ONS BLAD
J
Mussolini over ontwapening
i
I
1
Hoe kwam v. d. Lubbe in den Rijksdag
Het nieuws van heden
.1
TORGLER OPNIEUW IN
VERHOOR
RUST OP ROERIG CUBA
Frankrijk en het
Vaticaan
VREDESVERDRAG STEEN
DES AANSTOOTS
DE BAROMETER
JOH. LAÜWERS
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
NA DEN AANSLAG OP Dr. DOLLFUSS
in
Dr. Werner over het
Bruinboek
Unde Sam is waakzaam
M
De aanslag op Dollfuss
Verklaring van dr. Sack
De crisis in Spanje
Beperkte staat van beleg
d.
te
De goudinleveringswet
Hij verklaart nogmaals uitdrukke
lijk dat hij v. d. Lubbe nooit
gekend heeft
fZ—
f2 85
VRIJDAG 6 OCTOBER 1933
3 millitaire vliegers
gedood
De dader Dertil ie nationaal-
socialist
Weer een nieuwe kabinets
formateur
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Zeisi-Punktal-glazen
Duitachland wil geen
avontuur
Geruchten over besprekingen voor
een nieuw Concordaat
zijn onjuist
KATH. ILLUSTRATIE-J A ARG.
INBINDEN VANAF 1.75
(Handwerk)
Fa. Jan Kuhne, St. Jacobstraat
hoek Fnidsen Telefoon 184
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag één 55c.p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
Wat gebeurde er na
den brand?,
President San Martin kondigt
drastische maatregelen aan
voor de handhaving
der orde
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
met Dimitroff
ant-
to
Studiedagen
de
1933
Torgler
OP
O O
im.
ar.
ter
)10
lf-
IS
IS-
09
3
r:
(United Presai.
AUlllilf/fJ
6’
l
Mf
Voortzetting van het RUksdagbrand-preces.
Mnaolinl over ontwapening en gelUkberechUgd-
heid.
Werfclooeendemonstraile te Rotterdam.
Felle brand te Leiden.
het
kon
tan
k
I
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 4
Dertil, de man, die den aanslag pleegde
op den Oostenrijkschen kanselier
De crisis In Spanje. Sanches Reman reeft de
opdracht tot kabinetsformatie terne.
Duitachland stelt de doodstraf in tegen hoog
verraad in het buitenland.
De rede van Prinses Juliana voor de sprekende
film oprenomen.
Mr. dr. A- A. van RhQn benoemd tot voorzitter
der Centrale Commissie, bedoeld in art. U der
Landbouw-crisiswet.
De vluchtelingen uit Duitachland. Een Voiken-
bondscommlssaris?
PARIJS, 5 Oct. (VB.) In de nabijheid van
het militaire vliegveld Berre bij Marseille Is
een marlnevllegtulg neergestort. De drie Inzlt-
tenden vonden den dood.
Stand op Vrijdag 9 nr vun.: 7U
Vorige stand: 7«1
Van
vroe-
1 sen
Dultsch advocaat aan een zoodanige commissie
antwoord te geven.
Dr. Sach deelt dan mede, dat hU zoo juist
gehoord heeft, dat mr. Hayes in de zaal tegen
woordig is. HU beschouwt het als zijn plicht te
onderzoeken of het waar is. dat Hayes zich op
de bovengenoemde wijze tegenover een bUzon-
deren correspondent heeft uitgelaten.
President BUnger verklaart hierop, dat de Se
naat over een eventueel verhooren van advo
caat Hayes zal beraadslagen.
Na een korte beraadslaging betreedt de senaat
wederom de rechtszaal. Dr. Sach zegt, dat Hayes
beried is te verklaren, dat hU zich niet op deze
wijze heeft uitgelaten. i
De voorzitter verklaart dan, dat er voor den
senaat geen aanleiding bestaat om Hayes U
hooren.
Het proces wordt dan weer voortgezet.
