ROME EN HET DERDE RIJK
Prikkeldraad
H
I
Lutine-goudkoorts geweken
Sterren scheerden langs den hemel
Muiterij in Indië
I
1
Degelijk volk!
Regeeringspartijen
ONTNUCHTERDE AAN
DEELHOUDERS
Een Romeinsche belichting
van het Reichs-Konkordat
DINSDAG 10 OCTOBER
AUTOBUSSEN
OP RAILS
ZILVEREN REGENVAL
zichtbaar werd
Velen tuurden naar den
hemel
I
I
er
Bedrieger bedrogen
Onderhandelaar» teruggekeerd
Auto in een ravijn
Het transfermora
torium
Nieuwe uitbarsting van
den Merapi?
L'
12% méér beloofd dan
hoogstens was?
kan
Wat de radio vermag
heer
zoodat meer beloofd was dan te ontvangen 12%
aldus mr. Goldschmidt
V\jf dooden
Mr. H. S. Goldschmidt te Utrecht
wil trachten hun gemeen-
schappelyk belang te ver
dedigen
Torentje, torentje bussekruit.
Wat hangt er uit? Een gouden fluit
Een gouden fluit met knoopen
't Torentje is gebroken
(oud kinderversje)
Op 31 October staan 19 Inland-
sche hoofdmuiters terecht
Cocaïne, die waardelooze poeder
bleek te zyn
In opdracht van de
spoorwegen in Vene
zuela werd in Duitsch
land een ^raüs-auto-
bus” gebouwd, die een
snelheid van 70 KM.
per uur kan bereiken.
Lutine-contracten 1929 (belang 110.000)
en privé-relattes (belang 40.000)....
Aan duikers en personeel enz
Aan den heer Beckers
Aan ,Lutlne”-aandeelen 1933
30%
10%
28%
14%
van de Eclyptica. Het verschijnsel kan zich
zeer goed hedenavond herhalen.
Eenigen tijd geleden hebben wU gemeld, dat
mr. H. S. Goldschmidt te Utrecht een oproep
had gepubliceerd aan de houders van aandee-
len van de „Lutine”, met het doel gerneen-
Vreemd natuurverschijnsel, dat in
vele deelen van het land
naar
een-
(Waarschijnlijk heeft men hier te doen met
den twee maal per Jaar optredenden sterren
regen. Daar deze echter eerst in November
verwacht werd, zou in dit geval de normale
periode aanmerkelijk vervroegd zijn. Het Is
evenwel niet uitgesloten, dat de gebruikelijke
sterrenregen In November evengoed nog valt.
Inmiddels zou men hier ook kunnen denken
aan een verschijnsel, dat geheel onafhankelijk
van de genoemde sterrenregen eenmaal In de
veertig jaren waar te nemen is. Red.)
n „De Vrijzlnnig-Democraat” van Zater
dag 7 October komt een artikel voor, ge
titeld: „Op sleeptouw!"
Dit artikel vangt aldus aan:
„Het blijkt uit weinig-verheffende ver
schijnselen dat menig partijgenoot er zich
nog niet in heeft gedacht, dat wij, vrijzin-
nig-democraten, regeerlngspartij zijn.
Behooren tot een regeerlngspartij betee-
kent wel is waar niet, dat men alle voor
stellen van de regeering zonder kritiek aan
vaardt. Maar het beteekent stellig wel, dat
men niet samen met oppositie-partljen den
aanval leidt op de regeering.
Ons trof hierin de uitgesproken meening,
als zouden de Vrijzinnig-Democraten thans
„Regeerlngspartij” zijn, in tegenstelling tot
de „oppositie-partljen.”
350 per minuut
HAMBURG. 9 Oct. (V. D.) Naar de sterren
wacht In Bergedorf mededeelt, is Maandag
avond tegen 8 uur een buitengewoon krach
tige sterrenregen ontstaan, die het uitstralings
punt In het zenith van het sterrenbeeld de
Draak had. Door de Instrumenten van de ster
renwacht werd als maximumaantal vallende
sterren 350 per minuut genoteerd en wel van
de zwakste lichtsterkte tot de lichtsterkte van
Venus. Tegen 10 uur verminderde de intensi
teit van den sterrenregen.
