October, maand van den
hóe de champagne
I
Vermouth CORA
'll
f‘l
i
ii
De Bijenwolf
wijn
ONTSTAAT
I
t
De triomf der druif
Chineesche voetjes
Even proeven!
Bestrijdingsplannen
DRUIVEN, WELKE NIET ZUUR ZIJN
DE HOLEN DER BIJENWOLVEN
Generaal Agent
Drukte op de goudvel
den te Rehoboth
Hemelschrift met
vroren rook
De lotgevallen van het wyn-
koopertgilde in vroeger
dagen
Een druivenplukker in een der Loosduinsche kassen
Even proeven!
JACOBUS BOELEN,
AMSTERDAM.
3
Een intect, dat dit jaar groote
schade aan de bijenteelt
heeft berokkend
Een zandafgraving bij Terlet, waar bijenwolven (inset)
werden aangetroffen
Constantino In Oporto, die de beroemde port-
L
die
bet
bet
ge
niet
l>e oudste er* beste ksv<*||tclt.
en haar vennoot Werlé'sette bet bedrijf voort.
Na hem kwam bet bedrijf In handen van nog
verschillende opvolgers tot het eindelijk bij de
beschieting van de stad door de Dultschers In
1914 zwaar getroffen werd. Toch bleef de di
rectie der champagnefirma zoolang mogelijk in
Reims en moest zij gedwongen worden haar
post te verlaten. Nu nog is het huls Clicquot
een van de meest beroemde ter wereld. Het
draagt nog altijd den naam van de weduwe,
hoewel geen enkel familielid het bedrijf had
overgenomen. De opvolger van madame Cllc-
het moment, dat deze wijn begon te moussee-
ren. Zoo ontdekte hjj dat dit mousseeren alleen
bij dezen wijn voorkwam en dat daardoor de
heldere kleur van den wijn behouden bleef.
Kenners beweren, dat dit mousseeren en deze
kleur onder meer te danken zijn aan de groote
hoeveelheden kalk, die In den bodem van cham
pagne te vinden fijn. De meeste wijngaarden in
Champagne brengen roode druiven voort, enkele
echter ook witte. Een mengsel van alle bergen
veroorzaakt den bijzonderen smaak der cham
pagne. Het is alleen 'aan de vaardigheid en den
Trouwlustige Jongelieden in de provincla
Hupeh zijn een beweging begonnen onder het
motto „Trouw geen meisjes met samengebon
den voeten".
Tot dusver bleef de actie tegen de mismaking
der voeten van de Chineesche vrouw beperkt
tot de groote steden, doch de regeering en de
civiele organisaties hebben thans een actie ge
opend in het binnenland, in de hoop dat de
vrouwen met de samengeperste misvormde
voeten spoedig tot het verleden zullen behoo-
ren.
In Engeland, waar de reclame dooi hemel
schrift niettegenstaande de hooge kosten veel
vuldig wordt aangewend werd kortgeleden een
methode bedacht, waarmee de letters inderdaad
goedkooper in de lucht geschreven kunnen wor
den. Het is daarvoor noodig, dat het vliegtuig
op minstens zesduizend meter hoogte cirkelt,
daar hiel1 's zomers en 's winters voortdurend
een koude temperatuur van 20 tot 30 graden
heerscht. Deze lage temperatuur doet den rook
onmiddellijk bevriezen en verhoogt daardoor de
uitwerking natuurlijk ten zeerste. Bovendien zijn
op dergellJke hoogten gelijkmatige luchtstroo-
mlngen, die mogelijk maken, dat de letters veel
langer blijven staan. Tot nu toe werken de
vliegtuigen op hoogten van 35004000 M. Deze
hoogten zijn echter nog sterk aan den Invloed
der warmtebeweglng van de lucht onderhevig.
Zoo is het dikwijls voorgekomen, dat een letter,
nauwelijks geschreven, reeds weder verwaaid
was. De nieuwe methode heeft intusschen ster
kere en snellere vliegtuigen noodig en een
grootere beschutting der piloten tegen de koude.
