f 50. f 75.665. I Massa-mensch of christen-mensch keerden wij heden uil N G 252e U I T K E E RI ONZE Geen rook zonder vuur HET SPOOKHUIS. DE KLEINE ANNIE EN SOCIALE RETRAITE TE BERGEN Alle a bonne's ongevallen verzekerd WOENSDAG 11 OCTOBER niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiinnniiiiiiiiniiiiiH •n na DE TWEEDE DAG BEAURAING EN BANNEUX: Persoonlijkheidsbesef IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM DE DERDE DAG de kunst het Ernstige waarschuwing ongeval. Dit is VAN TOTAAL BEDRAG EEN THANS WAARMEDE De mensch los van God DOOR ANNA K. GREEN geldende den heer Nog geen maand het verschijnen van den eersten druk Ziet thans EEN DERDE DRUK het licht HET GEVAL LEAVENWORTH ££Z/ PfiAP PAuFN urr VI5GLHEN GEGAAN HL /SEEN &EETJE ZON j \DEPUNG 7WALSJEJ Wy katholieken willen een staat kundige democratie en passen voor dictatuur,M aldus pa ter dr. D. Beaufort De massa-mensch van commu nistische, nationalistische fascistische stelsels I DIRECTIE VEREEN. KATH. PERS en de Staat De mensch en Christendom huileen schuil- - De mensch en „Terug naar den mensch” De mensch en de economie ingevolge de voor onze abonné's gratis-ongevaIIen-verzekering aan BEERIS te Amersfoort, wegens een aan hem over komen (Mr.) N(ijhoff) schrijft in DE GIDS van October 1933 over ASSELBERGS' „Wel stof voor tien romans, de een al boeiender dan de ander" aan onze verzekerde abonne s is uitgekeerd. ^MNGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL maakt of uitgedacht; be de Mensch en machine Henri Hermans maken met een massa- BEAUFORT O. F M. De mensch on» An toon toor W. NOLET uit Amsterdam Spr. beschreef de cultuur als gevolg een Rede rector Bots weging. waaraan nog veel te weinig gedaan BROWN denkt u daarvoor noodlg te UJd (Wordt vervolgd). A Het is de hoogste tijd, aldas besloot «pre ker, dat wij alle pogingen en wenschen om trent socialisatie en corporatieven staat op- De derde Inleider ara» Maandag het Tweede Kamerlid HENRI HERMANS, die sprak over ervan uit onse organisatie alleen, tot mensch moeten are de liefde die alles over- De laatste inleider was Maandag van Duinkerken, die sprak over: Reactie tegen den massamensch vangen en in de banen leiden aangewesen door de encycliek „Quadrageslmo Anno". Willen wfj niet eitgeschakeld worden, dan mogen we thans geen oogenbllk meer ver benen. Zijn de juiste verhoudingen tusschen mensch en machine in onzen tjjd in acht genomen? al- Niet de liefde voor de liefde van mensch bezitten en beoefenen; wint, die alles vermag. De cultuur van de begeerte en de cultuur van de liefde vechten om den voorrang; de eerste is die van liberalisme, communisme en socialisme; de andere is die van het Christendom. Daartus- schen moeten we kiexen; vooral nu deze cultu ren Ikander dreigen te verpletteren en alles wat daar tusschen ligt Ineen zullen doen stoiten. Onze organisaties nebben een kracht, die de wereld niet bezit, de liefde Naarmate de naastenliefde groeit, naar die mate groeit in ons de persoonlijkheid. Door ons te offeren voor de gemeenschap komt onse per soonlijkheid tot bloei; wie s'n ziel verliest, sei Christus, zal xe vinden Ik hield het papier wat dichter bij het licht en las het volgende: Maandagmorgen was MAX VAN POLL de eer ste spreker, die een Inleiding hield over de ac- tueele kwestie „Nog een vraag: hoe laat keek hl) dan vol genden dag de krant in?” „Dat dat hU Deze inleider merkte op, dat wat het spraak gebruik onder „economie" verstaat