zin opvat. Bedoelt men met
Protestant slechts zuiver negatief: antl-
Roomsch, dan zijn er onder de onkerkelljken
zeker zeer velen, die „Protestantsch" voelen.
De Rijksmiddelen hebben in Augustus
29.568.936 opgebracht of 2.269.188 minder
dan ver led m jaar. Over de eerste acht maanden
van het loopende jaar bedraagt de achterstand
tegenover het vorig jaar 18.239.355. Vergeleken
bij 1/12 van de raming, groot 31849.200, valt
er over Augustus nog een vermindering van
ruim I 2 millioen te constateeren.
De Inkomsten ten bate van het „Leening-
fonds” beliepen in Augustus I 3.156.767.
De Inkomsten ten bate van het „Gemeente
fonds” bedroegen in Augustus 3.491.707.
De inkomsten van het „Wegenfonds" waren
in Augustus I 3.772.431.
Zondagochtend is de 82-jarige mevr, de
wed. H. Rlenks, gewoond hebbende aan de
Roode Rljschelaan te Rotterdam, op de Berg-
schelaan onder een tramwagen van lijn 5 ge
raakt, toen zij onverwacht den rijweg overstak.
Met zware verwondingen werd zij naar het
aekenhifis-Bergweg overgebracht, waar zij
kort daarop is overleden.
Zondagmorgen omstreeks half elf heeft op
den Rljksstraatweg nabij de Vechtbrug te Mul-
dén een aanrijding plaats gehad. Een motor
rijder, zekere V. R„ reed tegen een luxe-auto,
welke uit de richting Bussum naderde en plot
seling de bocht nam. zonder acht te slaan op
den aankomenden motorrijder. R. werd tegen
den grond geslingerd. Met een beenbreuk
werd hjj opgenomen en naar het ziekenhuis
te Amsterdam vervoerd.
Zijn toestand is niet ernstig.
(Ongecorrigeerd)
In de stemmige zalen van het St. Alphon-
sus-Retraitenhuis te Amersfoort kwamen Za
terdag de afgevaardigden bijeen van de R. K.
Werkliedenvereeniglngen in het Aartsbisdom,
om in een aantal Studiedagen de middelen
onder de oogen te zien, welke kunnen leiden
naar een wereldordening, waarin rechtvaardig
heid en naastenliefde weer in toepassing wor
den gebracht, zooals het voorbeeld werd gege
ven door de encyclieken „Rerum Novarum" en
„Quadrageslmo Anno”.
Niet het program behoeft daarvoor te wor
den gewijzigd dit blijft ook thans nog de
richtsnoer van de actie doch de uitvoering
ervan kan en moet in overeenstemming met
den huldigen stand van zaken gebracht wor
den.
Het laten belichten der taak van de stands
organisatie en het bespreken der middelen om
deze ten uitvoer te brengen door hoogst be
kwame sprekers is het doel van deze Studie
week. Immers, de kern vah onze arbeiders leeft
en werkt voortdurend in een omgeving van
andersdenkenden, waar zij alle dagen in woord
en schrift moeten aanhooren, dat alléén bij
doorvoering van socialistische, communistische,
fascistische of nationaal-socialistische ideeën
een oplossing van den wereldchaos is te ver
krijgen. De sprekers in deze dagen zullen ech
ter aantoonen, dat alleen door het toepassen
der katholieke beginselen, neergelegd in het
program der katholieke arbeidersbeweging, op
bouw van een betere maatschappij mogelijk is.
Toen omstreeks twee uur de bescheiden kle
peltjes van de kapel door de strak-blauwe
lucht deinden, vereenigden zich de ruim 80 af
gevaardigden uit alle deelen van het diocees
om gezamenlijk de gezangen te zingen van het
Lof, gecelebreerd door den Eerw. Pater-Direc-
teur van het Retraitenhuis. waarna in een der
zalen de bondsvoorzitter, de heer H. Brouwer,
de studiedagen opende met een harteljjk wel
kom aan allen, aan Rector v. d. Berg, den Di
recteur van den Jonge Werkman erf aan de
sprekers van deze dagen.
