Prikkeldraad
Lutine-goudkoorts geweken
Italiano
Katholieke werkloozen naar Rome
Vrije Zondag goed besteed
Nieuwe tandjes
De„Zaanland"'en hetP.E.N.
STRIJD ZONDER EINDE?
ONTNUCHTERDE AAN
DEELHOUDERS
DINSDAG 10 OCTOBER
De brief naar hui»
Tegen loonsverlaging
Naar Beauraing
MACHINIST VRIJGESPROKEN
HAKENKRUIS VERWIJDERD
„Ongeluk”
om te genieten on te
ITALIANO
genezen.
I
De H. Vader bezoekt de
Santa Maria Maggiore
12% méér beloofd dan
er hoogstens was?
De „zijband” waarde
loos
De moordaanslag in den
IJpolder
Portugal lid van den
raad
De zomer was prach
tig, wij zijn er dank
baar voor, maar
straks zijn we weer
verkouden Dén
Mr. H. S. Goldschmidt te Utrecht
wil trachten hun gemeen
schappelijk belang te ver
dedigen
Dertigjarige Jordaner door de
politie aangehouden
AUTOBUSSEN
OP RAILS
Torentje, torentje bussekruit.
Wat hangt er uit? Een gouden fluit
Een gouden fluit met knoopen
‘t Torentje is gebroken......
(oud kinderversje)
HET UITZICHT
IS BEPERKT
In opdracht van de
spoorwegen in Vene
zuela werd in Duitsch-
land een „rails-auto-
bus" gebouwd, die een
snelheid van 70 KM.
per uur kan bereiken.
LEIDSCHE NAAIMACHINE-
ZWENDEL
I
1
t
t
k
t
t
De verdeeling der beschikbare om-
roepgolven het groote struikel
blok op de conferentie
te Amsterdam
Op Woensdag 11 October
Uitstapje naar Dinant
De treinbotsing te Vught voor het
Bossche Hof
een
en
afge-
zoodat meer beloofd was dan te ontvangen 12%
I
I
1
OHO» SCHtIKUNOiat COMTHOLt
1
1
I
1
t
t
1
Lutine-contracten 1929 (belang 110.000)
en privé-relatles (belang 40.000)
Aan duikers en personeel enz
Aan den heer Beckers
Aan „Lutine”-aandeeJen 1933
30%
10%
28%
14%
voor
over
willen wijs maken,
nu!” ons zou
c
<1
c
t
c
t
1
GENÈVE. 9 October. De plenaire vergadering
van den Volkenbond heeft Maandag bü hoofde
lijke geheime stemming den nieuw ingestelden
vijftienden zetel van den Volkenbondsraad toe
gewezen aan Portugal. Van de 50 stemmen wer
den 30 uitgebracht op Portugal en 20 op Turkije.
Portugal Is thans voor den duur van drie
Jaren (niet-permanent) lid van den Volken
bondsraad.
Op last van de politie heeft Maandagmorgen
een schipper, die met een Duitsche rijnaak aan
de IJselkade te Zutphen lag, de hakenkruisvlag
van zijn schip moeten verwijderen, daar het
uitsteken van deze vlag werd geacht In strijd
te zijn met het uniformverbod.
De man heeft oogenblikkeljjk aan dit bevel
gevolg gegeven.
1
1
I
1
i
I
i
1
1
1
1
I
i
i
s
1
i
1
i
1
1
t
c
I
I
<1
<1
k
meende in hem zoowel aan zijn gestalte, aan
zijn kleeding als aan zijn stem den dader van
den lafhartigen aanslag te herkennen.
De verdachte bleef onder al deze bedrijven
door zeer cynisch, ontkende niet, maar beken
de evenmin.
Intusschen meent de politie voldoende bewijs
materiaal In handen te hebbenom den ver
dachte, een „Jongen” uit de Jordaan. in bewa
ring te houden en aan de justitie over te leve
ren.
Gaarne neem ik de ultnoodlglng van den rec
tor aan om een twintig jongens naar Dinant
te vergezellen, ofschoon het fietsen steeds be
zwaar lijker wordt.
In Dinant gaan we de kerk in. Ik wijs ze op
de hoofdbegrippen der gothlekruimte, extase,
en hoe hieruit vanzelf de afleiding der krach
ten in steunberen en nog later straalkapellen
volgde. Het vljfdeelige glasraam hersteld
in de zijbeuk is een prachtig staal van Fran-
sche middeleeuwsche glaskunst Een korte in
leiding op kleur en samenstelling, techniek en
bedoeling van deze biblla pauperum. en we
gaan samen de tafereelen van de schepping er^
-Maria's leven door. Profeten staan er tusschen.