geenszins Identiek Is met de economische wetenschap. Eco nomie is slechts betrekkelljk autonoom, zU staat in een hiërarchische verhouding tot de moraal. Een economische wetmatigheid leert ons wat In de volkshuishouding kan of niet kan, terwijl de wetten van de moraal zeggen of Iets behoorlijk Is of niet. Van dit standpunt uit belichtte spr. verschil lende practische punten. Juist door de opkomst van de economische wetenschap in een periode waarin het liberalisme en individualisme hoogtij vierden, heeft deze wetenschap een llberaai ca chet verkregen, welke haar geheel van de wer king der moraal heeft losgemaakt. maar dat het de aanvaardde is zÜ-> In de middagvergadering sprak als laatste Inleider applaus over de welke wezen op het gevaar, waar de mensch In verkeert, temidden van deze wereld. Deze lessen hebben geboeid en we zijn aan gegrepen door den nood dezer tijden. Het SO S. van den zeeman Is de noodkreet van heel de menschheid geworden. DaarbU komen we tot de vraag; Meester wat moeten we doen? En het antwoord daarop zegt, dat we edelmoedig moeten zijn en offers moeten brengen. Henry Ritchie Clavering is 43 jaar oud. Hij is geboren te Hertfordshire, Engeland. Zoon van wijlen Charles Claverlng, oud-offlcler, en van Helen Ritchie uit Dumfriesshire, Schot land nog in leven. ZU wonen samen te Lon den, Portland Place. H. R. C. Is vrijgezel; 6 voet lang, breedgeschouderd. Donkere gelaats kleur, regelmatige trekken, bruine oogen, rechte neus. Loopt vlug en rechtop. Is zeer gezien, vooral bij de dames. Zijn Inkomen wordt geschat op 3000 pond 's jaars. In 1846 verliet hij t huls van zjjn oom en ging naar Eton; van Eton naar Oxford, waar hij In ’56 atstudeerde. In ’55 stierf zijn oom; het ver mogen van den overledene kwam aan zijn vader, die in ’57 stierf tengevolge van ’n val van zijn paard. Korten tijd later gingen H. R. O. en zijn moeder te Londen wonen. Heeft veel gereisd, vooral In ’60 met een familie Vander- vort uit New-York. In '75 ging hij alleen naar Amerika, maar na drie maanden werd hij naar Engeland teruggeroepen door ’n ziekte van zijn moeder. Men weet niet wat hij ge durende dat verblijf In Amerika gedaan heeft. De bedienden beweren, dat hU al In zijn Jeugd bijzonder populair was. Sedert eenl- gen tijd Is hij zwijgzaam geworden. Hij wachtte ongeduldig op de postbestellingen uit het buitenland. Men heeft In zijn papiermand een enveloppe gevonden, die den naam Amy Belden droeg, zonder adres. HU schrijft veel naar vrienden te Boston en New-York. Na- Over dit onderwerp sprak de Weleerw. pater Dr. G. Vrijmoed OF.M. uit Delft, die betoogde, dat het liberalisme zich zelf overleefd heeft zonder de persoonlUkheid van den mensch te redden. De bestaande organisaties alleen hebben de persoonlijkheid van den mensch ook niet veilig kunnen stellen. De klassestrUd werd ge- De mensch los van God bestaat feitelUk niet, aldus spr„ wel bestaat de mensch die zich verbeeldt los van God te zUn, eigen heer en mees ter te wezen. De mensch los van God is een armzalige fictie. Toch doet helaas de groote massa, alsof ze met God niets te maken heeft. Het moet echter een fatale mislukking zUn en blUven als de mensch zich poogt los te ma ken van God. Er is geen giooter dwaling geweest dan die. welke de vermindering der menschelUke per soonlijkheid aandeed en den mensch als den van God vrijen mensch predikte. De straf voor die dwaling is geweldig geweest. Het Individualisme is de groote