Wat wil de Katholieke Middenstand
Buitenlandsche kerkelijke leeningen
I'
BURGERS CO. 'S BANK
BESTUURDERSDA GEN
GESLAAGD
ZATERDAG 28 OCTOBER
Spoorwegpensioenf onds
Tweede Kamer over het tekort
belangen
Verslag van den curator
u
BENOEMINGEN
Herfstbloemen-stilleven
In het bisdom Den Bosch
en
„CHRONOS EEN HAZARDSPEL
ZILVEREN JUBILEA
VERBODEN VERGADERINGEN
Voor militairen te Den Helder
Het roode drie pijlen vlaggetje
KORTE VLAGGENSTRIJD
HET ZONDAGSMISSAAL
COLLECTE VOOR BLINDEN
Doch gelden ten eigen bate
jen
D
ACTIE VAN AMBTENAREN
De vakorganisatie
DE ACTIE BIJ DE „SPHINX”
ONDERWIJS-INSPECTEUR
In het Aartsbisdom
REIZEN NAAR JAPAN
Tegen het fascisme
Audiëntie
DOOR DRIJFRIEM GEGREPEN
Arbeidster zwaar gewond
Examen krankzinnigenverpleging
Taak der standsorganisatie
De sociaal-politieke taak
ru-
BAKKERIJ-SANEER1NG
J
Herinneringen aan de Sodalitas
Medicorum-affaire en aan den
leeningspromotor Leenes
De exploitant te Schiebroek
vrijgesproken
OVERTREDING VAN HET
UNIFORMVERBOD
I».
et
j
I
II
I
I
1
u
it
t*
0.
w
Wat meer haast wel
gewenscht
Het beginsel- en werkprogram van
de Hanie van verschillende
kanten belicht
Miseigen der Dominicanen in de
Bron van Christelyken Geest
l)k-
syn
de
25 Jaar Statenlid van Noord-
Brabant
Als de gemeente een vlag koopt
Academische examens
werd
in
over
1
Staten
curator
luiden
als
f
jte.
nep
taal
che
sociale
O. O. Lo
geman.
rt
t-
van
«ten
asse.
rong
1-
■e,
>V
e.
st in
den
die
be-
van
zul-
uden
jong
eden
ieren
deed
wor-
fte-
ats-
idat
die
rtet
■ar-
col-
fas-
ron-
k>n-
ver-
'ou-
ion-
be-
•pg-*-
v i
en
gen
He
rles
on-
bld."
iking
lenst
In-
d in
weer
een
dm
offi-
chte.
ibad
igen,
zal
ehe-
echt
E.
Za-
aan
nar-
I
rat-
had
ge
sten
lijks
and
■oo-
De heeren J. J. J. de Vlam, te Eindhoven, lid
van Oed. Staten van Noord-Brabant en Jhr. Mr.
F. van Ryckevorsel. te Berlicum. oud-lid van
Oed. Staten, herdachten Vrijdag den dag. dat zij
voor 25 jaren werden beëedigd als leden van
Piov. Staten van Noord-Brabant.
Het College van Oed. Staten, de ambtenaren
van de Prov. Griffie en die vaji den Prov. Wa
terstaat zonden fraaie ‘bloemstukken.
In de najaarvergaderlng van Prov.
zullen de jubilarissen worden gehuldigd.
tot wegneming van de vooroordeelen tegen den
middenstand en vóór het bestaansrecht van den
zelfstandigen middenstand in het licht der ka
tholieke maatschappijbeschouwing.
De katholieke middenstand soeke meer con
tact met de arbeiders- en vrouwenbeweging, met
de gemeentelijke overheid en de katholieke
raadsfracties, doch tevenf*moet de standssoll-
daritelt in eigen kring boo krachtig mogelijk
worden bevorderd.
Het Bestuur van het Nederlandsch Verbond
van Vakvereenlgingen heeft ’n adres gericht aan
den Minister-President, waarin wordt gecon
cludeerd. dat door het besluit van den Minister
raad de rechten der ambtenaren op ernstige
wijze dreigen te worden aangetast.
Het Bestuur van het N.V.V. dringt op in
trekking ervan aan.
Te Deventer zijn Donderdagavond aangehou
den W. P. en G„ belden afkomtsig uit Am
sterdam, verdacht van het plegen van oplich
ting. De politie werd gewaarschuwd, dat P- bjj
een firma te Deventer een ruit had Ingeslagen
en ernstig aan zijn handen verwond was. Nadat
de man in het ziekenhuis was geholpen, werd
hij naar het politiebureau overgebracht, waar
hij in het bezit werd gevonden van papieren
der Neder!. Vereeniglng tot Werkverschaffing
aan blinden en andeSe invaliden te Amsterdam
en waarop aanteekeningen waren gemaakt van
geïnde bedragen voor blindenzorg. O. had even
eens dergeljjke papieren in zijn bezit. Bij na
vraag bjj de politie te Amsterdam werd ver
nomen. dat men te doen had met personen, die
er hun werk van maken gelden te verzamelen
voor blindenverzorging, terwijl als vaststaand
mag worden aangenomen, dat het grootste ge
deelte van dit geld in eigen zak verdwijnt.
