Voor de crisis-slachtoffers
Prikkeldraad
Mgr. dr. B. J: Eras
Vreeselijk drama
Katholieke werkloozen naar Rome
Op pier
gevaren*
NATIONALE INZAMELING
I
Begrijpelijk”
MAANDAG'2 OCTOBER
Hulde-comité gevormd
Giften worden minder
Verkeerd begrepen
Nuttige werkverruiming
Het uniformverbod
Drie afdeelingen
VEEL TE SNEL GEREDEN
Motorbotter gezonken
GRAFISCHE EXPOSITIE
Eerste kampmis
Telegram aan den Minister
De rust van het dorp
ONGEWILDE UITWERKING
Gedecentraliseerd
In den vreemde
Vele gewonden by een autobotsing
te Etten
uw Procurator van
•landsch Episco
paat te Rome
Wat het Nationaal Crisis-Comité
in het afgeloopen jaar heeft
weten te bereiken
Proces-verbaal opgemaakt tegen
twee vaandeldragers te
Zaandam
TEGEN VERHOOGING VAN
DEN TABAKSACCIJNS
Een-jarig kindje over den weg
geslingerd
POSTTREIN TEGEN EEN
DORSCHMACHIFfE
Een kwart
het Ne
Dader slaat de hand
aan zichzelf
DE SUIKERVERWERKENDE
INDUSTRIE
INSTITUUT PREVENTIEVE
GENEESKUNDE
21-jarig meisje tydens een wande
ling doodgeschoten. Haar
zuster ernstig gewond
Verhooging tabaksaccijns leidt tot
ontslag van personeel
„Lief vaderland, vaarwel!”
Er is veel bereikt
-Ah
166.500
de
dat
i
vijftien-jarig
zusje.
In koelen bloede gepleegd
te
twee meisjes. rond
I*
I
Zaterdagmorgen om 3 uur is de moterbotter
H. D. 134, schipper Westerman, door een defec
ten motor en door den wind op de Noorderpier
te IJmuiden gevaren en onmiddellljk gezonken.
De bemanning is op de pier gesprongen en is
op het Havenkantoor van droge kleeren voor
zien en verder naar bet Koning Willemshuls
gebracht.
Naar de „Volkskr.” verneemt, hebben de vier
arbeiders-organlsatles in de tabaksindustrie te
legrafisch een uitnoodiging gercHt aan de Ned.
R.K. Vereenging van Sigarenfabrikanten en het
Verbond van Sigarenfabrikanten in Nederland,
om op korten termijn te konten tot een geza
menlijke actie tegen de dreigende verhooging
der tabaksbelasting.
■ten zien zich dus voor een dilem-
F stopzetting van de fabriek en ont-
8ITTARD, 1 October. Omtrent het liefdes
drama, dat zich vanmiddag te Nieuwstad heeft
afgespeeld vernemen wij nog de volgende bij
zonderheden.
Valkenburg en Tegelen.
Ons tegemoet komen
In verband met loopende geruchten over
nieuwe regeeringsmaatregelen inzake suiker
verzoeken ondergeteekenden geen maatre
gelen te nemen zonder overleg met de ver
tegenwoordigers der suikerverwerkende In
dustrie te hebben gepleegd.
De douane is niet lastig.
Daar gaan wel Zoete Lieve Vrouwe van den
Bosch en Brabant. Sint Christoffel van Roer
mond, weest ons veilige gidsen op den moei
lijken en langen weg.
Axncul
Aan den Minister van Economische Zaken
hebben eenlge Vereenigingen op het gebied van
suiker-, chocolade-, cacao-, biscuit-, koek-,
banket-fabrlkanten en frultverwerkers bet vol
gende telegram gezonden:
Bij gelegenheid van de installatie van pastoor
v. d. Marck te Zaandam, welke gevolgd werd
door een défilé der vak- en standsorganisaties
en andere R. K. vereenigingen met ontplooide
banieren is door de politie proces-verbaal opge
maakt tegen een tweetal vaandeldragers, wegens
overtreding van het uniformverbod.
De verbaliseerden zijn een R. K. Propaganda
club en de afdeeling van den R. K. Bond van
Overheidspersoneel. Men'' gëlooft hier met
een precedeerende bekeuring te doen te hebben
om te zien uitgemaakt of het al dan niet ge
oorloofd is.
In de maand November as. zal het vijf en
twintig jaar geleden zijn, dat de Doorluchtige
en Hoogeerw. Heer Monseigneur Doctor Ber
nard Joseph Bras werd benoemd tot Procurator
van het Hoogwaardig Nederlandsch Episcopaat
te Rome.
Naar aanleiding van een conferentie, gehouden
door Burgemeester Keestra met enkele der voor
naamste sigarenfabrikanten van Culemborg,
beeft bet gemeentebestuur een adres gericht
aan de Tweede Kamer der Staten Generaal,
waarin wordt opgemerkt, dat de Invoering van
de voorgenomen verhooging van den accijns op
De Federatie der Werkgeversorganisatiën in
het Boekdrukkersbedrjjf, gevestigd Heerengracht
124 te Amsterdam, hoopt in November van net
volgend jaar haar zilveren feest te gedenken.
