Prikkeldraad
Augustus
De rijksmiddelen
m
H
H
Na 10 jaar eigen Universiteit
Onze R.K.Handelshoogeschool
f
RECTORAAL OPTIMISME
De roode jongeren
DINSDAG 19 SEPTEMBER
HOE DE STORM IN FLORIDA HUISHIELD
’n Lastig geval
Zalige Gemma Galgani
Plechtige viering te Haastrecht
Geen voorbeeld
ONTSLAGEN TE VELSEN
Bij de Papierfabriek
INTERN. EUCH. CONGRES
Onze spoorwegen
KATHOLIEKEN IN DRENTE
Intellectueel prole
tariaat
Ruim twee millioen minder
dan in Augustus 1932
Karaktervorming hoort tot de
eischen, die wy aan een
universiteit stellen
Ik heb vertrouwen in den geest der
Nymeegsche studenten-
gemeente hap
H
I
Voorbereiding te Buenos-Aires
zander de brallende titels „Zegetocht
I I van de roode Jongeren” en „De Op-
tocht een voorbeeld voor de natie”
beschrijft „Het Volk” de betooging, die
Zondag door de socialistische jeugd in de
hoofdstad gehouden, als „zoo’n staal van
voorbeeldige orde, zelfbedwang en bescha
ving geweest, dat heel de natie met reden
ttotsch op een dergelijke manifestatie zou
kunnen zijn.” Van deze „model-demonstra-
tie” heet dan ook „de moreele beteekenls
onafzienbaar."
Het zeventigjarig bestaan van
Erica
Weinig promoties
Mr. Romme tot lector
benoemd
4
Een jacht werd in de nabijheid van Palmbeach door een geweldigen storm op
het strand geworpen
1
I
De studenten
zijn en een
Dit strekt
een
van
zijn als
aiddelen
lat de on-
■len, welke
?n, gedeelte -
de
zou
nieuw geslacht moeten kwee-
geslacht zonder.... menschehjke
wat het „Handelsblad" uit
.Pravda” vertaalde:
Het hoogtepunt van dit triduum was het be
zoek van den bisschop van Haarlem. Z. H. Exc.
Mgr. J. D. J. Aengenent. Zaterdagavond kwam
Mgr. om zeven uur in Haastrecht aan. Er was
een eerewacht opgesteld.
derom stampvol.
De belangstelling tijdens het Triduum is zeer
groot geweest.
het
het
De taak eener katholieke hooger -onderwijs
instelling is. naar spr. meent, hiermee echter
niet geëindigd. zy moet ook met'eerbiediging
van het eigen vrije initiatief, waarop de leef
tijd den studenten recht geeft, meewerken aan
de karaktervorming. Juist de belangrijke po
sities, die de afgestudeerden eener hoogeschool
einde
eerste
veel meer omdat op die wijze de
academische studie
is het te 1-
De Nederlandsche Spoorwegem die er alles
op zetten om tegen alle concurrentie in „fit”
te blijven, hebben nu weer een propaganda-uit-
gave het licht doen zien, waarin vele interes
sante artikelen, verlucht door goede foto* een
goede plaats hebben gevonden.
elks
mis:
krach’
van o:
com-
stroo-
lijke onderscheidingen enz. en vervolgens
overleden collega Prof. v. d. Grinten;
nieuwe hoogleeraar prof. Kamphuysen. die
Spr. gaf vervolgens een overzicht van de
werkzaamheden in de instituten, over den boe-
kenvoorraad, de excursies en de vertegenwoor
digingen van den Senaat. Op de gebruikelijke
wijze droeg de rector vervolgens zijn waardig
heid over aaa Prof. Kaag.
Spr. deelt vervolgens mede, dat In de vaca
ture „Sociale wetenschappen** voorzien Is door
de instelling van een lectoraat, dat bekleed
zal worden door mr. O. P. M. Homme te Am
sterdam.
van Emmen woonde het feest bij en gaf blijk
van zijn belangstelling. Men hield een optocht
en er werden verschillende volkspelen gehou
den. De vaderlandsche vlag wapperde van vele
huizen.
De eerste bewoner van Erica kwam van
Slagharen en het is opmerkelijk, dat de. eerste
bewoners van Erica bijna allemaal katholieken
waren. Zij behoorden tot de parochie Nieuw
Schoonebeek In 1866 tóséjg men een eigen pa
rochiekerk, eerst een noodkerk en toen een
fraaie steenen kerk, welke echter te klein werd
en nu vervangen wordt door een ruimer kerk
gebouw. Vanuit Erica en later vanuit Barger.
compascuum, waar veel Dultsche deserteurs
woonden. Is gegroeid de omvangrijke katholieke
nederzetting in de Veenkoloniën. Daar vindt
men thans, terwijl men in geheel midden-
Drente bijna geen enkelen katholiek vindt, 7
parochiekerken, terwijl de katholieken in de
gemeente Emmen 4 raadszetels bezetten.