Het prestige van den Volkenbond heeft bU
dit alles echter In de laatste 20 maanden harde
klappen gekregen. Tusschen de beschermers der
NEW YORK, 5 Oct. Als overtreder van de
wet, waarbij men gedwongen wordt tot inleve
ring van goud, is de notaris Campbell aange
klaagd, die een hoeveelheid baargoud niet heeft
ingeleverd. De aanklacht is slechts Ir.gedlend
om een uitspraak uit te lokken over de vraag,
of bovengenoemde wet in overeenstemming is
met de grondwet.
De ongeregeldheden te Ambt-Hardenberg veer
het Hof te Arnhem.
M8
uit.
ut
109
jubbe
dML
Dat
bt-
mo-
Ugde,
slagschip
ver-
noodig
M>-
u>
heb-
toor-
»»g
(bel
zee
t sn
zich
zul-
het
naai
760
i
Om 10 uur beeft een kellner gevraagd of
de heeren wisten, dat de Rijksdag In brand
stond. Eerst meende beklaagde, dat dit een
grap was, doch toen de man zeide In ernst te
spreken, Is beklaagde onmlddellUk naar het
gebouw gegaan.
De voorzitter vindt het gewichtigste! dat de
directeur van-het restaurant zich er over ver-
wonded heeft, dat Torgler het berTcht zoo kalm
opnam.
Nadat Torgler bU 'den Rijksdag poolshoogte
genomen had, keerde hU naar Aschlnger terug
en deelde Birkenhaurr zijn bevindingen mede.
Op bovenstaande draadloos overgebrachte foto ziet men Bondskanselier Dollfuss
in z(jn woning, korten tijd na den moordaanslag. Kardinaal Innitzer was een
der eersten, die den kanselier gelukwenschte met den gelukkigen afloop van
den aa nslag
Wat ia er
gebeurd?
WEEneN, 5 Oct. (V. D.) De vroegere rector
der Weensche universltelt, de beroemde hoog-
leeraar in het strafrecht prof. dr. Gleispach. is
door de regeering gepeslonneerd. HU was een
Uverlg natlonaal-sodalist en heeft een boek
geschreven, waarin hU de regeering-Dollfuss
heftig aanviel.
Naar verluidt zullen nog eenlge professoren
worden ontslagen.
Stak v. d. Lubbe alléén den brand in den
Rijksdag?
verdragen en degpnen, die gedwongen waren
zich aan deze verdragen te onderwerpen bestond
geen gunstige verhouding. De overwonnen sta
ten hadden redenen genoeg, een dergelUke hou
ding aan te nemen, aangezien in het Verdrag
van Versailles dezelfde ontwapenlngsmaatre-
gelen waren voorzien voor de overwinnende sta
ten als die op de overwonnen staten werden
toegepast, aangezien de overwinnende ska
ten zelfs de verplichting hadden, voor.de uit
voering der verdragen zorg dragen.
der
rU.
ch-
U
lan
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
TeUfoon Administratie 433, Radactie 633
ABONNEMENTSPRIJS»
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar
Met geïllustreerd Zondagsblad 10 60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
NV. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Wolff meldt nog. datt&Jf verantwoordelijke
redacteur van de soc -dem. „Volksstlmme” te
Innsbrueck tot 1000 schilling boete en 3 weken
hechtenis Is veroordeeld, daar hU minister von
Neurath In zUn blad „gezlndheldsvrlend van
den aanslagpleger" op Dollfuss had genoemd.
LEIPZIG, 5 Oct. Na de opening der zitting
wordt het verhoor van beklaagde Tot gier we
derom voortgezet.
Op de vraag van den voorzll
klaagde toe, dat het in het algi
d Lubbe In
dat hU in
Holland een communistische jeugdbeweging in
het leven wilde roepen.
Een getuige had beweerd, dat Torgler en
Kemper ook bU de explolsie in de Wuhlhelde
waren geweest. Torgler ontkent dit.
ken. dan thans hel geval Is.
