dynamiet en pacifisme
I
u&Aaal uan den dag
ZADELHOFF
11'41
DE KLEINE ANNIE EN HET SPOOKHUIS
8.23
I
GELDERSCHE
ROOKWORST
MERK
Vermoedens
Alle abonné’s ongevallen
Trein
MAANDAG 23 OCTOBER
ALFRED NOBEL
De Nobelprijzen
ich
Alfred Nobel
Een vulkaan in de
sneeuw
N
Van stad tot dorp
Jonge atoomsplitsers
DOOR ANNA K. GREEN
Een herdershond als
stierenvechter
Een inbraak bij den
president
Gevaarlijk jacht*
avontuur
Honderd jaar geleden werd de
groote ingenieur te Stockholm
geboren
HET GEVAL
LEAVENWORTH
k f
-X ---
MÉ?\ IP
^AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
INDERDAAD IETS FIJNS
PRABtflAvArMVALKEnBURG'S
mLEVERTRAATI
T-LEEUWARDEN*
4
t
•-'V yvc
Want behendig
op
Deze
Een
In
vanmorgen?” vroeg
lelijke
IN,
-c. 4
*ng
•DC
•DC
an*
ang
ang
ang
ang
ang
n
uni
heeft
10-ja-
Sherlock Holmes of een Karl May noodig
om hem In zijn schuilhoek te snappen.
wat
den
rge-
toms
oordt
uur,
peeJt-
van
de
ieten
e....
van
Ro-
zma
A.
reur
cto-
ver-
rar-
zün
In
1865 op-
het
:er
Ge-
een
iden.
Ik antwoordde ontwijkend en zü haastte slch
de kamer uit om het huis te gaan sluiten. Ik
wachtte even op haar, maar zü kwam niet meer
terug. Zü was waarschijnlijk bang om zich te
verraden en was maar naar boven gegaan. Dit
verheugde mjj ten zeerste, want ik moet be
kennen, dat ik dien avond alleen maar naar
rust verlangde en ik verschoof de zorgen tot
den volgenden dag. Zoodra het onweer voorbij
was, ging iknaar bed en viel spoedig in een
vasten slaap.
zeggen.”
wil."
„Je zult je betrek -
ft we
ach-
een
1 Uit
zün
esef-
eren
r we
een
i ronds
oerlng
Minis*
haar
afdbe-
J. A.
Jr.,
3chie-
uiem,
Idme-
a ge-
zUn
jhr.'
orck
i In
atTkropen voorbij; eindelijk sloeg het
Juist bij den laatsten slag werd er
ar van de binnenplaats geklopt. Een
ende de keuken binnen en riep met
h: „O. mevrouw Belden! Vader heeft
Kom gauwl”
'Olks-
naal"
schei:
derr-
u naar
e-Com-
allsten-
den.
n met;
n.
Dem
dheid
de
imen-
erva-
üheld
t be
leden
i der
ver
is in
este-
van
i;
rzie-
□zen,
;ebo-
Itne-
voor
S te
over:
den?"
ïlsme,
eceptie
loofd-
i ge
er van
t voe-
üiiimiiniiminiini^7jRj4 PERL 0
iiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiimNiiiiniiiiiminiiiiiiiHiiiiiiiiiiiHc
Het dl
man, die
Ze reisden vhe
Niet zelden ws
het jonge meisje, wier lieftallig gelaat gaande
weg een onultwischbaren Indruk op den Jongen
man maakte. Zü en- All gingen weldra vriend
schappelijk met elkaar om; ze begrepen elkaar.
„Vind je het niet vreemd?” vroeg ze eens,
toen ze op een Kasselboot '■van Dover naar
Calais stoomden, „dat dit alles zoo moest ge
beuren? Als ik niet op een bananenschil uitge
gleden en gevallen was, zou ik je nooit gekend
hebben.”
Drie jaar na hun eerste kennismaking wer
den se man en vrouw, maar niet dan nadat op
haar uitdrukkelijk verzoek haar vader hem als
'P£ COMMISSARIS WEET NATUURLIJK
\oHDE KN/ER MTED^TnIK^MTEN
\WES7EN VAN DE STAD'DE RECHTER WAS
VOCH EEN MIJL NN OOSTEN AAN'7 VISHrlM
bl MENXHEN SCHIJNEN76 DENKEN DAT
LATEN WE NAAR ONZE BOOT GAAM. OP
VOCK HAAR T76N RECHTER
Captain Ritchie, die in Kenya gestatlonneerd
is als hoofd-jachtopziener, beleefde een onaan
genaam jachtavontuur bü de poging een booa-
aardigen rhinoceros, die den menschen vrees aan
joeg, uit den weg te ruimen. Toen Ritchie naar
het dier zocht stond het plotseling op een
afstand van 8 voet voor hem en viel verwoed
op«hem aan. Ritchie schoot tweemaal en sprong
op zU. HU kwam echter te vallen en het woe
dende dier stiet hem met den kop-ongeveer 10
voet verder. Tenslotte wilde het toeval, dat
Ritchie iets vond, om zich achter te verber
gen en de rhinoceros stormde in vollen galop
over hem heen, gelukkig zonder hem te raken.