Zjj wenscht dit onder meer te doen door het
organiseeren van een Grafische Tentoonstelling.
De medewerking en belangstelling van verschil
lende zijden is reeds groot. Het bestuur twjjrelt
dan ook niet aan het succes van deze expositie.
Zij zal zaakkundig en artistiek worden opgezet
en zal, wat kwaliteit van Inzendingen en om
vang betreft, verre alle vorige tentoonstellingen
overtreffen.
De tentoonstelling zal worden gehouden
Utrecht in het Jaarbeursgebouw.
Waarschijnlijk door den mist reed Zaterdag
morgen te ongeveer kwart over tien de post
trein Hoek van HollandBerlijn op den onbe-
waakten overweg tusschen Apeldoorn en Teugen
tegen een dorschmachine aan, welke geheel
werd vernield. Persoonlijke ongevallen hadden
niet plaats. De trein had aanzienlijke vertra
ging.
Naar wij vernemen, is dezer dagen tot direc
teur van bet xg. Instituut voor Preventieve Ge
neeskunde (van prof. Gorter) te Lelden be
noemd de arts J. P. Bijl, oud-officier van ge
zondheid. voormalig hoofd van de bacteriolo
gische afdeeling van het Centraal Laboratorium
voor de Volksgezondheid en thans secretaris
van de Gezondheidscommissie te Utrecht.
Ziedaar verraad aan de goed-menschelfjke
en goed-maatschappelijke eigenschappen van
den eerlijken arbeider! Ziedaar een argument,
dat den arbeider nooit af te nimmer mag wor
den voorgehouden I
De stellers van het communiqué noemen het
„begrijpelijk”, wat de arbeiders zich vol
gens de stellers althans afvragen.
Welnu: wij vinden zooiets in 't geheel niet
begrijpelijk, hoe de moreele waarde van den Ar
beid aldus weggecijferd kan worden, hoe een
arbeider voor een bepaald bedrag niet Bever
zou-werken dan niets-doeq; want niets-doen,
moeten niets-doen Is In deze wereld toch wel
de grootste ellende.
Nog minder begrijpelijk is bet ons, hoe ver
antwoordelijke leiders onder de arbeiders een
dergelijke mentaliteit durven aankweeken door
het aangeven van een denklijn, welke voor de
maatschappij zóó funest is.
Het aandulden, het „begrijpelijk” noemen van
zoo’n denklijn hetgeen natuurlijk een zeke
re vergoelijking, Indien al niet iets erger in
houdt is maatschappelijk en sociaal weinig
minder dan misdadig.
Moest zulke volks-„opvoeding” niet radicaal
verboden worden en onmogelijk gemaakt?
r bestaat een „Centrale van Vereenigin
gen van personeel In ’s Rijksdlenst, welke
natuurlijk opkomt voor de belangen van
het Rijkspersoneel.
Dat is uitstekend in orde.
Waarom zou een organisatie gjch niet ten
doel mogen stellen, de belangen van bepaalde
werkers te behartigen?
Er hangt echter véél om niet te zeggen
alles van af, In welken geest de behartiging
van die belangen geschiedt.
Nu er weer salaris- en loonsverlagingen drei
gen, is de „Cenrale" weer in t geweer geko
men om, indien mogelijk, de dreigende gevaren
nog afgewend te krijgen, om In leder geval
aan te toonen, dat het Rijkspersoneel bij het
gemeente- en provinciepersoneel ten achter ge
steld staat.
In een communiqué, dat de „Centrale” onze
redactie ter plaatsing aanbood, wordt dat met
de noodlge cijfers aangetoond.
Tot zoover is alles nóg in orde.
Maar nu komt het: als de stellers van he-
communiqué de netto-inkomens der Rjjkswerk-
lleden in staatjes hebben vermeld om aan te
toonen. hoe laag de loonen wel zouden zijn,
verraden zij hun mentaliteit in dezen schoo
iden volzin:
persoonlijke
naam in
bemind
postkantoren en kiosken geïllustreerde brief
kaarten van 3, 5 en 7 1/2 cent verkrijgbaar, welke
met een toeslag ten behoeve van het Nationaal
Crisiscomité 1 5 ct., B ct. en 11 cent worden
verkocht. De kaarten blijven nog het geheele
jaar 1934 geldig voor postverbruik, en kunnen
ook bjj de plaatselijke comité's of bij het Cen
trale Comité, Kneuterdijk 20 te ’s-Gravenhage
worden aangevraagd.
Voorts zullen volgend jaar crisispostzegels wdr-
den uitgegeven.
Na het eten, als het avondrood traag vloett
door de lucht en van den toren het Angelus
me temidden het lawaai opvoert naar Ange-
lico's meditatie, wandel ik terug naar het dorp
Mijn collega en een kereltje van veertien ver
gezellen me. Het ventje weigert de sigaret met
een: Neen, mijnheer, ik heb reeds een sigaar
van U gekregen! Thuis zijn ze met zijn tienen,
vader is op de fabriek. We hebben schik in het
bescheiden kereltje en hooren hem eens uit
over zjjn doen en laten. Hij leest geregeld boe
ken uit de patronaatsblbliotheek, gaat niet
naar de' bioscoop, maar vertelt met oprechte
spijt In zijn stem, dat bet zoo jammer is, dat
vanavond het muziek niet speelt op de kiosk
in dat park van de Zlnkwit-fabrieken. Ook hij
babbelt over zijn land, over de kerken van
sigaren "(van 10 tot 22 pet.) zonder eenigen twjj- i Houthem en Meerssen, de openluchtspelen van
fel groote nadeeien zal veroorzaken.