De aangelegenheid is weliswaar nog niet tot
directe besprekingen gevorderd. Niettemin ia
het symptomatisch dat kringen die geheel
bulten de Kerk staan, klaarblUkelUk de poli
tieke noodzakelijkheid van een Concordaat be
grepen hebben.
Om deze dubbele moeilijkheid te overwinnen
had Mussolini niet, zooals men beweerde, het
Juiste plan voorgesteld, doch slechts voorstel
len gedaan, die tot het doel, zU het dan ook in
beperkte mate, konden lelden. Frankrijk bezit
een buitengewoon velllgheidselement in zUn mi
litair apparaat, zUn traditie en het moreel zoo
wel van zUn leger als van zUn bevolking.
Duitachland heeft op 17 Mei officieel In een
rede van zUn leider uitgesproken, dat het aan
geen oorlog kon denken aangezien een oorlog
een ramp zou beteekenen. Het natlonaal-ao-
clalistisch regime wordt te zeer in beslag geno
men door vraagstukken van blnnenlandschen
aard, dan dat het zou kunnen denken aan een
militair avontuur. Slechts wanneer men de mo-
reele belemmeringen uit den weg zou ruimen,
zou men het Fransche en het Duitsche stand
punt op de basis van de garanties van het Vler-
mogendheden-pact met elkaar in overeenstem
ming kunnen brengen.
Om de volle zwaarte van het ontwapenlngs-
vraagstuk te beseffen moet men zich eens een
min of meer vergaande mislukking van de con
ferentie voorstellen. Op dien dag zal de Vol
kenbond practised hebben opgehouden te be
staan. Nieuwe statengroepen zullen zich vor
men, de meenlngsverschillen zullen zich toe
spitsen en een periode van vreeselUka onzeker-
heid zal in tredmv,
1) het gerucht, dat op den dag van den brand
een aantal RUksdagbeambten vrUaf hadden
gekregen; 2) het staat vast, dat de brandweer
binnen 4 minuten op de plaats des onhells
was. Alle andere beweringen zUn onjuist.
MADRID, 5 Oct. (Reuter). Prof. Sanchez
Roman heeft zUn opdracht tot kabinetsformatie
aan den president teruggegeven. Tengevolge
der partUverschlllen wordt de taak, om een
nieuw kabinet te vormen, zoo goed als onuit
voerbaar beschouwd.
Zamora heeft thans Pedregal, een onafhan-
kelUk republlkelnsch-gezlnd man, verzocht zich
met de kabinetsformatie te belasten. Pedregal
heeft reeds verschillende politieke leiders ge
raadpleegd.
Na een langdurige pauze, waarin een confe
rentie plaats had tusschen de verdedigers en
den senaat, legde advocaat dr. Sack, verdediger
van Torgler, een verklaring af, waarin hU o.a.
zegt:
In Parijs is de zoogenaamde onderzoekings-
commissle bUeen, die de brandstichting in den
RUksdag wil ophelderén. In deze commissie zit
ook de Amerikaansche advocaat Hayes. Ik hoor
zooeven, dat Hayes aan een vertegenwoordiger
van de „Prawda” heeft gezegd, dat hU de ver
dediging te Leipzig zonderling vond, want ter
ontlasting der beschuldigden had de verdedi
ging ook de namen der ware schuldigen moeten
noemen. Ik protesteer tegen dit verwUt, dat
mijn verdediging op een of andere wüze zon
derling zou zUn. Het *s onwaardig voor een
Dultschen advocaat, om geruchten, politieke
combinaties van dit soort zooals die in het
Bruinboek staan, als argumenten der verdedi
ging te gebruiken. Als men daaruit een zonder
linge wending van den verdediger wil af
lelden, dan protesteer Ik in het publiek hier
tegen. Ik verwacht van de bultenlandsche Jour
nalisten, dat zU deze dingen zullen brandmer
ken als een lastercampagne tegen de Duitsche
rechtsbedeellng en de Duitsche verdediging.
