Muiterij
op
naar
Rijwieltocht
Rome
„De Zeven Provinciën”
RADIOPROGRAMMA
WAT NIET BEKEND WAS
SCHOOL BESMET DOOR
ONDERWIJZER
DONDERDAG 5 OCTOBER
Vrijdag 6 Oct. 1933
omtrent de
Allemaal „op den bon”
com-
Luik, die groote stad.
Vreeselijke ontdekking
Onteveredenheid
i-
Collectief proces-verbaal
Indische pensioenen
„Met het echip op tiap
Schedel verbrijzeld
Ontgroening te Utrecht
De gefingeerde diefstal
VREEMDE STUDENTEN
Weg gedeeltelijk weggeslagen
Precies volgens afspraak
ONINKLUK VOORBEELD
KOLENDAMPVERGIFTIGING
Dievencomplot op het
spoor
Drie dames in levensgevaar
HET UNIFORMVERBOD
In steeds dalende lijn
Machinisten-examen
m-
Waar de „verloren” 37.000 gulden
bleven
De strijd om de beste
aether-golven
.Geen tusschentijdsche mededee-
lingen over de conferentie
te Amsterdam
Voor de minimaal gepensionneerde
militairen wordt iets gedaan
Aardschuivingen in de
Anei-kloof
Vermindering uitkee-
ring gemeentefonds
Zy maakten fietsen uit gestolen
onderdeelen
Geen bezwaar tegen inschrijving
te Groningen
Ongewenschte afweer tegen het
fascisme
Het Tweede Kamerlid mej. mr.
Katz stelt vragen over het
incident
MGR. GIJLSWIJK VER
TROKKEN
Circulaire van Minister De Wilds
aan de gemeentebesturen
Aanzienlijke gift aan het Nationaal
Crisis-Comité
DE WERKING VAN DEN
MERAPI
De glimlachende
mandant
Twintig kinderen uit het Friesche
dorpje Ee naar een sanatorium
Motorrijder botst tegen een
boerenrijtuig
Definitieve spoorwegontvangsten
over de maand Juni
Nieuwe mededeelingen
rol van het Europeesche en
Inheemsche personeel
in dit drama
De vele hellingen en de slechte
wegen in België vallen niet
direct mee
Geestelijke ontwrichting
Een nieuw eruptie-punt ontdekt
BANDOENG, 4 Oct. (Aneta). Dr. Stehn to-
reikte den bovenrand van den krater van den
Merapi. De lavadom is verdwenen. Een g»*
ontstaan met een mlddellUn van 120 Meter,
waarin een lavanaald, met een doorsnede r»“
50 Meter, 30 Meter boven kraterrand uitstee**.
u
uur mee been. Dat zal trappen
dus een gangetje In.
i
van
99
te
de
dat
Ie
VOOR NADERE BIJZONDERHEDEN VERWIJZEN WIJ NAAR DEN
KATHOLIEKEN RADIOGIDS
iting kwam,
art kunst!
Het secretariaat van het Nat. Crisiscomité
deelt mede: Het heeft H. M de Koningin-Moe
der behaagd weder een aanzienlijke gift aan
ons comité te doen toekomen ter gelegenheid
van de nationale inzamellngsweek. Moge dit
koninklijk voorbeeld ruime navolging vinden-
PADANG, 4 Oct. (Aneta). Tengevolge van den
zwaren regenval zijn In de Anei-kloof zes aard
schuivingen geconstateerd, waarvan één zeer
ernstig- Een gedeelte van den weg Is wegge
slagen. zoodat vermoedeiyk de bouw van een
Hulpbrug noodzakelijk zal zijn.
Het verkeer zal vermoedelijk een week ge
stremd zijn.
DEN HAAG Geslaagd voor diploma
beer T. van Dijk, Delfzijl.
8 30
Or-
us
iz*
BATAVIA. 4 Oct. (Aneta). De regeering be
sloot In beginsel voor de z«. minimaal gepen
sionneerde militairen iets te doen. zy zal dus
eenigszins tegemoet komen aan de door den
Volksraad aangenomen- motie tot het achter
wege laten van de pensloenskorting.
Definitieve formuleering dezer beslissing van
de regeering is zeer spoedig te verwachten.
De minister van Binnenlandsche Zaken heeft
door bemiddeling van de colleges van Gedepu
teerde Staten de volgende circulaire betreffende
vermindering der ultkeering uit het Gemeente
fonds, beodeld in artikel 3. onder a der wet van
15 Juli 1929 (Stbl. No. 388) aan de gemeentebe
sturen doen toekomen:
Toen Woensdagnacht omstr. half één de heer
J. Nieveen, ontvanger ter registratie te Roosen
daal. per motorfiets uit Breda huiswaarts keer
de, reed hij ter hoogte van den Hoogen Donk
op den Roosendaalscheweg onder de gemeente
Etten met groote snelheid tegen een tweewielig
boerenrijtuig op. De heer Nieveen werd over den
weg geslingerd en kwam met zulk een kracht
tegen de straatsteenen terecht, dat zijn sche
del geheel verbrijzeld werd. De ongelukkige was
op slag dood. Het boerenrijtuig werd slechts
licht beschadigd. De twee Inzittenden bekwa
men geen letsel.