Slecht met de allergrootste moeite weet de
De organisatie van het Nationaal Crisiscomité
*s opgebouwd volgens een gedecentraliseerd sys
teem, waarbij de behandeling van indlvldueele
aanvragen uitsluitend berust bij de plaatselijke
comité’s welke thans in rond 800 gemeenten
■ijn opgericht. Deze kunnen bjj, gebrek aan eigen
middelen gemotiveerde aanvragen van algemee-
De al te vroege komst In Ejjsden wordt me
een geestelijke vreugde, die Ik niet onvermeld
mag laten.
Voor het herstel van mijn fietstasschen zoek
ik in het dorp een schoenmaker. Een heer biedt
vriendelijk geleide en spoedig zit ik in een
armelijk kamretje. waar de schoenmaker werkt
in den rommel, die aan zijn stiel onafscheidelijk
verbonden is. terwijl zjjn moeder in hetzelfde
vertrekje haar huishouden bereddert- Ze is
tenger en wit, met iets vriendelijks in haar
oogen, dat me vertrouwelijk maakt, als was ik
thuis. Onmiddellljk krijg ik een stoel, een kop
koffie en binnen enkele oogenblikken gaat het
gesprek over de nieuwe kerkjes van Wierdels
en Boosten, het glazuur van Charles Vos. de
ramen van Nicolas en. Jonas de bekende schil
deringen van Eijck in Terwlnselen. Jong Lim
burg is schakel tusschen ons beider belangstel
ling voor sociale en letterkundige figuren:
Poeis, Hentzen, Schreurs, de Kemps. Molenaar.
Als even later de zoon-seminarist binnenkomt
en we in de eenvoudige huiskamer worden ge
laten, zijn de nieuwe jeugdbeweging, de harte
lijke bisschop voorwerp onzer belangstelling.
Nauwelijks zijn de tusschen gereed en mijn
schoenen nog eens nagespjjkerd natuurlijk
kost het niets voor een Rome-pelgrim I of
daar komt de rector aan Nieuw leven I Ik krijg
nog een kop koffie en we gaan gezamenlijk te
rug naar het kamp. De rector gaat gul vijf
flinke rozenkransen voor me halen, die ik spoe
dig genoeg kwijt ben. Op de wel volop belang
stelling der dorpelingen.
twintig, lenig, slank als kleine prinsessen. Ze
hebben een hoog voorhoofd met strak gebogen
wenkbrauwen; waar die elkaar ontmoeten daalt
de neus grieksch-recht naar de fijne teekenlng
van lippen en kin. De oogen beloven paradijzen
voor wie haar gunsten mag winnen.
Links en rechts verdonkert het landschap,
In het café de rust van den waard, die leest,
de dochter die breit, en het zachte neuriën van
verre radio-muziek geen jazz, De jongens
gaan de kranten halen van het station, wij
posten onze brieven.
Maar we gaan terug naar het kamp
Zwart staan de boomen tegen den besterden
hemel, licht bewogen op den wind. In de verte
het oranjelicht der olielampen van bet kamp.
Zwakker nog wat diffuus schijnsel der tenten.
We zwijgen in gemeenzame vreugde aan zoo
veel koninklijk leven in zoo eenvoudige men-
schenl Konden allen zoo zijn!
Gegroet dan, prachtig land van Sint Servaes,
met Uw lachende heuvels, door God zelf ge
strooid uit Zijne hand, naar het woord van den
Psalmist met Uw volk, dat in ieder kind een
kunstenaar begroet, met Uw vrouwen, groot en
vroom als moeder Severjjns, met Uw schoone
Jonkheid, dartel als de kinderen van Botticelli’s
Primavera.
Zondagmorgen heeft op den weg Breda
Etten nabij de kom van het dorp Etten een
ernstige autobotsing plaats gehad. De bestuur
der van een personenauto, komende uit de
richting Breda, zag een luxe-auto komen van
achter een voertuig met paard, dat voor hem
reed. De naderende auto trok zich plotseling
achter paard en kar terug, terwijl daardoor de
chauffeur van den anderen auto den indruk
kreeg door hem gezien te zijn. Hij wilde met
een normale vaart paard en wagen passeeren,
doch geheel onverwachts kwam de %ndere auto
weer van achter het voertuig te voorschijn. De
beide auto’s kwamen met een flinke vaart met
elkaar in botsing.
De auto, komende uit de richting Breda, waar
in gezeten was de heer L. uit Oosterhout, die
op weg was naar Oudenbosch om zijn kinde
ren te haeln, werd van voren aanzienlijk be
schadigd. Zijn naast hem zittende zoontje en
dochtertje werden door de schok uit den auto
geslingerd. De Jongen werd ernstig aan het aan
gezicht, vooral aan voorhoofd en neus gewond,
terwijl het meisje een hersenschudding opliep.
De beide kinderen zijn naar het St. Elisabeth
Ziekenhuis te Etten overgebracht.
