STADSNIEUWS
M g Ti 7
t t K F
Leiden ontzet
2
W erk verschaf fing
tiLlK ÊElh
i Wee-a
vo
1
Ah
■^7 tilt gg: l
DINSDAG 3 OCTOBER
Stra
De F okkebrug-misère
HET VE1LIGHEIDSMUSEUM
OFFICIEELE
Een zilveren jubileum
MEDEDEELINGEN
Hinderwet
Drankwet
GRAALNIEUWS
ALGEMEENE GEZELLENDAG
JULIO BAGHY
Personalia
C. Dienst der Gemeentewerken
H. Mis op het kerkhof
Maandbericht September 1933
ALKMAARS OUDSTE
PLEKJE
Tentoontslling in de -
Ambachtsschool
Voor Alkmaar en omstreken in
werking getreden
SANEERFNG IN HET BROOD-
BAKKERSBEDRIJF
CLUBKAMPIOENSCHAP
ALCMARIA
NUTSSPAARBANK TE
ALKMAAR
INSCHRIJVINGEN
H ANDELSREGISTER
HET „ACTIE-COM1TE” VOOR
DEN TUINBOUW
GEM. RADIO-DISTRIBUTIE-
BEDR1JF
De heer D. G overs 25 jaar lid
van den Raad
I
B. en W. vragen voor de door hen
gekoesterde plannen een crediet
van f 73.960
Nederl. R.K. Bond van Transport*
arbeiders „St. Bonifacius”
District Alkmaar op Zondag
IS October
B. Dienst der Plantsoenen
a
Voorstel tot schadevergoeding aan
den aannemer
De viering dit jaar in het teeken
van Oranje
Een grootsch plan
A. Grondbedrijf en Sportpark
Er is van alles te koop!
Uurloon van 38 cent
(Hif --Cl
Een warm pleidooi voor de ver
fraaiing van het Kerkplein-
St. Laarensstraat
HOE Z.AL ALKMAAKJ
OUDSTE, PLE.XJE IN
ER UIT ZIEN 7
o
van 26 September tot en met 2 October 1933
Woensdag 4 October
de
Alkmaar, 30 September 1033.
(Staatsblad 1031. w. 47«)
Alkmaar, 2 October 1933
Friescheweg,
HET BESTUUR
HOE ZAL
ALKMAAR. 3
OUD3TL
PLEKJE
1954
I M
werd in alle vereenigingen success!'
afdeeling opgericht voor de gehuwd
reeds in 1872.
Evenzoo ontstonden afdeelingen voor de pa-
de het winterseizoen komen de volgende werken
In aanmerking:
-Lijn 1 Hilversum, lun 2 Hulzen, lijn 3 Da*
ven try van 1035 tot 24.—, lijn 4 Brussel I van
12.20 tot 19.10, Parijs van 19.10 tot 24.■-
Kapelaan en Vice-praeses
C. P. O. PERSOON Jr
Burg en Weth. van Alkmaar,
WENDELAAR. Burgemeester.
A. KOELMA. Secretaris.
der
die
De
was c
wel 6
Bakk:
honge
extra
de A
contn
ten n
Bern
den 1
voor
hem
ker n
den 1
De
lastig
zoo i
genot
tenen
wage:
den I
boete
bocht
word
rent,
werd
tie d
leeioi
f 3000
woon wagenpark
Red
onzen
als ge
rechtt
is. wa
pad 11
ach tel
jongrr
der h
achtei
plaats
Bastei
kanto:
waart
been 1
ter zo
zich 1
niet a
rechts
slecht
E
woon
14 A
den
nog
tie-u
slopr
dlgdi
opge
De
dat
abeo:
gedli
20 d:
tot s
daad
De
had
reus:
Race
hem
toen
graj
wacl
de
blau
zelf
om
deel
In s
ER UIT ZIE.M
De
veel c
Vrijda
nu oo
rechts
heer
aan h
waaro
heer
bracht
voor t
het h<
ehaull
den v
- zóu h<
leelük
een dt
werd
den h<
entege
hebbel
van 't
Ijver, i
trad, i
heer i
avond
met e
drukk
teurs.
ten sl
en ve
nent
gelegd
overtr
Htieve
De Alkmaarsche rennersclub Alcmaria hield
gisteren een kampioensrit 300 M sprint
J. Kemp werd winnaar Hij klopte A. Zuiddam
met een banddikte. Derde werd J. Zandvoort,
die in zijn serie den sneteteii tüd maakte.
Onzerzijds enkel deze opmerking. Hoezeer wij
uit aesthetisch oogpunt bovengenoemde oplos
sing zouden toejuichen, dient o.i. allereerst re
kening te worden gehouden met den toestand
der gemeentekas En dan zijn wij er nog niet'
zeker van, dat deze een aderlating van ruw
geschat een ton zal kunnen dragen.
