ONS BLAD
Torgler betuigt zijn onschuld
Leipzig
Over Belgrado
naar
H
Het nieuws van heden
De Assemblee
GEHEIM CONSISTORIE
Rusland?
EEN ZWERVER IN
EUROPA
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
LevergRcier v*R xiekenfaadseii
UITSTAANDE”
„NIETS MET DEN BRAND
Concordaat met
DINSDAG 26 SEPTEMBER 1933
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 309
DE AUTOBAAN FRANKFORT—HEIDELBERG
De pas van Tanef
TORGLER
Op 16 October aanstaande
Herriot vrij ernstig ziek
De orkaan in Mexico
Van Leiden naar Berlijn
in vijf dagen
PRINS NICOLAAS
Ook zyn party zou er geheel buiten
staan. Torgler over zyn
levensloop
Nog geen inflatie in
de V.S.
De overstrooming in
Slovenië
De ex-premier zeer vermoeid van
zyn reis door Rusland
Nederlandsch voorstel inzake
Duitsche vluchtelingen
Binnenkort zouden de onderbande-'
lingen worden geopend
Zij, die zich tegen 1 October
op ons blad abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Hoe van der Lubbe van Leiden
Tiflis
fa
over Constantinopel en
naar China wilde loopen
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c, ingez. med. 40c.
p. regel; idem op pag. één 55c.|». regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek Telefoonnummer 433
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
de
In
Slovenië.
OntnacHjke
■n
Een Concordaat met Rusland?
den
invoer
▼au
worden vervolgen» f talrijke
O O
A
h
Lubt»
n.
in
in
Verschrikkelijke bijzonderheden
ie
I»
n
9
9
1-
as
en
•n
?n
al
n.
:e
te
n
e.
oo
an
betreffende landen een nieuwe «matige belas
ting beteekenen.
Besprekingen taaschen dr. ColUn en MacDonald
te Londen.
Herriot vrij ernstig siek.
Dultschland contipgenteert
koadbloed paarden.
Het verkeer over den Afsluitdijk vrijgegeven.
OffIcleele opening van den weg. Aanbieding van
een monument en twee bronzen plaquette».
Protest van K.L-M.-vliegers tegen het in dienst
houden van een Duitechen piloot.
De moord te Rotterdam: in hooger beroep be
vestiging van het vonnis geeiacht.
ar
JE
'P
n
goed portret van u h> staat, maar een valschen
naam vermeldde.
TANEF: Desen pas heb Ik van Bulgaarsche
emigranten te Moskou gekregen.
Dr. Seuffert vraagt aan beklaagde Tanef, of
hjj van der Lubbe vroeger reeds heeft gekend.
TANEF: Hoe zou Ik hem kennen? Ik versta
geen woord Duitsch. Waarom zou ik hem ook
maar ontmoeten?
Dr. TEICHERT: Ik zou willen vaststellen dat
beklaagde van der Lubt», bij deze vraag schudde
van het lachen.
Op de vraag van den procureur-generaal naar
het doel van zijn verblijf te Berlijn verklaart
Tanef, dat hjj opdracht had gehad van het
centraal Comité der Bulgaarsche partij, om met
Popof de campagne voor de amnestieering der
Bulgaarsche emigranten te bevorderen. Berlijn
was voor dezen arbeid bet geschikte centrum.
Tot President der 14de Voltallige Vergadering
van den Volkenbond Is gekozen de vertegen-
NEW YORK, 2S Sept. Bü den wervelstorm,
die in het Noord-Oostelijke deel van Mexico
gewoed heeft is een groot aantal personen om
het leven gekomen. Te Tampico is de staat van
beleg afgekondlgd.
Stand ep Dinsdag W vjsl: 757 A
.Vorige stands 757.
er
te
>fa
PARIJS. 25 Sept. Naar de „Telegraaf” ver
neemt heeracht eenlge ongerustheid in verband
met een vrij ernstige ongesteldheid van oud-
premler Herriot.