De vijf inzittenden van den anderen auto, af
komstig uit Zeeland, liepen allen min of meer
ernstige verwondingen en ontvellingen op, doch
zij konden na door een dokter verboden te zijn,
de reis voortzetten. Ook de laatstgenoemde auto
was ernstig beschadigd. De auto was gekocht
door een paar werkloozen, die door het vervoe
ren van vrachtjes iets trachten te verdienen.
De Burgemeester van Etten was op de plaats
van het ongeval aanwezig. De politie stelt een
onderzoek in.
té’s 1.200.000.
Vrijwel uitsluitend worden bijdragen ver
leend tot leniging van direct stoffelijken nood.
De geldmiddelen van het Comité zijn ontoerei
kend tot het verleenen van steun in den vorm
van verstrekking van crediet of bedrijfskapitaal.
Aan de plaatselijke comité’s wordt vrijheid ge
laten ten deze een ander standpunt in te ne
men. Met name dn eenlge groote gemeenten
wordt in belangrijke mate credietsteun verleend.
Voor het jeugdwerk in het algemeen, kamp-
arbeid Inbegrepen, werd in 1932 30.000 besteed;
voor 1933 is thans voor kampwerk alleen 25.000
uitgetrokken.
Het is thans bijna drie Jaar geleden, dat het
Nationaal C.lsis Comité opgericht is en met zjjn
werkzaamheid tot het lenigen van den nood
welke het gevolg is van crisisverschijnselen, zoo
veel mogelijk in samenwerking met bestaande
instellingen, is begonnen.
Reeds bij de installatie is gezegd en vanwege
bet bestuur is het bij verschillende gelegenheden
uitdrukkelijk verklaard dat het Nationaal
Crisis Comité een tijdelijke instelling is, welke
zoo spoedig mogelijk verdwijnen moet.
Bjj de intrede van het tweede jaar van het be
staan van het Crisiscomité heeft de voorzitter,
Jhr. 8. van Citters nogmaals uitdrukking aan
dezen wensch gegeven. Helaas heeft ook het af
geloopen jaar de vervulling hiervan niet ge
bracht. De economische omstandigheden hebben
integendeel de noodzakelijkheid van een Instituut
als het N. C. C. duidelijker dan ooit aangetoond.
Van het tijdelijke karakter van het Comité is
dus voorshands niet veel te bemerken, maar toch
moet dit nooit uit het oog verloren worden, zoo
betoogde de voorzitter in een persconferentie,
welke i - da en gehouden is. Indien zou mo
gen blijken, dat het Crisis Comité niet meer ge
mist zou kunnen worden, dan zou de arbeid op
genomen moeten worden in den een of anderen
vorm van Maatschappelijk Hulpbetoon.
Thans staat het Comité aan het begin van het
derde jaar. Dit zal begonnen worden met een
groote nationale inzameling ter versterking van
de middelen van het Comité. Dit is dringend
noodig, want, zooals Jhr. van Citters zeide: „de
liefhebberij om te geven wordt gaandeweg min
der”.
Een krachtige propaganda zal daarom ingezet
worden.
Wat de bijdragen In natura betreft, deze ver
tegenwoordigen eensdeels: giften van Nederland
sche Industrieelen, doch daarnaast worden door
het comité ook bestellingen geplaatst voor de
kens, schoenen, kleeding, brandstof, enz. Door
een doelmatig systeem van inkoop en bestel
ling is bereikt, dat uitsluitend goederen van
Nederlandsch fabrikaat worden aangekocht, zoo-
dat op deze wijze in de richting van nuttige
■werkverruiming wordt gewerkt.
Er is een uitgebreide propaganda-afdeeling
(onder leiding van den heer K. Collette) aan
het comité toegevoegd.
Naast de volledige medewerking welke het
Comité van de Nederlandsche Dagbladpers mag
ondervinden, verdient bijzondere vermelding,^
steun, welken hetzelve van X Hoofdbestuur der
Posterijen en van den Postchèque- en Girodienst
erlangt.
De Inkomsten uit automatische overschrijvin
gen van girorekenlnghouders* geven het comité
zeer daadwerkelijken steun; daarnaast staat de
opbrengst der crisisbriefkaarten: in het alge-
■oirunm- meen blükt het publiek te weinig met deze
9 495 uitgifte bekend; tot einde December blijven op de
bona-fide sigarenindustrie zich op de been te
houden.
Winstgevend is de fabricage niet of nauwe
lijks; maar het staat in elk geval vast, dat bij
Invoering van de accijnsverhooglng elke winst
verdwijnen zal en zal overgaan in een ernstig
verlies. u
De fabri,
ma geplaal
slag van personeel, of ln-gebruik-nemlng van
zg. bosjesmachlnes wat eveneens tot ontslag van
personeel leidt.
Voor de gemeente Culemborg beteekent deze
accijnsverhooglng weinig minder dan ’n ramp,
'n Aantal werkloos geworden sigarenmakers zal
zich trachten te ïpdden door zelfstandig als pa
troon te gaan werken, om op die wijze zich aan
de sociale lasten, collectief contract, acht-urigen
arbeidsdag, enz. te onttrekken en bij familie en
kennissen afzet te zoeken; dit euvel doet zich
reeds in beduidende mate voor en zal zonder
twijfel op nog uitgebreider schaal worden toege
past, tot groot nadeel van de bona-fide fabri
cage.