Toen Ritchie opstond vond hU het dier on
geveer 200 meter verder, en het was dood.
„Je hebt rust noodig, m’n jongen, je bent een
beetje overspannen. Ik moest, dunkt me, den
dokter maar eens laten komen."
,jk ben zoo gezond als een vlsch, maar u
begrUpt me niet; nog eens, moeder, ik mankeer
niets. Nu ga ik even uit. Tot straks.”
„Ga Je naar ’t kantoor?”
„Dat weet ik nog niet.”
All zette z'n hoed op en ging de deur uit.
Z'n moeder schudde het grUze hoofd en ^eek
hem bezorgd na.
Buiten gekomen, wandeld All Bums met lich
ten Step verder. Aan de gevolgen van z’n „spü-
goed vernietigd zün. Ik heb den wensch van
Mary vervuld en niemand zal mU kunnen la
ken." Ik wachtte niet langer om nog meer te
hooren.
Toen ik thuis kwam, keek ik allereerst of de
zwerfster geen misbruik had gemaakt van mün
afwezigheid om het huis leeg te stelen; daarna
ging ik naar mijn slaapkamer om eens naar de
bewuste doos te kijken. ZU was van blik en zorg
vuldig afgesloten. Haar gewicht overtuigde mü
er van, dat er alleen maar papieren in waren,
waarover mevrouw Belden mü gesproken had;
ik zette de doos onder mijn beo en ging toen
weer naar het salon. NauwelUks zat ik en had
een boek genomen, toen mjjn gastvrouw binnen
kwam.
„Wat een avond I” riep zü uit, terwijl zU haar
hoed afzette. „Het weerlicht en er staat een
huis in brand. Het is vreeselUkl Ik hoop dat de
eenzaamheid u niet te zwaar gevallen is. Ik had
een afspraak, maar ik dacht niet dat ik zoo
lang zou wegblUven.”
:hzelf besloot hü zich naar het
i te begeven. Voor het paleis
staat altijd een schildwacht. Bovendien zijn
daar nog de muren en hekken, die men moet
M- Athene had de jonge, veelbelovende Hen-
ric Aleksandras geld noodig, en hü besloot in
deze behoefte door diefstal te voorzien. Na rUP
beraad met sdc
regeerlngspalffls
De mlnut
acht uur.l
aan de del
jongetje i
schelle steg
een aanyU
DERDE HOOFDSTUK
De verdwenen getuige
„Mijnheer Raymond I”
MUn naam werd zacht en voorzichtig ultge-
sproken. Dat deed mU ontwaken en ik richtte
L mU op. Het werd al dag en zoodoende kon ik
in de opening van de deur, die naar het salon
leidde, het gezicht van de bedelares onderschel-
I den, die mevrouw Belden den vorigen avond
had binnengelaten. Ik was boos en wilde haar
dan ook wegsturen, toen zü tot mijn groote ver-
basing een rooden zakdoek uit haar zak haalde.
De zwerfster was F!
l .Jjeee dit,” zei hü vlug en gaf mU ’n briefje.
Zonder verder iets te zeggen, ging hü uit de
kamer en sloot de deur achter zich. Ik ging
haastig naar het raam en bij het eerste licht
van den dag las ik de volgende regels, die haas-
I tig en slordig waren neetgeschreven
ZU is hier; ik héb haar gezien in de kamer.
- die op het bUgaande plan door een kruisje is
aangegeven. Wacht tot acht uur en ga dan naar
boven. Ik zal wel een middel vinden om me-
vouw Belden uit huls te lokkeri,
BU het briefje was deze teekening.
City gereisd.
het vrije Engeland,”
zenuwachtig z'n das
vast te maken, „en
beien” dacht hU niet. Op t oogenblik was hU
vrU- Wat later zou gebeuren, was van later
zorg. Vandaag was hü vrü, zoo vrü als een
vogel in de luchtl
Welgemoed wandelde hU dus verder, toen hU
een jong meisje tegenkwam, wier voorkomen
hem trof door haar zelfbewuste houding, haar
knap gezicht en vrlendelUken oogopslag. AU zelf
was wat men een knap jongmensch noemt.
Misschien zag het meisje dit ook, toen ze „en
passant" een blik op hem wierp. In elk geval
zag ze op dit oogenblik niet de bananenschil,
die de een of andere etende wandelaar daar had
neergeworpen of laten vallen. ZU trapte er op,
gleed uit en viel, zoo lang' als ze was op den
grond.
All haastte zich haar te helpen. HU beurde
haar op, maar kwam tot de bevinding dat te
zich niet op de been kon houden. Ze had haar
miimunmm.