Ik heb Vrijdag 11. het materiaal, men zou
kunnen zeggen de protocollen van de onder-
zoekingscommissie ontvangen. Ik heb ze heel
den nacht zorgvuldig bestudeerd, maar Ik heb
niets gevonden, wat mU het recht zou geven,
hier In een bewUs te formuleeren, wie de ware
schuldigen zUn.
Thans komen de gebeurtenissen na den brand
ter sprake. Torgler verklaart, dat hU uit het
RUksdaggebouw komend, 13 gaan eten bU
Aschlnger In de Bahnhof Friedrichstrasse, waar
hU had af gesproken met getuige Birkenhauer.
Ook Koenen was bU hem.
Beklaagde deelt mede, dat hem na het ver
hoor van 1 Juli In Is gevallen, dat ook Bruno
Petersen en Herbert Wehnen hierbij rijn ge
weest.
ZIE DEN REDUCTIE-BON IN DIT BLAD
gesteld. Een dag te voren was het plan In het
Llebknechthuls beraamd.
Aan deze beraadslagingen heeft Torgler of
Koenen deelgenomen, bovendien Van der Lubbe
en Popoff. Popoff zou den terugtocht dekken.
Torgler zegt, dat deze getuigen-verklaringen
op fantasie berusten HU wUst er op. dat het
Llebknechthaus reeds op 23 Februari door de
politie bezet was. Dr. Parlslus antwoordt hier
op. dat de getuige niet zeker wist of de beraad
slagingen op den dag. voorafgaande aan den
brand, hadden plaats gevonden.
Hiermede Is dan het verhoor van Torgler be
ëindigd.
op dagen, dat de sociaal-politieke
had kwamen veel werkloozen, doch
en van den RUksdag hielden allen.
Schoener In nood bU Schiermonnikoog.
De ontslagkwestie bU den Topografisch» Diei»st
komt In hooger beroep voor den Centralen -Raad.
Drie verdachten van de brandstichting te Eind
hoven vrUgesproken.
Tegen den secretaris van de O.S.P, den heer
J. de Kadt, Is vUf maanden gevangenisstraf ge-
elscht wegens opruiing.
Voorloopige overeenstemming over de nlenwe
C.A.O. in het boekdrnkkersbedrUf-
van
KerU
voor Van der Lubbe heeft gehouden; hU vraagt
aan beklaagde of hU met den student Kprll In
de vestibule gezeten heeft en zegt, dat dit alles
weer een nieuwe lezing zou zUn. De verdediger
▼au Torgler, dr. Sack protesteert tegen deze
*Uze van vragen.
De president richt dan tot Torgler de vraag
of hU op den dag van den RUksdagbrand op
de bovenste verdieping van den Rijksdag een
onderhoud heeft gehad met Kerrl.
Torgler ontkent dit en zegt, dat hü de moge-
Ulkheid van een persoonsverwiseellnC slechts In
▼erband gebracht heeft met de bewering, dat
op den dag voor den brand een man, die op
Van der Lubbe leek, In het RUksdaggebouw is
geweest en van de lift gebruik heeft gemaakt.
De voorzitter wijst verder op de verklaringen
van een getuige, die beweert, dat de communis
tische afgevaardigde Koenen tezamen met Van
der Lubbe in den Prulslschen Landdag is ge
weest. Torgler acht dit buitengesloten. Op de
▼raag van den president of Van der Lubbe het
gebouw van den Prulslschen Landdag kent, ant
woordt Van der Lubbe ontkennend. Ook heeft
hU, volgens zUn zeggen. Koenen niet gekend.
Verder verklaart Torgler op een vraag van
den voorzitter, dat er geen sprake Is geweest
van opruimen der fractie-kamers, alsof men
niet terug wilde keeren.
Verder deelt de voorzitter mede, dat op den
dag na den brand ontdekt is, dat een ruit uit
een der vensters van de fractlekamer was ge
nomen en dat hiertegen een ladder had ge
staan.
Torgler verklaart hier niets van te begrijpen.
Ook waren afdrukken van schoenen met spU-
kers op de vensterbank ontdekt, zeide de voor
zitter verder. Ook dit begrijpt beklaagde niet.
