ONS BLAD Moordaanslag op Dr. Dollfuss 3 r I I y Het nieuws van heden De kanselier licht Gelukkig aan den gewond dood ontsnapt ver- 33 menschen brand LERROUX AFGETREDEN DE BAROMETER JOH. LAUWERS PAYGLOP 3 ALKMAAR Brillen en pince-nez VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS ALLERLEI KLEEDERDRACHTEN Bondskanselier Dollfuss AM Partij ontbindt zich zelf Honderd gewonden Na drie weken. De radiorede van Doll fuse De dader nationaal-socialist Onder leiding van Von Papen Ruim honderd dooden te Havana Slechte roep Fey voor de radio „Geen wraak” HET EERSTE LUCHTV AART-PARLEMENT Deelneming Rede van Chamberlain <s>, Deelneming uit Berlijn en Londen De Nazi’s in Tsjecho- Slowakije Onheilvol verjarings- geschenk Naar het einde van het roode Weenen? Arbeidsgemeenschap van Kath. Duitschers Bezoek van Kardinaal Innitzer Standpunt der Duitse he Nazi’s fiS: DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN 1 F - WOENSDAG 4 OCTOBER 1933 Terug naar den gouden standaard? ADVERTENTIEPRIJZEN Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c. p. regel; idem op pag één 55 c. p. regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek - Telefoonnummer 433 Volgens V. D. is de dader een nationaal-socialist, ofschoon deze dit ontkent Werkloozen konden bij een gewel digen boschbrand te Los An gelos niet snel genoeg wegkomen KATH. ILLUSTRATIEJAARG. INBINDEN VANAF 1.75 Fa. Jan Kuhne, St. Jacobstraat WEENEN, 3 Oct. (W. B.) In bet parlement werd hedenmiddag tegen half drie een revolver-aan- slag gepleegd op Bondskanselier Dollfuss, die door twee schoten, naar het beet licht, gewond werd aan den arm. ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 2 REVOLVER-AANSLAG OP DOLLFUSS Naar het einde van het roode Weenen? Ruim 100 dooden te Havana. Het kabinet-Lerroux is af getreden. De feestelijke herdenking van Leiden’s Ontzet. o o De dader is gearresteerd. zou dat ZIE BLAE 1816 108 binnen. te. n. nog. i Rudolf t 4 in Minis terprest- (United Press) r Veertien fascisten voor de Utrechtsche recht bank in verband met een „vlagincldent”. iuut Londensche bijeenkomst van de Internatte de belangen van de handelsluchtvaart besprak 1 Gezicht in de conferentiezaal tijdens de Mie Luchtvaar tvereeniging, welke i i met (ge- uler ider ilad. te leze go- PRAAG, 3 Oct. (VB.). De Duitsche natlonaal- socialistlsche partij in Tsjecho-Slowakye ont bindt zich zelf. Vele plaatselijke afdeellngen hebben zich reeds ontbonden. Dit houdt verband met het gisteren uitge sproken vonnis van het Opperste gerechtshof te Brunn, volgens hetwelk de partij staatsvijendlg is. Men wil op deze wijze voorkomen, dat de partij van staatswege zal worden verboden. RADIO-AVOND NATIONAAL CRISIS-COMITÉ. PRINSES JULIANA SPREEKT VOOR DE MI CROFOON. De wethouders der vier groote steden In Den Haag bijeen. Ongeluk op onbewaakten overweg te Kwaden- damme; twee gewonden. Vijf personen te Rotterdam aangehouden in verband met gefingeerden diefstal van 137.000. HAVANA, 3 Oct. (Reuter). De In het Hotel National belegerde officieren hebben zich naar blijkt, eerst overgegeven, nadat hun munitie was uitgeput. Het aantal dooden bij de belege ring en de straatgevechten bedraagt meer dan 100, dat der - gewonden loopt in de honderden. LONDEN, 3 Oct. (Reuter). Ministerpresident MacDonald en minister Simon hebben dr. Doll- fuss telegrafisch hun deelneming betuigd naar aanleiding van den op hem gepleegden aanslag BERLIJN, 3 Oct. (W.B.). Minister von Neu- rath heeft dr. Dollfuss zijn oprechtste wenst hen uitgesproken „voor de gelukkige redding uit levensgevaar.” De Duitsche zaakgelastigde te Weenen beeft op de bondskanselary zijn gelukwensch met den gunstlgen afloop van den aanslag tot uiting ge bracht. In beginsel besloten tot het vestigen van een vliegveld in Zuid-Limburg. Stand op Woensdag 9 uur vna.: 762 Vorige stand: 763 ft k. L «en. rdag LI i voor -eed» t aan o den op«e- *or- la nlgs an de onder 8 der ten ;en on- Br. oan des iets Igen. rn- 397. 