[mvnheer m*
WH7 HET WAAR-
SCJWNUJK M T DE RLM
\TER OrEft IETS AAN 7
PlEREREN HAi EN EA
EEn E/ND AAN bE I
\61AAKT NEE£T^/
bij een breuk van
'been of arm
passeeren voor men de brandkast bereikt, ver
der moet men het personeel en andere huis-
genooten ontloopen.
Maar door deze hindernissen liet Aleksandroe
zich niet storen. HU voelde er ook niets voor
's nachts uit zUn bed te komen om de zaak op
te knappen. Liever ging hU 's middags. BU
klaarlichten dag klom hU dus over de muren,
wrong zich door hekken en was binnen, waar-
bU men nog in aanmerking moet nemen, dat
hU de hoogte verkeerd had berekend $n ergens
met een luiden gil van een schutting plofte.
Maar niemand stoorde hem. De wacht was
juist bezig met de siësta. Henrlc nam mee wat
bU dragen kon, wandelde door de voordeur na*r
bulten en ging ’s avonds uit.
Van buurtbewoners vernam men later, dat
Aleksandroe de dader was. De jongeman zelf
heeft zich op den Balkan verstopt en er zal een
zUn
Velen dachten,
Zuiver om behc
Zoadat thans een
ken, toen Ik mUn lucifer liet vallen. Ik betreurde
mün onhandigheid, maar ik was vastbesloten
om op goed geluk te tasten naar wat ik gezien
had; ik stek mUn arm In het gat en haalde er
het voorwerp uit, dat mUn nieuwsgierigheid had
opgewekt. Het was de doos! Ik was tevreden
omdat ik mU niet te vergeefs had Ingespannen,
en mUn eenige gedachte Was. zoo gauw moge-
Ujk weg te komen, om nog vóór mevrouw Belden
thuis te zUn- Zou dat mogelUk zUn? Dan zou ik
haar voorbU moeten loöpen. Zou zU mU dan niet
herkennen? Ik dacht dat het wel de moeite
waard was, het te probeeren.
Ik bereikte den grooten weg en stapte flink
door. Een poosjp liep ik zoo zonder iemand te
ontmoeten. Maar plotseling stond ik bU een
bocht van den weg tegenover mevrouw Belden
die, midden op den weg staande, achterom keek.
Eenlgszins in de war liep ik schichtig voorbU.
omdat ik bang was dat zU mU aan zou hou
den. ZU liet nTU voorbU gaan zonder een woord
te zeggen. Verbaasd omdat zU geen notitie van
mU had genomen draaide ik mjj om en begreep
oogenbhkkelUk de reden van die eigenaardige
houding. De loods stond in brand!
Kort, geleden is er te Londen een büeenkomst
geweest van natuurkundigen uit geheel Enge
land. waarbU de beroemde lord Rutherfouj en
de nestor der Engelse he physica, de 82-jarige
Sir Oliver Lodge, tegenwoordig waren. De voor
naamste bedoeling der vergadering was de hul
diging der jeugdige geleerden, wier leeftUd ge
middeld minder dan dertig jaar is. Sir Oliver
Lodge merkte op, dat deze jonge mannen in de
laatste achttien maanden meer tot de kennis
van het atoom hebben bUgedragen, dan dege
nen. die zich met de studie in kwestie de voor
bijgegane vUf-en-twintig Jaar hebben bezig
gehouden. „Als we bU de 5 millioen wolt zUn
aangeland,” zei lord Rutherford, „dan zullen
we ieder element kunnen ontbinden.”
leder mensch wtiagt graag een kansje,
leder meent zich steeds wat mans,
Ook al heeft een buitenkansje
Inderdaad geen schijn van kans!
Want een kans is gauw verkeken
Sn het is ook teer gewoon,
Bij üw kansje ziet een ander
i Juist zijn eigen kansje schoon!
f Velen dachten met strapèrlo,
ËOf zegt u soms straperló?
Want d^ uitspraak en de winstkans
f Schijnen allebei zoo-zoo,
kijk het gaat hier
endigheid,
--- ccn prachtigsjcansje
Bij dit spel geen twijfel lijdt!
Want behendigbij zoo’n vleitaal
Is het toch nog steeds je ddt,
■ËDat geen mensch zijn eigen krachten
Ooit behendig onderschat!
't Is ook inderdaad gebleken,
Dat behendigheid ook hier
Wel bestond.maar toch voomaam’lijk
Aan den kant van den croupier!
Daarom is het spel verboden!
Dit beduidt nu op z’n minst.
Voor dengeen, die moet verliezen.
Voor dit keer: zijn eerste winst!
- MARTIN BERDEN.