Als verdacht van oplichting zal proces verbaal
worden opgemaakt.
Op de NV van de Bande Stoomschoenfabriek
te Veldhoven is Vrijdagmiddag een ernstig on
geluk gebeurd. De 26-jarige arbeidster A. Saris
uit Meerveldhoven had de onvoorzichtigheid
met haar hoofd te dicht bij de machine te ko
men, waaraan zij werkte. Plotseling werd het
meisje door een drijfriem gegrepen en voor
haar medearbeidsters ter hulp hadden kunnen*
snellen werd haar het haar en de hoofdhuid
geheel afgerukt. Nadat geneeskundige hulp was
Ingeroepen, werd de qpgelukklge in deemls-
wekkenden toestand naar het Binnengasthuis
te Eindhoven vervoerd.
Hedenmorgen bleek ons by informatie, dat
het gevaar geweken was.
Z. H. Exc. de Blsschop van ’s-Hertogenboech
heeft de benoeming van den Weleerw. Pater
L. A. W. Vos MSP tot kapelaan te Oolrle
Ingetrokken en heeft benoemd tot kapelaan te
Oolrle den Weleerw. Pater Antonlus Elfrink
M. S.F.; tot kapelaan te Borneren den Weleerw.
Pater L. A. W. Vos MSP. tot kapelaan te
Nijmegen (Parochie Christus Koning) don
Weleerw. heer F. M. J. van Bakel en tot kape
laan te Nijmegen (H. Augustinus) den Weleerw.
Pater O. J Wllens O.Carm., die kapelaan was
te Boxmeer.
In de mlddagbijeenkomst sprak Drs. H. L.
Jansen, leider der economische atdeeling van
het bureau van den NR.K.M. over de soclaal-
conomlsche taak der vakorganisatie.
Spreker begon met uiteen te zetten de betee-
kenls en de waarde van algemeene handelsken.
nls voor den middenstand. Meer In het bijzon
der zijn deze punten van belang nu In den
hedendaagschen concurrentiestrijd de midden
stand tegenstanders ontmoet, die juist op dit
punt uitermate goed zijn uitgerust. Ook voor
de toekomst blijft de ontwikkeling van den
kleinondernemer op dit terrein van bijzondere
beteekenis. Soms is men geneigd van een pu-
bllekrechteiykie bedrijfsorganisatie zich een ver
keerd beeld te vormen. Zeer zeker zal een der
gelijke organisatie de indtvldueele ondernemers
binden in hun vrijheid, maar toch zal zij nooit
In de plaats van de ondernemers treden, maar
slechts den weg effenen tot gezonde concurren
tie Bij gezonde concurrentie hebben echter per
soonlijke geschiktheid en kunde de hoogste be
teekenis en beslist niet meer zooals thans vaak,
het gebrek aan kieskeurigheid In concurrentie
middelen- Daarmo blijft persoonlijke vorming
voor den kleinondernemer ook voor de toekomst
gebiedende eisch.
Na aldus te hebben gewezen oo de taak van
de vakorganisatie In de ontwikkeling van hare
leden individueel, besprak spr. de bevordering
van de economische samenwerking der bedrjjfs-
genooten door die organisatie.
Tenslotte stelde spreker aan de orde eenlge
vormen van prtvaatrechtelyke bedrijfsorgani
satie. zooals deze thans groeiende zijn OS. in
het bakkersbedrijf. De privaatrechtelijke weg.
welke thans hier en daar wordt gevolgd, is
daarom slechts een doorgangsstadium op den
weg naar definitieve bedrjjfsordenlng.
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht heeft
met Ingang van 1 November as. aan den
Zeereerw. heer Deken Pastoor P. W. A. Pleck
te Breukelen op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als Aartsbisschoppelijk Inspecteur der
R. K. Bijzondere Lagere Scholen In het Deke
naat Breukelen, onder dankzegging voor de
als zoodanig bewezen diensten, en heeft met
Ingang van 1 November In diens plaats be
noemd tot Aartsbisschoppelijk Inspecteur den
Zeereerw. heer Pastoor Dr. O. A. H. IJsselmui-
den te Uithoorn.
Bij Oamlzoenaorder Is het aan alle militairen
verboden om de lezing bjj te wonen van de
Vereenlglngen „Jongeren Vredesactle" en
..Kerk en Vrede” in het gebouw U.8.O. te Den
Helder; spreker Ds. P. J. Smlds.
Eveneens Is verboden de openbare oprich
tingsvergadering van den StrUdbond tegen het
Fascisme, welke wordt gehouden op Woensdag
1 November as. te Den Helder In het gebouw
..Thalla”, waarbij als spreker zal optreden het
lid van de C.P.H. W. Brommert.
Eventueele volgende vergaderingen van deze
vereenlglngen en bond mogen ook niet door
mllitafren worden bUgewoond.
