ONS BLAD
Torgler betuigt zijn onschuld
Een
ramp treft Mexico
zware
Leipzig
Over Belgrado
naar
H
Het nieuws van heden
Tornado verwoest
Tampico
I
I
Concordaat met
Rusland?
EEN ZWERVER IN
EUROPA
DE BAROMETER
W-w
JOH. LAU WERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Leverancier van ziekenfondsen
UITSTAANDE”
„NIETS MET DEN BRAND
DINSDAG 26 SEPTEMBER 1933
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 309
11—
DE AUTOBAAN FRANKFORT—HEIDELBERG
De pas van Tanef
Vijfduizend dooden?
Hirtsiefer
Een der grootste rampen
Groote schade te Saragossa
Tiflis
in vijf dagen
TORGLER
u daar
President (interrumpeerend)
Ook zyn party zou er geheel buiten
staan. Torgler over zyn
levensloop
Nog geen inflatie in
de V.S.
Hagelstorm in N.O.
Spanje
Zij, die zich tegen 1 October
op ons blad abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
Binnenkort zouden de onderhande-
lingen worden geopend
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
BUREAUX. HOF 6, ALKMAAR
Tshfoon Administratie 433. Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS.
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar f2 85
Met geïllustreerd Zondagsblad 10.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaarnostad - Haarlem
Van Leiden naar Berlijn
naar China wilde loopen
Het Weeniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iHiiinmi in
i
I
over Constantinopel en
De Mexicaansche stad voor drie
kwart deel vernield. De Pa-
nuco buiten haar overs
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20 c., ingez. med. 40 c.
p. regel; idem op peg. één 55 c. p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek Telefoonnummer 433
Hoe van der Lubbe van Léiden
PRINS NICOLAAS
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
I
Zwakke
I
Ir
Slovenië.
Ontuagiyke
B
Een Concordaat met Rusland?
Herriot vrU ernstig stek.
den
Invoer
van
1
p
Marine-manoeuvres nabij Den Helder.
Deze
voor
wordt
f
een
I
B
Tanef
verklaart Tanef,
B
1
B
1
1
1
1
r
i
r
de
Ik
MEXICO CITY. 26 Sept. (V. D.) De wervel
storm. die boven een gedeelte van Mexico heef',
gewoed en de stad Tampico zoo goed als geheel
verwoestte, blijkt een der grootste rampen te
xljn. waardoor Mexico ooit werd getroffen. Na
een aanvankelijke schatting door het Ministerie
van Blnnenlandsche Zaken van het aantal doo
den en gewonden op ongeveer 5000, blijkt het
aantal dooden ruim 500 te bedragen, terwijl het
aantal gewonden nog niet kon worden vastge
steld. De materieele schade wordt op vele mll-
Uoenen dollars geschat.
ir vroe-
ilingen.
Besprekingen tuaacben dr. ColUn en MacDonald
te Londen.
Het geval-Ibellngs en de vergiftigingsverschijn
selen.
Minister Versehunr overweegt maatregelen ter
voorkoming van een tekort aan raew vel.
De moord te Rotterdam: In hooger beroep be
vestiging van het vonnis geëlscht.
DE STAD TAMPICO (MEXICO) DOOR EEN
ORKAAN VERWOEST. AANTAL DOODEN
ZEER HOOG
Dultschland contlngenteert
koudbloed paarden.
Protest van K.L.M.-vliegen tegen het in dienst
houden van een Duitachen piloot.
I
L
Juist Mide, betreft reeds de daad. Het gaat thans
echter om feiten aangaande uw persoon.
Het verkeer over den Afsluitdijk vrijgegeven.
Officieele opening van den weg. Aanbieding van
een monument en twee bronzen plaquettes.
Bij de Tweede Kamer la Ingediend een Nota
van wijzigingen op het ontwerp tol wljxiging
van de Ziektewet.
com-
jaar
gens landlooperU. HU trekt verder naar „Kla-
V. D. meldt nog, dat de cycloon Zondag JJ.
plaats had en ononderbroken gedurende
half uur woedde.
ESSEN, 26 Sept. (WB.) Naar gemeld wordt
Is de vroegere minister Hirtsiefer naar een con
centratiekamp gebracht.