In eenlge minuten is soo'n wesp in den grond
verdwenen. Zoodra de nestgang een 40 4 60
cjd. diep is, wordt het einde uitgehold tot de
grootte van een duivenei. De wesp komt, na
zich in die ruimte gekeerd te hebben, even
met den kop buiten haar hol kijken en de
lucht en de warmte daarvan controleeren. Is
de temperatuur hoog genoeg dan gaat ze ter
jacht. Maar als de temperatuur ook maar iets
beneden de 15 gr. C. is, gaat ze naar binnen,
krabt wat zand in de opening en sluit zich op.
Bj) gunstig weer komt ze naar bulten, oriën
teert zich eerst goed en gaat ter jacht. Zjj be
zoekt de bloemen en als zich daarop een
honingbij bevindt en in haar nabijheid komt,
dan werpt ze zich daarop met een heftigheid,
die verbluffend is. Met een vaardigheid, die
ons verstomd doet staan, heeft ze de bij een
steek toegebracht die haar verlamt. De steek
wordt onder het lichaam in jjp omgeving van
den eersten borstrlng of hals toegebracht. De
bl) is geperaliseerd of verlamd; leeft dus nog
wel maar mist het vermogen om nog iets te
doen.
wjjnen in den handel brengt. Ook deze portwijn
heeft een Interessante"* geschiedenis, die ons
echter te ver zou voeren. Fratelll Cora in Turijn
telt waardig mee op de wereldmarkt van den
wijn. Zjj is n.l. de fabrlcante van den Vermouth.
Verder het huls Joh. Förster te Trier a. <L
Mosel, maar ook hier moeten wij het bij een
vermelding laten.
In het Jubileumboek van de firma Jacobus
Boelen wordt trouwens over al deze firma’s een
en ander verteld en dit is voor den wijnproever
waarlijk een interessante lectuur. Ons was net
alleen te doen om onzen lezers enkele algemeens
wetenswaardigheden over den wijn en de cham
pagne voor te leggen, opdat zjj bjj het drinken
van den edelen drank zich zouden herinneren,
hoeveel zon en hoeveel llefdev 11e werkzaamhe
den in den wjjn en de champagne fonkelen,
die zij in goede en prettige oogenblikken ge
nieten.
Tengevolge van de stijging van den prijs
van het goud heerscht er den laatsten tijd op
de goudvelden te Rehoboth (Z.-Afr.) een le
vendige drukte. Het aantal menschen, dat
claims wil afpennen, neemt met den dag toe.
Er zjjn reeds meer dan 700 claims afgepend, elk
200 bij 400 meter groot. De streek, welke is af
gebakend, beslaat reeds een oppervlakte van
bijna 50 vierkante kilometer. Ongeveer. 100
blanken en 300 kaffers zijn werkzaam op de
goudvelden. Onder de bevolking heerscht een
groote opgewondenheid. In sommige monsters,
welke getoetst zijn, is goud gevonden, doch wat
betreft de hoeveelheid kan nog niets met zeker
heid worden gemeld. Wel meent men te mogen
aannemen, dat het daar aanwezige erts ver
bazend veel goud moet bevatten.
Dan worden nog verschillende bijen verloren,
die gestoken worden en tusschen het loot van
planten vallen enz.
De larf verblijft tot het volgend jaar Juli in
den grond.
Het aantal bijen dat in die stukken gronds
zit waar zoon bijenwolven-kolonie zich ge
vestigd heeft, beloopt in de duizenden. In een
streek, waar ze flink gehuisvest zijn, kunnen
ze de korven zoodanig van hun honlghaalsters
berooven, dat van honig inzamelen geen sprake
meer is.
Tot nog toe zjjn geen directe vijanden van
deze graafwesp bekend en zal er van bestrijden
geen sprake zjjn, tenzij door haar levenswijze
heel nauwkeurig na te gaan; op al haar doen
en laten heel scherp te letten en dan eer» te
beproeven haar den voet dwars te zetten.
Er zjjn thans reeds plannen om voor 1934 in
dien geest pogingen te wagen.
gaat van hen. die zich jaren en Jaren
houden met de ontwikkeling van den
smaak, die in een verloop van soms
jaren een bepaalde wijnsoort tot de
verfijning weten op te voeren.