Het geval-IbeUng» en de vergiftigingsverschijn
selen.
o-
ag
en
en
de
er
Ik
se
ol
•n
►U
n
)e
•n
re
•n
tr
s-
m
rü
hl
es
ik
>n
OP
n-
Jk
h-
«e
en
ir-
en
en
en
n
a
er.
te
JT
et
•P
l-
n
com-
Bij de Tweede Kamer Ie Ingediend een Nota
van wijzigingen op het ontwerp tot wijziging
van de Ziektewet.
den dag voor de
er met
TORGLER: Mijnheer de president, ik heb
7 maanden onschuldig In arrest gezeten en moet
toch de eerste gelegenheid benutten, aan
openbaarheid en de wereld te zeggen, dat
dat de communistische partü niet doortastend [.woordlger van Zuid-AfrUta, Te Water.
De voorzitter van den Raad van den Vol
kenbond opende, voor de presidentsverkiezing,
de Voltallige Vergadering met eene lange rede.
Drie-en-vijftig landen hebben afgevaardigden
naar .Oenéve gezonden. Japan, Argentinië en
Honduras zijn niet vertegenwoordigd.
gels dat hij. bladerend In dit dagboek, zlch-
zelven tegenvalt. .Kerst heb ik wel gedacht
ik zal Iets onduidelijk schrijven, als de politie
het boek soms in handen krijgen, (wat ai ge
beurd is) kunnen ze der niks van begrijpen.
Maar dat is onzin, wij moeten 1 zelt toch ook
een beetje kunnen leaen."
WASHINGTON, 25 Sept <VD>. Betreffende
de bijzondere bespreking, welke Zondag in hel
Witte Huis is gehouden, verluidt in offideele
kringen dat niet besloten is tot Inflatlonistlscbe
maatregelen Aangezien de conferentie een ver
trouwelijk karakter droeg, zijn geen bijzonder
heden bekend geworden.
De staatssecretaris van financiën, Woodtn,
verklaarde dat hü de toekomst hoopvol tege
moet ziet.
President Roosevelt heeft Maandagmiddag een
conferentie bijeengeroepen met kopstukken uit
de staalnijverheld, ten einde te onderhandelen
over een order van een half mlllioen tonnen
rails voor de Amerikaanse!» spoorwegmaat
schappijen. Deze groots aankoop, welke een
onderdeel vormt van bet openbare bouwprogram.
zal door de Amerikaansche regeering worden
gefinancierd.
De Nederlandse!» regeering heeft bij het pre
sidium van de Volkenbondsvergadering bet
voorstel Ingediend den volkenbondsraad op te
dragen onverwijld dP kwestie der Duitsche
vluchtelingen te behandelen In economisch, fi
nancieel en sociaal opzicht. De Nederlandse!»
regeering wijst er in een kort voorstel op. dat
door de emigratie der Duitsche vluchtelingen In
de Nederlanden een toestand Is geschapen,
welke zekere maatregelen vanwege den Volken
bond noodsakelUk maken.
Thans wordt overwogen of bet voorstal der
Nederlandache regeering ter behandeling aal
worden gegeven aan een der groote commissies
van de Volkenbondsvergadering. De Nederland- I
sche regeering heeft reeds eenlgen tijd geleden
de regeeringen te Berlijn, Parijs, Brussel en
Praag langs dlplomatleken weg van haar voor
nemen op de hoogte gesteld de kwestie der
Duitsche vluchtelingen In den Volkenbond ter
behandeling voor te stellen. Zij heeft er even
wel met nadruk op gewezen, dat zü deae kwestie
wil laten behandelen onafhankelijk van alle
politieke overwegingen, slechts van de technische
zijde, aangezien juist met het oog op de groote
werkloosheid de Duitsche vluchtelingen voor de
Herriot. die ten gevolge van een nieraandoe-
ning reeds Zaterdag het gewestelijk congres
der Radicalen te Dyon niet had kunnen bij wo
nen. kreeg Zondag in zijn woning te Lyon hoo-
ge koortsen Men nam temperaturen boven 40
graden op. Zijn geneesheer achtte het onder
deze omstandigheden geraden, dat de ex-pre-
mier minstens een week het bed houdt en ab
solute nut bewaart.
