Prikkeldraad I i Massa-mensch of chrisfen-mensch Schadevergoeding, géén aalmoes VOLENDAM ADRESSEERT SOCIALE RETRAITE TE BERGEN 1 I I J Nieuwe tandjes WOENSDAG 11 OCTOBER DE DERDE DAG 'EEN SLAGER TROUWT T Persoonlijkheidsbesef De dader gegrepen het Rede rector Bots De mensch los van Cod Het Kamerlid Wendelaar Het omslaan van de De geldelyke normen Niet 1918, maar 1925 DE TWEEDE DAG Mensch en machine WOONHUIS AFGEBRAND Hooibergen in brand gestoken Wijziging der steunwet gevraagd Het groote gezin be dreigd Reactie tegen den massamensch De Marine-commandant komt voor het Hoog Militair Gerechtshof De kinderen sprongen uit het zolderraam R.K. Bond voor Groote Gezinnen adresseert inzake tarieven en kindertoeslag Dan maar geen versch cadet je Rechtmatige wenschen der Zui- derzee-gedupeerden aan den Minister voorgelegd „Krakatau” „Wy katholieken willen een staat kundige democratie en passen voor dictatuur,” aldus pa ter dr. D. Beaufort De mensch en C hr is tend om De massa-mensch van commu nistische, nationalistische fascistische stelsels „Terug naar den mensch” De mensch en de economie De mensch en de Staat Ernstige waarschuwing Tegen vervroeging van het aan vang suur in broodbakkerijen I 4 X op ons toor W. NOLET uit, Amsterdam en be- de Henri Hermans J M. J. M. van PoU Een Schotsche slager, die deser dagen in het huwelijk trad, werd door zijn collega’s op deze origineels manier gehuldigd laatste zijn De afsluitdijk voltooid De visscherman berooid? I is tot lid van de it gezonden dat hij Maandagmorgen was MAX VAN POLL de eer- ste spreker, die, een inleiding hield over de ac- tueele kwestie Op desti Bet is de hoogste tijd. aldus besloot spre ker, dat wij alle pogingen en wenschen om trent socialisatie en corporatieven staat op vangen en in de banen leiden aangewezen door de encycliek „Quadragesimo Anno”. Willen wij niet uitgeschakeld worden, dan ■■ogen we thans geen oogenblik meer ver- Hemn. Van Zaterdag tot en met Dinsdag zijn in het Retraitehuis te Bergen de Studiedagen van den Ned. R.K. Volksbond gehouden. De be langstelling voor deze sociale retraite was zoo groot, dat voor velen van de'bijna 150 deelne mers voor den nacht buiten het Retraitehuis onderdak moest worden gezocht. Na deze inleiding^ volgde een levendige dis cussie, waarbij pater van Géstel de gestelde vragen uitvoerig beantwoordde. Gisternacht omstreeks één uur werd In den hooiberg bjj de boerderij van den heer F. Klap wijk aan den Rotterdamschenweg te Delft brand ontdekt. Onmlddelljjk werd de politie-brand- weer gealarmeerd, die met de spuit uitrukte. Daar aan den overkant van den hooiberg een kistenfabriek staat, vreesde men voor uitbrei ding van den brand. Een der bewoners van den Rotterdamschen weg waarschuwde den commissaris W. van der Zee, dat een twintig-jarige jongeman. Flip L., hem had verteld, dat hij van plan was alle hooibergen in de omgeving in brand te steken. Inderdaad zag men op eenigen afstand nog een hooiberg In brand staan. De commissaris volgde onmiddellljk den dader mét een auto. Nadat nog meer blusschingsmateriaa! was ge alarmeerd, werd de vervolging voortgezet. De dader had den hooiberg van de boerderij, bewoond door de weduwe v. d. Berg met zeven kinderen, ook in brand gestoken. Het gelukte spoedig hem te pakken. HIJ was reeds weer bezig een boerderij te verkennen. Om vier uur waren de branden gebluscht en begon men met het nablusschingswerk. De dader is een jongen, die bij verschillende boeren in de buurt heeft gewerkt. Den laatsten tjjd is hij echter werkloos. wenschen zoo kracht! vorderen. In de overt: grondslagen een gevonden, die re< groepen, welke d< wordt jderen als ge il niet In staat rderhoud te voorzien. :ken den Minister met Naar wij vernemen is thans ook de zaak van den kapitein ter zee J. van R., destijds com mandant der Marine te Soerabaja. in verband met het op 11 October 1932 plaats gehad heb bende ongeval