(Nadruk verboden)
'teleHOOR
WETEN H/E 7 EENS
OF H'J VERDRONKEN
M1EB JE DAT GEHOORD
JVA N WNNEER NACK'
VRJ HEEF7 LOü OOLcARS
\uiTG6UWE0.AAN HETfL
I7HHH7/NOFH KAN6EH
WEIKE TOT OPHELDERING
T(jEVAL LEIDEN^,
Een Amerikaansch viegenler is er in ge
slaagd, een serie merkwaardige luchtfoto's u.
Ik snelde toe; mUn gastvrouw leek erg in de
war.
„Een arme houtzager heeft een aanval ge
kregen,” zet zU, „en nu komt men mij balen.
Wilt u als het u blieft op het huis passen terwijl
ik weg ben? Ik zal zoo gaitw mogelUk terug
komen."
En zonder mUn antwoord af te wachten,
nam zU haar omslagdoek van een stoel en volg
de den jongen naar bulten. Oogenblikkehjk
heerschte er een doodsche stilte in huis. Ik voel
de een vage angst over mU komen. Het leek mü.
alsof ik niet de kracht zou hebben, om uit de
keuken te gaan en de trap op te loopen. En
toch verlangde ik er naar, de waarheid te we
ten.
Toen ik eenmaal op de trap stond, verdween
mijn angst en maakte plaats voor een groote
nieuwsgierigheid. Ik opende de deur bovenaan
de trap en stond in een rujme slaapkamer,
klaarblijkelijk die van mevrouw Belden. Ik liep
naar de deur die toegang gaf tot het vertrek,
dat op het plan van F. met een kruisje was aan
gegeven. Ik luisterde scherp. Er kwam geen ge
luid uit de kamer. Ik draaide den knop om en
wilde naar binnen gaan, maar de deur was op
slot. Ik keek door het sleutelgat, maar zag niets.
Toen herinnerde ik mU, dat ik op het plan ge
zien had. dat er aan den anderen kant van de
trang nog een tweede deur was. die toegang gaf
tot ditzelfde vertrek. Haastig liep ik om. Ook
deze deur was op slot.
bU verlies van 'll
anderen Vinger
Uitvinding van explosieve stoffen. Hun cl.;
lucces behaalden zU in 1862, toen Alfred 'een
dosis nitro-glycerine maakte, welke aanleiding
werd tot de oprichting van een fabriek voor
Ik begreep dat die brand mUn werk was: de
lucifer die !k had laten vallen, was er de oor
zaak van. Ook ik keek naar de vlammen die
hoog oplaaiden. Dit schouwspel boeide mU zoo,
dat ik èr mevrouw Belden door vergat. Maar
plotseling hoorde ik haar halfluid in zichzelf
mompelen: „MUn hemel, dat was mUn "bedoe
ling niet. Toch ben ik blU dat de papieren voor
AR- f LR BEDRUP MAAR N/E7 DA 7ZE AUE- 1
'E REUJ 'MAAL INDE VERkEEWE RICHTING N>EKEa\
ZJE ZEGGEN ALLEN DA TZ'N (3007 TEN WÈy\
TEN VAN DE STAD M VASTGELOOPEN MAAR
H'J GING IN (MSTELIJK6 RKH7/NG VISSIREO
SAKKERUZO7, /H ZOü WEL EEN) WHlEA
WETEN, OF OF COMMISjARIS DATWEEl
voor zUn geweten, lUkt ons een ietwat fantas
tische veronderstelling.
Nobel was het type van wat wij populair noe
men: de zwerver. Geen zwerver der wetenschap,
maar een man, die reeds als jongen van zeven
tien jaar er op uit trok, gedreven door de weten
schap en den reislust. Allereerst trok hem Ame
rika aan. dan Rusland, yaar hU verbleef tot
na den Krim-oorlog. Dan volgt FrankrUk, waar
1»U op aanbeveling van Napoleon III een ton
^|jps krUgt van een bankier.
Het ging vlot, maar spoedig kwamen de be
zwaren in den vorm van klachten over de ge
varen die zUn fabrieken temidden van andere
hulzen opleverden. HU fabriceerde toen op het
water. Een boot was zUn laboratorium en zUn
fabriek. En zUn gevaarlijke boot trok zeer de
aandacht op het Malarmeer. ^>e Duitschers.
minder angstig uitgevallen, bouwden een fabriek,
waarvan Nobel de leiding kreeg en zoo volgde
de verdere reeks. Het liep intusschen niet zon
der ongelukken af. Een paar fabrieken, onder
andesa—d»-Dultsche, zUn in de lucht gevlogen.