Mededeeling van prof. Nyland
Prof. Njjland telefoneert ons:
De vallende sterrenregen is voor alle astro
nomen een verrassing geweest. Er woeden op
gezette tijden zwermen van vallende sterren, uit
bepaalden punten van den hemel komende,
verwacht. Zoo in Augustus uit Perseus (Per-
seïden), In April uit De Lier (Lyrlden) en in
November uit De Leeuw (Leoniden). Maar daar
is 9 October niets bij. Hoe vroeg bet merkwaar
dig verschijnsel begonnen is, zal men pas kun
nen opmaken uit berichten uit Amerika en van
schepen op den Atlantischën Oceaan. Het
schijnt in Nederland al de aandacht getrokken
te hebben, zoodra de schemering genoeg ge
daald was. Te Utrecht werden er tusschen acht
uur en half negen zoowel door Dr. V. d. Bilt
als door mij, onafhankelijk van elkaar, ongeveer
40 sterren per minuut geteld, soms een half
dozijn tegelijk. Een student sprak zelfs van
10 per seconde. Het was, alsof er telkens Ucht-
druppels uit den hemel vielen. Het aantal weer-
heldere vallende sterren was relatief niet groot
te noemen. Te 8 uur 37 minuten kwam er snel
uit het Noord-Westen bewolking opzetten. Toen
die weer was overgedreven te 9 uur, was in
middels de maan opgekomen. Hierdoor en door
de lichte slulering van den hemel werden de
zwakkere objecten onzichtbaar. Dat verklaarde
intusschen in het geheel niet, dat het aantal
vallende sterren nu daalde tot twee per minuut
en kort na tien uur werd er gedurende een
kwartier geen enkele meer gezien. Het straal-
punt werd door ons bepaald op 257 graden
rechte klimming en 60 graden Noorder decll-
Op drie hoofdpunten In de nleuw-gescha-
pen rechtsverhoudingen wil Pater Ivo Zel-
ger vooral wijzen: de Rijksgedachte, de
plaats van den nieuwen codex van het ka-
nonieke recht en de gevolgen voor de ker
kelijke zielzorg.
Het Reichskonkordat heet zoo, wijl het
gesloten is met het Reich. Het zet het
«Relch” voorop en het zal hoe wonderlijk
het klinke in zekeren zin deel hebben
Bjj dezen, plotseling verschenen, sterren
regen betreft het niet een der periodiek,
ééns per 33 jaar, optredende Leonidenzwer-
men, maar een buitengewoon pheno-
meen. dat misschien aelfs een natuureata-
strophe in het universum tot oorzaak sou
kunnen hebben.
Vallende sterren, de een na de ander, of
vele tegelijk, als pijlen uit een boog, ornlaag-
schletend en, althans voor het oog, zich ver
liezend in het niet ziedaar het merkwaar
dige natuurverschijnsel, dat Maandagavond te
Amsterdam en verschillende andere plaatsen
van het land duizenden naar het venster of
naar buiten heeft gelokt. De blik der massa
omhooggericht naar deze wonderlijke openba
ring der natuur, was tevens een demonstratie
van de macht der radio. Want eerst nadat
Vaz Dias de hoofdstad en kort daarna de radio
PADANG 8IDEMPOEAN. 9 Oct. (Aneta)
Nabij Prapat heeft een ernstige botsing plaats
gevonden tusschen een vrachtauto en een per
sonenauto. De vrachtauto stortte in een ravijn,
de personenauto werd zwaar beschadigd. Vijf
personen zijn overleden, enkele werden zwaar
gewond.
Verleden week berichtten we over een geval
van Cocaïne-smokkel, waarbij een mosselen
handelaar uit lerseke zou zijn betrokken.
Thans is komen vast te staan, dat dit geval
groote gelijkenis vertoont met de oplichting,
die onlangs te Rotterdam heeft plaats gehad.
Daar werd een groentehandelaar voor honder
den guldens opgelicht, daar hem waardelooze
poeder inplaats van cocaïne was verstrekt.
De mosselenhandelaar te lerseke, wien een
groote winst was voorgespiegeld, is er op de
zelfde manier ingeloopen. De partij cocaïne,
die tusschen de mosselen was verborgen, bleek
eveneens te bestaan uit waardelooze poeder.
