De berechting van de muiters
it de wereld van de film
I
De smalfilm
Voor Zeekrijgsraad te Soerabaja
1
i
SNELLE PROCEDURE
VERKEERD INGELICHT
GEBRUIKTU THANS PRESTO
ZEEPPOEDER VOOR ALLE
DOELEINDEN?
I
DONDERDAG 2 NOVEMBER
Voorkeur voor arbeid
boven steun
Opgewonden luitenant
DE STAKING DER KATOENSPINNERS IN AMERIKA
De steunverlaging
De procedure
De wedstrijd 1933
De verdediging
PER PAK
Eischen van achttien tot
zes jaar
Moedige amateur» op het gevaar-
lijke pad
De Miniet er heeft geenzin» het
plan de werkverechaffing
te verminderen
'S
R Vraag Uw winkelier bijzonderheden
omtrent den Presto slagzinwedstrijd
met waardevolle prijzen!
de order van den com
mandant der marine
Nog drie weken uitat el voor de
groote gleden?
,J(it”-jongent
I
11
-4 i
Illlllllllllllll
le
inlandsch
matroos
inlandsch
kwartiermees-
le
inlandsch
matroos
kL.
kl.
le klasse.
▼an
inlandach
inlandach
18
stoker-oHeman,
stok er-olieman.
inlandach
naar
le klasse,
in-
schoot met
beurt
waarvan
4
ge-
in bet blad tot zjjn leedwezen constateert dat
bet Interview bewijst: „Dat er volkomen niets
veranderd is, dat er in bepaalde Marlne-kringen
een mentaliteit heerscht. die met lamlendig
nauwelijks voldoende gekarakteriseerd la en dat
onze kranlgste zee-offlcleren niet kunnen goed
maken wat sommigen van hen met groote hard
nekkigheid blijven bederven.’
TATAPIKALAWAN, inlandach stoker le
klasse, 9 jaar.
werd beraamd, dank sjj den grooten invloed
van de oudere inlandsche schepelingen op
de jongere en mede dank zjj het feit, dat de
officieren en onderofficieren aan boord zich
door de groote overmacht der gewapende
schepelingen er van lieten weerhouden tot
geweld over te gaan.
ZrwuMcn beklaagden sollen worden verde-
door den officier van administratie der
klasee H. C. van t Hof.
andere beklaagden worden verdedigd
den officier van administratie der tweede
B. G. A Ma Men.
Zoo niet, begin er dan nog heden
mee. Presto voldoet aan alle
eischen die aan ee^prima zeep
poeder gesteld kunnen worden.
Presto is dubbel gezeefd, doch
uiterst laag in prijs. Presto voor
de wasch. moeder in haar sas!
als „muiterij aan boord van een oorlogsvaar
tuig, zich ergens bevindend waar geen onmld-
dellijke hulp verkrijgbaar is" onjuist moet wor
den genoemd, aangezien in de onmlddeEjjke na
bijheid van Oleh-Leh wel degelijk zeer behoor
lijke hulp te verkrijgen was.
Pleiter kwalificeert deae muiterij niet als
revolationnair, doch als een onbezonnen
daad, begaan door menAc hen met een ver
giftigden geest, waarbij hun Inzicht in de
nulllalre plichten is vertroebeld.
Dan is aan de orde de verklaring van den
gezaghebber van het Gouvernementsstoom-
schlp „Aldebaran", waaruit blijkt, dat luitenant
ter zee le klasse Fels van „De Zeven Provin
ciën" des avonds aan boord van de „Aldeba
ran" is gekomen en bij deze gelegenheid meld
de, dat er muiterij op „De Zeven Provinciën”
was uitgebroken. Luit. Fels was bij die gelegen
heid zoo opgewonden, dat men hem zijn re
volver heeft afgenomen, uit vrees, dat hij daar
mede zich zelf zou verwonden. In de verkla
ring wordt voorts gezegd, dat de bemanning
Spreker zette uiteen, dat beide beklaag
den gehandeld hebben onder den dwang
van hun leiders. Hjj wees op den verderfe-
Hjken Invloed van de Kweekschool voor In
landsch Marine-personeel te Makassar op
het karakter van de Inlanders en betoogde:
„Met ethiek vormt men geen militairen uit
Inlandsche kweekelingen”.