Jachtopslener U- Ede mishandeld; drie personen
gearresteerd.
De patroons In de bouwvakken hebben de nien-
we loonregeling aanvaard.
Programma van de Sociale
Bergen van 7 tot It October.
De ontploffing to Medemblik opgehelderd. Da
der heeft bekend.
PARIJS, 5 Oct. <V. D.) De „Excelsior” pu
bliceert een copyright-artlkel van de Opera
Mundi Press van de hand van Mussolini over
de houding der mogendheden ten aanzien van
de ontwapening.
De volkeren verwachten thans geen wonderen
meer, doch stellen zich al tevreden met com
promissen. Een ontwapeningscommissie moet
behalve de instemming van de bU den Volken
bond aangesloten mogendheden ook die van
Amerika en Sovjet-Rusland hebben.
Ten aanzien van de gelUkberechtlgdheid Is
het moeilijk, voor Duitachland alleen een uit
zondering te maken. Anderzijds dient men ook
rekening te houden met de bezorgdheid der
andere staten, zelfs als men de zaak uitsluitend
uit psychologisch oogpunt beziet Men heeft ge
poogd. een algemeene overeenkomst op te stel
len om tot ontwapening te komen. DaarbU was
echter van werkelUke ontwapening geen sprake,
doch uitsluitend van beperking en gelUkheld
van bewapening, want er zUn grenzen aan de
beperking van bewapening en men kan van
een staat niet verlangen, dat hU voortdurend
zUn bewapening zal Inkrimpen zonder zich
daarbU aan ernstige gevaren bloot te stellen.
MADRID, 5 Oct (VJJ.) De president der
republiek heeft den „beperkten staat van beleg”
voor bet geheele staatsgebied afgekondlgd.
Dit besluit is genomen In verband met de
voortdurend groeiende nervositeit, die ontstaan
la door de re^eerlngscrlsls.
Een zekere Kempner moet tot den getuige
Grothe hebben gezegd, dat hU. Kempner, de
verbindingsman Is geweest tusschen de com
munistische centrale en de brandstichting. HU
heeft bet brandmateriaal aan een grooten,
zwarten man gegeven, die Fopoff was. Kempner
moet ook gezegd hebben, dat men Juist vreem
delingen heeft genomen, om de Duitsche com
munisten bulten schot te houden.
De brandstichting zou In handen van Torgler
hebben gelegen, die de daders zou hebben bin
nengelaten.
De brand was op *s avonds half acht vast-
MADRID, 6 Oct. Naar wU vernemen heeft
Pedrigal aan president Zamora meegedeeld,
dat hU niet In staat Is een kabinet te formeeren.
WaarschUnlUk aal thans Dr. Gregorio Maranon
worden aangezocht een kabinet samen te stel
len, dat naar den wensch van Zamora op een
zoo groot mogelUke coalitie steunt.
(United Press)
HAVANA, S October «Reuter) De bulten
landsche inwoners van Havana, die tUdens ie
Jongste periode van onrust en terreur naa.
hotels waren gevlucht, keeren nu weder ge-
leldelUk naar het Medabo-dlstrlct, waar de
meeste vreemdelingen wonen, terug.
Het langdurige bombardement van het Hotel
Nazional. heeft een groot deel der bevolking
'’met afgrijzen vervuld en verscheidene moe
ders hebben hun kinderen In badkamers en
kasten verborgen.
Talrüke personen worden vermist en mili
tairen helpen thans bU het opsporingswerk
De bureaux der dagbladen worden bestormd
door vrouwen, die Inlichtingen trachten te
verkrijgen over hun vermiste echtgenooten aS,
familieleden.
President San Martin heeft aangekondlgd.
dat drastische maatregelen zullen worden ge
nomen om de orde te nandhaven en het leven
en eigendom van de buitenlanders te bescher
men. HU beeft ook verklaard dat de regeering
het leven waarborgt van alle gevangengenomen
officieren.
