r.
1;
Met de vloot op oefening
Wonderen uit de plantenwereld
Vrouwen in oproer
KRUISERS IN ACTIE
Iets om in te kijken
DE KLEINE ANNIE EN HET SPOOKHUIS
7/
3
Interessante expositie
Gevecht in het donker
Arbeider ernstig gewond
Nachtoefenlng
Het gevecht begint
Paddenstoelkeuken
ONTROUWE BEDIENDE
POOLSCHE DOUANETARIEF
Archieven
Uit het bouwbedrijf
-
'IL
1
Jubileumtentoonstelling
DOOR ANNA K. GREfN
Willen laksche mannen leer en hoe
politiek actie moet
gevoerd worden
Ontploffing te Medemblik door
bekentenis van den dader
opgehelderd
HET GEVAL
LEAVENWORTH
VREEZEN DE COMMUNISTEN
HUISZOEKING? -
De patroons hebben de nieuwe
loonregeling aanvaard
7^
DONDERDAG 5 OCTOBER
i en geldmiddelen in
veiligheid
VAN ZEVEN METER HOOGTE
GEVALLEN
Snelle torpedoes doorklieven de
golven en zouden in oorlogs
tijd hun vernielend werk
uitstekend verricht
hebben
De Nederlandsche Mycologische
Vereenlging viert haar zilve
ren jubileum
Raadsel opgelost
paddenstoelen en zwammen
Ongunstig voor Nederland
PADDENSTOELEN EN
ZWAMMEN
I ---
3
hierby
eenige
W V
kV»
I
r IET OP WAAR >E UVPT
iAHDy. AL5jEHiERU/7~
V
t
i'5»
CU
g
VIJFDE HOOFSDTUK
O* de tra*
een brie! overhandigde. HU solde;
1
Nog een zeldzaamheid, welke slechts ge
vonden is in de Bergerbosschen, in Zweden
en het Bois de Fontainebleau
Door het houden van tentoonstellingen en
excursies weet de vereenlging steeds meer be-
langstelling voor de studie der zwammen, zoo**
Naar het schijnt, zoo meldt de .JJrab. Koe
rier” is de Communistische Party Holland bezig
haar archieven in veiligheid te brengen, even
eens haar geldmiddelen en de bescheiden van
haar blad „De Tribune”.
JDe complimenten van Juffrouw Leavenworth,
zy was te vermoeid om op u te wachten.”
Ik opende den brief: by het zien van t be
vende schrift, voelde Ik mij diep ontroerd. Ik las
het volgende:
U vraagt mV te veel. U moet de dingen maar
nemen zooals zy zyn, zonder verklaringen van
mUn kant, 't Spyt my dat ik u iets moet wei
geren. maar ik heb geen keus. Dat God ons
vergeve en ons behoede voor wanhoop.
MARY.
Jio
een gedeelte van zyn herbarium droge zwam
men exposeeren.
Een byzondere afdeeling is ook die, waarin
eetbare en vergiftigde paddenstoelen, welke
by na niet van elkaar verschillen, te zien zyn!
Hier staat ook het parool der vereenlging te
Iqgen, waar bet geldt het eten van padden
stoelen, t.w.Jeert de paddenstoelen kennen; al
leen dan zyt ge veilig”.
Uit het programma vermelden wy voorts nog.
dat de tentoonstelling Zaterdag 7 October om
elf uur in de tuinzaal van het Gem. Concert
gebouw door den Commissaris der Koningin in
Noord-Holland, jhr. mr. dr. A. Röell, zal ge
opend worden. *s Avonds te 8 uur worden oa.
vertoond films van den heer J. O. Mol, direc
teur N.V. „MultlfUm” te Haarlem.
Voorts worden nog eenige excursies georga
niseerd, t.w. naar de Staatsbosschen te Schoorl
en .Elswout" te Bloemendaal.
Het bovenstaande moge voor den natuurlief
hebber een aansporing zyn, de buitengewoon
leerzame en zeldzame tentoonstelling te gaan
zien.
dag te zeggen en weg te gaan, zooals een fat-
soeniyk mensch gedaan zou hebben, het salon
binnen en ging zitten. Hy scheen niet goed te
zyn, want hy zag erg bleek. Hy vroeg my een
|glas water. (Wordt vervolgd)
Zooals bekend treedt het nieuwe Poolsche
douanetarief binnenkort in werking en men
vreest, dat de daarin vervatte bepalingen een on-
gunstlgen invloed zullen hebben op den Neder-
landschen handel. Om deze moeiiykheden zoo
gering mogeiyk te doen zyn vinden er bespre
kingen plaats tusschen vertegenwoordigers der
Poolsche en Nederlandsche regeerlngen.