Al deze gevangenisstraffen werden geëlscht
onder aftrek van den tijd, doorgebracht in
preventieve hechtenis met ontslag uit den mi
litairen dienst en uitsluiting van de bevoegd
heid om bjj de gewapende macht te dienen.
Uit de verklaring van den commandant
van „De Zeven Provinciën”, kap.-luit. ter
see B. Eikenboom, die vervolgens wordt
voorgelezen, bljjkt, dat de commandant der
Marine voor het vertrek van „De Zeven
Provinciën” uit Soerabaya de order beeft
gegeven om de geladen pistolen gereed te
houden, aangezien de toestand aan boord
van „De Zeven Provinciën” onrustig werd
geacht. Uit deze verklaring blijkt, dat kapi
tein Eikenboom van een tegenovergestelde
meening was en dat hij van de order van
den commandant der Marine is afgeweken.
In zjjn pleidooi heeft de verdediger van de
eerste 17 beklaagden de officier van admini
stratie der tweede klasse H. C. van 1 Hof uit
eengezet, dat de kwalificatie van het misdrijf
(„Vossius”)
door enkele verdienstelijke pogingen
gestemd was. Eenzelfde gevoel van
overvalt den beoordeelaar wanneer hij ziet,
hoe een amateur pogingen doet om de „Vamp”
op de smalfilm te introduceeren. zooals in .Se
vens” geschiedde, waar een imitatie-Jean Har
low jammerlijk aan haar eind komt....
In het algemeen echter mogen we vaststellen,
dat ook deze nationale wedstrijd een bewijs is
van moedig pogen met goede resultaten van het
werk onzer Nederlandsche smalfllmera. wien wU
in den komenden internationalen strijd alle
succes toewenschen.
De beklaagden luisteren aandachtig naar de
toespraak van den President en de voorlezing
van de ten laste legging.
Er is een tolk aanwezig, die desgewenscht ge
raadpleegd kan worden.
Alleen de beklaagde Wahap, Inlandsch ma
troos der eerste klasse, verzoekt voorhouding In
de Maleische taal
KIWILARANG,
klasse. 18 jaar.
TUHUMENA
ter, 10 jaar.
MANUFUTTY,
klasse. 14 jaar.
SOEDEJANA, Inlandach matroos le
15 jaar.
PARINUSSA, inlandsch matroos le
8 jaar.
WAHAP.
6 jaar.
MOHAMMED SARIF, inlandsch matroos
te klasse. 9 jaar.
inlandschkorporaal-mon-
ZU toch, aldus spreker, zijn de ontwerpers
van het plan om eigenmachtig met de „De
Zeven Provinciën” onder stoom te gaan en
naar Soerabaja terug te keeren. Dit initia
tief Is geheel afkomstig van inlandsche
schepelingen, waarbij echter gerekend werd
op den steun, althans op het uitbljjven van
tegenstand van de zjjde der Europeesche
schepelingen. Het plan slaagde zooals het
van de .Aldebaran" „De Zeven Provinciën niet
kon overrompelen, omdat de .Aldebaran” geen
troepen aan boord had.
Daarna wordt de verklaring voorgelezen van
den lult, ter zee 2e klasse H. L. van Boven. Deze
officier stelde vast, dat het hem bekend was,
dat vooruit twee rijen gewapende schepelingen
in hinderlaag waren. Dezen beschikten over een
voorraad handgranaten.
Volgens een aanvullende verklaring, affce-
legd door den beklaagde Ramelan, inlandsch
matroos 3e klasse, zou de inlandsche schepe
ling Paradja hem gelast hebben op de officie
ren te schieten, waarbij hU de woorden gebe
zigd zou hebben: „Als je niet schiet, zal ik jou
neerschieten.”