met H. M. ..Krakatau”, verwezen naar het Hoog Militair Gerechtshof te sGra- venhage. maar dat het de aanvaardde is zijn wordt. Na die vorming zal er in de ziel iets gerijpt zijn, dat hem voor zijn taak gereed heeft ge maakt. Die taak moet niet zijn het groote op zienbarende werk, maar het nederige en alle- daagsche werk, waar overal en altijd gelegen heid voor is. Dit werk zal de organisatie doen kennen als een levend organisme. Als deze kern vorming in onze rijen aldus tot stand kwam, zou er een groote stap bereikt zijn op den weg, die leidt tot den beteren mensch, tot een betere maatschappij (applaus). Hierna volgde sluiting. Mr. Wendelaar, die benoemd Tweede Kamer, heeft bericht zijn benoeming aanneemt- De R.K. Bond voor groote gezinnen afd. Am sterdam heeft aan de desbetreffende autori teiten het verzoek gericht cm bij alle besluiten van fiscalen aard zoodanige bepalingen op te nemen, dat het groote gezin niet zwaarder wdkdt getroffen dan nu reeds het geval Is- In vele gezinnen dreigt, bjj de vermindering van Inkomsten en duurder zijn en worden der noodzakelijke levensbehoeften, een catastrophe te ontstaan. Het vaststellen van tarieven naar draag kracht en verschaffen van kindertoeslag kan eenigermate tegemoet komen aan de zware zor gen der kinderrijke gezinnen. De mensch los van God bestaat feitelijk niet, aldus spr„ wel bestaat de mensch die zich verbeeldt los van God te zijn, eigen heer en mees ter te wezen. De mensch los van God Is een armzalige fictie. Toch doet helaas de groote massa, alsof ze Biet God niets te maken heeft. Het moet echter een fatale mislukking zjjn en blijven als de mensch zich iioogt los te ma ken van God. Er is geen grooter dwaling geweest dan die, welke de vermindering der menschelijke per soonlijkheid aandeed en den mensch als den van God vrijen mensch predikte. De straf Voor die dwaling is geweldig geweest. Het individualisme is de groote oorzaak van onze ellende. Het programma voor den Zondag was niet zoo uitgebreid, zoodat dien dag alleen nog aan het woord kwam mr. M M. G. Th. DE KORT uit Bussum, die zich tot taak had gesteld te spreken over Over^dit onderwerp sprak de Weleerw. pater Dr. G. Vrij moed OFM. uit Delft, die betoogde, dat het liberalisme zich zelf overleefd heeft zonder de persoonlijkheid van den mensch te redden. De bestaande organisaties alleen hebben de persoonlijkheid van den mensch ook niet veilig kunnen stellen. De klassestrijd werd ge predikt, een strijd waarover een Christen slechts De organisaties zijn van meening, dat de geldende normen voor de geldelijke tegemoet komingen bezwaarlijk geacht kunnen worden aan de hier beredeneerde eischen te voldoen. Naar haar meening zouden de nonnen min stens op de volgende bedragen moeten worden gesteld: A: voor gezinshoofden, die niet meer kunnen' werken, op 20 gulden; B: voor gezinshoofden, die wel in staat zijn arbeid te verrichten, op 15 gulden, en C: voor weduwen op 12 gulden, met dien verstande, dat aan de categorieën B en C zou moeten worden toegestaan de op brengst van hun werkzaamheden te behouden zonder korting op de geldelijke tegemoetkoming, zoolang het totaalbedrag hunner inkomsten niet het peil van hun vroeger Inkomen heeft bereikt. Dit laatste achten de organisaties in de hoog ste mate gewenscht, om den prikkel tot het ter hand nemen van nieuwe werkzaamheden te laten bestaan. Op grondslag der bovenvermelde motiveering zijn de organisaties eveneens van meening, dat een beperking der geldelijke tegemoetkoming tot termijnen van 3 of 5 jaar, als neergelegd in artikel 13, lid 2 der wet, niet redelijk kan worden geacht en dat het recht op geldelijke tegemoetkoming behouden dient te blijven, als een door een belanghebbende nieuw bedrijf ot aanvaarde nieuwe betrekking buiten zijn schuld op een mislukking blijkt uit te loopen. Tenslotte meenen de organisaties er op te moeten aandringen, dat ook voor kinderen