Op 6 October heeft voor den Rotterdamschen
kantonrechter de zaak gediend van den 50-Jari.
gen L. v. L., uit Den Haag, exploitant van het
..Chronos”-behendtgheldsspel te Schiebroek. dlè
verdacht werd van overtreding van de gewij
zigde politieverordening van Schiebroek. waa-bij
alle spelen, waarin voor de deelnemers geldelijk
voordeel of verlies kon voortvloeien, verboden
zijn. In de dagvaarding werd gesteld dat het
Chronosspel een behendigheidsspel en geen
hazardspel Is. De ambtenaar van het O. M„
mr. E. W. R. v. d. Kun heeft toen onverblndend-
verklaring van de verordening geëischt. aange
zien de afkondiging met spoed geschied was,
zonder dat de reden van die spoedelschendheld
waren aangegeven.
De kantonrechter bepaalde bij zijn uitspraak,
dat het onderzoek niet volledig was geweest, en
gelastte alsnog het hooren van den verdachte
en van enkele getuigen.
Bjj de nadere behandeling, welke Vrijdag
plaats vond, achtte het O. M„ op grond van de
getuigenverklaringen niet bewezen, zooals In de
dagvaarding was ten laste gelegd, het gelegen
heid geven tot het deelnemen aan een behendig
heidsspel, dat niet Is een hazardspel of een
’oterij. Spreker gaf als zijn meenlng te kennen,
dat niet de spelers van het spel behendigheid
behoefden te hebben, doch de rouleur.
Hij elschte ten slotte vrijspraak van den ver
dachte.
De kantonrechter, onmiddellijk vonnis wij
zend, sprak verdachte vrij.
Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen zal In de volgen
de week Woensdag. Donderdag en Zaterdag
geen audiëntie verleenen.
Organlsaties-actles dienen feitelyk goed te
zijn gefundeerd; wij dienen de fouten van het
distributiestelsel In algemeenen zin te bestrij
den, maar wU dienen daarnaast op te komen
In samenwerking met het Trustkantoor voor
Belegging en Administratie gevoerde beleid in
de aangelegenheid der Sodalltas-Medlcorum-
leenlng en het daardoor opgewekte verzet der
obllgatlehouders onder leiding van de commls-
sle-van Asch van Wjjck.
2 Het eenlge tot nog toe bewezen verwijt,
dat men in deze aangelegenheid aan de com
binatie Bank-Trustkantoor kan maken, doch
dat op zichzelf de afzetting van het Trustkan
toor als trustee rechtvaardigt, is het verzuim
om de obllgatlehouders tijdig van den toestand
der leenlng op de hoogte te stellen Over som
mige oncjerdeelen van het beleid kan men ver
schillend oordeelen. maar opzettelijke benadee-
llng van de obllgatlehouders Is tot nog toe In
geen enkel geval bewezen.
3 Nóch de Bank en het Trustkantoor nóch
de commlssle-van Asch van Wjjck zijn bedacht
geweest op het vermijden van een reeks pro
cessen In Hongarije en in Nederland, waarvan
te voorzien was, dat zy langdurig en kostbaar
zouden worden. Belde partijen treft hier even
veel verwyt: de Bank en het Trustkantoor om
dat zjj niet In hun afzetting hebben berust, de
commissie omdat zij het recht van de Bank op
restitutie van de door haar aan de obllgatie-
houders voor drie coupons betaalde f 102 000
niet heeft willen erkennen.
4 Het gevolg is geweest, dat de Bank zich
ten koste van haar eigen middelen en het geld
van anderen te gronde heeft geprocedeerd en
dat de commissie op de schouders van de obli-
gatlehouders een schuld by de Central Es-
compte Bank te Boedapest heeft geladen, die
thans kan worden geschat op 300.000 400.000
Pengö 100.000 f 150 000). Zy heeft deze
Hongaarsche bank ter verzekering van dit cre-
dlet een veel sterkere machtspö'ltle verschaft
dan Burgers en Co*s Bank vroeger innam.
Daarna heeft zy de Bank by wyze van schik
king erkend als echuldelscheres voor 216 000.
te betalen in vyftlen jaar. en haar eer*te hy
potheek op het beste deel van het onderpand
toegezegd. Hetgeen na terugbetaling van deze
bedragen mocht overschieten komt aan de hou
ders der preferente obligaties, waarvan ten
hoogste 100.000 In handen van anderen dan
de houders der oorspronkelyke obligaties is of
kan komen.
5 De weinige algemeen preferente crediteu
ren In dit failli'sement kunnen op Integrale
betaling van het aan hen verschuldigde reke
nen. De stoor de’ byzonder preferente en de con
currente crediteuren te verwachten ultkeeringen
worden practise!) uitsluitend bepaald door het
geen de onder 4 genoemde vordering mocht
opbrengen. Over de tegenwoordige waarde van
het onderpand ontbreken betrouwbare zakeiyke
gegevens.
6 Door de poging der commissie om zich
aan de nakoming der getroffen schikking te
onttrekken, na daarvan alle voordeelen te heb
ben genoten, dreigen nieuwe processen en moei
lijkheden ontketend te worden, waarvan het
einde niet spoedig kan worden verwacht
Exemplaren van dit verslag zyn. zoolang de
voorraad strekt, voor belangstellenden te be
komen by den curator mr. D. J. Veegens, Ko
ninginnegracht no. 15. Den Haag.