Algemeene vergadering op Woensdag 4 Oct.
as., 's avonds om 8 uur. in het gebouw St. Wil
li brordus, Oudegracht 130.
Gezien, de belangrijke besprekingen, is aller
opkomst gewenscht.
hoogte zjjn
Belsngstel-
vereenlging
van de
j de aanpeemsotq,
overeen met net voor-
3 Het maken van een nieuw tracé voor de
Zulderhoutlaan. tusscheri den toegangsweg naar
het Sportpark en het verlengde van de Hard-
draverslaan, met inbegrip van wegverharding en
beplanting 4915.
4. Uitvoering van verschillende plantsoenwer-
ken als verbeteren van grasmatten, zuivering
van beplantingen, bijwerken van rasterwerken,
ophoogen en beplanten terrein Houtvaart. be
planting terrein Wognumsche buurt, beplanting
terrein nabij gymnasium en nabij de Vondel
school. geraamd op 35315.
Dl 5T. LAUSLNJJTS SlHANDHAArO ZOOALS ZW NU 15. ME.T UITbkllOINa VAN
gtT OtBOUW OER M.M. LtVlNJVlkl. M»
Allernaar krijgt daardoor bij de monumentale
Groote Kerk stedeschoon uit de middeleeuwen
een begrenzing van het kerkplein met een
schilderachtigen hoek: Politiebureau met poort
gebouw, 't Hooge Huys en de winkels der firma’s
Haytema, Ter Burg en Wester.
Een nieuw politiebureau is hoog noodig:
gelegenheid is er nu, om aan Alkmaarders en de
vele vreemdelingen, die Alkmaar bezoeken, te
toonen, dat onze oude stad naast den kunst
en schoonheidszin van de middeleeuwen ook een
uitstekenden modernen stede bouw ként, die
ontlat goede kunst nu eenmaal altijd goad is
zich uitstekend by elkaar aanpast.
■et is ons bekend, dat die bebouwing van het
Kerkplein een hartewensch is van onzen burge
meester. Moge de' Alkmaarsche regeerders tot
dezen bouw eendrachtig besluiten, niet alleen,
omdat een nieuw politiebureau noodzakelijk, ‘n
aanpassende bebouwing hooglijk gewenscht.
werkverruiming uiterst nuttig is, maar ook, om
dat de vervulling van den besten wensch van
onzen scheidenden burgemeester voor hem een
zeer groote voldoening zal zijn.
tot uitvoering van dé diverse werken in werk
verschaffing
II. te bepalen dat bü deze werken het uur
loon 38 cent bedraagtbovendien wordt een
huurbjjslag uitgekeerd van 2.3 van hetgeen de
huur meer bedraagt dan 3.per week, met
dien verstande, dat de bijslag niet meer dan
150 per week bedraagt.
Er zal zooveel mogelijk in accoord worden ge
werkt. met dien verstande, dat er geen onder
aanneming mag plaats hebben en dat wordt ge
werkt tegen zoodanig loon, dat bü flink werken
gemiddeld 38 cent per uur kan worden yerdlend.
Overigens gelden ongeveer dezelfde bepalingen
als in vorige jaren.
III. Aan Burgemeester en Wethouders voor
de uitvoering van de onder I genoemde werken
de benoodigde credieten toe te staan tot een
bedrag van 73 960
IV. Burgemeester en Wethouders te machti
gen. in de lijst van werken sub I. en in de be
palingen sub II. de wijzigingen aan te brengen,
die nodig mochten zlin voor de verkrijging van
Rijks- en provinciaal subsidie in de kosten van
die werken;
V. de hiervoor genoemde uitgaven voor zoo
veel noodig te zijner tijd nader te regelen bü
suppletoire begrooting. waarbü tevens kan wor
den beslist, hoe de bedragen over de verschil-"
lende takken van dienst moeten worden ver
deeld.
Voor het te Utrecht gehouden examen van
den R. K Schoolraad voor het diploma Be-
waarschool-onderwüzeres slaagden onze plaats-
genooten de dames H. P. Husken, L. J. Pronk
en Th. J. M Roeleveld.
/z'-
Noord-Holland te geven en dat in onze stad een
Comité van Aanbeveling kon worden verkregen,
waarvan de samenstelling is als volgt:
Mr. W. C. Wendelaar. burgemeester, eere-
voorzitter; mr. A. Koelma. secretaris der ge
meente; dr. J. Hemelrük. rector van het Gym
nasium; drs. M. van der Weijst. directeur R K.
Lyceum; C Chr. Dun. insp. Lager Onderwijs
in de Inspectie Den Helder; E. Rahder. inspec
teur Lager Onderwijs in de inspectie Alkmaar;
mr. D. Basten, kantonrechter; O. Tjatema. di
recteur Rükskweekschool voor Onderwijzers; dr
J. Post ma. directeur Gemeentelüke Handels-
school; J. H. de Groot, directeur Gemeentel.
