Voor de crisis-slachtoffers Prikkeldraad Mgr. dr. B. J: Eras Vreeselijk drama Katholieke werkloozen naar Rome Op pier gevaren* NATIONALE INZAMELING I Begrijpelijk” MAANDAG'2 OCTOBER Hulde-comité gevormd Giften worden minder Verkeerd begrepen Nuttige werkverruiming Het uniformverbod Drie afdeelingen VEEL TE SNEL GEREDEN Motorbotter gezonken GRAFISCHE EXPOSITIE Eerste kampmis Telegram aan den Minister De rust van het dorp ONGEWILDE UITWERKING Gedecentraliseerd In den vreemde Vele gewonden by een autobotsing te Etten uw Procurator van •landsch Episco paat te Rome Wat het Nationaal Crisis-Comité in het afgeloopen jaar heeft weten te bereiken Proces-verbaal opgemaakt tegen twee vaandeldragers te Zaandam TEGEN VERHOOGING VAN DEN TABAKSACCIJNS Een-jarig kindje over den weg geslingerd POSTTREIN TEGEN EEN DORSCHMACHIFfE Een kwart het Ne Dader slaat de hand aan zichzelf DE SUIKERVERWERKENDE INDUSTRIE INSTITUUT PREVENTIEVE GENEESKUNDE 21-jarig meisje tydens een wande ling doodgeschoten. Haar zuster ernstig gewond Verhooging tabaksaccijns leidt tot ontslag van personeel „Lief vaderland, vaarwel!” Er is veel bereikt -Ah 166.500 de dat i vijftien-jarig zusje. In koelen bloede gepleegd te twee meisjes. rond I* I Zaterdagmorgen om 3 uur is de moterbotter H. D. 134, schipper Westerman, door een defec ten motor en door den wind op de Noorderpier te IJmuiden gevaren en onmiddellljk gezonken. De bemanning is op de pier gesprongen en is op het Havenkantoor van droge kleeren voor zien en verder naar bet Koning Willemshuls gebracht. Naar de „Volkskr.” verneemt, hebben de vier arbeiders-organlsatles in de tabaksindustrie te legrafisch een uitnoodiging gercHt aan de Ned. R.K. Vereenging van Sigarenfabrikanten en het Verbond van Sigarenfabrikanten in Nederland, om op korten termijn te konten tot een geza menlijke actie tegen de dreigende verhooging der tabaksbelasting. ■ten zien zich dus voor een dilem- F stopzetting van de fabriek en ont- 8ITTARD, 1 October. Omtrent het liefdes drama, dat zich vanmiddag te Nieuwstad heeft afgespeeld vernemen wij nog de volgende bij zonderheden. Valkenburg en Tegelen. Ons tegemoet komen In verband met loopende geruchten over nieuwe regeeringsmaatregelen inzake suiker verzoeken ondergeteekenden geen maatre gelen te nemen zonder overleg met de ver tegenwoordigers der suikerverwerkende In dustrie te hebben gepleegd. De douane is niet lastig. Daar gaan wel Zoete Lieve Vrouwe van den Bosch en Brabant. Sint Christoffel van Roer mond, weest ons veilige gidsen op den moei lijken en langen weg. Axncul Aan den Minister van Economische Zaken hebben eenlge Vereenigingen op het gebied van suiker-, chocolade-, cacao-, biscuit-, koek-, banket-fabrlkanten en frultverwerkers bet vol gende telegram gezonden: Bij gelegenheid van de installatie van pastoor v. d. Marck te Zaandam, welke gevolgd werd door een défilé der vak- en standsorganisaties en andere R. K. vereenigingen met ontplooide banieren is door de politie proces-verbaal opge maakt tegen een tweetal vaandeldragers, wegens overtreding van het uniformverbod. De verbaliseerden zijn een R. K. Propaganda club en de afdeeling van den R. K. Bond van Overheidspersoneel. Men'' gëlooft hier met een precedeerende bekeuring te doen te hebben om te zien uitgemaakt of het al dan niet ge oorloofd is. In de maand November as. zal het vijf en twintig jaar geleden zijn, dat de Doorluchtige en Hoogeerw. Heer Monseigneur Doctor Ber nard Joseph Bras werd benoemd tot Procurator van het Hoogwaardig Nederlandsch Episcopaat te Rome. Naar aanleiding van een conferentie, gehouden door Burgemeester Keestra met enkele der voor naamste sigarenfabrikanten van Culemborg, beeft bet gemeentebestuur een adres gericht aan de Tweede Kamer der Staten Generaal, waarin wordt opgemerkt, dat de Invoering van de voorgenomen verhooging van den accijns op De Federatie der Werkgeversorganisatiën in het Boekdrukkersbedrjjf, gevestigd Heerengracht 124 te Amsterdam, hoopt in November van net volgend jaar haar zilveren feest te gedenken. Zjj wenscht dit onder meer te doen door het organiseeren van een Grafische Tentoonstelling. De medewerking en belangstelling van verschil lende zijden is reeds groot. Het