De president der Bredasche Rechtbank heeft
de Centrale Bakkery Commissie veroordeeld,
cm een bakker, die niet het .saneerlngscon-
tract heeft onderteekend en op de zwarte lyst
was geplaatst omdat hy zyn brood 2 ets. onder
den vastgestelden prys verkocht, van deze lijst
af te voeren, In afwachting van een uitspraak
der rechtbank.
van
H
BATAVIA. 27 Oct. (ANETA). Naar aanleiding
van de animo welke In de Inheemsche wereld
te constateeren valt voor een reis naar Japan,
is besloten dat In Maart 1034 een nieuw gezel
schap naar Japan zal vertrekken, bestaande uit
Inheemsche Volksraadsleden en Inheemsche
doctoren.
Aangezien de curator in het dientengevolge
gerezen geschil party is, meent hy het aan
de schuldelschers te moeten overlaten zich op
grond van de feiten over deze houding zelf een
oordeel te vormen. HU volstaat met te verkla
ren, dat hy. hoewel het In den geest van den
tyd schynt te liggen, dat debiteuren zich aan
hun wettig aangegane verbintenissen kunnen
onttrekken door deze eenzijdig nietig te ver
klaren. bet In het belang van de crediteuren
der Bank waartoe mlddeliyk <nl. via de
grootste credltrice het Trustkantoor) de bena
deelde obllgatlehouders en leenlngdebltrices be-
hooren als zyn plicht beschouwt met alle
wettige en geoorloofde middelen de (volgens
zyn gegevens niet aan redeiyken twytel on
derhevige) rechtsgeldigheid der schikking van
25 Mei 1932 staande te houden en de Hot-
landsch-Hongaarsche Bad- en Terreinexploita-
tie MaatschappU tot nakoming van haar ver
plichtingen te dwingen.
De conclusies van den
volgt
1 Burgers en Co’s Bank is In staat van fail
lissement geraakt tengevolge van het door haar
Door de examencommissie van de R. K. Oe-
stlchtsartsen-vereeniglng g'erden de over
gangsexamens afgenomen In de 8t. Bavostlch-
tlng te Noordwykerhout.
De uitslag der examens luidt:
Eerste overgangsexamen. 5 candldaten.
Oeslaagd: C. van den Broek, E. J. M. Broug.
M. F Driessen. J. Esser (Br. Manclus), A. J.
O. Streep en A. J. M. Kriek.
Tweede overgangsexamen 9 candldaten.
Geslaagd: J. W. Oregoor, J. Heemskerk. J.
van der Meer. P. H. Pastoors, P. Stax (Br
Geminus), A. Vereantvoort (Br. Lldanus) en
J. Wlnnemuller.
Onder goedkeuring en instemming van den
Hoogeerw. pater provinciaal der Dominicanen,
hebben de paters fr. D. van der Oeest te
Rotterdam en O. van Kalmhout te Zwolle het
initiatief genomen om in het wekeiyksche Zon
dagsmissaai Bron van Chrlstelyxen Oeest het
volledig Domlnlcaansche Mlselgen op te nemen,
waardoor de bezoekers ook van de Dominica
ner kerken in Nederland In de gelegenheid
worden gesteld, zonder verwyzlngen, de Zon-
dagsche Misgebeden met den priester aan het
altaar te volgen.
Zooals men weet onderscheidt zich het mls
elgen der Dominicanen, zoowel in het vaste
gedeelte als In de wisselende teksten, op be
langrijke wyze van dat der Romeinen. Hier
door springt der te duldelyker In het oog, dat
de uitgifte van het Dominicaner rituaal voor
de kerkbezoekers van byzonder belang moet
worden geacht.
Het initiatief is met succes bekroond: door
de medewerking van de Nederlandsche paro
chies der Dominicanen en door den steun van
de Federatie van liturgische vereenlglngen In
Nederland Is de totstandkoming van de Do
minicaner misgebeden In het 'Zondagsmissaai
Bron van Christeiyken Oeest thans verzekerd.
Met Ingang van het nieuwe kerkeiyke jaar
zal met deze uitgave worden begonnen.
In de ochtend-btjeenkomst sprak de heer H
E. van den Brule, lid van den Gemeenteraad
te Rotterdam en lid van het Bondsbestuur over
de sociaal-economlsche taak der standsorga
nisatie.
Nu het liberalisme, aldus spr ook In onze
klingen 'nog niet geheel is overwonnen, steekt
reeds weer het fascisme den kop op. Hiertegen,
over hebben wy ons eigen doel te handhaven
en onze princlpieele zelfstandigheid In de soelale
en politieke beweging, volgend de leiding der
geesteiyke overheid en strevend naar het doel
door „Quadrageslmo Anno” gesteld: sociale
rechtvaardigheid en liefde, gekristalliseerd In
een waarachtige maatachappeiyke ordening.