De oude volkeren kenden reeds den
hoe zou hun cultuur volledig hebben
s|Jn zonder dezen nectar? In de talrijke
blljfselen der Egyptische cultuur vinden
De geschiedenis van de druif en den wjjn
strekt zich uit over eeuwen. Steeds heeft de
menschheld den wijn beschouwd als een der
nobelste producten van de natuur, die boven
dien door menschelljk vernuft en menscheljjken
■naak een bijzondere verfijndheid kan berei
ken en voortdurend Kééft bereikt. Dit vernuft
heeft het aantal soorten van wijnstokken opge
voerd tot niet minder dan 135, die alle afhan
kelijk zijn oa. van de grondgesteldheld en
van de verschillende klimaten. Maar bovenal
verkrijgt de wijn zijn zeer bijzondere nuances
door de vakkundige behandeling, die hij onder
bezig
wijn
twintig
hoogste
smask van den meester te danken, hoe de kwa-
lltelt van een bepaalde soort uitvalt.
Een wijnstok moet minstens vijf 4 zes jaar
oud zjjn en een uitstekende verzorging hebben
genoten, voor hij behoorlijke vruchten kan af
werpen. Daarna stijgt de kwaliteit ieder jaar en
met lederen oogst. Maar er is heel wat noodig
om de wijnstokken in conditie te houden. Reeds
in Februari begint de groote zorg. Dan worden
de stokken gesnoeid en van den grond los ge
maakt. Tegelijk worden zjj bewerkt tegen in
secten en duizenden mannen en vrouwen vin
den bjj deze werkzaamheden hun bestaan. Dit
duurt tot einde September. Mn wordt net
oogstfeest gevierd, het groote feest van het Jaar,
waaraan de geheele bevolking deel neemt. In
snelle vaart worden de trossen geplukt. Alle
families nemen aan den pluk deel en sorteeren
de goede en minder goede trossen. De volle
manden worden op karren geladen die de drui
ven in lange rijen naar de persen brengen in
de groote inrichtingen, die men „Vendangoirs"
noemt. Zij worden direct in de wijnpersen ge
stort om te bevorderen, dat de druiven even
frisch blijven als zij op de bergen waren. Reeds
het gewicht van de groote massa drukt het
sap uit de vruchten. Het loopt naar de kuipen.
Slechts de wijnen, die van deze eerste persing
komen, mogen als champagne bewerkt worden.
Uit de kuipen wordt het sap in fusten getapt,
die dan vervoerd worden naar de kelders der
champagnehuizen, waar zij aan het gistings
proces worden overgeleverd. De natuur vervult
haar taak en laat het sap gisten, bruisen en
koken. Als de gisting na verloop van tijd afge-
loopen Is, is het druivensap geen sap meer
maar.... wijn. Aanvankelijk is deze wjjn troe
bel, doch door hem nog een poosje te laten
liggen bewerkt men, dat hjj verheldert, hetgeen
des te sneller geschiedt omdat de temperatuur
in de kelders laag gehouden wordt. Dan is het
moment gekomen, dat de chefs der champagne
huizen komen proeven, hoe het met het product
staat
In het /qorjaar worden de wijnen in de
flesschen overgebracht, met een kleine hoeveel
heid zuivere rietsuiker vermengd, waarna de
flesschen 'uchtdlcht worden gesloten en in on-
deraardsche kelders bewaard. Dan doet weder
om de natuur haar werk. De suiker en andere
bestanddeelen gaan werken en veranderen het
geheel in de ons zoo bekende champagne, het
schuimende vocht. Jarenlang blijft nu de wijn
in de kelders tot hjj z.g. rijp is geworden. Lang
zamerhand echter is in de flesschen een be
zinksel ontstaan, dat vei wjftad moet worden,
welke werkzaamheid men „remuage" noemt
Drie maanden lang worden de flesschen nu met
den hals op houten rekken gezet en nu en dan
even geschud door de flesschen,rond te draaien.