Enkele ernstige ontploffingen van scheepsladin
gen en zelfs een ontploffing in de bagage van
Nobel in een Amerikaansch hotel deden de we
reld opschrikken en spoedig weigeren alle ha
vens het dynamiet den toegang
Een merkwaardige bUzonderheld vinden wfe in
het feit, dat de secretaresse van den grooten
uitvinder.... Bertha von Suttner was. de
warme pacifiste, schrUfster van .De Wapens
neer”, die. naar men. niet ten onrechte ver-
moedehjk. aanneemt, Nobel heeft overtuigd van
het belang van een vredesprUs. Van zUn dyna
miet hangt Inderdaad de vrede niet af. De
menschheld vocht reeds eeuwen voordien. En
hoe! Daarom gunne men Nobel den eeretitel van
nobel pacifist.
||38 1
Ik stak er een aan; hü was al opgrtirand
eer ik de plaats had kunnen ontdekken, waar
de doos stond, daar ik niet wist waar ik precies
moest zoeken. Toen eerst besefte ik de moellük-
held van mün taak. Mevrouw Belden had op
baar gemak het gedeelte van de loods uitge
vocht waar zü haar doos zou verbergen; ik daar
entegen had niets, waarop ik mün onderzoek
kon baseeren en ik zou heel wat lucifers noo
dig hebben. Ik verbruikte er inderdaad een aan-
zienlük aantel. Met op één na den laatsten
lucifer ontdekte ik, dat een van de planken van
den vloer een beetje uitstak. Ik had nog maar
één lucifer! En ik moest de plank weghalen,
onderzoeken wat er ondei lag en, als de doos
daar lag. baar wegnemen. Ijc wilde mijn laat
sten lucifer niet verspillen en knielde daarom
in het donker neer om de plank te onderzoe
ken. Zü was niet vastgespükerd.
De drukte er met mün volle gewicht op, trok
haar naar mü toe en gooide haar opzü Toen
•tak ik mün laatsten lucifer aan en keek in het
Kat. dat ontstaan was. Onderin zag ik iets
•en steen of een doos dat ik juist wilde pak-
de vereekeriagzvoorwaarden tegen Z bU levenslange gebsele ongeschiktheid tot werken door Z 7</J bU een ongeval met Z 9C/1 bij verlies van een hand Z 9C o« verlies van een
SngevaUen1 veraekèra voor een der Volgende ultkeertagen T öUUU,verlies van belde armen/belde beenen at belde ooged I □(/.-doodelUken afloop I een voet of een oog I duim of wijsvinger
te hooren loopen. Zeer opge-
weer naar bed; te zelf der tüd
echter was ik zeer opgewonden bü de gedachte
dat ik weldra het meisj^ zou zien, dat, zooals
Ik alle redenen had om te gelooven, het geheim
van den moord op münheer Leavenworth kende.
Tevergeefs trachtte ik weer'in te slapen en ten
slotte gaf ik het maar op en bleef liggen luis
teren naar het ontwaken van het huis en zün
omgeving. P. had de deur achter zich gesloten
en ik hoorde mevrouw Belden dus niet naar
beneden komen. Maar duidelük hoorde ik haar
kreet van verbazing, toen zü zag dat de keuken
leeg was en de bedelares gevlogen. Een oogen
blik was ik bang dat F. een stommiteit had uit
gehaald door zoo met de stille trom te vertrek
ken. Den vorigen dag had ik mevrouw Belden's
karakter goed kunnen bestudeeren en het ver
baasde mü dan ook heelemaal niet, toen ik
haar in de aangrenzende kamer hoorde mom
pelen: .Arme vrouw, zü heeft goo lang in de
vrüe natuur geleefd, dat zü t niet heeft kunnen
uithouden om een heelen nacht in huis opge
sloten te zitten.”
maken, toen hü over het vulkanische eilandje
Whakari vloog, het „witte eiland” van Cook,
dat op een afstand van 65 K.M. van de kust
van Nleuw-Zeeland ligt. De foto's bevestigen,
dat er een nieuwe vulkaankrater ontstaan la.
Ten einde uit de gassen van dezen vulkaan
zwavel te winnen, waren op het eiland instal
laties gemaakt door een maatschappij, welker
employé’s echter bü een gewe'dige uitbarsting
In het Jaar 1914 tot den laatsten man hex
leven verloren. Later is het bedrüf overgeno
men door een Engelsche kapitealgroep, maar
ook deze onderneming heeft verleden jaar de
werkzaamheden gestaakt, nadat bü een nieuwe
uitbarsting het zeewater in den nieuwen krater
was binnen? edrongen.
Krater op den 2250 M. hoogen berg
Ngauroehoe, stoot onophoudelük dampen en
gassen uit. Volgens de foto's is de werking van
den vulkaan nog al onschuldig, wat echter
slechts Is toe te schrüven aan den sterken
sneeuwval. De vulkaan is een deel van het Na
tional Park.
Twee mannen, die bü een dorp in de nabü-
held der Duitsch-Boheemsche stad Relchen-
berg door een stier aangevallen werden, zün
door een dapperen herdershond gered. De woe
dende stier wierp een der belde wande'aara
tegen den grond en toen zün kameraad hem
te hulp wilde komen, werd ook hü door het
beest op de horens genomen en op den grond
gesmakt. Belde gewonden waren er niet levend
afgekomen, als niet plotseling een herdershond
den razendfö stier had aangevallen. Er ont
stond een gevecht op leven en dood. Op het
hulpgeroep der beide mannen kwamen de
dorpsbewoners aangesneld en met vereende
krachten gelukte het den stier te overmees
teren.