Het altaar is een retabel met geschilderde zij
vakken en heeft spoedig hun aandacht. Dank
baar keeren de Jongens terug.
WU vernemen thans, dat een groot aantal
aandeelhouders aan den oproep gehoor heeft
gegeven en dat binnenkort verdere stappen
zullen worden gedaan. Het ligt in bedoe
ling uit de aandeelhouders twee vertegenwoor
digers aan te wijzen, die met mr. H. 8. Gold
schmidt zullen samenwerken.
Eenigen tijd geleden hebben wjj gemeld, dat
mr. H. 8. Goldschmidt te Utrecht een oproep
had gepubliceerd aan de houders van aandee-
len van de „Lutine”, met het doel gemeen
schappelijk te trachten de belangen der houders
te verdedigen.
Sedert Woensdag JJ. vergadert In het Am-
stel-Hotel te Amsterdam de Union Internatio
nale de Radiodiffusion, aan welke conferentie
bijna alle Europeesche landen deelnemen.
Er lekken slechts weinig bijzonderheden uit,
en naar ons werd medegedeeld, hebben de tot
nog toe gevoerde besprekingen inderdaad nog
slechts weinig positiefs opgeleverd, aangezien
slechts de afzonderlijke commissies voorberei
dende besprekingen hebben gevoerd, waarbij
het voornaamste probleem de verdeeling der
Europeesche golflengten was.
Een mededeeling In de pers naar aanlei
ding van een bezoek van buitenandsche ra
dio-experts aan den P.T.T.-zender te Koot
wijk. waarin naar aanleiding van de toe
passing van het systeem van zenden met
behulp van één zijband, werd gesproken
van de mogelijkheid om meer stations op de
schikbare golflengten te plaatsen, wordt
door de deelnemers aan de Internationale
conferentie als vrijwel waardeloos be
schouwd. In ieder geval achten de deelne
mende technici het uitgesloten, dat door
toepassing van dit systeem een einde zou
komen aan het gedrang der Europeesche
omroepstations op de beschikbare golfban-
den.
Het gras is nat van dauw als wc op
kamp terugkomen. De rector zit in ffe Ford
Op hoog* bruggen I*
SCHERP RECHTS HOUDEN
het wachtwoord 1 U kunt
immers niet zien, oi van de
andere zijde verkeer nadert!
den een onnoembare verzameling kisten, jas
sen. eetgerei, fietsbanden, remmen. en wat
honderd jongens met honderd fietsen verder
noodig hebben.
Als de lamp langzaam bezwijkt, gaat de bel
voor het opstaan.
Wasschen voor den nieuwen dag.
De arbeidersorganisaties in het bakkersbe
drijf hebben elke loonsverlaging, ook die. waar
in hun eigen vertegenwoordigers hadden be
willigd, afgewezen.
In het orgaan va* den Ned. Bakkersgezellen-*
bond lezen wy hierover, dat, na een voorstel
der werkgevers om de loonen van 35 per week
met 12 pCt. en die van f 34 per week met 9
pCt. te verlagen, een compromisvoorstel gefor
muleerd werd door de werknemers-vertegen-
woordtgers
Dit voorstel luidde, dat de vertegenwoordi
gers van de vier bonden bereid waren in hun
bestuursinstanties en eventueel tegenover hun
leden te verdedigen: dat in de plaatsen, waar
de loonen 34 bedragen, een loonsverlaging van
ƒ1 per week zou worden aanvaard; dat de
duur der overeenkomst voor die plaatsen een
jaar zou zijn; voorts dat voor Den Haag naar
een compromis gezocht zou moeten worden,
wijl het niet mogelijk zou zijn, daar ƒ2 op de
loonen te korten, terwijl voorts voor een aantal
andere plaatsen naar verhouding van de voor
Amsterdam en Rotterdam vastgestelde loonen
plaatselijk overeenstemming zou worden ge
zocht.
De werkgevers wezen dit voorstel af. De pa
troons kwamen echter tot het valgende voor
stel: de contractloonen voor de in volledlgen
dienst zijnde arbeiders worden per 8 Octobei
1933 gebracht: voor Amsterdam en Rotterdam
op 33 per week, voor Den Haag op ƒ34 en
per 1 Januari 1934: voor Amsterdam en Rot
terdam op f 32. voor Den Haag op 33 en
per 1 April 1934 ook ƒ32
Er is ten slotte geen overeenstemming be
reikt. Na bespreking in de arbeidersorganisaties
la aan de werkgevers medegedeeld, dat nieC op
het voorstel van de patroons kon worden inge
gaan en als het gevoelen der bestuurders dien
de te worden gezegd, dat ernstig bezwaar be
stond tegen elke loonsverlaging dus ook
tegen die, welke in het voorstel van de arbei
dersorganisaties was vervat.