00 ■aar Jote r de Be de icht ’oor ’.luk tdie zoo -Juk Zij rich en het ’.en, luk pen NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD a t Reuter meldt nader, dat Lerroux tevoren pp zijn besluit was teruggekomen, om geen stem ming in de Cortes af te wachten. Toen echter over een motie van vertrouwen in het nieuwe ministerie gestemd werd, werd de motie ver worpen met 189 tegen 91 stemmen. >RID, 3 Oct. (V. D.) Het op 12 Septem- npngestelde Spaansche kabinet, dat on stond van den voorzitter der radi cale party\ Lerroux, heeft Dinsdag ontslag ge- Aartshertog en den BERLIJN, 3 Oct. (W.B.). De „Nationalsozialls- tlsche Partelkorrespondenz" meldt: Naar aan leiding van den aanval op Bondskanselier Doll- fuss, gepleegd door Iemand, die niets uitstaande heeft met de N.S.D.A.P., mag men constateeren. dat de N.S.D.A.P. dusdanige daden van geweld altijd heeft afgekeurd. In haar jarenlangen strijd om de 'macht heeft zjj nooit zulke daden gedaan en elementen, die dit beginsel niet hul digden, dadelijk uit haar rijen uitgesloten. De misdadige aanslag in Oostenrijk bewijst, dat de toestand aldaar reeds zoo verre in staat van ontbinding is, dat het Marxisme zijn tijd voor gekomen acht. LONDEN, 3 Oct. (Reuter) In het begin zijner rede op het banklersdlner te Londen drukte Neville Chamberlain den afschuw der Engel- sche regeerlng uit over den aanslag op Doll- fuss, die algemeene bewondering heeft gewekt door den moed, waarmee hij de Oostenrijksche problemen heeft aangepakt. Verder herhaalde hij. dat Engeland tenslotte waarschijnlijk zal terugkeeren tot den gouden standaard. Ofschoon de Engelsche export tus- schen 1929 en 1932 met de helft verminderde, tiet de minister aanwijzingen voor een begin van een blijvend herstel HAVANA. 3 Oct. President San Martin ver klaart. dat de rust op heel Cuba hersteld is, nu de ofücieren. die aanvallen hadden gedaan op de rond Hotel Nazional opgestelde soldaten, zich had'den overgegeven. Hiermee waren de aanvallen op de republiek afgeslagen. Vanmorgen waren de winkels weer open, ter wijl de post weer besteld werd. (United Press) schijnt dat de geheele familie Dertil, waaronder ook- een zuster, werkzaam is geweest voor de natlonaal-socialistlsche partij. Volgens het Duitsche Wolff-bureau ver klaarde de dader lid te zijn geweest van den ontbonden soc.-dem. Schutzbund. Bezwaren legen de plannen van de Crisis-Rund- vee-Centraie inzake de opruiming van melk koeien. ber samen der leiding cale partij, nobren.-u- WEENEN, 3 Oct. (VJJ.). Toen vlce-kanseller Fey hedenavond op straat met wraakgeroep voor den aanslag op Dolfuss geïnterpelleerd werd, antwoordde hij hierop persoonlijk met de woorden Geroep om wraak en staat van beleg zijn nu juist niet de geschikte woorden voor onze hei lige idealen. Trouw willen wij beloven aan onzen leider en ons vaderland. Wie zich sterk voelt heeft het niet noodlg om wraak te roepen. Wij willen gerechtigheid doen gelden. WU hebben ook geen wraak noodlg. Wij willen streng orde scheppen. Het moet thans ophouden, dat een rondloopende kwajongen zijn meening door middel van een revolver tot uittlng brengt. Woensdagmorgen zal kardinaal Innitzer den Stefansdom een dankdienst houden voor de redding van den