Beide mahnen hebben zware verwondingen
opge'oopea. De herdershond moest afgemaakt
worden, daar de stier hem doodelük gewond
had.
p 26-jarigen leeftUd liep AD Burns gevaar
f I een monomaan te worden. HU had een
grief en die grief nam dagelUka in hevig
heid toe. ZU stoorde hem In z’n denkvermogen,
gaf hem een averechtschen kük op de zaken,
oefende een verkeerden Invloed uit op z’n ka
rakter en dreef hem tot een donkere wereldbe
schouwing. Hü begon een menschenhater te wor
den. En waarom dat alles? Omdat z'n nachts
merrie trein 8.23 w^s. Met den trein van 23
had hü nu al elf jaar van het Noorderstation
in de voorstad naar de
„Ik ben een zoon van
mopperde hü. terwül hü
aan z'n boordje trachtte
toch ben ik veroordeeld om eiken morgen dien
vervl.... trein van 8.23 te halen. Vrüheid? Een
mooie vrüheid!”
Om 7.30 stond AD eiken morgen op, waschte
en schoor zich, gebruikte haastig z'n ontbUt.
holde naar het station, rende het perron op
en sprong In een derde klas rookcóupé, meest
wanneer de trein zich al In beweging had gezet.
Hü had een vreeselüken hekel aan den trein
en kon het perron niet luchten of zien. En als
hü nu en dan maar eens een leegen coupé trof.
Maar neen, z'n coupé was altüd propvol met
menschen, die evenals hfl tot die verwenschte
sleur waren veroodeeld.
Op een zonnlgen morgen, midden In den zo
mer, kwam All's moeder, als naar gewoonte, in
z'n slaapkamer om h;m te wekken. Meestal
moest ze hem wakker schudden.
$Het Is half acht!” riep ze.
De zon scheen vroolljk door 1 venster; in
den tuin, laag in den boom, zong een vogel.
Zelfs een luilak zou dien dag vroeg opgestaan
zün, maar All, ofschoon geen luilak, dacht er
niet aan. HU wilde dien dag eens vrü zün. Z'n
opstandige geest teekende verzet aan tegen den
dwang trein 8.23 te halen. De trein kon voor
zün part naar den drommel oopen! Hü zou
dien dag maar eens niet naar ’t kantoor gaan
en nog een uurtje In bed blüven om z'n onaf-
hankelükheld te toonen. Daarna zou ifü op z'n
gemak opstaan; dan kon hü nog zien of hü
naar 't kantoor zou gaan of niet.
Een kwartier later kwam z'n moeder weer
bü hem en schudde hem flink heen en weer.
„'tls kwartier vóór acht. Wat mankeert Je
toch?”
All rekte zich geeuwend uit. „Ja, ja, ik sta
dadelük op.”
„Je zult trein 8.23 missen.”
Toen hü den door hem zoo gebeten trein hoor
de noemen, werd hü woedend.
„Ik walg van trein 8 23. Laat hem voor mün
part derallleeren of omvallen.”
„Wees nu niet dwaas. Je weet dat je hem
halen moet.”
All's moeder verliet het slaapvertrek, terwül
ze zich afvroeg of haar zoon zich misschien wat
overwerkt had.
Om 9 30 zat hü op z'n gemak te ontbüten;
hü gevoelde zich vroolük en opgewekt.
„Wat mankeert jou toch
z’n moeder.
,Dleti"
„Wat zal Je patroon wel
,HÜ kan zeggen-wat hü
ZU schonk hem thee In.
king verliezen.”
„Het kan me niets schelen. Ik vertik het om
eiken morgen met dien verwenschten trein van
8 23 te vertrekken. Ik ben die slavernü^Doede
Ik wil toonen dat ik een man ben.*
„Je betrekking verliezen, dót zal je.”
„Dan zal Ik wel weer een andere krügen. Ik
heb voorgoed m’n-bekomst van 823 en alles wat
daarmee In verband staat. Som? heb Ik lust
pre onder de locomotief te werpen.”
enkel verstuikt.
Goede raad was
hier duur, maar
All Burns was 'n
jonge man die
gewoon was snel i
in te grüpen. Hü
hielp haar naar
den kant van den weg. gaf haar een steuntje
en stuurde een toekükenden jongen uit om een
taxi te halen. Hü hielp haar In het voertuig
en ging naast haar zitten. Nog nooit had All
zoo’n heerlijk ritje gemaakt. Het meisje was
alleraardigst.