De middenstand streve naar een breede so
ciaal-economische ontwikkeling, hy Interesseere
zich niet alleen voor eigen zaak en bedryf; hy
orlënteere zich op de maatschappelijke en gees,
telyke stroomlngen.
Vrydag heeft de kantonrechter te Rotterdam
mr. O. C. Tleleman de eerste zaak behandeld
die betrekking heeft op overtreding van het unl-
formverbod. De 25-jarlge typograaf B. K. had
op zyn flets een rood vlaggetje met drie pyien
meegevoerd, dat uiting zou zyn van een politiek
streven.
Verdachte was niet verschenen.
De ambtenaar van het O.M. mr. E. W R. v. d.
Kun achtte het ten laste gelegde bewezen. Het
Is van algemeene bekendheid dat de 3 pijlenvlag
een uiting is van socialistisch streven. In
Dultschland gold dit teeken als tegenhanger
van het hakenkruis. Het wordt slechts gevoerd
door personen van een socialistische richting.
De ambtenaar elschte f 10 boete subs, twee
dagen hechtenis. De kantonrechter zal over acht
dagen schrifteiyk vonnis wijzen.
De RK. Middenstandsbond in het Bisdom
Haarlem besloot voortaan Jaarlijks by het be
gin van het Winterseizoen bestuursdagen te be
leggen voor de besturen der aangesloten veree-
nlgingen.
De eerste bestuursdagen van den boud zyn
gehouden op Donderdag 19 October In het Re-
traltenhuls te Bergen voor de afdeellngen in
Noord-Holland en op Dinsdag 24 October in
het Retraltenhuls te Noordwykerhout voor de
afdeellngen in Zuid-Holland en Zeeland.
Beide dagen zyn een volledig succes gewor
den en werden door ongeveer 130 bestuurders
en geesteiyke adviseurs der afdeellngen van
den Bond bezocht.
Als algemeen onderwerp kwam aan de orde
het nieuwe Beginsel- en Werkprogram van den
Ned. RK Middenstandsbond. Dit onderwerp
werd belicht door een drie-tal sprekers, wier
inleidingen door een opgewekte en vruchtbare
gedachtenwisseling werden gevolgd.
Het schynt tyd te worden, dat de bevoegde in
stanties achter die uitvoering eens wat meer
haast laten zetten.
Anders schynt het gevaar niet denkbeeldig,
dat steeds meerderen uit louter baloorighetd aan
het bestaande regeeringstelsel hun vertrouwen
opzeggen en overloopen naar wat zy het fas
cisme noemen.
Het is de hoogste tyd. aldus spreker, dat on
ze katholieke sociale beweging en speciaal onze
katholieke middenstandsbeweging te wapen loopt
en overgaat tot een positieven aanval op het
fascisme, evenals wy dit In 1918 hebben gedaan
tegen het socialisme en tegen het revolutionaire
gevaar van dien kant.
Het is de hoogste tyd. dat wy met meer
kracht opkomen voor de gi-oote belangen, die
door die fascistische beweging worden bedreigd
en voor de verwezeniyklng van onze eigen idea
len en wenschen op maaischappeiyk terrein.
Spreker wees uitvoerig op de maatachapoeiyke
en economische gevaren van de fascistische be
weging en demonstreerde aan de hand van het
program van den N. 8. B. dat een denkend ka
tholiek zich In dien kring niet thuis kan voelen.
De beste bestrydlng van het fascistische ge
vaar in Nederland Is een krachtig optreden van
onze eigen katholieke sociale politiek bewe
ging, voor de verwezeniyklng van onze eigen
elschen.
Oelukkig kunnen wy constateeren, dat dit èn
door de sociale organisaties èn door de katho
lieke Staatsparty wordt begrepen.
Spreker wees in dit verband op den vrucht
baren arbeid van den Raad van Overleg der
vier katholieke standsorganlaatles
De arbeiders by de ,.8phinx"-fabrieken te
Maastricht hebben van de directie geëischt, dat
de 15 pet. loonsverlaging, die was aangekon-
dlgd vóór de onderhandellngen met de vak-
bondsbesturen waren afgeloopen, wordt terug
genomen.
Maandag zullen de arbeiders een definitief
besluit nemen. q
In de gemeentebegrootlng van Maasland was
een post uitgetrokken voor aanschaffing van
een nieuwe torenvlag.
In de gemeenteraadsvergadering van Vrijdag
vroeg de heer Noor dam, om. wanneer tot aan
koop daarvan wordt overgegaan, dan een
nationale vlag te kopen.
„Dus Oronje, blanje, bleu." concludeerde de
voorzitter.
Dat stemde de heer Noordam nog niet aan
stonds geheel toe.
De heer Bcudesteln was het met den bur
gemeester eens, het rood, wit. blauw kwam
in deze tyden wel wat in verval.
De heer Noordam deed geen bepaald voorstel;
.als het in ieder geval de nationale vlag
is," verzocht hy.
Welk dundoek aal nu den Maaslandachen
toren gaan sieren?
vóór haar oprichting waren uitgegeven
Over 1928 keerde de Bank 23 pet. en
1929, niettegenstaande de verdubbeling van het
kapitaal, selfs 47 pet. dividend uit. In totaal
stelde zy in deze drie Jaren de inschryvlng
open op 33 leeningen. alle op ëén na van
R. K. kerkeiyke Instellingen, waarvan 6 632 400
geplaatst werd.