bondskanselier. Dollfuss en zijn Oostenrijk hebben hier te lande slechts vrienden, wy zijn gelukkig smet teloos vri) van alles wat naar politiek zweemt, wanneer wij den kleinen grooten man, die zoo heldhaftig en tevens met zoo groote mild heid strijdt voor de onafhankelijkheid van zijn aloude, wereldtradltloneele bakermat, van harte gelukwenschen met den mislukten aan slag op zijn voor Oostenrijk, Europa, ja heel de wereld zoo kostbaar leven en wij voor hem spoedig geheel herstel afsmeeken. In alle opzichten, onder alle omstandigheden cordiallter. WEENEN, 3 Oct. (VD.). Volgens een officieus communiqué der politie werd de dader, die on der zyn kameraden doorgaat voor aanhanger oer natlonaal-socialistlsche gedachten, doch nooit is opgevallen door actieve politieke werk zaamheden. in Mei 1933 op eigen verzoek ont slagen uit den dienst. Als motief zou hy heb ben opgegeven, dat hy verder wilde studeeren. Sindsdien heeft hjj geen bezigheden meer ge had. In de beide laatste maanden verbleef hij in Schladmlng. waar op het oogenbllk ook zyn moeder vertoeft, die gehuwd is met een schry- ver, dr. Raimund Guenther. Donderdag 28 Sep tember is hy naar Weenen gekomen. Omtrent het motief van den dader deelt het communiqué mede, dat deze volgens zyn ver klaringen de aandacht had willen vestigen op zyn stiefvader, dr. Guenther, die alleen in staat zou zyn het volk naar een betere toekomst te leiden. Hy heeft verder verlfiaard de revolver reeds 8 jaren in zyn bezit te hebben. Ook heeft hy verklaard, dat niemand verder van de daad iets afwist. President Zamora heeft het ontslag van het kabinet aangenomen. Het wordt niet buitengesloten geacht dat nieuwe verkiezingen zullen worden uitgeschre ven. Waarschyniyk zal Lerroux opnieuw wor den belast met de vorming van een regeerlng. WEENEN, 3 Oct. (W.B.). Het nieuwste com muniqué der dokters over den toestand van Doll- fuss luidt: Behalve het schot in den linkerarm heeft Bondskanselier Dollfuss een huldontveillng vlak boven de hartstreek, die afkomstig is van een schampschot. Er is geen beschadiging van hart of longen. De algemeene toestand is goed. Dit bewijst ook het feit, dat Dollfuss Z. Emln. Kardinaal dr. Innitzer. aartsbisschop van Wee nen en andere hooge autoriteiten, die hem kwamen gelukwenschen. in zyn woning kan ont vangen. WASHINGTON, 3 Oct. Staatssecretaris Huil heeft aan dr. Dollfuss een gelukwenschtelegram •restuurd naar aanleiding van den gelukkigen ‘floop van den aanslag. WEENEN, 3 Oct. (V. D.) In verband met de mogeiykheld, dat het soclaal-democratlsche gemeentebestuur van Weenen door de Regee rlng zal worden terzyde gesteld en dat de stad onder bestuur van een staatscommissaris zal komen, heeft de sociaal-democratische party besloten, tegen 14 October as. te Weenen een buitengewonen partijdag bijeen te roepen. WEENEN, 3 Oct. Omtrent den yanelag op Bondskanselier Dollfuss wordt nader gemeldDr. Dollfuss juist het parlementsgebouw, waar hjj een vergadering der chris telijke sociale club had bjjgewoond, verlaten. Hjj stond vóór de por tiersloge in de vestibule nog even te praten met den minister van Handel en eenige Christelijk-sociale afge vaardigden.