bestuur twjjrelt dan ook niet aan het succes van deze expositie. Zij zal zaakkundig en artistiek worden opgezet en zal, wat kwaliteit van Inzendingen en om vang betreft, verre alle vorige tentoonstellingen overtreffen. De tentoonstelling zal worden gehouden Utrecht in het Jaarbeursgebouw. Waarschijnlijk door den mist reed Zaterdag morgen te ongeveer kwart over tien de post trein Hoek van HollandBerlijn op den onbe- waakten overweg tusschen Apeldoorn en Teugen tegen een dorschmachine aan, welke geheel werd vernield. Persoonlijke ongevallen hadden niet plaats. De trein had aanzienlijke vertra ging. Naar wij vernemen, is dezer dagen tot direc teur van bet xg. Instituut voor Preventieve Ge neeskunde (van prof. Gorter) te Lelden be noemd de arts J. P. Bijl, oud-officier van ge zondheid. voormalig hoofd van de bacteriolo gische afdeeling van het Centraal Laboratorium voor de Volksgezondheid en thans secretaris van de Gezondheidscommissie te Utrecht. Ziedaar verraad aan de goed-menschelfjke en goed-maatschappelijke eigenschappen van den eerlijken arbeider! Ziedaar een argument, dat den arbeider nooit af te nimmer mag wor den voorgehouden I De stellers van het communiqué noemen het „begrijpelijk”, wat de arbeiders zich vol gens de stellers althans afvragen. Welnu: wij vinden zooiets in 't geheel niet begrijpelijk, hoe de moreele waarde van den Ar beid aldus weggecijferd kan worden, hoe een arbeider voor een bepaald bedrag niet Bever zou-werken dan niets-doeq; want niets-doen, moeten niets-doen Is In deze wereld toch wel de grootste ellende. Nog minder begrijpelijk is bet ons, hoe ver antwoordelijke leiders onder de arbeiders een dergelijke mentaliteit durven aankweeken door het aangeven van een denklijn, welke voor de maatschappij zóó funest is. Het aandulden, het „begrijpelijk” noemen van zoo’n denklijn hetgeen natuurlijk een zeke re vergoelijking, Indien al niet iets erger in houdt is maatschappelijk en sociaal weinig minder dan misdadig. Moest zulke volks-„opvoeding” niet radicaal verboden worden en onmogelijk gemaakt? r bestaat een „Centrale van Vereenigin gen van personeel In ’s Rijksdlenst, welke natuurlijk opkomt voor de belangen van het Rijkspersoneel. Dat is uitstekend in orde. Waarom zou een organisatie gjch niet ten doel mogen stellen, de belangen van bepaalde werkers te behartigen? Er hangt echter véél om niet te zeggen alles van af, In welken geest de behartiging van die belangen geschiedt. Nu er weer salaris- en loonsverlagingen drei gen, is de „Cenrale" weer in t geweer geko men om, indien mogelijk, de dreigende gevaren nog afgewend te krijgen, om In leder geval aan te toonen, dat het Rijkspersoneel bij het gemeente- en provinciepersoneel ten achter ge steld staat. In een communiqué, dat de „Centrale” onze redactie ter plaatsing aanbood, wordt dat met de noodlge cijfers aangetoond. Tot zoover is alles nóg in orde. Maar nu komt het: als de stellers van he- communiqué de netto-inkomens der Rjjkswerk- lleden in staatjes hebben vermeld om aan te toonen. hoe laag de loonen wel zouden zijn, verraden zij hun mentaliteit in dezen schoo iden volzin: persoonlijke naam in bemind postkantoren en kiosken geïllustreerde brief kaarten van 3, 5 en 7 1/2 cent verkrijgbaar, welke met een toeslag ten behoeve van het Nationaal Crisiscomité 1 5 ct., B ct. en 11 cent worden verkocht. De kaarten blijven nog het geheele jaar 1934 geldig voor postverbruik, en kunnen ook bjj de plaatselijke comité's of bij het Cen trale Comité, Kneuterdijk 20 te ’s-Gravenhage worden aangevraagd. Voorts zullen volgend jaar crisispostzegels wdr- den uitgegeven. Na het eten, als het avondrood traag vloett door de lucht en van den toren het Angelus me temidden het lawaai opvoert naar Ange- lico's meditatie, wandel ik terug naar het dorp Mijn collega en een kereltje van veertien ver gezellen me. Het ventje weigert de sigaret met een: Neen, mijnheer, ik heb reeds een sigaar van U gekregen! Thuis zijn ze met zijn tienen, vader is op de fabriek. We hebben schik in het bescheiden kereltje en hooren hem eens uit over zjjn doen en laten. Hij leest geregeld boe ken uit de patronaatsblbliotheek, gaat niet naar de' bioscoop, maar vertelt met oprechte spijt In