Handelsavondschool: Ed. P. Rengs, pastoor en
deken: L. C. Biesta. pastoor; <te W. D. M.
Baar. Ned. Herv. predikant; ds J. Deetman,
Ned. Herv. predikant; ds. F. Kuiper, Doops
gezind predikant; ds. -H. Makklnk, Evang. Luth.
predikant: S. W, Arntz, voorz. Kamer van
Koophandel voor Hollands Noorderkwartier;
D. J. Scheffel. secretaris dezer Kamer; M. E.
Emmerllng. voorzitter Kamer van Koophandel
voor West-Friesland te Heiloo; W. Voorthuysen,
voorzitter Volksuniversiteit; C. Ch. Walraven,
commissaris van politie; N. J. M. Dresch. bi
bliothecaris Museum-Bibliotheekmr. W. Stap,
advocaat; J. W. Bouwmeester, directeur van het
Post-, Telegraaf- en Telefoonkantoor; N An-
driesma, chef-redacteur Noord-Hollandsch Dag
blad.
De directeur van het Veillgheidsmuseum te
Amsterdam'deelt ons mede, dat op Donderdag
5 October as. des namiddags te half 4 de Rei
zende Tentoonstelling van het Veillgheidsmu
seum in de Ambachtsschool te Alkmaar zal
worden geopend.
De expositie, welke een 'bescheiden uittreksel
is van hetgeen in het Veillgheidsmuseum is
tentoongesteld, heeft ten doel, belangstellen
den in de veiligheid, die niet in de gelegenheid
zün het Veiligheidsmuseum zelf te bezoeken,
eenigszlns op de hoogte te brengen van eenige
belangrijke middelen ter voorkoming van on
gevallen in fabriekeff en werkplaatsen en in
het huisgezin.
De tentoonstelling kan op de uren, waaro))
de school voor de lessen geopend is, bezocht
worden.
Nadere inlichtingen worden gaarne verstrekt
door den directeur van het Veillgheidsmuseum.
Hobbemastraat 22. Amsterdam, telefoon 22060
en dodk den directeur der Ambachtsschool te
Alkmaar, telefoon 585.
Vrijdag 8 October as. zal het 25 jaar gele
den zijn, dat de heer D. Covers gekozen werd
tot lid van den Alkmaarschen raad.
Ten einde tegemoet te komen aan den
wensch van velen om hem op dien dag geluk
te wenschee., zal de jubilaris daartoe gelegen
heid geven Vrüdagmiddag 4 uur in hotel Proof.
Langestraat.
Wü vermoeden zoo. dat er dezer dagen nog
wel gelegenheid zal zün nader terug te komen
op dit heugelijk feest van onzen waardigen
raadsnestor.
De G. V Is de baanbreker geweest voor andere
organisaties! Zij had kunnen zün de eenige
Katholieke Sociale vereeniging voor iedereen!
Deze vereeniging. die te midden van de vele
moellükheden op haar tocht van de maat
schappelijke stroom van het leven heeft onder
vonden en nog ondervindt, vervolgt gestadig
haar weg en wil op 15 October op Zondagmid
dag den jongen werkman uit het district Alk
maar oproepen voor haar oude en tegelük
nieuw program te demonstreeren. Jongemannen
uit deze stad en heel ons district, ziet uw ver-
eenlgtng als een instituut, dat u niet missen
kunt en dat u door aansluiting en beleving van
het program steeds sterker moet maken! Zij is
gebleken voor u de vereeniging om uw juiste
maatschappelüke richting te kunnen bepalen
Moge de as. districtsdag hiertoe iets büdra-
gen!
waarbü de priester enkel thuis hoort in de Kerk
en voor de samenleving in zün geheel geenc
richtlünen heeft aan te geven en daar een luid
protest heeft te laten hooren. waar men han
delt niet overeenkomstig het voor Christus ge
predikte Evangelie.
De Gezellenvereeniging te niet alleen voor de
jonge werkers uit den werkmansstand de eerste
organisatie geweest in Nederland, maar ook
voor de jongeren onder de 17 en 18 jaar, voor
de z.g. schoolvrüe jeugd, eveneens voor de ge
huwde mannen en zelfs voor dé patroons. Ter
wijl de patronaten eerst rondom 1900 ontston
den, hadden alle Gezellenvereeniglngen reeds
lang te voren haar eigen afdeeling: leerlingen.
In A dam reeds in 1870. Waar gaandeweg 'vele
gezellen in t huwelijk traden en voor den ge
huwden werkman nog geen organisatie bestond
'de R. K Vollcibond ontstond reeds yin 1888),
•lük een
I. A’dam
In het WesUand werd in den winter van 1932
een ..Actie-comité" voor den Land- en Tuinbouw
opgericht. De leden van dit comité meenden
het nu eens echt met den tuinbouw; zu bedoel
den heusch geen politiek; alleen maer, er moest
noodig worden gewezen op de nooden en behoef
ten waaronder het platteland leed.