boven de 14 jaar, die in normale omstandig heden wel In hun onderhoud kunnen voorzien, een geldelijke tegemoetkoming in overeen stemming met de werkelijke kosten van het levensonderhoud voor deze kinderen toegekend voor zoover deze volg van de afsluiting zijn zelf In hun levens De organisaties ver: den meesten aandranglde inwilliging van deze lel mogelijk te willen be- jfging. dat alleen op deze ssing zal kunnen worden doet aan de bevolklngs- t de afsluiting der Zuider- De derde inleider was Maandag het Tweede Kamerlid HENRI HERMANS, die sprak over In de middagvergadering sprak als laatste Rector Bots uit Amsterdam, die met ook niet het zwaartepunt doen zijn; dit wil spr. leggen in: de vorming van het hart. Het initiatief voor de kernvorming moet ge nomen worden door den plaatselijken Geeste-. lijken Adviseur. Dez^ kernvorming pest in het raam der organisatie De arbeid van de kern moet gericht zijn op de sociaje groepsgenooten. De vorming van de kern moet voorafgegaan worden door de vorming van de leden zelf. Voor alles moet dat zijn een Godsdienstig-zedelijke vorming, waaraan nog veel te weinig gedaan algei katholicisme tegen geen afwijzend te staan. Zoowel bjj het fascisme in Italië als bjj hét Nationaal-Socialisme In Dultschland is de juiste verhouding van Individu tot staat zoek. In dit verband dringen adressanten nog maals aan op zooveel mogelijke werkverruiming te Volendam, met medewerking van den Rijks- dienst. Echter, zoolang ook met den besten wil hun nerzijds door de belanghebbenden geen nieuwe bestaansbronnen zijn kunnen worden gevon den, dient het bedrag der geldelijke tegemoet koming voldoende te zjjn om de belanghebben den behoorlijk in hun staat en stand te laten leven en mogen zij niet met wat min of meer een aalmoes zou mogen heeten worden be giftigd. Waarschijnlijk tengevolge van kortsluiting is gisternacht de woning van den bloemist Tas te Aalsmeer-Oost tot den grond toe afgebrand. Het gezin, bestaande uit man, vrouw en zeven kinderen, kon zich slechts met groote moeite redden, daar bijna allen op den zolder sliepen en de trap reeds geheel in brand stond, toen een der kinderen wakker werd. Een der oudste meisjes sprong uit het zolderraam. Zij kwam behouden op den grond terecht. Hierna volgden de anderen langs denzelfden weg. De twee jongste kinderen werden door een der oudste meisjes opgevangen. Gelukkig konden allen die boven slie[>en zich op deze wijze redden. De brandweer uit Aalsmeer stond machteloos. Het geheele huls brandde dan ook af. De schade dat de visschersbevolking bij voorkeur in de vlsscherij haar brood zal kunnen blijven ver dienen, leeft in de visschersbevolking van Vo lendam de vurige wensch, dat het vlsschen binnen den afsluitdijk zoo lang mogelijk alge meen zal worden toegestaan, doch dat tegelij kertijd het gaan visschen bulten den afsluit dijk vanwege den Rijksdienst zoo krachtig mo gelijk ook financieel zal worden bevorderd. De georganiseerde eendenhouders te Volen dam zijn van meening, dat zij, tengevolge van de afsluiting, nu zij niet meer over het zuider- zeenest als voeding voor hun eenden kunnen beschikken, meer schade hebben ondervonden dan officieel wordt aangenomen. Zij meenen, dat de officieele berekening was gebaseerd op het gebruik van de te IJmulden aangevoerde puf. welke echter veel duurder ts dan het ^erstjjds te Volendam aangevoerde en door de eendenhouders gebezigde nest. Bovendien moet hun schade worden bereken* grondslag van het aantal eenden, dat zij ;Öds bezaten, doch niet op grondslag van het aantal dieren, waartoe zjj momenteel hun bedrijf hebben moeten inkrimpen. Volendam als zoodanig mist op het oogen blik een vertegenwoordiger in de Generale Deze spreker wees op de groote grondwaar heid, dat het levensdoel van alle menschen en van ieder afzonderlijk is God te verheer lijken. Wil er in de maatschappelijke orde iets nieuws komen en iedereen