ONS BLAD
Joego-SIavië en het Vaticaan
d. Lubbe laat weinig los Het
I
9
nieuws van heden
Japan en Rusland
Kath. actie voor
Duitschland
DUIDELIJKE WOORDEN
VAN DEN H. VADER
VERWARDE ANTWOORDEN
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Brillen-étni’s, luxe en eenvoudige
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Koning-feest
Torgler verweert zich
gewonden
De Duitsche pers
Een publiekrechtelyke corporatie
INDISCHE POSTVLUCHTEN
Grootsch Christus-
Ernstige stakingsonlus-
ten in de V. S.
Russische troepen
concentraties
geproclameerd
worden
Hoe hij den Rijksdag alleen in
brand stak kan hy niet
verklaren
Ook van toepassing op
Ts jecho-Slo waki je
Na den aanslag op
DoUfuss
Dertil’s ouders opnieuw
gearresteerd
DONDERDAG 5 OCTOBER 1933
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
■De spoorweg door het Zwarte Woud, welke
thans 60 jaar bestaat, rijdt op vefschiUende
hoogten door de stad Calw.
Op het lilde Christus-Koning Con
gres te Mainz zal de Kath.
Actie voor Duitschland
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c.
p. regel; idem op pag. één 55c.p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek Telefoonnummer 433
Conflict inzake beloodsing van
Wladiwostock spitst zich toe
Het Weeniiniiiiiiiiiiiiiiinuiiihiiniiniiiiniiiitiiii^
Vele dooden en
KATH. IIJAJSTRATIE-JAARG.
INBINDEN VANAF 1.75
(Handwerk)
Fa. Jan Kuhne, St. Jacobstraat
hoek Fnidsen Telefoon 184
ZIE DEN REDUCTIE-BON IN DIT
NOORD-HOLLANDSCB DAGBLAD
:lnd
1
81 dooden bQ den brand te Los Angekm.
Ige
O
BLAD
die
door
te
zeggen.
afspraak te
ontkent een
I
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 3
Een nieuw eruptiepunt in den Merapi-krater.
Aardschuivingen in de Amel-kloof (N.-I.)
Dollfuss heeft een rustigen nacht doorgebracht
Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 761
Vorige stand: 761
BIJ latere confrontaties neb ik kunnen con-
stateeren, dat Tanef Inderdaad sterk op Bern
stein HJkt en dat ook Wunderaee en Van der
Lubbe voor elkaar kunnen worden gehouden.
Ik heb toen met de beide mannen den Rijks
dag verlatem
in
uls
n het koninkrijk Joego-SIavië heerscht een
soortgelijk meenlngsverschlL Daar zijn het
voor *n groot gedeelte eveneens katholieke
tegen de beschuldiging bewust onwaarheid te
hebben gesproken. Hij heeft een vergissing ge
maakt ten aanzien van den tijd, waarin hjj
het gesprek met Oehme heeft gehad. Hij zelf
meende dat een verwisseling van Oehme met
geheel verschillend
De Alg. Ned. Zuivelbond in vergadering bü-
een te Utrecht.
Schoolkinderen te Ee (Fr.) met t. b. c. be
smet door een onderwijzer.
Nadere b*eonderheden over de muiterij op de
„De Zeven Provinciën.**
Pitts-
on-
door
sta-
'an
üs-
tc-
sn-
»e-
ool
President: Dat hebt u toch vroeger toegege-,
ven. h
Van der Lubbe: „Ja."
President: „Wat hebt u daar dan gedaan?”
Van der Lubbe: „Ik heb daar zoo'n beetje ge
keken.”
President: ..Bent u ook binnen geweest?”
Van der Lubbe: ..Neen”
President: „Stond de deur open?"
Van der LuBbe: „Dat kan Ik niet zeggen"
President: „U bent niet met Torgler samen
geweest?"
Van der Lubbe: „Neen.”
President: „Hebt u hem nooit gezien?”
en-
ln
Ken
sest
er-
Sen
ge-
De president wendt zich nu tot Van der
Lubbe en vraagt hem of hij beklaagde
Torgler ooit eerder gezien heeft.
Van der Lubbe: „Dat geloof ik niet.”
President: „Ja of neen?”
Van der Lubbe: „Neen.”
President: „U bent om twee uur voor den
Rijksdag gezien Bent u daar geweest?”