oorzaak van onze ellende. Het programma voor den Zondag was niet zoo uitgebreid, zoodat dien dag alleen nog aan het woord kwam mr. M. M. G. Th. DE KORT uit Bussum, die zich tot taak had gesteld te spreken over IN ELK Ge KAL HU (XL y DAGEN WEG. HE~r LAA7i7 H HLj\ 7OEN N/J GING OUOEP NZOEKEN WAT OATLKHTBETEEKEL dDE /N DAT SPOOKHUIS. IK BEN EP Ë>E NIEUWE) fiAAP, OF HU IE TS ONE 11 DEKT GEEFT. (U N0ET WETEN> 'HJNHEEQFUraNE- LE MENSCHEN DEN KEN DAT OIL BANK DOOVERSti tttfOUDB oUPE SAN VOOS PLAATS GEVONDEN HEBBEN UHEBT ZE KEK OOK GEHOUtti NEEN MOtiKEEJO SANPV, IK BLUE Bij 1 N'nMEENING, DATE# IETS NIET IN PEN HAAK /5. MENGENEN ZOQALS DE OUDE SAM GAAN NIET UIT ENK OMEN NIET HEB THUIS, ZONDE# DA T HUN IETS D OVEEKONEC IK WED, DAT. ALS HU NIET ZOOCIIEUWSGIE- DKj GEWEEST V/AS ON TE WETEN WAT OM LKHT BE TE EKEN DEER NIETS MET HEM 1 ZOU ZUM GEBEÜPO OCH. IKZOUNIET^ VEEL WAADDE HE(H TEN AAN AL DAIGE- PpAAT WAAPSCHUNLUl weet Ik niet; maar men vertelde mjj. haastig de eetkamer verliet met een Morning Post In de hand en naar boven ging, ■onder zjjn eten aan te raken.” „Zoo, zoo! mompelde ik, „dat lUkt alsof....” Gryce viel mU in de rede: Als Claverlng iets met den moord te maken volgorde. De taak was moellUker dan Ik ge dacht had. De langste reep, die het beste be waard was en waarop stond.... Heer Hor.... vormde blijkbaar den linkerkant van den brief, daarin kon men zich niet vergissen; terwUl de rand van de volgende reep, die netjes met een machine was afgesneden, den rechterkant vormde. Ik plakte ze dus op een karton, op zoo’n afstand van elkaar, als er tusschen geweest zou zijn, wanneer het papier waarvan men ze had afgescheurd, de afmeting had gehad van nor maal schrijfpapier. Ik bemerkte dadelijk, dat er ten eerste nog twee reepen van dezelfde breed te noodlg zouden zijn om de ledige ruimte te vullen; en ten tweede, dat de brief niet onder aan de bladzij ophield en dat men dus op een tweede vel had moeten schrijven. Toen bekeek Ik de derde reep; de bovenkant was ook machi naal afgesneden en de plaats van de woorden wees er op. dat ze tot het tweede blad behoor de. Ook desë reep plakte Ik op. De vierde was bovenaan ook machinaal afgsneden, maar niet aan den zijkant. Ik legde ze naast de derde; de woorden sloten niet aan. Toen legde Ik ze mid denin en plakte ze daar op. „Heel goed!" riep Gryce. „dat is werk.” Ik legde het karton voor hem. maar hij zei: „Laat het mij nog niet zien. Bekijk het vrst zelf eens goed en vertel mjj dan, wat u er van denkt.” Van Zaterdag tot en met Dinsdag zijn in het Retraitehuis te Bergen de Studiedagen van den Ned. R. K. Volksbond gehouden. De be langstelling voor deze sociale retraite was zoo groot, dat voor velen van de bijna 150 deelne mer» voor den nacht bulten het Retraitehuis onderdak moest worden gezocht. Na deze Inleiding volgde een levendige dis cussie. waarbij pater van Gestel de gestelde vragen uitvoerig beantwoordde. van het redelUk bedwang, dat de mensch oplegt aan de natuur, die hem vijandig ia ge worden sedert de verdrUving uit het para dijs. Niet alleen de aarde, de elementen, de gewassen en de dieren moet de mensch door zijn cultuurvermogen aan zich onderwerpen, doch ook de hartstochten en strevingen, wel ke behooren tot zUn eigen aard, dient hu door de rede te beheerschen Dit is een elsch der natuurwet, die ook voor de heidenen geldt. Door deze persoonlljkhetalacultuur ontstaat de InnerlUke harmonie van het individu, en deze is grondslag