wil vandaag .Jets nieuws” dan zal dat nieuwe, om goed te zijn, toch nooit met deze grondwet in tegen spraak mogen zijn. De wetten van God zijn geen beperking van de menschelijke vrijheid. Integendeel zij vor men voor den mensch een practisch hulpmid del bU het bereiken van zjjn levensdoel. In het bereiken van dat dqel bestaat er een gemeen schap in Christus, hetgeen niet wegneemt, dat we leder onze persoonlijke verhouding tot God hebben. Dit Js een der onvervreemdbare rechten van den mensch, waaraan geen enkele staatsvorm raken mag. Geheel aansluitend aan deze inleiding, was de rede, die prot. P. J. M HESKES van War mond Zondagochtend heeft gehouden over Zaterdagmiddag heeft de voorzitter van den Ned. R.K. Volksbond, de heer v. d. Akker, deze zoo belangrijke dagen voor de plaatselijke leiders der katholieke arbeidersbeweging ge opend met een korte rede, waarin hij wees op de groote belangrijkheid van het te behandelen onderwerp. Naar menscheljjk inzicht staan we thans 1A een tijdperk der ineenstorting van een we reldorde. De mensch meend^, in z’n groot heidswaan van de volmaakte techniek, het we- reldgebeuren te kunnen leiden alleen met eco nomische berekeningen en technisch vernuft. Doch menschen zjjn geen machines en een samenleving zonder liefde is geejz«oonplaats meer voor menschen. In de maatschappij is de mensch doel en middelpunt. Willen wjj de van haar eigenlijke doel los gerukte maatschappij gaan hervormen, dan moet de groote beteekenls en de juiste plaats die den mensch daarin toekomt, duidelijk voor oogen staan. Als eerste inleider sprak dien middag pas toor W. NOLET uit, Amsterdam over Maar bovendien en vooral dient voor de be paling der belanghebbenden in den zin der wet het jaar 1918 toen tot afsluiting dej Zuider zee werd besloten te worden vervangen door het jaar 1925, toen de Zuiderzeesteunwet werd aangenomen. Naar de meening der Volendamsche organi saties is het teruggrijpen op 1918 feitelijk vol komen onjuist en dient de Zuiderzeesteunwet van den toestand in 1925 uit te gaan. In 1918 stelde de wet in algemeenen zin maat regelen ter tegemoetkoming wegens de schade door de afsluiting in uitzicht. Van 1918 tot 1924 leefde men zonder iets meer of iets anders te wetetV Toen in 1925 de Zuiderzeesteunwet werd vastgesteld, bleek deze op den toestand in 1918 terug te grijpen. Echter, wat hadden de bij de Zulderaeevte- scherij betrokkenen tusschen 1918 en 1925 anders kunnen doen dan voortgaan met de uit oefening van hun oude bedrijf? Zij werden op generlei wijze bij het zoeken naar nieuwe bestaansmogelijkheid geholpen; zij konden feltelijk niet anders dap blijven bij hun bestaand bedrijf. Als een bijzondere onbillijkheid wordt het gevoeld, dat een 40-tal Volendamsche vlsschers. die na 1918 hun botter hebben overgenomen, niet voor vergoeding wegens waardeverminde ring in aanmerking komen. In de tweede plaats meenen de organisaties te moeten aandringen op belangrijke verhoo- ging van de normen voor de geldelijke tege moetkomingen ingevolge art. 13 der wet. Het vinden van geheel nieuwe bestaansbron nen gaat vooral in dezen tijd en voor een bevolking als die van de Zuiderzeeplaatsen, welke eeuwen lang slechts in één i bepaalde richting was georiënteerd in de practijk met buitengewone moeilijkheden gepaard. Spr. gaf een juiste uiteenzetting van de grippen „massa" en „gemeenschap". In de georganiseerde massa verliest mensch zjjn waardigheid. De massa-mensch is het tegendeel van den socialen mensch, hjj gelijkt meer op den gesociallseerden mensch. Voor het sociale ontbreekt hem de vrijheid. Innerlijk en diterlijk. persoonlijkheid. Hij draagt zijn bezit* en zijn waarde in de eerste plaats in zich zelf. Hij zou ook voor zichzelf alleen kunnen bestaan. De moderne dwalin gen, het moderne hei dendom, zijn een kweekbodem van den massa-mensch. Geen gemeenschap is moge lijk zonder de bezie ling van het