De patiënt heeft veel pijn en voelt zich ook
zwak. Herriot, die eerst 62 jaar oud Is, maar
altijd enorm heeft gewerkt, lijdt sedert vele
Jaren aan vetzucht. Van zijn jongste reis door
Sovjet-Rusland is hjj zeer vermoeid terugge
keerd en het is aan te nemen, dat de afwijkin
gen van zjjn gewone sobere levenswijze en dieet
op deze geforceerde rondreis niet onschuldig
zijn aan zjjn huidige ziekte.
Vandaag voelde Herriot zich, volgens Reuter,
weer tets beter.
Sport pa last te be-
werd echter ont-
genoeg werkte. Ook In de woning van Starker,
waar van der Lubbe overnacht bad. Is bet bij
het middageten tot gesprekken gekomen, lil
welker verloop v. d. Lubbe zelde. lid der com
munistische partij te zijn, doch het met de te
genwoordige partijleiding niet eens te zijn.'daar
deze te zwak werkte. V. d. Lubbe bevestigt al
deze uitlatingen met een kort: ja, of door een
hoofdknik.
Dit geldt ook van verdere uitlatingen als
Men moet revolutie maken; ik wil werkloosen
verzamelen, om de revolutie voorwaarts te bren
gen; ieder moet zijn eigen leider zijn en niet
eerst de bevelen der partijleiding afwachten.
ik wil tot 5 Maart In Berlijn blijven en wan
neer er tot dan toe niets gebeurd js. weer naar
Holland terugkeeren. Tegenover een ziekenver
pleger had hij gezegd, dat men uiterst radicale
maatregelen moest nemen.
Denzelfden middag heeft
een 8.
BELGRADO, 25 Sept. (V. D.) Uit het over
stroom In gage bied van Slovenië worden ver
schrikkelijke bijzonderheden bekend. In eenlge
plaatsen staat *t water 3K M hoog in de straten.
Het dorp Struga la het meest getroffen. Hoe
wel geen rivier of beek het dal doorstroomt,
werd het dorp In minder dan een uur tijd on
der water gezet. 50 personen worden vermist.
De anderen konden zich, ten deele gekleed, in
de bergen redden, waar zjj twee dagen en nach
ten in groeten angst hebben doorgebracht. Er
dreigt thans ook een tekort aan levensmidde
len, omdat de te velde staande gewassen zijn
vernield. De regeering van Joego Slavië heeft
200 000 dinar beschikbaar gesteld voor hulpver-
leenlng.
er in Berlijn was ik al zeer gauw Vanuit
Lelden is de afstand 800 A 1000 KM
Dinsdag om 2 uur ging Ik uit Lelden en
Zondag om 12 uur was ik In Berlijn, dus nog
geen 5 dagen.
Aldus Marinus van der Lubbe in een brief,
welken hü vanuit de Duitsche hoofdstad den
16 April 1031 aan een zijner ontelbare ■kame
raden" richtte.
In het roodboek waarmee zijn vrienden, de
„internationale communisten”, pogen aan te
toonen dat hU wezenlijk en waarachtlg de da
der en de eenlge dader van de brandstichting
In het Rijksdag ge bouw la, welken dienst zij
hem hierdoor denken ts bewijzen, blijkt uit ge
noemd roodboek niet! is een dagboek op
genomen, dat begint op den 6 September 1931
en eindigt op den 24 October van hetzelfde jaar.
Daarin beschrijft Van der Lubbe-zelf van uur
tot uur zijn wedervaren, zijn doen en laten, zjjn
denken, ja. vooral zijn dénken!