Toen Dinsdagavond het huis van de dames
Roelofs in de Pontanusstraat te Nijmegen ge
sloten bleef, hebben buren de politie daarvan
op de hoogte gesteld.
Nadat deze zich toegang tot de woning had
verschaft bleek, dat de drie bejaarde dames bjj
bet naar bed gaan door kolendamp bewuste
loos moesten zjjn geraakt.
In zeer emstlgen toestand zijn de slachtof
fers na een eerste zuurstofbehandellng naar
het ziekenhuis overgebracht. Voor bet behoud
van baar leven wordt gevreesd.
Intuschen hadden weer anderen de wapen
rekken geforceerd en de munitie naar boven
gebracht. Het een en ander werd bij de hand
gezet en dit alles geschiedde onder veel tumult.
Om twee uur 's nachts voer de „De Zeven
Provinciën” weg, machteloos nageoogd door den
Inspecteur der politie Vermeer Het was deze
Inspecteur die reeds om acht uur dien avond
den commandant der ..De Zeven Piovlnclén”
had gewaarschuwd voor hetgeen hem ter oore
was gekomen omtrent de plannen tot muiterij.
Dit was gebeurd, terwijl de commandant zich in
de sociëteit bevond en op de waarschuwing had
deze slechts gereageerd met een glimlach.
Precies 18 uur *s avonds ging het afgesproken
■teiw»! voer het uitbreken van de muiterij. Op
dat ©ogenblik werden conform het besiotene
de lichten gedoofd. Alle stokers werden de
machinekamer Ingedreven onder bedreiging
den dood. Men had schildwachten b(j
Woensdagavond vernamen wij ontrent den
toestand der drie gezusters Roelofs te Nijmegen,
die, zooals gemeld, het slachtoffer waren ge
worden van kolendampvergiftiging, dat twee
barer weer tot bewustzijn zijn gekomen.
De derde Is reeds sinds Maandagnacht be
dwelmd. Men vreesde Woensdagavond voor haar
leven.
den, terwijl het bekend was, dat hij nooit be
middeld was geweest Nu had de politie eindelijk
het lang verwachte houvast gekregen en zij
greep in. De vijf genoemde personen werden ge
arresteerd en in beslag genomen werden de
voorraad goederen uit het pakhuis aan den Ho-
nlngerdijk. twee vrachtauto’s, een personenauto
die in het bedrijf werd gebruikt en voorts de
inventaris van het filiaal aan de Frederikstraat.
Op het pand In de Vogelenzang was reeds f2000
betaald, terwijl een transactie gaande was voor
een pand in de Gaasbeekstraat.
Het onderzoek wordt voortgezet.
De definitieve spoorwegontvangsten over de
maand Juni bedroegen 9 764 076.30 teger
f 11334.159.23 in het afgeloopen Jaar.
Bedroegen de ontvangsten van Januari tot
en met Juni 1932 in totaal 89.017.969.62, dit
jaar is dit bedrag bijna tien mlllloen gulden
BATAVIA. 4 Oct. (Aneta). Het Jtat. Nieuws
blad” deelt mede, dat btf* de berechting van de
muiterij aan boord van de „De Zeven Provin
ciën” eerst de meeloopers, dan de raddraaiers
en daarna de officieren zntlen terechtstaan.
Het blad publiceert bijzonderheden over de
muiterij, welke tot dusverre nog niet bekend
waren. r
Lulk-Seralng Is een eindeloos» ellende van
hobbelige keien, tusschen schuren, bellen rin
kelen, kettingen rammelen en de jongens ver
kiezen het gelijke pad er ntast. Tot plotseling
twee witte helmen opdagen! Vreeselijke ver
ontwaardiging in het Waalsch; aanvankelijk
humoristisch aandoende zwijgende onschuld in
het Nederlandsch. We krijgen te hooren, dat we
een ..procés verbal collect!!” hebben opgeloopen
wegens het langdurig berijden der trottoirs, tot
ergernis van de geheele stad. De zaak wordt
gesust.
Honderd meter voor Jamet wordt langs den
weg een half uur gerust. Als ik op onderzoek
uittrek, vind ik een 'kerk van 1112 met Sacra
mentshuisje in het priesterkoor.
De troep is Inmiddels reeds opgestapt.
Ook wjj dus naar Namen.
We wisselen daar op het station nog wat geld,
zoodat we zeventig vijffrancs-stukken hebben
voor de jongens, die morgen een uitstapje ma
ken, laten ons keurige oranje-blanje bleu-vlag-
getjes maken, waarvan het mijne fier wappert
onder mijn ANWB-standaard en krijgen van
madame een vervaarlijke rol rood-wlt-blauw
mee. .J’rlez pour nous k Rome!"
Over een keurig zandpad rijden we onder
langs de Maas. Avondgoud hangt in de boom
toppen, in het kalme water spiegelen zich blanke
villatjes, vlugge kano’s, onbeweeglijke vlsschers.
