de
Een kerkelijke financieringsraad
Opheffing van twee rechtbanken
Nota van Minister
van Schaik
ZATERDAG 21 OCTOBER
a
De Raad van State
Tiel en Winschoten
verdwijnen
Oprichting gewenscht
IN
w.v.
art
MOTORSCHIP GESTRAND
OP PAALHOOFD GEVAREN
BRANDSTICHTING?
MONUMENT BESCHADIGD
Vandalistische dader opgespoord
politikirium-tremens
De waereld is lijdende
aan
En wie op d’n
troon zit
R.K. MIDDENSTANDSBOND
HET BISDOM HAARLEM
VERHOOGING TABAKS
ACCIJNS
DE SOCIALISTENMARSCH IN
DEN AETHER
""'"'"'""BRABANTSCHE BRIEVEN j
AAN HET GRAF VAN HUN ZOON
Wie Jn brood
I goed verdient
aiuiiiiiinfliniiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiinui
De eerste Bestuurdersdag een
volledig succes
iiz LisjF^aT
o
luidt:
U: a.
b.
by
imes;
Echter worde niet de kans geloopen, dat zou
mes;
meer
(Ingezonden.)
I: a.
:ord-
vond
mes;
d.
naar
da-
1870
blijft
in
Op het IJaselmeer
400
Spoedige beslissing noodig
idio
Ter toelichting van dfze nadere verende-
ringen diene:
Antwoordstukken
iiiiMiiiiiununiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Ulvenhout, 17 October 1933
lie
Menier.
ri
de
kreeg
stonden.
in
ik loop
..iedere mensch hee z’n vrinden en
minder van oewen
o
nooi
PC.
Versobering op de rechterlijke
macht tchynt toch nood-
zakelyk te zyn
Te Macon (Ver. St.) werd het stof lelijk, overschot van den ten gevolge van een
verkeersongeluk om het leven gekomen bokser Young Stribbltng bijgezet. Onze
foto toont de beide ouders aan het graf van hun zoon
wr
50-
ï-
»i-
gespaard gebleven, alsnog voor opheffing «ou
den worden voorgedragen.
blaken op de toekomst verkeerdelijk te zijn
opheffing
m.
dien
to-
aan
van
ien
ran
eer
der
en-
er-
lere
zen
am
ran
)e
der
id
zich
eld
Ier
'd-
en
es
in
en
eren.
en.
‘ging
gea.
zijn
van
vrije
öbei
t. J.
oual
Ca
rder
100
100
me
an
an
ike
kt.
de
-te
le-
d-
iC-
t-
or
ti
er
•n
id
ll—
tlt
h
l-
n de
illge-
•n a
polo-
Am-
rking
rectie
po
op
Ult
Bel-
rrte
looi
rt
js
‘P
m
it
k.
n
gllllllllllllllllllllflllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIII
de overbrenging van Geldermalsen
naar Utrecht.
Dat de rechtbank te DORDRECHT
bestaan, werd mede reeds opgemerkt. In ver
band daarmede wordt tevens herstel van het
tot het arrondissement Dordrecht behoorende
kanton Oud-Beyerland voorgesteld, welk kan
ton volgens de oorspronkelijke plannen
tendeels bjj het kanton Rotterdam werd
voegd. Hierdoor
hersteld,
het
In
Epe,
hooi
is.
van
komen.
In den 1<
dam gezonden worden.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag Is
te LLage Zwaluwe een in petroleum gedrenkte
courant brandende door de brievenbus van kap
per De Jongh geduwd, terwijl ook eenige mate
rieels schade werd aangericht. Door de politie
werd een ernstig onderzoek ingesteld en zijn
verschillende personen gehoord.
de rechtbank te ZU’iT'EN wordt
Daardoor zal het kanton Apeldoorn
arrondissement Zutfen bleven beboeren
verband daarmede wordt de gemeente
was Ingedeeld by het kanton Zwolle
naar het kanton Apel-’
By de Oranjesluizen is bericht ontvangen
it het motorschip „Vekoma 15" uit Amster-
un. geladen met olie, op het IJsselmeer ter
x>gte van het z.g. Enkhulzer Zand gestrand
Vermoed wordt dat het schip door mtddel
ipen op eigen kracht weer vlot zal
jht dit niet het geval zyn, dan zal
van Zaterdag hulp vanuit Amster-
kanton Eindhoven Ingedeeld -~7
bij het kanton Roermond en het kanton Til
burg.
welke i
weer teruggebracht naar het kanton
doom. Echter blyft de gemeente Heerde by *het
kanton Zwolle, overeenkomstig den wen vb
voorultgeloopen. Indien thans tot
van vier rechtbanken werd overgegaan.
De VARA. heeft Vrij dagavond haar uitzen
ding besloten met den socialtstenmarsch. die
dit keer niet is afgebroken, daar ditmaal do
uitzending van dezen marsch tevoren was aan-
gekondigd.
meen met het verlangen der betrokken ge
meenten, Beead en Buurmalsen zouden liever
bij Tlel biyven, doch dit is onvereenigbaar met
C.12-i en Dell
groo-
ge-
'ordt voorkomen, dat Dor
drecht een te klein arrondissement wordt. Her
stel van het kantongerecht Oud-Beyerland kan
te eerder geschieden, de.ar het, niet tot de al-
Het monument op den Afslultduk. dat na de
offldeele openstelling van den afslultdyk voor
bet publiek is opensteld, heeft onder zyn be
zoekers reeds personen gehad, die hun van
dalisme op het kunstwerk begeerden bot te
vieren, schryft „De 'Telegraaf". Een Inwoner
van Delft meende niet te moeten vertrekken
alvorens met een scherp voorwerp zyn naam
in het plafond te hebben gekrast. De politie
heeft, dank zy dit visitekaartje, reeds spoedig
de hand op den dader weten te leggen, die
heeft bekend en ter sake vernieling aal moeten
terechtstaan. Ook de ramen van het gedenk-
teeken hebben zich reeds in d ha langstelling
mogen verheugen van bezoekers, die het uit
zicht aantrekkelyker meenden te maken door
tabaksvuil en andere ongerechtigheden daarop
te deponeeren. De politie zal streng op deze
praktyken toezien, doch mochten desondanks
de vernielingen zich herhalen, dan zal nood
gedwongen moeten worden overgegaan tot slui
ting van het interieur, hetgeen te betreuren zou
zyn, daar het onvergetelyk uitzicht over Wad
den en IJsselmeer van het hoogste punt van
het monument uitjulst de climax vormt van
de bezichtiging van het fraaie bouwwerk.