* Plotseling trad een man op hem toe, die hem met de linker hand een brief toestak en tegelijker tijd de rechterhand, die hjj op den rug had gehouden, naar voren bracht en twee schoten loste. Maandagavond heeft een aanslag olaats ge had op San Martin. Dertig revolverkogels wer den off zyn ’auto afgeschoten, die echter ge pantserd was. e BERLIJN, 3 Oct. De waarnemende leider der natlonaal-socialistlsche beweging Rudolf Héss doet naar de „Voelkische Beobachter” meldt mededeeling van de vorming van een Arbeids gemeenschap van Katholieke Duitschers. In deze Arbeidsgemeenschap worden mannen georganiseerd, die hun kracht en bekwaamheid willen geven in actleven arbeid voor de volgen de taak: ten eerste in het katholieke volksdeel het Duitsche nationale bewustzyn te versterken, door eeriyke, volkomen medewerking het natlo- naal-soclalisme te verdiepen en uit te breiden en de ryen van actieve stryders te vergroeien; ten tweede in het byzonder te zorgen voor een goede verhouding tusschen Kerk, Staat en N. 3. D. A. P. tot in alle instanties, van tevoren alle misverstanden uit den weg te ruimen en alle pogingen tot verstoring van deze verhouding in de kiem te smoren. Op deze wyze kan ondanks 'alle confessioneele grenzen de volkseenheid verdiept en uitgebreid worden en kunnen de katholieke krachten pro ductief gemaakt worden by den nieuwen op bouw van het Ryk. De Arbeidsgemeenschap is geen massa-organisatie, zy maakt geen niassa- propaganda en wenscht geen collectieve toe treding. De leiding bestaat uitsluitend* uit be proefde strijders, o.a. staatssecretaris Franz Dauser uit MUnchen, oud-majoor Hermann von Decken te Beriyn en oud-regeerings-president zur Bonsen. De hoogste leiding is in handen van vlce-kanseller Von Papen en tot administratief leider is benoemd dr. graaf Thun te Beriyn. -De Arbeidsgemeenschap van Duitsche Ka tholieken is voor de bovengenoemde taak bin nen de Ryksgrenzen de "eenige door de Rykslel- ding der N. S. D. A. P. als bevoegd erkende in stantie. De organisaties der N. 8. D. A. P. die nen de arbeidsgemeenschap by haar werkzaam heden in alle igxtrkomende omstandigheden te steunen.^ Handwerk) hoek Fnidsen Telefoon 184 DEN REDUCTIE-BON IN DIT Zeedyk van den Nieuw-Noord-Bevelandpolder over 50 Meter weggezakt.. Over den aanslagpleger is op het moment, dat wy deze regels schryven. nog weinig bekend. Hy maakt een verwarden Indruk. Van de eene zyde wordt gesuggereerd, dat hy dient Inge deeld te worden in de natlonaal-socialistlsche ryen, terwyi van andere zyde de onderstelling overheerscht, dat de man niet vry is van marxistisch gif. Wy kunnen nog geen oordeel vormen. Maar dit doet niets ter zake. Het feit, dat de schoten vielen, is meer dan waarschuwing genoeg, om met gespannen aan dacht onze oogen gericht te houden op dit on- weerscentrum van Europa. Heel de wereld betreurt den moordaanslag op Dollfuss. Het mislukken maakt den ernst van het feit niet minder. Het is aan weinig twyfel onderhevig, dat er nog meerdere aan slagen op leidende persooniykheden in de landen der Duitsche tongen nog zyn te ver wachten. Het Is onze Innige hoop, dat men wederzydsch inziet, dat de wereld alléén gebaat kan zyn met achting, welwillendheid en liefde over en weer. De groote beweging, die door alle volken gaat, moet en mag niet gaan door een stroom van bloed. LOS ANGELOS, 4 Oct. (Reuter) In het Griffith Park naby Los Angelos, waar tal- ryke werkloozen te werk zyn gesteld, is gisterenavond een geweldige brand in een kreupelbosch uitgebroken, die zoo snel om zich heen greep, dat aan blusschen niet te denken was. Drie en dertig werkloozen. die zich niet tydlg uit de voeten konden maken, kwamen jammeriyk in de vlammen om. Honderd andere werkloozen hebben ern stige brandwonden opgeloopen. Reeds zyn 2000 acres land verwoest. De brand is vermoedeiyk ontstaan door het onvoorzichtig omgaan met vuur by het rooken. deellng van den aanslag op bondskanselier Dollfuss. Hy verklaarde, dat de jeugdige dader. Rudolph Dertil. drie jaar lang tot Mei 1933 tot het bondsleger