In Erica, waarvan men mag zeggen, dat het
is het eenigste overwegend katholieke dorp in
de gemeente Emmen, heeft altijd het hart ge
klopt van het katholieke leven en op vrijwel
elk terrein van katholiek leven bezetten perso
nen uit Erica, of zij die daar hun jeugd door
brachten, een vooraanstaande plaats.
Een overtalrijk samengestroomd publiek was
bij de ontvangst ter verwelkoming aanwezig.
De versiering van kerk en klooster was tot
in de puntjes verzorgd. Boven het altaar was
een groot schilderij aangebracht van de zalige
Gemma, van den kunstschilder Bogaards uit
Boxtel. Op een der zij-altaren prijkte een klein
schilderij der Zalige, vervaardigd door Anton
van Welle.
weer een daling zoowel ten opzichte van *32
als van Juli *33. Anders was het met het bier,
dat 78 mille boven de raming kon komen. Onze
voorspelling, dat in de komende maanden de
gevolgen van den warmen zomer by dit middel
zullen te bespeuren zijn, zal wel uitkomen.
De suiker was ook weer zeer behoorlijk. Met
4.639.000 kwam deze accijns boven de maand -
raming en slechts iets beneden Juli 1932.
Tabak herstelde zich van den val in Juli,
toen werd hiervan slechts 1.663.000 ontvan
gen tegen 2.031.000 nu.
Wat de resteerende middelen betreft, zij en
kel opgemerkt, dat de zege! en registratierechten
belde juist de raming konden halen; (de va-
cantle en ongeanimeerde stemming ter beurze
heeft op een onderdeel der zegelrechten, de
beursbelasting, natuurlijk Invloed gehad) de
successierechten bleven 4 ton onder de ra
ming, doch kwamen boven vorig jaar en bo
ven Juli 1933.
Het scheepvaartverkeer ging zooals de loods
gelden aanwijzen vergeleken bij vorige maand
iets achteruit, maar toch werd hiervan 40.000
meer ontvangen dan in Augustus *32.
Tot slot van dit overzichtje meoreeren we
nog, dat na 8 maanden de volgende middelen
méér opbrachten dan 1932: grondbelasting, ge
slacht, registratierechten, staatsloterij en loods
gelden.
Zaterdag zijn aan de Papierfabriek van Van
Gelder Zenen te Velsen dertig arbeiders, werk
zaam in de paplerafdeellng. ontslagen, terwijl
over dertien dagen de arbeiders werkzaam in
de cellulose-afdeeling één dag per week minder
zullen gaan werken.
straks in het maatschappelijk leven kunnen
Innemen, eischen. dat aan de karaktervorming
een bijzondere zorg worde besteed. Evengoed
als alleen sterke beenen de weelde van den
rijkdom kunnen dragen, kunnen alleen sterke
karakters de weelde van een groote weten
schappelijke ontwikkeling torsen zonder schade
voor zich zelf of voor de gemeenschap.
De taak der karaktervorming berust èn by
de studentenorganisatie in by de hoogleeraren,
die ln_ ongedwongen contact met de studenten
hun opvoedende talk kunnen volbrengen. Belde
verstaan die taak In Tilburg.
Spr. gaf daarna eep overzicht van het stu
dieplan en de recente veranderingen daarin
aangebracht. Het belastingrecht is thans in de
algémeene studierichting opgenomen; het
staatsrecht en de leer der openbare financiën
zullen daarin opgenomen worden, zoodra de
flnancleele omstandigheden het toelaten. Een
tweejarige cursus accountancy wordt na
het doctoraal examen gegeven.
De wetteiyke regeling van de bevoegdheid van
onderwijs te geven aan de doctoren en docto
randi in de handelswetenschappen is nog
steeds niet verder gekomen dan het stadium van
wetsontwerp. Op initiatief van dr. 8. Elzlnga,
Inspecteur van het middelbaar onderwys hebben
de Senaten van Rotterdam en Tilburg en de
faculteit van Amsterdam echter besloten aan
de doctorandi een verklaring af te geven voor
welke bevoegdheden zy door den Senaat of de
faculteit bekwaam worden geacht, met de oe-
doeling. dat deze verklaring by een eventueele
sollicitatie van dienst kan zyn.
Spr. releveerde vervolgens het overlyden van
Prof. Triebels en van den student Daalderop.
In den loop van het jaar werden 4 doctorale
en 16 candldaatsexamens afgelegd met goed
gevolg. Van de 42 studenten, die propaedeutlsch
examen aflegden slaagden er In totaal 36.