De directeur van den Económlschen voorlich
tingsdienst, de heer A. T. Lamping is daartoe
een dezer dagen naar Parys vertrokken, waar de
conferenties plaats hebben.
In hun ledenvergaderingen hebben de Pa
troonsbonden voor de Bouwbedrijven in Neder
land *en de Ned. R. K. Bond van Bouwpatroons
het voorstel van de hoofdbesturen aanvaard tot
het aangaan eener nluwe landeiyke collectieve
arbeidsovereenkomst waarin voor de groote ge
meenten het loon met vier cent per uur zal
worden verlaagd en voor de kleinere met drie
cent.
De totstandkoming van de nieuwe C. A. O.
la hiermede practlsch verzekerd, aangezien ver
wacht wordt, dat ook de arbeidersbonden een
en nder zullen aanvaarden.
Woensdag is de 31-jarige pannendekker H..
die boven op een bouwwerk in de Baanstraat
te Beverwyk werk verrichtte, toen hy in de
dakgoot liep, van een hoogte van zeven meter
door den steiger heen gevallen.
Met ernstige wonden en inwendige kneu
zingen, is hy naar het St. Elisabeths-Gast
huis te Haarlem overgebracht.
De arbeidsinspectie heeft tegen den bouwer
proces-verbaal opgemaakt, wegens bet niet
treffen van voldoende veiligheidsmaatregelen.
„Wie Is dat?” vroeg hy. „Wie is die man? Hoe
heet hy?”
Verbaasd trad ik nader en zag Henry Clave
ring de hall doorgaan
„Dat is mynheer Clavering,” zei Ik- „Kent u
hem?"
Harwell leunde krachteloos tegen den muur.
„Clavering, Clavering." herhaalde hy zonder
ophouden. Toen sprong hy naar voren, greep
zich vast aan de leuning, vestigde zyn blik,
waaruit de ztoïcynsche kalmte voorgoed verdwe
nen scheen, op my en fluisterde met heesche
stem:
„U wilt weten wie mynheer Leavenworth ver
moord heeft, nietwaar? Welnu, kyk goed! Dat ie
de moordenaar, die Clavering!"
Hy verwyderde zich van my en ging, wanke
lend als een dronkaard, naar boven. Ik volgde
byna oogenbllkkeiyk en klopte by hem
Inzake de ontploffing In bet voormalige
.Makkerhuis" te Medemblik heeft de verdach
te Wilkens, die na gerulmen tyd in het zie
kenhuis te Hoorn tengevolge van bekomen
brandwonden te zyn verpleegd, en daarna naar
het Huls van Bewaring te Alkmaar was over
gebracht, thans bekend deze ontploffing te
hebben bewerkstelligd. Hy gebruikte daartoe
een groote hoeveelheid benzine, met de bedoe
ling brand te stichten. Onderzocht wordt thans,
welke motieven W. daarbij gehad heeft en of
verdachte medeplichtigen heeft gehad.
En in een postscriptum:
Het is beter, dat wy elkaar voorlooplg niet
meer zien en ver van elkaar onzen last dra
gen. Ik zal Harwell naar u toesturen. Vaarwel!
Toen ik de straat overstak, hoorde ik 'haastige
stappen achter my. Ik draaide my om; Thomas
stond achter my en sprak:
„Neem my niet kwaiyk. mynheer; ik wilde u
graag even alleen spreken. Toen u my onlangs
vroeg, wie de heer was, die Juffrouw Eleonore op
den avond van den moord kwam bezoeken, heb
ik u niet naar waarheid geantwoord. Ik ben
bang ‘voor de politie. U daarenegen bent een
vriend van de familie en ik wilde u zeggen, dat
diezelfde heer ons zoo Juist heeft bezocht. Des-
tyds noemde hf) zich Robbins en nu heb ik hem
als mynheer Clavering aangediend. „Ja myn-
heer." vervolgde hy, toen hy my zag schrikken, zy niet wel was, ging hy in plaats van goeden
„t is een vreemd iemand. Dat heb ik ook tegen
Molly gezegd. Op den avond van den moord
aarzelde hy lang voordat hy vroeg of Juffrouw
Eleonore thuis was en toen ik hem zyn naam
vroeg, nam hy een kaartje en schreef er op;
De Nederlandsche Mycologische Vereeni-
ging houdt 7, S en 9 October te Haarlem
een jubileumtentoonstelling. Onder de
zeldzame zwammen en paddenstoelen zal
ook te zien zijn de z.g. oesterzwam, welke
men hierboven op een omgevallen iepen-
stam gegroeid ziet
De voortvluchtige mej. B. verdacht van ver
duistering van-plm. f 7000 ten nadeele eener
meubelzaak te Maastricht is te Den Helder
aangehouden en op transport naar Maastricht
gesteld.