De minister van Justitie heeft der Tweede Ka
mer doen toekomen een nota van nadere wyzl-
gingen in het wetsontwerp tot nieuwe vaststel
ling van het rechtsgebied en de zetels der recht
banken en kantongerechten, behoorende tot de
gerechtshoven te ’s-Hertogenboech, Arnhem.
b-Gravenhage, Amsterdam en Leeuwarden. Deze
wijzigingen houden in:
Is men dus aan de oplossing van he com-
petentlevraagstuk toe, dan zal tevens de moge
lijkheid van vermindering van het aantal ho
ven onder oogen moeten worden gezien en, als
men wil, het vraagstuk der vervanging van de
vlerdeelige rechtspraak (kantongerechten,
rechtbanken, hoven, Hooge Raad) door een
driedeeUge. Tot welk ulteindelijk resultaat men
ten slotte in het vraagstuk der competentie
zou komen, kan thans nog niet worden gezegd.
Blykens het Voor’.oopig Verslag der Tweede
Kamer over hoofdstuk II der RUksbegrooting
1934 noemden in aansluiting aan de beschou
wingen, weergegeven in het Voorlooplg Verslag
betreffende Hoofdstuk I. verscheidene leden he»
denkbeeld, den Raad van State op te heffen
overweging ten volle waard. De afdeellng con-
tentles kaa uiteraard niet worden gemist. Zy
zou in een of anderen vorm, byv. als zelfstan
dig college of als administratieve kamer van
den Hoogen Raad, moeten b'.yven voortbestaan.
Naar de meenlng van eenige leden zouden in
elk geval de salarissen van den vice-president
en de leden belangryk kunnen worden ver
laagd. Als regel toch genieten deze functiona
rissen levens pensioen uit andere betrekkingen.
Salarissen van 2000 tot 5000 gulden dit laat
ste voor der. vice-president achtte men vol
doende. Mochten tegen een mln of meer aan
zienlijke verlaging van de salarissen overwe
gende bezwaren bestaan, dan zou. naar men
mfrende. cumulatie van de salarissen van vice-
president en leden met pensioenen, zooals die
van Ministers. Kamerleden, enz. verhinderd
ipoeten worden.
Verscheidene leden bevalen ook het stellen
van een leeftydsgrens aan op 65- of ten hooaste
70-jarigen leeftyd.
Andere leden konden zich met de voorgaan
de beschouwingen niet vereenigen. De ervaring
heeft geleerd, dat de adviezen van den Raad
van State ever wetsontwerpen en a'gemeene
maatregelen van bestuur vaak van zeer groote
waarde zijn en dan ook dlkwyis invloed heb
ben op de definitieve vaststelling daarvan.
Moet alzoo huns inziens de Raad van State
in stand woiden gehouden, naar hun meenlng
behooren t.e leden van dat Hooge College, even
als die van de andere Hooge Colleges van Staat,
op passende wyze te worden bezoldigd. In den
Raad van State hebben niet al’een oud-mlnls-
ters en oud-Kamerleden zitting. Voor zoover
dit wel het geval is, gelden de gewone cumu-
latlebeperkende bepalingen, terwyi er geen
reden is uitsluitend voor deze functionarissen
aan die oepalingen uitbreiding te geven.
Het stellen van een leeftydsgrens voor de
leden van den Raad van State zou naar het
inzien dezzr leden alleen dan wenschelyk zyn
indien die grens zeer hoog werd gesteld, daar
het naast bekwaamheid Inzonderheid lang
durige ervaring en kennis van antecedenten
zyn, welke tot een doeltreffende bekleeding vai>
dit ambt bVzondere geschiktheid verleenen.
Het voorliggend olan van splitsing en sa
mensmelting van kantongerechten Is nauwge-
set en zorgvuldig overwogen. Ofschoon ook an
dere indeelingen denkbaar zijn, acht de minis
ter het ongeraden, in dit nu eenmaal bestaan
de en hem rationeel voorkomende plan eeniger-
tei wijziging van meer dan ondergeschikte be-
teekenis te brengen. Behalve dat dit zou kun
nen leiden tot vertraging van de behandeling
der wetsvoorstellen, zou zulks weder nieuwe
onrust en beweging kunnen wekken, b.v. wan
neer kantongerechten, welke tot dusver zijn
van de zee trug te vinden in
eenen druppel water. Is X reus-
achtig gebomts van eeuwen oud
a&A trug te voeren tot één nietig
OJ takske.
jWajffrAÏCT Is X heele weareldbestel trug
SSKlSëJ te vinden in éénen mensch!!
Waant as m’n oog zoow stark was as *nen
mikroskoop, dan zouw ik in eenen drup water,
tienduuzend keeren vergroot, ’n dierlijk leven
kunnen bespeuren net zoow wonderlijk en van
de Goddelijkste makelij, as ik mee m’n groffe
oogen ’t dierlijke onderwaterleven kan zien.
Dan zit in dieën éenen water drup ’t eeuwig
levensgeheim sjuust zoow verscholen, as *t
kieken in ’t ei- Sjuust zoow verscholen, as
in tien, honderd, miljoen druppen. As in
muljoen maal muljoen druppen; as in de groote
weareldzeeën Ollee, X leven tiert tot in 't hart
van ‘nen gepolitoerden, Jaren-dooiën kast poot,
waarin d’n houtwurm z’n holenkes boort
Maar daar ga-g-et nouw nie over.