ROME. 25 September. (V D.) In kringen
van het Vaticaan verluidt, dat bet niet buiten
gesloten schijnt, dat binnenkort tusschen hel
Vaticaan en Sovjet-Rusland onderhandellngen
sullen worden geopend met het doel de weder-
zUdsche betrekkingen te verbeteren, althans
zulke betrekkingen tot stand te brengen- Het
Vaticaan zou er den nadruK op leggen, dat het
minder op den staatsvorm aankomt, wanneer
slechts de Kerk, althans Haar vertegenwoor
digers ongehinderd kunnen werken. Ten andere
zou Sovjet-Rusland bereid zUn. dit toe te laten
op voorwaarde, dat de kerkelUke vertegenwoor
digers zich op geen enkele wijze in de politiek
zouden mengen.
We ontvingen van het Reuterbureau een ge
lijkluidend telegram. We geven het boven
staande bericht,, echter met het grootste voor
behoud. (Red)
TORGLER: Mijnheer de president, ik heb
7 maanden onschuldig in arrest geseten en moet
toch de eerste gelegenheid benutten, aan
openbaarheid en de wereld te seggen, dat
met deze brandstichting niets te doen heb Ze
ven maanden heb ik in voorarrest gezeten, daar
van vUf maanden dag en nacht geboeid. Ik heb
het uitgehouden, omdat ik wist dat ik onschul
dig lUd. omdat ik communistisch func
tionaris ben en omdat ik met alle energie en
begeestering, die ik bezit, ben opgekomen voor
de belangen van Dultschlands arbeidende bevol
king.
Een aardschok in midden-Italië; M gewonden.
De overtrooming In
ellende.
MADRID. 26 Sept. (Reuter). BU een hevige
hagelstorm, die slechts 10 minuten duurde.
Hepen 68 personen verwonding op. Verscheidene
paarden en andere dieren werden gedood. Van
een ziekenhuis werden meer dan 6000 ruiten
vernield.
Te Barcelona moest het verkeer 10 minuten
worden stopgezet.
daar zetten ze zwervende vreemdelingen zon
der pardon over de grens. HU besluit maar niet
naar Weenen te gasui, want dat is een omweg.
„En nu ik zoo beetje weet hoe 't in die landen
Oostenrijk. Servleën, Joegoslavië enz. is, denk
ik zoo snel mogelUk door dien heen te gaan."
Marinus wil naar „Constantlnobel” en daar
een paar kaarten op de post doen. Waarom hij
reist en waarheen, hU weet het zelf metl
„Eén maand of 2 of 3 weken heeft hU noodlg
voor Constantinopel. Dan denk Ik 2 of 3 maan
den voor heen en terug naar Cina noodlg te
hebben zoodat Ik met Mei in Holland denk
terug te zUn. Word ik som terug gezonden door
politie of zoo, houd daar natuurlUk alles op.’’
In „Bestes Garden’’ wordt Marinus plots
,J»5—f14.” HU moet „4 dagen zitten” we-
WASHINGTON, 25 Sept. (VT>). Betreffende
de bUzondere bespreking, welke 'Zondag in het
Witte Huls is gehouden, verluidt in officieele
kringen dat niet besloten is tot inflationistlscbe
maatregelen Aangezien de conferentie een ver-
trouwelUk karakter droeg, zUn geen bijzonder
heden bekend geworden.
De staatssecretaris van financiën, Woodtn,
verklaarde dat hU de toekomst hoopvol tege
moet ziet.
President Roosevelt heeft Maandagmiddag een
conferentie bUeengeroepen met kopstukken uit
de staalnUverheid, ten einde te onderhandelen
over een order van een half mlllloen tonnen
rails voor de Amerikaanacbe spoorwegmaat-
genfurst" en heeft ongeveer „1200 KM. ge
daan”, wanneer hU in Bad Gastein aankomt.
Het sneeuwt er en hU had zoo ver het Zuiden
veel beter weer verwacht.
