H
Het feest der AuxiEatricen
FASCISME?===
Allerheiligen
Een raadseltje
Liberale inslag?
I
ff
S g
Ter verduidelijking
'h
Portret van Z. H. den Paus
Allerzielen
Talrijke liefdewerken
DINSDAG 31 OCTOBER
VLIEGVERKEER OVER DEN OCEAAN
i
RIJKSDAG VERKIEZINGEN
BENOEMING
i
I
«WW
Deelneming van Duitachers in het
buitenland
Bidden, lyden en werken voor de
zielen in het Vagevuur
In het Aartsbisdom
GEZANT BEEED1GD
Dr. O. VAN NOORT
van groo-
H. M. de Koningin-Moeder
dat
„Het
5
te
harten
uitverko-
P. 8.
op
ten pa-
PAUL KLENE. SJ.
Loyola, Vught,
Wat zU yele andere liefdewerken; bekeeringen.
IS
I
„de Staat de
zelve la", kan
ven.
Op dezelfde
De Redactie der .Elndhovensche en Mele-
rljache Courant” zijn we dankbaar, dat zij
ons aanleiding tot het schrijven dezer zeer
gewenschte, ja noodige verduidelijking ge
geven heeft.
..Laten
begint de
iloos by
te ver-
die
jaar-
£en zuster Auzliatrice tn de Chineescfi-’
Missie.
der Domier-Wal-vliegbooten. van de Duitsche Luft-Hansa die thans regelmatig
gaan over Cadiz
Van officteele Duitsche zijde wordt ons me
degedeeld:
Rtjksduitschers. die in het buitenland woon
achtig z(jn, kunnen aan de op Zondag 12 No
vember aa. plaats hebbende ryksdagverklezin-
gen en referendum deelnemen, indien zij op
den verkiezingsdag minstens 20 Jaar oud zijn.
Te dien einde moeten zij voorzien zijn van een
stembiljet en een terugreisvergunning In hun
reispas, welke op alle werkdagen koste!
de diplomatieke en consulaire bureaux
krijgen zijn.
Bjj het uitreiken van hek stembiljet geldt de
reispas als bewijs. Voorts is hierbij benoodlgd
het zgn. Elnwohnermeldescheln. De uitreiking
van het stembiljet en van de terugretevergun-
nlng kan ook schriftelljk aangevraagd worden.
Met dit stembiljet kan de kiesgerechtigde in
elke Duitsche gemeente sUn stem uihrengrn.
Een
over den Oceaan zullen vliegen, te Southampton. De vliegtuigen
(Spanje) en zullen een tusschenlanding maken op het drijvende eiland „Westfalen”.
Het einddoel is Pernambuco.
Laten wy bij het graf
overledenen het troostvolle gebed
van Allerheiligen
et valt niet te ontkennen, dat de
minister van Ekonomische Zaken
voor een uiterst zware taak gesteld
e heer F. W. O. Théonvllle (firmant van
1 Van Hulfel’s antiquariaat te Utrecht)
A—heeft voor Nederland de uitgave verwor
ven van een portret van Z. H. Paus Plus XI, een
portret dat in 1932 door den bekenden Spaan-
schen teekenaar Solis Avila is vervaardigd. De
gekleurde reproductie heeft goed het karakter
van de teekening bewaard en de uitvoering,
op papier met llnnen-persing. in een formaat
van 65 bij 55 C.M.. zal velen bevredigen. Er is
ook een kleine uitgave verschenen In brlefkaart-
formaat.
De gelijkenis van het portret is goed en al
is de waarde van het conterféltsel als beelden
de kunst niet bijster groot, het overtreft makke
lijk de populaire pausportretten die in omloop
zijn.
zen van het praktisch bereikbare dient te
bevorderen?
Indien op deze vraag in klare woorden
een bevestigend antwoord zou worden ge
geven, zouden onze principieele bezwaren
tegen de N 8. B. goeddeels weg vallen.
Maar ook dén nog zou on*s oordeel blij
ven, dat het praktisch veel wijzer en voor
zichtiger is verbetering onzer toestanden na
te streven door ernstige en zooveel moge
lijk snelle saneering enzer Staats-lnstellin.
gen, dan door Nederland te werpen in *de
armen van het fascisme, d.w.z. door alle
Staatsmacht te leggen in de handen van
een kleine groep alleenheerschers.
Om redenen, die wij in ons eerste artikel
gegeven hebben.