Het boekjaar 1930 sloot daarentegen met een
verlies van ruim 14.000 zonder afschryvingen,
dat voor een klein deel aan de veranderde
conjunctuur en voor een groot deel aan het
ongelukkige verloop van de Sodalitas Medlco-
rumleenlng te wijten was. dat het emlsslebedrijf
tot stilstand bracht.
Deze leenlng. waarvan zander overdryving
gezegd kan worden, dat zy tot een financieel
schandaal heeft geleld, heeft zoowel hier te
lande als in Hongarye tot een verwoeden stryd
In en bulten de rechtszalen aanleiding gegeven.
De Bank heeft in deze door verschillende oor-
taken steeds Ingewikkelder en verwarder ge
worden zaak groote sommen geld vastgelegd.
De vastgeloopen po*itle. waarin zy dientenge
volge kwam te verkeeren, is de aanleiding ge
worden tot tal van onverdedigbare handelingen
by het beheer van een aantal andere leeningen
ten nadëele van de obllgaUehouders en de de
bitrices. die tenslotte hebben geleld tot de In
hechtenisneming van den heer Leenes en de
faillietverklaring van het Trustkantoor en de
Bank.
De Superior van de Sodalitas Is voor het
beheer van het vermogen van zyn instelling
en van het Zoutbad volstrekt onbekwaam ge
bleken.
Het eindresultaat was. dat het Zoutbad, dat
In elke zaak als schuldenaar of als borg be
trokken werd. 90 crediteuren had. die tezamen
rond 600 000 Pengö te vorderen hadden en het
In <^en loop van 1K8 met een stortvloed van
processen en execuues overstroomden. Waar
het restant van de leenlng en dit bedrag ge
bleven zyn, is by gebreke van een behooriyke
boekhouding zelfs niet by benadering op te
geven. Alles is in den flnancieelen baaierd van
Robert Koch ca. verdwenen.
De Bank en het Trustkantoor hebben be
weerd. dat deze feiten niet dadelyk te hunner
kennis zyn gekomen en dat zy de eerste on
rustbarende berichten eerst einde 1927 hebben
remonjen De curator heeft by zijn uitvoerig
onderzoek in de omvangrijke dossiers geen
aanwUzlngen. voor het tegendeel kunnen ont
dekken.
Het wil den curator voorkomen, dat de hoo-
gere kerkeiyke autoriteiten, onder wie de
geesteiyke Robert Koch ressorteerde, uit hoof
de van hun disciplinaire bevoegdheid gerech
tigd en verplicht waren geweest onverwyid In
grypen. zoodra te hunner kennis kwam, dat
leze in zyn hoedanigheid van directeur van
aet Zoutbad in een publiek financieel schan
daal betrokken geraakt was. De vraag. In hoe-
rerre hier naast moreele ook burgerrechteiyke
■ansprakeiykheid naar Hongaarsch recht aan
wezig was en In rechte geldend kon worden
temaakt. is later, zeer ten nadeele van de
ibllgatlehouders. ten onrechte op den achter
pand geraakt. Deze stelling van den heer
Leenes had in ieder geval een beter lot ver
diend dan te worden ter zijde geschoven als een
«itvlucht ter afwending van de aandacht van
de tekortkomingen van de Bank en het Trust-
tantoor.
De Bank en het Trustkantoor hebben de
dbllgatiehouders tot den zomer van 1930 van
tl het voorgevallene onkundig gelaten. Dit
was mogeiyk, doordat de Bank de drie op 1
December 1928 en 1 Juni en 1 December 1929
herschenen coupons der leenlng uit eigen
middelen betaald heeft waarmede telkens een
bedrag van 34.000 gemoeid was. Het Trust
kantoor had daartoe van niemand een op
dracht of een verzoek ontvangen. Wel heeft
6e heer Leenes later beweerd, dat hierop door
»f namerts den Aartsbisschop zou zyn aange*
drongen, maar de curator heeft deze bewering,
die niet klopt met hetgeen van elders omtrent
de houding van dien hoogwaardigheidsbeklee-
der bekend is, niet kunnen verlfleeren.
Het wil den curator voorkomen, dat de
trustee op zyn laatst nadat de saneerings-com
missie haar werkzaamheden had gestaakt aan
de obligatiehoudérs op een vergadering of door
middel van een bericht in de flnancleele en
dagbladpers opening van zaken had moeten
geven Dat dit niet is geschied en dat de Bank
er zelfs toe ,is overgegaan een aanzleniyk be
drag uit eigen middelen voor te schieten kan
de curator slechts verklaren uit de omstan
digheid. dat de Bank verschillende eml-sies In
voorbereiding had. Na 1 December 1928 heeft
zy nog de Inschrijving opengesteld op een
tiental obligatieleeningen. waaronder zeer be-
langryke. De verplichting van het Trustkantoor
om de houders van Sodalitas-obllgatles in te
lichten is op den achtergrond geschoven ter
wille van het belang van de Bank, die hel wel
slagen van haar lucratieve nieuwe emissle-
transacties niet in gevaar wenschte te zien
gebracht door het openlijk noodlydend worden
van een harer vroegere leeningen.