Woensdag 23 September moet hij een schel
ling uitgeven voor den trein „welke door de
berg heengaat (onder een tunnel)”.... „daar t
geen doen is deze hooge berg nu met sneeuw
over te loopen.” Van der Lubbe heeft kaarten
geschreven naar „Holl." „Dit heb ik Juist direct
hier uit OostenrUk gedaan het is allicht ie te
goedkooper dan uit Joego Slavieën Want naar
die grens nader ik nu al aardig.” Zondag 37
September passeert hU clandestien de Joego
slavische grens. „Van nacht heeft ik nog in
OostenrUk geslapen bU een boer in de koeien
stal. Ik slaap liever in een hooischuur, daar het
knap warm is in zoon stal vol koelen. Ook kreeg
ik niets te bikken bU die vent.” Onderweg vindt
hU een reisgezel die naar TurkUe wil. „TerwUl
Ik dit nog achrUf brengt een boerenvrouw, die
wU geheel niet kunnen verstaan, en zeker op
deze boerenhoeven arbeiden, voor ons tweeën
heerlUken wanne melk en brood. Dus zoo vald
de eerste dag hier nog wel mee.”
Dinsdag 29 September is hU te PtrU- ..Ook
heeft ik nu al twee maal wUn gedronken, wat
ik dacht dat limonade was. dus mU vergist. Hier
maken de boeren overal zelf wUn, uit druiven
of appels geloof Ik. wat ze mois noemen, lis
wel heerlUk frisch drinken, maar Ik moet het
nooit meer, daar mU dien dag niet goed be
komen is.” HU is nu op weg naar Osjek en
naar Belgrado. „Van Belgrad krijg Ik dan So
fia BulgarUen en dan Adrianopel met Con
stantinopel welke TurkUén zUn. Als t mo-
genlUk is denk ik dan uit TurkUén, even links
(sicl) Tifles (Rusland) aan te doen, wat ech
ter denkenlUk wel niet zal gaan.” Van der
Lubbe neemt het besluit een beetje fatsoen-
lUker te gaan schrUven. Het slechte schrift van
zUn dagboek, alsook de saaie, eentonige op
somming van feiten beginnen hem te verve
len. Hier un daar leest men tusschen de n-
Beklaagde schildert vervolgens zUn levens
loop. HU werd geboren als zoon van een arbei
der der gemeentelUke gasfabriek. HU sou graag
'onderwUzer zUn geworden, doch werd wegens
de armoede zUner ouders na de gemeenteschool
te hebben afgeloopen. leerling in een heeren-
modezaak. In December 1914 was hU tot mili
tair opgevoed. Gedurende vUf maanden was hU
werkzaam in het militaire magazUn in Rus
sisch Polen. Later kwam hU als Infanterist aan
het Westfront. BU het uitbreken der revolutie
had hU als voorzitter van den arbeiders- en sol-
datenraad te Neurubin gewerkt. In 1924 werd hU
tot RUksdaglld gekozen.
De laatste jaren was ik nog Ud van den
Prulslschen staatsraad en in 1929 werd ik voor
zitter der conwnunltlsche RUksdagfractle. Tot
het centraal-comité der communistische partU
heb ik niet behoord. Het laatste Jaar was ik
uitgever van het blad der communistische frac
tie „De roode kiezer”, overigens ben ik niet als
uitgever opgetreden.
Het verhoor der beklaagden is thans afge
loopen.
Het gerecht ging toen over tot behandeling
van het tweede deel der aanklacht.
De voorzittter vroeg aan v. d. Lubbe, of het
waar is. dat hU voor het stempelhuls in Neu-
Köln in het publiek heeft verklaard, dat de ar
beiders een tegen-actle moesten ondernemen,
en dat het daarvoor nog niet te laat was.
De beklaagde geeft toe zich op een dergelUke
wUze te hebben uitgelaten-
Het in de haven liggende Duitsche stoomschip
..Kiel'’ gaf het eerste bericht door: ..Tampico
door vreesell’ke ramp geteisterd, welker omvang
nog niet valt te overzien. Stadsgedeelten, die
niet door storm verwoest werden, staan drie A
vUf meter ender water.”
De rivieren Tamesi en Pamuco zUn ten ge
volge van de wolkbreuken bulten hun oeve»
getreden en hebben alles weggespoeld. De
spoordUken zUn over afstanden van vele kilo
meters overstroomd en verscheidene treinen, die
onderweg waren, worden vermist. De ingenieurs
gelooven dat in een omtrek van 130 KM. alle
verbindingen zUn vernield en dat met vliegtui
gen niet binnen 24 uur en met behulp van de
spoorwegen niet binnen acht dagen hulp kan
worden gebracht.