„Na van morgen op de gracht mijn karcast
volgegeten te hebben, ben ik om half 9 uit Lei
den vertrokken" (7 Sept.). In Kleef heeft hij
een .Jieele dlcussie" of „van de winter iets
plaats zou hebben ja of neen." Te Keulen slaapt
h|j In een „asiel" en werkt anderhalf uur voor
hij verder trekt. In Coblenz heeft hij nog een
paar schoenen ,jop kunnen duikelen," terwijl
een barbier hem gratis zijn haren knipt. Zon
dag 12 September is hij in München. Maandag
heeft hij den tijd. HU hoeft toch niet voor 2 uur
lp Zenderding te sün. waar een klooster is- „O.
dat heb Ik nog niet verteld, maar als je
langs de weg ben probeer Je het bij* zulken
gebouwen, bü Zieken-, Weeshuisen en Kloos
ters, daar men daar meestal Iets goeds geeft."
In Oostenrijk moet je voorzichtig zjjn. want
de
Ik
met des» brandstichting niets te doan bob Ze
ven maanden heb Ik in voorarrest gezeten, daar
van vijf maanden dag en nacht geboeid. Ik heb
het uitgehouden, omdat ik wist dat Ik onschul
dig Ujd. omdat Ik communistisch func
tionaris ben en omdat Ik met alle energie en
begeestering, die Ik bezit, ben opgekomen voor
de belangen van Dultschland» arbeidende bevol
king.
Beklaagde schildert vervolgens zijn levens
loop. HU werd geboren als zoon van'een arbei
der der gemeentelUke gasfabriek. Hij zou graag
onderwUzer zijn geworden, doch werd wegens
de armoede zUner ouders na de gemeentescnool
te hebben afgeloopen. leerling in een heeren-
modezaak. In December 1914 was hij tot mili
tair opgevoed Gedurende vUf maanden was hU
werkzaam in het militaire magazijn In Rus-
heeft hij elf maanden uitgezeten.
Waarop de amnestie van kracht werd. TUdens
zijn verbluf buiten Bulgarije was hü vervolgens
begin 1927 nogmaals tot 12H jaar tuchthuis
veroordeeld, omdat hi) lid was van het rUks-
comlté der Bulgaarsche communistische partU-
Op de vraag, of hij In 1925 niet had deelge
nomen aan een communistischen opstand in
Bulgarije, antwoordde Tanef, dat er in 1925
geen communistische opstand in Bulgarije ts
geweest. HU had er dus ook niet aan deelge-
notnen. Wel waren er toentertüd ongeveer 201X10
Bulgaarsche arbeiders afgeslacht.
De rechtbank laat nu een inlichting voorle
ken van de politie te Sofia, volgens welke Tanef
aan de communistische onlusten in 1925 actief
deelnam. Verder was hU lid van een geheime
organisatie, toen deze werd ontdekt, verliet hü
bet land
De politieke politiedienst heeft verder verno
men. dat Tanef ook te Weenen aan commu
nistische vergaderingen heeft deelgenomen.
Tanef ontkent dit. evenals de verklaring, dat
hU Ud der geheime organisatie U geweest. Op
een vraag van den president deelt Tanef mede,
dat hU half-October 1926 In Moskou is gearri
veerd. Daar werkte hü in 1926In een
schoenmakerij. Van 1928 tot 1931 werd hU poli
tiek geschoold Met de Russische communistische
partU heen hU in geenerlel verbinding gestaan.
De school was een zuivere emigrantenschool ge
weest. De leeraren waren uitsluitend Bulgaarsche
Smlgranten.
In October 19S1 was hU over Polen naar Tsje-
eho-81owakUe gereisd; in Praag had hü van bet
Bulgaarsche consulaat *n gewonen pas gekregen
Het verhoor van Tanef wordt na de pauze
Voortgezet De president stelt de vraag, welke
functies hü in het centrale comité der Bulgaar
sche communistische partU heeft gehad.
TANEF: Daarover wil ik geen Inlichtingen
Verschaffen, om daardoor de Bulgaarsche politie
geen materiaal in handen te spelen.
Op verdere vragen deelt beklaagde mee, dat
hu op 20 October 1932 weer In Moskou wsa
aangekomen, waar hü'tot 22 Februari 1933 had
gewoond. Daar had ook Popof hem tot diens af
reis herhaalde malen bezocht Op 24 Februari
beweert Tanef te BerUJn te zün aangekomen.