De wenk aan de Fransche douanen was op
zet, om aldus bij den handelaar allen argwaan
weg te nemen.
Intusschen is de mosselenhandelaar veertien
honderd gulden armer geworden.
Naar wij vernemen zUn de heeren C. E. ter
Meulen, lid van de firma Hope Co. te Am
sterdam, Dr Hlrschfeld, dlrecteur-generaal van
Handel en Nijverheid en Mr. Ries. administra
teur van het Departement van Financiën, die
als gemachtigden der Nederlandsche Regeering
eenige dagen in Berlijn hebben vertoefd in ver
band met onderhandelingen -inzake het Duit
sche transfer-moratorium, weer in Den Waag
teruggekeerd.
Naar ons ter oore komt zijn de besprekingen
nog niet ten einde en het wordt niet uitgeslo
ten geacht, dat deae een dezer degen te Berlijn
sullen worden voortgezet.
Zletdaar verkort en samengevat het arti
kel van Ivo Zelger 8J.
Het is mogelkjk geschreven met de be
doeling, sommige kringen uit den Dultschen
clerus met het concordaat te verzoenen,
knngen die met een groot deel der Oosten
rij ksche geestelijkheid oordeelen, dat Rome
te snel een accoord met het Derde Rijk
heeft getroffen, het blijft er niettemin een
gewichtig stuk mep, zoowel door zijn eigen
mérites als door de plaats vanwaar het
werd geschreven en het gezaghebbend or
gaan, waarin het werd gepubliceerd.
C. R. DE KLERK
Waarnemingen te Brussel
Ook te dezer stede heeft men tusschen 18
uur 30 en 20 uur 30 den sterrenregen waargeno
men.
Volgens mededeelingen van dr. Stroobant, di
recteur van het Koninklijk Observatorium te
Ukkel, scheen deze sterrenregen voort te ko
men uit een bepaald punt van het sterrenbeeld
De Draak. Ook volgens de hier gedane obser
vaties was het aantal vallende sterren zeer
groot, zelfs van 60 tot 70 in de minuut. Som
mige waren zoo groot, dat zU den indruk maak
ten van een afgeschoten vuurpijl.
Het verschijnsel, dat niet voorzien was, mag
aldus dr. Stroobapt worden vergeleken
met den sterrenregen, die zich voordeed op 27
November 1872 en die zich herhaalde op 27
November 1885. Dr. Stroobant acht het waar
schijnlijk, dat het verschijnsel zijn ontstaan
vindt in het afbrokkelen van een komeet.
DJOKJAKARTA, 9 Oct. (Aneta) De Me
rapi is meestentijds in wolken gehuld, waar
door waarnemingen worden bemoeilijkt.
8 October te 20 46 werd een zware knal
gehoord Deze knal werd ook In Djokja ge
hoord. Te 21.58 werd gerommel waargeno
men.
De zware knal werd zeer vermoedelljk
veroorzaakt door een nieuwe uitbarsting,
waarvan overigens niets bekend is.
In de mededeeling aan de aandeelhouders
wjjst mr. Goldschmidt er verder op, dat bui
tenstaanders bij concessionarissen in deze
onderneming deelnamen voor 150.000 en
238.000 of wel 388.000. Zooals bekend, werden
de kosten van den toren van den heer Beckers
niet door concessionarissen betaald en mr.
Goldschmidt stelt daarom de vraag op welke
wijze het bedrag van 238.000 ten aanzien van
deze bergingspogingen werd besteed.
Tenslotte maakt mr. Goldschmidt nog enkele
opmerkingen over het rondschrijven der con
cessionarissen van 16 September 1933 aan aan
deelhouders. In dit rondschrijven werd gezegd:
„De bergingspogingen met het systeem-Beckers
zullen dit jaar moeten worden gestaakt. Deze
toren is vernietigd en bekende deskundigen
spreken hier van „het einde van den „Lutine” -
toren.” Thans wordt elke gelegenheid benut om
met de zandzuigers „Volharding”, „Texel” en
„Neptunus” het zand van het wrak te verwij
deren."
Maar aldus mr. Goldschmidt in het
prospectus van 1933 wordt gezegd: „Met zuigers
wordt getracht het zand weg te werken ten
einde te kunnen doordringen op den kleilaag.