Intusschen wordt beweerd, dat acht officie
ren van het Cubanafort door opstandige sol
daten zUn gedood. In het militaire hoofdkwar
tier wordt alt evenwel ontkend.
Volgens een bericht uit Washington zUn 543
manschappen aan boord van het
„Wyoming” gegaan, dat naar Cuba zal
trekken, als de omstandigheden dit
maken.
In de marinebasis te Quantico In Virginia
lippen 1500 mariniers gereed om naar Cuba
te vertrekken, terwUl in Haïti 1000 man reis
vaardig staan.
Nadat de voorzitter door het
zeer brutale optreden van beklaag
de Dimitroff tot energieke maatre
gelen x(jn toevlucht heeft moeten
nemen, wordt het verhoor van
Torgler wederom voortgezet,
van
Kunzack niet met de waarheid overeenkomen
In 1925 was v. d. Lubbe pas 18 jaar. En het
Is niet aan te nemen, dat zulk een jong ventje
al als leider der Hollandsche communisten zou
zUn opgetreden.
De Oberreichsanstalt zegt, dat v.
Dusseldorp alleen heeft verklaard,
Dr. Selffert deelt dan mede, dyit hU gisteren
van de onderzoekingscommissle te Parijs een
schrUven heeft gekregen, waarin hem de wenk
gegeven wordt Van der Lubbe door twee Zwlt-
sersche deskundigen te laten onderzoeken.
Ik acht bet beneden de waardigheid van een
Kolonel Batista, onder wiens opperbevel
het Hotel National te Havana, waarin
M officieren hun toevlucht genomen
hadden, in puin geschoten werd
Oberreichsanwalt dr. Werner: Ik stem met
de verklaring van den verdediger volkomen m.
De verdachtmakingen, die In een deel der
bultenlandsche pers en In het zoogenaamde
Bruinboek te lezen zUn, maar op geen enkel
bewUs steunen, hebben mU in dit stadium van
het proces geen aanleiding gegeven er op In te
gaan. Men weet, dat ik den advocaat Branting
en Remain Roland geschreven heb, mij ma
teriaal toe te zenden. Ik heb beloofd, dat Ik dit
materiaal, wanneer bet de beklaagden zou ont
lasten of andere, tot nu toe niet verdachte
personen, als schuldigen zou aanwuzen, bU het
proces zou gebruiken.
Ik heb geen materiaal gekregen. Tegelegener-
tüd zal Ik echter op deze zaken terugkomen. Ik
zal dan misschien tegen alle verdachtmakingen
tegelUk stelling kunnen nemen.
Dr. Sack: Ik heb In den nacht van VrUdag
op Zaterdag in een hotel met mr. Branting een
onderhoud gehad en hem In bUzUn van mUn
griffiers en zUn zoogenaamde secretarissen ver
klaard, welke geruchten niet alleen onhoudbaar
rijn, maar ook wanneer zU weer worden geult,
als laster beschouwd moeten worden:
Ir geeft be
leen wel mo-
gelUk was in begeleiding van een afgevaardigde,
het RUksdaggebouw binnen te komen.
De voorzitter deelt vervolgens mede, dat Van
der Lubbe volgens een getuigenis reeds vroe
ger In het gebouw is geweest en wel met een
gezelschap, dat het gebouw bezichtigde.
Torgler antwoordt hierop, dat leder die het
entree-geld betaalde aan deze rondgangen kon
deelnemen.
De voorzitter vraagt thans aan Van der Lubbe
of hU aan een dergelUken rondgang heeft deel
genomen. waarop deze lachend antwoordt: Dat
kan ik niet zeggen.
Als de voorzitter zUn vraag herhaalt,
vroordt Van der Lubbe: Neen.
De procureur Parlslus vraagt dan of bU
communistische fractie slechts als heer geklee-
de personen op bezoek kwamen.
antwoordt, dat het er slechts
aankomt wie de beoordeelende partU is. Vooral
commissie
zitting had kwamen veel werkloozen, doch de
beambten van den RUksdag hielden allen, die
geen witten boord droegen, nauwkeurig in het
«og.