Op het program eener Rëgeering, die naar
werkverruiming streeft, zoo besluit het adres,
past dit wetsontwerp dan ook wel heel slecht!
Zondagavond te omstreeks zes uur heeft te
Nieuwstad bij Sittard een verschrikkelijk
drama plaats gevonden, dat twee personen het
leven heeft gekost en waarbij een meisje van
zeventien jaren levensgevaarlijk werd gewond.
Maria Balden, een meisje van 21 jaren, wan
delde met haar vader en eenlge familieleden,
toen onverwachts de 21-jarige H. l’Espoir op
hen toetrad, plotseling een revolver te voor
schijn haalde en daaruit eenlge schoten af-
vuurde. Maria Balden werd door een kogel in
het hoofd getroffen. Zij was op slag dood. Haar
zeventien-jarig zusje'kreeg één schot in den
rug en één in de hand. Ztf werd in levens-
gevaarlijken toestand n^ar het ziekenhuis
overgebracht.
De dader sloeg de hand aan zich zelf. Hij
schoot zich een kogel door bet hoofd en was
op slag dood.
Maria Balden heeft een verhouding gehad
met l’Espoir. De vader van het melsjw was hier
evenwel tegen.
Zooals te begrijpen is, heeft dit drama in
het anders zoo rustige Nieuwstad groote beroe
ring gewekt Op de plaats, waar het drama zich
heeft afgespeeld, staan groepjes personen het
vreeselijk gebeuren te bespreken.
Vrijdagmiddag is een race-auto, die te
Noordwijkerhout met veel te groote snelheid een
gevaarlijke wegkromming kwam afrijden, aan
gebotst tegen een kinderwagen. Het ’arig
kindje van de familie D. werd uit den wagen
geslingerd en moest, erustig gewond, naar het
Maria-Zlekenhuls te Haarlem worden overge
bracht.
Een vijftien-jarig zusje, dat den wagen
duwde, kwam met den schrik vrij.
ne strekking bij het Centrale Comité aanhan
gig maken, Indien zjj door hetzelve zijn erkend
en zich hebben verbonden 10 pet. der Ingeza
melde en nog in te zamelen gelden aan dit
comité af te dragen.
Dit systeem, waarvan de bedoeling is het
saamhoorigheidsgevoel van het geheele land tot
uitdrukking te brengen, blijkt doeltreffend te
werken; plaatselijk ingezamelde gelden komen
in hoofdzaak de steunverleening in de ge
meente zelve ten goede en kunnen aldaar naar
eigen inzicht worden besteed; de aangenomen
decentralisatie ligt voorts de gedachte ten grond
slag, dat in de meeste gevallen ter plaatse zelve
de behoefte aan steun het beste kan worden
beoordeeld en dat een plaatselijk comité meer
invloed op de ingezetenen kan uitoefenen dan
het Centrale Comité in Den Haag.
Nauw omschreven voorschriften voor de be
handeling van steunaanvragen zijn de plaat
selijke afdeelingen niet gegeven.
Wat de verhouding betreft tusschen de afge
dragen gelden der plaatselijke comité’s aan het
Centrale Comité en de ultkeeringen, welke het
Centrale Comité aan de plaatselijke organisa
ties geeft, diene het volgende:
Ontvangen van de plaatselijke comité's
f 314.000, uitgekeerd aan de plaatselijke comi-
Tenelnde een practische werkwijze te bevorde- 1
ten is het Comité gesplitst in drie afdeelingen:
L Land- en Tuinbouw; n. Nijverheid en Mid-
denstand; III. Maatschappelijk werk.
Het Comité heeft bij de uitvoering zijn arbeid 1
op de volgende punten geconcentreerd: i
L het verleenen van aanvullenden en ophef-
den steun aan hen, die tengevolge van crisisver
schijnselen in moeilijkheden verkeëren en in wier
nood door instellingen van weldadigheid of an- 1
dere in den lande werkdene organisaties niet of
niet in voldoende mate kan worden voorzien;
n. het verleenen van aanvullenden steun, uit
sluitend in natura, aan ondersteunde werkloozen
(zoogenaamde B-steun) of bij' ’n werkverschaf
fing tewerkgestelden zoogenaamden C-steun).
in «4er gezinnen ernstige achterstand aan klee
ding, dekking en schoeisel bestaat.
De sub 1 genoemde steunverleening, admini
stratief bekend' als A-steun, wordt uitsluitend
gefinancierd uit door. Inzameling verkregen gel
den.
Geheel los hiervan staat het verstrekken van
extra hulp aan werkloozen (B- en C-steun),
welke uit door het Rijk ter beschikking van
het Nationaal Crisiscomité gestelde bijdragen
wordt verleend, volgens regelen door den Mi
nister van Sociale Zaken gesteld. Voor een
bijdrage krachtens deze regeling komen slechts
in aanmerking gemeenten, waar een van Rijks
wege gesubsidieerde steunregeling en/of werk
verschaffing toepassing vindt. De betrokken ge
meenten kunnen slechts een ultkeerlng ontvan-
ge op voorwaarde, dat van gemeentewege een
gelijk bedrag wordt uitgetrokken. De hulp dient
individueel en niet dan na een terzake inge-
steld onderzoek omtrent de aanvragen te wor
den verleend, en behoort alleen te warden ver
strekt Indien daaraan dringende behoefte be
staat; bu de beoordeellng moet op de eerste
plaats de duur der werkloosheid benevens de
grootte van het gezin in aanmerking worden
genomen. De steun dient tenslotte in natura te
Worden gegeven.