Het bedrag schynt by nader onderzoek reeds
de f 10.000 te benaderen, daar zich thans nog
telkens personen aanmelden die kleinere bedra
gen varieerende tusschen f 8 en f 10 te vorde
ren hebben.
Blijkbaar vreeaen de leiders, aldus het blad,
een ingrijpen der regeering in den vorm van
huisbezoek, waarvan het resultaat, waarvoor zy
beducht zyn zou kunnen leiden tot een alge
meen verbod of opheffing van de party.
'LEN M/ODAEt GEWEEKT.7K
öen moe^atety we nu eenj
AAN OEN AHOEREN KAEVTSUE
HE70UO£iPOOKMRSGAAN,
PAAR &ENEOENB(/DE R/V/ER
MTE Z(/H OAAR NOGNOO/T GE 1
\wEEyr. A
LET OP WAAR IOOP7\
l|/ ^AH0y,ALijEH/ERU/7~'\
i IPUJOTOANZPU/EGAUW/TA
I \OE R/V/ER TERECHTKOMEN
root den vyand zoo gunstig verloopen onder-
zeebootaanval eindigt de elgeniyke manoeuvre.
Wel doet de „Banckert” nog een torpedo-
aanval op de „Heemskerk”, doch dit is een op
zich zelf staande oefening. Na de Heemskerk
te zyn genaderd tot 18 3 K.M., houden wy
scherp af en op dat moment "Wordt de torpedo
afgevuurd. Een fontein van water opspuitend
schiet zy in zee en haar bellen baan (d. t. de
ontsnappende samengeperste lucht, die liaar
voortbeweegt), die de „Heemskerk" snydt, be
wijst dat de torpedo verrassend juist gericht
was. Eenige kilometers verder komt zy weer
boven en wordt door ons aan boord genomen.
Wy zetten koers naar Den Helder en pas-
seeren de zoo juist door ons getorpedeerde
„Heemskerk”, die dezelfde route volgt.
Het weer is nog even fraai als vanmorgen en
men heeft moeite zich te reallseeren dat het
herfst is en wy op de Noordzee varen. De ult-
loopende pantserboot „Gruno” vaart langs ons
heen en de bemanningen der beide schepen
maken front naar elkaar toe. Indien onder
onze ‘admiraalsvlag geen blauwe vlag woei, dan
zou de „Gruno" door kanonschoten haar sa
luut moeten brengen aan den commandant der
marine. Nu is dit echter niet noodlg. Nadat
op de reede van Nleuwediep de admiraal met
de honneurs aan zyn rang verschuldigd gede-
barkeerd is, maakt de „Banckert” zich gereed
voor de komende nachtoefenlng.
Naar de „N. R. Ct.” vemam, is dit bericht
Inderdaad juist. De archieven zyn onderge
bracht by een groot aantal particulieren, die
niet bekend staan als communisten, dit by wijze
van voorzorgsmaatregel.
Dtt verbaasde my ten zeerste. Ik bleef een
oogenbllk staan, vóór ik aan het werk ging. Een
eentonige stem bereikte myn oor. Het was Har
well. die in de studeerkamer hardop het manu
script van zün overleden patroon oplas Het laat
zich moeliyk beschrijven, welk een indruk, op
dit uur, deze zoo natuuriyke zaak op my maak
te. In dat vertrek, dat getuige was geweest van
een misdaad, las en herlas iemand met weinig
belangstelling, hetgeen door den overledene ge
schreven was. Ik opende de deur en trad bin
nen. De secretaris stond op, bracht my een stoel
en zei:
-U U laat.”
-Ja," antwoordde ik werktulgiyk, daar myn
gedachten weer by Mary en Clavering waren.
•Rent u misschien niet wel?”
„Neen," zei ik en probeerde myzelf in bedwang
te houden.