van de InnerlUke harmonie der samenleving (maatschappU). men onbekend, men veronderstelt dat het bankiers zUn. HU heeft het huis in laten richten als om een vrouw te huisvesten. Dit deel van het huis Is nu gesloten. HU is twee maanden geleden weer naar Amerika vertrok ken. Bericht zUn vrienden heel weinig. On langs zUn er brieven van hem gekomen, die in New-York gepost waren. Een brief was af- gestempel te F., N. Y. BU het gecoquetteer In ons land, waar zoo lang gestreden is voor vrUheld, ook In onze kringen met den sterken man. mogen zU zich wel eens bedenken op welke be ginselen die sterkte steunt en waar zU heendrUft. Het zUn sterke beenen, die de alleenheerschappU kunnen dragen. Wu ka tholieken willen In ons vaderland daarom een gezonden volksinvloed, wU willen een staatkundige democratie en passen voor dictatuur en tyrannie. WU kunnen instemmen met den roep om een sterk gezag, mits het de natuurlUke rechten en de peraoonlUkheldswaarden waarborgt, gecontroleerd door een deskun dige onpartijdige volksvertegenwoordiging. Rector Bots ilt Amsterdam, die met werd begroet Spr gaf een terugbllk verschillende gehouden inleidingen. ye WEET NOG wEjDA TDE OUDE GAM ONS WAAPsafuwDE niette DKNT e>U NE T SPOOKHUIS TE KO- I MEN, NET WA 5 GEVAAPUJK, ZE! HU \lK DACUT DAT HU DAT maap I IVODH DE oPAP ZEI. MAA#M!S - K6y/£V M/45 NU ZELF WEL OKU TEE I ^U DE WAARHE/O DAN NU DAZU71 daarin zou vinden. Snel deed Ik wat hU mU vroeg, en legde drie of vier stukjes papier voor hem op de tafel. ,XHt is nog iets, dat Fobbs onder de kolen heeft gevonden,” legde Gryce uit. „U dacht, dat hU alleen maar den sleutel gevonden had. Neen hoor! BU een nader onderzoek ontdekte hU dit.” Gretig boog Ik mU over de verkleurde en ver scheurde stukjes papier. Het waren er vier; het was gewoon schrUfpapier dat in reepjes was gescheurd. Bij een nauwkeuriger beschouwing bleken ze beschreven te zUn en, wat nog be langijker was, bespat met bloed. Deze laatste ontdekking deed mU «>o schrikken, dat Ik de stukjes papier neerlegde, en aan Gryce vroeg: „Wat denkt u hier van?" „Dat wilde Ik u nu juist vragen.” Ik overwon mUn afkeer en nam ze weer op. „Men zou zeggen, dat het stukjes zUn van een ouden brief.” zei Ik. „Inderdaad." „En van een brief die te oordeelen naar de bloedspatten, vdör mUnheer Leavenworth op de schrijftafel lag, toen hU vermoord werd.” JZeer juist.” „Het schrift, voor zoover ik t kan zien. Is dat van een beschaafd man; het is echter niet het handschrift van mUnheer Leavenworth, dat ik den laatsten tijd vaak onder oogen gehad heb en dus goed Aan. Wacht eens!" riep ik plotse ling uit. „Hebl'u lUm?" „Die kunt u op de schrijftafel vinden.” Ik was van plan, de stukjes naast elkaar op te plakken en daarom keek ik er nog eens aocgvuldlg naar, om mU niet te vergissen In hun 8pr. gaf een juiste uiteenzetting van de grippen ..massa" en .gemeenschap". In de georganiseerde massa verliest mensch zUn waardigheid De massa-mensch Is het tegendeel van den socialen mensch. hu gelukt meer op den gesoclallseerden mensch. Voor het sociale ontbreekt hem de vrUheld InnerlUk en uiterUjk. persoonlUkheid. HU draagt zUn bezit en zUn waarde in de eerste plaats in zich zelf. HU zou ook voor zichzelf alleen kunnen bestaan. De moderne dwalin gen, het moderne hei dendom. zUn een kweekbodem van den massa-mensch. Geen gemeenschap is moge- lUk zonder de bezie ling van het christen dom. De massa-mensch is overigens geen ver- schUnsel van