Maar de onbestemde vrede brokkelt reeds af.
Profondevllle geeft geen teeken van leven.
Waar zijn de jongens, die ons minstens twee
uur vooruit waren. Vage aanduidingen doen
vermoeden dat ze verder gereden zijn. Lantarens
aan. Helling op en af en door toeval ontmoe
ten we eerst den heer Venlngs, voorzitter van
het Relscomité van het RK. Werkliedenver
bond met rector Bos uit Venlo, die ook op zoek
zjjn naar den trdep, en even later den auto
van „onzen” rector.
WIJ vernemen, dat in Profondevllle zich on
voorziene moeilijkheden voordeden bij het krij
gen van kampeergelegenheid. WU gaan daarom
tien kilometer verder. De paters Jezuïeten van
Godlnne zijn onze gastheeren. Op de wel van
het college wordt ijlings bet kamp opgeslagen.
Verlate maaltijd bij kaarslicht, maar de jongens
weten een offertje te brengen en mopperen niet.
De Rotterdamsche politie is dezer dagen een
complot van dieven van rijwlelonderdeelen op
het spoor gekomen. Het bleek, dat leden van
het complot behoorden tot het personeel van
een grosslerderiJ in rljwlelonderdeeben. Boven
dien dreven zij in hun vrijen tijd voor eigen
rekening zaken In rijwielen. Zij vervaardigden
fietsen van gestolen onderdeelen. Bij eenlge
van hen beeft een huiszoeking plaats gehad,
waarbij vrij groote hoeveelheden der onder
deden In beslag zjjn genomen. In verband met
Linker Maasoever te Rotterdam, werden vijf
mannen aangehouden. Later werden nog twee
mannen aangehouden in verband met diefstal -
ten by een anderen grossier.
Het lid der Tweede Kamer mejuffrouw Katz
heeft aan den Minister van Onderwijs. Kunsten
en Wetenschappen de volgende vragen gericht:
Heeft de Minister kennis genomen van het
ongeval dat zich heeft voorgedaan bU de jong
ste ontgroening der aanstaande leden van net
Utrechtsche studentencorps.
Is de Minister van oordeel, dat tegen derge
lijke excessen, welke zich bij herhaling voor
doen. langs anderen dan strafrechteiyken weg,
opgetreden moe*, worden?
Is de Minister bereid de noodlge maatregelen
te nemen teneinde het plaats hebben van ont-
groenlngshandellngen, waardoor leven of ge
zondheid In gevaar gebracht wordt, zooveel
doenlijk in de toekomst te voorkomen?
Ik heb de eer, mede namens mijn ambtgenoot
van Financiën, het volgende ter kennis van uw
college te brengen.
Zooals u bekend zal zijn is bij de Staten-Gene-
raal ter overweging aanhangig gemaakt een
ontwerp van wet tot vermindering der uitkee-
ring bedoeld in artikel 3. onder b, der wet van
15 Juli 1929 (Stbl. No 388) en tot wijziging der
wet van 18 Maart 1932 (Stbl. No. 104) (Gedrukte
Stukken Zitting 1933-1934-178).
De in dit wetsontwerp bedoelde vermindering
zal plaats vinden naar gelang van de draag
kracht van elke gemeente, gerekend per in
woner. tegenover de draagkracht van alle ge
meenten des rijks, eveneens gerekend per In
woner.
In artikel 1 van het wetsontwerp is daartoe
een schaal opgenomen.
De draagkracht van elke gemeente zal haar
uitdrukking vinden in de som van een aantal
belastingopbrengsten, vermeerderd met de wlnst-
uitkeeringen van verschillende bedrijven en ver
minderd met de verliezen van verschillende be
drijven. Een en ander Is nader omschreven in
de artikelen 2 en 3 van het wetsontwerp.
Het ontwerp gaat uit van de gedachte, dat
de bovenbedoelde vermindering zal plaats heb
ben op de ultkeering, bedoeld in artikel 3. an
der b der wet van 15 Juli 1929. tptbl. No, Mg),
welke voor het aar 1934/35 door de getnéente
zal worden genoten.
Het zal derhalve aanbeveling verdienen,, dat
de gemeenten bij het opmaken van haar begroo-
tlag voor het dienstjaar 1934 rekening houden
met de mogelijkheid dat dit wetsontwerp tot wet
zal worden verheven en dus op de ultkeering uit
het Gemeentefonds over het jaar 1934/35, waar
van in het jaar 1934 drie termijnen vervallen,
een korting zal worden toegepast;
Zooals hierboven medegedeeld, zal de korting,
komt het ontwerp ongewijzigd in het Staatsblad,
afhankelijk zjjn van de draagkracht der ge
meenten (gemeenten met zeer geringe draag
kracht zullen in het geheel niet worden gekort).
Teneinde de gemeenten thans in staat te
stellen van de eventueel door haar te dragen
korting een berekening te kunnen maken, heeft
de regeering een raming doen samenstellen vaa
het bedrag der draagkracht van alle gemeenten
des rijks, gerekend per Inwoner.
Dit bedrag kan aan de hand van verschillende
gegevens voorloopig gesteld worden op fZl.O.