christen dom. De massa-mensch is overigens geen ver schijnsel van den hul digen tijd alleen- ’Thans hebben we te maken met een massa verschijnsel: het proletariaat, waarvan zekere partijen profijt willen trekken. Tegen het pCTSooniykheidsldeaal van het christendom wordt in Rusland gecultiveerd een mensch, die collectief leeft en denkt, gevoelt en streeft. Elk overblijfsel van persoonlijk leven moet verdwijnen. Economie is de hoofd- zaak- Tegenover deze heldensche, materialistische wereld, kon het christendom niet de sterkste reactie worden. De sterkste reactie was het fas cisme. welks leiders een beweging deden ont staan, welke het tegendeel was van democratie. Dit systeem brengt onderdrukking van rechten en vrijheden, en wat de leer van het fascisme bedenkt als persoonljjkheidscultuur, is reeds aanstonds ontaard in de oude dwaling van het individualisme. De hoofdbesturen van de Algemeene, Roomsch-Katholieke en Christelijke gezellen bonden in het bakkersbedrijf, hebbeh zich met een tweede request tegen het wetsontwerp van Minister Stotemaker de Bruine tot de Tweede Kamer gewend. In dit Adres handhaven dj bonden de bezwa ren, die zjj in hun eerste adres, dat in Januari IJ verzonden werd, hebben ontvouwd en verzoe ken zjj de Kamer, dat wetsontwerp niet aan te nemen subsidiair het wetsontwerp zoodanig te Wijzigen, dat de vroegere aanvangstijd slechts naar plaatselijke omstandigheden wordt toege staan en niet dan nadat Zijne Excellentie de Minister van Sociale Zaken de vakvereenlgln- gen zoowel van werkgevers als van arbeiders in het broodbakkersbedrijf zal hebben gehoord. Aan peter dr D. BEAUFORT O. F. M was hierna de taak te spreken over Bij het gecoquetteer in ons land, waar zoo lang gestreden is voor vrijheid, ook in onze kringen met den sterken man, mogen zij zich wel eens bedenken op welke be ginselen die sterkte steunt en waar zjj heendrjjft. Het zijn sterke beenen, die de alleenheerschappij kunnen dragen. Wjj ka tholieken willen in ons vaderland daarom een gezonden volksinvloed, wij willen een staatkundige democratie en passen voor dictatuur en tyrannie Wij kunnen Instemmen met den roep om een sterk gezag, mits het de natuurlijke rechten en de persoonljjkheidswaarden waarborgt, gecontroleerd door een deskun dige onpartijdige volksvertegenwoordiging. en Fransch blad bracht dezer dagen een hoogst merkwaardig bericht: In w dorpje Devidas Nizampur in de omgeving van Bombay moet een stokoud in- landsch vrouwtje ontdekt zijn, dat weer echte, nieuwe tanden gekregen heeft! De vrouw zou thans 102 jaar zijn en haar vorige tanden allemaal gemist hebben, toen zij 90 jaar was geworden. Nadat zij de tien kruisjes had gehaald, te klaarblijkelijk haar tweede jeugd begonnen: zij kreeg weer last van haar tandjes, net als hon derd jaar voordien. De een na den ander zijn de tanden weer verschenen, zoodat zij thans over een volledig, gaaf gebit beschikt. Een studiecommissie van Engelsche artsen is kort geleden naar het dorp gereisd om liet oudje eens „aan den tand te voelen”. Hoe is het nu mogelijk, dat dit verhaal ons terstond te binnen schoot, toen wjj vanmorgen het verslag lazen van een vergadering, welke de Bond van Jonge Liberalen te Amsterdam hield „als inzet van de wintercampagne", en waar een der sprekers, Ds. Luchies, hervormd predikant te Valthennonde, een rede hield met als motto.... „Liberalisme juist nu!” Alsof het liberalisme in dezen ongekend-be- langrijken en gevaarlijken tjjd bij machte zou zijn, de wereld te redden, het liberalisme, dat politiek en cultureel al tientallen jaren lang dood is en thans ook de laatste doodsklok- klan^en hoort luiden over zijn ekonomisch restant. *- Ekonomisch heeft het liberalisme zich dank zij het egoïsme van den mensch nog lang kunnen handhaven, doch thans is ook daaraan een roemloos einde gekomen: het systeem blijkt mislukt over de heele linie; de feiten, die nu eindelijk