In de vacature Riebels Werd voor de bedrijfs
leer voorzien door benoeming van Prof, de
Quay.
De voorbereidende werkzaamheden voor het
32ste InternationaalCongres dat van 10 tot 14
October in Buenos Aires, de hoofdstad van Ar
gentinië, gehouden wordt, zyn reeds ver gevor
derd.
In de Blsschopsteden Rosario, Cordoba, Pa
ra uü en Tucumén zullen plaatseiyke Eucharis
tische Congressen worden gehouden ter voor
bereiding van het Internationaal Eucharistisch
Congres.
Bit het uitvoerend comité zyn reeds berich
ten binnengekomen dat er georganiseerde bede
vaarten worden ondernomen door de katho
lieken van Dultschland, Spanje, Holland. CWUl,
Brazilië, Ierland. Canada, Ver .Staten, Frank
rijk en Engeland.
De Aartsbisschop van Montevideo Mgr. Dr
Juan Francisc Aragone heeft dezer dagen een
herderiyk schrijven uitgevaardigd, waarin ver
schillende commissies worden benoemd ten
einde een talryke deelname aan het Con
gres van 1934 vanuit Uruguay zoo goed moge-
iyk te organiseeren. De georgafische ligging
van Argentinië en Uruguay is van dien aard
dat de katholieken van Uruguay in grooten ge
tale naar Buenos Aires zullen optrekken om
deel te nemen aan de wereldhulde van den
Christus Eucharistlcus.
De Aartsbisschop zal in een herderiyk schry
ven dat met Kerstmis In alle kerken van Roe
menië zal worden voorgelezen. de aandacht
vestigen op de gewichtige gebeurtenissen die
zich in October 1934 in Buenos Aires afspelen
Het huisvestingscomité, dat alle mogelyke
Inlichtingen verschaft omtrent reis en verbiyf-
gelegenheld zal dezer dagen gevormd worden
en gepubliceerd.
de
de
op
3 October as zyn inaugurale rede zal houden,
Kard. van Roasum’s overiydert; het aftreden
van jhr Bosch van Oud-Amelisweerd als se
cretaris der St. Radboudstichting. en het op
treden van mr. de Jong en prof. v. d. Heyden
als secretaris resp van de St Radboudstichting
en van den academlschen senaat. Spr. somde
verschillende autoriteiten op die in den loop
van het jaar de Universiteit met een bezoek
vereerden. Hy memoreerde nog de belangstel
ling in Rome voor Nymegen
Op de prysvraag van de Faculteit der Let
teren en wysbegeerte in 1932 door den senaat
uitgeschreven voor een dialect-geographlsch
onderzoek naar de grens en eenlge der be
langrijkste verschillen tusschen het West- en
Oost-Noord-Brabantsch dialect was in den
loop van dit jaar een antwoord ingekomen van
den heer Antonius Weynen, student te Nyme
gen, welk antwoord bekroond werd met den
gouden eerepenning.
De rector overhandigde deze hooge onder
scheiding aan den bekroonde.
Op de prysvraag van de faculteit der god
geleerdheid werde geen bekroning toegekend
doch wel aan twee 'schrijvers een eervolle ver
melding uitgereikt, en wel aan Pater H. Come-
lisse O. P., student van het Albertinum en Fr.
M. D. Vergeer O. S. Crucis te St. Agatha.
Dezer dagen zyn te Haastrecht, evenals dit
reeds te Mook is geschied, de plechtigheden
gehouden ter viering van het triduum ter eere
van de zalige Gemma Galgani.
De plechtigheden zyn Vrydagavond begonnen
met een Lof, gecelebreerd door pastoor P.
Bennebroek, van Oudewater.