Het program biedt niets nieuws, veel meer
is het een Verdieping der kennis omtrent de
taak der standsorganisaties.
De heer Henri Hermans, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, opende de serie
besprekingen met een beschouwing over
Op Woensdag 27 en Donderdag 28 Sept. a.s.
houdt de Ned. R. K. Middenstandsbond een al-
gemeene vergadering en zijn 10e tweejaar-
Hjksch congres in Breda.
De algemeene vergadering begint op Woens
dag 27 Sept, des ochtends te 11 pur in de
groote zaal van den St. Joseph Kring in de
Waterstraat.
In behandeling komt alsdan het nieuwe „Be-
glnsel- en Werkprogram van den N. R. K. M. deel der Nederlandsche bevolking te
waarover door dr. J. van Beurden een lijvig
prae-advles is uitgebracht.
Deze vergadering waartoe zijn ultge-
noodlgd de volledige hoofdbesturen der Dio
cesane Middenstandsbonden en der Nationale
Vakbonden, aangesloten bij den N. R. K. M„
benevens de voorzitter (of hunne plaatsvervan
ger) van alle R. K. Middenstandsvereenlglngpn
in den lande zal worden vereerd met een be
zoek van Z. H. Exc. Mgr. P. Hopmans, Bisschop
van Breda.
Op Donderdag 28 September wordt, als een
ééndaagsch congres, het 10e congres van den
N. R. K. M. gehouden in de groote zaal van
het gebouw „Concordia”, begin om half elf.
Ten congresse komt na de aanbieding van
het verslag over de werkzaamheden van den
N. R. K. M. sinds het 9e congres in behan
deling het onderwerp: „Wettelljke Bescherming
van het Kleinbedrijf”, waarover prae-advlezen
zijn uitgebracht door prof. dr. W. M. J. Koen-
raadt van het Groot-Seminarie te Hoeven en
drs. H. L. Jansen, leider der Economische af-
deeling van het Bureau van den N. R. K. M.
In den avond van Woensdag 27 September
zullen de deelnemers aan het congres ten stad-
huize door het gemeentebestuur van Breda
worden ontvangen, waarna hun door de reci-
pieerende vereeniging In „Concordia" een ge
zellig samenzijn wordt aangeboden.
De echtgenoote van den koster bij de Ned.
Herv. Kerk te Hoofddorp zou dezer dagen in
den toren de klok luiden voor een begrafenis.
Zij werd plotseling onwel en viel van een
trapje.
Bewusteloos werd zy opgenomen en naar
haar woning overgebracht.
Zonder bjj kennis te zijn gekomen is zij daar
overleden.
van de niet-verboden
de „pauselijke vlag”.
Het was Rome dat door dit ontwerp weer
„bevoordeeld", zooals een der sprekers
Het slot van de geschiedenis was toch dat de
z.g.n. aangereden 8. A.-man 8. uit Kleef in het
ongelljk werd gesteld en door eigen medeleden
een onwaardig lid der Hltlergroep werd ge
noemd. HIJ zou op de eerstvolgende ledenverga
dering uit de partU gestooten worden. 8. die het
gerucht tegen den chauffeur V. verspreid
had, bleef in zUn bruinhemd staan en kreeg ook
geen schadevergoeding. VermoedelUk zal 8. zelf
een vervolging tegen zich krijgen wegens val-
sche aangifte en beschuldiging.
De NUmegenaar, die verklaarde niet zoover
gevorderd te zUn, als de S.A.-mannen niet ge
zwicht waren voor fooien, roemde den Kleefschen
rechter en ook den Kleefschen politiecommissa
ris maar zeide geen groot vertrouwen te hebben
in de z.g.n. hulppolitie, meestal S. A.-Ueden. die
werkloos zUn. zeven gulden per week steun krU-
gen en 1 mark 5 p. per dag voor politiediensten.
Deze hulppolltlemannen. echte Hitler-aanhan-
gers -
maken aan mls_handellng van (arrestanten
verdachten. l
Zü zU" de z.g.n. „doodslagers”.
De oude heer V. is Intusschen vrUgesteld.