Ik ham een vel schrift op om het over te le-
1007. t
/E77 HOI'
föeHHOÖR.IKPAFRHUI'nfr/NX
ME PAAR 7E PU/iffR .MAAR
71RHH OE PIEK GOED ORHCMErA
WA. ZOODA 7 WE ZE 7ERUG ZUU.EH
V/TfOEH. MORGfri NEEM 'ROMA
OE EIEC 7R7SCHE IAN7AARN K4W
Mt/NHEER FUH 7 MEE WEZUUEM^
\OAN VROEG H7ERKOMEWFH Z/E7n>
\WATERINPA7HOI n
hem
aan. Ik kreeg geen antwoord. Ik riep hem by
zyn naam t zelfde resultaat.
Vastbesloten dat hy my niet zou ontsnappen,
ging Ik naar de werkkamer, terug en schreef
hem een briefje Ik vroeg hem een verklaring
voor zyn verschrlkkejyke beschuldiging en voeg
de er by, dat ik hem den volgenden dag op myn
kantoor verwachtte. Toen dit gebeurd was, ging
ik naar beneden, naar Mary. Maar helaas! Deze
avond was één en al teleurstelling.
Mary was naar haar kamer gegaan en ik
moest dus afzien van het onderhoud, waarop ik
al myn hoop had gevestigd. Ik wilde juist het
Hoe vaak men ook deze van wondere samen
stelling zynde plantjes aangetroffen heeft, zel
den zal men een zelfden van vorm of kleur ge
vonden hebben. Dat is begrypeiyk, als men in
aanmerking neemt, dat er honderdduizend en
nog meer soorten van zyn, waarvan in Neder
land alleen reeds eenige dulzénden.
De vereenlging voor de studie der zwammen,
dé Nederlandsche Mycologische Vereenlging. is
reeds zeer ver gevorderd met de vele variaties
te determlneeren, daarby voortzettend het be
langrijke werk van den beroemden Nederlapd-
schen mycoloog C. A. J. A. Oudemans. In 1908
overleed deze geleerde en in 1908 werd in de
bloemenstad welke andere stad dan Haar
lem zou daar beter voor uitgekozen kunnen
zyn de Ned. Mycologische Vereenlging opge
richt onder voorzitterschap van den heer Joh.
Ruys. Deze had zich in zyn streven laten lei
den door zyn liefde voor de natuur niet alleen,
maar vooral door den wensch, de aandacht te
vestigen op de zwammen als voedsel en lek-
kemy. en zijn angst voor de daarby te duch
ten groote gevaren. In het verbreiden van de
kennis omtrent de kinderen uit het zwammen-
rijk, wat de N M V. toch ten doel heeft naast
mycologische studie, zag hy een sterk voorbe
hoedmiddel tegen bovengenoemde gevaren.
Het determlneeren van zwammen, het maken
van een verzameling en bet vormen van een
bibliotheek waren de groote middelen, om het
doel der vereenlging te bereiken, zoo ook ken-
nis-verbrelding omtrent de levenswyze, nut een
der zwammen en bevordering van de teelt van
eetbare zwammen.
Op het Ryks-Herberium te Leiden werd in
1910 reeds een verzameling gevormd, vooral be
staande uit zg. droge zwammen, welke van
langeren levensduur zyn. Thans wordt deze
verzameling verzorgd door den heer W. J.
Lütjeharms uit Oegstgeest, conservator der ver-
e^niging.
Met yver is in de afgeloopen jaren aan de
Uitbreiding der verzameling gewerkt. Minstens
een paar duizend exemplaren zyn op liquor of
in drogen toestand geconserveerd.
Ook heeft men een belangryke boekerij kun
nen vormen, met werken van de mycoiogen
Bbhaeffer, Persoon, Bulliard. Kroombholz. Coo
ke welke bibliotheek in Teylers-Stichtlng
te Haarlem gevestigd is.
Kn u. stelt u dan heelemaal geen belang in
de veiligheid, het gelifk en de eer van de familie,
in wier midden u reeds langen tyd woont?"
Harwell deed zeer koel; hy stond op en zei:
,Jk heb u verzocht, mynheer Raymond, my
daarover niet te willen spreken.”
Robbins; hy zag er vreemd uit; trpuwens,.
„Wat?”
Mijnheer Raymond, er is nog iets, dat ik al
leen aan Molly heb verteld, maar dat ieder dia
den moordenaar wil ontdekken, dient te weten-*
.Ren feit of een vermoeden?"