Na het ontbijt worden de brieven geschreven.
Een vraagt zün tentgenoot het voor hem te
doen.
Kun Je zelf nog geen brief aan Je muuder
schrleben? klinkt het verontwaardigd en min
achtend tegelijk-
De aangesprokene een boom van een kerel
begint. Traag krast de pen over het papier.
Dan kijkt hü om zich heen Ziet de anderen
druk bezig met dagboek of brief.
Wat zak skriewen? zegt hjj verlegen
zijn afgebeten n verraadt een Twentenaar.
Wat is mot skriewen? Net as wej. waj
zeen hebt en hoe het geet.
Weer gaat hij aan den gang Lomp trekt de
inkt groote letters. Na leder woord kijkt hu
rond. Dan. na twee regels, slingert hij den pen
houder weg. verscheurt het reeds verfomfaaide
papier, staat op en bromt:
Ik kan niks skriewen. verdikkie!
Anderen wagen zich in het prachtige gemet
selde zwembad der paters. De rector wil geen
overstroomlng veroorzaken en blijft in het on
diep. maar broeder vicaris springt onder luid
hoeia van de hoogste trap.
Het water is frisch, maar het bad doet je
goed en zonder erg wordt het etenstijd.
Op een der prachtige pleinen spelen de oud
ste jongens een spel, dat mij zeer interesseert.
Ze zijn gewapend met een schlla en kleine bal
letjes. In het midden verbeelden krijtstrepen
een rivier met twee smalle bruggen. Iedere
partij bezit een vlag, die veroverd en bewaakt
dient te worden. Er zijn twee aanvoerders en
enkele officieren. Bedoeling is met den bal
iemand te raken, waardoor hij uitvalt. Het is
spannend met uitvallen en terugtochten, vraagt
..moed, beleid en trouw” en voor onze scholen
en Jeugdbeweging,best aan te bevelen.
ROME. 9 OOct (V D Woensdag 11 October
zal Z. H. Paus Pius XI ter gelegenheid van het
Heilige Jaar een bezoek brengen aan de basi
liek van Santa Maria Maggiore.
taak hebben de verschillende onderdeelen
te bestudeeren. tot nog toe meer t|jd hebben
besteed aan strijd om de golflengte-verdeeling,
dan aan studie en het is niet waarschijnlijk
dat men erin geslaagd zal zijn een oplossing
voor de hangende problemen te vinden, wan
neer de „Conseil,” de plenaire vergadering, in
den loop van de week, vermoedeltjk Woensdag
as, bijeen komt. In dit geval mag het uitge
sloten geacht worden, dat de Conseil zelf een
oplossing zal vinden en zal de internationale
conferentie waarschijnlijk zonder resultaten te
hebben bereikt, uiteen gaan.
Niettemin zal in dit geval na Madrid, na Lu
zern en Amsterdam, een oplossing gevonden
moeten worden. In sommige kringen acht men
het de eenige mogelijkheid, om in deze om
standigheid over de kwestie der golflengte-ver
deeling bij Internationale rechtspraak, te laten
beslissen door het Permanente Hof voor In
ternationale Justitie te Den Haag. Gezien het
nauwe contact tusschen de Union Internatio
nale en de afzonderlijke delegaties met hun re-
geerlngen, kan aangenomen worden, dat een
dergeljjke conclusie van de Union als advies
door de meeste regeeringen Inderdaad zal wor
den opgevolgd.
Voor den terugweg stel ik voor, dat behalve
de twee eersten, alleen de fietsers aan den
binnenkant van den weg hun lantarens zullen
aanezetten. De te krachtige nieuwe dynamo’s
worden dus uitgeschakeld om doorbranden der
lampjes te voorkomen. Toch vallen er nog
enkele slachtoffers.
Het Gerechtshof te 's Hertogenbosch heeft
Maandag den machinist P. R. te Eindhoven
vrijgesproken van de aanklacht dat hy op 4
Dec. 1932 schuld had aan de treinbotsing te
Vught, waarbij de remmer v d. Heuvel werd
gedood.
De advocaat-generaal had een maand hech
tenis geeischt.
Verd. was voor de Bossche rechtbank vrij
gesproken, doch van deze beslissing was de
officier van Justitie in hooger beroep gegaan.
brevieren.