Men herinnert zich het plotseling verspreide
sensatiebericht uit Kleef dat de chauffeur V. uit
NUmegen, die een broer is van den voor eenige
weken in Wjjler gearresteerden V., een 8. A.-
man met opzet met zijn auto te Kranenburg zou
hebben overreden.
Men weet dat deze geheele auto-aanrjjdlng
was gefingeerd. De aangeredene 8. uit Kleef een
S.A-courantenbezorger liep half dronken over
den weg zelf niet wetende of hU door ‘n auto of
een kar overreden is hjj heeft in leder geval
achter een vehikel gehangen. Toch werd V.’s
vader gearresteerd, aan de grens gepakt als me
deverdachte aan het autodrama en de oude
man werd eerst later losgelaten na veel onder
handelen en het stellen van borgtocht.
Voor ’t zoover kwam moest door Njjmeegsche
onderhandelaren heel, wat gepraat worden met
de Kleefsche politie, welke volhleld dat 8. zwaar
gewond was en met opzet overreden. De NUme-
genaars kregen evenwel contact met andere
S.A.-mannen, die zij met geld en goede woorden
tot spreken konden brengen. En wat bleek nu? 8.
was heelemaal niet zwaar gewond en was de man
geweest die tijdens het verhoor van de NUme-
genaars met de Kleefsche politie op het bureau
een fiets stond schoon te maken.
Het was er 8. maar om te doen van die „rijke
Hollanders” een flinke schadevergoeding te
krUgen. Een S. had er natuurlUk niet op ge
rekend dat de NUmegenaars ter plaatse een on
derzoek zouden komen Instellen.
8. kreeg later contact met de NUmegenaars en
zeide met f 150 schadevergoeding tevreden te
zUn.
De Kleefsche politie was op haar beurt weer te
eerlUk om 8. kans te geven de Hollanders af te
zetten. Resultaat was, dat de zaak over een kort
geding diende voor de Kleefsche rechtbank, waar
een inderdaad waarhelddlenende rechter zat,
die de truc van den 8.A.-mjn al spoedig door
zag. Om de zaak nog beter te kunnen verdedigen
had de NUmegenaar de assistentie ingeroepen
van een advocaat te Kleef. Deze toonde zich zoo
huiverig om met de 8. A-mannen in conflict te
komen dat hU het beter vond niet openlUk tegen
deze heeren op te treden. HU had er liever niet
mede te doen en hield i^ch achteraf.
De Katholieke drankbestrijders van Noord-
Holland zullen 8 October, de maand bijzon
der toegewüd aan de vereering van de H.
Maagd Maria, hun hulde en liefde betuigen
in het aan haar toegewUde genadeoord:
Oesdom-Heiloo De slechte tUden doen In de -
geledren der Katholieke drankbestrijders hun
funesten Invloed ter dege gevoelen. Daarom,
allen op Zondag 8 October ter bedevaart naar
Onze Lieve Vrouw ter Nood!
De Noordhollandsche Propagandacommlssie
van den Mariabond in het bisdom Haarlem,
hoopt dat vele buitenstaanders deze gelegen
heid zullen aangrijpen, om dien dag mee ter
Bedevaart te gaan. Slechts een vereenlgd
gebed kan uitkomst brengen.
Indien kan worden aangenomen, dat onder
sociaal terrein mag worden verstaan het gebied,
waarop een complex verhoudingen tusschen
(onvolmaakte) menschen moet worden geregeld;
Indien bedacht wordt, dat de verhoudingen
tusschen zoo goed als alle standen en rangen
doortrokken zUn van den onchristelUken indlvi-
duallstischen geest;
indien als een onomstootelUke waarheid geldt,
dat het sociaal terrein, wil het aan zijn doel be
antwoorden. moet worden gedragen door de hei
palen van godsdienst en christelUke zedeleer;
Indien het oordeel van Pater Welsz juist is:
.Alles is ziek, niet allen het huishoudelUk, niet
alleen het zedelUk leven, maar de maatschappU
zelve”, dan is de taak van standsorganisatie wel
reeds duldelUk aangegeven.