Alle moeite was echter tevergeefs; er werden
groot bedragen besteed aan deze bergingspogin
gen (emissie 1929?), doch men was niet in staat
het zand blijvend te verwijderen.”
Daar de aandeelhouders van de .Lutine” over
het geheele land verspreid wonen en het niet
billijk geacht kan worden tegenover een aan
deelhouder in Groningen bijvoorbeeld met een
belang van 85, om een vergadering in Am
sterdam of Utrecht te houden, ligt het niet in
de bedoeling de bezitters van ,Lutine”-aandeelen
In vergadering bijeen te roepen. Zooals In den
aanvang reeds medegedeeld, zal mr. Goldschmidt
voor de verdere behartiging der belangen van
aandeelhouders met twee hunner vertegen
woordigers samenwerken.
Uit het prospectus bleek verder niet, dat
reeds In 1929 een aandeel in de opbrengst door
concessionarissen was verkocht voor 150.000.
waarvan 110.000 in coupures van 25 (zgn.
Lutinecontracten) en 40.000 bjj prlvé-relaties
der concessionarissen.
Voor deze 150.000 stonden concessionarissen
30 pct. van de bruto-opbrengst af. Volgens het
prospectus van 1929 werd de waarde van den
Lutine-schat aangenomen op 13.150.000.
In 1933 wordt in het prospectus de moge
lijkheid verondersteld, dat voor V20.000 aandeel
een maximale uitkeering van 900 kan volgen,
weshalve de waarde -toen op 18.000.000 werd
aangenomen, of vijf millioen meer dan in 1929.
het overige Nederland attent had gemaakt op
den sterrenregen, kreeg het verschijnsel, dat
niet voorspeld was. omdat zelfs de sterren
kundigen er volkomen door verrast waren, de
massale belangstelling, waarop het aanspraak
mocht maken.
et concordaatswerk, dat door Euge
nio Pacelli, den kardinaal-staats-
secretaris, en Franz von Papen, den
vicekanseller, onderteekend werd, is ge-
achapen en het is een meesterwerk ge
worden.
Wat het voor *t oogenblik noodig heeft
aan beide zijden: bij Kerk en Staat, is de
meesterhand, die het in werking stelt. Wat
het noodig heeft voor ille tijden is de geest
van verzoenende en vertrouwende concor-
dia, wil het levensvatbaar en levenwek
kend blijken.”
Tot dit verrassend gunstig besluit komt
Ivo Zelger S J.. een geleerde, verbonden aan
de Gregorlaansche Universiteit, in een
hoofdartikel over Das Reichskonkordat,
waarmee hij het October-nummer opent
Van de .Rtimmen der Zeit.”
Ook de meest critlsche Nederlandsche
geloofsgenoot zal onder de bekoring komen
van een Romeinsche belichting als deze; zij
is in staat de verwachting te suggereeren,
dat, al zou Hitler’s rijk niet van langen
duur zijn, deze overeenkomst tusschen Ro
me en Berlijn haar beteekenis zal behou
den ook in een niet naar Hitler’s inzichten
verloopende toekomst.
Het concordaat is onderteekend op den
klassieken bodem der Citta del Vaticano en
het toont de trekken van zijn geboorte
plaats: de juridische klaarheid en kloek
heid van de Wetgeefster der volken, de
breedheid en forschheid van Rome en het
ademt tevens den geest van zijn Duitsche
auteurs: werkelijken eerbied voor het his
torisch gewordene en een nieuwe koenheid
van denken in dienst der natie.
De schrijver wil niet ingaan op het twist
geschrijf tusschen eenige Duitsche bladen
en de Osservatore Romano: niets anders
dan het narommelen van een aftrekkend
onweer, dat de intredende stilte en de lang
verhoopte opklaring der atmosfeer te tref
fender doet uitkomen.
In wijde kringen van het Duitsche volk
is een omkeer ontstaan in het kerkpolitieke
denken; het is de blijvende verdienste der
regeering deze feitelijkheid te hebber) ..gen
zien en benut. Die omkeer lag niet zoë zeer
op het gebied der kerkelijke als op dat der
staatkundige partij: die omkeer concen
treerde zich in den veranderden vorm van
de staatsleiding. Het staatsroer in de ééne
hand van den eenigen leider waarborgde,
dat nu werkelijk de wil der regeering aan
het woord kwam.