Het bezinksel zakt omlaag en zet zich vast tegen
de kurken. Daarna laat men het kunstmatig
bevriezen. Dan doet men de kurken van de
flesschen, waarna het bevroren bezinksel als êen
klompje Ijs uit den hals spuit, die door een ar
beider met een snelle beweging opnieuw gekurkt
wordt Bjj sommige soorten die min of meer
een zoeten smaak hebben, wordt eerst nog een
Ulelne hoeveelheid likeur toegevoegd d w z. geen
gewone likeur, maar" een oplossing van zuivere
kandijsuiker en fijne champagne. Nu is de
champagne voor den handel gereed. Het etiket
wordt op de flesschen geplakt, de capsules gaan
om den hals en de flesschen zien er uit zooals
wU ze bjj feestelijke gelegenheden te bewonde
ren krijgen.
Nog andere firma's met een wereldnaam oe-
halve Veuve Clicquot zouden we kunnen noe
men b.v. de Socledade dos Vinhos do Porto
De prooi steekt de tong Uit en de wolvin likt
de honing af. Dit likken duurt soms wel 6 4 7
minuten. Is de hoeveelheid, die de bij heeft af
te geven, niet voldoende, dan perst ze de bjj
nog heel handig uit door haar lichaam zoo te
krommen oat het eindpunt tegen het eind van
de bij komt. Zoo drukt ze de inwendige orga
nen tegen de honingmaag en perst langs
dezen weg den laatsten druppel er uit.
Waarschijnlijk heeft de bijenwolf veel van
dergelijke bijen voor haar levensonderhoud noo
dig en men noemt dergelijke bijen likbjjen.
Voor elke* larf zijn dus ongeveer bijen
■j—x e laatste twee 4 drie jaren heeft een
J insect, dat overigens in ons land niet
algemeen bekend was, zich op zoodanige
wijze vermeerderd, dat het thans groote schade
beeft aangericht.
Het Is de bijenwolf, die den wetenschappe-
Hjken naam draagt van Phllanthus aplvorus
Latr: en Phllanthus triangulum Pabr: hjj be
hoort tot de graaf wespen en leeft uitsluitend
van honingbijen, waaromde entomoloog Latrellle
hem aplvorus of honlngbijenetend noemde.
Maar de entomoloog Fabrlcius meende en
dit terecht dat men dit niet aan het insect
kon zien.
De groote toename van dit insect heeft in 1933
aan de bijenteelt groote schade berokkend, al-
-thans op de plaatsen waar de bijenwolf in
groote hoeveelheden voorkomt.
Ten einde een inzicht te geven in deze
schade en hoe zich die voordoet, zal het noodig
zjjn dat het doen en laten van deze roofwesp
eens nagegaan wordt.
Wanneer we ons in de maand Juli van den
afgeloopen zomer begeven hadden naar een
heiveld in de omgeving van He**ïfemperheide
Terlet of Deelen, dan zouden we op de kale
plaatsen, dus waar geen helde of iets anders
groeit, gaatjes in den grond aangetroffen heb
ben, waaruit als de zon flink warm scheen,
wespen kwamen, die Ijverig af- en aanvlogen.
Waren we begin Juli op zoo n plaats, dan
zouden we getuigen kunnen zijn van het uit
komen van de maagdelijke wespen, die een
heel vermakelijk graafspel te zien gaven. De
bijenwolf, die tot de groep der graafwespen be
hoort. oefent zich of eraaft uit Jeugdigen over-
quot en zjjn nakomelingen bewaarden echter
haar naam tegelijk met de reputatie van haar
producten.
De uitvinder van de champagne ia een mon
nik geweest en wel Dom Pérignon, een Bene
dictijner pater, wiens driehonderd-jarige ge
boortedag in het begin van dit jaar door de
bewoners van het district Champagne met
groeten luister is gévlerd. Deze monnik was
aanvankelijk keldermeester in de abdij van
Haut-Villiers. HU had tot taak de wijnen uit de
streek Champagne te bottelen en deed dit op
inslag. Het bezat in de Nieuwe Kerk een eigen
altaar, waar lederen morgen voor de leden de
H. Mis werd opgedragen. In de tweede helft
der zestiende eeuw bestond het gilde uit onge
veer 300 leden, doch na dien tfjd is de bloei
van het gilde blijkbaar gaan tanen, als we dit
concludeeren mogen uit het feit, dat het na
dien tUd vrijwel niet meer wordt genoemd. Dit
zal trouwens wel verband gehouden hebben met
de reformatie, die den Roomschen eeredlenst
afschafte. Als organisatie waren de wijnkoopers
dus uit elkaar gevallen, maar nu en dan, als
him belangen het noodig maakten, vereenlgden
zij zich toch weer b.v. wanneer het ging om
van de overheid bepaalde gunsten te verkrijgen,
hetgeen os. geschiedde in 1590 en 1605 naar
aanleiding van de hooge accijnzen. In 1621
werd door de overheid zelfs een eed ingesteld,
die de wijnkoopers in verband met de accijn
zen en de hetaling daarvan moesten afleggen.