Komend tot de
verklaart de rector:
Jammer genoeg hebben de houding en de
uitlatingen van enkelen een blaam op allen
doen werpen, welken zy niet verdienen, ge
lukkig Er is nu eenmaal in dezen tyd van
radicalisme en integrallsme een strooming in
de wereld, welke ook in het katholieke kamp
althans een tydlang velen heeft meegetrokken
in een sfeer van eenerzyds pessimistisch neer
zien op het leven de Kerk niet het minst
op dat der geestelykheld/enderzyds van een op
timistisch eischen van volmaakte t Jevlng van
het christeiyk ideaal. Voor beide gezichtspun
ten is grond aanwezig Zy zyn als twee stroo-
men, die in elkander vloeien. Op den duur, als
beide even diep gaan, vermengen zy zich met
ider en matigt het optimisme het pessl-
en omgekeerd. Maar by het eerste met
ontspringen van beide uit een grond
Jderscheiden samenstelling bfyven zy een
tydlang onharmonisch en onverbonden naast el
kander stroomen. zonder dat een synthese van
de tegenstellingen plaats heeft- Deze strooming
was in haar eerste opkomstte oppervlakkig,
dan dat zy op den duur mehschen. die naar
dieper inzicht zoeken, zoude kunnen bevredi
gen of voldoen. Ik zal niet ontkennen, dat deze
strooming eenigen tyd eenigen aanhang onder
de studenten van Nymegen heeft gevonden,
elgeniyk wel te veel. Ik acht dit van den eenen
kant voor jonge menschen heel verklaarbaar en
ten deele zelfs getuigend, zij het nog niet even
wichtig, van liefde en geestdrift voor het goede,
van den anderen kant, hoewel te betreuren, al
lerminst gevaariyk of verontrustend. Daar is
mij de student van Nymegen. als ik het geheel
beschouwd, te goed en te reëel, te ernstig zoe
kend naar het ware en het goede voor, dan
dat ik vrees zou hebben, dat deze al te opper
vlakkig loopende stroom hen zou opnemen,
zy mogen een oogenblik wat in dat water mod
deren, zoodra zy tot de ervaring komen, dat in
dat water niet dieper is te duiken en daarin
niet vooruit te zwemmen is, zullen zy dat mod
deren dra aan anderen overlaten, die aan zulk
oppervlakkig en weinig bezonken gedoe
kwajongens-vermaak en erger hebben.
•et is met den godsdienst een lastig ge
val: met, verbod en onderdrukking kan
men in de wereld héél wat bereiken
(kyk maar naar Italië en Dultschland en Rus
land!); heele volken kunnen gedwongen wor
den op alles ja en amen te zeggen, ook als ze
precies *t tegenovergestelde bedoelen en wil
len; als men door Dultschland en Italië reist
zou men zelfs gaan vermoeden, dat vele men
schen zelfs tot gedicteerde gedachten en gevoe
lens gecommandeerd kunnen worden, vooral
Indien het commando telkens weer herhaald
wordt.
Met godsdienstige gedachten en ge
voelens, met godsdienstige overtuigingen
gaat het echter niet zoo gemakkelyk: de gods
dienst schynt in de menscheiyke ziel een al te
taal leven te hebben.
Zie naar Rusland!
Daar wordt nu al jaren en Jaren de gods
dienst vervolgd, daar heette het al herhaalde-
lyk. dat de godsdienst radicaal was uitgeroeid,
het werkelijke resultaat van al die edele
bemoeiingen?
*t Is treurig!
Lees maar eens
de Russische
Om half acht begon het plechtig Lof. gece
lebreerd door pastoor A. Waterreus, te Haas
trecht. Onder dit lof hield pater Bertholdus
c.p., een gloedvolle predikatie over de zalige
Gemma Galgani, wier leven hy in een byzon-
der licht zette.
Zondagmorgen, het hoogtepunt van het tri
duum droeg Z. H. Exc. een pontificale Hoog
mis op.
Het zangkoor gevormd door de seminaristen,
onder leiding van pater Hendrlkus c.p. voerde
de Mathüdls-mis van Hub. Cuypers uit.-
Als presbyter Domlnicus c.p. provinciaal der
congregatie, troondlakens waren deken W. B.
de Rooy en pastoor A. Waterreus.
Diaken en subdiaken waren resp. pater Bo-
nifacius c.p. rector van het klooster en pater
Willibrordus c.p. 1
Zondagavond werden de plechtigheden be
sloten door een plechtig lof. met Te Deum ge
celebreerd door regent Mr. wytenburg van het
kleln-semlnarie .Jlageveld”. De kerk was we-
T "X Tanneer we nu no* een oogenblik de
Vy verschillende middelen afzonderiyk be-
schouwen, valt het onmiddeliyk .op, dat
uitgenomen de dividend- en tantièmebelasting
de schommelingen binnen enge grenzen bly-
ven.
De grondbelasting blyft zich goed houden,
nog 355.000 werd ontvangen. Men moet er
zich over verwonderen, dat van het uitgemer
gelde platteland dat zoo n voornaam deel in
deze belasting bydraagt nog zooveel inge
vorderd kan worden. Komt het missemhien hier
door, dat zooals wy van boerenzyde wel eens
hoorden klagen die invordering zoo „rück-
sichtlos” geschiedt?
De inkomstenbelasting, van ouds de groote
voedingsader van de schatkist, bracht het in
Augustus tot 2376.000 _Dit is 1.800.000 bene
den 1/12 der raming. Men vergete hierby niet,
dat in de middelperiode van het jaar dit mid
del het traagst vloeit. De oude aanslagen zyn
goeddeels voldaan, en over het nieuwe jaar
komen enkel nog maar wat voorloopige aan
slagen. Het voordeelig saldo ten opzichte van
de raming Is nu, na 8 maanden, nog ruim 7
millioen. Vermoedelyk zal dit saldo nog be-
langryk inkrimpen, misschien wel tot nul ge
reduceerd worden. Toch is er een lichtpuntje.