zijn stem, dat bet zoo jammer is, dat vanavond het muziek niet speelt op de kiosk in dat park van de Zlnkwit-fabrieken. Ook hij babbelt over zijn land, over de kerken van sigaren "(van 10 tot 22 pet.) zonder eenigen twjj- i Houthem en Meerssen, de openluchtspelen van fel groote nadeeien zal veroorzaken. Slecht met de allergrootste moeite weet de De organisatie van het Nationaal Crisiscomité *s opgebouwd volgens een gedecentraliseerd sys teem, waarbij de behandeling van indlvldueele aanvragen uitsluitend berust bij de plaatselijke comité’s welke thans in rond 800 gemeenten ■ijn opgericht. Deze kunnen bjj, gebrek aan eigen middelen gemotiveerde aanvragen van algemee- De al te vroege komst In Ejjsden wordt me een geestelijke vreugde, die Ik niet onvermeld mag laten. Voor het herstel van mijn fietstasschen zoek ik in het dorp een schoenmaker. Een heer biedt vriendelijk geleide en spoedig zit ik in een armelijk kamretje. waar de schoenmaker werkt in den rommel, die aan zijn stiel onafscheidelijk verbonden is. terwijl zjjn moeder in hetzelfde vertrekje haar huishouden bereddert- Ze is tenger en wit, met iets vriendelijks in haar oogen, dat me vertrouwelijk maakt, als was ik thuis. Onmiddellljk krijg ik een stoel, een kop koffie en binnen enkele oogenblikken gaat het gesprek over de nieuwe kerkjes van Wierdels en Boosten, het glazuur van Charles Vos. de ramen van Nicolas en. Jonas de bekende schil deringen van Eijck in Terwlnselen. Jong Lim burg is schakel tusschen ons beider belangstel ling voor sociale en letterkundige figuren: Poeis, Hentzen, Schreurs, de Kemps. Molenaar. Als even later de zoon-seminarist binnenkomt en we in de eenvoudige huiskamer worden ge laten, zijn de nieuwe jeugdbeweging, de harte lijke bisschop voorwerp onzer belangstelling. Nauwelijks zijn de tusschen gereed en mijn schoenen nog eens nagespjjkerd natuurlijk kost het niets voor een Rome-pelgrim I of daar komt de rector aan Nieuw leven I Ik krijg nog een kop koffie en we gaan gezamenlijk te rug naar het kamp. De rector gaat gul vijf flinke rozenkransen voor me halen, die ik spoe dig genoeg kwijt ben. Op de wel volop belang stelling der dorpelingen. twintig, lenig, slank als kleine prinsessen. Ze hebben een hoog voorhoofd met strak gebogen wenkbrauwen; waar die elkaar ontmoeten daalt de neus grieksch-recht naar de fijne teekenlng van lippen en kin. De oogen beloven paradijzen voor wie haar gunsten mag winnen. Links en rechts verdonkert het landschap, In het café de rust van den waard, die leest, de dochter die breit, en het zachte neuriën van verre radio-muziek geen jazz, De jongens gaan de kranten halen van het station, wij posten onze brieven. Maar we gaan terug naar het kamp Zwart staan de boomen tegen den besterden hemel, licht bewogen op den wind. In de verte het oranjelicht der olielampen van bet kamp. Zwakker nog wat diffuus schijnsel der tenten. We zwijgen in gemeenzame vreugde aan zoo veel koninklijk leven in zoo eenvoudige men- schenl Konden allen zoo zijn! Gegroet dan, prachtig land van Sint Servaes, met Uw lachende heuvels, door God zelf ge strooid uit Zijne hand, naar het woord van den Psalmist met Uw volk, dat in ieder kind een kunstenaar begroet, met Uw vrouwen, groot en vroom als moeder Severjjns, met Uw schoone Jonkheid, dartel als de kinderen van Botticelli’s Primavera. Zondagmorgen heeft op den weg Breda Etten nabij de kom van het dorp Etten een ernstige autobotsing plaats gehad. De bestuur der van een personenauto, komende uit de richting Breda, zag een luxe-auto komen van achter een voertuig met paard, dat voor hem reed. De naderende auto trok zich plotseling achter paard en kar terug, terwijl daardoor de chauffeur van den anderen auto den indruk kreeg door hem gezien te zijn. Hij wilde met een normale vaart paard en wagen passeeren, doch geheel onverwachts kwam de %ndere auto weer van achter het voertuig te voorschijn. De beide auto’s kwamen met een flinke vaart met elkaar in botsing. De auto, komende uit de richting Breda, waar in gezeten was de heer L. uit Oosterhout, die op weg was naar Oudenbosch om zijn kinde ren te haeln, werd van voren aanzienlijk be schadigd. Zijn naast hem zittende zoontje en dochtertje werden