Omtrent de procedure kan worden mede-
MseM, dat deze uiteraard belangrijk afwijkt
M de procedure voor een civieten rechter,
aaagezien het bewijsmateriaal voor den Zee-
Mkwaad reeds geheel bijeen is vóór de stt-
SOERABAYA, 31 Oct. (Aneta). De president
van den Zeekrijgsraad, kap.-lult, ter zee Dorren,
opent de zitting met een inleidend woord, waar
in hjj het ontstellend bericht omtrent het uit
breken van de muiterij memoreerde. Spr. ver
volgde met de woorden: „De beschaming, in
geleid door de massa-ongehoorzaamheid te
Soerabaya, was dus voltooid. De smaad, aan
gedaan aan een van H. M.’s oorlogsschepen, nog
wel dragende een roemrijken naam, welke her
innert aan den grootste der vlootvoogden, wek
te terecht diepe verontwaardiging. De feiten
dulden op een zekere verwording, welke de
krijgstucht dieper ondergraaft, dan men wilde
bekennen.’ Spr. besloot zijn toespraak met de
woorden: „Moge de berechting, welke thans
aanvangt, bijdragen tot de opklaring en de ver
steviging van de nieuwe, onverbreekbare be
grippen omtrent gezag en tucht, en geve God
ons wijsheid om deze zaak tot een beslissing te
brengen, welk een goede justitie vordert.”
De fiscaal, de officier van admi
nistratie 2e klasse L. P. van Boven,
thans requisitoir nemend, kwam tot
de volgende eischen voor de eerste
groep van negentien beklaagden:
De negentien hoofdschuldigen komen onder
strenge bewaking de rechtszaal binnen.
Toen hunne namen werden afgeroepen riepen
zij om beurten „Present" en vervolgens namen
zjj plaats op vier banken tegenover de tafel,
waaraan de Krijgsraad gezeteld was.
De beklaagden zijn allen jong. Hunne leef
tijden varleeren tusschen de 20 en 34 Jaar.
Alleen de tweede beklaagde, de Inlandsche
kwartiermeester R. Tuhumena, is een man van
boven de 30.
Klokslag negen uur weerklinkt het comman
do „Geeft acht”.
Op dit commando staan alle aanwezigen in
de zaal op, ook de beklaagden en brengen het
militaire saluut.
De President van den Zeekrijgsraad, kapit&n-
luitenant ter Zee C. J. O Dorren, geeft hier
op het sein, dat men zal plaatsnemen.
Bovendien zouden deze Inlandsche beklaag
den niet tot hun daad zjjn gekomen. Indien zij
niet hadden kunnen rekenen op de afzijdigheid
van de Europeesche schepelingen.
Het verloop heeft aangetoond, dat die afzij
digheid overging in een daadwerkelUke hulp.
Tenslotte wijst de verdediger er op. dat de be
ïnvloeding door de personeelsbonden voor In
landsch Marine-personeel wellicht nog funester
gevolgen had dan bjj het Europeesche personeel.
SOERABAJA, 1 Nov. (Aneta) Hedenmorgen
heeft de Zeekrijgsraad de berechting voortgezet
van de eerste groep der beklaagden.
De raadsman voor twee beklaagden, de offi
cier van administratie der tweede klasse B G.
A. Mahieu. bepleitte vrijspraak voor den In-
landschen matroos-telegraflst Soewarso. als lijn
de onschuldig aan het hem ten laste gelegde.
Voorts pleitte de verdediger de uiterste cle
mentie voor den beklaagde Ardani alias Dig-
dodarmo, Inlandsch matroos der tweede klasse.
alias Digdodarma, inlandach
klasse, 8 jaar.
matroos-schrijver,
Ten huize van den heer J. C. Mol (Multifilm
te Haarlem) den kundigen maker van de te
recht befaamde films over kristallen, bloemen
en microscopische diersoorten, heeft dezer dagen
de keuring plaats gehad van de films, die in
gezonden waren voor den nationalen wedstrijd
van dit jaar. De permanente jury der Neder
landsche Smalfilmliga, bestaande uit de hee-
ren A. van Domburg. M K. H. Franken, L. J.