den hul- ilgen tUd alleen. Thans hebben we te verschUnsel: het proletariaat, waarvan zekere partijen profUt willen trekken. Tegen het persoonlUkheldsldeaal van het christendom wordt in Rusland gecultiveerd een mensch. die collectief leeft en denkt, gevoelt en streeft. Elk overblUfsel van persoonlUk leven moet verdwUnen. Economie is de hoofd zaak. Tegenover deze heidensche, materialistische wereld, kon het christendom niet de sterkste reactie worden. De sterkste reactie was het fas cisme. welks leiders een beweging deden ont staan. welke het tegendeel was van democratie Dit systeem brengt onderdrukking van rechten en vrUheden, en wat de leer van het fascisme bedenkt als persoonlUkheldscultuur, Is reeds aanstonds ontaard In de oude dwaling van het Individualisme. Ja! HU ging dien avond uit en toen men hem den volgenden ochtend zUn ontbUt bracht, lag hU nog in bed. Verder ben Ik niets te weten gekomen.” „Tenslotte hebt u niets ontdekt, dat hem In verband sou kunnen brengen met den moord, dan zUn opwinding en Ifet feit, dat hü een brief van juffrouw Mary heeft ontvangen?” hJuIsL” Het natuurbedwang komt tot bloei door de vormkracht, die ten grondslag ligt aan de schoone kunsten. ZU vormen als het ware den bovenbouw der natuurlUke cultuur. Wat Is echter bet doel der cultuur, zooals de katholiek het beziet? De natuurlUke cul tuur is een veredeling van het natuurlUke le ven tot den hoogsten natuurlUken graad. Deze spreker wees op de groote grondwaar heid. dat bet levensdoel van alle menscl^ki en van leder afzonderlUk is God te verheer- Ujken. Wil er In de maatschappelUke orde Iets nieuws komen en Iedereen wil vandaag .Jets nieuws" dan zal dat nieuwe, om goed te zUn, toch noott met deze grondwet In tegen spraak mogen zUn. De wetten van God zUn geen beperking van de menschelUke vrUheld. Integendeel zU vor men voor den mensch een practisch hulpmid del bU het bereiken van zUn levensdoel In het bereiken van dat doel bestaat er een gemeen schap in Christus, hetgeen niet wegneemt, dat we leder onze persoonhjke verhouding tot God hebben. Dit is een der onvervreemdbare rechten van den mensch, waaraan geen enkele staatsvorm raken mag. Geheel aansluitend aan deze inleiding, was de rede, die prof. P. J. M. HESKES van War mond Zondagochtend heeft gehouden over had. zou hU niet eerst zUn diner besteld heb ben. en dan pas de krant zUn gaan lezen, of hU zou rustig door gegeten hebben.” ,Dus u gelooft niet dat hU schuldig Is?” Gryce draalde en keek naar de kranten, die uit mUn jas-zak staken. ElndelUk zei hU: „Het is niet onmogehjk. dat wU nog overtui gende bewUzen van zUn schuld krijgen." Dit gezegde herinnerde mij er aan. waarvoor Ik bU hem gekomen was. Ik zei dus: .Hoe bent u er achter gekomen, dat Clave rlng het vorig Jaar ook In New-York was? Ook door navraag in het Hoffman Hotel?” „Neen, dat vernam Ik door een bericht uit Londen.” „Uit Londen?” „Ja, Ik heb er een correspondent, die mU zUn hulp verleent wanneer dat noodlg is.” „Hebt u hem dan den naam van Claverlng geseind?" „Ja, in cUferschrlft.” „En hebt u antwoord gekregen?” „Ja, vanochtend.” Ik keek naar zUn bureau. „Daar is het niet,” zei hU- ..Maar, als u even In den binnenzak van mUn jas wilt küken, dan zult u er het bericht vinden.” Voordat hU «Un zin had kunnen afmaken, had Ik het al in mUn hand. jleem mU niet kwahjk,” zei Ik, „maar ik ben zoo ongeduldig.” HU lachte toegeeflUk. maar eens. wat mUn vriend Brown ons te vertellen heeft over Henry Ritchie Clave rlng, van Portland Place, Londen.” „En Ik bleek van niet veel nut te zUn!” Gryce glimlachte zuinig, maar zei niets. Ik ging voort: „Hebt u nagegaan, hoe Claverlng den avond waarop de moord is gepleegd, heeft doorge bracht?” Ua! HU "p v^^vo^rdVn'^rlvX ff 750.