Tegenover de door het Nationaal Crisisco-
Bhité te verrichten werkzaamheden inzake extra
hulp aan werkloozen, <B- en C-steun) waarvoor
in de plaatseljjke comité's afzonderlijke sub-
comlté’s zjjn gevormd, waarin afgevaardigden
van werkgevers- en werknemersorganisaties ter
Plaatse zitting hebben, heeft de Minister van
Sociale Zaken zich bereid verklaard de bureau
kosten van het Nationaal Crisiscomité voor zijn
rekening te nemen. Dit zjjn de eigenlijke mate-
rieele bureaukosten; porti, reis- en verblijfkos
ten der leden en de noodzakelijke bezoldiging
van enkele ambtenaren. Noch door leden, noch
door het Dagelijksch Bestuur wordt eenige
vergoeding genoten, terwijl de localiteit (Kneu
terdijk 20) belangeloos door H. M. de Koningin
ter beschikking is gesteld. Giften, welke het
comié bereiken, komen derhadve voor 100
Pet. de~bestemming ten goede waarvoor zij wer
den beschikbaar gesteld.
Na den kouden nacht breekt de zon in
schuine stralenbundels door den ochtendnevel.
Het is een schouwspel, hier in den boomgaard,
om door Engelman of van de Woestjjne ver
klankt te worden, zoo teer en grootsch tegelijk.
Op een der wagens slaat onze rector bet
altaar op. Daar staan we gegroept om den goe
den en moedlgén priester, die al de vermoeie
nissen van kampleven en zorgen van deszelfs
organisatie trotseert, om den jongens den gees
telijken rijkdom van dagelijksche H. Mis te
geven.
Er wordt gecommuniceerd. Als er meer zjjn,
dan zich opgaven deelt de rector de laatste H.
Hosties onder ons uit. Ik duizel terug naar den
oorsprong dezer geste: En het brood in Zijn
heilige en eerbiedwaardige handen nemende en
het zegenende, brak hij het; naar de vertrou
welijkheid dier eerste Christeneeuwen.
de toekomst den Rijks werkman zoo
tegenlacht, dan is het begrijpelijk, dat hjj rich
afvraagt, of hij niet beter steuntrekker kan
worden.”
drama had te kwart voor vijf ’s middags plaats.
OmtrenJ de aanleiding tot het gebeurde kan
nog worden gemeld, dat de dader, mijnwerker
van beroep, en gewoond hebbende te Nieuw
stad, reeds een viertal jaren verkeering had
met Maria Salden. Hij was tien Jaar geleden
naar Nieuwstad! een boerendorp van 1500
zielen, 8 17 K.M. ten Noorden van Sittard ge
legen gekomen, na te Maastricht te hebben
gewoond. De verhouding tusschen den jongen
man en het meisje, alsook met de familie Sal
den was den eersten tijd uitstekend. Later is
er wi ij ving ontstaan met de vader en de zus
ters van het meisje. Deze schijnen l’Espoir
reeds lang te hebben gesard en getreiterd,
vooral in den laatsten tijd. De verhouding tus
schen den jongen en het meisje was echter uit
muntend.
l’Espoir had de familie Salden nooit of te
nimmer bedreigd, ook heeft er geen ruzie
plaats gehad, wel hadden er, zooals gezegd, pla
gerijen plaats gehad van den kant van de Bal
dens.
De jongeman beeft de daad dus in koelen
bloede gepleegd.
Naar wV Zondagavond laat vernamen, waa
de toestand van het ernstig gewonde meisje,
op dat tUlstip zeer zorgwekkend.
Als blijk van hun hooge waardeering voor de
vele en groote diensten aan het Episcopaat be
wezen, hebben Hunne Excellenties de Aarts
bisschop en de Bisschoppen aan den Procura
tor een feestgave toegezegd voor de schildering
van de kapel van het Nederlandsch College te
Rome, waarvan, aooals bekend, de jubilaris
rector is.
In zijn functie als procurator moge Mr. Eras
In de eerste plaats en meer onmiddellljk bet
Hoogwaardig Episcopaat hebben gediend, hij
heeft als zoodanig ook voor het welzijn van de
geheele Nederlandsche Kerkprovincie gearbeid
en zeer vele personen particulier aan zich ver
plicht. Maar daarenboven heeft hij tijdens zijn
werk te Rome, buiten zijn procurators-functle
door zijn onvermoeibare dienstvaardigheid en
hartelljke vriendschap talloozen aan zich we
ten te verbinden en door zijn
eigenschappen den Nederlandschen
de Eeuwige Stad hoog gehouden en
gemaakt.