PRESIDENT: Met een pas, waarin wel ssn
daar zetten ze zwervende vreemdelingen zon
der pardon over de grens. Hü besluit maar niet
naar Weenen te gaan, want dat Is een omweg
.Rn nu ik zoo beetje weet hoe *t In die landen
Oostenrük. Servleën, Joegoslavië enz. Is. denk
Ik zoo snel mogelük door dien heen te gaan."
Marinus wil naar „Constantinobel” en daar
een paar kaarten op de post doen. Waarom hü
reist en waarheen, hü weet het zelf metl
„Eén maand of 3 of 3 weken heeft hü noodlg
voor Constantinopel. Dan denk Ik 2 of 3 maan
den voor heen en terug naar Clna noodlg te
hebben zoodat Ik met Met In Holland denk
terug te zün. Word Ik som terug gezonden door
politie of zoo. houd daar natuurlük alles op.”
In „Bestes Garden" wordt Marinus plote
,S— 5—f—14.” Hü moet „4 dagen zitten” we
gens landlooperü. Hü trekt verder naar ,Kla-
genfurst” en heeft ongeveer „1300 K M ge
daan", wanneer hü in Bad Gastein aankomt.
Het sneeuwt er en hü had zoo ver het Zuiden
veel beter weer verwacht.
Woensdag 23 September moet hü een schel
ling uitgeven voor den trein „welke door de
berg heengaat (onder een tunnel)”.... „daar t
geen doen Is deze hooge berg nu met sneeuw
over te loopen.” Van der Lubbe heeft kaarten
geschreven naar „Holl.” „Dit heb Ik juist direct
hier uit Oostenrük gedaan het is allicht let»
goedkooper dan uit Joego Blavleën. Want naar
die grens nader ik nu al aardig.” Zondag 37
September passeert hü clandestien de Joego
slavische grens. „Van nacht heeft Ik nog In
Oostenrük geslapen bü een boer in de koeien
stal. Ik slaap liever In een hooischuur, daar het
knap warm is in zoon stal vol koeien Ook kreeg
Ik niets te bikken bü die vent.” Onderweg vindt
hü een reisgezel die naar Turküe wil. „Terwül
ik dit nog achrüf brengt een boerenvrouw, die
wü geheel niet kunnen verstaan, en zeker op
deze boerenhoeven arbeiden, voor ons tweeën
heerlüken warme melk en brood. Dus zoo vald
de eerste dag hier nog wel mee.”
Dinsdag 29 September is hü te Ptrü „Ook
heeft ik nu al twee maal wUn gedronken, wat
ik dacht dat limonade was. dus ml) vergist. Hier
maken de boeren overal zelf wün. uit druiven
of appels geloof ik, wat ze mola noemen, t Is
wel heerlük frisch drinken, masr ik moet het
nooit meer, daar mü dien dag niet goed be
komen is.” Hü is nu op weg naar Osjek en
naar Belgrado. „Van Belgrad krüg ik dan So
fia Bulgarüen en dan Adrlanopel met Con
stantinopel welke Turküën zün. Als t mo-
genlük Is denk Ik dan uit Turküën, even links
(slcl) Tifles (Rusland) aan te doen, wat ech
ter denkenlük wel niet aal gaan." Van der
Lubbe neemt het besluit een beetje fatsoen-
lüker te gaan schrüven. Het slechte schrift van
zün dagboek, alsook de saaie, eentonige op
somming van feiten beginnen hem te verve
len. Hier en daar leest men tusschen de ro-
De overtrooming
ellende.