door de schok uit den auto geslingerd. De Jongen werd ernstig aan het aan gezicht, vooral aan voorhoofd en neus gewond, terwijl het meisje een hersenschudding opliep. De beide kinderen zijn naar het St. Elisabeth Ziekenhuis te Etten overgebracht. De vijf inzittenden van den anderen auto, af komstig uit Zeeland, liepen allen min of meer ernstige verwondingen en ontvellingen op, doch zij konden na door een dokter verboden te zijn, de reis voortzetten. Ook de laatstgenoemde auto was ernstig beschadigd. De auto was gekocht door een paar werkloozen, die door het vervoe ren van vrachtjes iets trachten te verdienen. De Burgemeester van Etten was op de plaats van het ongeval aanwezig. De politie stelt een onderzoek in. té’s 1.200.000. Vrijwel uitsluitend worden bijdragen ver leend tot leniging van direct stoffelijken nood. De geldmiddelen van het Comité zijn ontoerei kend tot het verleenen van steun in den vorm van verstrekking van crediet of bedrijfskapitaal. Aan de plaatselijke comité’s wordt vrijheid ge laten ten deze een ander standpunt in te ne men. Met name dn eenlge groote gemeenten wordt in belangrijke mate credietsteun verleend. Voor het jeugdwerk in het algemeen, kamp- arbeid Inbegrepen, werd in 1932 30.000 besteed; voor 1933 is thans voor kampwerk alleen 25.000 uitgetrokken. Het is thans bijna drie Jaar geleden, dat het Nationaal C.lsis Comité opgericht is en met zjjn werkzaamheid tot het lenigen van den nood welke het gevolg is van crisisverschijnselen, zoo veel mogelijk in samenwerking met bestaande instellingen, is begonnen. Reeds bij de installatie is gezegd en vanwege bet bestuur is het bij verschillende gelegenheden uitdrukkelijk verklaard dat het Nationaal Crisis Comité een tijdelijke instelling is, welke zoo spoedig mogelijk verdwijnen moet. Bjj de intrede van het tweede jaar van het be staan van het Crisiscomité heeft de voorzitter, Jhr. 8. van Citters nogmaals uitdrukking aan dezen wensch gegeven. Helaas heeft ook het af geloopen jaar de vervulling hiervan niet ge bracht. De economische omstandigheden hebben integendeel de noodzakelijkheid van een Instituut als het N. C. C. duidelijker dan ooit aangetoond. Van het tijdelijke karakter van het Comité is dus voorshands niet veel te bemerken, maar toch moet dit nooit uit het oog verloren worden, zoo betoogde de voorzitter in een persconferentie, welke i - da en gehouden is. Indien zou mo gen blijken, dat het Crisis Comité niet meer ge mist zou kunnen worden, dan zou de arbeid op genomen moeten worden in den een of anderen vorm van Maatschappelijk Hulpbetoon. Thans staat het Comité aan het begin van het derde jaar. Dit zal begonnen worden met een groote nationale inzameling ter versterking van de middelen van het Comité. Dit is dringend noodig, want, zooals Jhr. van Citters zeide: „de liefhebberij om te geven wordt gaandeweg min der”. Een krachtige propaganda zal daarom ingezet worden. Wat de bijdragen In natura betreft, deze ver tegenwoordigen eensdeels: giften van Nederland sche Industrieelen, doch daarnaast worden door het comité ook bestellingen geplaatst voor de kens, schoenen, kleeding, brandstof, enz. Door een doelmatig systeem van inkoop en bestel ling is bereikt, dat uitsluitend goederen van Nederlandsch fabrikaat worden aangekocht, zoo- dat op deze wijze in de richting van nuttige ■werkverruiming wordt gewerkt. Er is een uitgebreide propaganda-afdeeling (onder leiding van den heer K. Collette) aan het comité toegevoegd. Naast de volledige medewerking welke het Comité van de Nederlandsche Dagbladpers mag ondervinden, verdient bijzondere vermelding,^ steun, welken hetzelve van X Hoofdbestuur der Posterijen en van den Postchèque- en Girodienst erlangt. De Inkomsten uit automatische overschrijvin gen van girorekenlnghouders* geven het comité zeer daadwerkelijken steun; daarnaast staat de opbrengst der crisisbriefkaarten: in het alge- ■oirunm- meen blükt het publiek te weinig met deze 9 495 uitgifte bekend; tot einde December blijven op de bona-fide sigarenindustrie zich op de been te houden. Winstgevend is de fabricage niet of nauwe lijks; maar het staat in elk geval vast, dat bij Invoering van de accijnsverhooglng elke winst verdwijnen zal