In verband heeft zich een uitvoerig Comité
gevormd, dat/rilt zilveren jubileum wil benut
ten om Mgr. Eras een blijk van erkentelijkheid
te geven. Wij zjjn overtuigd, dat zeer talrijken
in den lande zich hierbij wenschen aan te
sluiten.
Het is ons bekend, dat de jubilaris geen per
soonlijk geschenk wenscht, ook is zijn verlan
gen, dat wegens de tijdsomstandigheden een
meer luisterrijke viering van zijn jubilé ach
terwege moge blijven. Maar het zal hem aan
genaam zijn. Indien zijn feest aanleiding mag
zijn, dat een gave wordt bijeengebracht voor
het College, waarvan hij rector is, en dat in zoo
menig opzicht nog nadere voltooiing vraagt
De bijeengebrachte jubilégave zal in de eerste
plaats worden besteed voor de kapel, terwijl,
zoo mogelijk, ook een gedeelte zal dienen voor
verdere bibliotheekvorming.
Wij houden ons verzekerd, dat deze bestem
ming van de hulde-gave de hartelljke instem
ming zal hebben van alle vrienden van den
jubilaris.
De penningmeester van het Comité, de heer
Frans Twaalhoven, Catharijneslngel 42 te
Utrecht, zal gaarne voor genoemde doeleinden
bedragen in ontvangst nemen, liefst per post
giro op No. 77418, en wel vóór Dinsdag 10 Oc
tober.
De bedoeling is nJ. om aan Mgr. Eras
feestgave van Katholiek Nederland aan te bie
den voor zijn vertrek naar Rome, dat om
streeks 20 October valt. Gaarne zou het comité
de jublleumgift vergezeld doen gaan van een
album met de handteekeningen van hen. die er
toe hebben bijgedragen.
In het Hulde-Comité hebben zitting geno
men:
Mgr. O. C. Prinsen, ’s-Hertogenbosch, voor
zitter; Mgr. Dr. J. H. E. J. Hoogveld, Nijme
gen, Secretaris; F. Twaalfhoven, Catharijne-
singel 42, Utrecht, Penningmeester; Dr. H.
Ahaus, M1U-H1U; Mgr. Dr. G. A. H. Bauduln,
Roermond; Mgr. Th. M. P. Bekkers, Voorscho
en; Prof. Dr. I. J. M. van den Berg, Drieber
gen; Broeder Bernardus Maria, Br. O. L. Vr.
v. Lourdes, Dongen; Mgr. J. Biermans, Mill-
Hill: Pastoor Dr. J. P. Le Blanc, Tilburg; H.
M. J. Blomjous, Tilburg; Dr. W. A. Boekelman,
Utrecht; Kan. Tarcislus Bootsma, O. Praem.,
Namen; Pastoor A. J. v. d. Brekel, Zevenberg-
sche Hoek; Dr. L. Brennlnkmeyer, Amsterdam;
Prov. A- Broeken, Missiehuis H. Hart, Tilburg;
Jan Eloy Brom, Utrecht: Deken Dr. Ch. A. M.
van Dam, Bergen op Zoom; Dr. K. A. F. Dee-
len, Tilburg; F. T. H. M. Dobbelmann, Nijme
gen; Z. Baron van Dorth tot Medler, Duiven;
A. C. R. Dreesmann, Bussum; W. J. R. Drees-
mann, Amsterdam; A- N. Fleskens. Geldrop;
Mgr. Dr. Th. J. A. J. Goossens, Tilburg; Mr. C.
De heer Salden, gepensionneerd spoorwegar
beider te Nieuwstad. tevens lid van, den Raad
dier gemeente, was met zijn zes kinderen aan
het wandelen. Toen zij op den HiUenderweg
liepen, zagen zij in de verte l’Espoir naderen,
die op hen kwam toeloopen. Toen hij dicht bij
liet gezelschap was gekomen, haalde hij plotse
ling, zonder een woord te zeggen, een revolver
te voorschijn, waarmede hij een aantal schoten
loste. Het wandelende groepje vloog ontzet naar
alle kanten gillende uiteen. Zooals gemeld, werd
Maria Salden door een kogel in het hoofd ge
troffen, waardoor zij op slag werd gedood. De
zeventien-jarige Lena Salden kreeg een kogel
in den rug en een in de hand.
Vervolgen sloeg de jongeman de hand aan
zichzelf.
Dit alles speelde zich in enkele oogenblikken
af. Onmiddellljk: schoten van alle kanten om
wonenden en voorbijgangers toe. De gemeente
veldwachters en de burgemeester van Nieuw
stad, alsmede de pastoor waren vrij spoedig
na het gebeurde, dat groote verslagenheid had
gewekt, ter plaatse. Dr. Joosten uit Sittard
verleende de eerste hulp. Het zwaar gewonde
meisje werd onmiddellljk met een voorbij ko
menden auto naar het ziekenhuis te Sittard
vervoerd, waar men tot operatief ingrijpen
moest overgaan. De twee Ujken heeft men nog
gerulmen tijd op den weg laten liggen, alvo
rens ae naar bet hospitaal over te bnéngen. Het
M. J. F. Geseling, Amsterdam: Regent
J. A. Govaerts, 8t. Michielsgestel; Prof. P. J.
M. van Grinsven. Haaren; Prof. P. G. Groe
nen, ’s-Gravenhage; Jac. de Gruyter Sr. ’s-Her
togenbosch; Mr- J- N. J. E. Heerkens Thjjssen,
Haarlem; Mgr. P. N. J. Hendrikx, ’s-Hertogen-
bosch; Pater Hyacinth Hermans, OP. Rotter
dam: Mgr. A. Hermus. St. Michielsgestel; F.