Ook de steden Ciudad, Victoria en Ciudad
Valles zUn door storm en overstroomlngen ge
teisterd. Militairen en Roode Kruis-colonnes zijn
te hulp gezonden. De president van Mexico
heeft een oproep tot de bevolking gericht tot
het bijeenbrengen van een noodgave.
De voorbereidende werkzaamheden txor de nieuwe autobaan in de nabijheid
van Frankfort, waar de Duitsche Rijk skanselier de eerste spade in den
grond stak
Dit bericht over de verwoesting van Tampico
is afkomstig van den militairen commandant
aldaar. Met uitzondering van den radiodienst
zUn alle verbindingen met deze stad verbroken.
De minister van Buitenlandse!» Zaken.
MEXICO-CITY, 26 Sept. (Reuter)
Het aantal dooden tengevolge van
den orkaan in den staat Tampico is
nog stijgende. Officieele cijfers zijn
nog niet beschikbaar, maar een be-
richt vermeldt, dat het aantal
dooden wel 5.000 zal blijken te
bedragen. Tampico is voor drie
vierde gedeelte verwoest.
Te Tampico is de staat van beleg
afgekondigd.
VrUdag 24, dus op den dag voor de
dstichting, heeft v. d. Lubbe er met
je jongelieden over gesproken, dat iets ge-
i moest worden, om de arbeidersbeweging
waarts te drijven.
i vraag van den president, of hü zich op
n dag met de misdaad had beziggehouden,
iets tegen de nationaal-soclailsten te on-
emen, ontkent beklaagde.
gen 2'/, uur wordt het verdere verhoor
v. d. Lubbe tot Dinsdagochtend verdaagd.
gels dat hU. bladerend in dit dagboek, zlch-
zelven tegenvalt. „Eerst heb ik wel gedacht
ik zal iets onduidelUk schrUven. als de poHtie
het boek soms in handen krUgen, (wat ai ge
beurd is) kunnen ze der niks van oegrüpen.
Maar dat is onzin, wj) moeten t zelf toch ook
een beetje kunnen lezen.
Het reizen wordt moellUker. De auto’s wor
den zeldzamer en gastvrUe automobilisten drei
gen tot een mooie herinnering te zullen wor
den. Maandag 5 October begint hU te twUfelen
of hU zUn reisdoel wel bereiken zal. Desnoods
zal hU een paar weken blUven werken in Con
stantinopel en dan maar terugkeeren. Den 1
Mei wil hU in BerlUn zUn. Marinus vindt „wel
prettig zoo af en toe te werken voor afwisse
ling; maar het kan natuurlUk niet te lang
duren daar wU verder moeten, en ik alleen
onderweg zou blijven werken als ik er goed
geld kon verdienen.” Een Dultscher wijst hem
er op dat hU misschien werk kan vinden bU
een kerkje, dat ergens gebouwd wordt. Van
der Lubbe gaat het liever niet heen; Un t
eerst moet ik dan zooveel omloopen, en nog
weten wat Je krUgt. En dan is hier nog Joego
Slaviën, wat wil zeggen werken van 6 tot 6
met 1)4 uur schaf tijd er af dus 10)4 uur per
dag, en dan voor 40 A 45 dinar, wat hoogstens
Holl. geld 3 of 3.50 is.” HU nadert Belgrado.
„Dan kom ik zoowat de anderen week in Ber-
blen. De spraak is daar net als hier, en hoort
onder *t zelfde konlngkrUk. Toch moet het nog
een geheel ander volk zUn, en zou aooais ae
mU hier ingeUcht hebben, nog een hall wild
volk zUn.” Zelfs dat bU de Bulgaarsche grens,
roevers of zoo iets dikwUls voorkomen.”
Het lUkt vreemd dat de halve analfabeet
die Van der Lubbe is. in den betrekkelUk kor
ten tUd van 6 September tot half October van
Lelden naar Bulgarije wist te komen, sonder
dat hU een cent op zak had. HU werkte hier
en daar, bedelde overal en at en sliep waar
hem dit kosteloos aangeboden werd. Langs den
weg stal hU appels en noten, waarmee hU ver
der zUn maag vulde.