en zal overgaan in een ernstig verlies. u De fabri, ma geplaal slag van personeel, of ln-gebruik-nemlng van zg. bosjesmachlnes wat eveneens tot ontslag van personeel leidt. Voor de gemeente Culemborg beteekent deze accijnsverhooglng weinig minder dan ’n ramp, 'n Aantal werkloos geworden sigarenmakers zal zich trachten te ïpdden door zelfstandig als pa troon te gaan werken, om op die wijze zich aan de sociale lasten, collectief contract, acht-urigen arbeidsdag, enz. te onttrekken en bij familie en kennissen afzet te zoeken; dit euvel doet zich reeds in beduidende mate voor en zal zonder twijfel op nog uitgebreider schaal worden toege past, tot groot nadeel van de bona-fide fabri cage. Op het program eener Rëgeering, die naar werkverruiming streeft, zoo besluit het adres, past dit wetsontwerp dan ook wel heel slecht! Zondagavond te omstreeks zes uur heeft te Nieuwstad bij Sittard een verschrikkelijk drama plaats gevonden, dat twee personen het leven heeft gekost en waarbij een meisje van zeventien jaren levensgevaarlijk werd gewond. Maria Balden, een meisje van 21 jaren, wan delde met haar vader en eenlge familieleden, toen onverwachts de 21-jarige H. l’Espoir op hen toetrad, plotseling een revolver te voor schijn haalde en daaruit eenlge schoten af- vuurde. Maria Balden werd door een kogel in het hoofd getroffen. Zij was op slag dood. Haar zeventien-jarig zusje'kreeg één schot in den rug en één in de hand. Ztf werd in levens- gevaarlijken toestand n^ar het ziekenhuis overgebracht. De dader sloeg de hand aan zich zelf. Hij schoot zich een kogel door bet hoofd en was op slag dood. Maria Balden heeft een verhouding gehad met l’Espoir. De vader van het melsjw was hier evenwel tegen. Zooals te begrijpen is, heeft dit drama in het anders zoo rustige Nieuwstad groote beroe ring gewekt Op de plaats, waar het drama zich heeft afgespeeld, staan groepjes personen het vreeselijk gebeuren te bespreken. Vrijdagmiddag is een race-auto, die te Noordwijkerhout met veel te groote snelheid een gevaarlijke wegkromming kwam afrijden, aan gebotst tegen een kinderwagen. Het ’arig kindje van de familie D. werd uit den wagen geslingerd en moest, erustig gewond, naar het Maria-Zlekenhuls te Haarlem worden overge bracht. Een vijftien-jarig zusje, dat den wagen duwde, kwam met den schrik vrij. ne strekking bij het Centrale Comité aanhan gig maken, Indien zjj door hetzelve zijn erkend en zich hebben verbonden 10 pet. der Ingeza melde en nog in te zamelen gelden aan dit comité af te dragen. Dit systeem, waarvan de bedoeling is het saamhoorigheidsgevoel van het geheele land tot uitdrukking te brengen, blijkt doeltreffend te werken; plaatselijk ingezamelde gelden komen in hoofdzaak de steunverleening in de ge meente zelve ten goede en kunnen aldaar naar eigen inzicht worden besteed; de aangenomen decentralisatie ligt voorts de gedachte ten grond slag, dat in de meeste gevallen ter plaatse zelve de behoefte aan steun het beste kan worden beoordeeld en dat een plaatselijk comité meer invloed op de ingezetenen kan uitoefenen dan het Centrale Comité in Den Haag. Nauw omschreven voorschriften voor de be handeling van steunaanvragen zijn de plaat selijke afdeelingen niet gegeven. Wat de verhouding betreft tusschen de afge dragen gelden der plaatselijke comité’s aan het Centrale Comité en de ultkeeringen, welke het Centrale Comité aan de plaatselijke organisa ties geeft, diene het volgende: Ontvangen van de plaatselijke comité's f 314.000, uitgekeerd aan de plaatselijke comi- Tenelnde een practische werkwijze te bevorde- 1 ten is het Comité gesplitst in drie afdeelingen: L Land- en Tuinbouw; n. Nijverheid en Mid- denstand; III. Maatschappelijk werk. Het Comité heeft bij de uitvoering zijn arbeid 1 op de volgende punten geconcentreerd: i L het verleenen van aanvullenden en ophef- den steun aan hen, die tengevolge van crisisver schijnselen in moeilijkheden verkeëren en in wier nood door instellingen van weldadigheid of an- 1 dere in den lande werkdene organisaties niet of niet in voldoende mate kan worden voorzien; n. het verleenen van aanvullenden steun, uit sluitend in natura, aan ondersteunde werkloozen (zoogenaamde B-steun) of bij' ’n werkverschaf