had behoord. Omtrent zyn mo tieven moesten de nadere politieverhooren eerst nog meer klaarheid verschaffen. De verwon dingen van dr Doll fuss, die een kamferinjectie had gekregen, waren van lichten aard, zoodat de kanselier binnen enkele dagen weer op de kanselary zal kunnen verschynen. Heden wordt de kleine, dappere Oostenryk- sche bondskanselier, dr. Engelbert Dollfuss, een en veertig jaar. Een zekere Rudolph Dertil heeft he en heel de wereld een verjarings- cadeau gebracht in den vorm van een paar revolverschoten, die doodeiyk hadden kunnen zyn en dan de beteekenls zouden kunnen heb ben gekregen van die andere heillooze schoten, die in Juli 1914 vielen op oud-Oostenryksch gebied, de schoten van Serajewo, welke den Oostenrykschen Troonopvolger, Ferdinand en zyn gemalin neervelden zooveel waren als de doodsklokken, die wereldoorlog, de grootste volkenslachting, ooit gezien, doodsch en troosteloos inluidden. Aan Dollfuss en aan de wereld is door Godswllsbe- schlkking. zooals vlce-kanseller Fey na den aanslag plechtig verklaarde, een moord met schier onafzienbare gevolgen bespaard geble ven. WEENEN. 3 Oct. Omtrent den dader meldt V. D.. dat de man uit Weenen afkomstig is. Hy heet Dertil. 1b op 26 Maart 1911 geboren en dus 22 jaren oud. Dertil zelf verklaarde voor de politie: Ik ben geen nationaal-socialist, integendeel ik ben po litiek indifferent. Hy zou den aanslag slechts hebben gepleegd om de algemeene aandacht op zich te vestigen. Hy ontkent de bedoeling te hebben gehad den moord te willen plegen, doch hy geeft toe, dat de aanslag een doodelyken afloop had kunnen hebben. De man is naar het politlepresidium over- georacht, waar hy door den chef der staats politie, Hedérlch, wordt verhoord. Intusschen is komen vast te staan, dat de dader Rudolph Dertil nationaal-socialist is en een functie bekleed heeft in de natlonaal- socialistlsche party en ook nog, nadat deze party in Oostenryk was verboden, actief is opgetreden. Hy woonde ten huize van zyn stiefvader dr. Gunther, die in de NSDAP een hooge lunctle bekleedde. Drie jaren geleden is Dertil in het bondsleger gegaan, doch vier maanden geleden werd hy wegens zyn natio- naal-s«clalistlsche gezindheid uit het leger ont slagen. Naar verluidt zou hy in Opdracht der NSDAP in het derde infanterie-reglment een natlonaal-socialistlsche cel hebben willen vormen. Ook zyn broer is nationaal-socialist en deze verrichtte tot in den laatsten tyd toe koeriers diensten tusschen de natlonaal-socialistlsche partyen in Oostenryk en Duitschland. Het De eene kogel uit de revolver, welke een kali ber van 6.5 had. trof den kanselier aan den rechterbovenarm. het andere schot, dat op da borst was gericht, trof geen doel. De revolver werd later op den grond gevonden. Dr. Dollfuss ging de portiersloge maakte jas en vest open en zei: ,4k geloof, dat ik getroffen ben”. Onder den rechter-bovenarm zag men een groote bloedvlek. Dollfuss zeide hierop: „Wy hebben geen ambulance-auto noo dlg. Breng mij direct maar naar het zieken huis. dr. Denk, en stelt u dr. Tomanek (een jeugdvriend van Dollfuss) op de hoogte. Ver wek echter geen opzien.” Dollfuss liet zich daar op met zyn eigen auto Baar het ziekenhuis brengen. Direct, nadat de aanslag was gepleegd, wier pen de aanwezige afgevaardigden zich op den dader. De man werd afgerost en na aankomst der politie overgebracht naar het dichtstby ge legen bureau. Vlce-kanseller Fey heeft zich direct naar het parlementsgebouw begeven. In het ziekenhuis, waar Dollfuss was heen gereden, werd direct een Röntgen-opname ge maakt, waarby het volgende kon worden ge