ook zelfs door libe ralen erkend worden, demonstreeren het dui delijk en onloochenbaar. Héél het liberalisme heeft hiermede afge daan. En nu zou Ds. Luchies ons willen wijs maken, dat „Liberalisme juist nu!” ons zou kunnen redden. Alsof het besje weer nieuwe tartdjes gekregen had en alsof die nieuwe tandjes het bewijs waren van een nieuwe jeugd 1 een onderwerp, dat, zooals spreker zeide, C7 deze studiedagen bijzonder op zijn plaats is- Na duidelijk te hebben uiteengezet, wat de staat te en welk doel hij moet nastreven, ver volgde spr. Thans bestaat er groot gevaar dat de staat gaat misdoen tegen de subsidiaire werkzaamheid; de burgers noch de gezinnen mo gen geheel opgaan In den staat, wat de indi viduen door eigen Initiatief kunnen tot stand brengen en wat kleinere instellingen (organen) kunnen doen, mag niet aan hoogere lichamen worden overgedragen. Mits aan de eischen van rechtvaardigheid en .algen^en helang voldaan wordt, behoeft het enkelen staatsvorm De Weleerw. pater C. van Gestel O. P. uit Leuven wees er op, hoe de reactie tegen de miskenning van de menschenwaarde uitbreekt, niet slechts binnen het Christendom, maar ook daarbuiten en wel in eer markante verschijnse len als b.v. Jeugdbeweging religieus socialisme. Spr. geeft voorts een ^beschouwing over het socialisme, dat volgens Marx komen moest en groeien moest in de kapitalistische orde. Het uitblijven van de voorspelde socialistische toe komst heeft echter de geesten verslapt en ge leid tot het steeds meer instellen van de socia listische daad. Door de krachten van den persoon te misken nen en den mensch Slechts te beschouwen als een element in het productieproces, heeft het socialisme de diepste bronnen van energie en levensvernieuwing dicht gestopt. Het huidige socialisme moet daarvoor boeten en zijn edelste geesten roepen om herstel van de waardigheid van den mensch, om de vor ming en de krachten van de persoonlijkheid. Spr. doelt op de z.g. cultuur- en religieus-socia- llsten. Uitvoerig gaat spr. deze beweging na. waarbij hjj bjj de verschillende hoofdfiguren even stilstaat. Het gevaarlijke van deze bewegingen te, dat het den weg om tot ons te komen verlengt; zij die deze beweging volgen, zijn als de verloren zoon, die pas tot het vaderhuis terugkeert, als hij niets meer bezit en verhongert. Bijzondere aandacht schenkt spr. voorts aan de jeugdbeweging der socialisten; zoolang het Mandsme overheerschend was in het socialis me. had het geen of weinig belangstelling voor de jeugd en het onderwijs; tenzij in eng-partij- politieken zin. Thans is dit anders en hebben de socialisten de noodzakelijkheid der persoon lijkheidsvorming ingzien; niet zagen zij de sou- vereine waarde van den persoon, die aan de ge meenschap wordt geofferd of wien hoogstens een zekere zelfstandige waarde kan beloofd worden in de toekomstige sociale gemeenschap. Nergens vinden we in hun jeugdbeweging een bewuste behoefte aan of aansluiting bij Gods dienstige waarde. Daartegenover staat de katholieke Jeugdbe weging. gedragen door een machtig Msftlisme en geleid en gediend door een scherpe werke lijkheidszin De RK Middenstandsverefeijlglng te Volen dam, de R K Visschersbond „St. Petrus” de R. K. Vereenlging van Vischhandelaren, de RK. Vereenlging van Vischvfenters en de R-K Eendenhoudersvereeniging „St. Antonius” te Volendam hebben aan den Minister van Water staat eén adres gezonden Inzake uitvoering en wijziging der Zuiderzeesteunregeling. Nu de afsluiting der Zuiderzee een feit ge worden is en de gevolgen dier afsluiting voor de vlsschers en overige bedrijfs- en bevolkings groepen in de Zuiderzeeplaatsen zich in hun volle breedte gaan doen gevoelen, achtten de or ganisaties zich verplicht nogmaals met den meesten ernst en klem een beroep te doen op den Minister in verband met de onvoldoende werking en regeling der Zuiderzeesteunwet en der daarbij behoorende besluiten. Reeds