As ik ’n klein armzalig, afgewaaid takske
zouw fotografeeren, X duuzend keer vergrooten,
dan kreeg ik ’nen volslagen boom. En as ik
paar honderd van die takskes in twee rijen in
d’n grond zouw steken en fotografeeren en ver
grooten, dan kreeg ik *n prachtige laan mee
boomen
In éénen mensch schuilen de karakter-eigen
schappen en hebbelijkheden van tien, van hon-
w derd, van duuzend, van alle menschen, die op
«ebepping er uit ziet, toch zijn de wonders èèrde waren en zijn.
kostschool, wa nog veul. ingewikkelder werk
meebrengt.
Maar ik dwaal weer van m’n aprepoowke,
amico. als ik nie veurzichtlg ben. Da’s nie te
verwonderen. Waar X hart al tij van vol is....
o zoow! En as is X eenmaal heb over de won
derlijke, de Goddelijke schepping, die zoow kol-
lessaal volledig is, da zelfs éénen mensch *D
zuiver staal is van X heele menschdom,
dan koom ik nooit uitgeprakizeerd en uitge
sproken.
Toen er ^ziek" kwam op d’n weareldakker.
„luis’* in X menschelljk gewas, toen d’n oorlog
de weareld aanstak, toen had d’n linkerhoek
evenmin schuld daaraan, as d’n rechterhoek op
dien akker. Jan Piet of Klaas evenmin, as d’n
Blaauwe, d’n Fielp of d’n Jaan.
X Menschdom in z’n geheel was „achuldtv”.
„Schuldig” as dieën boerenkool op m'nen
akker.
Ja. we hebben wel jaren noodig g*ad; lange
vervelende, hatelijke jaren om er achter te
koenen dat de beruchte ..schuldvraag” mee gin
honderdduuzend Juristen was op te lossen,
maar daar zijn me dan ok mens.’hen en gin
boe renkooien veurl Daar hebben we dan ok
kraan ten veur en Volken bondseem missies en
*n Internationaal Gerechtshof, die allemaal aan
d’n gaank motten blijven.
Maar we weten nouw: de schuld is nie
vast te stellen!
Jarenlaank kreeg Duitschlaand de schuld,
omdat ze daar dalijk gereed stonden, maar
achteraf hebben me zonder 't te zeggen
(da’s d’n Judas in de menschheid!) achteraf
hebben we deksels goed begrepen, dat er meer
kracht en energie veur noodig is. om n volk
van zeuventig muljoen op verdediging en aan
val in te stellen., dan b.v. veur vier jaren prut
sen, zoow sA wij, om seuven muljoen menschen
gereed te maken! Afijn, onzen tachtigjarigen
oorlog was ok al zoow laank achter d’n rug.
da me-n-et heelegaar af geleerd hadden. En
da niet alleen! De mode om op ons Nederlaan-
der chap te schelden, de mede van Eollaand
om ’n groot stuk Nederlaand nooit mee te tel
len aelUda-d-allegaar was wel veur
Hst Is ongeveer een jaar geleden, dat ik in
..De Maasbode” onder dezen zelfden aanhef bet
denkbeeld naar voren bracht tot stichting over
te gaan van een centraal lichaam, dat heel de
Katholieke Kerk hier te lande met de hWar geli
eerde organisaties, zoodra zy zich op financieel
terrein zouden bewegen, tot voorlichting en hulp
zou kunnen dienen. Ik dacht dit instituut een
arbeidsveld toe. welks grenzen de drang der be
hoeften vah lieverlede zelf zou bepalen en schet
ste. boe reeds enkele werkzaamheden al aanstonds
uit de omstandigheden geboren zouden worden.
De maanden, welke sindsdien zijn verstreken,
hebben bij mij niet de overtuiging kunnen vesti
gen ,dat in deze richting stappen van eenige be-
teekenis zijn gedaan, althans Is daarvan tot op
heden niets tot den gezichtskring doorgedrongen.
En dit niettegenstaande regelmatig nieuwe feiten
zich met een bijna versneld tempo aan ons oog
voordoen, die toch ieder voor zich dringend om
de oprichting van een dergelijk Instituut vra
gen.
Ik kan me hier beperken tot enkele gebeurte
nissen van de laatste weken.
Men heeft In de dagbladen b(j herhaling de
noodkreet kunnen lezen van een comité uit
vooraanstaande katholieke personen, om het
mooie liefdewerk te redden van een klooster
orde, die bij de déconfiture van een bankinstel
ling 150.000,verloor. Ieder zal graag deze ac
tie steunenmaar wie garandeert hem dan
ter zelfder tijd, dat dit de laatste steuncollecte
voor zulke gevallen zal zijn, dat dergelijke mo-
gelhkheden voor de toekomst tot de kleinste af
metingen worden teruggebracht
Terwijl men een leder in beginsel vrijheid moet
laten in de keuze van zhn bank verbinding, deze
minder gelukkige greep derhalve ook hier onbe
sproken moet blijven, behoeft en mag nooit eeni
ge organisatie en dit te minder als zij haar
gelden met een bepaalde doelstelling bij derden
inzamelt, zij daarover feltelljk de absolute vrije
beschikking gaat missen dergelijke risico’s bij
eenige bankinstelling of firma (onverschillig wel
ke) te aanvaarden, zoolang de praktijk genoeg
middelen kent om deze bijna geheel te elimlnee-
ren. Onkunde naast gebrek aan de mogelijkheid
voorlichting in te winnen bij een offlcieelen Ker-
kelijken Financieringsraad is hier wéér de schuld-
oorzaak. Eerst bij het bestaan van een dergelijk
lichaam zal men den gedupeerde met het volste
recht een verwijt van zijn lichtvaardige handel
wijze kunnen maken. Tot zoolang zal het aan
een ieders inzicht worden overgelaten zijn
meest onbegrepen risico’s zelf af te meten,
moet het kwaad maar blijven voortwoekeren. Zou
voorkomen hier niet beter zijn dan straks leder
ziektegeval van geldarmcede op zich zelf te gaan
genezen met een beroep op de milddadigheid?