„Een feit, mynheer. Het spyt my, dat ik u
er mee lastig val, maar Molly zal my niet met
rust laten, zoolang ik het u niet verteld heb.
zy maakte zich erg ongerust over Hannah, die,
zooals wy allemaal weten, heelemaal onschul
dig is, hoewel sommigen het tegendeel bewe
ren, omdat zy niet by de hand was, toen men
haar noodig had.”
.Maar wat wilde je nu elgeniyk vertellen?*
,Ja ik zou het wel aan mynheer Gryce ge
zegd hebben," vervolgde hy, myn nieuwsgierig
heid volkomen negeerend, „als ik niet zoo bang
was van de politie, zy denken altyd, dat je iets
voor hen verbergt.”
„Maar..,.*
„O ja! Op den avond van den moord, heb Ik
mynheer Robbins, of Clavering, of hoe u hem
noemen wilt, wel zien binnenkomen, maar ik
heb hem niet zien weggaan, als hy tenminste
is weggegaan. Toen ik namelijk terug kwam
van juffrouw Eleonore en aan mynheer Rob
bins zei, dat zy hem niet kon ontvangen, daar
„Als u dingen bekend zyn, die de politie niet
weet, bent u verplicht die dingen te openbaren.
Juffrouw Eleonore’s toestand is.
.Als ik iets wist, dat haar zou kunnen helpen,
had Ik het al lang gedaan."
Ik beet op mijn lippen, boos om die eeuwige
uitvluchten en stond ook op. Hy vervolgde:
,Als u niets meer te zeggen hebt en ook niet
meer wilt werken, verzoek ik u, my te willen
verontschuldigen; ik heb een afspraak.”
.Raat ik u niet ophouden,” antwoordde ik op
norschen toon. „Ik heb u heelemaal niet noo
dig.”
Hy keerde zich om en keek my aan, alsof de
toon van myn antwoord hem onbegrypelyk
voorkwam. Vervolgens groette hy my kalm en
verliet ’t vertrek. Ik hoorde hem naar de twee
de verdieping gaan en maakte mij gereed om
myn eenzaamheid draagiyk te maken. Maar in
dit vertrek was eenzaamheid niet te dragen. Har
well kwam weldra weer naar beneden en daar
ik voelde, dat ik daar toch niet langer kon biy-
ven, stapte ik de gang in en vroeg hem of ik
hem *n eindje mocht vergwellen. Hy knikte toe
stemmend en ging my voor. Plotseling zag ik
dat hy stilstond, de leuning vastgreep en zich
er overheen boog. Hy leek geheel van streek.
„Wat is er?" riep Ik uit.
„Ga terug," fluisterde hy met een stem die
van opwinding beefde. „Ga terug!”
Hy greep my by mijn arm en sleepte my let-
teriyk tot boven aan de trap. Daar liet hy my
los en keek opnieuw, bevend van kop tot teen, huis verlaten, toen Thomas verscheen en my
over de leuning van de trap.
VRO/E/SD/EPPATIFREE-
XKER/K/E.
En nu begint het artlllerle-duel. Gebruikma
kend van zyn (denkbeeldig) superieur geschut
biyft de „Banckert” op uitersten gezlchtsaf-
stand. om zoodoende zelf den vyana wel te
treffen, doch zonder door diens vuur schade te
lyden.
Door plotselinge koerswendingen brengen de
twee tegenstanders storing in de concentratie
van het vuur, doch door de correctie vanaf
de commandobrug biyven de kanonnen op het
doel gericht, hetwelk zich verraadt In het ver
schil van elevatie en zydelingsche richting der
vuurmonden. Zoo vervolgt zich dit fictieve ge
vecht en reeds verheugt men zich op de „Ban-
ckert”, dat de vyand dreigt gedreven te wor
den naar de Haaksgronden, waardoor zyn be
wegingsvrijheid belemmerd wordt, als plotse
ling op pLm. 70 meter van het achterschip een
bellenbaan verschynt, bewijs van een daar af
gevuurde torpedo. En die bellenbaan snydt ons
achterschip, zoodat de torpedo, die nu op te
groote diepte is ingesteld, in tyd van oorlog
onze munltlebergplaatsen getroffen zou heb
ben en daardoor een einde zou hebben gemaakt
aan schip en bemanning. En de onderzeeboot,
wier periscoop reeds boven water stak, duikt
weer snel -om iedere kans van botsing met de
ons volgende Z 5 te vermyden. Hieruit biykt
dat de tegenparty er in geslaagd is ons over
zyn onderzeebooten te lokken. En met dezen.