1 en wee van de
gezegend. In het
W'‘
gelukken zal ieder tevreden te stellen. BIJ
lederen maatregel, dien hij neemt om een
bepaalden tak van volksbestaan te helpen
of te steunen, benadeelt hij anderen, daar
is nu eenmaal niet aan te ontkomen, ter
wijl men zich niet op kan werken tot de
hoogte, om dat alles te kunnen zien alleen
in het algemeen belang.
Waar immers algemeen door de tijds
omstandigheden en de economische ver
dwazing zooveel offers moeten worden ge
bracht, daar ligt het voor de hand, dat
men uitermate moeilijk berust In nieuwe
offers ten bate van anderen. Wat den een
genoegdoening schenkt, door uitbreiding
van werkgelegenheid, afzetgebied of betere
prijzen, wekt bij den ander, die zich be
nadeeld voelt, ontevredenheid.
Wie er aan twijfelt, leze slechts het voor-
loopig verslag over de begtooting van
ekonomische zaken, dat overloopt van te
genstellingen. We zullen ze er niet alle
uitvisschen, maar wijzen slechts op een
tegenstelling waar aangedrongen wordt op
een andere organisatie van het ekono
mische leven. De thans gevolgde wijze van
uitvoering door allerlei krisisbureaux, be
zet met tijdelijke ambtenaren, kan men
niet goedkeuren. Naar de meenlng van
velen behoort de uitvoering gelegd te wor
den in handen van ekonomische organen,
steunende op organisaties van de belang
hebbenden uit het bedrijfsleven. Deze or
ganen zouden uit den aard onder con-
tróle der regeering moeten staan, al zou
den ze verordenende bevoegdheid moeten
krijgen.
Men wees er in dit verband op, dat de
uitvoering van verschillende krisismaat-
regelen reeds thans geheel in handen van
organisaties van belanghebbenden gelegd
is, zooals bij de uitvoering Tarwewet, de
Krisisvarkenswet en de Regeling voor de
Consumptie-aardappelen. Men vond dat
prachtig, maar tegelijkertijd wordt de
vraag gesteld of bij deze organisaties niet
te veel invloed is toegekend aan personen,
die bij den gang van zaken een groot per
soonlijk belang hebben.
De organen moeten bestaan uit organi
saties van belanghebbenden en als deze
belanghebbenden nu zelf wat niet uit
gesloten kan zijn er belangen bij heb
ben, is het ook niet goed. Men zal dus
moeten zoeken naar belanghebbenden die
zelf er geen belang bij hebben. Hoe minis
ter Verschuur dat raadsel moet oplossen,
wachten we met l>elangstelling af. Hij kan
daar een a,vond op zoek brengen.
H. M. de Koningin-Moeder is voornemens
einde dezer week Het Loo te verlaten en haar
paleis te Den Haag te betrekken.
De gezondheidstoestand van H. M. is naar
omstandigheden goed.
bladzijde leest men:
recht is niet iets buiten of boven den Staat,
maar de Staat is het tot zelforganisatie
gekomen recht, de hoogste vorm van recht,
als welke organisatie de Staat tevens bo
ven het recht staat, d 1. dit vaststelt, ver
andert en opheft.” Dit wordt nu wel gezegd
van het positieve recht, maar het po
sitieve recht wordt tegelijkertijd vereenzel
vigd met het geldende recht. Wij ge-
looven niet de bedoeling der leiders van de
N. 8. B. mis te verstaan, als wij boven ge
citeerde zinsnede zóó begrijpen, dat er
geen „geldend” recht bestaat, geen recht
als „geldend” erkend kan worden buiten het
door den Staat vastgestelde recht. En zóó
begrepen is die stelling In flagranten strijd
met de katholieke leer.
Eindelijk op blz. 17 wordt gezegd: „De
plichten van de burgers tegenover den
Staat gaan boven hun persoonlijke rech
ten.” In zijn algemeenheid is ook deze op
zet voor den katholiek onaanvaardbaar. De
afzonderlijke burgers, de huisgezinnen en
de Kerk hebben rechten, die onafhankelijk
zijn van den Staat. Als de Staat aan zijn
burgers plichten zou willen opleggen, die
met deze rechten in strijd zijn, dan gaat
de Staat buiten zijn boekje en pleegt hij
onrecht.
Ieder aandachtig lezer beseft uit het bo
venstaande, dat we in ons vorig artikel
niet zonder reden geschreven hebben:
„Overal waar het fascistisch regiem werke
lijkheid is geworden, zien wij al is het
dan niet per se met het fascisme verbon
den een soort Staatsvergoding, een ver
heffen van den Staat, die niet anders dan
middel voor ons wezen kan, tot doel-in-
zich, waaraan alles dienstbaar heeft te zijn.