door een soepeler en minder bekrom pen uitvoering der bestaande regelingen zou den de rechtmatige belangen der geschade groepen beduidend zijn gediend. De tegemoetkomingen voor onderwijs en op leiding zouden op ruimer grondslag dienen te worden vastgesteld, evenals de weduwenbepa ling soepeler zou dienen te worden toegepast. De op grond der wet toegekende credieten kunnen en mogen niet als gewone commercieele credieten worden beschouwd, doch dienen zoo ruim mogellfk dienstbaar te worden gemaakt aan het scheppen van nieuwe bestaansmoge lijkheid voor de uit haar arbeid verdreven be volking. Soepeler optreden te daarom gewenscht bij de beoordeeling van credietaanvragen, bij de vaststelling der voorwaarden en bij de verdere behandeling der credieten. Meer aandacht worde geschonken aan de adviezen der plaatselijke commissies inzake de uitvoering der wet. Waar het om velerlei redenen gewenscht te, geest van het Evangelie. Dat is de geest van liefde, van liefde tot elkander, die ds hoogste bloei is van persoonlijkheidscultuur Ook St. Paulus hamert herhaaldelijk op dit aambeeld; het is de les waar het Evangelie van vol is. St. Paulus verwerpt alle andere cultuur, die niet is van de liefde. Niet de liefde voor onze organisatie alleen, de liefde van mensch tot mensch moeten we bezitten en beoefenen; de liefde die alles over wint, die alles vermag. D» cultuur van de begeerte en de cultuur van de liefde vechten om den voorrang; de eerste is die van liberalisme, communisme en socialisme; de anderj is die van het Christendom. Daartus- schen moeten we kiezen; vooral nu deze cultu ren Ikander dreigen te verpletteren en alles wat daar tusschen ligt ineen zullen doen storten. Onze organisaties hebben een kracht, die de wereld niet bezit, de liefde. Naarmate de naastenliefde groeit, naar die mate groeit in ons de persoonlijkheid. Door ons te offeren voor de gemeenschap komt onze per soonlijkheid tot bloei; wie z’n ziel verliest; zei Christus, zal ze vinden. met weerzin denken kan. Veel kunnen we van het socialisme verdragen, klassestrijd predikte en grootste zonde. Het socialisme heeft den klassestrijd niet ge maakt of uitgedacht; hrt heeft dezen strijd aanvaard, nadat hjj er reeds in feit en beginsel was; klassestrijd ligt op den bodem van elke liberale volkshuHtfouding. Het liberalisme is daarom de oorzaak van den klassestrijd. Ook onze organisaties zijn georiënteerd naar het recht van den sterkste. De massa-organlsatie schakelt de persoonllik- heid uit; de macht van een organisatie is niet te oordeelen naar ledental of contributie op brengst. Zonder organisaties zou er van per- sconljjkheldscultuur nog veel minder terecht zjjn gekomen; niet zoo zeer de organisaties, maar de leden ervan zelf hebben de per- soonlijkheidscultuur uit het oog verloren. ZJJ beschouwden de organisaties meer als een vei lige kazemat dan als een uitkijktoren, van waar uit de persoonlijkheidscultuur overzien wordt. We moeten onze organisaties op- en ombou wen tot lichamen, waarin de persoonlijkheid van den arbeider meer tot haar recht komt; voorts moeten we meer op ons zelf gaan letten. We moeten komen tot zelfkennis en zelfbe wustzijn, die onzen geest hooger opvoeren. Per soonlijkheid is bewuste zelfkennis en bewuste zelfbestemming. Onze maatschappij vraagt om persoonlijkheden in den Christelijken fin van het woord; de leekenapcstelen en sociale wer kers, die zich zelf zijn, worden alleen en uitslui tend geboren, als ze verwekt worden door den inleider applaus werd begroet. Spr. gaf een terugblik over de verschillende gehouden inleidingen, welke wezen op het gevaar, waar de mensch in verkeert, temidden van deze wereld. Deze lessen hebben geboeid en we zijn aan gegrepen door den nood dezer tijden. Het 8.0.8. van den zeeman is de noodkreet van heel de menschheid geworden. Daarbij komen we tot de vraag: Meester wat moeten we doen? En het antwoord