ïndlen thans elke gemeente voor zich zelf aan
de hand van het bepaalde in de artt. 2 en 3 de
draagkracht per Inwoner berekent, kan zij daar
na bepalen, hoeveel procent de door haar be
rekende draagkracht beloopt van het bedrag van
27.49, terwijl zij alsdan tevens aan de hand
van de schaal, opgenomen in artikel 1 van bet
wetsontwerp, kan bepalen of, en zoo ja, met
hoeveel procent hare ultkeering uit het Ge
meentefonds vermoedelijk zal worden vermin
derd.
De verschillende wetsbepalingen zullen na
totstandkoming van bet wetsontwerp nader
worden uitgewerkt in een algemeenen maatregel
van bestuurt Het ligt in de bedoeling te bevor
deren, dat daarin o m. het volgende zal worden
bepaald:
a. ten aanzien van de in artikel 2 genoemde
belastingopbrengsten, dat hiervoor tot grondslag
zullen gelden de opbrengsten over het boeklngs-
tydvak 1932/33:
b. ten aanzien van de in artikel 3 genoemde
winsten en verliezen van bedrijven, dat hiervoor
als grondslag zal gelden het gemiddelde deser
winsten en verliezen volgens de afgesloten, of,
voor zoover nog niet afgesloten, voorloopig vast
gestelde Gemeenterekenlngen over de jaren 1W
—1932;
e. dat ter berekening van de draagkracht per
Inwoner, het bedrag der draagkracht van de ge
meente moet worden gedeeld door het aantal
inwoners der gemeente op 1 Januari 1933.
Voor zoover uw college, ten aanzien van
belastingopbrengsten, nog nadere gegevens
De „De Zeven Provinciën” lichtte het anker
en vertrok naar Oleh-Leh.
Gedurende de reis werd opnieuw vergaderd
en besloten „met bet schip op stap te gaan,”
waartoe een gunstige gelegenheid zou worden
af gewacht.
De Inlandsche schepelingen boden aan voor
geweren en munitie te zorgen.
Kawilarang en Tuhumena, twee Inheemsche
opvarenden, zouden voor de navigatie zorgen.
De Inlandsche schepeling Rumampi zou het
anker lichten en korporaal Bosschart de alge-
meene leiding nemen.
Het sein tot de muiterij zou worden gegeven
door Kawilarang.
Het doel was naar Boerabaja op te stoomen,
teneinde aldaar te protesteeren en de vrijlating
te eischen van de gevangen kameraden.
Een Inlandsche djongos kreeg de opdracht de
namen te noteeren der officieren, die aan
boord bleven. Voorts moest hij op een fluitsein
hun hutten afsluiten.
Toen de bemanning werd nitgenoodigd tot
bijwoning van ’n fuif aan den wal en een bios
coopvoorstelling zei Kawilarang: .Jullie mogen
wel passagieren, maar denk er aan, om zeven
uur aan boord.”
Dé schepelingen hebben aan wal ook nog een
voetbalwedstrijd gespeeld. Nadat zij dezen wed
strijd hadden verloren, keerden zij aan boord
terug in autobussen. Gedurende deze reis zon
gen zy gemeenschappelijk het lied ..Indonesia
Raja” (Indonesia vrij).
ZU. die liever niet aan de muiterij wilden
deelnemen, gingen later weer aan wal terug,
maar zy hebben niets verteld van hetgeen ter-
zake varj de muiterij was overeengekomen.
Aan boord van de „De Zeven Provinciën”
waren 17 officieren, allen jongeren en jongen,
achtergebleven om op het schip te passen.
In aansluiting bij hetgeen reeds werd mede
gedeeld omtrent de arrestatie van vyf personen
in verband met de diefstal of verduistering van
ongeveer 37.000 gulden, welke op 21 October
door een bediende van de Compagnie Conti
nentale d’Importatlon aan den Noordblaak te
Rotterdam op kwitanties waren geïnd, en die
hem, naar by by de politie kwam mededeelen,
waren ontstolen, lezen wy In de „N. Rott. Crt.”
Naar men zich zal beginneren, nam de be
diende. de 22-jarige C V„ eenlge maanden na
dat het geld was verdwenen zUn ontslag en
begon hy een zaak in veevoeder aan den Goud-
schen Singel. Het duurde niet lang, of de 25-
jarige kantoorbediende W. B. ging als com
pagnon met hem samenwerken. Steeds bleef de
politie naar de gedragingen van V., die, zooals
wy reeds hebben gemeld, ook al direct na het
gebeurde onder verdenking was geweest en was
aangehouden, doch na eenlge dagen by gebrek
aan bewysmaterlaal weer op vrye voeten was
gesteld, observeeren. Weer eenigen tyd later,
viel het haar op, dat een zekere J. T-, 43 jaar,
veel by de veevoederhandelaren over de vloer
kwam. Men kon evenwel niet vaststellen, of
deze H. vast aan de zaak verbonden was, of
alleen maar als losse bediende behulpzaam
was. Toen kwam men er achter, dat de firma
op de HonlngerdUk een groot pakhuis had,
waar belangrijke partyen goederen waren op
geslagen. Bovendien had men al spoedig een
vrachtauto aangeschaft; maar dit alles was
voor de politie nog niet voldoende om In te
grijpen, daar het moeliyk was na te gaan, of
zU dit alles niet op credlet hadden gekocht.