Van der Lubbe: „Neen.”
Slovenen en Kroelen, die zich achteruit gezet
en in hun rechten verkort gevoelen door de
Serviërs. Hun wenschen, die door de konink
lijke dictatuur voor ontoelaatbaar worden ge
houden. gaan echter verder dan die van de 1
Slowaken in Tsjecho-SlowakUe. De Slovenen
en Kroaten willen nJ. aansturen op een federa
tie, naar buiten een éénheid vormend, maar in
wendig bestaande uit geheel zelfstandige dee-
ten. Ook hier spelen motieven van godsdienstl-
gen aard en van rasverschil een belangrijke rol
De Slovenen en Kroaten stellen zelfs geen bij
zonder hoogen prijs op het behoud van het ko
ningschap. Een federatie van zelfstandige re
publieken lijkt hun wel zoo verkieselijk. Terwijl
in Tsjecho-Slowakije het streven van de katho
lieke Slowaaksche partij onder leiding van
pastoor Hlinka in de Praagsche regeeringskrln-
gen slechts wrevel en ontstemming wekt, heeft
dat der Slovenen en Kroaten in Joego-SIavië
aanleiding gegeven tot een bepaald vijandige
houding der regeering tegenover de katholieke
Kerk, zich zelfs nu en dan uitend in openlijke
gewelddaden.
Gezien deze verhoudingen en omstandighe
den is het Reuter-berlcht uit Rome, dat ge
waagt van een ontvangst van een groep Kroa
ten en Slovenen ten Vatlcane van bijzonder be
lang.
De president: Binnen in den Rijksdag bent
u dus tevoren niet geweest?
Van der Lubbe: Neen.
De president: Bent u wel eens met een kist
In de buurt van den Rijksdag geweest?
Van der Lubbe: Neen.
De president vraagt dan den verdachte Tanef
of hij wel eens met Van der Lubbe in den
Rijksdag is geweest.
Tanef: Ik heb Van der Lubbe voor de eerste
maal In den Rijksdag gez’en toen ik den eersten
keer werd verhoord. Ook Torgler heb ik voor
mijn arrestatie niet gekend.
Van der Lubbe vanwege hi^n
ulterlijk ónmogelijk was.
President: „Maar het is toch opvallend, dat
u nadrukkelijk beweerd hebt niet buiten de
kamers 9 en 9b te zijn geweest en naderhand
moest toegeven ook in kamer 38 te zijn ge-
de getuigenverklaring van de
drie heeren werd voorgehouden."
ver-
zes
woningen van werkwilligen. Een nog niet be
kend aantal personen werd hierbij gewond.
Te Sullivan in den staat Indiana werd een
mijnwerker bij een gevecht tusschen de stakers
en werkwilligen gedood.
LONDEN, 5 October. (Reuter). De „Times”
verneemt uit Tokio, dat de Russische regeering
weigert Japansche schepen te ontslaan van de
verplichting bij het binnenvaren van de haven
van Wladlwostock een .oods te gebruiken.
De Japansche pers ziet hierin een bewijs: dat
de Russen militaire concentraties willen ver
bergen.
lederen dag bevatten de Japansche kranten
berichten, afkomstig van het ministerie van
oorlog, waarin de cijfers worden genoemd van
de Russische troepen-concentrattes in Ooet-
Siberië, welke zouden bestaan uit tien divisies
met driehonderd pantserwagens, tanks en bom-
bardements-vllegtulgen, welke zelfs Tokio zou
den kunnen bombardeeren.
In tegenstelling hiermede trekken evenwel de
Japanners hun troepen van het vasteland terug.
De zesde divisie, welke aan de operaties In
Jehol heeft deelgenomen, is juist terug
geroepen.
LEIPZIG, 4 Oct. (W.B.) Bü het
verdere verhoor van Torgler wees
de president er op, dat de beambte
Kohl op den dag van den brand in
twee fractiekamers heeft geprobeerd,
Torgler telefonisch te bereiken.
Beide keeren belde bij echter tever
geefs, hetgeen men verdacht vond.
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiirn
Bij alle Dultsche kranten en tijdschriften zal
een ,JB< hriftleiter” worden aangesteld. Hjj moet
van Dultsche nationaliteit en Arische afstam
ming zijn. Ook behoort hij een goede opleiding
te hebben genoten. De „Schriftletter” heeft te
zorgen, dat niets tegen de goede leden, den
goeden naam van anderen al tegen het Rjjk
wordt gepubliceerd.