Veertien Jaar lang was hef de tragiek
der beste Duitsche katholieke mannen, dat
hun bedoelen zuiver en goed, wellicht het
eenig juiste was, maar dat het zich niet
boven de belemmeringen van het parle
mentaire stelsel kon verheffen. Thans ech
ter is niet alleen de regeeringsvorm, maar
zijn ook de denkvormen veranderd; thans
vinden katholieke belangen in Duitschland
een nieuwe waardeering. De tijd van Bis
marck, waarin men meende een godsdien
stige minderheid haar plaats onder de zon
van het staatsleven te kunnen ontzeggen,
is voorbij. De grondwet van Weimar had in
artikel 137 de magna charta der vrijheid
geschonken aan alle godsdienstige volks
groepen; in het nieuwe concordaat komt de
geest van Weimar ten deele letterlijk tot
uiting, vooral in de artikelen 1 en 14.
Het katholieke volksdeel had zich door
innerlijke kracht en saamhoorigheid een
macht in het rijk getoond. Men kan over
het politiek verleden denken gelijk men
wil; men moge de oplossing der partijen
en artikel 32 van het concordaat begroeten
als een bevrljding, men kan bij een weten
schappelijk rustige beschouwing der feiten
niet ontkennen, dat wat bereikt werd in
de laatste decenniën op kerkpolitiek gebied
te danken is aan de samenwerking van alle
katholieke krachten. Op deze feitelijkheid
steunt het nieuwe concordaat. Kerk en
Staat hebben dat erkend ook daardoor, dat
zij onder andere de reeds gesloten concor
daten van Beieren, Pruisen en Baden on
gewijzigd overnamen. De Kerk heeft niet
gekapituleerd voor een overmachtigen te
genstander, zij heeft met klaar inzicht in
de grondig veranderde toestanden en ver
trouwend op Hitler’s beloften in zijn plech
tige Rijksdagrede den strijd gestaakt en de
hand geboden tot vreedzame samenwer
king.
Zóó kon het Reichskonkordat den indruk
maken, een beter en klaarder omschrijving
der wederzijdsche bevoegdheden van Kerk
en Staat te bieden dan het Itallaansche.
Er is hier niet maar een „pax concordata”,
een afgesproken vrede, maaf een waarach
tige „Concordia”. Men pleegt te zeggen:
verdragen zijn niets anders dan de uit
drukking der momenteele machtsverhou
dingen; de bepalingen van dit concordaat
echter maken niet den indruk het resultaat
te zijn van een spel-van-krachten, zij
schijnen „vielmehr die juridische Formu-
lierung uralter philosophischer Lehrsatze
fiber das wahre Verhaltnls von Kirche und
Staaf” Het is een verdrag in den geest van
den verlichten staatswjjsgeer die Leo XUI
was, en het is misschien niet louter toeval,
dat dit concordaat op denzelfden Juli-da-
tum werd onderteekend, waarop voor dertig
jaren de groote sociale Paus de oogen
sloot. Hij is dood, zijn leer leeft.
TT T Nederlanders, zijn een gruwelijk be-
Vy dachtzaam volk; we gaan niet over één
nacht fis, we kijken de kat uit den
boom; wij zijn zóó bedachtzaam, dat wfi niet
kunnen nalaten, lang te dralen alvorens een
beslissing te nemen over een ot afcdere nieu
wigheid.
Dat heeft ons eenerzjjds den spotnaam „Chl-
neezen van Europa" bezorgd, ons anderzijds
een aureool van degelijkheid om de slapen ge
schonken.
O, we zijn zoo bedachtzaam en dus.... zoo
degelijk!
Vooral, wanneer het om onze centen gaat; wij
kennen In dat opaicht geen spontaneïteit; wij
zijn wel wijzer I Stel u voor, dat één oogen-
blikje van nlet-genoegzame-bedachtzaamheid
ons eens een dubbeltje, een gulden of een tientje
zou koeten! WU zouden ons schamen voor heel
ons oud-Hollandsch degelijk voorgeslacht we
zouden het inherstelbaar verlies hevig betreuren
voor heel or.ze nakomelingschap, om nog maar
te zwijgen van het pUnljjke gevoel, dat wij ge
durende heel ons leven in onze portemonnaie
voelen zouden.