Ernstiger werd de verdenking, toen ook de 25-
jarige kantoorbediende H. van der L„ die met
V. by de Continentales dTmportatlon was
werkzaam geweest, op het tydstip dat het geld
verdween, zich bjj het trio voegde, dat de
veevoederhandel exploiteerde. Het wachten
bleef echter op werkelUk groote uitgaven, die
als bewysmaterlaal zouden kunnen dienen Kart
nadat van der L. in de zaak gekomen was,
nam ook en zekeren W. H. zUn ontslag als
boekhouder by een graankantoor te Rotterdam.
Ook hy kwam by V. Deze H. nu kocht in de
Vogelenzang een pand contant voor 14000 gul- lager nJ, f 58274981M.
Z. H. Exc. Mgr. GUlswyk O.P„ Pauseiyk
delegaat van Zuid-Afrika, heeft zich Woensdag
te Rotterdam ingescheept op het stoomschip
.Jfjassa” van de Deutsch Ost-Afrika Unie,
om in gezelschap van zUn secretaris, dr. J.
P. ter Maat OP naar zyn missiegebied terug
te keeren, na een verbiyf van ongeveer vyf
maanden in het moederland.
EVsden, grens!
Arm België met slechte wegen, slordig afge
werkte teerlagen, die vol gaten en kullen zitten.
Mopper niet teveel op uw land. eigenwUze va
derlander. die spiegelgladde wegen en eigen
fietspaden ter beschikking hebt.
Wet U hier als „Réservé aux cycllstes” wordt
aangeboden, tart elke poging tot kennismaking.
We houden dus den hoofdweg.
Ik wys de jongens even op het prachtig
glooiende landschep, op kerkjes, die zich schalks
achter yi geboomte verschuilen, en vertel wat
van Vlsé, den Inval der Dultachers. Een go-
thische kerk en een romaansche bieden gelegen
heid voor een kort lesje in bouwstylen, erg ele
mentair natuuriyk.
De stuwdammen en grootsch ontworpen brug
gen over de Maas zyn biye symptomen van
nieuw leven. Ik stap af om ze te .nemen”. Er
is zoo een half
worden.
We zetten er
longroom geplaatst waarin Inmiddels de aan
wezige officieren waren opgesloten.
Geheel volgens programma werden nu de
ankers gelicht, waarna werd weggevaren, zy het
dan met eenlge moeite.
de
be
hoeft, zal het zich, ter verkrUging daarvan, kun
nen wenden tot den Inspecteur der directe be
lastingen doch niet dan na verloop van
dagen na ontvangst van deze aanschrUvlng.
De minister van Onderwijs, gunsten en
Wetenschappen heeft aan den reotor-magnlficus
der Ryksunlverslteit te Groningen doen weten,
dat er tegen inschryvlng van buitenlanders als
studenten aan deze unlversltelt, voor zoover be
treft de faculteiten der godgeleerdheid, der
rechtsgeleerdheid en der letteren en WUsbegeerte
geen bezwaar bestaak
Uit deze byzonderheden blijkt dat de stem
ming aan boord by vertre^ uit Béerabaja goed
was, aangezien kort te voren aan de bemanning
officieel was medegedeeld, dat een verdere sa
lariskorting niet zou plaats vinden.
Toen de „De Zeven Provinciën” ter hoogte
van Padang was aangekomen, verscheen op het
publicatiebord de mededeeling, dat toch een
nieuwe korting zou worden opgelegd. Hierover
werd gekankerd, terwyi korporaal Bosschart
opmerkte „dat nu gewerkt moest worden en
men ook eens moest gaan praten met de In-
heemsche schepelingen.”
Nadat Padang was gepasseerd, verscheen een
tweede mededeeling op het publicatiebord in-
zaken de korting van 17 procent voor de Inland
sche schepelingen, zoodat ook onder deze de
ontevredenheid groot was.
Hierna las men op het publicatiebord. dat 425
man te Soerabaja dienst hadden geweigerd.
Het Friesche dorpje Ee in de gemeente
Oostdongeradeel, tien kilometer noordeiyk
van Dokkum, heeft onlangs een gebeurtenis
beleefd, die ter plaatse als een ramp wordt
beschouwd. Geconstateerd werd nameiyk.
aldus lezen we In „De Telegraaf”, dat ver
scheidene schoolgaande kinderen te Ee ver-
schynselen toonden van besmetting met
t. b. c.-bacillen. Langzamerhand begon men
zich bewust te worden van het feit, dat de
haard dezer besmetting te vinden was op
de dorpsschool, by een onderwyzer, die des-
tyds ter plaatse werd benoemd en wiens
gezondheidsverklaring toen volkomen In or
de werd bevonden.
Te Zaandam Is proces-verbaal opgemaakt
tegen de O. 8. P„ wegens overtreding van
het Unlfortnverbod.