fing tewerkgestelden zoogenaamden C-steun). in «4er gezinnen ernstige achterstand aan klee ding, dekking en schoeisel bestaat. De sub 1 genoemde steunverleening, admini stratief bekend' als A-steun, wordt uitsluitend gefinancierd uit door. Inzameling verkregen gel den. Geheel los hiervan staat het verstrekken van extra hulp aan werkloozen (B- en C-steun), welke uit door het Rijk ter beschikking van het Nationaal Crisiscomité gestelde bijdragen wordt verleend, volgens regelen door den Mi nister van Sociale Zaken gesteld. Voor een bijdrage krachtens deze regeling komen slechts in aanmerking gemeenten, waar een van Rijks wege gesubsidieerde steunregeling en/of werk verschaffing toepassing vindt. De betrokken ge meenten kunnen slechts een ultkeerlng ontvan- ge op voorwaarde, dat van gemeentewege een gelijk bedrag wordt uitgetrokken. De hulp dient individueel en niet dan na een terzake inge- steld onderzoek omtrent de aanvragen te wor den verleend, en behoort alleen te warden ver strekt Indien daaraan dringende behoefte be staat; bu de beoordeellng moet op de eerste plaats de duur der werkloosheid benevens de grootte van het gezin in aanmerking worden genomen. De steun dient tenslotte in natura te Worden gegeven. Tegenover de door het Nationaal Crisisco- Bhité te verrichten werkzaamheden inzake extra hulp aan werkloozen, <B- en C-steun) waarvoor in de plaatseljjke comité's afzonderlijke sub- comlté’s zjjn gevormd, waarin afgevaardigden van werkgevers- en werknemersorganisaties ter Plaatse zitting hebben, heeft de Minister van Sociale Zaken zich bereid verklaard de bureau kosten van het Nationaal Crisiscomité voor zijn rekening te nemen. Dit zjjn de eigenlijke mate- rieele bureaukosten; porti, reis- en verblijfkos ten der leden en de noodzakelijke bezoldiging van enkele ambtenaren. Noch door leden, noch door het Dagelijksch Bestuur wordt eenige vergoeding genoten, terwijl de localiteit (Kneu terdijk 20) belangeloos door H. M. de Koningin ter beschikking is gesteld. Giften, welke het comié bereiken, komen derhadve voor 100 Pet. de~bestemming ten goede waarvoor zij wer den beschikbaar gesteld. Na den kouden nacht breekt de zon in schuine stralenbundels door den ochtendnevel. Het is een schouwspel, hier in den boomgaard, om door Engelman of van de Woestjjne ver klankt te worden, zoo teer en grootsch tegelijk. Op een der wagens slaat onze rector bet altaar op. Daar staan we gegroept om den goe den en moedlgén priester, die al de vermoeie nissen van kampleven en zorgen van deszelfs organisatie trotseert, om den jongens den gees telijken rijkdom van dagelijksche H. Mis te geven. Er wordt gecommuniceerd. Als er meer zjjn, dan zich opgaven deelt de rector de laatste H. Hosties onder ons uit. Ik duizel terug naar den oorsprong dezer geste: En het brood in Zijn heilige en eerbiedwaardige handen nemende en het zegenende, brak hij het; naar de vertrou welijkheid dier eerste Christeneeuwen. de toekomst den Rijks werkman zoo tegenlacht, dan is het begrijpelijk, dat hjj rich afvraagt, of hij niet beter steuntrekker kan worden.” drama had te kwart voor vijf ’s middags plaats. OmtrenJ de aanleiding tot het gebeurde kan nog worden gemeld, dat de dader, mijnwerker van beroep, en gewoond hebbende te Nieuw stad, reeds een viertal jaren verkeering had met Maria Salden. Hij was tien Jaar geleden naar Nieuwstad! een boerendorp van 1500 zielen, 8 17 K.M. ten Noorden van Sittard ge legen gekomen, na te Maastricht te hebben gewoond. De verhouding tusschen den jongen man en het meisje, alsook met de familie Sal den was den eersten tijd uitstekend. Later is er wi ij ving ontstaan met de vader en de zus ters van het meisje. Deze schijnen l’Espoir reeds lang te hebben gesard en getreiterd, vooral in den laatsten tijd. De verhouding tus schen den jongen en het meisje was echter uit muntend. l’Espoir had de familie Salden nooit of te nimmer bedreigd, ook heeft er geen ruzie plaats gehad, wel hadden er, zooals gezegd, pla gerijen plaats gehad van den kant van de Bal dens. De jongeman beeft de daad dus in koelen bloede gepleegd. Naar wV Zondagavond laat vernamen, waa de toestand van het ernstig gewonde meisje, op dat tUlstip zeer zorgwekkend. Als