Zóó’n degelijk volk zijn wij.
Totdat ons de kans gegeven wordt tot het on
bedachtzaamste, het ondegelUkste. het onze
kerste, het wisselvalligste, dat er ter wereld
beoefent wordt: het gokspel.
Dan springen we Ineens uit den band, dan
gooien we alle bedachtzaamheids- en degelUk-
heidsprlnclepen over boord, dan zijn we (erfe
lijke belasting uit den tüd van Tacitus’ Germa
nen!?) in staat ons laatste dubbeltje, ons laat
ste centje te vergokken.
Dat is den laatsten tijd weer duidelijk geble
ken: Kapitalen moeten er ondanks den krislstljd
in verloop van enkele maanden vergokt zijn
door Straperlo’s en andeer stom-geluk (of on-
teluks-J spelletjes.
Hoeveel geld de ongelukkige spelers en speel
sters op moeten brengen?
In verband met het hangende de rechter
lijke beslissing als paddenstoelen uit den
grond rijzen van allerlei speelgelegenheden is de
„Nieuwe Amhemsche Courant" eens op informa
tie uitgegaan naar de koeten die de exploitan
ten van dergelijke „10’s” en „tjo’s" hebben te
maken voor er van winst sprake is en de redac
tie koos daarvoor een plaats, waar een kegel
baan veranderd moest worden in een speelzaal,
en zelfs een autogarage is gemetamorfoseerd in
een ,,elite”-speelzaal met een mollig rood ta
pijt. roode gordijnen, zilveren muren, glazen
wanden.
Al deze bouwerij moest betaald worden. Op
overuren kwam het niet aan. Eén speeltafel
kost vier duizend gulden. In de door de redac
tie bezochte gelegenheid staan er vijf. Het in
de onderneming gestoken kapitaal is op dertig
mille zeker niet te hoog geraamd. Een kapitaal,
dat weg is, zoodra het verbod, komt. Een kapi
taal, dat dus in enkele maanden opgebracht
moet worden.
Hierbij komen de dagelfikscbe kosten van
huur, van salarissen voor t personeel. En vooral
die personeelskosten zijn niet voor de poes. Een
speelgelegenheld met vijf tafels moest minstens
veertig croupiers in dienst hebben. Iedere crou
pier verdient per dag.... vijftien gulden. Samen
zeshonderd gulden per dag. En dan komen daar
bij de changeurs, de chasseurs, de controleurss,
enz., enz., nog wel tien man.
Dikwijls wordt concessie verleend op voorwaar
de, dat een bedrag ten goede komt aan het plaat-
selUk crisiscomité. In de plaats, die het blad
op het oog heeft, een kleine gemeente, is dit
bedrag vastgesteld op een minimum van hon
derd gulden in de week.
De onkosten bedragen dus zelfs een vijf
duizend gulden per week. Niet inbegrepen rente
en afschrijving van het bedrijfskapitaal.
En wanneer dan nog de aandrang onder de
..kapitalisten” groot blijft, niettegenstaande de
concurrentie, dan moet voor den exploitant het
risico toch wel niet zoo geweldig zijn.
Zün we niet dwazer dan dwaas?
En la het niet méér dan hoog tijd, dat we
tegen ons zelf in bescherming genomen worden?
Dit 18 een voorstelling, welke niet
worden aanvaard.
Uit de geschiedenis der Jongste Kabinets
formatie is het bekend, dat Dr. CollJn. die
opdracht had gekregen tot het vormen van
een „parlementair kabinet”, na eenigen tijd
ontheffing van die opdracht gevraagd en
verkregen heeft, omdat hij niet geslaagd
was, haar uit te voeren.
Nadat deze eerste poging mislukt was.
werd aan geen ander opdracht gegeven tot
de vorming van een parlementair kabinet,
omdat de Antl-revolutionnaire Kamerfractie
verklaard had, niet te kunnen medewerken
aan de vorming van een Rechtsch parle
mentair Kabinet, maar ontving Dr. CollJn
opdracht tot de vorming van een extrapar
lementair crisis-kabinet.
Dit Kabinet kwam tot stand, zonder dat
de formateur daarover ook maar eenig over
leg met de Kamerfracties hield. Terecht.