De meening bestaat, dat de standsorganisatie
geen taak heeft te vervullen op economisch of
sociaal gebied, doch uitsluitend dient om de cul-
tureele beschaving bU te brengen van den indl-
vidueelen mensch.
Na de gebeurtenissen in Dultschland is die
meening nog vèrsterkt geworden om geen ge
vaar te loopen „glelch geschalltet” te worden.
De Katholieke Arbeiders-beweging is echter
ingesteld op de behartiging van de belangen
van den géheelen mensch met alle gods-
dienstig-zedelUke, cultureele, sociale en econo
mische belangen. -
Alleen tyrannlek geweld zou deze taak kunnen
Zondag zUn drie Nederlandsche sportvlleg-
tuigen naar rankrUk vertrokken. De vliegers
zullen gedurende een week de gast zUn van de
Fransche sportvliegers.
Van Schiphol vertrokken Zondagochtend te
half twaalf K. de Geus. Van den Heuvel en
jhr. O. A. E. E. L. Wittert van Hoogland
per P. H. A. I. X.. een Multripo-Pandertoe-
stel.
Van Waalhaven startte het Pandeltoestel
P.H.-A.K. A. met den heer R. van Romunde
en mej. I. Jantsen. Het derde toestel vertrok
uit Eindhoven. n.l. PH.-B.BC, die die Civi
lian Coupé, bestuurd door den heer H. J. P.
Boon.
De vliegers gaan achtereenvolgens naar
Reims, waar de champagne-keldera werden
bezocht, naar Orly met logies te Parijs
naar Buo en via Lyon nar Cannes. Van Can
nes uit worden boöttocht engemaakt naar de
Illes des Lérins en 8t. Rapbaël, waar op 23
September de 20ste verjaardag zal worden
gevierd van het oversteken van de Middel-
landsche Zee door Roland Carros.
Op 24 September as. zullen de vliegen naar
Nederland terugvliagen.
Spr. schilderde de verworden toestanden, ont
staan door het dooden van het gezinsleven.
Het gezin wordt langzaam maar zeker door
de tegenwoordige economische wanverhouding
gedood en toch zal vanuint het gezitJ’het her
stel de maatschappij moeten uitgaarf
Hel on sociale actie/zal meer er
baseerd moeten worden op de han<
het herstel van het gezin. Daartoe kan zeer
ker de standsorganisatie met machtige midde
len medewerken.
Op deze rede van Rector Bots hebben wjj reeds
eerder de aandacht gevestigd, weshalve wU hier
volstaan met de bemerking, dat den aanwezigen
zoovele middelen aan de hand werden gedaan,
dat zij vla den voorzitter aan Rector Bots zijn
inleiding op schrift vroegen ter nadere bestu-
deering.
Zaterdagavond tegen
Leldschevaart ter
Deze beschouwing verdeelde spr. over twee
stellingen.
L De standsorganisatie, zich als beweging
aanpassende aan veranderde denkbeelden (op
komst van cultuur-socialisme en fascisme)
veranderde verhoudingen (ontwikkeling der
vakorganisatie naar bedrijfsorganisatie) en
veranderde behoeften en belangen (goede be
steding van loon en vrijen tijd) staat in een
nieuw tijdvak van haar geschiedenis.
In een vorige sociale week heeft spr. de ont
wikkeling van de werkmansorganlsatie ver
deeld in drie perioden. Thans staan we aan
het begin der 4e periode. Hervormingen op so
ciaal gebied zijn voorbereid, doorgevoerd. Met
verouderde systemen is afgedaan.
De storm van een revolutionnaire geest
giert over Europa en kan niet meer bezwaren
worden, ook met door hen, die aan de christe
lijke beginselen hebben vastgehouden.
Daarom zal de organisatie uit veel oude
sleur moeten worden opgehaald en tot nieuwe
actie moeten worden opgewekt in den geest
van de encycliek „Quedragesimo Anno”.
Het socialisme is ondergegaan in zijn eigan
principes. Het fascisme is een natuurlijke
reactie op de infectie der massa door het
Marxisme.