Toen zü van den eersten schrik bekomen was,
raakte ze niet uitgepraat over z’n hulpvaardig
heid. Haar mond stond geen oogenblik stil. Nu
en dan sprak hü ook een paar woordjes, maar
meestel zweeg hü. Hü luisterde liever. Veel te
gauw naar rfn zin, stond de taxi voor haar wo
ning stil. Hü hielp haar er uit en bracht haar
tot voor de huisdeur. Toen vroeg ze naar z’n
naam en adres.
In t eerst wilde All Bums z'n naam niet
noemen, maar een oogenblik later bedacht hü
zich. Het zou toch wel aardig zün haar weer te
zien. Hü «gaf haar du&z'n haam «en adres op.
„Nogmaals vrlendelük dank," zei ze, en drukte
op het knopje van de electrlsche schel.
All moest echter z'n vrüheldszucht van een
dag boeten. Hü kreeg z'n ontslag, omdat hü
niet wilde liegen. Wanneer hü gezegd had dat
hü ziek was, dan zou er waarschünlük geen
wolkje aan de lucht zün geweest. Maar met
een leugen voor den dag komen, dat nooit. Hü
zou zich zelf als een verachtelük wezen be
schouwd hebben als hü zich door allerlei draaie-
rüen had trachten te verontschuldigen. Z'n
waarheidsliefde kostte hem z'n betrekking.
Hü moest nu natuurlük weer een betrekking
zoeken. Het zou niet lang meer duren of hü
zou weer In den tredmolen van de dagelüksche
sleur loopen. Misschien zou dan de trein van
8.07 In plaats van dien van 8 23 z'n dagelüksche
trein worden en dan kwam hü van den regen
In den drop. Had hü bü zün ondoordacht uit
stapje van één dag Iets gewonnen? Voor zoover
hü kon nagaan, moest hü deze vraag ontken
nend beantwoorden.
Eenlgejdagen later ontving hü een brief van
den vutter van het jonge meisje, waarin deze
hem bedankte voor z'n hulp en hem verzocht
even bü hem aan te komen, zoodra het hem
gelegen kwam.
AU voldééd aan dit verzoek, vast besloten geen
geldelüke vergoeding voor z’n hulp aan het
jonge meisje aan te nemen.
Die Werd hem dan ook niet aangeboden, maar
wel Iets anders. Iets dat een geheele omwen
teling in z'n gedachtenwereld en in zJn maat
schappelijke positie teweeg bracht.
f)e vader van het jonge meisje had een se-
cretarls noodig, een secretaris, die veel met hem
op reis ging en nu had z’n dochter hem voor
gesteld deze betrekking aan AU Burns te geven.
Zü had een zeer gunstigen indruk gekregen van
All’s geschiktheid voor deze positie. Ook de
vader was na z'n onderhoud met den jongen
man zeer met hem Ingenomen en bood hem
op staanden voet de betrekking van particulier
secretaris aan.
AU accepteerde met beide handen. Van nu tf
geen eentonige arbeid meer, geen trein 8 23.
Hier werd veel aan z’n Initiatief, aan z'n in- en
doondcl}| overgelaten.
ie niet lang erf AU werd voor den
yf^-l ourler was dan hü. onmisbaar.
4>et Vasteland van Europa,
beide heefen vergezeld van
aterdag was het honderd jaar geleden dat
Alfred Nobel werd geboren, de beroemde
stichter van de Nobelprüzen en de ult-
Virder van het dynamiet, hetgeen overigens
ni t zijn eenige uitvinding was.
Nobel zag het levenslicht te Stockholm
tl October 1833 en stierf In San RemoAp lö
December 1896. Evenals zijn vader was hü
Khelkundige^en beiden legden zich toe op de
,7 T E'i eerste
I een
Ook de petroleum had zün belangstelling
en hü vond een toestel om de continue distillatie
van de petroleum toe te passen De voordeelen
uit deze kwamen voomamelük Rusland te stade
met zün rüke en overvloedige petroieumbron-
nen.
Weer een patent In 1888 en wel op een nieuwe
kruitsoort, die zoo goed als geen rook ver
spreidde en die hü den naam balllstlet gaf.
Het was in 1891 dat hü zün laboratorium over
bracht naar San Remo. Daar stelde hü zün
beroemde testament samen, dat later zulk een
opzien zou baren, maar dat aanleiding werd
tot de periodieke toekenning van een prüs
ter bekroning van humanitaire werken,
en twintig millioen gulden, bet grootste deel
van zün vermogen, wenschte hü beschikbaar
te stellen voor de vüfjaarlüksche ultkeering
van den prüs van ongeveer negentig duizend
gulden voor verschUlende werken os. voor de
belangrijkste ontdekking op het gebied van de
natuurkunde, der scheikunde, der geneeskun
de, voor bet werk dat den sterksten ideéelen
Inslag had en voor het werk dat het verdlen-
•telükste pleidooi was voor den wereldvrede en
voor de ontwapening. De toekenning der eerste
vier prüzèn wordt bepaald door de Zweedsche
Academie, de vüfde door de Noorscbe Volks
vertegenwoordiging.