Dit gaf aanleiding tot wrijving tusschen de
handelslleden en de magistraten, maar de actie
der wijnkoopers wist toch te bewerken, dat de
eed onder minder moeilijke omstandigheden
kon worden aangelegd, 'n Nieuw gilde werd ge
sticht in 1659 en opnieuw begon de strijd tegen
den eed, die tenslotte werd afgeschaft, maar
wederom brak enkele jaren later een twist uit
os wegens knoeierijen, die asm het licht waren
gekomen. Een van de schuldigen een zekere A.
M. van Arssen moest het ontgelden. Zijn huis
werd geplunderd en alle wijnvaten werden lek
geslagen en leeggegoten. Er was trouwens in net
heele land groote ontevredenheid over het al-
geineene belastingstelsel. In 1748 sloeg het op
roer over naar de hoofdstad en de eerste die
het moest ontgelden was Arssen. Meer dan
32000 flesschen werden op straat leeggegoten
en stukgeslagen en alle wijnvaten werden ver
nield. Urenlang bleef men plunderen en drinken
en het duurde enkele dagen voor men aan de
ruwheden een einde kon maken.
Een van de stichters van de hierboven ge
noemde firma Boelen was asm het einde der
18de eeuw deken van het gilde, dat lederen
Maandag bijeenkwam om te vergaderen in het
gildehuis, dat gelegen was asm de Koestraat,
waarvan het decoratieve poortje nog een der
bezienswaardigheden van de hoofdstad is.
Het wijnkoopersgilde heeft zich steeds ener
giek verzet tegen de knoeierijen, niet alleen in
den wijnhandel, maar ook in het product zelf.
Zoo vermeerderden zich de lieden, die onder
den naam „wjjn” allerlei vruchtensappen aan
boden en daardoor de goede reputatie van den
werkelijken wijn tekort deden. Vruchtenwijn en
druivenwijn werden vaak dooreen gemengd voor
namelijk om den accijns te ontduiken. Tegen
woordig weet men voldoende zeker het verschil
tusschen druivenwijn en vruchtenwijn, zoodat
vergissingen thans Wel uitgesloten zjjn. al moet
erkend worden, da. de goedkoope vruchtenwij
nen asm den wijnhandel niet veel goed doen, o.a.
omdat éfe vruchtendranken niet zoo zeer door de
belastingen worden getroffen als de wijn.
Een der beroemdste namen in de wereld van
den wijn is die van madame Veuve Cllcquot-
Ponsardln te Reims, het bekende champagne-
huls en een der oudste firma's uit het cham
pagnedistrict. Het huls werd gesticht in 1783
door den heer Clicquot, waarna zijn weduwe
na zijn overlijden de zaken op den zelfden voet
voortzette. Madame Clicquot overleed in 1886
noodig en zeker is het aantal llkbijen voor de
wolvin zelf per dag grooter.
Heeft de wolvin voor haar eigen onderhoud
genoeg gegeten, dan vangt ze andere bijen die
voor haar kroost zullen dienen op dezelfde
manier en sleept deze in haar hot
Hier worden deze tot een aantal van 3 tot 5
soms wel 6 stuks op den rug naast elkaar neer
gelegd en daarop wordt een el gedeponeerd
Hieruit komt na eenlge dagen een larf, die de
nog levende maar ongevoelige bij in het borst
stuk dringt en de daar aanwezige spiermassa
verteert.