De .sterke man” .van het fascisme is een
nieuw gevaar van tyrannie. Sterke mannen
worden beulen, wanneer zij niet steunen op
de sterke macht van zedelijke beginselen.
wy willen ordening door samenwerking;
geen corporatieve staat, maar een corporatieve
maatschappij.
De standsorganisaties hebben voortreffelijk
gewerkt, waardoor echt katholieke, zelfbewuste
arbeiders zijn gevormd. Hiermede is de grond
slag gelegd voor de maatschappelijke hervor
ming in Christelijken geest. De zedelijke ver
nieuwing moet voorafgaan aan de econo
mische hervorming. Daarvoor is noodig de
kath. beginselen uit te dragen, ook buiten onzen
eigen kring. Te lang is onze houding ten op
zichte van het socialisme defensief geweest.
We moeten nu overgaan tot het offensief!
De nieuwe taak der standsorganisaties is
dus het leekenapostolaat door de arbeiders
«elf.
De idealen van het socialisme gingen ver
loren. In hun kamp wordt beraadslaagd over
den te volgen weg, terwijl de leiders geen raad
weten. Twee wegen kunnen worden ingesla
gen. Links leidt naar het communisme; rechts
onafwijsbaar naar ons.
Met een offensief van Chr. liefde moeten
wjj de socialistische arbeiders bestormen. Geen
verdediging tegen, maar verovering van het
socialisme.
De menschheid moet opgevoed worden van
klasse tot stand.
De standen geven een positieve solidaire
verhouding: de klassen maken aanspraak op
alleenheerschappij en zijn dus verderfelijk.
Een der grootste dwalingen is de meening,
dat uit de zee van haat door den klassenstrijd
komt een Rijk van liefde. Dit laatste is alleen
te bereiken door het solidariteitsbeginsel, even
anti-kapitallstisch als anti-socalistisch.
Oostenrijk zal de eerste practische toepassing
gaan geven van dit beginsel in den geest van
Q. A.
Na een eeuw van liberalisme, na 80-jarige
propaganda van het socialisme, moet het een
voldoening voor ons zijn, dat reeds na 25 jaar
de inwerking van de pauselijke encyclieken op
sociaal gebied zich doet gevoelen.
Zeer dicht zijn we nu gekomen aan het tijd
perk der bedrijfsorganisatie, waarmede de eco
nomische basis voor een nieuwe maatschappij
is gelegd.
Nooit zal echter de komende standsorgani
satie de verheven waarde van het Individu uit
het oog moeten verliezen.
Het jonge geslacht heeft afgedaan met het
systeem hooren, zien en zwijgen; het wil wer
ken als een reactie op de kudde-geest. Kern
vorming moet plaats vinden, doch dor geheel
de organisatie, waarbij alle leden in actie zijn.
In 't kort komt het dus neer op:
1. uit defensief naar offensief;
2. geen klassenstrijd, ontwikkeling van klas
sen tot stand;
3. ordening van het bedrijfsleven; de corpo-
^x'geen1 vahchêPdemocratie, geen kuddegeest; 191*9 geen gelegenheid ongebruikt hebben gelaten
5. juiste werkverdeeling; en er krachtig voor geijverd hebben.
en herinnert zich, dat indertijd, het
is al weer een aantal jaren geleden
J.V-L van socialistische zijde groot ka
baal opging tegen het anti-revolutle-wetje.
Het leek wel. of de vrijheid in ons goede
vaderland, dat op zijd vrijheid Juist zoo trotsch
gaat, het allerergste gevaar liep.
De ervaring heeft sindsdien en sinds lang
geleerd, hoe loos dit ruoerig alarm was.
Wie denkt nog aan. en wie spreekt nog over
het zoo hevig aangevochten wetje en de nood
lottige gevolgen, welke men er zoo kwistig en
luidruchtig sran profeteerde voor de vrijheid!?
Tegen de thans door de Tweede Kamer aan
genomen voordracht in zake het embleem- en
uniformverbod JS Aiet zooveel spektakel ge
maakt. w
Maar toch heeft het ook ditmaal niet aan
alarmkreten ontbroken.