daarop zegt, dat we edelmoedig moeten zijn en offers moeten brengen. Juist in dezen tijd van groote wereldhervor- mingen toont het socialisme, de consequentie van het liberalisme zijn groote machteloosheid. Met den Kleinen Dolfus zegt spr. dat het thans gaat om de toepassing van de Christelijke be ginselen in de maatschappij; maar met Dolfuss doet spr. dan ook op ieder een beroep, om zijn katholicisme waarlijk te beleven. Daarin ligt de kern van onze persoonlijkheid. Wil men de we reld hervormen aldus zei Tolstoi waarschu wend dan zal men eerst z’n eigen geestelijk leven moeten opvoeren tot ’t hoogst bereikbare. Met Dr. Sonnenschein wijst spr. erop dat 'n or ganisatie iets anders moet zijn dan manifestatie naar buiten; op de eerste plaats ordening door zieletracht. De organisatie fnoet worden opge bouwd uit leden, die ieder voor zich strijders zijn voor Christus. Hoe komen we aan zulke strijders? Op deze vraag geeft Q. A. het antwoord; daarin wordt gezegd, dat aan de ordening van het maat schappelijk leven de individueele ordening en hervorming moet voorafgaan. De weg hiertoe is de kernvorming; dit sluit in da vorming van den geest gn de ontwikkeling van het hart. Voor het eerstgenoemde is er gelegenheid genoeg, als er maar gebruik Van gemaakt wordt; bij kern vorming wil spr. de vorming van den geest dan - Commissie voor de uitvoering der Zuideraee- steunwet. De organisaties spreken den wensch uit, dat hierin spoedig zal kunnen worden voorzien, op dat de Generale Commissie wederom recht streeks contact hebbe met de breede groep van belanghebbenden bij de uitvoering der wet, die in Volendam woonachtig is hetgeen én om zakelijke én om moreele redenen ten zeerste gewenscht mag heeten. Adressanten komen dan tot de punten, waar op naar nunne meening wijziging der bestaan de regelingen noodzakelijk moet worden ge acht. In de eerste plaats bedoelen zij hier de om schrijving der belanghebbenden in den zin der wet. De opsomming der bedrijven waarin bijv, het bedrijf der garnalenpellerij is vergeten dient h. i. te worden aangevuld met een bepa ling, dat mede als belanghebbenden worden beschouwd zij die het bewijs leveren, dat zjj een hoofdbron voor hun bestaan vonden in verband met de open Zuiderzee. Zijn de juiste verhoudingen tusschen mensch en machine in onzen tijd in acht genomen? al dus vroeg spr. Wordt de machine dieiist- baar gemaakt aan ëen mensch, of omgekeerd? Kan de hedendaag- sche rationalisatie-me thode in overeenstem ming gebracht worden met de juiste verhou ding tusschen mensch en machine? Theoretisch te dit aeker mogelijk, doch uit verschillende on derzoekingen van de rationalisatie is duide lijk gebleken, dat in vele gevallen de juiste verhouding tusschen mensch en machine werd verloren en de eerste Deze Inleider merkte op. dat wat het spraak gebruik onder „economie” verstaat geenszins identiek is met de economische wetenschap. Eco nomie Is slechts betrekkelijk autonoom, zij staat in een hiërarchische verhouding tot de moraal. Een economische wetmatigheid leert ons wat in de volkshuishouding kan of niet kan, terwijl de wetten van de moraal zeggen of iets behoorlijk te of niet. Van dit standpunt uit belichtte spr. verschil lende practische punten. Juist door de opkomst van de economische wetenschap in een periode waarin het liberalisme en Individualisme hoogtij vierden, heeft déze wetenschap een liberaal ca chet verkregen, welke haar geheel van de wer king der moraal heeft losgemaakt. vele gevallen de feltelijk tot slaaf, tot aanhangsel van de laat ste'werd gemaakt. Wat we nu zien te' de orde der dingen op haar kop. Practisch gaan mlllioenen menschen in den eeredienst van de machine op. De eenlge conclusie hieruit is, dat een op lossing van de huidige sociale en economische problemen anders dan op christelijken grond slag niet denkbaar te.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 5