Het comité hield eenige politiek zeer be
wogen vergaderingen, en op een van de eer
ste waren zelfs Tweede Kamerleden uitgenoo-
digd.
Dezen hebben aan het eind der vergadering
to enop ondubbelzinnige wüze hun verontwaar
diging gelucht over de onbehoorlüke en onbe
dachtzame manier, waarop het ..Actie-comité*
meende de belangen van de tuinders te moeten
dienen.
Na drie vergaderingen kwam de politieke aap
al uit de mouw, toen de meeste comlteleden
stevige faaallen van ..boer Braat’’ bleken te zün.
die al deed het comité dan ook niet aan po
litiek op een vergadering geducht zün mond
roerde met goedvinden van het comité
Het wordt nu weer wrinter en de tuinders krij
gen tüd om te vergaderen.
En nu verschünt in Loosdulnen weer eens een
„Actie-comité" dat vermoedelük ook „niets met
politiek te maken zal hebben.”
Het comité had voor zün eerste vergadering al
een „urgentie-program” klaar, waarvan iedere
tuinder kon smullen.
Er ontbrak nu werkelük niets aan; eigenlük
nog alleen maar de verklaring, dat men onver-
wüld de crisis door de Regeering wenscht opge
heven te zien.
De oude leuzen omtrent de sociale lasten, de
steunregeling, slappe houding van die en - van
gene, waren er rijk in vertegenwoordigd.
Aan crltiek in de vergadering geen gebrek.
Een ex-comitélld uit het Westland, dat zich
twee jaar geleden aardig in de politieke kaart
liet kuken. verzekerde dat ..het Westland zich
achter het Loosdulnsche comité stelde.”
Het WestJand zal dan echter heel klein blijken
te zün. gezien het feit dat het voormalige „Actie
comitégeenerlel succes heeft mogen boeken.
Natuurlük zal dit nieuwe comité betuigen dat
zü niet aan de politiek denkt maar alleen de
belangen van den tuinbouw op het oog heeft.
Doch dan dient de vraag gesteld: ..Waartoe
dit comité?”
Daarnevens zün de erkende Tulnbouw-organl-
satles die op beter wüze dan het ..Actie-comité
de belangen van den tuinbouw behartigen?
Daameven zün de erkende Tuinbouw-organi
saties die toch zeker wel het uiterste voor den
tuinbouw trachten te volbrengen.
Wat denkt nu een dergehjk ..Actie-comité’
voor nut te kunnen doen?
De tuinbouw heeft aan een dergelük „Actie
comité” allerminst behoefte.
Dochboer Braat mist zijn zeteL
Wie weet?
Burg en Weth. van Alkmaar,
WENDELAAR, Burgemeesle-
A. KOELMA, Secretaris.
Katholiek Alkmaar moet op de
van den algemeenen Gezellendag!
ling voor en medeleven met deze
en jongemannenbeweging moet één
vruchten zün van zulk een dag. Welk een ver
eeniging is beter in staat dan de Gezellenver-
eeniging om te getuigen van een beproefd en
ook nog voor deze tüden geschikt katholiek
sociaal program? De groote maatschappelüke
ideeën en richtlünen van Ti christelüke samen
leving, neergelegd door Paus Leo XIII in Rerum
Novarum en door Paus Pius XI in Quadrage-
simo Anno, waren bekend aan en werden neer
gelegd door Kolping in het program van zün
in het jaar 1846 in Duitschland gestichte Ge
zellenvereeniging. Vóór 1868 bestond in Neder
land geen enkele Kath. Soc. organisatie noch
voor jongeren, noch voor ouderen. De drang
naar .rich vereenigen" werd hier en daar reeds
gevoeld! Tegelükertüd en zonder het van elkaar
te weten, groepeeren rich de jongeren uit den
werkmansstand te Adam en Bergen op Zoom
en evenals te Elberfeld vroegen deze één pries
ter om richting en leiding. Hieruit moet toch
wel duidelük zün voor den jongeman van he
den. dat hü ook op den dag van vandaag geen
maatschappelijk stelsel mag aanhangen, wasr-
bü het werkterrein van de Kerk beperkt wordt
binnen de grenzen van het gebouw, waar Zon
dags de geloovlgen te samen komen en dat
daarbuiten alles door de Staat kan worden ge
daan; opvoeding door den Staat, jeugdbewe
ging door den Staat, zelfbepallngsrecht van
zedelüke normen van de samenleving enz. en
In den loop der maand September werd op
de spaarbankboekjes Ingelegd 164 046.14 en
terugbetaald 148.118 60, derhalve meer inge
legd dan terugbetaald 15.927 54.