Al zitten dus in dit Kabinet Ministers,
die tot vijf verschillende partijen behoo
ren, daarmee zijn deze partijen nog niet ge
promoveerd tot .Regeeringspartijen”.
Misschien Is de schrijver In „De Vrijzln-
nlg-Democraat” op een dwaalspoor ge
bracht door het feit, dat Mr. Marctyant de
toestemming van zijn Partijraad heeft ge
vraagd, om met Mr. Oud In dit extra-parle-
mentaire kablnetzittlng te nemen. Toch
komt het ons voor, dat door dit feit zelfs
de Vrijzinnig-democratische Partij nog niet
.Regeerlngspartij” is geworden. Zij staat
tegenover het Kablnet-Colljn even vrij en
onafhankelijk als de vier andere partijen,
tegen het huidige kabinet.
Wanneer dus deze vijf partijen thans den
moreelen plicht hebben, dit kabinet te
steunen, dan Is dit niet op grond van eeni
ge directe gebondenheid door afspraak of
toezegging, maar alleen en uitsluitend op
deze twee gronden:
lo dat gebleken is, dat een normaal par
lementair kabinet door gemis aan voldoen
de overeenstemming niet gevormd is kun
nen worden, en men dus het optreden van
een extra-parlementalr kabinet heeft te
aanvaarden, zoolang niet de mogelijkheid
van het optreden van een normaal parle
mentair kabinet gebleken Is, en
2o. dat de nood der tijden het noodza
kelijk maakt voor alle goedwillende en het
landsbelang boven het partij- of groepsbe
lang stellende partijen, om het eenige ka
binet, dat thans mogelijk bleek, zoo krach
tig mogelijk te steunen, zoolang men niet
om een zéér overwegende reden In
hoofdzaak wel van prlnclpleelen aard In
een bepaald geval het geverf van dien
steun niet meer voor zijn geweten kan
verantwoorden
Dit geldt echter niet alleen voor de vijf
Kamerfracties, die partij genooten in dit
Kabinet zagen zitting nemen, dit geldt ook
althans het moet gelden voor alle
150 leden, die de Nederlandsche Volksver
tegenwoordiging telt.
schappelijk te trachten de belangen der houders
te verdedigen.
WU vernemen thans, dat een groot aantal
aandeelhouders aan den oproep gehoor heeft
gegeven en dat binnenkort verdere stappen
zullen worden gedaan. Het ligt in de bedoe
ling uit de aandeelhouders twee vertegenwoor
digers aan te wüzen, die met mr. H. S. Gold
schmidt zullen samenwerken.
In een dezer dagen te verzenden mededee
ling aan de houders van „Lutine ’-aandeelen
zal mr. Goldschmidt een overzicht geven van
den stand van zaken.
In deze mededeeling herinnert mr. Gold
schmidt er aan, dat de concessie aan de firma
Doeksen en Dros op 23 November 1928 werd
verleend voor een tijdvak van drie Jaren met
twee optle-jaren. Tot Mei 1933 dus in vier-
ea-een-half van de vijf jaren hadden alle
pogingen van de concessionarissen tot berging
van het „Lutine”-goud gefaald en naar de
meening van mr. Goldschmidt doet het eigen
aardig aan, dat een dergelljke belangrijke
emissie als de uitgifte der Xutine”-aandeelen
werd aangekondigd toen er nog maar een half
jaar van den concessletermljn beschikbaar was
De afloopdatum van de concessie stond in het
prospectus niet vermeld.
Volgens de inlichtingen van mr. Goldschmidt
waren er op het tijdstip van de emissie rap
porten, die het slagen van de poging met den
bergingstoren sterk In twijfel trokken, zoodat
hU de uitdrukking in het prospectus; „Men
verwacht, dat de pogingen thans volkomen
zullen slagen” voorloopig als „optimistisch" wil
betitelen.
£2 natie bjj Xi Draconis, 7 graden van den pool
Totaal 82%
terwijl zfi van Lloyd's ontvingen 70%
Van zeven uur Maandagavond af werden
te Amsterdam in grooten getale vallende
sterren waargenomen, z.g. meteoren. Het
uitstralingspunt lag in het sterrebeeid de
Draak, dat te vinden Is iets ten Noord-
Westen van het zenith. De vallende sterren
beschreven banen in verschillende rich
tingen, doch voornamelijk naar het Oosten
en Znid-Oooten. Omstreeks acht uur in
den avond waren verscheidene vallende
sterren gelijktijdig te zien.