Het relaen wordt moeilüker. De suto’s wor
den zeldzamer en gastvrüe automobilisten drei
gen tot een mooie herinnering te sullen wor
den. Maandag 5 October begint hü te twüfelen
of hü zün reisdoel wel bereiken zal. Desnoods
zal hü een paar weken bUJven werken In Con
stantinopel en dan maar terugkeeren. Den 1
Mei wil hü In Berlün zün. Marinus vindt „wel
prettig zoo af en toe te werken voor afwisse
ling; maar bet kan natuurlük niet te lang
duren daar wü verder moeten, en Ik alleen
onderweg sou blüven werken als ik er goed
geld kon verdienen.” Een Duitacher wjjst hem
er op dat hü misschien werk kan vinden bü
een kerkje, dat ergens gebouwd wordt. Van
der Lubbe gaat het liever niet been; „in t
eerst moet Ik dan zooveel omloopen, en nog
weten wat je krügt. En dan is hier nog Joego
Slaviën, wat wil aeggen werken van 6 tot 6
rtwt 1M uur schaftüd er af dus 10 uur per
dag, en dan voor 40 A 45 dinar, wat hoogstens
Holl. geld 3 of 13.50 is.” Hü nadert Belgrado.
„Dan kom ik zoowat de anderen week in Ser-
bien. De spraak is daar net als hier, en hoort
onder 1 zelfde konlngkrijk. Toch moet het nog
een geheel ander volk zün. en zou zooals te
mü hier Ingellcht hebben, nog een half wild
volk zün.” Zelfs dat bü de Bulgaarsche grens,
roovers of zoo Iets dlkwüls voorkomen."
Het lükt vreemd dat de halve analfabeet
die Van der Lubbe is. In den betrekkelük kor
ten tüd van 6 September tot half October van
Lelden naar Bulgarüe wist te komen, zonder
dat hü een cent op zak had. Hü werkte hier
ëh daar, bedelde overal en at en sliep waar
hem dit kosteloos aangeboden werd. Langs den
weg stal hü appels en noten, waarmee hü ver
der zün maag vulde.
Men zal zich afvragen boe Ik zoo goed den
weg wist, schrüft hü. .JJat komt omdat ik
aldoor vergeten ben op te schrüven. dat ik in
Bertasgarden Dultschland en in Klagenfurst
van een groote Auto kaart van Europa, die
op een muur van een groote autogarage was
geplakt, alle plaatsen langs de hoofdweg naar
Constantinopel op een stuk papier geschre
ven heb."
Zoo zwierf Marinus door Joego-Slavlë tot hü
voor de sooveelste maal in de handen der po
litie viel. Verrükt met een visum zwierf hü
naar Bulgarüe en omdat hü sün tocht toch niet
volbrengen kon, zwierf hü terug, naar Roe
menië. waar men hem niet losliet, naar Hon
garije. waar hü gerulmen tüd hangen bleef,
naar Dultschland. terug naar Nederland.
En zoo zwierf hü ook naar het gebouw van
den RUksdag.
En naar Lelpsig.
Zonder Iets ts weten.
Zonder lets te begrüpen.
De voorbereidende werkzaamheden mar de nieuwe autobaan in de nabijheid
-van Frankfort, waar de Duitsche Rijk skanselier de eerste spade in den
grond stak
ROME, 25 September. <V. D.) In kringen
van het Vaticaan-verluidt, dat het niet buiten
gesloten schünt. dat binnenkort tusschen het
Vaticaan en Sovjpt-RiMland onderhandellngen
sullen worden geopend met het doel de sredsr-
züdsche betrekkingen te verbeteren, althans
zulke betrekkingen tot stand te brengen. Het
Vaticaan sou er den nadruk op leggen, dat bet
minder op den staatsvorm aankomt, wanneer
slechts de Kerk, althans Haar vertegenwoor
digers ongehinderd kunnen werken. Ten andere
zou Sovjet.Rusland bereid rijn, dit toe te laten
op voorwaarde, dat de kerkelüke vertegenwoor
digers zich op geen enkele wüze in de politiek
gouden mengen.