Een parochiekerk is in financieele moeilijkhe
den geraakt en kan haar verplichtingen blijkbaar
niet meer ten volle nakomen Zij doet hiervan
mededeeling en stelt voor, dat voorlooplg maar
geen aflossing op al haar uitstaande leeningen
zal plaats vinden, dat daarnaast de rente over
de geheels linie blijvend tot 4 procent zal worden
teruggebracht. Zonder schriftelijk tegenbericht
zal men aannemen, dat obligatiehouders hier
mede zullen accoord gaan Enkele dagen later
stelt zij lakoniek de coupons harer leeningen op
een 4 pCt. rentebasis betaalbaar.
Welke rechtsgrond, welke reéele waarde heeft
een dergelijke eenzijdige wijziging in de voor
waarden van een wederkeerige leenlngovereen-
komst? Geen enkele! Niemand behoeft er ge
noegen mee te nemen en zij die b.v. ditmaal een
gereduceerde betaling op hun coupons accepteer
den, worden daarmede geenszins verplicht dit
ook voor de toekomst te aanvaarden Elke obliga-
tlehouder Individueel kan leder oogenbllk volle
dige nakoming der aflosslngsvoorwaarden verlan
gen. de geheels gestie illusoir maken.
Men mag aannemen, dat dit Kerkbestuur aan
deze mededeeling toch een calculatie heeft laten
voorafgaan, de grens van z|jn betalingsmogelijk
heden tevoren heeft getrokken. Had men aan de
hand van dit cijfermateriaal dan geen grond
slag moeten leggen, waarop een deugdelijke en
blijvende reconstructie mogelijk was? Ieder kan
zich voorstellen, dat de Inkomsten van deze en
andere Kerkbesturen onder deze uiterst abnor
male en onvoorziene tijdsomstandigheden, onder
een algeheele verarming der parochianen dermate
kunnen slinken, dat om verlichting der lasten
moet gevraagd worden. Maar is het noodig, dat
de gedragslijn van een Kerkbestuur door haar
kinderlijke naïeve telt de verontwaardiging en te
gelijk den lachlust opwekt van de financieele we-
Naar insiders aan de ,JKsb.n- verzekeren be
rust een bericht der „Tel.”, meldende, dat het
departement van financiën reeds zijn houding
bepaald heeft inzake de accijnsverhooging op
tabak, slechts op vermoedens. Er is daarente
gen nog geen enkele beslissing genomen, noch
omtrent wijzging in de heffingspercentages,
noch omtrent de ovëtige aan den minister in
overweging gegeven maatregelen.
Donderdag had in het gebouw der Tweede
Kamer een bespreking plaats van afgevaardig
den van werkgevers, werknemers en tabaks
handelaren met de financieele commissie uit
de Tweede Kamer. Deze commissie zal een de
zer dagen aan den minister verslag uitbrengen.
Intusschen zal het zeker gewenscht zijn, dat
met de behandeling van het wetsontwerp
spoed gemaak wordt, aangezien de onzeker
heid omtrent de te verwachten accijnsverhoo
ging den handel geheel heeft stilgelegd. Ten
gevolge daarvan is In vele sigarenfabrieken
reeds de werktijd sterk ingekrompen en ont
slag aangezegd. Dit treft te meër, omdat in an
dere jaren Juist in het najaar de sigaren
industrie haar besten tijd heeft.
In lederen mensch schuilt d’n dief en d’n
rechtvaardige- Alleen: d’n eene gapt al bij X
dubbeltje en d’n aandere pas by X muljoen.
Daar tusschenln ligt dan de recht vaardigheid-
Ja”, zulde zeggen: „maar ik zouw ’n muljoen
ok nie gappen!”
Aangenomen amico, maar da komt dan.
omda ge X nie durft, of omdat da muljoen
gin voldoende wèérde veur oew bezit. Waant
ik ken b.v. menschen. die in d’r eerlijkheid
gin halfke en ok gin mul jon gappen zou wen,
maar die mee X grotste gemak ‘n aander van
z’n toekomende eer of goeien naam afhelpen.
Mgr Schaepman hee wel 's gezeed. dat de
letterdief tot de grotste en grofste ploerten ge
rekend mot worden! (Dezelfste woorden,
amico!) Dus, volgens deuzen menschelyken
maatstaf is X stelen van ’n letterkundig ge
dacht alweer erger, dan X stelen van ’n for
tuin.
En zoow kunde deurgaan. Tot in X onen-
dige! Maar X end is: in eiken mensch schuilt
iets van d’n judas en d’n oprechte, van d’n
wreedaard en d’n zachtaardige, kortom: van
d’n duuvel en van d’n heilige.
(Da-d-et plicht is en voorwaarde van de
menschelijke rede, nouw spreek ik nog nie van
Geloof in God, om d’n heilige op te voeden en
d’n duuvel te onderdrukken, da’s *n waarheid
as ’n koei, die hier verder niks van doen hee.)
Wa *k daar allemaal mee zeggen wil?
Da-d-et heelegaar nie gek is, as ge in
de schepping de geheimen van oceanen trug
kunt vinden in eenen waterdrup, om dan Xi
Volk trug te zoeken in éénen enkelen mensch.
As er luis zit, of ziek, in éénen boerenkool
op m’n koolveld, dan is deurgaans m’n heele
koolveld naar de pinnekes!
D’n schrijver, die denk dat ie honderd figu
ren op mot voeren in z’nen roman, om ’n kunst
werk te scheppen, is er sjuust zoow naast, as
d’n filmregisseur, die kunstfilms denkt té mot
ten maken mee duuzenden personen. Die mokt
gin kunst, die mokt kunstjes* Die mokt *n
circus. *n kijkspul.