blijk van hun hooge waardeering voor de vele en groote diensten aan het Episcopaat be wezen, hebben Hunne Excellenties de Aarts bisschop en de Bisschoppen aan den Procura tor een feestgave toegezegd voor de schildering van de kapel van het Nederlandsch College te Rome, waarvan, aooals bekend, de jubilaris rector is. In zijn functie als procurator moge Mr. Eras In de eerste plaats en meer onmiddellljk bet Hoogwaardig Episcopaat hebben gediend, hij heeft als zoodanig ook voor het welzijn van de geheele Nederlandsche Kerkprovincie gearbeid en zeer vele personen particulier aan zich ver plicht. Maar daarenboven heeft hij tijdens zijn werk te Rome, buiten zijn procurators-functle door zijn onvermoeibare dienstvaardigheid en hartelljke vriendschap talloozen aan zich we ten te verbinden en door zijn eigenschappen den Nederlandschen de Eeuwige Stad hoog gehouden en gemaakt. In verband heeft zich een uitvoerig Comité gevormd, dat/rilt zilveren jubileum wil benut ten om Mgr. Eras een blijk van erkentelijkheid te geven. Wij zjjn overtuigd, dat zeer talrijken in den lande zich hierbij wenschen aan te sluiten. Het is ons bekend, dat de jubilaris geen per soonlijk geschenk wenscht, ook is zijn verlan gen, dat wegens de tijdsomstandigheden een meer luisterrijke viering van zijn jubilé ach terwege moge blijven. Maar het zal hem aan genaam zijn. Indien zijn feest aanleiding mag zijn, dat een gave wordt bijeengebracht voor het College, waarvan hij rector is, en dat in zoo menig opzicht nog nadere voltooiing vraagt De bijeengebrachte jubilégave zal in de eerste plaats worden besteed voor de kapel, terwijl, zoo mogelijk, ook een gedeelte zal dienen voor verdere bibliotheekvorming. Wij houden ons verzekerd, dat deze bestem ming van de hulde-gave de hartelljke instem ming zal hebben van alle vrienden van den jubilaris. De penningmeester van het Comité, de heer Frans Twaalhoven, Catharijneslngel 42 te Utrecht, zal gaarne voor genoemde doeleinden bedragen in ontvangst nemen, liefst per post giro op No. 77418, en wel vóór Dinsdag 10 Oc tober. De bedoeling is nJ. om aan Mgr. Eras feestgave van Katholiek Nederland aan te bie den voor zijn vertrek naar Rome, dat om streeks 20 October valt. Gaarne zou het comité de jublleumgift vergezeld doen gaan van een album met de handteekeningen van hen. die er toe hebben bijgedragen. In het Hulde-Comité hebben zitting geno men: Mgr. O. C. Prinsen, ’s-Hertogenbosch, voor zitter; Mgr. Dr. J. H. E. J. Hoogveld, Nijme gen, Secretaris; F. Twaalfhoven, Catharijne- singel 42, Utrecht, Penningmeester; Dr. H. Ahaus, M1U-H1U; Mgr. Dr. G. A. H. Bauduln, Roermond; Mgr. Th. M. P. Bekkers, Voorscho en; Prof. Dr. I. J. M. van den Berg, Drieber gen; Broeder Bernardus Maria, Br. O. L. Vr. v. Lourdes, Dongen; Mgr. J. Biermans, Mill- Hill: Pastoor Dr. J. P. Le Blanc, Tilburg; H. M. J. Blomjous, Tilburg; Dr. W. A. Boekelman, Utrecht; Kan. Tarcislus Bootsma, O. Praem., Namen; Pastoor A. J. v. d. Brekel, Zevenberg- sche Hoek; Dr. L. Brennlnkmeyer, Amsterdam; Prov. A- Broeken, Missiehuis H. Hart, Tilburg; Jan Eloy Brom, Utrecht: Deken Dr. Ch. A. M. van Dam, Bergen op Zoom; Dr. K. A. F. Dee- len, Tilburg; F. T. H. M. Dobbelmann, Nijme gen; Z. Baron van Dorth tot Medler, Duiven; A. C. R. Dreesmann, Bussum; W. J. R. Drees- mann, Amsterdam; A- N. Fleskens. Geldrop; Mgr. Dr. Th. J. A. J. Goossens, Tilburg; Mr. C. De heer Salden, gepensionneerd spoorwegar beider te Nieuwstad. tevens lid van, den Raad dier gemeente, was met zijn zes kinderen aan het wandelen. Toen zij op den HiUenderweg liepen, zagen zij in de verte l’Espoir naderen, die op hen kwam toeloopen. Toen hij dicht bij liet gezelschap was gekomen, haalde hij plotse ling, zonder een woord te zeggen, een revolver te voorschijn, waarmede hij een aantal schoten loste. Het wandelende groepje vloog ontzet naar alle kanten gillende uiteen. Zooals gemeld, werd Maria Salden door een kogel in het hoofd ge troffen, waardoor zij op slag werd gedood. De zeventien-jarige Lena Salden kreeg een kogel in den rug en een in de hand. Vervolgen sloeg de jongeman de hand aan zichzelf. Dit alles speelde zich in enkele oogenblikken af. Onmiddellljk: schoten van alle kanten om wonenden en