Men zal zich afvragen hoe ik zoo goed den
weg wist, schrüft hU- „Dat komt omdat ik
aldoor vergeten ben op te schrUven. dat ik in
Bertasgarden Dultschland en in Klagenfurst
van een groote Auto kaart van Europa, die
op een muur van een-groote autogarage was
geplakt, alle plaatsen langs de hoofdweg naar
Constantinopel op een stuk papier geschre
ven heb."
Zoo zwierf Marinus door Joego-Slavië tot hU
voor de zooveelste maal in de handen der po
litie vieL VerrUkt met een visum zwierf hu
naar Bulgarije en omdat hU zUn tocht toch niet
volbrengen kon. zwierf hU terug, naar Roe
menië, waar men hem niet losliet, naar Hon-
garlje, waar hU gerulmen tUd hangen bleef
naar Dultschland, terug naar Nederland.
En zoo zwierf hU ook naar het gebouw van
den RUksdag.
En naar Leipzig.
Zonder iets te weten.
Zonder iets te begrüpen.
s communistische
Rijksdagafge
vaardigde Torgler
in verhoor geno
men. Hjj verklaar
de o.a.Ik zou
mijn eerste woor
den in dit proces
willen beginnen
met de waarach
tige vaststelling,
dat ik volkomen
onschuldig ben,
dat ik met deze
misdadige Rijks-
dagbrandstichting
diet het minste uitstaande heb,
direct noch indirect.
Uit dit bewustzijn van mijn vol
ledige onschuld en uit verontwaar
diging over het feit, dat men mij en
mijn partij in eenigerlei betrekking
brengt met deze brandstichting, ben
ik den dag na de brandstichting
vrijwillig nstr het politiepresidium
gereden, om tegen deze bewering
te protesteeren.
Vasconoelos, die zich met reddingsploegen naar
het tooneel der ramp heeft begeven, noemt de
materieele schade onberekenbaar.
Volgens een draadloos bericht, opgevangen
door |fet observatorium te Mexico-Clty, is de
Panuco bulten haar oevers getreden en zUn
duizenden menschen dakloos. Ook het Noorde-
lUker gelegen Culdad Victoria zou te lUden heb
ben van de overstroomlngen, die het geheele
gebied van het Centrale Noorden bedreigen.
Het gevaar wordt nog door hevige stort
regens «verhoogd. Men vreest, dat de tornado
aanzlenlUke schade heeft toegebracht aan de
steden en den oogst tot aan het zuidelUker ge
legen Tuxpan.
Te Tampico is het burgerlUk slekenhuls, het
spoorwegstation en het douanegebouw door
de tornado geheel vernield, bUna alle andere
gebouwen van de stad zUn zeer ernstig bescha
digd. Men vreest, dat honderden levend be
graven zUn onder de pulnhoopen.
Te Cardenas zUn 30 personen om het leven
gekomen. Hier bezweek de spoordUk, waardoor
de geheel stad overstroomd werd.
De buitenwijken worden bedekt mat een mod
derlaag van zes voet dik. waardoor men niet
naar de slachtoffers kan zoeken.
De schade, welke over het geheele land aan
de spoorwegen is toegebracht, wordt op één
mlllloen dollar geschat.
Prins Nicolaas van Roemenië met den
Joego-Slavischen Luchtvaartcommandant,
generaal Nedic, op het vliegveld te Belgrado
LEIPZIG, 25 September.
Vervolgens wordt begonnen met het verhoor
van den Bulgaarschen beklaagde Tanef.
De 36-Jarige schoenmaker Wasil Tanef is in
het Macedonische stadje Gevgell geboren als
zoon van een metaalbe
werker, die in 1903 deel
nam aan den opstand
der Macedonische revo-
lutionnairen en in 1906
in den strUd tegen de
Turken gevallen is.
Op de vraag
gere verooi
tracht Tanef telkens op
nieuw. detaillistische po
litieke uiteenzettingen te
geven. De president on
derbreekt hem en wUst
hem er op, dat het er
slechts op aan komt, de
jjersonalla van beklaagde
vast te stellen. Daarop
dat hU in 1925 wegens lid
maatschap van de verboden Bulgaarsche
munlstische partU veroordeeld is tot 12)4
tuchthuis.
Hiervan heeft hU elf maanden uitgezeten,
waarop de amnestie van kracht werd. TUdens
zUn verbluf buiten BulgarUe was hU vervolgens
begin 1927 nogmaals tot 12*4 Jaar tuchthuis
veroordeeld, omdat hU Ud was van het rUks-
comlté der Bulgaarsche communistische partU.