Vorig jaar 1 Sept, was het surplus boven de
raming slechts 6 pet., dit jaar echter niet mln-
'der dan 21 pet. Reden om te wanhopen is er
voor dit voorname middel dus niet.
De dividend- en tantièmebelasting geeft deze
maand een reactie te zien. Na de schitterende
Juli-opbrengst van 3.167 000 steekt Augustus
met 1.337.000 wel wat poovertjes af.
We schreven ter verklaring in ons vorig
overzicht dit toe aan het vroeger declareeren
van dividenden. De Augustus-opbrengst beves
tigt deze theorie. Het Is een totaal in 8 maan
den van byna 8 millioen in deze tyden nog
heel behooriyk.
Dat de invoerrechten In meerdere mate en het
statistiek! echt (in mindere mate) zouden stygen,
is geen nieuws voor wie den loop onzer ^ian-
delsbeweging over Augustus nauwkeurig gevolgd
heeft.
Heel gunstig zyn de invoerrechten met
6.748.000, weer 3 ton boven Juli en ruim 7
tem boven Augustus *32. Hierdoor is het totaal
van dit middel over 8 maanden gestegen tot
ruim 45 millioen en staat het weer aan de
■pits onzer belastingen. Bedenkt men hierby dat
aan opcenten op dit middel nog ruim 10 mil
lioen binnenkwam, dan biykt daaruit wel, van
hoe groot gewicht zelfs in een vrijhandelsland
als het onze, deze rechten voor den fiscus zyn.
Over de accijnzen valt ditmaal al heel weinig
op te merken.
Het zout vertoont na maanden goed te zyn
gegaan een lichte daling. Geslacht blyft nog
Immer stygen. Juli met 528.000 was reeds vrij
gunstig, en nu zyn de 6 ton overschreden. De
rundveepryzen zyn dus wel wat beter, wyn is
nog steeds allerdroevigst: f 28.000, slechts iets
boven het laagterecord. Zet daar nu eens naast
de maandraming van 2 toni
Wat het gedistilleerd betreft, gaf Augustus peëtaan gevierd. De loco-burgemeester
Alle waardeering voor de veerkracht, het
élan en de geestdrift van deze jeugd-be-
weging, maar een voorbeeld voor heel de
natie is zij niet geworden. Politiek werden
de roode jongeren misbruikt, en er mani
festeerden groepen, die onder de vlag der
S.D.A.P. als reclame voor dé badpak-zeden
meeliepen.
Pas hebben sociaaldemocratische Ka
merleden het gevaar, dat ook de A. J. C.
over de schreef van het unlformverbod
onder de wet komt, trachten te bezweren
met verzekeringen, dat zij met de politieke
party niets te maken pleegt te hebben.
Maar Koos Vorrink riep gisteren op het
IJsclubterrein uit: „Wy marcheeren achter
onze eischen misschien voor het laatst
voor langen tyd onder de wapperende
roode vanen onzer sociaal-democratie.”
Inderdaad werden de roode vanen ont
plooid en daarachter marcheerden de co
lonnes der roode jongeren, met opgestoken
knuisten en daverden: „Vryheid, vryheid,
vrijheid
De colonnes werden afgewisseld met spor
tieve, Venus-achtlg gekleede groepen, zóó
van de badplaatsen naar de groote stad
geloopen. Geërgerde voorbygangers wezen
hen met den vinger na: „die komen van
het Zandvoortsche strand, die van Muider-
berg, die van Scheveningen.” En iemand,
die als volksopvoeder zyn verdienste heeft,
merkte op: ,4n de wet op het uniform ver
bod is nog één artikel vergeten, dat tegen
de manjfesteerende badgasten en de niet-
gekleeden
Een „staal van voorbeeldige beschaving
en onafzienbare moreele beteekenls” Ja, KATHOLIEKE GRONDSLAG
maar laten die voorbeeldige moralisten zich
eerst wat behoor lijker kleed exil
„Ik had liever gezien, dat de stroom
radicaal Integrallsme onze studentenkringen
niet had beroerd en nog liever, dat deze by
die beroering er onontvankeiyk voor zou zyn
gebleken, maar men kan ook te veel verlangen
en ik kan me best verklaren, dat deze stroo
ming hier verwante, maar edeler gestemde
geesten een oogenblik meenam. Ik maak er n>y
weinig bezorgd over- Ik heb genoeg vertrou
wen in de Nymeegsche studenten-gemeenschap.
dat ik verklaren durf, dat de geest, die er leeft
en aan kracht wint, een goede is. een die moed
geeft voor de toekomst en de schoonste ver
wachtingen van onze jonge studenten doet
koesteren.**
Spr. herinnerde eraan, dat ook de materieele
belangen der studenten met den nieuwbouw
van een eigen huis bevorderd zyn.