-f250.- ”n f 125.-f50.-^n f40.- een onderwerp, dat. zooals spreker zelde. op deze studiedagen bUzonder op zUn plaats is. Na duldelUk te hebben uiteengezet, wat de staat is en welk doel hU moet nastreven, ver volgde spr Thans bestaat er groot gevaar dat de staat gaat misdoen tegen de subsidiaire werkzaamheid; de burgers noch de gezinnen mo gen geheel opgaan in den staat, wat de Indi viduen door eigen initiatief kunnen tot stand brengen en wat kleinere instellingen (organen) kunnen doen, mag niet aan hoogere lichamen worden overgedragen. Mits aan de elschen van rechtvaardigheid en algemeen belang voldaan wordt, behoeft het katholicisme tegen geen enkelen staalsvorm afwUzend te staan. Zoowel bU het fascisme In Italië als bU het Nationaal-Sociallsme in Duitschland is de juiste verhouding van Individu tot staat zoek. De Weleerw. pater C. van Gestel O. P. uit Leuven wees er op, hoe de reactie tegen de miskenning van de menschenwaarde uitbreekt, niet slechts binnen het Christendom, maar ook daarbuiten en wel in eer markante verschUnse- len als b v. jeugdbeweging religieus socialisme. Spr geeft voorts een beschouwing over het socialisme, dat volgens Marx komen moest en groeten moest In de kapitalistische orde. Het uitblüven van de voorspelde soc.alistische toe komst heeft echter de geesten verslapt en ge leld tot het steeds meer Instellen van de socia listische daad. Door de krachten van den persoon te misken nen en den mensch slechts te beschouwen als een element In het productieproces, heeft het socialisme de diepste bronnen van energie en levensvernieuwing dicht gestopt. Het huidige socialisme moet daarvoor boeten en zün edelste geesten roepen om herstel van de waardigheid van den mensch. om de vor ming en de krachten van de persoonlUkheid Spr. doelt op de z.g. cultuur- en religieus-socia listen. Uitvoerig gaat spr. deze beweging na. waarbU hU bU de verschillende hoofdfiguren even stilstaat. Het gevaarlUke van deze bewegingen is. dat het den weg om tot ons te komen verlengt; zU die deze beweging volgen, rijn als de verloren zoon, die pas tot het vaderhuis terugkeert, als hU niets meer» bezit en verhongert. BUzondere 'aandacht schenkt spr. voorts aan de Jeugdbeweging der socialisten; zoolang het Marxisme overheerschend was In het socialis me. had het geen of weinig belangstelling voor de jeugd en het onderwUs; tenzU in eng-partU- polltleken zin. Thans is dit anders en hebben de socialisten de noodzakeiUkheid der persoon- lUkheidsvormlng ingzlen; niet zagen zU de sou- vereine waarde van den persoon, die aan de ge meenschap wordt geofferd of wlen hoogstens een zekere zelfstandige waarde kan beloofd worden In de toekomstige sociale gemeenschap. Nergëns vinden we in hun Jeugdbeweging een bewuste behoefte aan of aansluiting bU Gods dienstige waarde. Daartegenover staat de katholieke jeugdbe- gedragen door een machtig idealisme en geleid en gediend door een scherpe werke- hjkheldszin De volmaaktheid treedt eerst in. wanneer dit natuurlUke cultuurleven wordt geadeld tot bovennatuurlUk leven door de genade. Cul tuur is voorbereiding, doch onmisbare voorbe reiding. Verschillende aanwezigen maakten gebruik