Geconstateerd dient te worden, dat de heer
Irenes, van welke ongunstige zUde hU zich
later ook moge hebben doen kennen, gedu
rende de tot nu toe beschreven periode met
grooten yver en niet aonder succes heeft ge-
beechermlng van het sociaal en economisch ge
zonde kleln-bedryf, speciaal in het distributle-
wesen, tegen het grootbedryf en andere con-
curreerende ondernemingsvormen.
Wy willen beperking van de In sociaal op
zicht minder gewenschte ondernemingsvormen
in de distributie, speciaal van het grootbedryf,
tot een aantal, dat op economische gronden ge
motiveerd is, en niet meer.
WU willen afdoende onderdrukking, niet al
leen van de oneeriyke concurrentie, maar van
de onbehooriyke concurrentie In al haar vor
men.
wy willen verwUdering uit de warenhuizen
van allerlei nevenbedryven en -diensten aan den
consument, die met de warendistributie als zoo
danig geen verband houden.
Maar wy willen ook ordening van de verschil
lende bedryfstakken, voorzoover zy In midden-
standsondernemlngen worden uitgeoefend. Wy
willen de mogelykheld van vestiging en uitbrei
ding van ondernemingen voortaan zien gebonden
aan bepaalde elschen van volwaardigheid voor
lederen bedryfstak apart te stelign, waaraan de
nieuweling heeft te voldoen.
Zoolang de georganiseerde bedryfsgenooten
zelf nog niet over de wettelyke bèvoegdheld
beschikken om al deze dingen te regelen, zal
de overheid de bevoegdheid moeten ontvan
gen om die regelingen te treffen in overleg
met de organisaties.
Ziedaar in het kort het program, waarmede
de Ned. RK Middenstandsbond de nooden en
behoeften van den middenstand tegemoet
treedt.
Spreker releveerde dan het mlddenstands-
urgentle-program, dat de Ned. R.K Mldden-
stansbond begin September j.l aan de regeering
heeft aangeboden.
De curator in het Faillissement van de
Naamlooze Vennootschap Burgers en Co's Bank
te 's Gravenhage. mr. D J. Veegens. heeft In
de heden gehouden verificatievergadering een
uitvoerig verslag uitgebracht, waaraan het vol
gende Is ontleend:
De gefailleerde naamlooze vennootschap
31 JuU 1923 opgericht ter voortzetting van de
zaken, die haar directeuren, de heeren E C
M. N Burgers en W M A Vlntges, sinds
November 1922 onder denrelfden naam had
den gedreven. Het geplaatste en volgestorte
kapitaal bedroeg 40 000— De jaren 1923 en
1924 gaven belangryke verliezen. Het verlles-
saldo per 31 December 1924 bedroeg ruim
23.000.—dus meer dan de helft van het
geplaatste kapitaal. In de jaren 1925 en 1926
werden kleine winsten behaald, doch In 1927
kwam er een volledige omkeer. De behaalde
resultaten waren zóó gunstig, dat de oprich
tingskosten en het restant-verliessaldo geheel
konden worden afgeschreven, waarna nog 5 pet.
dividend kon worden uitgekeerd.
De Bank was zich namelyk gaan toeleggen
op het emitteeren van hoog rendeerende obli-
gatieleeningen van buitenlandsche R. K. ker
keiyke instellingen, waartoe zy in Januari 1927
den heer Is. Leenes als chef van haar emissie-5,
afdeeling had aangesteld. Hy ontwikkelde als
zoodanig een groote activiteit en werd al spoe
dig de leidepde figuur, zoowel by de Bank
waarin hy sinds 1929 de helft van het tot
80.000.verhoogde aandelenkapitaal bezat.
te N V. Trustkantoor voor Belegging
de aandeelen hem
vodr twee aWW^^Wbchoordnn Deze laatste
In het einde van 1927 opgerichte vennootschap,
hierna te noemen het Trustkantoor, trad als
trustee by de leeningen op. voor zoover deze
Biykens het Voorlooplg Verslag der Tweede
Kamer In zake het wetsontwerp machtiging
tot tydeiyke afwyklng van de overeenkomst
1930 NB. hadden enkele leden bezwaar tegen
hetgeen by dit ontwerp wordt voorgesteld. Op
deze wyze toch zal het tekort van het Spoor
wegpensioenfonds weder worden opgevoerd.
Dat tekort Is toch reeds zeer aanzleniyk. B1U-
kens de voorlaatste wetenschappeiyke balans
was er per 1 October 1923 reeds een tekort
van 191.2 mlUloen gulden. Slechts 37% pet.
van hetgeen het fonds moest bevatten was
toen aanwezig. Het tekort zou In zestig^ an
nuïteiten worden aangezuiverd. Intusschén is
per 31 December 1930 een nieuwe balans op
gemaakt, waarby het tekort weder met 49
millloen bleek te zyn toegenomen. Met betrek
king tot dit laatste bedrag moet nog een voor
ziening by de wet worden getroffen. In stede
van zulk een voorziening wordt thans een re
geling voorgesteld, waarvan het practise he
goede zal zyn, dat gedurende een aantal jaren
zelfs de thans reeds niet meer voldoende an
nuïteit niet in het fonds zal worden gestort.