De afdeeling van deze party reed met een
wagen door de stad, waarop een propaganda-
bord was geplaatst tot bestrVdlng van het
fascisme en ter aanbeveling van de O. 8. P.
Op het doek was een hakenkruis geschil
derd, terwUl aangeraden werd niet in fas
cistische zaken te koopen.
BEBOMVNSTEB (465 M.) 8.40 Populair
concert.
LUXEMBURG (1191 M.) 7.90 Nederland*
eche avond; Symphonic. 8 35 Vocaal
Concert door Laure Lamby-Treuet; liederen
van Schubert. 9.20 Vioolconcert door Jan
Dörner 10.15 Heruitzending van het
Concert uit de Braaeerie du Póle Nord door
het orkest o.l.v. Paul von Béky.
BRUSSEL <509 M.) 12.20 Concert door
het kleine orkest van het N.IJt. o.l.v. P.
Leemans, 1.30 Gramofoonmuziek. 5.20
Concert door het omroepsymphonie-orkest
o.l.v. Arthur Meulemans. 6.35 Oramo-
foonmuziek 8.20 Concert door het om
roeporkest o.l.v. Arthur Meulemans. 9.20
Populair concert d. h. Radio-orkeet o.l.v.
Karei Walpot.
BERLIJN (419 M.) 8 25 Oramofoonmus.
10.20 Populair concert.
HAMBURG (872 M 1120 Gramofoon
muziek. 11.50 Populair concert o.l.v. Nie
mann. 12.40 Vervolg concert. 1.40 Po
pulair concert, door een mandoline-orkest.
4.20 Concert. 6 20 Gramofoonmuziek.
8.20 Concert door een politle-orkest.
10.50 Kamermuziek.
LANGENBERG (472 M.) 12.20 Populair
concert dool* een stedel^k orkest van Mun
ster o.l.v. Jochum. 1.55 Populair concert
4.20 Concert door het orkest van den
Westduitschen omroep o.l.v. Kühn. 11 u.
Dansmuziek door de danskapel van den
Westduitschen omroep o.l.v. Kühn.
DA VENTRY (1554 M.) 12.20 Orgelrecital.
12.50 B B C. dansorkest o.l.v. Henry Hall.
1.35 Concert door het Northern Studlo-
orkest. 4.10 Gramofoonmuziek. 4.50
Concert door het Metropole Hotel-orkest
0.1.v. Bmlle Colombo. 9.20 Concert door
een radio-militair orkest. 10.45 Dans
muziek.
PARIJS (EIFFEL, 1446 M.) 9.20 Concert
o.l.v. E. Flament.
PARIJS. RADIO 1725 M.) 8 05 Gramo
foonmuziek. 12.50 Gramofoonmuziek.
7.10 idem. 7.40 idem. 9 50 Gramofoon
muziek.
MILAAN (331 M.) 8 uur Gramofoonmu
ziek. 8.35 idem. 8.50 Bymphoniecon-
cert. 10.20 gevarieerd concert.
ROME (441 M.) 8 35 Gramofoonmuziek.
9.35 .X’artefice”, bijspel In één bedrijf.
10 05 Concert
WEENEN (517 M.) 6 55 Concert door het
Weensch symphonie-orkeat o.l.v. Alwln.
10.35 Populair concert.
WARSCHAU (1411 M.) 6 40 Populair con
cert. 8 35 Po o lach concert door het Phll-
harmonle-orkest van Warschau ol.v. Fltel-
berg. 11.10 Dansmuziek.
Dit wordt na een somber, neerdruk
kend tooneelspel geschreven dat ons
de moreele ellende schildert welke de
oorlog in een gezin heeft aangericht.
En we vragen ons af: welk heü zit
rr in voor de menschheid om niets dan
moreel leed door literaire fantaisie.
tot de menschen te brengen! Eerstens
is het leven nimmer zóó, dat er geen
licht bij donker zou wezen, maar
bovendien heeft ons menschdom iets
anders noodig dan deprimeerende,
onzen geest in doemenis vattende
kunst.
De wereld heeft geestelijke waarde
van opbeurende kracht noodig. Geen
vertwijfeling maar hoop hebben we
aan de menschen te bieden.
In dit tranendal der smart is het
onze roeping ook geestelijk licht, op
beuring te verbreiden.
Ome samenleving is niet gebaat
met eenzijdige schildering van gees
telijke ontwrichting.
„Meer levensvreugde!" eischen we
met Mgr. von Keppler.
De, commandant, de kapiteln-lultenant ter
zee P. Eikenboom, riep de bakmeesters bij zich
en wees hen op den ernst van dienstweigering.
Hy droeg hen op de bemanning te kalmeeren
en manifestaties achterwege te laten, waarvan
de bakmeesters zich naar eigen inzicht kweten.
Doch des middags werd aan boord een verga
dering belegd, waarby een Europeesche korpo
raal de dienstweigering besprak en voorstelde
in Sabang te weigeren kolen te laden.