We betrekken den gesloten wagen, de stal-
lantaren verlicht twee schrijfblokken, de doos
sigaretten, twee kroezen en een groote kan
zwarte koffie. Op den vloer en langs de wan-
De advocaat-generaal bij den Hoogen Raad,
mr. Besler, heeft Maandag geconcludeerd tot
verwerping van de cassatieberoepen van A M.
en H. J. V., die resp. wegens uitlokking van
verduistering en heling door het gerechtshof te
's-Gravenhage in de Leldsche Naaimachine
handel veroordeeld zjjn tot 9 en 6 maanden ge
vangenisstraf.
Arrest 16 October.
Alles verloopt prachtig, totdat even
Dinant een der jongens de beheersching
zjjn fiets kwijt raakt en komt te vallen.
Een medelijdende vrouw verbindt hem.
Zooals wjj reeds meldden is als verdacht van
het plegen van den moordaanslag op Gerrlt
Verhoeven in den Grooten IJpolder in het
midden der vorige week een man aangehouden,
die wel niet luistert naar den naam Arte, maar
op wien men toch wel voldoende vermoedens
heeft om hem vast te houden en aan de Justi
tie over te leveren.
In den loop van Maandag is de verdachte,
een overigens vrij goede bekende van de poli
tie, die zeer vaak in dien polder vertoefde éh
daar herhaaldelijk zich aan verschillende over
tredingen schuldig maakte, geconfronteerd met
den broer en de verloofde van den verslagene.
Beiden kende hjj. De broer was echter niet
bjj den aanslag aanwezig geweest. Het meisje
medelijdend heer neemt hem in zijn auto.
Het gras is nat van dauw als we op ons
te
Volgens belde prospect! zouden concessiona
rissen van Lloyd's 70 pct. van de bruto-op-
brensgt ontvangen. Toen de emissie-1933
238.000) werd aangekondtgd, hadden con
cessionarissen van deze 70 pet. reeds 30 pet.
afgestaan aan .Xutine"-contracten 1929 en
privé-relatles’, terwijl 10 pct. was gereser
veerd „voor premies voor de concessie, de be
moeiingen der directies, de bedrijfsleiders, de
duikers en het overige personeel.”
Volgens het prospectus 1933 zou de heer
Beckers 28 pct. ontvangen en „Lutlne"-aandeel-
houders 14 pet.
Volgens de berekening van mr. Goldschmidt
moesten de concessionarissen bjj gunstig
resultaat met den toren derhalve tezamen
uitkeeren
Ondanks de geringe aanwijzingen schijnt de
politie toch licht te zullen brengen inzake den
moord in den IJ-poIder Zij heeft in de Jor
daan een 30-parlgen arbeider gearresteerd. Deze
man heeft den doodgeschoten Gerrlt Verhoeven
gekend. Hij is eveneens goed bekend in den pol
der. waar hij dikwijls als landarbeider heeft
gewerkt. Hli heet echter niet Arte
Zooals wy reeds vroeger mededeelden behoeft
dit ook niet onomstootelyk vast te staan, omdat
het slachtoffer heeft gevraagd: Ben JU het
Arie?
De man ontkent tot nu toe het schot te heb
ben gelost. Bjj een confrontetie met het meisje,
dat van den moord getuige is geweest, heeft zij
niet kunnen verklaren da* de aangehoudene
inderdaad de man is geweest, die de deur van
de schuur opende en toen een electrische lan
taarn aanstak. Het onderzoek in de zaak duurt
voort.
Want ook bij deze, conferentie blijkt opnieuw,
dat de verdeeling der beschikbare omroepgolven
het groote struikelbok blijft.
Acht Europeesche mogendheden, waaronder
Nederland. Turkije, Polen en Finland, hebben
de overeenkomst van Luzern niet geteekend
en wenschen geen afstand te doen van de hun
door de overeenkomst van Madrid toegestane
golflengten.
Nederland stelt alles in het werk om de 1875
Meter-golf te houden en ook de andere mogend
heden wenschen zich niet op den achtergrond
gedrongen te zien. Een bijzondere moeilijkheid
is bovendien de afwezigheid te Amsterdam van
een vertegenwoordiging van Russtechen
radio-omroep. Belangrijke besluiten kunnen
practisch niet genomen worden, zonder de me
dewerking der Sovjet-Unie, die beschikt over
zenders van zeer groote energie, die in geheel
Europa te hooren zijn.
In de mededeeling aan de aandeelhouders
wijst mr. Goldschmidt er verder op, dat bui
tenstaanders bij concessionarissen in deze
onderneming deelnamen voor 150.000 en
238.000 of wel 388.000. Zooals bekend, werden
de kosten van den toren van den heer Beckers
niet door concessionarissen betaald en mr.