<fe bibliotheek uit Tei
deeling literatuur tent<
dit instituut opengesteld zjjh
kennis kunnen nemen van
theek op mycologisch gebied.
Van deze stichting zullen ook aquarellen van
den heer Joh. Ruys te bezichtigen zyn, alsmede
die van meer zeldzame paddenstoelen, eigendom
van Ir. Schweers.
Ter lllustreerlng bieden wy
zeldzame af.
Voorts heeft de directie dér Verkade’s Fa
brieken te Zaandam haar geheele oorspronke-
luke aquarellen en teekenlngen, vervaardigd
voor het Paddenstoelenalbum, voor de expositie
afgestaan, en zal dr. M. A. Donk te Den Haag,
die evenals het lid der vereenlging dr. A. J. P.
Gort te Wageningen kort geleden gepromoveerd
is op een dissertatie betreffende de mycologie,
onder leiding staande van de mycologe mevr.
M. de Visser-Roelofs uit Bloemendaal. Zy zal
inlichtingen geven over eetbare paddenstoelen,
alsmede champignonsoep bereid, welke ter proe-
ving gereed staat.
Dr. J. S. Meulenhoff uit Den Haag, die dezer
dagen om gezondheidsredenen bedankt heeft
als voorzitter der vereenlging. heeft oude wer
ken over paddenstoelen afgestaan, terwyi voorts
<fe bibliotheek uit Teriejra-Stichtlng in de af-
1 wordt. Ook zal
opdat de leden
geheele blbllo-
wel van geleerden als van liefhebbers, te trek
ken.
En by haar zilveren jubileum, dat 7, 8 en 9
ker een tenoonstelllng, teneinde den grooten
vooruitgang in het werk der vereenlging in een
kwarteeuw te kunnen aantoonen. Alhoewel deze
expositie niet de grootste zal worden, welke
ooit door haar gehouden is de financieele
omstandigheden ieenen zich daartoe niet
toch belooft) zy wel Interessanter dan vorige
te worden en een nog vollediger ‘overzicht te
geven van de paddenstoelen, hun nut en schade.
In een persconferentie heeft de heer G. A.
van Schalk te Haarlem in byzyn van den heer
ir. A. C. G. Schweers uit Alkmaar pennine-
meester der N. M. V., die den voorzitter der
vereenlging, den heer T. A. C. Schoevers. direc
teur van den Plantenziektenkundlgendlénst te
Wageningen, vertegenwoordigde, ons in het kort
hetgeen op de tentoonstelling te zien zal zyn,
genoemd.
Allereerst roemde hy daarby de groote me
dewerking van eigenaren van buitenplaatsen in
Bloemendaal en andere omliggende gemeenten,
waardoor het mogeiyk Is steeds versche zwam
men en paddenstoelen te exposeeren. De bui
tenplaatsen .Elswout”, „I 'ndenheuvel” en ,Ko-
ningshoT’ zyn gedurende de tentoonstellingsda-
gen vrij voor leden der NM.V. toegankelyk.
Het nut en de schade dér zwammen en pad
denstoelen, die opbloeien uit zwamvlokken,
welke in den bodem groeien en zich daarin voe
den met levende of doode organische stof, zul
len op de tentoonstelling vooral aangetoond
kunnen worden door de inzending van den
Plantenziektenkundlgen dienst en door de
„Banckert", van wiens voortop de
commandovlag met de drie sterren waalt, ten
teeken dat de admiraal aan boord is, jaagt
met een vaart van 34 myi over de zon be
schenen zee. De scherp gesneden boeg van de
Z 5, die ons op eenige honderden meters volgt,
dryft hooge golven naast zich uit, en een breed
spoor van bruisend schuim volgt de beide
schepen.
Alle overtolligheden aan dek en in de ver-
biyven zyn verwyderd, want van een volledig
gevechtsklaar oorlogsschip ts letteriyk alles ver
dwenen wat niet direct met vechten verband
houdt.
Van dekmatten en tentstutten is niets meer
te bespeuren en door het ontbreken van klee-
den en schllderyen in longroom en hutten ver
tonnen de verbiyven geen spoor van gezellig
heid meer. Deze voorzorgen zyn noodzakelyk
in verband met brandgevaar by treffers, ter-
wyi platen en schlldefyen door schok en lucht
druk by het schieten naar beneden komen.