Hierna riep een stoker-olieman per circulaire
de Inheemsche bemanning op tot een vergade-
rilig In een bioscoopgebouw te Sabang. In die
Circulaire werd medegedeeld, dat men de In
heemsche collega's Nieuwjaar wilde wenschen
en met hen de salariskorting bespreken.
De circulaire was gericht aan „Onze Moham-
medaansche broeders.”
In Sabang werd geen dienst geweigerd, doch
schoorvoetend aan het werk gegaan.
Uitlatingen werden toen van Europeesche en
Inheemsche zyde gedaan, waaruit biykt, dat
men zich van beide zyden daarover schaamde.
In Sabang gingen de passagierende schepelin
gen naar evenbedoelde vergadering, die door
Bosschart werd geopend met een Nleuwjaars-
wen^cjj. ^iaULe door een Timoerscben matroos in
het Maïelsch werd vertaald.
Daarna besprak Bosschart de salariskorting,
doch de politie verbood hiermede verder te
gaan, waarop de vergadering werd ontbonden.
Men kan zich voorstellen welk een uitwerking
deze ontdekking had In een dorpje van onge
veer duizend Inwoners. OtuniddellUk werd een
onderzoek Ingesteld; de school werd gesloten en
aan de besmette kinderen werd dadeiyk de
meest uitgebreide medische hulp verleend Voor
de ouders In het dorpje was het ontzettend te
moeten vernemen, dat byna de geheele school
besmet was en dat een groot deel der kinderen
in een sanatorium moest worden opgenomen.
Een steunactie werd in het leven geroepen,
met het resultaat dat twintig van de besmette
kinderen naar een sanatorium te HarderwUk
zullen worden gezonden, waar zU gedurende zes
maanden In verpleging zullen worden opgenp-
men. Hiervoor is een bedrag van zes mille noo
dig, hetwelk reeds verkregen Is; het RUk zeg
de een bedrag van twee duizend gulden toe,
terwyi van het Groene Kruis duizend gulden
werd toegezegd. Tal van particulieren hebben
eveneens de handen ineen geslagen om een
bedrag bUeen te brengen. Bovendlert bleken
ook de ouders genegen. In de kosten by te
dragen.
Dezer dagen werd In den raad van de ge
meente een voorstel behandeld van B en W.
strekkende om In te willigen een verzoek
het Friesche Groene Kruis, om uit de gemeen
tekas een bUdrage van f 500 beschikbaar
willen stellen voor verpleging van een 18-tal
kinderen In het sanatorium .jBonnevanck” te
HarderwUk. Het voorstel werd met algemeene
stemmen aangenomen.
Het betreurenswaardlge geval werd ampel be
sproken. De heer Marra te Morra wenschte.
de minister gewezen zou worden -op
noodzakelUkheid van strenge medische keuring
van onderwUzcrs De voorzitter, beurgemeester
Sytsma, antwoordde dat deze kwestie reeds In
Den Haag is besproken. De heeren Diepenhuis
en Van der Lel onderstreepten deze noodzake
lUkheid van verplichte medische keuring en
drongen er op aan, dat dit ook op de bUzonde-
re scholen zou geschieden. De kinderen zullen
dezer dagen ter opneming in het sanatorium
vertrekken.
BATAVIA. 4 Oct. (Aneta). De leider van be*
vulcanologlsch onderzoek dr. Stehn ontdek**
tijdens zUn vlucht boven den Merapi in den
krater een nieuw eruptle-punt.
Het is mUn buur: Helmond. Allen heeten
naar de plaats, waar ze vandaan komen. Een
tyne Jongen, het J.W.-pakje Is hem waardige
dracht. Trouwens, opmerkelUk is de kalme, be
schaafde houding van alle J.W.-ers.
Helmond is stil geweest de eerste dagen.
Nu komt hy by.
De anderen zUn luidruchtig.
Er komt inmiddels volop gelegenheid om wat
te oefenen voor de vele hellingen, die ons nog
wachten. Maar als ge je heele leven over bll-
jard-gladde, waterpasse wegen hebt gereden,
valt het in het begin werkeiyk niet mee.
BU de eerste behooriyke helling komen
groep twee en drie als de vermaarde kurassier»
van Canrobert naar beneden gestormd, en
schieten wild door de reeds geheel uit het ver
band geslagen eerste groep. We danken het be
slist aan ons Lieve Vrouwke, dat er geen auto
in tegengestelde
Maar oefening
HI I7.EN (187S M.) K R O 8 uur Morgen-
concert 10 u. Gram^nuz. 1130 Half
uurtje voor zieken en ouden van dagen
12 11. Politieberichten. 12.15 KRO-orkest
o.l.v. M. van 't Woud. 1.45 Rustpoos.
2 uur Weensch radio-octet o.l.v. Dltta
Schmetterllng. 2.45 ifcloolsoll door 8.
Tromp, a. d. vleugel Fred. Boshart. 3 u.
Liederen recital door Paul Perlot. bariton.
3.15 Weensch radio-octet o.l.v. Dltta
Schmetterllng. 3.30 Verv. vioolrecltal.