Goldschmidt stelt daarom de vraag op welke
wjjze het bedrag van 238.000 ten aanzien van
deze berglngspogingen werd besteed.
Tenslotte maakt mr. Goldschmidt nog enkele
opmerkingen over het rondschrijven der con
cessionarissen van 16 September 1933 aan aan
deelhouders. In dit rondschrijven werd gezegd:
.De berglngspogingen met het systeem-Beckers
zullen dit jaar moeten worden gestaakt. Deze
toren is vernietigd en bekende deskundigen
spreken hier van .het einde van den „Lutlne"-
toren.” Thans wordt elke gelegenheid benut om
met de zandzuigers ..Volharding”, „Texel" en
„Neptunus" het zand van het wrak te verwij
deren.”
Maar aldus mr. Goldschmidt in het
prospectus van 1933 wordt gezegd: „Met zuigers
wordt getracht het zand weg te werken ten
einde te kunnen doordringen op den kleilaag.
Alle moeite was echter tevergeefs; er werden
groot bedragen besteed aan deze bergingspogin-
gen (emissie 1929?), doch men was niet in staat
het zand blijvend te verwijderen.”
Daar de aandeelhouders van de „Lutine” over
het geheele land verspreid wonen en het niet
billijk geacht kan worden tegenover een aan
deelhouder in Groningen bijvoorbeeld met een
belang van 85, om een vergadering in Am
sterdam of Utrecht te houden, ligt het niet in
de bedoeling de bezitters van ,Lutine”-aandeelen
in vergadering bijeen te roepen. Zooals in den
aanvang reeds medegedeeld, zal mr. Goldschmidt
voor de verdere behartiging der belangen van
aandeelhouders met twee hunner vertegen
woordigers samenwerken.
Het Is inmiddels half zes.
Ik wil doorrijden naar Beauraing. om mij
aan te sluiten bij de groep, die gelijk met ons
vertrokken was. Mijn bedoeling is het gebed
der kinderen bij te wonen, dat Om zeven uur
begint.
In de stad ontmoet ik twee Twentenaren. Ze
gaan mee. zijn sterk maar zwijgzaam. De weg
is hobbelig als een klezelveld en de beruchte
lange helling komen we af in haast willooze
overgave aan het toeval. De handen hunnen
het stuur niet houden van het electriseerende
schokken en de terugtrapremmen staan
gloeiend. Mijn tamelijk groote versnelling over
reedt me de steilste helling te voet te nemen:
al doende leert men. 1 Gaat even vlug en men
blijft er gezond bij. Mijn twee vrienden trekken
er onverstoord tegen op.
Dan In nog sneller tempo naar Beatyalng.
We doen de ruim 25 K M. in vijf kwartier en
zijn Jplst op tijd voor het rozenhoedje aan den
boom.
Er is nauwelijks bijkomen aan, doch even
later krijgen we voor de Lourdesgrot een schit
terend plaatsje bjj de anderen.
De vier meisjes bidden duidelijk voor zonder
eenige pose. Hun blinde oom en een lam kindje
knielen op het tweede bankje. Dan volgen en
kele aanroepingen in den geest van Lourdes.
Het bekende „cantlque de Lourdes” wordt door
allen meegezongen en er is reeds een lied over
Beauraing ook.
Het is stichtend, ordelijk en we antwoorden
in het Nederlandsen op het Fransche gebed:
de Kerk is universeel.
In een dezer dagen te verzenden mededee
ling aan de houders van „Lutlne”-aandeelen
zal mr. Goldschmidt een overzicht geven van
den stand van zaken.
In deze mededeeling herinnert mr. Gold
schmidt er aan, dat de concessie aan de firma
Doeksen en Dros op 23 November 1928 werd
verleend voor een tijdvak van drie Jaren met
twee optie-Jaren. Tot Mei 1933 dus in vler-
en-een-half van de vijf jaren hadden alle
pogingen van de concessionarissen tot berging
van het ,Xutlne”-goud gefaald en naar de
meening van mr. Goldschmidt doet het eigen
aardig aan, dat een dergelijke belangrijke
emissie als de uitgifte der „Lutlne”-aandeelen
werd aangekondigd toen er nog maar een half
jaar van den concessietermljn beschikbaar was
De afloopdatum van de concessie stond in het
prospectus niet vermeld.
-» «r et scanning wordt in de Zaanstreek de
lyZI strijd tusschen de „Zaanland" en *t PX.N.