Herold, Utrecht; Mgr. D. Huurdeman, Utrecht;
Abt M. F. Jansen. O.C1S„ Rome; President Dr.
J. de Jong, Rljsenburg; P. H. de Jongv. d.
Heuvel, Tilburg; H. Kuypers, Rotterdam; Mr.
Dr. D. A. P. N. Kooien. ’s-Gravenhage; Rector
Dr. B. Lijdsman C-ssR., Wittem; J. P. Lijn
kamp, 's-Gravenhage; Mr P. H. Loeff, ’s-Her
togenbosch; Broeder Matthias, Broeders O. L.
Vr. Onb. Ontv., Maastricht; Mgr. M. P. J.
Möllmann, Haarlem; H. J. A. Mlddendorf, Rot
terdam; Prof. B. H. Molkenboer, O.P.. Nijme
gen; Rector P. J. M H. Mommersteeg. Nij
megen; A. Mutsaerts v. Spaendonck, Eppeg-
hem, België; B. Mutsaerts v. Spaendonck. Cap-
pellen, België; J. F. Mutsaerts. Brussel; Jhr.
Mr. F. J. M. v. Nispen tot Sevenaer, Arnhem;
Jhr. Mr. A. v. Nispen tot Sevenaer, ’s-Graven
hage; Prelaat H- Noots, O. Praem., Rome;
Mgr. J. M. van Oers, Breda; Dr. R. van Op-
penraay 8.J.. Rome; Mr. R. J. H. Patijn, Rome:
Mgr. Dr. H. A. Poels, Heerlen; Dr. R R Post.
Rome; Mr. C. Pimzen, Nijmegen; Mr. C. P. M.
Romme, Amsterdam; Jhr. Mr. Ch. Ruys de Bee-
renbrouck, Sulderas bij Vorden; Mevrouw F.
SteenbergheRngerlngh, Soesterberg; Dr. P.
M. Rutten, O.S.Cr., Rome; Prof. Dr. Ir. J. L J.
M. Schmutzer, Utrecht; Mgr. Jan Olav Smit,
Rome: Mgr. C. A. A. van Son, Nijmegen; J. A.
H. Stelnweg, Nijmegen; Frater Tharclclo, Fra
ters v. Tilburg, Tilburg; Jan Stuyt. ’s-Graven
hage; W. A. Twaalfhoven, ’s-Gravenhage;
Mgr. Dr. Th. Verhoeven, 's-Gravenhage; Pas
toor A. M. C. L. Vermeulen, 8.J., ’s-Graven-
hage; Mr. T. J. Verschuur, 's-Gravenhage; Mr.
E. H. J. Baron van Voorst tot Voorst, Ubber-
gen; B. H. Vroom Wzn., Amsterdam; Mr. M.
A. M. Waszink, Roermond; A. J. M. van Welle,
’s-Gravenhage; L. M. Weterings, Haarlem;
Mr. J. F. A. M. Wierdels, Nijmegen; Mr. A. L
M. J. Baron van Wijnbergen, Utrecht.
■mans moge hét een en ander medegedeeld
worden over de werkzaamheden van bet Comité
in het afgeloopen jaar.
Tot 1 September 1933 Is ontvangen:
aan giften in geld rond 1.550.000.—
waarvan door de dagbladpers werd
ingezameld
Het keerde uit tot dien datum:
in geld 635.000
in natura 300.000.—
terwijl nog is vastgqlegd 170.000.—
De uitgaven kunnen worden gespecificeerd als
volgt: geld 61 pCt., kleeding. dekking 23 pCt„
brandstof 6 pCt., kunstmest 10 pCt.
Als hoofdposten mogen voorts nog vermeld
worden:
steun aan beeldende kunstenaars en toonkun
stenaars
schipperssteun 26.478.53
steun voor kampwerk ten behoeve van
jeugdige crisiswerklooeen 25.000.
Een belangrijk deel van het Crisiswerk is de
goederendistributie geweest.
In het geheel werd een hoeveelheid van
744.450 KG. of plm. 180 wagon-ladingen groen
ten aan behoeftigen uitgereikt. Voor het Nati-,
onaal Crisiscomité brachten deze distributies uit
gaven mede ten bedrage van 3 204.34. door de
plaatselijke comité’s werd daarvoor 1.606.12 bij
gedragen. Overwogen wordt deze distributes in
den komenden winter te hervatten.
Wat den steun aan de kleine boeren betreft,
heeft het Comité gemeend, mede in verband met
de thans in werking getreden Regeeringsmaat
regelen, zich van het verleenen van verderen
rechtstreekschen steun aan land- en tuinbouw te
moeten onthouden.
Met betrekking tot de extra-hulp aan werk-
loozen kan worden medegedeeld, dat voor 1934
door de Regeering, evenals de beide vorige jaren,
een bedrag van 750.000.is uitgetrokken.