voorbijgangers toe. De gemeente veldwachters en de burgemeester van Nieuw stad, alsmede de pastoor waren vrij spoedig na het gebeurde, dat groote verslagenheid had gewekt, ter plaatse. Dr. Joosten uit Sittard verleende de eerste hulp. Het zwaar gewonde meisje werd onmiddellljk met een voorbij ko menden auto naar het ziekenhuis te Sittard vervoerd, waar men tot operatief ingrijpen moest overgaan. De twee Ujken heeft men nog gerulmen tijd op den weg laten liggen, alvo rens ae naar bet hospitaal over te bnéngen. Het M. J. F. Geseling, Amsterdam: Regent J. A. Govaerts, 8t. Michielsgestel; Prof. P. J. M. van Grinsven. Haaren; Prof. P. G. Groe nen, ’s-Gravenhage; Jac. de Gruyter Sr. ’s-Her togenbosch; Mr- J- N. J. E. Heerkens Thjjssen, Haarlem; Mgr. P. N. J. Hendrikx, ’s-Hertogen- bosch; Pater Hyacinth Hermans, OP. Rotter dam: Mgr. A. Hermus. St. Michielsgestel; F. Herold, Utrecht; Mgr. D. Huurdeman, Utrecht; Abt M. F. Jansen. O.C1S„ Rome; President Dr. J. de Jong, Rljsenburg; P. H. de Jongv. d. Heuvel, Tilburg; H. Kuypers, Rotterdam; Mr. Dr. D. A. P. N. Kooien. ’s-Gravenhage; Rector Dr. B. Lijdsman C-ssR., Wittem; J. P. Lijn kamp, 's-Gravenhage; Mr P. H. Loeff, ’s-Her togenbosch; Broeder Matthias, Broeders O. L. Vr. Onb. Ontv., Maastricht; Mgr. M. P. J. Möllmann, Haarlem; H. J. A. Mlddendorf, Rot terdam; Prof. B. H. Molkenboer, O.P.. Nijme gen; Rector P. J. M H. Mommersteeg. Nij megen; A. Mutsaerts v. Spaendonck, Eppeg- hem, België; B. Mutsaerts v. Spaendonck. Cap- pellen, België; J. F. Mutsaerts. Brussel; Jhr. Mr. F. J. M. v. Nispen tot Sevenaer, Arnhem; Jhr. Mr. A. v. Nispen tot Sevenaer, ’s-Graven hage; Prelaat H- Noots, O. Praem., Rome; Mgr. J. M. van Oers, Breda; Dr. R. van Op- penraay 8.J.. Rome; Mr. R. J. H. Patijn, Rome: Mgr. Dr. H. A. Poels, Heerlen; Dr. R R Post. Rome; Mr. C. Pimzen, Nijmegen; Mr. C. P. M. Romme, Amsterdam; Jhr. Mr. Ch. Ruys de Bee- renbrouck, Sulderas bij Vorden; Mevrouw F. SteenbergheRngerlngh, Soesterberg; Dr. P. M. Rutten, O.S.Cr., Rome; Prof. Dr. Ir. J. L J. M. Schmutzer, Utrecht; Mgr. Jan Olav Smit, Rome: Mgr. C. A. A. van Son, Nijmegen; J. A. H. Stelnweg, Nijmegen; Frater Tharclclo, Fra ters v. Tilburg, Tilburg; Jan Stuyt. ’s-Graven hage; W. A. Twaalfhoven, ’s-Gravenhage; Mgr. Dr. Th. Verhoeven, 's-Gravenhage; Pas toor A. M. C. L. Vermeulen, 8.J., ’s-Graven- hage; Mr. T. J. Verschuur, 's-Gravenhage; Mr. E. H. J. Baron van Voorst tot Voorst, Ubber- gen; B. H. Vroom Wzn., Amsterdam; Mr. M. A. M. Waszink, Roermond; A. J. M. van Welle, ’s-Gravenhage; L. M. Weterings, Haarlem; Mr. J. F. A. M. Wierdels, Nijmegen; Mr. A. L M. J. Baron van Wijnbergen, Utrecht. ■mans moge hét een en ander medegedeeld worden over de werkzaamheden van bet Comité in het afgeloopen jaar. Tot 1 September 1933 Is ontvangen: aan giften in geld rond 1.550.000.— waarvan door de dagbladpers werd ingezameld Het keerde uit tot dien datum: in geld 635.000 in natura 300.000.— terwijl nog is vastgqlegd 170.000.— De uitgaven kunnen worden gespecificeerd als volgt: geld 61 pCt., kleeding. dekking 23 pCt„ brandstof 6 pCt., kunstmest 10 pCt. Als hoofdposten mogen voorts nog vermeld worden: steun aan beeldende kunstenaars en toonkun stenaars schipperssteun 26.478.53 steun voor kampwerk ten behoeve van jeugdige crisiswerklooeen 25.000. Een belangrijk deel van het Crisiswerk is de goederendistributie geweest. In het geheel werd een hoeveelheid van 744.450 KG. of plm. 180 wagon-ladingen groen ten aan behoeftigen uitgereikt. Voor het Nati-, onaal Crisiscomité brachten deze distributies uit gaven mede ten bedrage van 3 204.34. door de plaatselijke comité’s werd daarvoor 1.606.12 bij gedragen. Overwogen wordt deze distributes in den komenden winter te hervatten. Wat den steun aan de kleine boeren betreft, heeft het Comité gemeend, mede in verband met de thans in werking getreden Regeeringsmaat regelen, zich van het verleenen van verderen rechtstreekschen steun aan land- en tuinbouw te moeten onthouden. Met betrekking tot de extra-hulp aan werk- loozen kan worden medegedeeld, dat voor 1934 door de Regeering, evenals de beide vorige jaren, een bedrag van 750.000.is uitgetrokken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 5