■kV A gevolgd over de levering van electricltelt
aan de Zaansche gemeenten, die tot nu toe door
de „Zaanland” bediend werden. Op het oogen-
bllk staan de onderhandelingen op het doode
punt en wordt de arbitrale beslissing van den
Minister afgewacht. Deze zou na 1 October, in
dien partijen alsdan nog niet tot overeenstem
ming zouden ,zyn gekomen, een uitspraak doen
in het doocteeloopen conflict. Maar niet alleen
wordt door belanghebbenden in de Zaanstreek
met belangstelling op de beslissing van den mi
nister gewacht, doch ook door zeer vele ge
meentebesturen in de Provincie Noordholland,
die meenen. dat zij vandaag of morgen in de
zelfde moeilijke omstandigheden kunnen komen
als thans de Zaanstreek.
Door niet goed ingewijden wordt misschien
gemeend, dat bat hier gaat om een verschil van
meening tusschen de Zaanstreek en de Provin
cie betreffende de concentratie van de opwek
king van electrlclteit. Misschien meenen zij, dat
de „Zaanland” met alle geweld een nieuwe
electrische centrale wil oprichten, terwijl de
Provincie dan van meening zou zjjn. dat het
aantal electrische centrales in onze provincie
méér dan groot genoeg is. Ware dat zoo. dan
zou het geljjk duidelijk aan den kant der Pro
vincie zijn.
In de op 30 Augustus j.l. verschenen afleve
ring van het tijdschrift „Electrotechniek” kwam
een belangwekkende, beschouwing voor over de
wenscheljjkheid van koppeling der electrische
centrales in Nederland, waarvan de conclusies
door alle deskundigen kunnen worden onder
zocht.
In de gedocumenteerde en van uitvoerig cij
fermateriaal voorziene beschouwingen wordt
er op gewezen, dat In tegenstelling met vrijwel
alle andere West-Europeesche landen. Neder
land bijna geen koppellenen bezit. Op grond
van uitvoerige besprekingen wordt de conclu
sie getrokken, dat. hoe kleine? het aantal pro
ductie-eenheden wordt gekozen om een zekere
belasting te dekken, hoe grooter dus de een
heden, des te lager de kasten per kw der ge
ïnstalleerde productle-eenheid en hoe grooter
de productle-eenheden worden in verhouding
tot een zeker te dekken belasting, des te duur
der wordt de totale reserve.
Het artikel sluit met de ontstellende con
clusie. dat indien vroegtijdig de koppeling der
centrales doelbewust ter hand was genomen,
een besparing op de aanlegkosten van de ge
ïnstalleerde centrale capaciteit hier te lande
van 43 millioen zou zijn verkregen
Deze cijfers toonen aan. welk groot econo
misch belang voor ons land er in is gelegen
niet op denzelfden weg te blijven voortgaan en
hoe wenschelljk het is. om door meer algemeene
richting te geven aan de ontwikkeling -an de
electriciteltsvoorzienlng van ons land, deze zoo
spoedig mogelijk in meer economische banen te
leiden. 1
Maar, zooals gezegd, over verschil van inzicht
omtrent het nut van deze concentratie loopt
het conflict niet. Dat nut wordt door beide par
tijen wel ingezien. En als door de „Zaanland”
gedreigd wordt met de oprichting van een
eigen Centrale, dan beteekent zulks alleen het
hanteeren van een wapen tegenover de Provin- i
cie, die. naar de meening van het bestuur van
de „Zaanland”, haar wil om zelf stroom te dis
tribueeren doordrijft. Waarschijnlijk wordt, om- i
dat van alle kanten met veel klem op concen
tratie van de electriciteitsproductle wordt aan- -
gedrongen, door de Regeering geen toestem
ming om een eigen Centrale te bouwen aan de
„Zaanland” verleend.
Maar daarom is het dan ook een eisch van
billijkheid, dat de Minister Juist arbitreert in
het geschilpunt, waar het op aankomt.