-y-v Ij deze gelegenheid heeft de H. Vader
|“X een toespraak gehouden, welke renne-
UJk ten doel had de antLkatholieke
campagne in Joego-SIavië te doen eindigen.
De president: Uw antwoord moet dus zóó
worden begrepen, dat u vóór den Rijksdag hebt
gestaan, zoo wat om 2 uur. waar getuige Schmal
u heeft gezien?
Van der Lubbe: Ja.
De president: Is dit Ja” nu gemeend?
Van der Lubbe: Ja.
De advocaata dr Seuifert vraagt Van
der Lubbe: „Weet u, dat door uw zwijgen
tegenover uw medeoekle.agden misschien
een nog veel grootere misdaad begaat, dan
door de Brandstichting in den Rijksdag?"
Van der Lubbe: „Neen"
Thans windt Torgler’; verdediger dr.
Sack zich op en wenscht op beslisten toon
van Van der Lubbe te veten, of hU met
de beklaagden, die hier met hem op de
beklaagdenbank zitten, te zamen den brand
in den Rijksdag heeft gesticht.
waarbij twee personen werden gedood en
tiental gewond. Volgens de politie zouden
stakers van dum-dum-patronen gebruik
ben bemaakt.
Te Harrisburgh In den staat Illinois,
nielden stakers jpet behulp van bommen
Hedenmorgen te 7.10 uur is het K. L. M-
vllegtulg .De Kwartel", van Schiphol naar
Indië vertrokken.
Aan boord bevinden zich 4 passagiers, reap
met bestemming Cairo, Bushir, Calcutta en
Singapore
NEW-YORK, 5 Oct. (V. D.) Uit
burgh wordt gemeld, dat ondanks de
derteekenlng van de nieuwe kolencode
President Roosevelt, de toestand in het
kingsgebied van de bruinkoolmijnen in Penn
sylvania nog steeds zeer ernstig is. Er zjjn
100.000 mijnwerkers in staking, die de onder
nemers willen dwingen hun vakvereeniging
erkennen.
Te Ambridge overvielen postende stakers *n
honderdtal werkwilligen. De hulppolitie tracht
te de stakers met traangas terug te dringen.
Toen zij met steenen werden gebombardeerd,
maakten de hulpagenten echter van hun vuur
wapens gebruik, waarop een gevecht ontstond.
i de
heb-
Telkens, wanneer de Paus de audiëntlegangers
aansprak noemde Hij hen .Kroaten en Slove
nen van Joego-SIavië, HU logenstrafte met
nadruk de tendentieuze bewering als zou HU
een vUandige gezindheid koesteren jegens den
Joego-Slavlschen staat. Tot tweemaal toe ver
klaarde HU zelfs, dat, Inolen een engel zou
beweren, dat de Paus Joego-SIavië niet bé-‘
mint, geen geloof aan deze bewering gehecht
zou mogen worden, omdat zU in strUd met de
waarheid Is. ZUdellngs. maar daarom niet
minder duldelUk gaf Zijne Heiligheid dus te
verstaan, dat. Indien Konlng Alexander oi zUn
ministers, die wel door niemand beschouwd zul
len worden als engelen en zichzelf waarschUn-
Ujk ook niet als zoodanig beschouwen, een
dergelUke voorstelling van zaken zouden ge
ven, dezen evenmin of nog minder geloot mo
gen vinden. Hieruit blUxt wederom op onweer
legbare wUze. hoe juist het is. wat wU eenlge
dagen geleden naar aanleiuing van de looze
geruchten over een concordaat tusschen Sov.
jet-Rusland en het Vaticaan schreven, nl. dat
de Paus zich in geen enkel opzicht wenscht te
mengen in de binnenlandsehe politieke aan
gelegenheden van de verschillende staten. Als
hoofd der Katholieke Kerk komt HU alleen op
voor de onschendbaarheid der rechten van
God. Kerk en gelooviger.. Wanneer die rechten
worden geëerbiedigd en gewaarborgd, mogen de
staten hun eigen zaken regelen, zooals zU zelf
dat het beste oordeelen.