Zulke „kunsterèèrs” hadden fabrieksdirecteui
of veldheer motten worren. Of hoofd van *n
re ld? Zijn er in de Kerkelijke organisatie met
haar Katholieke Universlteit, haar Handelanooge-
school. geen eminente mannen genoeg, die bij
het kiezen van een dergelijke noodgedwongen
gestie van voorlichting kunnen dienen?
Een dergeiyk stumperig optreden zou achter
wege kunnen blijven, indien bier te lande zetelde
een permanente Raad, waaraan men zijn moeilijk
heden kon voorleggen, met wlen iedere Katho
lieke organisatie vry van gedachten zou kununen
wisselen en om een reconstructie-project vragen-
Het kan louter een kwestie van tyd z\jn,
want een teder, die meer nauwgezet de feiten volgt
en ziet hoe zij in steeds geprononceerder vorm
naar voren treden, moet tc\ de conclusie komen,
dat er tenslotte toch gehandeld zal moeten wor
den. Men behoeft zich niet meer de illusie te ma-
xien, dat waar deze crisistijden grootere zaken
kennis en daardoor sterkere concentratie van
krachten elscbt bet tijdsverloop zelf wel cor-
ngeerend zal inwerken. Daarvoor z^jn de gebre
ken te fundamenteel.
Men mag toch niet het vertrouwen in Gods
voorzienigheid dermate opvoeren, dat daaruit een
vorm van berusting voortkomt, welke aan onver
schilligheid gaat grenzen.
Maar als nu, ondanks den dageUJkschen drang de
feiten, de schepping van een dergeiijken Maa«
misschien vertraagd wordt door de vrees
•iraks voor een te groot aantal vraagstukken ge
plaatst te zullen zien, als men nog op verschil
lende gedachten hinkt zonder zich een vastom
lijnd program te hebben gemaakt, blijft het my
toch een raadsel, waarom dan niet reeds in voor
bereiding een allereerste en toch zeer eenvoudige
stap gezet wordt, welke al van groote beteekenls
en invloed zou zijn voor een saneerende recon
structie van het financieringsstelsel en daardoor
voor een terugkeer van het wijkend vertrouwen
Zonder dan te ver vooruit te loopen op den
werkkring van den door mij beoogden Raad, kan
in afwachting toch reeds zeer vruchtdragend werk
verricht worden door te beginnen het beleggings-
veld voor de Kerkbesturen nauwkeurig af te ba
kenen. Dit moet al een zeer voorname schrede
\ormen in de goede richting, een groot gat dich
ten in den bodem der geld trommels, waaruit nu
geregeld belangrijke bedragen moeten afvloeien.
Thans is immers ieder Kerkbestuur felteltjk ge
heel vrij in de keuze van zyn beleggingsobjecten
en wordt deze dééls bepaald door zijn persoon
lijke inzichten, deels door de raadgevingen van
zijn financieele raadslieden, wier objectief oordeel
men helaas maar al te vaak tracht te benevelen
door het aanbod van hooge verdiensten (men
denke slechts aan het groote bezit aan Duitsche
Kerkelijke obligatiën en aan die genoten hooge
hooge uitkeerlngen van twee, drie of meer pro
centen by het onderbrengen daarvan). Aan deze
aanbiedingen uit vakkringen léénden In het ver
leden deze Kerkbesturen en andere lichamen te
eerder het oor al naarmate hooge schulden zor
gen hen deden uitzien naar verlichting en zij
meenden met veronachtzaming van den stel
regel dat risico en rendement parallel gaan
deze hiermede gevonden te hebben. De ontoelaat
bare gevallen, waarin men nog verder van het
rechte pad afdwaahte en zich tot speculatieve
engagementen liet verleiden met de goedgemeen
de. eerlijke bedoeling voor zyn Krk wat te ver
dienen laten wij dan nog maar onbesproken.
Richten wy ons oog naar het gewone zakelijke
leven, dan zien wy. hoe de Ryksfondsen. waar
onder ressorteeren het Algemeen Burgerlijk Pen
sioenfonds. de Rljksverzekerlngsbank en de Rtyka-
postspaarbank in scherpe tegenstelling met het
vorenstaande in de keuze hunner beleggingsob
jecten streng aan banden gelegd worden en de
tot de portefeuilles toelaatbare schuldbrieven
nauwkeurig omschreven zijn. Als dit schema der
mate ingang gevonden heeft, dat het In de be-
leggingspolltlek ongewijzigd gevolgd wordt door
tal van instellingen als spaarbanken, pensioen»
fondsen, vakorganisaties e.a. om daarmede in hun
welbegrepen verantwoordelijkheid schuil te gaan
achter de gestie van Rljkalnstellingen, Is het on-
begrijneiyk waarom Kerkbesturen en andere Ka
tholieke organisaties met geen minderen reken-
plicht zich een vryheid van handelen veroor
loven. welke de deuren voor allerlei gevaren en
misbruiken wagenwijd moet openstellen. Uit den
aard der zaak zou een zeker percentage in de
portefeuilles ingeruimd kunnen worden aan bln-
nenlar.dsche kerkelijke leeningen. al dient men
daarbij uit het oogpunt eener gezonde rlsicover-
deeling toch ook een zekere gematigdheid te be
trachten, om het zwaartepunt niet teveel te ver
plaatsen in de richting van elkaar gelieerde de
biteuren. niet in een vicleuaen kring te geraken,
die bij het vallen van één steen lawines zou kun
nen ver oorzak en
Zal een ieder begrijpen, dat een nauwkeurige
omschrijving van het belegglngsveld reeds een be-
1 angryke stap moet beteekenen in de goede rich
ting, aangezien daarmede ieder individueel ez-
perlmenteeren ten koste der gemeenschap wordt
uitgesloten, toch biedt voor het volgen eener
Water en vuur Is nie tot *n geheel samen te
knoeien!