Niet over de opwekking van electrischen
stroom, wjj herhalen het, loopt het verachil van
meening tusschen „Zaanland” en de Provincie,
maar over de wijze van distributie van electri
schen stroom. Tot nu toe wekte ,hèt P.E.X. den
stroom op en verkocht dien aan de gemeente
besturen. die hem dan aan de ingezetenen dis
tribueerden. Er is een tjjd geweest, dat de Pro
vincie de gemeenten warm aanbeval zelf een
electrisch net aan te leggen teneinde die distri
butie ter hand te kunnen nemen. Vele gemeen
tebesturen hebben dat ook gedaan en zijn er
langzamerhand zelfs een bron van inkomsten
voor hun gemeentekas in gaan zien. Slechts in 1
een klein deel der Provincie distribueerde de
Provincie zelf. Vrij plotseling is de Provincie
van systeem veranderd. Zij is er naar gaan stre
ven, den electrischen stroom zelf direct aan
de afnemers te leveren, waardoor de daaraan
verbonden winsten niet meer in de gemeente
kassen vloeien, maar In die van het P.E.N. Door
verschillende gemeentebesuren is aan Gedepu
teerde Staten verweten, dat zU zich daarbij zelfs
aan machtsoverschrljding schuldig maakten en
door eenige leden van de Provinciale Staten,
die tolk van deze klachten waren, werd die
machtsoverschrljding „détoumement de pou-
voir” genoemd. Ook is door vele gemeentebe
sturen aan Gedep. Staten verweten, dat het
P.E.N. een oneerlijke concurrentie door middel
van de tarieven voerde. Aan de gemeentebe
sturen wordt de stroom zoo duur geleverd, dat
zjj tegen de Provincie niet kunnen concurree-
ren en dat de directe afnemers van de Provin
cie er beter aan toe zijn. Wat er ook van die
klachten waar zij, zeker is het, dat de gemeen
tebesturen het liefst zelf willen distribueeren,
maar dat de Provincie er nu al enkele jaren
alles op toelegt om zelf te distribueeren. De
„Zaanland” is nu het eerste krachtige lichaam,
wiens contract afloopt en dat niet voetstoots aan
de verlangens van de Provincie, voortaan van
de distributie af te zien, gehoor wil geven.
Maar een nieuw, krachtig verzet is te «vachten
als groote gemeenten als Alkmaar en Hilversum
van de eigen distributie zullen moeten afzien.
Welnu, de minister zal nu in het conflict Zaan
landProvincie hebben te beslissen of dit ego- I
centrisch streven der Provincie van Rijkswege
moet worden gesteund en bevorderd De minis
ter zal. bijaldien hij de „Zaanland” in het on-
geljjk stelt, de meening uitspreken, dat niet al
leen de concentratie van stroomopwekking,
maar dat ook de wijze van distributie een voor
werp van Rijkszorg is en dat stroomdlstributie
door de Provincie beter is dan distributie door
gemeentebesturen, dat de distributie door de
Provincie van zóó’n groot belang is. dat zij van
regeeringswege dringend dient te worden opge
legd.
Misschien zou er wat voor een dergelijke ml-
nisterieele inmenging te zeggen zjjn als de leden
der Provinciale Staten van Noordholland zich
reeds voor Provinciale distributie hadden uit- i
gesproken. Dit is echter niet het geval. In de
laatste zitting der Provinciale Staten van
Uit het prospectus bleek verder niet, dat
reeds in 1929 een aandeel in de opbrengst door
concessionarissen was verkocht voor 150.000,
waarvan f 110.000 in coupures van 25 (zgn.
Lutinecontracten) en 40.000 bü privé-relatles
der concessionarissen.
Voor deze f 150.000 stonden concessionarissen
30 pct. van de bruto-opbrengst af. Volgens het
prospectus van 1929 werd de waarde van den
Lutine-schat aangenomen op f 13.150.000
In 1933 wordt in het prospectus de moge
lijkheid verondersteld, dat voor 1/20.000 aandeel
een maximale uitkeering van 900 kan volgen,
weshalve de waarde toen op 18.000.000 werd
aangenomen, of vyf millioen meer dan in 1929.
en Fransch blad bracht dezer dagen een
hoogst merkwaardig bericht:
In het dorpje Devtdas Nizampur in de
omgeving van Bombay moet een stokoud in-
landsch vrouwtje ontdekt zijn, dat weer echte,
nieuwe tanden gekregen heeft!
De vrouw zou thans 102 jaar zijn en haar
vorige tanden allemaal gemist hebben, toen zü
90 Jaar was geworden.
Nadat zü de tien kruisjes had gehaald, is
klaarblükelük haar tweede jeugd begonnen: zü
kreeg weer last van haar tandjes, net aU hon
derd jaar voordien. De een na den ander zün
de tanden weer verschenen, zoodat zü thans
over een volledig, gaaf gebit beschikt.
Een studiecommissie van Engelache artsen
is kort geleden naar het dorp gereisd om het
oudje eens .aan den tand te voelen”.