We ontvingen van het Reuterbureau een ge
lijkluidend telegram. We geven het boven
staande bericht echter met het grootste voor
behoud. (Red)
d. Lubt» naar
.-optocht gekeken. Hl) heeft ima se-
zegd, dat er Iets moest gebeuren. V.
bevestigt ook deze uitlatingen Dan
hü ook. dat hü Donderdag 23 Februari geld
van de post heeft gehaald en dat hü voorne
mens was geweest, des avonds een communis
tische vergadering In het
zoeken. Deze vergadering
bonden.
Op Vrüdag 24, dus op
brandstichting, heeft v. d. Lubbe
eenlge Jongelieden over gesproken, dat iets ge
daan moest worden, om de arbeidersbeweging
voorwaarts te drüven.
De vraag van den president, of hü zich op
dezen dag met de misdaad had beziggehouden,
om iets tegen de nationaal-socialisten te on
dernemen, ontkent beklaagde.
Tegen 2<'2 uur wordt het verder» verhoor
van v. d. Lubbe tot Dinsdagochtend verdaagd.
LEIPZIG. 25 September.
Volgens mededeellngen van zün verdediger,
Jen advocaat Seuffert, beeft van der Lubbe zich
fisteren In den gevangenistuin zeer opgeruimd
gedragen. Als een normaal krachtig mensch
had hü gewandeld en ook voedsel tot zich ge
nomen Hü gaf het voornemen te kennen, he
den eenlge verklaringen af te leggen
Als Van der Lubbe wordt binnengeleid maakt
hü weer denzelfden indruk als Zaterdag, doods
bleek zonder eenlge belangstelling voor wat
om hem heen gebeurt.
Even over tien uur opende dr. Buenger de
zitting Dr. Seuffert deelde mede, dat de zus
ter van beklaagde Dlmltrof was gearriveerd en
verzocht om als toehoorderes te worden toege
laten Zü wil verder getuigen, dat haar broer
tot 1923 lid was van verschillende corporaties
in Bulgarüe, dat hü haar in 1931—1932 had ge
schreven en ook te Moskou verklaard had. dat
hü zich in Dultschland bezig hield met den toe
stand der Bulgaarsche communistische partü.
alsmede met litterair werk. De zuster van Di-
mltrof wordt dan in de zaal garoepen.
Vervolgens wordt begonnen met het verhoor
van den Bulgaarschen beklaagde Tanef.
De 36-jarige schoenmaker Wasil Tanef is in
het Macedonische stadje Gevgell geboren als
zoon van een metaalbe
werker. die In 1903 deel
nam aan den opstand
der Macedonische revo-
lutlonnalren en In 1906
In den strijd tegen de
Turken gevallen is
Op de vraag naar vroe
gere veroordeellngen.
tracht Tanef telkens op
nieuw detaillistische po
litieke uiteenzettingen te
geven. De president on
derbreekt hem en wüst
hem vr op. dat bet er
slecht» op aan komt, de
personalia van beklaagde
vaat te «tellen. Daarop
verklaart Tanef. dat hü In 1925 wegens lid
maatschap van de verboden Bulgaarsche
munlstische partü veroordeeld 1» tot 12H
tuchthuis.
Hiervan
Minister Venchsnr overweegt maatregelen ter
voorkoming van een tekort aan rziw vet.
VATICAAN-8TAD. 35 Sept. (Reuter). Offi
cieel maakt de „Oseervatore Romano" bekend,
dat 16 October een geheim Consistorie aal wor
den gehouden voor de he.lllgverklaring der Zali
gen Bernadette de Soubirous en Thouret.
Het Openbaar Consistorie aal 19 October
plaats hebben.
Togelük wordt bevestigd, dat hot bezoek aan
Z. H. dan Paua aan de Basiliek van Maria do
Meerdere op 11 October zal doorgaan.
De H. Vader zal tegenwoordig zün bü een
Pontificale Hoogmis van den Aartspriester de
zer Basiliek.
Prins Nicolaas van Roemenië met den
'Joego-Slavischen Luchtvaartcommandant,
generaal Nedic. op het vliegveld te Belgrado
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
T«l«foon Adminiztratig 433, Radactie 633
ABONNEMENTSPRIJS.'