Maar d’n Volkerenbond, bestaande uit
Frankryk en Engelaand en wa figuraanten,
perbeert t toch maar!
Japan hee geseed: seluu!
Duitschlaand hee nouw geieed: stik!
En nouw nouw staat ’t gezelschap van
Menier Henderson eigenlijk wel 'n bietje
schandalig In s’n hemd!
Na de mislukking van Londen, waar t alleen
nog maar over d’n oeconomiacben oorlog gong.
de vredes-blokkadeis d’n Volkerenbond
as internationale vredes-lnstelling eigenlyk
hopeloos failliet! Terwyi.... 't gebouw nog
steeds nie klaar is. De firma is al over d’n
kop. veur da ze zaken gedaan hee. Zulke
firma’s zyn er teugeswoordig wel meer!
Maar of t er nouw zoow schrikkelyk uitziet
mee de weareld?
Amico, ik geleuf sjuust van nie!
Ik geleuf da nouw de maskers motten vallen.
Ontwapeningsconferenties waar alty en alleen
over be-wapenlng geconfereerd wordt, zullen
nouw wel zoow vinnig in 't daglicht van de
waarheid komen te staan, dat de schoonste
maskerade er nie teugen opgewassen is!
Ik veunde hier t begin van *t end.
En as Duitschlaand ons eerst gered hee van
t Bolsjewisme en 1 nouw gaat doen van den
Volkerenbond, dan kunnen me gerust alle ju-
dassery aaan kaant doen en de waarheid er
kennen en op d’n troon zetten.
Judas wint alty maar de dertig zulverüngen
en daarna de verdommlng.
De veurbeelden die Onzelieveheer ons om 1
zoow te zeggen op schrift hee laten geven, die
zyn zoow eeuwig as Ood reivers!
Wa-'nen grooten troost is veur de werken
op de weareld!
*k Zouw nog *n kraant vol kunnen potloolen,
maar daar mot 'n end aan komen!
Maar nogeens: de weareld zit vol korsterlgen
uit lag van de koorts, die de ziekte overwonnen
hee! Let er op. amico!
Veul groeten van Trui en as alty gin horke
i toe a voe
Drt.
De kantonale rechtspraak, vooral in burger-
ujke zaken, heeft met dat al voor den minister
haar aantrekkeiykheld geenszins verloren, zyn
gedachten blyven dan ook uitgaan naar ver-
wezeniyking, zoo mogeiyk, van den in de Ka
mer levenden wensch, om aan de rechtspraak
van den kantonrechter uitbreiding te geven
door verhooging van de competentlegrens,
vervat in ^rt. 38 der wet op de rechteriyke or
ganisatie. Intusschen is het zeker nu niet het
juiste oogenbl’k daartoe over te gaan.
Met de verhooging van de competentie van
den kantonrechter zou gespaard moeten gaan
wyzlging van die der rechtbank. Daardoor zou
<1® taak der hoven, als colleges van appél, tot
bescheidener afmetingen worden terugge
bracht.
rein
Donderdag vond in het gastvrije Petrus
Canislus Retraltenhuis te Bergen N-H. de
eerste van de twee bestuurdersdagen plaats,
welke de R. K. Middenstandsbond In het Bis
dom Haarlem organiseerde ter inleiding van het
winterseizoen 1933/1934.
De byeenkomst werd bygewoond door ruim
130 bestuurders en geesteiyke adviseurs der
R K Mlddenstandsvereenlgtngen in N -Holland
Het algemeen onderwerp van den dag, het
nieuwe Beginsel- en Werkprogram van den Ned.
R. K. Middenstandsbond, door een drietal Inlei
ders behandeld, en de dagorde bleken buiten
gewoon in den smaak te vallen, zoodat deze
eerste bestuursdersdag van den Haarlemschen
Middenstandsbond zich als een ongedacht suc
ces ontpopte.
De bestuursderdag van de afdeellngen in
Z. Holland en Zeeland wordt Dinsdag as. ge
houden in het Retraitehuis te Noorawyker-
hout.
tuiste en daarmee meeat voordeellge financiering®-
politiek desa aoaatrsgel nog geen afdoende waar
borgen Dit beeft ook de Regeerlng destyds In-
gesa,n. toen zy een Centralen Belegglngsraad In
het leven riep, welke den Minister v«n Financiën
by moeilijke vraagstukken en beslissingen van
waardevolle voorlichting sou dienen, voor de por
tefeuilles der Ryksfondsen de aanvaardbaarheid
van beleggingsobjecten sou toetsen, hen daar-
naast zyn goed georiënteerde adviezen zou geven.
Als men bet noodig oordeelde, dat besturen
van dergeiyke lichamen, die toch voortdurend
contact kunnen onderhouden,met de topstukken
uit de financieele wereld en over een staf van
deskundigen beschikken. nog geregeld rugge
spraak houden met een Centralen Belegglngsraad
moet men zich erover verwonderen, dat de tal-
ryke Kerkeiyke organisaties nog nooit tot de op
richting van een dergelyken Raad gekomen zyn
en dit te eerder waar zij Juist door haar veelal
meer omvattende taak minzier van deskundige
financiële voorlichting verzekerd zullen zyn. zy
het verelachte oordeel des onderscheid, missen,
onvoldoende contact hebben met de financieele
centra om van alle stroomingen op een kapitaal
markt haar voordeel voor nieuwe leeningen of
conversies te trekken. Het verleden legt hiervan
wel voldoende getuigenis af en hoe men herhaal-
deiyk gelegenheden onbenut aan zich heeft laten
voorbijgaan, welke toch belangryk geldeiyk pro
fijt hadden kunnen brengen Men denk* o a. aan
de berekenlngskanaen voor converslemogeiykhe-
den en hoe thans Parochiekerken en andere ka
tholieke instellingen nog vaak gebukt gaan onder
de hooge rentelasten van oude 5%, Ja misschien
nog wel B procent leeningen.