Hoe is het nu mogelük, dat dit verhaal ons
terstond te binnen schoot, toen wü vanmorgen
het verslag lazen van een vergadering, welke
de Bond van Jonge Liberalen te Amsterdam
hield „als inzet van de wintercampagne", en
waar een der sprekers. Da. Luchies, hervormd
predikant te Valthermonde, een rede hield met
als motto..., „Liberalisme Juist nul"
Alsof het liberalisme in dezen ongekend-be-
langrijken en gevaarlüken tijd by machte zou
zün. de wereld te redden. het liberalisme, dat
politiek pn cultureel al tientallen Jaren lang
dood is en thans ook de laatste doodsklok-
klanken hoort lulden over zün ekonomlach
restant.
Ekonomisch heeft het liberalisme zichdenk
zü het egoïsme van den mensch nog lang
kunnen handhaven, doch thans is ook daaraan
een roemloos einde gekomen:
het systeem biükt mislukt over de heele linie;
de feiten, die nu eindelük ook aelfs door libe
ralen erkend worden, demonstreeren het dul-
delük en onloochenbaar.
Héél het liberalisme heeft hiermede
daan.
En nu zou Ds. Luchies ons
dat .Xtberallsme Juist
kunnen redden.
Alsof het besje weer nieuwe tandjes gekregen
had en alsof die nieuwe tandjes het bewjjs
waren van een nieuwe Jeugd!
Noordholland heeft de heer Lambooy. burge
meester van Hilversum, ultdrukkelük gevraagd
of het stemmen voor een credlet van f 500 ooo
voor den aanleg van een kabelnet in de z«*n-
streek betekende, dat de statenleden zich uit
spraken vóór distributie door het Rük en tegen
distributie door de gemeenten. Op deze vraag
is geen antwoord gekomen en tot nu toe be
staat een dergelüke uitspraak dan ook niet Ook
op dien grond is er voor 1 Rük dus geen reden
zich in de kwestie te mengen.
Het geldt hier een strüd tusschen de Pro
vincie eenerzüds en verschillende gemeentebe
sturen anderzüds. Het gaat ar om wie de winst
zal opstrüken. De Provincie begeert de winsten,
verbonden aan de distributie, voor de kas van
het PEN; de gemeentebesturen willen er de
kas van hun eigen gemeente mede stijven. Een
verschil van meening, waar de regeering buiten
kan blüven. voor zoover het algemeen belang
teen gevaar loopt. Dit laatste zou het geval zün
als een deel van Noordholland de kans zou
loopen op een gegeven oogenblik door onder
linge kibbelarijen zonder electricltelt te zitten.
Waarschünlük gedreven door de inzichten van
het statenlid v. d. Waerden. zün socialisti
sche statenleden vóór distributie door de Pro-
vincte, maar aan deze eenvoudige zaak is geen
PrinclPleele kant te vinden, want of de
distributie door de Provincie plaats heeft dan
wel door de gemeenten, is. uit een sociaal-eco-
nomlsch oogpunt, lood om oud üaer. Waarom
dus voor de sociaal-democraten ook ten deze
een soort party -discipline geldt, is een raadsel
Volgens de inlichtingen van mr. Goldschmjdt
waren er op het tüdstlp van de emissie rap
porten. die het slagen van de poging met den
bergingstoren sterk in twüfel trokken, zoodat
hü de uitdrukking in het prospectus: „Men
verwacht, dat de pogingen thans volkomen
zullen slagen” voorloopig als „optimistisch” wil
betitelen.
Totaal 82%
terwül zü van Lloyd's ontvingen 70%
Hü wordt prachtig besteed.
We mogen wat langer slapen en als we de
tenten verlaten, staan we verbaasd over het
prachtige panorama, aat zich langs alle kanten
voor ons ontvouwt. In het loofhout der heuvels
gloeien de herfstteinten.
Verschillende jongens nemen de gelegenheid
waar om hun hjfgoed te wasschen, het bleekt
en droogt in de warme zon.
Rector Boonekamp toont zich weer een fün
psycholoog. Gisterenavond heeft hü in den
Fordauto biecht gehoord. Nü onderbreekt hü
het H. Misoffer om In enkele woorden een be-
roep te doen op den goeden wil der pelgrims.
In zün kleine allocutie na het H. Evangelie
vlecht hü de legende, dat de Jongeling van
Naim in Nederland het H. Geloof zou hebben
gepredikt. Hierop voortbouwende, wüst hü op
de groote geestelyke waarde, die de opwekking
ten leven voor dezen doode beteekende. Hü
ontwaakte uit zün aardschen slaap, niet
om opnieuw de wereld aan te hangen, maar om
het Leven van Jezus te beleven en aan anderen
uit te dragen.
„Zoo moeten ook jullie dezen pelgrimstocht
opvatten. Niet als een sportprestatie of plezier
reis. maar als een voortdurende stüging naar
een vol katholiek leven.”