Vervolgens vestigt de rector er de aandacht
op, dat slechts weinigen hun studie voltooien
door een promotie.
Van de 272 doctorandi onzer universiteit
promoveerden tot heden nog slechts 38- Dit
aantal aarzelt spr. niet veel te gering te noe
men. Het niet promoveeren ontneemt niet
slechts aan de academische studie haar be
kroning. maar doet deze studie ook niet tot
haar recht komen. Over het algemeen leeft
daarover een verkeerde voorstelling. Door het
afleggen van het doctoraal examen en het ver-
krygen van de toelating tot het behalen van
den doctoraten graad verwerft men de be
voegdheid tot het geven van onderwys en voert
men een ingevoerden academlschen titel van
Mr- of Ddrs. De laatste benaming is eigenlyk
in het geheel geen graad in den gewonen sin
des woords. Omdat men er echter geen be
voegdheid aan ontleent, is het gebruik gewor
den, ze ook als een academlschen graad te be
schouwen en voert men triomfantehjk den titel
drs. De titel zelf drukt uit. dat de drager er
van tot 'n hoogeren geroepen wordt. Maar niet
zoozeer, omdat de doctorandus tot een hoogeren
graad als wordt geroepen en daartoe toelating
krijgt, zonder dat hij van dit recht gebnjlk
Erica, de plaats waar In de groote gemeente
Emmen het langst een R. K. kerk heeft ge
staan (thans is een heel nieuw kerkgebouw
in aanbouw) heeft Vrijdag en Zaterdag zyn 70-
maakt maar veel meer omdat op die wyze u»
studenten van Nymegen argdemLsche studle Diet tot haar recht komt.
betreuren, dat betrekkelyk zoo wei-
nig promoveeren.
Spr. dringt erop aan dat in de wet in nog
sterker mate hoogere waardeering wordt uit
gedrukt voor den academisch in vollen zin ge
gradueerden
De opwerping. dat de universiteiten overvuld
intellectueel proletariaat winnen,
omdat er geen arbeidsgelegenheid genoeg be
staat. wyst spr. van de hand omdat er geen
gevaar hoeft te bestaan dat het handwerk niet
gedaan wordt ter wille van de studie er
zyn millloenen arbeiders werkloos en omdat
een hoog peil van ontwikkeling een volk boven
zyn getal sterk kan maken.
Laten ^e toch voorzichtig zyn en de cul
tuurgoederen ons geboden niet van de hand
wijzen en zoo de bronnen stoppen, waaruit de
ware welvaart moet voortspruiten. Ik vrees dan
ook in het geheel niet den grooteren toeloop
tot onze Universiteit. grooter dan verwacht
werd. Ik juich dien toe, omdat het my de ver
zekering geeft, dat daarmede de vitaliteit en
de energie van ons katholieke volksdeel in
hooge mate zal toenemen.
Spr. maakt vervolgens melding van den bloei
der bibliotheek en geeft hen. die aan deze in
stelling boeken legateeren den raad tevens een
bedrag aan geld over te maken om de hooge
kosten van catalogiseerlng etc. te bestryden.
Het totaal bezit der bibliotheek groeide tot
158 000 nummers. Voorts vestigt de rector de
aandacht erop, dat van de tydschrift-artikelen,
welke verband houden met het Katholicisme,
een afzonderlijke catalogus wordt gehouden en
deze in den loop van dit jaar van 19.000 tot
22.000 nummers kon worden opgevoerd. Dit is
voor de Bibliotheek wel een zeer eenlg bezit.
Naast schenkingen van boeken en tydschrif-
ten mocht de Bibliotheek ook nog menige aan
winst ontvangen voor het Schaepman- en
Ariëns-archief. waarin allerlei documenten van
belang voor de kennis dezer twee groote man
nen worden samengebracht. In het byzonder
mogen we hier de schenking vermelden van een
collectie brieven van en aan Mgr. dr. Ariëns
door' wyien dr. van Koeverden verzameld en
in cataloog gebracht, en een tweede collectie
Schaepmaniana door dr. J. F. 'M Sterck uit
Aerdenhout geschonken. Naast dit archief is
ook een begin gemaakt met het verzamelen en
ordenen van portretten, documenten, brieven,
pïaten enz- van andere Nederlandsche Katho
lieken.