Afgezien van de direct aanwijsbare voordeelen
moet ds stichting van een Kerkdijken Flnancie-
rlngs Raad als kern lichaam ook bet Kerkelyk
credlet zeer ten goede komen.
Als metr daarmede vooreerst zal afleggen zijn
ongelukkige, hulpbehoevende houding', welke naar
voren schijnt te moeten treden aoodra kwesties
net geldwezen raken, zal men hiernaast tevens
de verwachting kunnen koesteren, dat voortaan
by proposities aan het beleggend publiek meer
zakeiyke begrippen bun Invloed zullen doen gel
den Wanneer thans overwegingen van religieuzen
aard bijna geheel den doorslag moeten geven by
het sccepteeren van Kerkelijke obligation, leder
emlsslehuls uit eigen ervaring weet, hoe de ge
gadigden felteltjk gerequlreerd moeten worden uit
allerlei kringen behalve uit die van nuchtere
eroote zakenmenschen. zullen deze laatsten daar
in eerder betrokken kunnen worden als zij de
stellige overtuiging krijgen, dat hun begrippen
ook toepassing vinden by de financieels trans
acties van deze eeldvoekenden Dan zullen de
uitgiften van leeningen ten laste van Merkelijke
organisaties, gesa net ion neerd door een Raad, ook
den toets van belegzlng'vibjeet in vergelyklng
nvt nndere geldnemera kunnen doorstaan. En
gezien van de rtjde van het publiek, zal drt al
thans de nekerheld hebben dat voortaan In de
proepectl geen voorstelling van feiten gegeven
wordt, welke zelfs op eesentleele punten soms
grove onjuistheden. Ja onwaarheden bevat.
De hieruit voortkomend/1 boogere waardeering
van Kerkelijke leeningen zal het verder mogelyk
maken gêleldeltjk den achterstand bij andere
geldncmers In te halen, welke steeds grootere
vormen aanneemt Waar thans op de kapitaal
markt leeningen van het vier procent rente-type
aan de orde zyn. waagt blijkbaar geen enkel
-missiehuis zich aan de uitzift, van eenige Ker-
kelllke van zelfs ben half procent hoogere rente.
Heel begrypeiyk trouwens, nu de 5 pCt. leeningen
van de beste parochiën het In de markt ook
niet verder dan tot ca 98 pCt kunnen brengen.
Als tweemaal in het jaar In de kerken gelde-
lyke steun wordt gevraagd voor de arme p«-
lochlén. gelooft men dan niet, dat menigeen by
dere en andere collecten vrijgeviger zou zyn,
indien hy de gedachte van zich af sou kunnen
zetten, dat hij waarschijnlijk water blijft dragen
naar een mandje?
Wat de samenstelling van dezen Kerkeltjken
Elnanclerings Raad betreft, val de te aanvaarden
werkkring zelf ultwysen. welke soort deskundi
gen daarin zitting behoeven. Doch Ik memoreer,
dat het ml) uiterst ongewenscht voorkomt, zoo
een dergeltjk instituut door de opname van per
sonen direct of Indirect gelieerd zou worden aan
eenige katholieke Instelling of firma. Het strikt
vertrouwelljke en ontmrturilge karakter dst hier
geheel moet voorzttten en waarop vaak een be
roep zal moeten gedaan worden, de absoluut on
afhankelijke positie welke men dient In te ne
men. treedt myns Inziens een andere opvatting
In den weg.
Tenslotte nog dit. Bij het eerste ontvouwen
van mtjn denkbeeld een Jaar geleden, heb Ik on
gevraagd uit allerlei kringen der katholieke sa
menleving betlilrtngm van Instemming ontvan
gen Gaf dit mtl eenerzllds de voldoening en over
tuiging. dat Ik een vraagstuk had aangeroerd
naar welks onloaslng door velen dringend gezocht
werd, anderzijds wil Ik erop wUzen. dat voor een
goed eindresultaat een dergelijke gedachte ver
der dient voorgestaan en gedragen te worden
door de Parochiale Kerkbesturen, de Klooster
orden de Stichtingen zelf, door niet alleen de
noodzakelijkheid der oprichting tn te zien doch
door Ml het Kerkellfk gezag ook op de daad aan
te dringen. Want ulteindelijk kan het Initiatief
tot de stichting van een dergeiijken Raad uit
sluitend in handen van het Nederlandsch Epts-
cooaat berusten.
De wetenschap, dat alleen een allerwegen ont
waakt besef van het bestaan rener groote leemte
het door m|j voorgestane denkbeeld zal kunnen
dienen en tot zyn verwezenlijking bijdragen,
heeft m|J dan ook doen besluiten, thans mijn
inleidende gedachte onder het oog van een meer
vertakten lezerskring te brengen.
FELIX westerwoudt
Naby den Nolledyk Is Vrydag het Duitsche
ss. „Passat” dat op weg was van Antwerpen
naar Hamburg, op een paalhoofd gevaren.
Sleepbooten uit VUsslngen zyn ter assistentie
aanwezig. Nadere byzonderheden ontbreken
nog.
deel schuld, da-d-onze mobilisatie veul minder
In orde was, dan onze oorlogswlnstmakery I
Pas op, Dré. ge lopt weer uit de rils. Hoe
mokt 'nen mensch z’n vyaanden. amico? Da
doet-le, zonder ’t zelvers te weten.
Ge krygt oew meeste vyaanden as ge
hard en serieus werkt!
Waant de man die da doet, hard en ernstig
sappelen en ploeteren, dia brengt ’t alty tot
lets. Altyi Die da teugensprtktJs ’nen lulérlk.