Op 10 December 1901 werden de prijzen voor
de eerste maal toegekend. De commissies, die
iliermede betast zün, vormen het Nobei-lnstituut.
Zooals wü zelden, het testament van Nobel
„fceeft de familie-gemoederen ernstig In be
roering gebracht, zooals gebruikelük Is, wan
neer de Ueve dutten elders heenvloeien dan in
de brandkasten van familieleden, die de erfenls-
verdeellngen met popelend hart tegemoet zien
Het kwam ook hier natuurlük tot een vinnig
proces en, zooals de traditie nu eenmaal elscht,
de familie wist met zekerheid dat Nobel tüdens
de opstelling van zün testament getroubleerd
en dus ontoerekenbaar was geweest. Dat hü
sün leven lang de afdoende bewüzen van bet
tegendeel had gegeven, nam de familie liever
niet In aanmerking, maar de rechtbank over
woog dit wél en stelde bovendien vast dat het
testament door Nobel was samengesteld in het
büzün van zeer betrouwbare getuigen, hetgeen
de rechtbank terecht beschouwde als een nieuw
bewüs van het gezond verstand van den uit
vinder. Het slot van het drama was dan ook
een officieele erkenning van het testament,
waar de familie dus naast greep.
Men heeft vaak beschouwingen gewüd aan de
•chünbare tegenstelling die zou bestaan tus-
•chen de uitvinding van het dynamiet dat
ellendige oorlogswapen en het feit dat Nobel
een prüs uitloofde voor de grootste werkers aan
de vredesgedaebte. Ja zelfs heeft men de vraag
gesteld of hü bedoelden prüs niet instelde om goed,
te maken wat hü met zijn dynamiet „misdreef”
Men kan de moellükheden zoeken waar
•e niet zün en waar ze zelfs niet voor de hand
liggen Zou Alfred Nobel, die heldere en schran
dere kop, werkelük aldus gehandeld hebben
zonder ook maar een oogenblik deze handeling
aan zün vrienden te verklaren? Zeker zal nü
vaak bü de gedachte aan het misbruik, dat men
van zün vinding makfen zou. een gevoel van
afgrüzen hebben gekend, maar zoolang hü geen
andere bedoelingen had dan de wetenschap In
staat te stelten tot een nuttig gebruik van het
dynamiet, had hü niet noodig het tegendeel te
laten overwinnen.
De uitvinder van het dynamiet had zich ze
ker niet méér bekommerd te maken over de ge
volgen dan de uitvinders van de boekdruk
kunst. Dat Nobel dus een sissertje noodig had.
Hannah bewoonde dus het kamertje, dat bo
ven de eetkamer lag en ik had mü den vorigen
avond niet vergist, toen ik iemand boven mün
hoofd .meende
lucht ging ik
De zevenhonderd jaar oude stad Blhac
Bosnië- heeft de regeerlng verzocht voortaan
als dorp te worden gerangschikt, ten einde de
tiooge belastingen te vermüden. Vele bewoners
Zün echter hiertegen gekant, daar zü deze ver
andering een be'.eedlglng achten voor de
plaats.
>bel hl
grondleggi
elt G<
- hi\ ee
groot, aantal fabrieken in. verschUlende Isndei..
In zün Parjjsche ateliers vond hü In 1873 de
explosieve gelatine uit. Het eene patent volgde
na het andere en zü bleven waarlük niet be
perkt tot de gevaarlüke springstoffen. Integen
deel: In 1878 nam hü patent op iets, dat juist
niet ontploffen kon, nJ. den onontplofberen
stoomketel en tegeiük op een automatlsctie rem
Dan wierp hü zich op het zwavelzuur en vond
een nieuwe methode om zwavelzuur te con-
eentreeren Tegelük, ja-het zelfde Jaar verraste
hü de wetenschap mdf de nieuwe raffinatle
van gletüzer.
DE RECHTER WAS
een stille man; w
SPRAK 7V/F7VHL. f/5 HERRENNLtM
^hhijdokzezpfen[^"e^
einde aan Z'N II “trruniJEN
^^Afmaakt
f NEEN. HAARNET^
al DUI
DELIJK. ZN HOED WAS
IR'JVENÖ EN Z'ff Rotf
ontploffingsstoffen aan den oever van de Elbe,
spoedig gevolgd door een tweede fabriek
Krümmel. Deze fabrieken werden In t?
gericht en reeds een jaar later vond Nol
dynamiet uit, waardoor hü de eren;
werd van de moderne explosle-techniêl
durende de volgende jaren stichtte
(Wordt vervolgd)
deelgenoot in z’n zaken had opgenomen. Op het
oogenblik dat ik dit schrüf, is AU Burns het
geachte medelid eener wereldfirma.