Voor Tsjecho.Slowakije. waar naar aanlei
ding van de demonstratie der Slowaaksche
autonomlsten te Neutra eer conflict met den
PauselUken nuntius Mgr Cirlacl Is uitgebro
ken en in de Tsjechische pers te Praag harde
en onbillijke verwUten gericht worden tegen
bet Vaticaan, gelden de woorden van den H.
Vader, gericht tot de Kroaten en Slovenen,
Hem bezochten evenzeei.
WEENEN, 5 Oct. (W. B.) Volgens een com
muniqué van de politie ia in verband met den
aanslag op DoUfuss, «en assistent-mecanicien.
Kar! Muller genaamd, gearresteerd, onder ver
denking de plannen van Dertil te hebben ge
kend.
Zeven personen, allen goede kennissen van
Dertil, zijn eveneens gearresteerd.
Voorts zyn zijn stiefvader Raimond Gunther
en zUn moeder, die eeryt gearresteerd waren,
doch later weer op vrUe voeten gesteld, weder
om In hechtenis genomen.
De moeder heeft verklaard Nationaal-Socla-
11ste te zUn.
De voorbereidende commissie van het Hide
Internationale Christus-Koning Congres Is te
Mainz haar werkzaamheden begonnen. In de
dagen van 25 tot 29 October zal daar de Katho
lieke Actie voor Duitschland geproclameerd
worden.
De gedachte van een Internationaal Christus-
Koning Congres stamt van den Konslstorialrat
Kalan uit Joego-SIavië. In Duitschland nam
pater Johannes H a w te Leutesdorf am Rhein
de gedachte over en haar om in de daad.
Nadat Leutesdorf in 1931 en BerlUn in 1932 net
Congres gastvrijheid verleenden, zal in 1933
de oude Bisschopsstad Mainz een enorme ver
gadering van Katholieken binnen hare muren
zien. Wat echter van meer belang Is: bU deze
gelegenheid zal de Katholieke Actie voor
Duitschland geproclameerd worden en men stelt
zich voor tevens de fundamenten te leggen voor
haar verwezenlijking. Het heet dat Duitschland
tot heden n zijn Katholieke Leven te veel ge
organiseerd was om de gedachte der Katholieke
Actie in haar eenvoudige, strakke Ujnen op te
nemen. Ta. van remmen en banden zUn Intus-
schen verdwenen. Met verdubbelden Uver wil
men thans den weg inslaan naar het ultelnde-
Ujk doel. Zoo staat dan ook heel het programma
van het Congres te Malnz in het teeken der
Katholieke Actie. Bekende redenaars hebben
hun medewerking toegezegd. Mgr. Johannes
R o s z. Apostolisch-Vicaris van Japan, behan
delt het onderwerp: „Christus, Konlng van de
wereld der Heidenen”. Over het ..Streven naar
de Eenheid met de Oostersche Kerk" zal Mgr.
S a r e z. Aartsbischop van Serajewo. spreken.
„Het Geloof in Rusland" wordt behandeld door
Prof. Iwan P u s i n o w die zal aantoonen dat
het groote Russische volk door het communis
me op een dwaalspoor geleid, nog steeds niet
voor het Christendom verloren Is.
Het Congres wordt den 25sten October in het
Stadhuis van Mainz geopend door den Blsschop
der stad, Mgr. dr. Ludwig Maria Hugo. Het
sluit aan bij de plechtige proclamatie der Ka
tholieke Actie voor Duitschland door een Dult-
schen Blsschop Over het belangrijkste onder
werp van het Congres. ..Opbouw der Katholieke
Actie", spreekt Mgr dr. Maxmtllan K a 11 e r.
Blschop va.i Ermland. Pontificale H.H. Missen
en besloten bijeenkomsten waar de belang
rijkste ondeideelen behandeld worden, zullen
plaat hebben. In d«_j middag van den 28sten
October zal een groote bijeenkomst voor klnde-,
ren gehoud - worden, welke men zich denkt als
een modernen Kinderkruistocht. Den 29sten Oc
tober, feest van Christus-Koning. zal het Con
gres zonder eenigen twijfel zijn hoogtepunt
beleven. Het zal dan besloten worden met een
openbare huldebetuiging. Ook bultenlandsche
delegaties worden op het Congres verwacht.
Voorteetting van het proces te Leipsig.