En wanneer men he vers
staging in de Handelingen
reden zich weer eens te ve|
geen andet woord te gew
vernietigen of denatureren.
De taak van de standsorganisatie op dit ge
bied is nu het door en door verknoeide sociale
terrein met den meesten spoed Christelijk te
maken; het werk dient gericht te zijn op de
Christelijke ordening van onze maatschappij.
De klassenstrijd moet beëindigd worden en al
les gericht op het herstel der sociale bedrijfs-
schappen en Juiste verhouding tusschen sociaal
en economisch leven.
Spr. wil een aantal zeer ernstige en urgente
vragen stellen:
1. Moet de K. A. B. misschien iets van haar
program wijzigen of andere middelen gebrui
ken; de bakens verzetten;
2. heeft ze wat te leeren uit den klassestrijd
en corpora tie ven staat;
3. heeft ze haar tijd voorbij Iften gaan en
4. is ze berekend voor haarz ware toekomst-
taak?
Spr. gelooft, dat hij zonder kans op gerechte
tegenspraak, kan zeggen:
Ten eerste: hetgeen de Paus als volmaakt her
stel der sociale orde voorstelde de laatste 20 jaar
(vooral na 1919) het leven der K. A. B. heeft
gevuld i
Ten tweede: dat de vorm van het door den
Paus voorgesteld sociale herstel wonderwel over
eenkomt met die van de K. A. B.;
Ten derde: dat de katholieke leiders sinds
De Standsorganisatie moet het godsdienstig
leven bevorderen door aan haar leden bij te bren
gen een aangepaste kennis van den godsdienst,,
vooral van zijn waarde voor het geluk van den
arbeider.
De eerste vereischte is, dat het aangepaste
kennis moet wezen aan de levensomstandigheden.
Tot nu toe is bijna altijd individueel kennis
bijgebracht door de adviseurs, die daarvoor hun
tijd moesten afnemen van het gewone parochie
werk.
Ook in dit geval is van toepassing: qul ac-
cendlt sine labore, descendlt sine honore! In
dien van boven af in deze leiding gegeven
zal worden, ziet spr. betere resultaten in de
toekomst.
Men heeft de katholieken kunnen wijzen op
hun schoone leer, maar tevens ook kunnen
wijzen op de slechte beleving daarvan in de
praktijk. Hierdoor zjjn vele katholieke arbei
ders overgegaan naar het socialisme, tevens
omdat men geen voldoende kennis had van
den katholieken godsdienst. De ware beteeke-
nls van den godsdienst voor arbeid en huis
houding is verloren gegaan. Daarom moet de
standsorganisatie den arbeider leeren om prac-
isch door den godsdienst zijn gewone leven in
den arbeid en in het gezin een hooge betee-
kenis te geven, vooral door de genademidde
len der Kerk, n.l. de H. Mis en Sacramenten,
waardoor vergankelijkheden als liefde en trouw
worden beschermd en gelouterd en duurzaam
de plichten bevestigd worden tusschen ouders
en kinderen.
Spr. gaf hierna een dieper inzicht in het
H. Misoffer en H. Communie, welke de vervóL
making is van het offer der H. Mis. In dit
verband noemt spr. het jammer, dat zoovele
werkloozen deze Genademiddelen niet gebrui
ken.
Niet alleen wijzelf hebben de genademidde
len noodig, ook anderen behoeven die.
Hiermede komt Pastoor Hoofjman op het
gebied van het leekenapostolaat.
Er is een onrust onder de menschen, doch
zy weten niet, wat hen ontbreekt. Wij hebben
de taak hen te zeggen, wat zij noodig heb
ben. Voor ons. Katholieken, is het in dit op
zicht een mooie tijd. Wie moet zich betasten
met het leekenapostolaat? De standsorganisa
tie. De vorming van de leekenapostelen is ech
ter opgedragen aan de geestelijken, die ze zul
len zoeken in de standsorganisaties.
De eischen, gesteld aan die leekenapostelen,
zijn niet gering; spr. zet die nader uiteen,
voor de offermoed, die hun moet bezielen.
Ook naar aanleiding van deze rede werden
vragen gesteld en beantwoord.