3.45 Paul Perlot, bariton. 4 u. KRO-
orkest o.l.v Joh. Gerritsen 4 45 Gram,
muz. 5.15 K.RO-orkest o.l.v. Joh. Gerrit
sen. 5.30 Land- en tulnbouwhalfuurtje
door Th. Arts. 6 uur K R.O.-orkest
onder leiding van Joh. Gerritsen
Gramofoonmuziek. 6.40 Vervolg
kestconcert. 7 uur Polltieber.
Mr A. Hustlnx ..Perzl#’’. 7.35 Gram.mul
7.45 P.T.T-kwartiertje L. J. A M Lam
mers „Vliegende beelden”. 8 uur Gram -
muziek. 8.15 Sted. Orkest van Maas-
trlcht o.l.v H Hermans. 9.10 Betuwsche
schetsen door G. J. P. Daarna concert.
10.15 Drs A. Wanders: „Wonderen van den
sterrenhemel. 10.30 Vaz Dia». 10.35
Weensch orkest o t v. Dltta Schmetterllng.
12 uur sluiting
HtLVEBSVM (296 M.) V ARA. 8 uur
Gramofoonmuziek 10 u. V.P.R.O. Mor-
genwydlng. 10 30 Vocallnstra-Kwartet.
11 uue Onze keuken, door P. J. Kers.
11.30 nstra-kwartet, 12 uur slui
ting. 12 01 A V R O Conocert door de
Octophlnlkers. Afgew. door vioolspel door
Boris Lensky. 2.30 Voordracht door Julia
de Gruyter. 3 uur Gramofoonmuznek.
4 uur VAR A. Gramofoonmuziek. 4 50
Een wonderlijk avontuur van oome Keesje.
5.30 VARA-orkest o.l.v. Hugo de Groot.
6 uur Accordeon en plano door C. Eteyn
en Joh. Jong. 6 10 VARA-orkest o.l.v.
Hugo de Groot. 6.40 Het Pacisme. Drs. 8.
Kleerekoper. 7 uur VARA-orkest o.l.v.
Hugo de Groot. 7.30 Accordeon en plano
door Cor Steyn en Joh. Jong. 7.40
VARA-orkest o.l.v. Hugo de Groot. 8 uur
V.P.R.O Dr. W Banning: Religieuze op
bouw, bet zedelyk standpunt. 8.30 Con
cert 9 uur Prof. tr. W Schermerhorn:
„Verlangen nw dieper leven". 9 30
Verv. Concert. 10 uur Vryz. Godsd Pers
bureau. 10 06 Vaz ril as 10.15 Casper
Höwler: „Het psalter door de eeuwen" III.
10 45 Gramofoonmuziek. 11 u. VARA
Gramofoonmuziek. 12 uur Sluiting.
KAI.VNDBORG (1153 M.) 12 20 Strijkor
kest van „Wlvex" o l.v. A. Bendix. 3 20
Omroepharmonle-orkest o.l.v. Launy Grön-
dahl. 8 30 Erik Thomson, fluit. 10.45
Thorvald Nielsen strykkwartet. 1135
Dansmuziek.
De conferentie van de „Union Internationale
de Radio-diffusion”, waaraan een groot aantal
afgevaardigden van de Europeesche omroepen
deelneemt, is Woensdagmorgen in het Amstel-
Hotel te Amsterdam begonnen. De te behande
len kwesties zyn over verschillende commissies
verdeeld.
Na afloop van de ochtendvergadering hebben
wU een kort onderhoud gehad met den secrete.,
ris-generaal van de „Union”, mr. A. B. Bur
rows, die vroeger verbonden Is geweest aan de
B. B. C. Mr Burrows deelde ons mede, dat over
het verloop der besprekingen Uuschentyds geen
enkele inlichting aan de pers zal worden ver
strekt; eerst na afloop der conferentie, die tot
13 October duurt, zal van het resultaat van de
conferentie een offlcieele uiteenzetting worden
gegeven.
Op onze vraag of practisch alle Europeesche
landen op deze conferentie vertegenwoordigd
zyn, antwoordde onze zegsman dat zulks niet
het geval is. Zoo zyn o. m. de Oostzeestaten
niet vertegenwoordigd, wel neemt Rusland deel
aan de besprekingen In de technische commis
sie. Het zyn vooral de besprekingen In deze
commissie, die van groot belang zUn, aangezien
zy zich zal hebben bezig te houden met de
vraag of in de besluiten van de internationale
radio-conferentle te Luzern, welke 15 Januari
van kracht zouden worden, zoodanige wyzlgin-
gen kunnen worden aangebracht, dat ook de
acht landen, w. o. Nederland, die geweigerd heb.
ben deze besluiten te aanvaarden, tevreden ge
steld worden. Bekend is, dat Nederland In dit
verband zal pleiten voor het behoud van de
1875 M.-golf.
Tenslotte moge er op worden gewezen dat,
ofschoon de „Union” waarvan voorzitter is de
vlce-admiraal Sir Charles Carpendale, alleen
een adviseerende stem heeft en geen regeerlngs-
vertegenwoordlgers aan de besprekingen deel
nemen, internationaal aan haar besluiten groote
waarde wordt gehecht.