Op de vraag, of hU in 1925 niet had deelge
nomen aan een communistischen opstand in
BulgarUe, antwoordde Tanef, dat er in 192J
geen communistische opstand in BulgarUe is
geweest. HU had er dus ook niet aan deelge
nomen. Wel waren er toentertijd ongeveer 20.000
Bulgaarsche arbeiders afgeslacht.
De rechtbank laat nu een inlichting voorle
zen van de politie te Sofia, volgens welke Tanef
aan de communistische onlusten in 1925 actief
deelnam. Verder was hU Hd van een geheime
organisatie; toen deze werd ontdekt, verliet hU
het land.
De politieke politiedienst heeft verder verno
men, dat Tanef ook te Weenen aan commu
nistische vergaderingen heeft deelgenomen.
Tanef ontkent dit, evenals de verklaring, dat
hU Hd der geheime organisatie la geweest. Op
een vraag van den president deelt Tanef mede,
dat hu half-October 1926 in Moskou is gearri
veerd. Daar werkte hU in 1926TI in een
schoenmakerij. Van 1928 tot 1931 werd hu poli
tiek geschoold. Met de Russische communistische
jiartij heeft hU in geenerlel verbinding gestaan
De school was een zuivere emigrantenschool ge
weest. De leeraren waren uitsluitend Bulgaarsche
emigranten.
In October 1931 was hU over Polen naar Tsje-
cho-Slowakjje gereisd; in Praag had hU van het
Bulgaarsche consulaat 'n gewonen pas gekregen
Het verhoor van Tanef wordt na de pauze
voortgezet. De president stelt de vraag, welke
functies hU in het centrale comité der Bulgaar
sche communistische partU heeft gehad.
TANEF: Daarover wU ik geen inlichtingen
verschaffen, om daardoor de Bulgaarsche politie
geen materiaal in handen te spelen.
Op verdere vragen deelt beklaagde mee, dat
hU op 20 October 1932 weer in Moskou was
aangekomen, waar hU tot 22 Februari 1933 had
gewoond. Daar had ook Papof hem tot diens af
reis herhaalde malen bezocht. Op 24 Februari
beweert Tanef te Berlijn te zUn aangekomen.
PRESIDENT: Met een pas. waarin wel een
goed portret van u in staat, maar een valschen
naam vermeldde.
TANEF: Dezen pas heb Ik van Bulgaarsche
emigranten te Moskou gekregen.
Dr. Seuffert vraagt aan beklaagde Tanef. of
hU van der Lubbe vroeger reeds heeft gekend.
TANEF: Hoe zou ik hem kennen? Ik versta
geen woord Duitech. Waarom zou ik hem ook
maar ontmoeten?
Dr. TEICHERT: Ik zou willen vaststellen dat
beklaagde van der Lubbe bU deze vraag schudde
van het lachen.
Op de vraag van den procureur-generaal naar
het doel van zUn verblüf te BerlUn verklaart
Tanef, dat hU opdracht had gehad van bet
centraal Comité der Bulgaarsche partU. om met
Popof de campagne voor de amnestleering der
Bulgaarsche emigranten te bevorderen. BerlUn
was voor dezen arbeid bet geschikte centrum.
er in Berljjn was ik al zeer gauw. Vanuit
Leiden is de afstand 800 A 1000 KM
Dinsdag om 2 uur ging ik uit Lelden en
Zondag om 12 uur was ik in BerlUn, dus nog
geen 5 dagen.
Aldus Marinus van der Lubbe in een brief,
welken hU vanuit de Duitsche hoofdstad den
16 April 1931 aan een zUner ontelbare kame
raden" richtte.
In het roodboek waarmee zUn vrienden de
„internationale communisten”, pogen aan te
toonen dat hU wezenlUk en waarachtig de da
der en de eenlge dader van de brandstichting
in het RUksdaggebouw is, welken dienst zü
hem hierdoor denken te bewUzen, blijkt uit ge
noemd roodboek niet! is een dagboek op
genomen, dat begint op den 6 September 1931
en eindigt op den 24 October van hetzelfde Jaar.
Daarin beschrijft Van der Lubbe-zelf van uur
tot uur zUn wedervaren, zUn doen en laten. zUn
denken, Ja, vooral zUn dénken!