Jordaan. J. C. Mol en G. J. Teunissen. heeft
een inzending van niet minder dan twintig films
te beoordeelen gehad en werd evenals het vorige
Jaar ook thans weer na enkele minder verhef
fende smalfilm-prestaties. voor haar moeite be
loond bij het aanschouwen van meer dan een
verrassend en gaaf experiment.
De wedstrijd omvatte vijf groepen, te weten:
Groep A: Films naar het bekroonde scenario
„Illusie" van Rico J. Bulthuis, s-Gravenhage
(bekroond door het tijdschrift ..Filmliga").
Groep B: Films naar een scenario (speelfilms)
vrij ter keuze van den maker, gesonoriseerd.
Groep C: als B. echter niet gesonoriseerd.
Groep D: Documentaire films (reis, folklore,
natuur, kinderfilms, reportage, enz.) gesonori
seerd.
Groep E: Als D. echter niet gesonoriseerd.
In alle groepen konden films van de formaten
8, 9.5 en 16 mm. mededingen, hetgeen zjj dan
ook hebben gedaan.
Naar bet scenario „Illusie” waren niet mln-
Hierna wordt voorgelezen de getuigenverkla
ring van een schildwacht, waarin gezegd werd,
dat de inlandsche kwartiermeester Tuhumena,
2e klasse, onder een voorwendsel de geweren
van de schildwachten geladen had voor de
muiter^.
Hierop wordt een pauze gehouden.
SOERABAJA, 1 Nov. (Aneta) Het requisitoir
van den fiscaal bjj den Zeekrijgsraad, den offi
cier van administratie der tweede klasse L. P.
van Boven, in de zaak van de 19 eerste beklaag
den, bevatte nog een aantal bijzonderheden,
waaromtrent nog kan worden gemeld, dat zU
allereerst een uiteenzetting bevatten, waarom
deze 19 beklaagden als eersten werden voor
geroepen.
Uit de voorlezingen blijkt nog, dat de Inland
sche kwartiermeester Tuhumena. toen de „De
Zeven Provinciën" te Oleh-Leh lag, een geweer
heeft genomen en dit met scherp heeft geladen,
onder het zeggen van de woorden: „Ik zal Jullie
Kisjongens. die nog niet zoo bedreven zijn, eens
laten zien hoe je je geweer moet laden.” (Ver-
moedeljjk is met kisjongens bedoeld jongens af
komstig van de Kweekschool voor Inlandsche
Marine-Schepelingen).
Uit de verklaringen, afkomstig van den lui
tenant ter Zee der tweede klasse H. L. van Bo
ven blijkt nog, dat de officieren aan boord van
de „De Zeven Provinciën" met verlangen heb
ben uitgezien naar de komst van het eskader,
dat het muiterschlp tegemoet zou varen, en dat
deze officieren door het lange uitbljjven van dit
eskader en door hunne onzekerheid omtrent de
situatie te Soerabaja vreesden voor een ver
ergering van den toestand.
Naarmate de verklaringen zjjn voorgelezen
worden die achtereenvolgens door de beklaag-
deq onderteekend.
De procesnen-verbaal. waarin de verhoeren
van beklaagden en getuigen in deae muiterij-
■sak zjjn opgenomen, omvatten In totaal 4000
getypte folio-vellen.
De procedure ter openbare zitting kan kort
«ön, tenzij «en der beklaagden op voorlezing van
het proces-verbaal son staan, hetgeen in dit
Proces niet wordt verwacht, daar alle beklaag
den vrijwel volledig bekenden tijdens de ver-
B(| m vlot verloop kan de berechting van
•tte groep in een dag af loopen, waarna de
raadsman tjjd kan vragen om het requisitoir
beetudeeren.