Per kwarteal voor Alkmaar f Z—
Voor builen Alkmaar f 2.85
Met geïllustreerd Zondeg.bled 10.60 hooger
Degbled uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Speemezted - Heerlen.
Als laatste der beklaagden wordt
8 communistische
Rijksdagafge
vaardigde Torgler
in verhoor geno
men. Hü verklaar
de o.a.: Ik zou
mjjn eerste woor
den in dit proces
willen beginnen
■net de waarach-
tige vaststelling,
dat ik volkomen
onschuldig ben,
dat ik met deze
misdadige Rjjks-
dag brandstichting
niet bet minste uitstaande heb,
direct noch indirect.
Uit dit bewustzün van mjjn vol
ledige onschuld en uit verontwaar
diging over het feit, dat men mü en
mün partü eenigerlei betrekking
brengt met deze brandstichting, ben
ik den dag na de brandstichting
vrüwillig naar bet politiepresidium
gereden, om tegen deze bewering
te protesteeren.
President (Intemimpeerend)Wat u daar
juist seide. betreft reeds de daad. Het gaat thans
echter om feiten aangaande uw persoon.
De Volkenbondsvergadering koos hedenmid
dag de verschillende voorzitters van de com
missies.
Tot vice-presidenten van de vergadering
werden gekozen, von Neurath. Daladler. Sir
John Simon. Aloisl, de Pen Foroughl en' de
Mexicaan Najera.
De volgende plenaire zitting zal Dinsdagmid
dag worden gehouden. De algemeene beschou
wingen zullen drie A vier dagen duren.
slsch Polen. Later kwam hü als Infanterist aan
het Westfront. Bü het uitbreken der revolutie
had hü als voorzitter van den arbeiden- en sol-
datenraad te Neurubln gewerkt. In 1924 werd hü
tot RUksdaglld gekozen.
De laatste jaren was ik nog lid van (ten
Prulslschen staatsraad en In 1929 werd Ik voor
zitter der communltlscbe Rüksdagïractle. Tot
het centraal-comlté der communistische partü
heb Ik niet behoord. Het laatste jaar was ik
uitgever van het blad der communistische frac
tie ,X>e roode kiezer”, overigens ben Ik niet als
uitgever opgetreden.
Het verhoor der beklaagden la thans afge
loopen.
Het gerecht ging toen over tot behandeling
van het tweede deel der aanklacht.
De voorzlttter vroeg aan v. d. Lubbe, of het
waar is. dat hü voor het stempelhuls In Neu-
Köln In het publiek heeft verklaard, dat de ar
beiders een tegen-actie moesten ondernemen,
en dat het daarvoor nog niet te laat was.
De beklaagde geeft toe zich op een dergelüke
wüze te hebben uitgelaten.
De voorzitter: ..Vervolgens zoudt gü gezegd
hebben, dat men openbare gebouwen In brand
moest steken, opdat het volk opgeruid zou wor
den en het begin der revolutie zou erkennen."
Op deze vraag antwoordt van der Lubbe weer
op dezelfde aarzelende en zichzelf tegenspre
kende wüze als op den eersten zittingsdag. Ten
slotte geeft hü toe. dat In zün tegenwoordigheid
gesproken Is over de noodzakelükheld van open
bare gebouwen In brand te steken. Daartegen
over echter spreekt hü tegen, dat bü die gele
genheid gezegd Is geworden dat de RUksdag
moest aangestoken worden. De brandstichting In
openbare gebouwen heeft hU niet zelf aanbevo
len maar In den loop van het gesprek is daar
van sprake geweest.
De voorzitter constateert daarop, dat deze
verklaringen van van der Lubbe In groote trek
ken en in het algemeen overeenkomen met den
uitslag van de verhooren tUdens het vooronder
zoek.
Den beklaagde worden vervolgens t talrijke
uitlatingen voorgehouden, welke bü ‘n gesprek
ken zou hebber? gedaan. Zoo sou hü V>t getuige
Janlcke. een krantenverkooper, gezegd hebben,
dat de Duitschers niet wisten, wat zü deden en