„Na van morgen op de gracht mjjn karcast
volgegeten te hebben, ben ik om half 9 uit Lel
den vertrokken” (7 Sept.). In Kleef heeft hU
een .Jieele dicussie" of „van de winter iets
plaats zou hebben ja of neen.” Te Keulen slaapt
hU in een „azlel" en werkt anderhalf uur voor
hU verder trekt. In Coblenz heeft hU nog een
paar schoenen „op kunnen duikelen," terwUl
een barbier hem gratis zUn haren knipt. Zon
dag 13 September is hU in München. Maandag
heeft hU den tUd. HU hoeft toch niet voor 2 uur
in Zenderdlng te zUn. waar een klooster is. „O,
ja dat heb ik nog niet verteld, maar als je
langs de weg ben probeer Je het bU zulken
gebouwen, bU Zieken-, Weeshuizen en Kloos
ters, daar men daar meestal lets goeds geeft.”
In OostenrUk moet Je voorzichtig zUn, want
Verwachting: Zwakke tot
matigen wind oit OoatelUke richtingen;
licht of half bewolkt; droog weer; wei
nig verandering.
Hoogste stand: 772J te Stensele.
Laagste stand: 751.S te laafjord.
Zon o* 4-53, onder K49. Lieht
op 7.19 Eerste Kwartier 4.56 n.m.
De voorzitter: „Vervolgens zoudt gU gezegd
hebben, dat men openbare gebouwen In brand
moest steken, opdat het volk opgeruid sou wor
den en het begin der revolutie zou erkennen."
Op deze vraag antwoordt van der Lubbe weer
op dezelfde aarzelende en zichzelf tegenspre
kende wijze als op den eersten zittingsdag Ten
slotte geeft hU toe. dat in zUn tegenwoordigheid
gesproken is over de noodzakelUkheid van open-
bare gebouwen in brand te steken. Daartegen
over echter spreekt hU tegen, dat bU die gele
genheid gezegd is geworden dat de RUksdag
moest aangestoken worden. De brandstichting in
openbare gebouwen heeft hU niet zelf aanbevo
len maar In den loop van het gesprek is daar
van sprake geweest.
De voorzitter constateert daarop, dat, deze
verklaringen van van der Lubbe In groote trek
ken en In het algemeen overeenkomen met den
uitslag van de verhooren tijdens het vooronder
zoek.
Den beklaagde worden vervolgens talrijke
uitlatingen voorgehouden, welke hU *n gesprek
ken zou hebben gedaan. Zoo sou hij tot getuige
Janlcke, een krantenverkooper, gezegd hebben,
dat de Duitschers niet wisten, wat zU deden en
dat de communistische partU niet doortastend
genoeg werkte. Ook in de woning van Blarker.
waar van der Lubbe overnacht had, is net bU
het middageten tot gesprekken gekomen. In
welker verloop v. d. Lubbe zelde, Ud der com
munistische partU te zUn. doch het met de te
genwoordige partUletding niet eens te zUn. daar
deze te zwak werkte. V. d. Lubbe bevestigt al
deze uitlatingen met een kort: Ja. of door een
hoofdknik.
Dit geldt ook van verdere uitlatingen als
Men moet revolutie maken; ik wil werklooaen
verzamelen, om de revolutie voorwaarts te bren
gen; leder moet zUn eigen leider zUn en niet
eerst de bevelen der partUletding af wachten,
ik wil tot 5 Maart in BerlUn blUven en wan
neer er tot dan toe niets gebeurd is. weer naar
Holland terugkeeren. Tegenover een ziekenver
pleger had hu gezegd, dat men uiterst radicale
tregelen moest nemen.
nzelfden middag heeft v. d. Lubbe naar
8. A.-optocht gekeken. HU heef' toen <e-
dat er iets moest gebeuren. V. d. Lubbe
ttigt ook deze uitlatingen. Dan bevestigt
ook, dat hU Donderdag 23 Februari geld
de post heeft gehaald en dat hU voorne-
i was geweest, des avonds een communis
te vergadering in het Sporcpalasl te be-
vesgaderlng werd echter ont-
onderdeel vormt van het openbare bouwprogram.
zal door de Amerlkaanschs regeering worden
gefinancierd.