Andere leden, die den hlerbedoelden maat
regel aeker niet minder betreurden, meenden
echter, dat die in de huidige omstandigheden
niet alleen gerechtvaardigd doch zelfs geboden
moet worden geacht.
—rkt “n regeling der zaak, die door de
vphnri.» de Bank 811 het Trustkantoor
geboden werd.
Bank en Trustkantoor waren door het op-
~Hde,n va,n de «mtóslehedryvlgheld. door het
11 verloopen Van de verontruste effecten-
cuentèle der Bank en door de groote uitgaven,
die In de Sodalitas-Medicorum-zaak verkwist
waren, innerlyk zoozeer verzwakt, dat de in
eenstorting niet meer was te verhoeden,
Het Trustkantoor is In zyn verplichtingen
als trustee In verschillende andere leeningen
ernstig te kort geschoten, met name moesten
volgens de voorwaarden van verschillende lee
ningen door de debltrlces gestelde effecten
depóts aanwezig zyn. welke hetzy ln het ge
heel niet, hetzy niet geheel, hetzy niet, zooals
bepaald waa ln courante ter beurze van Am
sterdam genoteerde beleggingsfondsen aanwe
zig waren. Van diverse dèbltrices waren gelden
ontvangen voor aflossing of Inkoop van obli
gaties. echter was voor een aanzleniyk bedrag
nog niet ingekocht. Zelfs waren, naar den cu
rator is gebleken, enkele leeningen tusschen de
Bank en/of het Trustkantoor en de debltrlce
geheel afgeloopen en de hypotheek geroyeerd,
terwyi de obligaties nog gedeelteiyk ln omloop
waren en de rente uit eigen middelen doorbe
taald werdl Deze handelingen zyn veel laak
baarder dan al hetgeen voorgevallen Is In de
Sodalitas-Medicorum-zaak. waarvan zooveel
meer ophef gemaakt is.
Tot de activa rekent de curator niet de ten
namg der Bank gestelde hypothecaire schuld
vorderingen. Waarvoor obligaties in omloop zyn.
Vast staat dat de gezameniyke obllgatlehouders
schuldelschers en hypotheekhouders zyn en dat
de Bank als hun vertegenwoordigster met uit
gebreide bevoegdheid fungeert.
Voor de bedragen, die door verschillende
Hongaarsche debitrices ingevolge het transfer
moratorium by de Hongaarsche Nationale
Bank gedeponeerd zyn. geldt hetzelfde.
De opstelling der ontvangsten en uitgaven
over het tydvak 8 December 1932 tot en met
1 October 1933 luidt ontvangsten 9.24096; uit
gaven 3.960 23 Saldo 5280 73
De curator meende er by den aanvang van
het faillissement op te mogen rekenen, dat de
commlssle-van Asch van Wjjck en de Hol-
landtchHongaarsche Bad- en Terreinexploita-
tle MaatschappU op loyale wyze uitvoering
zouden geven aan de schikking van 25 Mei
1932. zyn verwachtingen zyn ln dit opzicht te
leurgesteld. Bedoelde maatschappy heeft hem
verrast met de mededeellng. dat zy de schik
king als van nul en geener waarde beschouwt,
waartoe zij zich beroept op Hongaarsche wets
bepalingen en op wanprestaties, waaraan de
Bank ca. zich zouden hebben schuldig ge
maakt.
LEIDEN. Bevorderd tot doctor ln de Rechts
geleerdheid, op proefschrift getiteld: „De Ne
der landsche radio-wetgeving geschiedkundig
ontwikkeld”, de heer A. A. M. Enserlnck ge
boren te 's-Oravenhage.
®®slBaKd: cand. ex rechten: de dames O. M.
Vink, O. A. Vogelaar. A. E. de Vries en de heer
P. B. M. ten Bosch.
Doet, ex. Indische rechten mej.
In den namiddag tenslotte sprak Mr. F. J. H.
directeur van het Centraal Hanzebureau in het
Bisdom Haarlem, over de sociaal-politieke taak
onzer middenstandsbeweging
Als wy de brandende vraagstukken Zien, waar
voor de middenstand momenteel staat. dan
mogen wy constateeren. dat gelukkig onze ka
tholieke organisatie tegenover die vraagstukken
haar taak en haar plicht kent en dat ons nieuw
beginsel- en werkprogram in al die vraag
stukken helder en juist richting wyst.
Wy willen zoo krachtig en liefst zoo spoedig
mogeiyk ordening van het economisch leven ln
de verschillende bedryfstakken door de georga
niseerde patroons en arbeiders zelf met wette-
lyke bevoegdheid onder toezicht van den staat.
WU willen maatregelen van de overheid tot