Vooral in de machinekamer wordt by deze,
reeds groote, vaart veel geélscht van de oplet
tendheid van het geheele personeel. De heer
van Rugge, officier M. S. D. (Marine Stoom
vaart Dienst) der le klas, houdt over alles een
waakzaam oog en by de geweldige hitte die hier
heerscht, kan men alleen bewondering hebben
voor het uithoudingsvermogen, dat van deze
menschen geëlscht wordt. Hoe zy het in de
tropen uithouden, Ujkt een volkomen raadsel.
Vandaag stellen de JBanckert" en „Z. 5” twee
zware kruisers voor, terwyi de „Heemskerk" en
„Gelderland", waarvan de rookpluimen juist
zeer flauw aan den horizon verschynen, twee
soortgenooten moeten verbeelden, die wy op
dracht hebben te vernietigen.
zen. De woorden ddfüten voor myn oogen; ik
was niet in de stemming om eenigen nuttigen
arbeid te verrichten. Ik vervolgde:
„ik ben bang, dat ik u vandaag niet zal kun
nen helpen, mynheer Harwell. Trouwens, het is
heel moeieiyk om je aandacht by dit werk te
houden, terwyi de man, die den schrijver op
laffe wyze vermoordde, nog steeds ongestraft
rondloopt."
Op zyn beurt schoof de secretaris de papieren
van zich af als met een plotsellngen afkeer,
maar hy zei niets.
„Toen u voor het eerst met het bericht van
dit drama by my kwam, hebt u gezegd dat het
een mysterie was Welnu, wy moeten dit myste
rie trachten op te lossen. Het leven en geluk
van vele menschen die wy vereeren en liefheb
ben staat op het spel."
De secretaris wierp my een steelschen blik toe
en mompelde:
„Juffrouw Eleonore?"
„En Juffrouw Mary en u en ik en vele an-
deren.”
U hebt zich al van t begin af te veel bezig
gehouden met deze kwestie," zei hy, terwyi hy
zorgvuldig zyn pen afveegde.
Ik staarde hem vol verbazing aan en ant
woordde:
Vanmorgen werd Enschede in rep en roer ge
bracht door een groot aantal revolutlonnaire
vrouwen. De herrie was een gevolg van een gis
teravond In „Ons Huls" gehouden vergadering,
waar plm. 500 vrouwen aanwezig waren en waar
geprotesteerd werd tegen de laksheid der man
nen en tegen de maatregelen der Regeering. Er
werd geklaagd, dat de Koningin JMnogeiyk goed
over den toestand In de Twentsche arbeidersge
zinnen kan zyn ingellcbt.
Tal van eischen werden gesteld en na afloop
trok men naar het Van Heekplein, waar de
stoet werd ontbonden.
Ter vergadering werd eveneens het besluit ge
nomen hedenmorgen by den burgemeester van
Lonneker tegen de woninguitzetting wegens
huurschuld te protesteeren.
Vanmorgen omstreeks tien uur bevond zich als
gevolg daarvan een groote menigte vrouwen voor
het Lonneker gemeentehuis, dat zooals bekend
by Enschede ligt.
De burgemeester weigerde de deputatie te
ontvangen. Een der vrouwen sprak de menig
te die inmiddels zeer was aangegroeid in op
ruiend,n zin toe.
Het drukke verkeer in de Hengeloeche straat
ondervond stagnatie. Toen de Ehschedesche
politie de menigte trachtte te verwyderen,
stuitte zy op ernstig verzet van de vrouwen,
waarvan er schreeuwden: ,j31a ons maar neer
en richt een bloedbad aan.”
Een man, zekere v. d. B„ die de menigte
opwekte om te blyven staan werd gearres
teerd en naar het posthuis Hengeloeche straat
overgebracht. Ook van daaruit trachtte hy
herrie te verwekken.
Herhaaldeiyk moest de politie van den gum
mistok gebruik maken en rake klappen uit-
deelen.
Een der agenten kreeg een slag in het ge
zicht. Op tactische wyze wist men tenslotte
de menigte uiteen te drijven. Heel den morgen
bleef het rumoerig. Gedurig trokken de vrou
wen door de binnenstad, daarby ox dreigend
onder de kinderen een schoolstaking te ver
wekken.
Geblindeerd en met alle lichten uit verlaten
wy om 11 uur 's avonds de reede. Wy varen
weer In verband en hoewel de maan aan den
hemel staat, kost het moeite de schepen die
ons vergezellen te verkennen.. „Heemskerk” en
„Gelderland" varen in kielllnie aan bakboord
en hun zwarte schaduwen doen zich meer ver
moeden dan onderscheiden. De Z5 verkent het
eskader aan de andere zyde.