van de gelegenheid tot gedachtenwiseellng. waarbu het vraagstuk van kunstenaar en sa menleving ter sprake kwam en in het UUson- der de practische vraag werd bezien: Hoe brengen wU de kunst nader tot de arbeiders! Ik het het bericht uit mUn handen vallen. F. was een kleine plaats In de buurt van R. „Uw vriend is een reddende engel!” riep ik uit. „HU vertelt mU precies wat Ik zoo graag zou willen weten." Ik nam mUn notitieboekje uit mUn zak en noteerde wat mU het meest was opgevallen. „Hiermee,” riep ik uit, ..heb Ik binnen een week het geheim van Henry Claverlng opge- lost!” „En wanneer zal ik nu eens de handen uit de mouwen kunnen steken?” „Zoodra Ik zeker weet, dat Ik op het goede spoor ben." „Hoeveel hebben?" „Niet lang; als ik van een ding zeker ben..” „Wacht eens," viel de detective mU in de rede, .misschien kan ik u nog wel van dienst zUn.” Gryce wees naar het bureau dat In een hoek van de kamer stond en vroeg mU. of Ik de bo venste la wilde open maken en hem de half ‘verbrande stukjes papier wilde brengen, die ik predikt, een strijd waarover een Christen slechts met weerzin deuken kan. Veel kunnen «re van het socialisme verdragen, klasaestrUd predikte en grootste zonde. Het socialisme heeft den klassestrijd niet ge- het heeft dezen strijd aanvaard, nadat hU er reeds In feit en beginsel was; klasaestrUd ligt op den bodem van elke liberale volkshuishouding. Het liberalisme is daarom de oorzaak van den klasaestrUd. Ook onze organisaties zUn georiënteerd naar het recht van den sterkste. De massa-organisatle schakelt de persoonlijk heid uit; de macht van een organisatie is niet te oordeelen naar ledental of contributie op brengst. Zonder organisaties zou er van per- sconlUkheidscultuur nog veel minder terecht zUn gekomen; niet zoo zeer organisaties, maar de leden ervan zelf hebben de per- soonlUkheldscuItuur utt het oog verloren. ZU beschouwden de organisaties meer als een vei lige kazemat dan als een ultküktoren. van waar uit de persoonlUkheldscultuur overzien wordt. We moeten onze organisaties op- en ombou wen tot lichamen, waarin de persoonlUkheid van den arbeider meer tot haar recht komt; voorts moeten we meer op ons self gaan letten. We moeten komen tot zelfkennis en zelfbe wustzijn, die onzen geest hooger opvoeren. Per soonlUkheid is bewuste zelfkennis en bewuste zelfbestemming Onze maatschappij vraagt om persoonlUkheden in den ChrlstelUken zin van het woord; de leekenapcstelen en sociale wer kers. die zich zelf zUn. worden alleen en uitslui tend geboren, als ze verwekt worden door den. geest van het Evangelie. Dat is de geest van liefde, van liefde tot elkander, die ds hoogste bloei is van persoonlUkheldscultuur Ook 8t. Paulus hamert herhaaldelUk op dit aambeeld; het is de les waar het Evangelie van vol is. 8t. Paulus verwerpt alle andere cultuur, die niet ie van de liefde. M. J. M. van Poll dus vroeg spr. Wordt de machine dienst baar gemaakt aan den mensch. of omgekeerd? Kan de hedendaag- sche ratlonaliaatle-me- thode in overeenstem ming gebracht worden met de juiste veriiou- dlng tusschen mensch en machine? Theoretisch is dit zeker mogelUk. doch uit verschillende on derzoekingen van de rationalisatie is dulde lUk gebleken, dat in vele gevallen de juiste verhouding tusschen mensch en machine werd verloren en de eerste feitelUk tot slaaf, tot aanhangsel van de laat ste werd gemaakt. Wat we nu zien is de orde der dingen op haar kop. Practisch gaan millioenen