Parisius wijst op de veronderstelling
Torgler, dat men misschien den student
WEENEN, 5 Oct. (V. D.) Vandaag heeft de
politie het bewUs in handen gekregen, dat Der
til, de man die den aanslag op bondskanselier
Dollfusa heeft gepleegd. nationaal-soclaUstlsch
partijman is. ZU heeft nX het lidmaatschapa-
boekje der NSDAP van Dertil gevonden, waar
uit is gebleken, dat Dertil begin 1932 tot de
NSDAP is toegetredeq. Bovendien Is hU Oos-
tenrUksch 8A-man gewi iM,
Vandaag werden II persöhen gearresteerd als
verdacht van medeplichtigheid. O.m. werd ge
arresteerd een nat.-soc. glazenmakersleerling.
die Dertil de revolver heeft verkocht, vaar-
mede de aanslag is gepleegd.
Tot half twee bleven wU bU Aschlnger en
gingen daarna naar een restaurant in de
Dtrckaenstrasse. Getuigen verklaren, dat daar
een onderhoud op fluisterenden toon is ge
voerd. Het viel duidelUk op. dat eenlge per
sonen die aan dit onderhoud deelnamen onrustig
waren. Er werden talrUke telefoongesprekken
gevoerd.
Torgler: Asm onze tafel Is niet op fluiste
renden toon gesproken. WU waren natuurlUk
wel opgewonden, en hebben over de politieke
beteekenis, die de brand kon hebben gedis
cussieerd. Ik heb zeer veel getelefoneerd om
op de hoogte te blUven.
PARIJS, 4 October (Klpa). Nadat er in
verschillende bladen berichten opgedoken waren
als zouden er onderhandellngen worden Inge
leid en minstens een zekere uitwisseling van
gedachten waarschijnlijk wezen omtrent de
mogelUkheid van een nieuw Concordaat tus
schen den H. Stoel en de Fransche Regeering,
bespreekt Mgr. Fontenelle dit vraagstuk thans
uitvoerig In de „Vie Cathollque”.
Daar Mgr. Fontenelle een der weinige pers
vertegenwoordigers Is die door het Vaticaan
als zoodanig erkend zUn. en hU daardoor
faciliteiten geniet welke voor de meeste
journalisten ten eene male onbereikbaar zUn.
is zijn schrijven des te belangrUker.
HU wUst er op, dat in de twaalf Jaren welke
van het Pontificaat van Z. H. Pius XI ver-
loopen zijn. dertien Concordaten met den
H. Stoel werden afgesloten. Frankrijk is een der
weinige landen die zich nog steeds afzUdlg
hielden. En toch valt de antl-kerkelUke geest
welke In der tUd tot de scheiding leidde, thuis
ónmogelijk meer te rUmen met de belangen
van den staat
Onder het régime van een Concordaat zou,
bU voorbeeld, de Fransche diplomatieke regee-
ringsvertegenwoordlger veel vrijer kunnen wer-
Torgler zou volgens een getulgenveegttrRig
eenlgen tUd voor den brand met DimtWèffXln
den Rijksdag zijn geweest. •00£ 3
Torgler verklaart, dat hU Dimitroff vooé’^et
eerst in zUn leven hier bü het proct^'1 heeft
leeren kennen.
De voorzitter zegt dan. dat een zekere
mUnwerker Kunzack. die vroeger zelf commu
nist was. verklaard heeft, dat in het Jaar 1925
te Dusseldorf een bijeenkomst heeft plaats ge
had, waarbij drie Hollanders aanwezig waren,
waarvan een Van der Lubbe heette, die aldus
getuige, absoluut de beklaagde Van der
Lubbe Is.
De voorzitter wijst v. d. Lubbe op deze ge
tuigenverklaring en vraagt hem. of hU met de
zen van der Lubbe identiek is.
Van der Lubbe verklaart, dat hU in
voor t eeyst In Dusseldorp Is geweest.
Torgler zegt, dat de verklaringen
vajaiql