Na een herinnering aan het optreden der
hoogleeraren naar buiten, waarmee •Êpf- van
Ginneken's opmerking van enkele jaren gele
den, dat men de hoogleeraren niet in het volle
leven zette, is weerlegd droeg rector Brands-
ma zyn waardigheid aan prof. v. d. Heyden
over met de volgende woorden: r
My is in den loop van dit jaar veel onver
diende eer geschonken, hooge eer. omdat ik de
Rector was van de Katholieke Universiteit van
Nymegen. Dat woord heeft een goeden Klank-
Ik verheug er my over, vooral op dezen dag,
nu ik het rectoraat mag overdragen aan U,
Hooggeachte Collega van der Heyden. U past
die eer meer dan my. Ik verheug er my over,
dat door deze waardigheid uw aanzien in den
lande, reeds zoo groot, nog stygen zal en zy
U de gelegenheid zal geven uw vele gaven, uw
scherpzinnig beleid, uw helder Inzicht en bo
venal uw groote liefde voor de Katholieke
in dienst te stellen van de leiding onzer
versitelt. zy zal van uw bestuur mooie vruch
ten plukken. Gy hebt als Rector het voorrecht,
het tweede lustrum der Universiteit te leiden.
Gy begint uw Rectoraat in feest- Moge dia
stemming van blydschap en voldoening over
het verkregene niet slechts de hoop verleven
digen op verderen vooruitgang, maar het u ook
gegeven zyn, de wegen te vinden en te bewan
delen. welke daartoe voeren.
Onder de aanroeping van Maria, Sedes 8a-
plentiae, ter bemiddeling van Gods Zegen,
draag Ik U met den keten ambt en waardig
heid over.
By de Rectoraatsoverdracht aan de RIK. Han-
delshoogeschool, Hoogeschool voor Economische
en Socialeo Wetenschappen te Tilburg, heeft
de aftredende rector-magnificus Prof, d r.M.
J. H. Cobbenhagen een rede gehouden,
waarin hy o.a -het volgende zelde:
By
van 1
lustrumjaar is er
reden voor gevoe
lens van vreugde
en dankbaarheid.
Deze zyn met name
gelegen in het fkét,
dat het in deze
Jaren is mogeiyk
geweest een geheel
op te bouwen, dat
voldoet aan de ei
schen, die aan een
Katholieke instel
ling van hooger on-
Frof. Cobbenhagen
worden gesteia.
Heeft het Katholiek hooger onderwys met
alle hooger onderwys gemeen, dat het zich tot
taak stelt de vorming tot zelfstandige beoe
fening der wetenschap, het wenscht echter
meer, zy eischt, dat wysbegeerte en theolo
gie op katholieken grondslag de cultureele syn
these brengen 'in het onderwys. In tegen
woordigheid van wele kerkeiyke en wereldiyke
hoogwaardigheidsbekleeders mocht reeds 18
November van verleden jaar getuigen, dat de
hoogeschool deze katholieke gedachte en haar
studleprogram had verwezeniykt.
et moet voor velen, dié na de Jull-ont-
vangsten, welke maar liefst 4K millioen
hooger waren dan die van 1932, een he
vige en welicht onverwachte ontgoocheling
zyn, dat Augustus het gewone beeld der laatste
jaren te zien geeft: een daling ten opzichte
van de overeenkomstige periode van vorige
jaren. Vooral, nu deze onaangename va
sing komt slechts enkele etmalen, vóórda
mlllioenennot zal verschynen. Natuurlijk
het feit, dat een paar maanden méér 'oplever
den dan haar voorgangsters, uitgelei
een bewys, dat de crisk tn de rijl
over haar dieptepunt heen was en A
getwyteld harde saneeringsmaatr
minister Oud zal moeten voorstel
lyk overbodig worden.
Zoo redeneert echter slechts de leek die niet
anders ziet dan de totaalcyfers en geen kyk
heeft op de samenstellende deelen van de mid
delenstaat.
Nu Is het wel eigenaardig, dat zy die wat
dieper in deze materie schouwen vorige m^tand
erecht een domper hebben gezet op al
te uitbundige blydschap, maar nu ook even
zeer terecht een waarschuwend woord zullen
dcen hooien tegen te veel pesslmlsrfie.
Het is nJ. zóó, dat men maar niet zonder
meer tegenover elkaar kan zetten: vorig jaar
Augustus 31838.000, nu 29368.0000, alzoo een
teruggang van f 2.170.000.