V. d. Lubbe laat weinig los.
«O
Den Madrileenschen professor Roman Is
kabinetsformatie aangeboden.
In het verdere verloop van de
proceszitting stelde de president
aan v. d. Lubbe de vraag:
Hebt u den Rijksdag alleen aan
gestoken, of met anderen.
Van der Lubbe: Alleen.
President: Niemand heeft iets voor
bereid?
Van der Lubbe: Neen.
President: Hoe verklaart u bet dan,
dat deskundigen op het gebied van
branden hebben vastgesteld, dat u
het niet alleen kan hebben gedaan?
Van der Lubbe: Dat kan ik niet
BERLIJN, 5 Oct. (V.D.). Het Rijkskabinet
heeft In zijn zitting van Woensdag afgehandeld
het door minister Goebbels Ingediende wets
ontwerp, houdende de regeling der verant
woordelijkheid van redacteuren. Door deze wet
wordt de functie van verantwoordelijk redac
teur die van den drager van een openbare
taak. Het wetsontwerp bevat voorschriften over
de toelating tot deze beroepsklasse, de uit
oefening van het beroep en zijn strafrechtelijke
betrekkingen, terwijl de overdracht In den
nieuwen rechtstoestand wordt geregeld. Het
Relchsverband der Deutschen Presse verkrijgt
de kwaliteit van een publiekrechtelijke corpo
ratie, welke alle verantwoordelijke redacteu
ren omvat. De wet voorziet ook In de Instel
ling van beroepsrechtbanken.
grootste van de twee zou
schouder hebben gedragen
Torgler’ Ik verklaar met alle beslistheid, dat
Ik nooit een man met eer. kist heb gezien.
Overigens liepen door de vestibule heel wat
menschen. die Ik heelemaal niet ten. Maar er
Is ook nog een andere verklaring. Op den Vrij
dag voor den brand is de koopman Bernstein
die takelijke kwesties voor de fractie behan
delde. met een zekeren Wunderree In de fractie-
kamer geweest om een bespreking te voeren
wegens de inbeslagneming van het Kar) Lieb-
knecht-huis.
Torgler acht dit absoluut buitengesloten en
meent, dat het toestel dan niet goed gewerkt
heeft. De president houdt beklaagde dan voor,
dat getuige Blrkerhauer reeds om 7 uur den
Rijksdag zou hebben opgebeld, maar ten ant
woord kreeg, dat Torgler niet te spreken wUs
Torgler acht ook dit buitengesloten en meent
dat hier van een vergissing sprake moet zijn.
President: Na het gesprek met Blrkenhauer
bent u weer naar boven gegaan en daarna hebt
u tezamen met Koenen en mejuffrouw Rehme
het Rjjksdaggebouw verlaten.
Torgler: Op den dag van den Rjjlcsdagbrand
las Ik in de pers, dat Koenen, mejuffrouw Rehme
en ik overijld den Rijksdag verlaten hadden
Ik hecht er groote waarde aan vast te stellen,
dat hiervan geen sprake kan zijn. Wij hebben In
leder geval langzaam geloopen, daar mej. Rehme
wegens haar gezette figuur slecht loopen kan en
Juist op dezen dag last had van een aderontste
king.
De president: De aanklacht beweert niets over
het tempo van uw loopen. maar we kunnen later
nog de getuigen hooren.
De Oberreichsanwalt vraagt aan beklaagde
waarom hij met Blrkenhauer niet in zijn eigen
kamer, maar In de fractle-kamer heeft gespro
ken. Torgler zegt dat men gewoon was in de
fractle-kamer te verblijven, wanneer het eigen
lijke werk was afgedaan.
Vervolgens komt ter sprake het zien
drie getuigen van Torgler en Van der Lubbe in
het voorportaal van de zaal der begrootlngs-
commissie. In den namiddag van 27 Februari
tegen half vier hebben deze drie getuigen een
bezoek aan den Rijksdag gebracht. ZU zUn naar
de eerste verdieping gegaan en zUn door de
lange zaal 0.36 In het voorportaal 0.38 gegaan.
Daar kwamen zij van links twee mannen te
gen, die zU scherp aankeken. In een van hen
wordt Torgler herkend; de andere was hun des-
tUds niet bekend. Deze andere zou van der
Lubbe geweest zün.