menschen in den eeredlenst van de machine op. De eenige conclusie hieruit is, dat een op lossing van de huidige sociale en economische problemen ander» dan op ChrlstelUken grond slag niet denkbaar is. Aan pater dr. D. was hierna de taak te spreken over Zaterdagmiddag heeft de voorzitter van den Ned. R. K. Volksbond, de heer v. d. Akker, deze zoo belangrijke dagen voor de plaatselUke leiders der katholieke arbeidersbeweging ge opend met een korte rede, waarin hU wees op de groote belangrUkheid van het te behandelen onderwerp. Naar menschelUk Inzicht staan we thans in een tUdperk der Ineenstorting van een vre- reldotde. De mensch meende, in z’n groot heidswaan van de volmaakte techniek, het we reldgebeuren te kunnen lelden alleen met eco nomische berekeningen en technisch vernuft. Doch menschen zijn geen machines en een samenleving zonder liefde Is geen woonplaats meer voor menschen. In de maatschappU is de mensch doel en middelpunt. Willen wU de van haar elgenlUke doel los gerukte maatschappU gaan hervormen, dan moet de groote beteekenis en de Juiste plaats die den mensch daarin toekomt, duidelUk voor oogen staan. Als eerste inleider sprak dien middag pas- over Juist in dezen tUd van groote wereldhervor- inlngen toont het socialisme, de consequentie van het liberalisme zUn groote machteloosheid. Met den Kleinen Dolfus zegt spr dat het thana gaat om de toepassing van de ChristelUke be ginselen in cie maatschappU; maar met Dolfuas doet spr. dan ook op leder een beroep, om rijn katholicisme waarlUk te beleven. Daarin ligt de kern van onse persoonlijkheid. WIJ men de we reld hervormen aldus sei Tolstoi waarschu wend dan zal men eerst z’n eigen geestelUk leven moeten opvoeren tot 't hoogst bereikbars. Met Dr. Sonnenscheln wUst spr. erop dat ‘n or ganisatie iets anders moet zUn dan manifestatie naar bulten; op de eerste plaats ordening door zlelekracht. De organisatie moet worden opge bouwd uit leden, die kder voor zich strijders zUn voor Christus. Hoe komen we aan zulke strijders? Op deze vraag geeft Q. A. het antwoord; daarin wordt gezegd, dat aan de ordening van het maat- schappelUk leven de individueele ordening en hervorming moet voorafgaan. De weg hiertoe is de kernvorming; dit sluit In da vorming van den geest en de ontwikkeling van het nart. Voor het eerstgenoemde is er gelegenheid genoeg, als er maar gebruik van gemaakt wordt; bU kern vorming wil spr. de vorming van den geest dan ook met het zwaartepunt doen zUn; dit wil spr. leggen In: de vorming van het hart. Het Initiatief voor de kernvorming moet ge nomen worden door den plaatselUken Geeate- lUken Adviseur. Deze kernvorming pest in het raam der organisatie. De arbeid van de kern moet gericht zUn op de sociale groepsgenooten. De vorming van de kern moet voorafgegaan worden door de vorming van de leden zelf. Voor alles moet dat zUn een Oodsdienstig-zedelUke vorming, wordt. Na die vorming zal er in de ziel iets gerUpt zijn, dat hem voor zUn taak gereed heeft ge maakt. Die taak moet niet zUn het groote op zienbarende werk, maar het nederige en alle- daagsche werk, waar overal en altUd gelegen heid voor is. Dit werk zal de organisatie doen kennen als een levend organisme. Als deze kern vorming in onze rijen aldus tot stand kwam, zou er een groote stap bereikt zUn op den weg, die leidt tot den beteren mensch, tot een betere maatschappU (applaus). Hierna volgde sluiting.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 19