Ook ten onzent gaat de N. S. B. met volle
zeilen in die richting.”
WIJ meenen goed te doen aan deze drie
puntjes, die zakelijk aan de „Eindhoven-
sche Courant” ontleend zijn, nog het vol
gende toe te voegen:
„De Vrijheid”, het orgaan van den
Vrijheidsbond, meent In het manifest der
katholieke Staatspartij „halfslachtigheid”
te ontdekken en een „min of meer gaan in
fascistische richting”, maar vervolgt dan
met neerbuigende welwillendheid:
„Afgezien van deze halfslachtigheid bevat
het manifest, juist als gevolg van zijn libe
ralen inslag, ook wel goede passages, die wij
zonder bezwaar kunnen onderschrijven.”
Wij zijn natuurlijk dankbaar voor het
compliment.
Maar moeten er toch in alle bescheiden
heid tegen opkomen, dat de „goede passa
ges” van het manifest een gevolg zouden
zijn van den „liberalen inslag".
Het blad doelt daarbij met name op het
slot, waar gesproken wprdt van de groote
beginselen, welke zijn saam te vatten in de
woorden: God Gezag Vrijheid, en die
in hun eerbiediging en beleving een „waar
achtige vaderlandsche politiek” garandee-
ren.
Hoe men juist in zulk een slot-passage
een „liberalen inslag" kan speuren, is ons
niet duidelijk, en zal ook anderen wel niet
duidelijk zijn.
De dienst van God, het hooghouden van
het gezag en de verdediging der vrijheid
hebben altijd voorop gestaan in de katho
lieke actie en in elk katholiek program.
En niemand heeft er ooit aan gedacht bij
die gewichtige punten aan een liberalen
inslag te denken.
Indien de redacteur van de „Vrijheid”
die overigens eenige wijzigingen op de slot
passage meent te moeten voorstellen
met deze passage over ’t geheel kan instem
men. dan zij hem hiervan gaarne acte ge
geven; maar hij moet de rollen niet om-
keeren en voor het liberalisme opelschen,
wat naar geest en letter essentieel en vol
uit katholiek Js.
Het suum cuique geldt ook hier.
En in dit verband zouden wij ook nog
even willen wijzen op een ander artikel In
hetzelfde nummer van de „Vrijheid”, welk
artikel een passus bevat over de grove mis
slagen, die na het beëindigen van den we
reldoorlog bij het vaststellen der vredes
voorwaarden zijn begaan.
..Als toen een zuiver liberaal inzicht de
beraadslagingen had beheerscht, zou het
anders geloopen zijn”, zegt de „Vrijheid”.
Wij weten niet precies wat onder een
„zuiver liberaal inzicht” moet worden ver
staan.
De meeningen daarover kunnen en zul
len verschillen.
Maar wat wij wel weten Is, dat het niet
slechts anders, maar ook veel en veel
beter met het beëindigen van den oorlog
en het vaststellen der vredes-bepalingen zou
zijn geloopen, indien de strljdvoerende re-
geeringen anno 1917 de voorwaarden had
den aanvaard, nedergelegd in de Vredes
nota van Benedlctus XV, te weten: instel
ling van een internationaal scheidsgerecht;
gelijktijdige en wederzijdsche vermindering
een zéér ingrijpende vermindering van
bewapening; het af zien van schadeloosstel
lingen en oorlogsschulden.
Misschien zal het orgaan van den Vrij
heidsbond ook hierin een „liberalen uit
slag” willen zien.
Maar de Vredes-nota was een echt pau
se 1 Ij k document.
En wij herinneren ons niet, dat het libe
ralisme zich als partij, of in zijn vertegen
woordigers en machthebbers beijverde den
H. Vader In zijn grootsche plannen en po
gingen te stepnen.
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht heeft
benoemd tot Rector van het Pensionaat .St.
P^rd’onl v™r!fOOrt den Wel«rw Pater Am'. J.
sten dag van Allerheiligen.
Wij. die leven in het wel
wereld, worden van boven l
licht der verheerlijking leeren wjj de waarde
en het wezen der dingen kennen en door de
aanraking met de gemeenschap der heiligen
wordt het heilige in ons sterk en krachtig.
Daarom is het billijk en rechtvaardig, dat wy
de heiligen, die ons zijn voorgegaan, vereeren.
omdat, dank zij Gods genade, een groot deel
van hun oogst in onze schuren ligt en tevens
om ons te verzekeren van hun hulp door hun
voorspraak en voorbeeld, opdat het ons wel
moge gaan in dit dal van tranen en de dood
voor ons geen verderf moge zijn.
Het groote feest van Allerheiligen staat ech
ter niet voor niets Juist voor den ernst van
Allerzielen. De verschrikking van het .Dies
Irae” verdwijnt f”
apocalyptischen blik
H. M. de Koningin heeft Maandag
lelze Het Loo ontvangen Jhr. mr a W L.
Tjarda. van Starkenborch Stachouwer. Hr Ms.
gezant te Brussel, en mevr. Tjarda van Star
kenborch Stachouwer. alsmede mr. W. J. baron
van Lynden, benoemd opperkamerheer van H.
M. de Koningin.
8tarkenborch Stachouwer
l te door H. M. de Koningin beëedigd.
dienstonderricht, doopen van kinderen en vol
wassenen, enz. Verder zijn overdag de uren van
inwendig en uitwendig gebed verdeeld. In de
verschillende bedieningen en werkzaamheden
binnenshuis worden de Koorzusters door Werk
zusters terzijde gestaan. In 1931 telde de Socië
teit meer dan vijftig huizen: in Frankrijk, Bel
gië. Engeland. Italië. Spanje, Oostenrijk. Zwit
serland, Nederland, China, Amerika en ’n nieuw
huls zal weldra gesticht worden in Japan.
De liefdewerken van de hulzen in China zyn
zeer omvattend. Sinds de komst der Auxilla
tricen aldaar in 1867 tot op heden is er aan
meer dan 209.715 personen, zoowel kinderen als
volwassenen, het H. Doopsel toegediend.
Het was echter geenszins de bedoeling van de
Stlchteresse om de godsvrucht jegens de over
ledenen te beperken tot de enge grenzen van
het klooster; dit moest veeleer een brandpunt
zijn van waaruit de gloed van liefde en offer
vaardigheid zich verspreiden en alle
ontvlammen zou.
Ze besloot een Genootschap In het leven te
roepen, welke de voortzetting van haar gedach
te en haar werken temidden van de wereld zou
zjjn: Het Genootschap der Eereleden.
Wie kunnen lid worden van dit Genootschap?
1. Iedere leek van beider geslacht, die belooft
dagelijks voor de gestorven verwanten der ver-
eenlging zoowel als voor de leden zelf na hun
dood de akten van Geloof, Hoop en Liefde met
het schietgebed: „Mjjn Jezus Barmhartigheid”
te bidden.
Tot ondersteuning van de liefdewerken,
alle kosteloos zijn, geven de eere-leden
lijks een aalmoes van f 2.50.
2. De religieuzen, zoowel mannelijke als vrou
welijke, die maandelijks tot diezelfde Intentie
de H. Communie opdragen.
3. Iedere priester, die zich verplicht om eens
per maand het H. Misoffer voor bovengenoem
de intentie op te dragen (2e Intentie volstaat).
Verder kunnen de leden zich ook met de wer
ken der Zusters vereenlgen door het drievoudig
apostolaat van de daad, van het lijden en van
het gebed. De Auxlliatxlcen beoefenen t apos
tolaat van het gebed en het lijden ten behoeve
Van de afgestorvenen en zij voegen daar het
apostolaat van de daad bij ten bate van de ar
men, de zieken en de zondaars, als middel tot
lafenis en verlossing van onze dierbare over
ledenen. Zoo gaan haar werken altijd gesteund
eenerzjjds door het gebed, anderzijds door het
lijden; hierdoor geschraagd wordt haar werk
vruchtbaar gemaakt en geheiligd.
Wie zich als priester, religieus of leek wenscht
aan te sluiten by het Genootschap der eere
leden, geve mondeling of schriftelljk op: voor
naam. naam, adres en datum van inschryvlng
(dag waarop men ter H. Tafel nadert om zoo
doende den vollen aflaat te verdienen) aan de
Eerw. Overste van het Klooster „Christo-Regi”,
Egelantlersgracht 147, AmsterdamKlooster
„Mariénburg', Duivengas 2, te Nijmegen.
Als de bladeren van de boomen vallen en de
vogels hun liederen meenemen naar warmer
landen; als de dagen korten en de avonden
lengen; als de natuur vergrijst In wolken en
regen en alles wat mooi is en warm ons verlaat,
gedenkt de H. Kerk ’smenschen afscheid van
dit leven. Wij treuren nog eens om het heen
gaan van onze dierbare dooden. De altaren
staan In het zwart. We verlaten het Misoffer
met den vreemden weemoed van het Dies irae
in het hart, terwyi in het hoofd de treurzang
blijft klagen. Velen gaan nog eens den weg
waarheen zy hun geliefden grafwaarts droegen
en bidden op de tombe voor de eeuwige rust.
De dood Is een straf en doet pyn aan hem die
sterft en aan hen die achterblyven. En zoo is
Allerzielen een rouwdag.
Maar gelyk over den herfst zoo ook over Al
lerzielen ligt een hemelsch goud. De herfst is
mooi. Met zekere blydschap sterft de natuur.
Een geheimzinnige pracht begint te bloeien uit
het geweld van storm en natte vlagen. Het is
de biyde hoop op het nieuwe lenteleven, die de
stervende natuur in het goudkleed der ver
wachting steekt. De loutering heeft nu plaats.
De verryzenls in het voorjaar zal des te ryker
zyn. De natuur viert feest. Gracieus en zingend
gaat ze dood. Met den herfst deelt Allerzielen
ook in het feesteiyice. En Juist dat feesteiyke
hebben de Auxillatricen naar voren gebracht.
Allerzielen duurt by haar acht dagen lang; het
is haar hoogfeest, een feest met octaaf als Pa-
schen en Pinksteren.
In de kapellen van de Zusters Auxillatricen
prykt het altaar in de vlammen en de kleuren
van den herfst; licht, bloemen en wierook ver
blijden er het hart. Zeker, voor allen te er re
den tot verheugenis, nu tallooze zielen uit het
vagevuur worden verlost, nu het koor der he-
melingen zwelt en op aarde de naastenliefde
zich voortzet tot over het graf. Voor de Auxi-
iiatricen echter bestaat eeh byzondere reden
om zich feestelijk gestemd te voelen.
Het levensdoel Immers van de Zusters Auxi-
-i leen is: te bidden, te lijden en te werken
1 ,vor de zielen in het Vagevuur» r 't
I _Pro<ram* dw N S B. belooft in art 15
- -en gewetensvrijheid
met bescherming van den christelljken
godsdienst voor het in Europa gelegen deel
van het Rijk.” Het doet eigenaardig aan,
dat bescherming van den christelljken
godsdienst beperkt wordt tot het Rijk In
Europa; bescherming van dien godsdienst
is dus geen taak van de Overheid In de Ne-
derlandsche koloniën. Bedenkelijker nog is
wat we lezen in de Toelichting van het Pro
gramma op blz. 46: „Ook de eisch van
godsdienst- en gewetensvrijheid moet wij
ken voor den eisch, dat de eenheid en de
onafhankelijkheid van de Natie en de
goede zeden onaangetast moeten blijven.”
Is het gevaar denkbeeldig, dat een fascis
tisch regiem a la Mussert, eenmaal de
macht in handen hebbende, van oordeel zou
zjjn, dat de vrije katholieke en christelijke
school, de vrije katholieke en christelijke
jeugdorganisatie de „eenheid der Natie”
aantast? Dat Is immers het oude liberale
stokpaardje, dat zeer velen onzer principi
eele tegenstanders, die, naar men zegt, ta- waarbij het hem maar zelden of nooit
thans de ruggegraat der N. 8. B. helpen
vormen, o zoo gaarne weer zouden laten
draven. En voor eene zóó begrepen „een
heid der Natie” zouden dan godsdienst- en
gewetensvrijheid moeten wijken! Kan een
katholiek daarmee accoord gaan?
Verder, in het vlugschrift „Aan de katho-
llekeo in Nederland” staat te lezen: „Het
fascisme.... heeft geen theologie, slechts
een moraal Ik wil niet vragen welk een
vasten grondslag een moraal heeft zonder
een theologie; ik vestig uitsluitend de aan
dacht op de eerste zinsnede: „het fascisme
heeft geen theologie.” In goed Nederlandsch
wil dat zeggenhet fascisme heeft geen leer
over God. Misschien wordt hiermede be
doeld: het fascisme huldigt althans voor
het Rijk in Europa een Christendom bo
ven geloofsverdeeldheid. Maar letterlijk be-
teekent het: het fascisme als zoodanig er
kent geen God. Het laat iedereen vrij God
te erkennen en naar zijn eigen inzicht te
dienen, het wil, omdat eenmaal het groc.
ste deel van ons volk christelijk is, in Euro
pa den christelljken godsdienst beschermen,
maar op voorwaarde, dat de christelijke
godsdienst, d. 1. alle Christelijke Kerkge
nootschappen, inclusief de Katholieke Kerk,
zich buigen voor den Staat, die, als het er
op aankomt, feitelijk de eenige god is.
Hoe ontzettend groot is de afstand tus-
schen deze opvatting en het Katholieke be
ginsel, dat ook de Staat als zoodanig God
en de souvereiniteit Gods erkennen moet!
„De Staat boven alles, de Staat alles,” dat
is, naar ons inzicht het hoofdbeginsel der
N. S. B. óók in Nederland. En nog een
maal dat hoofdbeginsel kan geen katho
liek onderschrijven.
Acht iemand het mogelijk, dat wij
zwart zien? Welnu, de leiders der N. S. B.,
die eerlijkheid in hun blazoen schrijven en
zeker zouden protesteeren, als wij zelden,
dat ze gaarne in troebel water visschen,
zullen ons en zeer velen in den lande een
grooten dienst bewijzen, indien ze klaar en
bondig een antwoord willen geven op deze
vraag
Erkent gij, erkent uwe Beweging, dat de
enkeling, het huisgezin en de Kerk rechten
hebben, onafhankelijk van den Staat;
rechten, die de Staat niet gegeven neeft en
niet kan ontnemen; rechten, welker vrije
uitoefening de Staat mits de vrijheid
van anderen geëerbiedigd worde niet
mag belemmeren, ja die hij binnen de gren.
„Elndhovensche en MeierlJsche Cou-, r -
n“mmer van 28 ..voUedlge'godsdteiïstl’
ocl. ons opstel „Fascisme uit dit 1
blad In zijn geheel overgenomen. Wat wjj
zeer op prijs stellen.
De Redactie plaatste daaronder een nota
waarin zij zegt, dat wy, om verkeerde ge
volgtrekkingen voor de pfaktljk te voorko
men. goed zouden hebben gedaan, Indien
we meer opzettelijk en duidelijker onder
scheid hadden gemaakt tusschen de vraag:
„Is een fascistische regeeringsvorm uiter
aard en in zijn wezen veroordeelenswaar-
dig?” en de vraag: „Kunnen Nederlandsche
katholieken principieel zich aansluiten bij
de fascistische groep Mussert, om dezer
fascistischen staat mede te helpen verwe
zenlijken?”
Wij erkennen, dat voor de opmerking
grond is en nemen daarom gaarne de ge
legenheid te baat om ons opstel door een
korte verduidelijking vollediger te maken.
De eerste vraag hebben we ontkennend
beantwoorduiteraard en 1 n z Ij n w e-
zen Is een fascistisch regiem niet in strijd
met de katholieke beginselen
De tweede vraag, die praktisch van groo
te en actueele beteekenis is, moet o. 1. ook
zonder aarzeling ontkennend beant
woord worden.
Immers, de beginselen der Nat.
So*:. Beweging, groep Mussert, stemmen niet
overeen met de beginselen, waaraan katho
lieken no^zakelljk moeten vasthouden.
De .Elndhovensche Courant” geeft daar
voor een drietal bewijzen, ontleend aan de
brochure „Nationaal-Socialistische Staats
leer”, door de groep Mussert uitgegeven.
Op blz. 15 leest men daar: „Als verwer
kelijkte geestelijke vrijheid is de Staat de
verwerkelijkte zedelijkheid zelve”. Dit
wordt daar gezegd ter motiveering van de
stelling: „het is eisch van 'zelfhandhaving
van den Staat, dat hij niet kan dulden on
zedelijkheid in de samenleving, in de kunst,
enz.” Tegen de laatste stelling hebben wij
geen bezwaar, In de suppositie, dat zij van
openbare onzedelijkheid bedoeld Is.
Want, hoezeer wij, natuurlijk, elke onzede-
lijke handeling afkeuren, meenen we toch
niet, dat het de roeping van den Staat is,
elke, ook niet in het openbaar gepleegde,
onzedelijke handeling te bestraffen. De be
grippen: „zedeljjk slecht” en „strafrechter
lijk ontoelaatbaar” dekken elkander niet.
Maar afgezien daarvan, de stelling,
verwerkelijkte zedelijkheid
geen katholiek onderschrij-
De verschrikking
bij de lofpryzingen en den
der ontelbare
renen voor den troon van het Lam.
Laten wy by het graf van onze dierbare
overledenen het troostvolle gebed van het Of
fertorium van Allerheiligen overwegen: In de
oogen der dwazen schynen zy te sterven. zM
leven echter in vrede! Laten wjf ons dan ver
heugen in de heeriyke zekerheid van ons ge-
oof en den helderen glans, die uit de heer
lijkheid der hemelen In de duisternis der aarde
ën in den schemer van de plaats der zuivering
valt, en God loven en prijzen in de gemeen
schap der heiligen!
heele jaar alleen gedaan hebben, doet nu de
hfele wereld met haar. lederen morgen zongen
f samen haar „Profundls", nu klinkt die doo-
Idenzang in alle kerken. DagMyks reciteerden ze
haar Officie der Overledenen alleen, nu bidden
het de priesters en religieuzen over heel de
wereld met haar. Haar eenzame gebeden voor de
afgestorvenen worden vandaag gesteund door
de smeeklngen der geloovigen, die heden allen
hun verwanten en vrienden gedenken, die
hun voorgingen in den slaap des vredes. De Zus
ters zien met vreugde haar kleine gaven van
lyden en werken vermeerderd met de overvloe
dige offers en boeten, die de geloovigen op
dezen dag in alle werelddeelen God aanbieden
tot lafenis der zielen.
Is dat geen trotsch en grootsch feest? Is het
niet wereld-. Ja, hemel- en aarde-omvattend?
Omspant het niet de drie machtige ryken der
Heilige, Roomsche Kerk, de Strydende. de Ly-
dende en de Trlomfeerende Kerk? zyn niet
alle menschen van alle tijden er mede ge
moeid? Juichen niet de zaligen om nieuwe zie
len, die Gods glorie komen verheerhjken? Licht
niet de dag der verlossing voor een menigte in
het Vagevuur door de vereenigde gebeden en
verdiensten van stervelingen en hemellngen? En
zou er op aarde ook niet menigeen zyn, voor
wlen deze dag de feestelyke terugkeer betee-
kent naar de Kerk, omdat hy nu vandaag her
innerd werd aan den dood en aan Gods ge
strenge straffen?
Maar hoogfeest dubbel eerste klas is het voor
de Auxillatricen op dezen gullen herfstdag, die
haar roeping zoo ryk in vervulling doet gaan:
God verheeriyken in de meest verlaten zielen
van de Strydende en de Lydende Kerk.
Het doel toch, dat by de Stichteres, Eugénle
Maria Josepha Smet voorzat, was de Verlate-
nen des Vagevuurs te verlossen door werken
van barmhartigheid aan de Verlatenen
aarde.
Gods Voorzienigheid beduidde haar het plan
van een contemplatieve orde op te geven. Het
leven der Auxillatricen moest volgens de Stich
teres een gemengd leven zyn: contemplatief en
actief samen. Om beter Gods eer te bevorde
ren zullen zy bidden, lyden en ook werken voor
de lafenis der geloovige zielen. Hoe? Door de
verlatenen op aarde te helpen. De koorzusters
zullen zich wyden aan het apostolaat en kos
teloos de geesteiyke en lichamelyke werken van
barmhartigheid uitoefenen. Gekleed als dames
in den rouw krygen ze in vele hulzen toegang,
waar priester of zuster niet zoo gemakkelyk
worden toegelaten; en terwyi ze haar zieken
verplegen, leeren ze tegelykertyd de behoeften
der ziel kennen. Zoo wordt het helpen der zie
ken in hun eigen woning het uitgangspunt van
-- i
-r-v te te de tyd van sterven en vergaan.
J Als een worm kruipt de koude naar
alles wat warm is. De wind loeit en
huilt als een helle-orgel. Het mistig gryze veld
strekt zich uit, kaal en koud als een dooden-
akker. Gelyk een geraamte heft de kale ^oo®
zyn dorre takken ten hemel in een smeekend
„Miserere”. Overal heerscht dood en verderf.
Leliën des velds, Salomon in uwe heeriykheid,
mensch, gedenk dat gy stof zyt! Gelukkig de
mensch, die nu nog een onderdak heeft, o,
gy kleinmoedigen!
Wat geeft koude en duisternis. Brandt by u
daarbinnen geen vuur? Brandt btf U geen licht
in de duisternis? Ziet gy van uit uw veilige
woning niet den wind, den loeienden wind, die
naar het Zuiden bruist, om spoedig daar
ginds als een zoele wind de smachtende palmen
te gaan streelen? Ziet gy dien wind, die na
korten tyd weer terug zal keeren met den geur
van vreemde bloesems in de fladderende ha
ren. den wind, waarvan gy dan zult zingen: De
zoele winden zyn ontwaakt. Wat bekommert
gy U om het kale veld? Gy hebt haar vruch
ten toch veilig in Uw schuur? De zaadkorrels
zyn toch veilig geborgen In den schoot van de
eeuwige moeder, waar het van een nieuw te
ven droomt?
Welnu, alles sterft en vergaat, maar bereidt
zich In het binnenste voor op een nieuwe her
leving. De leliën op het veld zullen wederko
men. Salomon, die voorheen zoo heeriyk was,
groet U vanuit een groote heeriykheid. En gy.
mensch. zult sterven om ook weer op te staan
en te herleven.
Zoo spreekt de Heer: „Alles wat de Vader
Mij geeft, zal tot My komen, en htf. die tot Mij
komt, zal ik niet verstooten. Dit te de wil
Myns Vaders, die My gezonden heeft, dat ieder,
die Zijn Zoon kent en aanbidt, het eeuwig le
ven zal bezitten.” Derhalve slaat dok onze
Moeder, de H. Kerk, met reden haar oogen
op naar den berg der verheeriyking op Aller
heiligen. voor zy op Allerzielen zich troostvol
over de graven buigt. Met den apocalyptischen
blik van den apostel, dien de Heer zoo byzon-
der liefhad en die aan zyn borst mocht rus
ten. ziet zy op naar de honderdvierenveertig
duizend uitverkorenen uit alle stammen van
de kinderen Israëls en naar de groote ontel
bare schare uit alle volken en stammen en uit
alle naties, die ktaan voor den troon van het
Lam. gekleed In blanke gewaden, met palmen
In de handen lulde de glorie van God verkon
digend. De smart om hen. die zyn heengegaan,
verdwynt aanstonds btf het zien van hun ver
heerlijkt en stralend gelaat En jubelend viert
de Kerk dankbaar het oogstfeest der zielen.
„Gaudeamus omnes in Domino
wy verheugd zyn in den Heet.
Introïtus. Het Epistel eindigt met een lofzang
en het Evangelie besluit zyn ware biyde bood
schap met de woorden: „Verheugt U en weest
verbiyd." O. hoe gaarne spreekt de It Kerk
in naam van den Allerhoogste den zegen uit.
Over geen enkele der aan haar toevertrouwde
zielen sprak zy den vloek der laatste verdoe
ming uit. al was die ziel nog zoo goddeloos en
verdorven. Voor iedere afgestorvene heeft zy
offers en gebeden en altyd was de zondaar,
die boete deed, haar liefste kind.
Ook bewyst zy heel goed de vergankeiyk-
heid van het aardsche, en dat nog des te dui-
deiyker, omdat haar eigen streven is gericht
naar de hoogste volmaaktheid, die slechts God
eigen te. Ook kent zy de zwakheid der sterk-
sten en de bekoringen der reinste zielen. En
toch Juist daarom spreekt zy haar vergiffenis
uit over het hoofd van den onvolmaakte, dekt
zy de wonden der zondaars met den mantel
der heiligheid en heft de bewoners van het
aardsche tranendal op uit het stof en voert
hen In de glorie van ’t ryk der zaligen, waar
het eeuwig Alleluja klinkt. Namen van groote
menschen laat zy glanzen, maar toch vergeet
zy daarby de ontelbare schare onbekende sol
daten uit Christus’ leger niet, zy staan opge-
teekend door de onzichtbare hand van God
in het boek des levens. En tot nagedachtenis
van hen te het feest van Allerzielen ingesteld.
Van den berg der verheeriyking straalt een
heldere lichtstraal neer in de dalen onzer
aarde en het gekrioel der menschen zy dringt
door tot In de diepste verborgenheden en
straalt het langst en het meest heilzaam daar,
waar nood en ellende heerschen. Zalig zyn
de armen van geest, zalig zyn de zachtmoedi-
gen. zalig zy die treuren en zy die hongeren
en dorsten naar de gerechtigheid Zalig zyn de
barmhartigen en relnen, zalig zyn de vreed-
zamen en zalig zy. die vervolgd worden om
de gerechtigheid. „Verheugt U en weest ver
biyd, want Uw loon te groot in den hemel."
Ziet, de glans der wereld verbleekt, de roem
der hoovaardlgen verdwynt. Matr helder
schynt het licht in de diepten, en de glans der
eeuwigheid straalt in de verborgenheden. BU
het trompetgeschal der eeuwigheid storten de
muren van het tydelyke ineen. Leven en dood
wordt vergeten. De grenzen van dichtbij en
veraf vervagen en alles wat tegenstrydig
klinkt, wordt vereenigd met God op den laat-