Torgler merkt hieromtrent op: ,Jk weet niets
van een ontmoeting. Ik weet ook niet dat van
rechts drie getuigen zUn aangekomen.”
Met hun bewering, dat zU hem met Van der
Lubbe waren tegengekomen, moeten zU zich
zeker vergissen. Overigens heeft hU van der
Lubbe pas op 28 Februari bU een confrontatie
leeren kennen Van het bestaan van de drie
Bulgaren had hU pas op 13 Maart in de krant
gelezen, en den beklaagde Popof, in wlen de ge
tuigen zUn begeleider zouden hebben herkend,
had hU voor het eerst op 24 April gezien. Voor
de vergadering van de begrootlngscommlssle
was hU In gezelschap geweest van het RUks-
daglid Florian, en wel tegen half vier ’s mid
dags. een kwartier lang.
President: ,De getuigen verklaren echter U
met een persoon te hebben gezien, die zUn
hoed In het gezicht had getrokken en die Po
pof zou zUn geweest."
Torgler: .Dat is uitgesloten. De merkwaar
dige man. met wlen de getuigen mU gezien gil
len hebben en die zUn hoed In het gezicht
droeg, kan slechts het Rljksdaglld dr. Neubauer
zUn geweest.”
Na hervatting der zitting wUst de president
er beklaagde Torgler op, dat hU over de zeer
belangrijke ontmoeting met de drie getuigen
Karwghne, Frey en Kroyer bU de verschillende
verhooren antwoorden heeft gegeven, die met
elkaar in strUd zUn.
Torgler: Toen Ik voor de eerste maal in het
politie-presidium werd verhoord, werd mU ge
vraagd, waar Ik mU in den RUksdag had opge
houden Ik begreep daaruit dat men wilde weten
of ik op de plaats was geweest waar de brand is
uitgebroken. Daarop heb Ik geantwoord: Ik ben
den geheelen dag boven geweest. Daarmede be
doelde Ik de bovenste étage. Ik wilde daarmee
niet zeggen dat Ik den heelen dag op de kamer
van mijn fractie was geweest.
Pas bU het tweede verhoor op 5 Maart had
Krimlnalkommlssar Helsslg hem gevraagd, of
hü dan ook niet In kamer 38 was geweest.
Thans pas waren hem drie dingen Ingevallen,
en wel het gesprek met redacteur Oehme op
een sofa In een hoek van kamer 38, de ont
moeting In deze kamer met twee of drie hee
ren. die hem opvielen omdat zij hem zoo aan
staarden en zUn naam noemden, en verder een
ontmoeting met mevrouw Rehne aan de deur
tusschen kamer 38 en 37. Torgler verdedigt zich
Verwachting: Matige tot
zwakken. Noordelijke tot WestelUken
wind, gedeeltelUk bewolkt, weinig of
geen regen, weinig verandering in tem
peratuur.
..Hoogste stand: 767.1 te Le Havre.
Laagste stand: 743.6 te Helsingfors,
Zon op 7.09 onder 6.28 - Licht op 6.58
11 October L K.
weest, toen u
Dr. Back: Hebt u toen u de vuurmakers
kocht, dit op eigen Initiatief gedaan of als ge
volg van een afspraak met anderen, die u niet
wilt noemen.
Van der Lubbe:
hebben gemaakt.
Dr. Back: Heeft iemand u vooraf aangewe-
aen. waar u het RUksdaggebouw kon binnen
dringen?
Van der Lubbe: Neen.
De president deelt mede, dat hU het nood
zakelijk acht de feiten nog eens nader door de
deskundigen en de getuigen te laten vast
stellen.
Dlmitrof: Ik wilde Van der Lubbe vragen,
hoe hU het merkwaardige feit kan verklaren,
dat het hem niet gelukt is het kleine oureau
van den MaatschappelUken Steun in brand te
steken. terwUl hU beweert dat hü alléén den
reusachtigen brand In een r
kunnen aansteken In Jiet
massieve Rijksdaggebouw.
scherp wordt bewaakt.
De president: Kunt u daarvoor een verkla
ring geven?
Van der Lubbe: Neen.