Het aan de inleggers verschuldigde kapitaal,
bü den aan vang van dit jaar 3.370571B7, be
draagt thans 3 477 235 63
Het aantal in den loop van September nieuw
uitgegeven boekjes bedraagt 113. Ingetrokken
werden 55 boekjes. Het aantal in omloop zünde
boekjes bü den aanvang van dit jaar 9758, be
draagt thank 10.110.
Van dit aantal behooren 7537 aan personen
of instellingen te Alkmaar gevestigd; 1812 aan
personen elders woonachtig en 961 aan school
spa arders.
Onder de in September uitgereikte 113 nieuwe
boekjes zün begrepen 9 boekjes voor jongge
borenen top deze boekjes plaatst de Spaarbank
een eersten inleg van f 1.
De lediging in den loop der maand Septem
ber van 275 spaarbusjes leverde een bedrag
lan 3643.51 aan kleine besparingen op In het
tüdvak van 1 Januari30 September werden
2656 busjes ter lediging aangeboden, waarbü
bleek dat in totaal 3653929 was bespaard.
Ingekomen te een verzoek van de wed. J. H.
Smitde Graaf, alhier, om een verlof B
verlof voor den verkoop uitsluitend van alcohol
vrijen drank voor gebruik ter plaatse van ver
koop in het perceel Lombardsteeg nr. 17.
Binnen twee weken na dagteekenlng dezer
kan een ieder schriftelük bezwaren tegen he*
verleenen van dit verlof indienen.
De herdenking van Leiden’s ontzet staat dit
jaar in het teeken van Oranje. Niet alleen is da
optocht voor het grootste gedeelte gewijd aan de
betrekkingen, die in den loop der jaren hadden
bestaan tusschen Oranje en Léiden, ook de
taptoe was dit jaar bijzonder groot en de stoet
was büzonder levendig en geestdriftig.
Dit jaar had ook een kranslegging plaats
bü het 3 October-monument op de Jan van
Houtkade. welke plechtigheid door een dujC
zend koppige menigte werd gadegeslagen Daar
na trok de stoet naar het v. d. Werf-park,
waar voor het standbeeld van Pieter Adriaans*,
v. d. Werf de gebruikelüke indrukwekkende,
plechtigheden plaats hadden. Het muziekcorps
van de Koloniale Reserve uit Nümegen blies
de taptoe Ook hier was de belangstelling
overweldigend. Met monument was verlicht en
tüdens de plechtigheid werd tusschen de hoo
rnen van het park bengaalsch vuur getaand.
De morgen van den eigenlüken dag bracht
de gebruikelüke feestelükheden. Op stras*
heerschte intusschén een levendige drukte, waar
van de vele straatkunstenaars gebruik maakten
om hun kunsten te vertoonen. Zü maakten
goede zaken.
Om twee uur begon het middagfeest. ditmaal
beslaande ir. een grooten historischen, allego-
rtechen optocht, volgens het plan van den -ge-
meente-archlvaris, dr. mr J. W. Verbürgt en
voorstellende belangrijke gebeurtenissen en
personen uit de geschiedenis van Leiden, waar
bü speciaal het licht viel op de nauwe betrek
king die er steeds heeft bestaan tusschen Oranje
en Leiden.
De optocht geleek veel op een bonte revue van
allerlei belangrijke gebeurtenissen uit Leiden’s
historie. De costuums uit de verschillende tijd
perken gaven aan het geheel een fleurig cachet
en de artistieke verzorging door den heer Jan
de Quack liet niets te wenschen over. De belang
stelling was enorm.
Het feest wordt vanavond voortgezet met wr-
schillende vermakelükheden Een groot luister
rijk vuurwerk op het Schuttersveld zal de feeste
lijkheden besluiten.
Bij besluit van 29 September 1933 is aan de
N. V. American Petroleum Company. 's-Gra-
venhage. vergunning verleend tot het oprichten
van een oodergrondsche benzine-bewaarplaats
met aftapinrlchting vóer en ten behoeve van
het personeel Metiusstraat nr. 1. alhier.
troons. n.l. voor de leden, die zich door vek-
vaardigheid. dank zü de vorming in de veree
niging, wisten op te werken tot een s-lfstan-
dlge «naatschappelijke positie. Dit verklaart,
dat de oudste vereenigingen heden ten dage
nog. naast een afdeeling Gezellen, een afdee
ling leerlingen, gehuwden en patroons hebben.
De krutekinderen. die zich vóór Zondag heb
ben opgegeven voor Bergen, worden morgen
middag om 1.15 uur aan het Graalhuis ver
wacht.
In de maand October zullen de turr.lessen
’n half uur later beginnen, dus van 1%8'4
uur en van 8%—9% uur, alle andere clubs be
ginnen om 8 uur.
De Graalleden van de St. Laurentius- paro
chie kunnen hedenavond na het Lof nog op
haar club komen, Graalhuis, Oudegracht 283.