Allereerst zy opgemerkt, dat Augustus *32 na
den diepen val van Juli, de gewone reactie ver
toonde van een ruimer vloeien van die mid
delen welke de maand daarvoor zoozeer waren
achtergebleven. Maar er kwam nog een zeer
byzonderen factor by. Oogstmaand 32 gaf een
ongelooflyke opbrengst der dividend- en tan-
flfeme-belastlng te aanschouwen van maar liefst
5)4 millicen (veroorzaakt door de toen moge-
hjk geworden voorloopige aanslagen). Stel daar
nu naast de Augustus-opbrengst van dit jaar
*d 1.337.000 en men ziet een nadeelig ver
schil van meer dan 4 millioen gulden. Scha
kelt men dus deze toevallige 4 millioen uit,
dan zou Augustus 1932 slechts opgebracht heb
ben 27 s millioen en maakt 1933 daarnaast
zelfs een accrès van ongeveer 2 millioen.
Zóo mooi is het echter óók weer niet Er
behoort in de vergelyking nóg een correctie te
worden aangebracht. Er vloeiden nJ. dit jaaj
enkele middelen, welke vorig Jaar npg niét be
stonden (opcenten op invoer, suiker en bier),
Deze brachten in Augustus op 2.172.000, zoo-
dat per saldo de overige middelen ongeveer
evenveel opbrachten als in Augustus *32.
Een resultaat dat. de omstandigheden in aan
merking genomen, nog niet zoo kwaad mag
heeten, al verheelen we niet, dat met dit al
het saldo te kort op 8/12 der raing toch maar
opgeloopen is tot ruim 7 millioen gulden!
By de overdracht van het rectoraat der Ka
tholieke Universiteit heeft de aftredende rec
tor Magnificus prof. dr. -Titus Brandsma O.
Carm. een rede uitgesproken, waarin hy her
innerde aan het woord van Le Sage ten Broek:
„Dat men ons een vrije Catholyke Universiteit
toestadan spreken we elkaar na verloop
van tien Jaar nader” en dit woord toepaste op
zyn eigen rede. Tien jaren Immers zyn ver
vlogen sinds de stichting der Nymeegsche
Alma Mater. Thans zien wy beter dan 10 Jaar
geleden de waarde in van deze Instelling,
schatten vooral de positieve waarde.
Van meer belang immers dan het aantal
ouders dat hun kinderen nog naar openbare
universiteiten zendt. W het toenemend aantal
ouders dat hun kinderen naar Nymegen zendt-
Het aantal studenten overtreft de verwach
tingen.
Het zyn er 530 in het laatste Jaar.
Hierover is te meer te juichen, omdat dit
hooger aantal studenten piet zyn grond vindt
in het gemakkeiykér tot een academlschen
graad komen hier dan elders.
Het zou onjuist zyn. Indien Nymegen hierin
te ver ging en daardoor studenten van zich af
stiet, die er thuis hooren, maar binnen rede-
iyke grenzen is het toch verblydend. dat men
te Nymegen de eischen hoog stelt en algemeen
in universitaire kringen erkend wordt, dat te
Nymegen de gestelde eischen een hoog peil van
academisch onderwys waarborgen
de Universiteit tot eer.
Heeft de Katholieke Universiteit zich in de
tien eerste Jaren van haar bestaan een eervol-
len naam verworven door de eischen, welke
zy aan de verkrijging harer graden stelt, zy
mag er zich ook over verheugen, dat aan haar
hoogleeraren erkenning en onderscheiding werd
geschonken en zy in de kringen van hoogleera
ren en van de mannen der wetenschap met
waardeering werden ontvangen en begroet.
Spr. memoreerde het veelvuldig contact der
Nymeegsche professoren met hun collega's aan
de openbare universiteiten, de wetenschappe-
„Groote zorgen bereiden den ouderen
munlstlschen leiders ook de religieuze
mingen in den „Komsomol”. Ofschoon de pro
paganda tegen de religie nog sterk is; ofschoon
men alles doet om den godsdienst uit de zie
len uit te roeien daarmee is de religie in den
..Komsomol" nog niet uitgebannen. Te WJaz-
niki (gouvernement Wladimir) heeft 35 pro
cent der komsomolzen den bond uit godsdien
stige motieven verlaten. Bovendien moet men
niet vergeten, dat van de 2.250.000 Komsomol
zen slechts 100.000 lid zyn van den Bond der
Godloozen. De „Pravda” schrijft, dat de Gods
dienst op duizend wegen toegang vindt tot de
communistische en niet-communistlsche jeugd.
Ongeveer twee millioen Jeugdige Russen zou
den tot allerlei secten behooren. Telt men
daarby de jeugd, welke bewust tot de Ortho
doxe Kerk, tot het Jodendom en den Moham-
medaanschen godsdienst behoort, dan krygt
men een getal,*dat dat der Komsomolzen verre
overtreft.”
Men zal er in Rusland en overal elders,
waar men den godsdienst tot het verleden wil
laten behooren iets anders op moeten prak-
kizeeren om tot het gewenschte resultaat te
komen.
Men zal een
ken, een
natuur.