Dünltrof stelt dan nog eenlge vragen, die
door den president echter niet worden toege
laten. Tenslotte ziet de president zich genood
zaakt Dlmitrof voor de laatste maal te waar
schuwen met de bedreiging dat hU hem van
het proces zal uitsluiten
Als laatste punt in de zitting van heden
wordt Torgler de verklaring voorgehouden van
getuige Weberstadt. die verklaard heeft dat
hU op den dag van den <>rand of op een van
de twee voorafgaande dagen tegenover de
fractiekamer der communisten twee mannen
heeft gezien, van wie de eene Tanef en de
andere Van der Lubbe sou zUn geweest. De
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Ttlefoon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS,
Per kwartaal voor Alkmaar f 1
Voor buiten Alkmaar f 2 85
j^et geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
een kist op den
De president: Van der Lubbe, u hebt ge
hoord, dat u volgens de verklaringen van een
getuige op den dag voor den RUksdagbrand
met Tanef samen in het Rbksdaggebouw aoudt
zUn geweest Is dat Juist?
Van der Lübbe <na lang aarzelen): Neen.
De president: Bent u überhaupt vóór den
brand ooit in den RUksdag geweest?
Van der Lubbe: Ja. (beweging onder de toe
hoorders).
De president: Wanneer dan?
Van der Lubbe: Vóór der brand-
De president. Op den dag van den brand of
op den dag daarvoor?
Van der Lubbe: Op denzelfden dag.
De president: Op denzelfden dag was u dus
al eens in den RUksdag?
Van der Lubbe: Neen.
Na een lang heen en weer gepraat tusschen
den president en Van der Lubbe. waarbU de
verdachte louter verwarde en elkaar tegen
sprekende antwoorden geeft vraagt de president
tenslotte: Was u bU den RUksdag of in den
RUksdag?
Van der Lubbe: In den RUksdag.
De president: U hebt vroeger gezegd, dat u
den RUksdag tevoren al eens hadt bekeken om
te zien hoe u binnen zoudt kunnen komen. Bent
u te voren al eens in den RUksdag geweest?
kwartier tUd heeft
groote, kolossale,
dat voortdurend
Is Torgler mede-schuldig aan deze
verwoesting
ooals men weet, bestaat er evenals m
Tsjecho-SlowakUe onder de katholieke
Slowaken ook onder het grootendeels ka
tholieke volksdeel der Kroaten en Slovenen in
Joego-SIavië een autonomistisch streven. In
Tsjecho-SlowakUe wenschen de Slowaken vol
ledige politieke en sociale gelUkgerechtigdheid
met de hen overheerschende Tsjechen, zU wil
len uitsluitend eigen ambtenaren en een eigen
bestuur, doch binnen het kader van den éénen
Tsjecho-Slowaakschen staat. ZU tUn geen se
paratisten, die aanfturen op *n ineenstorting
van de TsJecho-Slowaaksche republiek, maar
autonomlsten, die alleen zulk een mate van
zelfbeschikking eischen als naar hun meenlng
overeenkomt met hun eigen volkskarakter en
hun bUzondere behoeften. ZU eischen dit te
dringender, daar hun bU bet verdrag van Pitts
burg stellige toezeggingen In deze richting zUn
gedaan en zU op grond van deze toezeggingen
loyaal hebben meegewerkt aan de stichting van
den Tsjecho-Slowaakschen staat. Van de zUde
der niet van mafonnieke invloeden vrU te plei
ten Praagsche regeering wordt de bindende
rechtskracht van het verdrag van Pittsburg ont
kend en *t autonomistische streven der Slowa
ken gebrandmerkt als ’n bedenkelijk naar hoog-
of landverraad riekende beweging, welke zich
ten doel zou stellen ’n einde te maken aan t be
staan der TsJecho-Slowaaksche republiek. De
autonomistische Slowaken zUn echter niet zoo
dom, dat zU niet zouden inzien, welke voordee-
len de staatkundige eenheid met de Tsje
chen hun biedt. ZU begrUpen heel goed, dat
door een afscheiding van Tsjecho-SlowakUe
hun Internationale positie ernstig zou worden
verzwakt. Hun verlangen gaat dan ook alleen
uit naar een broederlUke samenleving met de
Tsjechen, die hen tot nu toe steeds mln ot
meer als tweede-rangs staatsburgers hebben
behandeld. Het verschil in godsdienst en ras,
aard en aanleg spreekt in deze kwestie een be
langrijk woordje mee.