Op de brug is het nu een Ingespannen turen
in de duisternis, aangezien onderzeebooten ons
zullen trachten te vernietigen. Dit zoeken en
speuren is niet zonder emotie. Verscheidene
malen meent mén het vage silhouet eener
onderzeeboot (die by zoo’n nachtaanval boven
water vaart) zich nog even te zien afteekenen
in het flauwe maanlicht, om een moment la
ter te constateeren dat het gezichtsbedrog was.
En wanneer men zich indenkt hoe het in oor
logstijd moet zyn wanneer het bittere werke
lijkheid is en de onderzeebooten aan den hori
zon rondsluipen, gereed hun doodbrengende
torpedo's af te vuren, dan voelt men welk een
zenuwachtige spanning er op zulk een moment
moet heerschen.
Doch daar vlamt plotseling een onzer zoek
lichten op en zyn stralenbundel belicht heel
het gedeelte waar een vyand verwacht wordt.
En deze maal heeft men zich niet vergist. Dui
delijk ziet men in het scherpe licht de om
trekken der boot. En geen seconde later dreunt
een schot uit één der 12 c.M. kanonnen. Doch
terwyi wy met dezen vyand afrekenen is het
aan een anderen gelukt in aanvalspositie te
komen en te lanceeren. wy halen de torpedo
op, die van verre zichtbaar is aan het lichtje
dat aan haar kop flikkert. Het is twee uur
s nachts en met deze nachtoefenlng eindigen
ook de jaariyksche manoeuvres der Kon.
Marine.
Hoe rijk aan schoonheid is de natuur!
Is haar weelde elgeniyk wel naar volle waarde
te schatten? Kent men haar onbegrensd schy-
nende variaties alle, In planten- en dierenryk?
Neen. Ieder jaargetyde weer biedt de natuur
nieuw leven en steeds staat men voor nog on
geziene spelingen in haar prachtlgen kringloop.
Er zyn zoo speciale tyden waarin de mensch
zich meer toegankelyk toont voor de natuur;
waarin haar schoonheid dieper op hejn In
werkt, en hy beseft dan des te meer, hoe nietig -- -
van beteekenis hy zelf in dat grootsche na- Haarlem gevierd wordt, behoort
tuurryk is en welk een hooge Macht het Is. die
de wonderiyke regelmaat in alles laat voort
gaan en ons zoo altijd weer nieuw genot
schenkt en levenskracht by het aanschouwen
van het ontluikende leven.
Vooral de vacantlemaanden kunnen gerekend
worden tot dien specialen tijd. Dan toch trekt
de mensch zich uit het prozaïsche leven terug
om zich meer In de poëzie te verdiepen; „dan
hebben steden en huizenrijen veelal geen byzon
dere schoonheid voor hem en zoekt hy de bui
tenlucht bosch. zee. bergen of heidevelden
om daar, vry van zorgen korten tyd, het na
tuurleven van meer naby te beschouwen.
Het buitenleven geeft veel voldoening. Men
leert veel meer naar waarde schatten, wat In
de vrije natuur groeit en bloet, doch, daar on
bekend mede, alleen maar van naam uit de
schooljaren in herinnering Is gebleven. Men kan
het met eigen oogen bewonderen en zien hoe
alles uitbot, zich ontwikkelt, bloeit, vrucht
draagt en weer afsterft om een volgend jaar-
getyde weer opnieuw fleur aan de natuur te
geven.
Maar ook al beschouwt men groei en bloei
van naby. toch staat men menigmaal voor on-
begrijpeiyke en onbekende wisselingen in het
plantenleven. Men kan een herbarium verf va
riaties In de flora bezitten, toch vindt men al
tyd nog weer nieuwe.
Altyd; dus ook in den herfst, het Jaargetijde,
waarin de bosschen veel wisselends aan schoon
heid bieden. Niet alleen ver boven den grond
in den steeds anders gekleurden bladertooi; ook
de boschgrond blyft vol afwisseling en hier
vooral In den groei van
„Clean decks and ready for action" houdt
zelfs in vollen vredestijd zyn dreigende betee
kenis en wanneer de schrille hoornslgnalen
van het alarmsein leder naar zyn post roepen,
krijgt het „klaar voor gevecht” zyn volle
waarde.
Hr. Ms.