De larve (made) spint zich na een 5 4 6-tal
dagen reeds in en vormt daartoe een flesch-
achtlge coon. Mama wesp verlaat het hol na
dit zoo mogelijk met zand afgesloten te heb
ben en gaat een nieuwe woning in de nabijheid
graven, waar het spel der natuur zich her
haalt.
moed eenlge dagen lang „speelnesten”,
nimmer diep zijn en verlaten worden.
Na eenlge dagen komt de paring met
veel kleinere mannetje en de ernst van
leven der wespen treedt aan den dag.
Nu zjj groote vaardigheid in het graven heeft
verworven, wordt in een zeer korten tijd een
'gat gegraven ter dikte van een potlood. De
grond wordt achterwaarts met pooten en
achterlijf weggeschoven. Hieraan zjjn de neet-
plaatsen op den vlakken grond direct te her
kennen.
wijn en
kunnen
over-
wii
herhaaldelijk den wijn afgebeeld als den voor-
beeldigen drank Voor konlngen, overwinnaars
en gasten. De Grieksche wijnen munten uit
door een krachtigen smaak en alle volkeren, die
aan de Middellandsche Zee woonden verbouw
den reeds /ien wijn in de oude tijden. De Ro
meinen vooral maakten duchtig gebruik van
den wijn, te duchtig soms, als men de stelling
verdedigt, dat de wijn te heerlijk is om niet te
drinken maar ook te heerlijk om er misbruik
van te maken. De Romeinsche soldaten
brulkten dagelijks wijn In tegenstelling
vele andere legers, waar de wjjn verboden was.
omdat hjj al te gemakkelijk de tucht in het
leger deed verslappen. De Galliërs betrokken
hun wjjn tegen hooge prijzen van de Romeinen
en leerden op den duur zelf wijnbergen aan te
leggen. Dit heeft zelfs bijgedragen tot *t stich
ten van vaste nederzettingen in Gallië. Frank
rijk dankt dus den wijnstok aan Italië, maar
•ok Spanje en Portugal, Ja zelfs Dultschland en
voor een heel klein deel ook Nederland, daar
4 in de Nederlanden de wijncultuur in de nabij
heid van Maastricht bloeide. Dat deze cultuur
verloren ging, kunnen wij slechts betreuren.
De omgeving van Maastricht lijkt den wijnlief
hebber bijzonder geschikt voor den wijnbouw,
zoowel door bet klimaat als door de grondge-
ateldheid en de typische heuvels, die de stad
wmgeven.
Toen de wijnbouw eenmaal bloeide, ontstond
natuurlijk spoedig de wijnhandel, die den
wijnkooper deed ontstaan, welke den wjjn op
kocht en behandelde tot hij op flesch kon,
waarna hij verder werd verzorgd en verkocht.
Dat deze verzorging van bet grootste belang is,
weet iedere wijndrinker en dat deze alleen door
een jarenlange ervaring en door vakkennis kan
verkregen worden, is eveneens duidelijk. Hirr
-valt niet te speculeeren, hier moeten Kennis en
■naak beslissen.
Al kent Nederland geen wijnbouw meer, des
te beter kennen wij den wijnhandel. In de
middeleeuwen was de wijnhandel zelfs een zeer
belangrijke tak van den algemtenen ande!,
vooral in de hoofdstad. Reeds in 1303 en wel bjj
het bezoek aan Amsterdam van Gwy van He
negouwen, bisschop van Utrecht, werd van den
wijn gebruik gemaakt. Bjj die gelegenheid
schonk men reeds den eerewijn. En reeds in de
vijftiende eeuw richtte men 'n wijnkoopersgilde
op onder den naam „Romelnen-gilde". De juiste
datum van de oprichting van dit gilde is niet
bekend, maar in 1476 werd het reeds genoemd
an in 1486 was bet al beroemd.
Bij den intocht van den Roomsch-konlng
Maximillasm in Amsterdam in 1486 werd hij
ontvangen door een comité, waarin ook het
wijnkoopersgilde vertegenwoordigd was, een be
wijs dat de wijnkoopers meetelden in de samen
leving.
Zooals vele gilden lp de middeleeuwen, was
ook bet Romelnen-gilde sterk godsdienstig van