Dat er een groot aantal maatregelen genomen
is tegen de eventueele overtreders, blükt wel
hieruit, dat ate een broodbakker beneden den
gestelden prijs verkoopt en er mee doorgaat,
hü op de zwarte lust wordt geplaatst en dan
van geen der meelfabrieken meel meer kan
betrekken, dus geheel wordt uitgesloten. Daar
bij komt nog de hooge boete, welke hü in dit
geval heeft te betalen om weer van die zwarte
lijst geschrapt te kunnen worden.
De volgende plaatsen zün bü de Alkmaar
sche saneering aangesloten:
Oud-CarspeL Noord-
I Broek op Langendük.
Pancras. Koedük. Oudorp. Ooterleek. Rusten
burg, Ursem. Schermerhorn, Stompetoren. Zul-
dervaart. Omval. Groot-Schermer. Driehuizen,
Bergen. Bergen aan Zee. Schoort. Egmond aan
Zee. Egmond aan den Hoef. Rinnegom. Egmond
Binnen. Heiloo. Limmen. Uitgeest. Akersloot.
Julio Baghy, een Hongaarsch schrijver van
oorspronkclüke Esperantowerken, Ud van de
Esperanto-Akademie, komt in Zaandam. Pur-
merend. Hoorn, Alkmaar en Beverwük een cur
sus geven volgens het systeem van den Hon-
gaarschen geestelüke Andreo Cseh.
Is Andreo Cseh iemand van wondere gaven,
die zün talenten op buitengewone wüze weet te
gebruiken, hetzelfde kan gezegd worden van
Julia Baghy. De eerste te de „uitvinder” van
de .methode”, van het steeds terugkeerende
.Jeest”, om met den hoofdinspecteur van het
Lager Onderwijs in Den Haag, den heer A.
Rienks te spreken, de tweede is de man van de
praktijk, geschoold door jarenlange ondervin
ding. doorkneed in de geheimen van wereldtaal
en Cseh-methode.
Dertien weken duren zün lessen, één avond
in de week. In dien rijd komen de deelnemers
zoover, dat zü niet enkel de spraakkunst ken
nen. welke overigens zeer eenvoudig is, maar
bovendien in staat zün eenvoudige gesprekken
te voeren, vlot en vloeiend in zuiver Esperanto.
Het hoofd schudden en volstaan met een
▼erklaring van niet mogelük. daarmede is de
scepticus er niet! De openbare proefles op 8
October a-s. stelt elk in de gelegenheid zelve
een idee te vormep over de werkwüze van Julio
Baghy.
Zün komst in Noord-Holland zal een expe
riment zijn, een experiment althans voor hen
die den eenvoudigen. sympathieken Hongaar
nog niet kennen. Want voor wie hem kent te er
geen sprake meer van experimenteeren. Voor
ben te zün komst een uitbreiding van zun
groote successen elders.
De oorsprong van de Cseh-methode. die o.a.
bestaat in het uitsluitend gebruiken van Es
peranto, van den beginne af aan, en in het uit
schakelen van alle leerboeken, ligt in Bibiu
(Hermannstadt) in Transsylvanlë. De cursus
daar in 1920 gehouden, voor een gehoor .dat
Uit de meest verschillende nationaliteiten be
stond, moest gegeven worden op een büzondere
wüze, een eigen manier, die zou uitgroeien tot
een machtig hulpmiddel in de verbreiding der
internationale taal. Want dat is het geworden
buiten twijfel.
In talrüke landen vierde de methode van
Andreo Cseh sindsdien triomfen. In Amerika
Duitschland. Estland. Hongarije. Zweden. Ook
reeds in eigen land. Het gemeente-bqstuur van
Arnhem, vol waardeering voor de cursussen in
die stad gehouden, stelde een schitterend bui
ten, ..Preslkhaaf aan den Velperweg. ter be
schikking van het Internacia Cseh-Instituto de
Esperanto Een wereld van waardeering ligt in
deze bestuursdaad opgesloten.
Overal wint Esperanto terrein, tn tailtenland,
in eigen land, in eigen stad De vereenigingen
groeien snel. Maar nog steeds niet snel genoeg.
Het stemt dan ook dankbaar dat JuUo Baghy
bereid oevonden werd een aerie cursussen in
5. Het afgraven van de kaden langs den Scher-
rnerweg en den Friescheweg, geraamd op
3600
6. Het verlagen van bermen langs wegen en
vaarten, geraamd op
7 Het verbeteren van het
door het uitvoeren van bestratingen, geraama
op 2000
8. Het uitmalen en grondig schoonmaken en
uitdiepen v. d. sloot rondom het Centr. Zieken
huis. geraamd op6000
9. Het uitbaggeren van grachten, singels en
vaarten, geraamd op10000.