En d’n man. die 't tot iets brengt, die is by
z’nen „evennaaste” d’n kwaaie pier!
t Sprlkwoord: „d’n perfeet is in z’n eigen
laand nie geéerd”, is nie vanselvers in
de weareld terecht gekomen, amico. Evenmin
as de uitdrukking: „de verrajers slapen nooit,”
Deus sprlkwoorden zyn de resultanten van
de kwaaie eigenschappen, die in alle menschen
zitten: Maar veural van die eigenschap: dat
d’n werker, die t tot iets brengt, teugenge-
werkt mot worren en onttroond!
Vandaar ok, da meestal d’n werker z’n brood
goed verdient, maar d’n Judas op d’n troon sit.
Heel de weareld weet t, iedere mensch weet
't veur z’n eigen: d’n werker, d’n energieke
werker van d’n weareld. ia: d’n Duts!
Hoe kan ’t aanders, dat le er „d u s” on
der mot? Da’s nouw eenmaal 'n natuurwet die
*t menschdom beheerscht. *t Is dan heelemaal
gin toeval, as ge de zaken zoow ziet, da
Duitschlaand in den weareldoorlog op moest
trekken teugen de geheele overige weareld.
Waant,
de man die werkt, mokt vyaanden!
Nen buitenlaander komt daar de boel
braand steken
De rest op de weareld gnuift envoert
een operette-proces op. om de braandstlchtery
goed te praten.
Ik ben ginnen Duitscher!
Ik ben Nederlaander. Zelfsmaar"....
Brabaander I Maar over da-d-operette-
proces hè’k m’n eigen toch geschaamd, veur
de judas-bacil. die t menschdom zoow grof
maakt!
De Volkerenbond knoeit al veftlen jaren aan
nen vredes-oorlog.
Wa nie luktl
kanton Zwolle, overeenkomstig den
dezer gemeente.
Nu het arrondissement ARNHEM niet
wordt uitgebreid met het grootste deel van het
arrondissement Zutfen, is er alle aanleiding
bet kanton Tiel. in stede van by het arrondis
sement Arnhem. Deze gewijzigde indeeling
brengt echter mede, dat de gemeenten Llen-
den, Kesteren en Dodewaard weer worden on
dergebracht by het Kanton Tlel en niet meer
bij het kanton Wagenlngen, waarheen zy zou
den gaan alleen omdat Amhemalsarrondisse-
ments-hoofdplaats gemakkelijker is te berei
ken dan Utrecht (waarby het kanton Tlel aan-
vankeiyk werd ingedeeld). Dit strookt met den
wensch der drie genoemde gemeenten.
De overbrenging van het kanton Tie! naar
het arrondissement Arnhem brengt anderzyds
mede, dat eenige gemeenten in plaats van by
het kanton Tlel worden gebracht by andere
kantons, te weten: Haaften en Waardenburg
by kanton ’s-Hertogenbosch en Beuslchem
Buurmalsen. Beesd, Dell en Geldermalsen naar
kanton Utrecht. Ook dit strookt In het alge
meen met het verlangen der betrokken ge
ledere mensch hee z’n vrin-
len en z’n vyaanden.
1 Is misschien ’n vrimdsor-
begin veur m’nen brief van deuze week, die
ouwe spreuk hierboven, maar vrlmdsortig of
nie. 1 ia “n begin en ik kan 1 gebruiken veur
m’nen brief, die Tc oew schryven gaat.
Waant k heb „zo’n veurgevoel” (zouw Trui
*8gen>, da’k na de leste gebeurtenissen m’n
bchtje 'ns by oew op kom steken amico over
d® weareldpoiitiek van deus moment Waant.
as ik me-n-elgen nie al te steuvig vergis.
dan staat t er mee de zieke weareld die
Uidende is aan politikirium-tremens minder
broerd veur, dan da ge zoow op t eerste ge-
®cht zeggen zouw. Ze zit vol mee pushen en
korsten van de koorts, naar myn gedrak. En
kblken soort van uitslag, da's by Trui ok
•JW. bewijst alleen maar, dat de elgeniyke
«lekte aan t wegtrekken is-
M*ar ik loop m’n eigen nouw heelegaar
teuruit.
/k Zee: ,JcücL.
«n vyaanden” I
En as ik aoow by d’n enkelen mensch begin,
dan is da gin toeval heelemaal.
Zoow ingewikkeld en zoow groot, zoow onen-
öl8 en zoow machtig as de heele weareld in de
lerkleinste kantons behoorde, zou blyven wor
den waargenomen door een van de kanton
rechters te Rotterdam.
Herstel van het arrondissement Dordrecht
brengt mede, dat het kanton Gorinchem weer
terugkeert tot dit arrondissement. In verband
daarmede is het echter wenschelyk de gemeen
ten Lexmond. Hel- en Boeicop en Everdlngen
(afkomstig van het op te heffen kanton Via-
nenl In te deelen by het kanton Utrecht en
niet by het kanton Gorinchem, omdat anders
de afstand naar de arrondissements-hoofd-
plaats grooter wordt dan noodig is. Ook dit is
in overeenstemming met den wensch der drie
genoemde gemeenten.
Tevens wordt het kanton Zakndam weer in-
gedeeld by het arrondissement haart.™
waartoe het ok thans behoort-
Eindelijk worden nog de gemeenten Maar-
heeze en Hooge- en Lage-Mlerde (afkomstig
van de op te heffen kantons Weert en Olr-
Khot) op haar verzoek in plaats van by het
kanton Eindhoven ingedeeld onderscheldenlyk
Ter tegemoetkoming aan de wenachen van de
gebruikers is de voorwaarde dat een machti
ging tot het vereenden van ongefrankeerde ant
woordstukken slechts wordt verleend Indien ten
minste 500 poststukken met antwoordstuk tegefj
lyk worden verzonden in het binnenlandsche
verkeer vervallen.
In verband hiermee worden voortaan alle
machtigingen voor onbepaalden tyd verleend.
In het verkeer met Ned-Indl« blyven de be
staande bepalingen van kracht.