constateerd: Het eene schot ging langs-de lin kerzijde van de borst door de jas, bereikte ech ter niet het hemd en heeft ook geen verwon ding veroorzaakt. Het andere schot was een schampschot, dat den rechterbovenarm heeft getroffen. De kogel liep onder de huid en heeft geen zenuwen of bloedvaten geraakt. Nadat de Röntgen-foto was gemaakt, heeft Dollfuss den vice-kanselier Fey en den minis ter van Sociale Zaken Schmidt ontvangen, zyn toestand is betrekkelyk gunstig en hy heeft zich na verbonden te zyn naar zyn woning be geven. Van daar uit za! hy ook verder voor- loopig de regeeringszaken lelden. Dollfuss heeft medegedeeld, dat hy vanavond eenige woorden door de microfoon tot het volk ■al richten, teneinde het gerust te stellen. WEENEN. 3 Oct. (W. B.) Van zyn hulseiyke werkkamer uit hield Dollfuss hedenavond ten radiorede. Hy zeide, dat hy er prijs op had gesteld, zelf te spreken, omdat na een aanslag de be richten meestal niet worden geloofd. Men ge looft dan altyd, dat om allerlei redenen de zaak minder gevaariyk wordt voorgesteld dan zy is. Hy gaf de verzekering, dat hy door Gods be schikking gelukkig aan groot gevaar is ont snapt en zich frisch en opgewekt voelt. Hy hoopte binnen eenige dagen zich weer geheel te kunnen wyden aan zyn ambtsplichten. De kanselier besloot zyn rede met de vol gende woorden: Men kan er zeker van zyn, dat Ik volkomen rustig en In het diepe bewustzyn, myn plicht te moeten doen tegenover vader land en volk, dezen plicht ook zal vervullen en de my gestelde taak zal volbrengen. Na de rede werd het Oostenrijksche volkslied gespeeld. WEEN EN. 3 Oct. (W.B.) Vicekanseller dr. Fey deed vanavond om 530 uur persooniyk door de radio aan het Oostenryksche volk mede- BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR Tehfoon Administratie 433, Redactie 633 ABONNEMENTSPRIJS, Per kwartaal voor Alkmaar f 2. Voor buiten Alkmaar f 2.85 Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger Dagblad uitgegeven door de N V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem WEENEN, 3 Oct. (VB.) De politie heeft ge constateerd, dat Dertil den laatsten tyd by Joodsche bewoners van zyn huls in de derde wyk (Paulanergasse) hakenkruisen op de deuren heeft geschilderd en dat hy in groote diefstal- affaires was gewikkeld. Hy geniet in zyn om geving een zeer slechten roep en gaat doe voor dagdief en provocateur, die probeert by de kleinste aanleiding schandaal te wekken. De vader van Dertil was indertyd tandarts aan het kelzeriyk hof. zyn moeder, eveneens een en thousiast nation^al-socialiste, zou tegenover medebewoners hebben verklaard: Wacht maar op het Derde Ryk. dan wordt myn zoon mi nister! Uit het verdere verhoor is gebleken. dat Dertil den aanslag sedert lang voorbereid heeft en den laatsten tyd reeds herhaaldeiyk had geprobeerd den bondskanselier te spreken te krygen. Een ministerraad, welke om 4.30 uur door vicekanseller Fey was byeengeroepen, had zyn vreugde geuit over het mislukken van den aan slag. Door Goddelüke Beschikking was -de kanselier aan het gevaar ontkomen. De minis terraad had den kanselier gesloten en onwrlk- baren trouw betuigd. BOEDAPEST, 3 Oct. (VB). Ministerpresi dent Goemboes heeft dr. Dollfuss gelukwenschen doen toekomen voor het ontkomen aan den aanslag. - Dr. Dollfuss heeft gelukwenaehtelegrammen ontvangen van den president der Volkenbonds vergadering en den secretaris-generaal van den Volkenbopd. Ook Lltwlnof heeft zyn deelneming betuigd. Voorloopig Verslag over het wetsontwerp tot wyziging der Lager OnderwUswet.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 1