10. Het schoonmaken van riolen, geraamd op
f 6500
Voor allen, die den toestand hebb: gekend
van het leelüke hoekje LangestiaatChoor-
straat en nu bü het voorbügaan het schitterende
plan opmerkt, zal zeker een oplossing als
bügaande teekening aangeeft, toejuichen.
Van zeer geachte zijde schrüft men ons:
Naar wü vernemen, heeft de directie
- NoordhoUandsche Levensverzekering Mü
haar zetel heeft in 't Hooge Huys, aan den ar
chitect Kropholler opdracht gegeven voor de
Stichting van een administratiegebouw achter
1 Hooge Huya aan de SL Laurensstraat.
Dit gebouw zal een oppervlakte hebben van
ongeveer 300 M2., terwül met den bouw hope-
pelük deze maand begonnen zal worden: een
mooi stukje werkverschaffing.
Door dezen bouw komt weer naar voren het
vraagstuk van den bouw van een nieuw politie
bureau.
Immers, tegenover 't Hooge Huys heeft de ge
meente een braak terrein liggen, waarop het
nieuw? bureau zou kunnen verrijzen. Genoemde
architect Kgppholler heeft reeds een tweetal ja
ren geleden de plannen gemaakt van een poli
tiebureau met poortbouw over de SL Laurens
straat,waarbü toen opgenomen was een garage
voor motorrüwielen en politie-brandspuit achter
*t Hooge Huys.
Waar de brandweerkazerne nu tegenover de
St. Laurensstraat kwam, te de garage overbodig
wat voor de gemeente een belangrijke bezuini
ging beteekent.
Nu te de as. bouw van het administratiege
bouw zoodanig Ingericht, dat het poortgebouw
mogelük blüft.
Hierbü laten wü een afdeeling volgen van
de St. Laurensstraat met het te bouwen admini
stratiegebouw.
HIT IN ISH ONT WOBPt M HHNTJt IN p OO »T G E. BOUW (OlMPOLlTitBUR.)
TEGENOVER, ot GROOTE. KtRK
De werkloosheid in deze gemeente te nog wei
nig afgenomen in den loop van dit jaar en naar
alle waarschünlükheld zal het werkloosheids-
cüfer in den as. winter wel booger worden dan
in het afgeloopen winterseizoen, toen het een
abnormale hoogte heeft bereikt. Teneinde een
beeld te geven van de schommelingen in hét
werkloosheidscüfer in den laatsten tüd. laten wü
hieronder volgen de aantallen werkloozen. die
aan de arbeidsbeurs alhier als zoodanig wnren
ingeschreven op den laatsten Zaterdag van
iedere maand, beginnende met 30 Juli 1932:
Juli 811; Aug 865; Sept 882; Oct 957; Nov
1018: Dec 1122: Jan. 1205; Febr. 1076; Maart
986; April 856; Mei 882; Juni 839; Juli 887; Aug.
874.
In bovenvermelde cüfers zün de aantallen ge-
deeltelük werkloozen niet begrepen.
De werkverschaffing zal derhalve voor het as.
winterseizoen niet gemist kunnen worden.
Eenerzüds is dit noodig om althans een aantal
werkloozen te onttrekken aan den demorali
seerenden Invloed van het gedwongen nietsdoen,
anderzüds zullen die werkloozen door middel van
de werkverschaffing voor de gemeenschip nut
tig werk kunnen verrichten. Uitvoering van wer
ken in werkverschaffing voorkomt, dat alle
werkloozen op ondersteuning door de gemeente
lüke instelling voor maatschapeplulr hulpbetoon
zouden zün aangewezen. Wanneer subsidie van
Rijk en Provincie ten behoeve van de werkver
schaffing wordt verkregen, wordt de gemeente
daarenboven aanmerkelijk ontlast in de kosten
van de werkloosheidszorg
1 Voor uitvoering tn werkverschaffing geduren-
De aandacht van onze lezers wordt er op
gevestigd, dat Woensdagmorgen as. om 9 uur
op het kerkhof .E. Barbara” een H. Mis zal
worden opgedragen.
1. Het ophoogen van volkstuinen aan den
Friescheweg, geraamd op f 1630
2. Het herstellen der grasbaan in het Sport
park. geraamd op 1000.
Men schrijft ons:
De broodbakkersbonden en meelfabrikanten
in Nederland hebben een contract afgesloten,
om voor de broodbakkerü de saneering in te
voeren.
Zü zullen onderling trachten hun bedrüf ge
zond te maken; de geldende broodprijs voor
Alkmaar blüft gehandhaafd, echter zonder
eenige korting of toegift.
Aan deze objecten voor werkverschaffing
zouden B en W. althans wanneer daarvoor sub
sidie wordt verleendrdoor Rük en Provincie, nog
enkele grootere werken willen toevoegen, om. de
bebosschlng van het terrein nabü dén Berger-
weg. dat onlangs van den heer D. Blnnewüzend
is aangekocht, waarbij ongeveer 130 werkloozen
gedurende een vol jaar tewerkgesteld zouden
kunnen worden.