Ook uit andere deelen in ons land werd
ons in den loop van den avond gemeld,
dat men daar het merkwaardig natuurver
schijnsel had geconstateerd. Zoo had men
b.v. te Njjkerk. Arnhem en Oosterbeek het
verschijnsel uitnemend waargenomen.
aan de schepping van het komende Reich.
Wetten vormen eenheid: denk maar eens
aan de beteekenis der burgerlijke wetgeving
voor de Innerlijke eenheid van het Bis-
marcksche Reich of aan de sterke Ge-
schlossenheit. die de Kerk bezit In haar
Codex Juris Canonlcl. Allerwegen was men
In Duitschland sinds lang op zoek
unificatie: een eenheidscatechlsmus,
heidsgebeden, eenheidsliederen; thans zal
het Rljksconcordaat de eenheid van de mo
derne staatsgedachte bevorderen. Het getij
van 1870 Is voorgoed verloopen: das neue
Reich wird nicht wie das von 1870 ohne
Oder gar gegen die Kirche gegründet wer
den können.
De Kerk heeft het met haar nieuwen co
dex bijzonder getroffen door de talrijke
concordaten, die na den oorlog af te slui
ten vielen en waarbij de codex op triom
fante wijze' Inburgerde. Zoo is het voor de
canonlsten een groote voldoening, dat het
Reichskonkordat Is opgevat In den klassie
ken rechtsstijl van den nieuwen codex, die
weliswaar het kerkdijk recht beheerscht
maar In het werk van Pacelli en Von Papen
ook staatsrechteltjk van belang werd.
Ten slotte de kerkelljk-herderlijke zijde
van het Reichskonkordat. Deze zijde komt
op voortreffelijke wijze tot haar recht In de
artikelen die zich met den geestelijken ar
beid van de Katholieke Kerk in het open
bare leven bezighouden. De artikelen be
treffende de bescherming der geestelijken
en der Kerk door den Staat, de eed van
trouw der bisschoppen, het hooger onder
wijs, organisatie e.a. toonen onwederspre-
kelijk, dat de Staat groote waarde hecht
aan onze zielzorgende taak en de geestelijke
krachten van het Duitsche Katholicisme
hoog aanslaat.
BATAVIA, 9 Oct. (Aneta) De behandeling
van de muiterij aan boord van de „De Zeven
Provinciën” door den ZeekrUgsraad te Soerabaja
vangt 31 October a.s. aan. Alsdan zullen te
rechtstaan 19 Inlandsche hoofdmuiters.
De berechting wordt geheel beheerscht door
artikel 119 van het Militair Wetboek van Straf
recht, waarin feitelüke insubordinatie door
twee of meer vereenigde militairen als muiterij
strafbaar wordt verklaard.
Voorts zullen artikel 132 (het nalaten van
het waarschuwen van de Overheid), artikel 144
(opzettelijk nalaten samenspanlng ot militair
cproer aan te geven b(j de Overheid), en arti
kel 129 (omtrent het verlaten van den post)
hierbij een rol spelen.
Vermoedelijk zal de berechting groepsgewijs
plaatsvinden, waarbü telkens een hoofdman met
zijn handlangers achtereenvolgens zullen wor
den berecht.
Volgens belde prospect! zouden concessiona
rissen van Lloyd’s 70 pct. van de bruto-op-
brensgt ontvangen. Toen de emissie-1933
238.000) werd aangekondigd, hadden con
cessionarissen van deze 70 pet. reeds 30 pet.
afgestaan aan „Lutine”-contracten 1929 en
privé-relatiesT, terwijl 10 pet. was gereser
veerd „voor premies voor de concessie, de be
moeiingen der directies, de bedrUfsleiders, de
duikers en het overige personeel.”
Volgens het prospectus 1933 zou de
Beckers 28 pct. ontvangen en „Lutlne"-aandeel-
houders 14 pet.
Volgens de berekening van mr. Goldschmidt
moesten de concessionarissen bU gunstig
resultaat met den toren derhalve tezamen
uitkeeren: