ONS BLAD
Een wereldvredesconferentie
Japans hoofdstad?
O
1
1-
1
1
I
Critiek op N.R.A.
I
I
I
If
in
Spanning op Malta
Het nieuws van heden
i I-
HET AFTREDEN VAN
MINISTER SOENG
DE LINDBERGHS NAAR
AMSTERDAM?
,7 j
JOH. LAU WERS
PAYGLOP 3
ALK MAAK
f
4
DE BAROMETER
VEREEN 1GDE KATHOLIEKE PERS
Het Weer||||U|||"m'<»'ii"'i
BISSCHOPSWIJDING TE MUNSTER
Minister Soeng
Duitschlands uittreden
uit den Volkenbond
Exposé van minister Benesj
Toch op 9 November bijeen
gaan
De wereldconferentie te
Tokio
China voelt er weinig voor
De oorlogsschulden
EEN FASCISTISCH LEGERKAMP
2’
Wilde geruchten
De jonge fascisten moeten ook leeren hoe ze met eert machine-geweer moeten omgaan.
De
5
a
I
Meeningsverschillen
met Tsjang Kai Sjek
Bureau der ontwape
ningsconferentie
Heden goudaankoopen
iii het buitenland
Engeland houdt zich
aan het mandaat
Geen cigarettencoupons
meer in Engeland
Speciale politie-maat-
regelen
Roosevelt vol vertrouwen dat zyn
goud politiek de pryzen der
grondstoffen zal doen
stygen
Roosevelt eischt verdere
inflatie-volmachten
Het stelsel kostte 2% millioen
pond per jaar; naar mini
mumprijzen
DONDERDAG 2 NOVEMBER 1933
fz—
f2 85
Joodsche emigranten in Palestina
toegelaten
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
GESPANNEN TOfpTAND OP
MALTA
4
Toover lantaarn*
De a.s. verkiezingen in
Spanje
Ook de kloosterzusters
stemmen
minister* hebben een speciale bijeen-
De bevolking weer in conflict met
de Engelsche autoriteiten
Louise de Marillac
Onderhandelingen tusschen Enge
land en de V.S. voortgezet
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
k r
Vervolgens naar Spanje en de
Azoren
In den dom van Mttnster vond Zondagll. de wijding tot bisschap van het bis
dom Münster plaats van Clement August Graf von Galen. De nieuw-gewlfde
opperherder verlaat den dom tusschen de bisschoppen dr. Beming (Osnabrück)
en dr. Bornewasser (Trier)
G
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
r-
Dimitraf
o
I
3
stelde.
Euro-
<5?
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 26
en Soeng is de tegenstelling belichaamd, welke
niet enkel In den boezem der Chlneesche regee
ring, maar ook in heel China leeft, een tegen
stelling, welke Japan bij zijn politieke spel zeer
te stade komt.
GENEVE. 31 Oct. De voorzitter der Ont
wapeningsconferentie, Henderson, heeft heden
het presidium officieel bijeengeroepen voor een
vergadering op 9 November aa.
Hoogste stand: 775.8 te Akureyri.
Laagste stand: 747.1 te Wishby.
Zon op 6.58 - onder 4.29 - Licht op 4.59
V. M. 8.19 vjn.
de
de
Voorlooplg 153 millioen tekort op den gewonen
dienst der Indische begroeting _voor 193X
Millioenengift voor sociale doeleinden in Japan.
Geen sigarettencoupons meer in Engeland.
Lindbergh komt vermoedelijk naar Amsterdam.
Bevolking van Malta weer in conflict met de
Britsche autoriteiten.
PARIJS. 1 Nov. (Reuter). Kolonel Lindbergh
is voornemens morgen of overmorgen Frankrijk
te verlaten. Hij zal vermoedelijk naar Amster
dam vliegen, waar hij in de vlleghaven te Schel-
llngwoude zal neerstrijken.
Vervolgens zal hij naar Spanje en de Azoren
vertrekken. Later hoopt hij nog langen tijd a*n
de Riviera door te brengen.
Bijna vierduizend sterfgevallen aan pest op
Java in het derde kwartaal.
Stand op Donderdag 1 uur nun.: 747
Vorige stand: 751
Ernstig motorongeluk te Eindhoven.
Het nieuwe contract ook door de werkgevers In
het drukkersbedrijf aanvaard.
Verplichte aangifte van door de Rundveecentrale
over te nemen dieren.
De Engelsche journalist Panter moet Duitsch
land verlaten.
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiniiinininiiiiiiiiiiiiim
De Reconstruction Finance Corporation deelt
mede. cfaV met de goudaankoopen in -bet bui
tenland vandaag een aanvang zal worden ge
maakt.
MALTA, 3 Nov. (Reuter). In den gespannen
toestand, ontstaan door de anti-Brltsche agi
tatie, is nog geen verandering gekomen.
In officleele kringen weigert men zich over
den toestand uit te laten.
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Telefoon Adminictratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar
Me* geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
j MOSKOU, 1 Nov. (V.D.) De voorstellen van
7, den Japanschen Minister van Oorlog Arakl tot
het bijeenroepen van een wereldconferentie in
Japan, hebben in politieke kringen in Rusland
ten zeerste de aandacht getrokken. In elk geval
zal de Sovjet-regeering aan de conferentie deel
nemen en spoedig haar toestemming ertoe ge
ven.
PRAAG, 31 Oct. (V. D.) De minister van Bul-
tenlandsche Zaken, Dr. Benesj. heeft heden in
het parlement een exposé gegeven, waarin hij
in hoofdzaak de nieuwe fase in de Europeesche
politiek behandelde, welke met de Dultsche re
volutie is begonnen en waarin hij zich verder
met de economische crisis in Midden Europa
bezig hield.
i;
r
Projectie- en
MEMORIE VAN ANTWOORD AAN DE
TWEEDE KAMER OVER HOOFDSTUK I DER
RIJKSBEGROOTING 1934-
■w ■v e zeer machtige Japansche minister van
I 1 oorlog Arak! heeft een limineuzen inval
gehad tijdens de geweldige manoeuvres,
welke weer eens in Japan in tegenwoordigheid
van den Mikado Hiro-Hito zijn gehouden. Toen
hij ongeveer honderdtwintlg vliegtuigen in ge
vechtsformatie zag vliegen kwam hjj op de ge
dachte een wereldvredesconferentie te Tokio
bijeen te roepen, waarvoor alle landen, die be
langen in de Pacific hebben, dus ook Neder
land, zouden worden uitgenoodigd. Alleen
China, dat het allergrootste belang heeft bij
de evoluties der Japansche agressieve en Im
perialistische expansle-polltiek zou niet van de
partij mogen zijn. Trouwens China heeft onmid-
dellijk na het lanceeren van Araki’s conferen-
tie-plan te verstaan gegeven, dat het daarvoor
hoegenaamd niets gevoelt. En dit is zeer be
grijpelijk, want de punten, welke Japan op deze
conferentie besproken en vastgesteld wenscht
te zien, komen kort en goed gezegd neer op
een officleele internationale bevestiging van
Japans hegemonie in Oost-Azlë en van den in
strijd met de verdragen geforceerden huldigen
toestand. Wel zouden Afghanistan en Britsch-
Indië eventueel voor de conferentie worden uit
genoodigd. en daaruit blijkt, dat Araki's oogen
verder kijken dan zijn Japansche neus lang is
en zijn blikken zich verlustigen in het aanlok
kelijk fata morgana van een uitsluitend voor de
Aziaten gereserveerd Azië onder de opperleidlng
van Japan. Het mag ietwat wonderlijk aan
doen. dat een .draufgdngerische” minister van
oorlog een voorstel doet tot het hóuden van
een vredesconferentie, maar eigenlijk toont
Arak! zich daardoor verbluffend, zoo niet ver
bijsterend consequent. Japan's niet verklaarde,
maar wei gevoerde oorlog tegen China, de be
zetting van Mandsjoerije en het creëeren van
de republiek Manejoekwo, welke eerlang wel
licht zal worden omgezet in een monarchie
onder Poe-Yl, waren immers alleen maar ui
tingen van een beginselvaste „vredes ’-polltlek?
Tenminste als zoodanig heeft Japan, dat uit
sluitend „bandieten” bestreed en de belangen en
het leven van zijn onderdanen in Mandsjoerije
„verdedigde", zijn militaire operatie op t Chl
neesche grondgebied steeds voorgesteld. Het
bijeenroepen van een vredesconferentie te To
kio ligt dus geheel in de generalenlinie der Ja
pansche politiek.
ROME. 1 Nov. Heden Is in tegenwoordigheid
van Z. H. den Paus in het Vaticaan het decreet
voorgelezen voor de heiligverklaring van de za
lige Louise de Marillac, stichteres van de con
gregatie der Dochters van Liefde. De H. Vader
hield een lange toespraak, -waarin hij de deug
den der zalige prees, met name haar onvermoei
bare werkkracht.
WASHINGTON. 3 Nov. Na beëindiging eener
conferentie, die plaats hda tusschen president
Roosevelt en de Engelsche onderhandelaars
Leith Ross en Lindsay in het Witte Huis, werd
bekend gemaakt, dat de Engelsch-Amerlaansche
onderhandeiingen over de oorlogsschulden zul
len worden voortgezet, ondanks het uitblijven
van resultaten tot dusverre.
De pogingen van Henderson om het presidium
eerder, zoo mogelijk nog in den loop van deze
week bijeen te krijgen, zijn hiermee definitief
mislukt. De Itallaansche en Engelsche redering
hebben het voorstel van den President afge
wezen. Omtrent de agenda voor de nieuwe bij
eenkomst van het presidium is nog niets be
kend. Door het onverwacht vertrek van Nor
man Davis, van welks draagwijdte men zich
thans algemeen rekenschap geeft, 1* de situatie
aanzienlijk gewijzigd, hoewel van Amerikaan-
sche züde verklaard wordt, dat bet niet zeker
is. dat Norman Davis niet meer naar Genève
zal terugkeeren.
i<
r
komst gehouden om over den toestand te be
raadslagen.
Daar officiële mededeellngen ontbreken, doen
wilde gerlchten de ronde, o.a. dat de grond
wet bulten werking zou worden gesteld.
De plaatselijke autoriteiten zijn evenwel den
toestand meester. Tot dusver tfehoefden de
troepen geen assistentie te verleenen.
JERUZALEM, 31 Oct- (Reuter) De nieuwe
haven van Haifa de mooiste van het nabije
Oosten, is hedenochtend in gebruik genomen.
Naar aanleiding van de inwijding heeft de
Britsche minister van Koloniën de bevolking
van Palestina gewaarschuwd, dat de man-
daatsverplichtlngen tegenover de Joden en
Alle Engqlsche bedrijven, betrokken bij
tabaksindustrie, zoowel de fabrikanten als
verkoopers. hebben aldus de Telegraaf"
thans definitief besloten met ingang van 1 Ja
nuari een einde te maken ^an. het uitgeven van
i plaatje
■n inwisselbare
ROME. 2 November. (Reuter). De Ameri-
kaansche politiek tot aankoop van goud in
Europa heeft de volle belangstelling in Italië.
De ..Corriere Paduano” schrijft, dat. Indien
de monetaire aanval van Amerika zich open
baart als een aanval op het Europeesche goud.
er waarschijnlijk geen ander verdedigingsmid
del zal bestaan dan het afkondigen van een
embargo op ons goud.
Verwachting: Krachtige tot
matigen. Westelijke tot Noord-Westel(j-
ken of Noordelijken wind, zwaar be
wolkt met lijdelijke opklaringen, waar
schijnlijk regen* of hagelbuien, iets kou
der.
f de groote en kleine mogendheden, wel
ke bij den gaqg van zaken in de Paci
fic hevig geïnteresseerd zijn, veel lust
zullen gevoelen op Araki's voorstel in te gaan,
mag terecht betwijfeld worden. Zij zouden oa.
ook Mandsjoekwo, dat zij overeenkomstig de
Volkenbondsresclutie en de het Kelloggpact
aanvullende en uitbreidende Stimson-doctrine
niet kunnen erkennen, als een „ebenbürtige”
partij aan de conferentie-tafel vinden. Boven
dien zal wel geen van hen geneigd zijn, Japan
in het Verre Oosten ook juridisch de gewa
pende handen vrij te geven. Minister Arakl is
niet zoo kortzichtig om zich daaromtrent eenige
illusie te maken.
Het lijkt ons dan ook zeer waarschijnlijk,
dat heel zijn conferentieplan moet worden op
gevat als een manoeuvre, een politieke truc.
Wanneer de genoodigden niet wenschen te
komen, zal Japan zich weer in de bekende mar-
tialen toonaard gaan beroepen op zijn uitge
sproken „vredeswil” en njet „In onschuld ge-
Wasschen" handen het consolideeringswerk In
de veroverde gebieden voortzetten. Op dezelfde
Wijze moet het aanbod van Japan aan de Ver-
eenigde Staten tot het sluiten van een non-
agressie-pact oi. worden opgevat. Japan wist
van te voren natuurlijk heel goed dat onder
de huidige omstandigheden Amerika er niet
aan zou denken om daarop in te gaan. Toen
echter de Vereenigde Staten dit voorstel af
wezen, wond men zich in Tokio daarover
kunstmatig op, Amerika beschuldigend van
vijandige bedoelingen tegen Japan. Ernstiger
evenwel zijn de pogingen welke Japan aan-
Wendt om met het onrechtmatig behandelde,
maar betrekkelijk machtelooze China, tot een
„modus vlvendi" te komen. Maarschalk Tsjang
Kat Sjek heeft In tegenstelling met zjjn zwa
ger Soeng, die thans als minister van finan
ciën uit de regeering van Nanking getreden is.
daar wel ooren naar. Soeng, die onlangs een
reis door Europa gemaakt heeft en een der
knapste ministers van financiën is geweest,
die China in langen tjjd gehad heeft, is een
besliste voorstander van een politieke oriëntatie
naar het Westen. Met veel moeite had hij de
Chlneesche begroeting kloppend weten te ma
ken. maar op aandringen van Tsjang Kal Sjek
•erd door de uitgifte van schatkistbiljetten tot
een bedrag van 700 millioen dit resultaat weer
te niet gedaan. Soeng wenschte toen niet lan
ger de verantwoordelijkheid voor het flnan-
cieele beleid te dragen en trad af. Maar, zoo-
»ls gezegd. Is het niet enkel de financleele
Politiek van Tsjang Kai Sjek, maar ook diens
houding tegenover Japan geweest welke Soeng
tot aftreden deden besluiten. In Tsjang Kal Sjek
Berechting van de eerste groep muitere van
„De Zeven Provinciën" voor den Zeekrfjgsraad
te Soerabaja; eischen van achttien tot zes
jaren gevangenisstraf.
Vreeselijk auto-ongeluk onder Loenersloot; twee
dooden.
SJANGHAI. 1 Nov. De correspondent van de
Daily Telegraph seint, dat alles er op wijst, dat
China zal weigeren deel te nemen aan de door
Japan voorgestelde conferentie van Paciflc-mo-
gendheden. De poinel der dagbladen is. dat
Japan zich geïsoleerd voelt, in het bijzonder
sinds de mogelijkheid is ontstaan van de er
kenning van Sovjet-Rusland door de V.-S. van
Amerika.
dat de
de Joden
Arabieren, zonder vrees en zonder gunsten zul
len worden nageleefd en dat de orde zal wor
den gehandhaafd.
Uit Cairo wordt gemeld, dat de Egyptische
regeering heeft toegestaan, dat de Joodsche
emigranten aan boord van de 7Polonla” zich in
Port Said aan wal begeven en per trein naar
Palestina gaan, nadat zij van de regeering van
Palestina den waarborg had ontvangen, dat zij
In Palestina zullen worden toegelaten.
Voorlooplg Verslag der Tweede Kamer over de
begroetingen Zuiderzeefonds en Wegenfonds
voor 1934.
WASHINGTON. 2 Nov. President Roosevelt
heeft In verband met de toenemende critiek op
de NRA verklaard, dat de in de afgeloopen
week waargenomen stilstand in de economische
verlevendiging uitsluitend te wijten was aan
de te snelle verlevendiging tijdens de eer»te
periode. Hij is vol vertrouwen, dat de onlangs
ingevoerde goudaankooppolitlek de prijzen der
grondstoffen zal doen stijgen. Dit zal vooral waar
zijn, wanneer de banken van Frankrijk en En
geland bereid zullen zijn deze politiek te
steunen.
LONDEN, 1 Nov. (V. D.) Op Malta is op
nieuw een zeer gespennen verhouding ontstaan
tusschen de Engelsche regeerings-autorlteiten
eenerztjds en het nationale kabinet van Malt*
en de Maltezer bevolking anderzijds. De Brit
sche Oouverneur-Generaal Sir David Campbell
heeft speciale politiemaatregelen genomen en.
naar verluidt, ook militaire troepen gecon
signeerd.
Algemeen gelooft men, dat Malta voor een
nieuwe politieke crisis staat. De Britsche auto
riteiten verwijten de inheemsche bevolking
overtreding van de grondwet. Het Maltezer
kabinet, onder.leiding van Sir Ugo Mlsfud. doet
energieke pogingen voor de weder-lnvoering
van de Itallaansche taal op de scholen. Uit
deze overweging en in verband met de activi
teit der Italianen op Malta hebben de Engel
sche autoriteiten, zooals thans wordt mede
gedeeld. reeds eenigen tijd geleden een ver
ordening uitgevaardigd, waardoor buitenlan
ders slechts met bijzondere toestemming van
de regeering bij het onderwijs werkzaam mo
gen zijn.
Ook wordt thans bekend, dat de regeering
reeds 14 dagen geleden "n verbod tot het hou
den van openbar» vergaderingen en betoogin-
gen heeft uitgevaardigd.
Voortzetting Rjjksdagbrandproces;
wederom uit de zaal verwijderd.
Benesj over Duitschlands breuk met Genève.
MADRID, 31 Oct. (Reuter). Aan de alge-
meene verkiezingen in Spanje zullen, naar ge
meld wordt, ook de kloosterzusters deelnemen.
Zij zullen hun rellgieuse kleed tijdelijK afleg
gen en gewone kleer>n dragen om aan de stem
bureaux niet te zeer de aandacht te trekken.
Voor de meeste der nonnen is dit de eerste
maal, dat zij sedert het afleggen der gelofte, het
klooster «uilen verlaten.
coupons, certificaten, bonnen?
speelkaarten, enz. welke eei
waarde hebben.
Per jaar wordt aan dergelijke toeglftartikelen
ongeveer 2.5 millioen pond sterling uitgegeven,
welk bedrag thans aan andere wijzen van pu
bliciteit zal worden besteed. De verzamelaars
kunnen hun coupons nog tot 28 Februari in
wisselen, doch op 31 December as. wordt de
uitgifte reeds gestaakt.
Hoewel, volgens de getroffen overeenkomst,
de vrije concurrentie blijft bestaan, zal aan de
grossiers en detaillistep het verzoek worden
gericht een accoord te teekenen, in zake het
handhaven der prijzen; zij, die dit accoord niet
teekenen. zullen van de grossiers geen goede
ren kunnen krijgen. Zij kunnen slechts van
den fabrikant koopen. tegen bepaalde voor
waarden, doch de mlnimum-verkoopprijs geldt
ook voor hen.
Voor het betalen van de kosten, die aan de
nieuwe organisatie verbonden zijn, zal een
fonds worden gesticht, dat door de grossiers
en detaillisten wordt bijeengebracht.
Tot deze overeenkomst zijn zeer groote maat-
schappijen toegetreden, w.o. de Imperial To
bacco Comp., waarvan het kapitaal een markt-'
waarde heeft van meer dan 225 millioen pond,
verder de Carreras Ltd., die we^d opgericht
door den bekenden phllantroop Bemhard Ba
ron, en de Abdulla Ca Ltd.
De „Daily Telegraph” wijst er op, dit blij
kens het onderzoek van een officleele commis
sie de meeningen over het genomen besluit nog
al verdeeld zijn. De com^nlssie concludeerde
echter, dat het cadeaustelsel nle$ nadeellg was
voor het algemeen beljng. De voornaamste
reden van de afschaffing ia, dat de kosten veel
te „hoog waren en dus nadeeli& voor de In
dustrie zelf.
In een communiqué van het Witte Huis
wordt verklaard, dat geen onderhandelingen
hebben plaats gehad met de Banque de France.
Het voornemen van de regeering om in
Frankrijk goud te koopen kan. naar men zegt,
niet worden uitgevoerd, omdat de banken in
Frankrijk gesloten waren. Men verwacht, dat
de eerste goudaankoopen vandaag zullen plaats
hebben.
Eenige ambtenaren van de Federal Reserve
Board hebben medegedeeld, dat een gedetail
leerde uitwerking der goudaankooppolitlek zich
in handen van Harrison bevindt.
Over het algemeen is men van oordeel, dat
het buitenland voorlooplg goudaankoopen zal
toestaan, zoolang tenminste de koersfluctuatie
van den dollar binnen beperkte grenzen blijft.
Adviseurs van Roosevelt gaven gisteravond te
kennen dat „onderhandelingen met Engeland”
op bevredigende wijze voortgang maken. Zjj
voorspelden, dat de goudaankoopen in 't buiten
land geen duel tusschen dollar en pond ten ge
volge zouden hebben.
WASHINGTON,. 2 Nov. Van welingelichte
zijde wordt medegedeeld dat president Robse-
velt het Congres in Januari zal verzoeken om
verdere inflatie-volmachten en wel om de goud-
waarde van den dollar tot 33 K pct. van de nor
male te doen dalen. Tegelijkertijd verluidt, dat
Roosevelt het Congres volmacht wil vragen, het
goudbezlt van de Federal Reserve-banken, dat
ongeveer 3.590 millioen dollar bedraagt, door de
regeering te doen opkoopen, waarschijnlijk in
ruil voor schatkistbiljetten. Doel van dezen
maatregel is de directe goudcontróle door de
regeering.
Indien deze mededeellngen juist zijn, zou het
plan kunnen lelden tot een strijd op leven en
dood tusschen de internationale bankiers en de
in het Huis van Afgevaardigden vertegenwoor
digde partijen, vooral met het oog op de verkie
zingen voor het Huis van Afgevaardigden in het
volgende jaar.
Het fana
tieke elan,
waarmede de
nieuwe DuiU
sche regee
ring sinds
5 Maart is
begonnen 'n
koortsachtige
activiteit in
binnen- en
buitéhland-
sche politiek
te ontwik
kelen. schiep
een atmos
feer van
wantrouwen
en vrees,
waarbij men
zich het
program der
nationaal-so-
cialisten van
1930 en de
Pan-Germanistische denkbeelden van Hitler’s
boek ..Mein Kampf” voor oogen steide. Dit
wantrouwen nam nog toe. toen het geheele ove
rige Europa in zekere verschijnselen in Du.tsch-
land ernstige revolutlonnalre uitingen meende
te zien, waarvan geen mensch wist, waartoe zij
nog zouden lelden, en toen het verluidde, dat
Duitschland zich meer bewapende dan het
mocht.
In het besluit uit den Volkenbond te treden
ziet Benesj een terzijdestelling van het verdrag
van Versailles en een bij voorbaat verwerpen
van elk voorstel of plan, waarbij Duitschland
dezelfde rechten zou krijgen als andere groote
mogendheden.
Dit besluit tezamen met de revolutie zelve zal
een geleidelijke wijziging van de geheele
peesche politiek en een ernstige crisis van den
Volkenbond ten gevolge hebben. Het langzame
proces, dat naar een evenwicht tusschen over
winnaars en overwonnenen zoekt en een nieu
we organiseering der staten beoogt, is onderbro
ken.
Benesj blijft intusschen In de conferentie het
eenige internationale forum zien, dat de ontwa-
peningskwestie op behoorlijke manier kan op
lossen. Een besluit, dat niet daar doch slechts
in een bespreking van enkele staten is genomen,
zou hij ook niet als bindend kunnen erkennen.