In afwachting van de daaromtrent te nemen
beslissing zouden B en W.. wanneer het Rük
bereid is subsidie te verleenen. een begin willen
maken met de werkverschaffing met de tien
hiervoor genoemde werken. Ter toelichting van
deze werken merken B en W nog het volgende
op:
Het stuk tracé van de Zulderhoutlaan tus
schen den toegangsweg naar het Sportpark en
het verlengde van de Harddraverslaan te thans
44 M breed en levert voor het verkeer gevaren
op Beoogd wordt den weg tot 7 M te verbroe
den en hem eenigszlns Noordwaarts te verleg
gen, waardoor hü beter zal aansluiten aan het
Oostelük gedeelte van de Zulderhoutlaan.
Door het afgraven van kaden langs den Scher-
merweg en den Friescheweg zal het mogelük zün
deze beide wegen te verbroeden.
De totale kosten van de tien hiervoor genoem
de werken bedragen bü uitvoering in werkver
schaffing 73960.waarin begrepen 50450
éan arbeidsioonen. met totaal 2254 arbeidsweken
Ten aanzien van de loonen en arbeidsvoor
waarden zouden B en W in overweging willen
geven de door den toenma llgen Minister van
Binnenlandsche Zaken bü brief d.d. 19 October
1932 gestelde bepalingen voor de verleenlng van
RÜkssubsldie. waarmede de Raad zich op 27
October 1932 heeft veroenigd. te handhaven
wanneer de Minister dit ate voorwaarde mocht
stellen voor de toekenning van RÜkssubsldie
Zün wüzigingen noodig. dan zou het aanbeveling
verdienen, wanneer het College spoedshalve werd
gemachtigd, die wüzigingen aan te brengen.
Burgemeester en Wethouders stellen voor, on
der voorbehoud, dat het Rük subsidie verleent:
I. Burgemeester en Wethouders te machtigen
Nieuwe zaken; P Wardenaar, Loet E 191,
Schagen. graan- en meelhandel.
Wüziging: P. Kuiper. Züpe. 'Petten M 59.
aannemer. Zaak omgezet in een vennootschap
onder firma.
Onlangs werd in handen van B en W. om
advies gesteld het verzoek van D. Woud, aan
nemer te Wormerveer om wegens het maken
van een nieuwen onderbouw voor de Bokkebrug
over de Kaarsemakersgracht in de Kanaalkade
met bükomende werken aan hem uit te betalen
den geheelen ondhoudstermün. alsmede aan hem
te voldoen zlin rekening voor herstelwerkzaam
heden aan den kaaimuur en de daartoe be-
hoorende gebreken, buiten het bestek staande,
ten bedrage van 4800 18 subsidiair te besluiten
tot het benoemen van een Raadscommissie of
het aanwijzen van onpartüdige deskundigen
teneinde na onderzoek het bedrag te bepalen,
dat naar recht en billijlcheid ta dezer zake aan
hem toekomt Intusschén is nog een nader adres
d.d. 14 Augustus j.l. van Woud ingekomen,
waarin hü op een spoedige afdoening dezer
aangelegenheid aandringt. In overeenstemming
met het advies van de Commisise van bijnand
voor openbare werken hebben B. en W. de
meening ingewonnen van dr L. R Wentholt.
hoofdingenieur van den Rükswaterstaat te
Zutphen en lid van den Raad van Arbitrage
voor de Bouwbedrüven in Nederland.
Dr. Wentholt komt tot de conclusie, dat aan
den aannemer Woud een zeker bedrag als ver
goeding toekomt in verband met de schade,
welke hü tüdens de uitvoering var» het werk
heeft ondervonden tengevolge van onvoorziene
omstandigheden en dat aan Woud alsnog be
hoort te worden betaald bet restant van de
aannemingssom
B. en W. hebben daarom den heer Woud voor
gesteld een regeling met de gemeente te tref
fen. De aannemer Woud te eventueel bereid aan
öe gemeente finale kwüting te verleenen. wan
neer zü hem betaalt f 3500.— als schadevergoe
ding en 400.45. welk laatste bedrag is inge
houden op het restant »s
Beide bedragen stemnren over
stel van dr. Wentholt.
Burgemee«er en Wethouders stellen voor:
a. aan D. Woud te Wormer als aannemer
van den onderhouw van de Bokkebrug tegen
finale kwüting een bedrag van f 3900 45 uit te
betalen ter zake van de door hem bü de uit
voering van dit werk geleden schade en als
restant van de aanneemsom;
b deze uitgave nader te rqegelen bü supple-
toire begrooting.
en Zuid-Scharwoude,
Heer-Hugowaard. St.