Tusschen de berechting van elk der ses groe
pen zal een tijdruimte van vier weken liggen.
•Pdat de Zeekrijgsraad steh telkens voldoende
kunnen voorbereiden.
In den Staat New Yersey is een algemeene staking onder de katoenspinners uitge-
brokgn. Onze foto geeft een straattooneel te Paterson weer. De stakers gingen de
politie te lijf met steenen en vuurwapens. De politie op haar beurt schoot met
machinegeweren en wierp met traangasbommen
zendingen vreemd. Zoo trof men bjj den een
een bewonderenswaardige vrijmoedigheid tegen
over het voorgeschreven scenario, terwijl de an
der zich door den scenarist te zeer de wet liet
voorschrijven. Niettemin waren alle drie de in
zendingen van „Illusie” Interessant en voor
amateurs verdienstelijk, hetgeen men te meer
waardeert als men, zooals schrijver dezes, een
niet zeer groote bewondering voor het scenario
kan hebben.
Het hoogtepunt van den wedstrijd was dit
is de subjectieve meening van een jurylid
Carré’s film „Kleuterschool”, waarin het, prach
tige materiaal dat in kinderen schuilt, meester
lijk werd verwerkt. Deze film, die evenals „De
Straat” het vorige Jaór te lang van adem is.
verraadt overigens een zeer zuiver gevoel voor
tempo en rhythme. een juiste appreciatie van
het détail en een opmerkelljken kjjk op de ver
bindingen van cloee-up en long-shot, waardoor
men ontkomt aan het gevoel In een enge
ruimte opgesloten te zijn, die men in dit geval
een school in de meeste gevallen een atelier zou
noemen. Dat de film te lang is. is inderdaad
een feit, maar tegelijk een bewijs, dat Carré
zjjn spelen met het filminstrument niet spoe
dig moe is en wat méér zegt: dat hU zjjn in
strument langer dan nood tg is in bedwang weet
te houden. Het element amateurisme is in deze
film nauwelijks, in alle andere films duidelijk
merkbaar. In sommige pogingen als b.v. „Oud-
Delft” en „Vossius op parade", ontbreekt teil
eenenmale het begrip van film, dat immers zelfs
door de grootste technische tekortkomingen heen
baan breekt. Hier echter werkt een gebrek aan
zelfbeheersching („Oud-Delft") met talrijke
herhalingen en een te veel aan zelfoverschatting
doodeljjk op een Jury, die reeds
hoopvol
wanhoop
Bij de conferentie van de wethouders der
groote gemeenten was, zooals men zich zal her
inneren, de datum van ingang voor de verla
ging va nden werklooeensteun op heden
steld.
By Informatie is echter aan .Het Volk" ge
bleken, dat het departement van Sociale Za
ken aan de gemeenten een overgangstermijn
heeft toegestaan om de verlaging met eenlge
geleidelijkheid in te voeren.
Deze termijn heeft een lengte van drie we
ken en gaat op 1 November zx in.
Bjj den dienst van Maatschappelijk Hulpbe
toon in Den Haag was men Dinsdag nog
niet in het bezit van de offlcleele. departemen
tale toestemming.
Zoodra men die echter ontvangen beeft, aal
overleg met de verschillende organ butties plaats
vinden.
Naar aanleiding van een bericht
„Vooruit” betreffende de werkverschaffing,
waarin o.m. gezegd wordt, dat er stagnatie is
in de goedkeuring van werkverschaffings-
plannen en dat de minister van sociale zaken
den goedkooperen vorm van steunverleenlng de
voorkeur geeft boven bevordering der werkver
schaffing, hebben wij ons tot minister Slote-
maker de Bruine gewend met het verzoek aan
gaande deze gelegenheid nadere inlichtingen te
willen verstrekken.
De minister was hiertoe bereid en begon met
er op te wijzen, dat bet hier bovenbedoelde be
richt reeds eerder in de pers de ronde heeft
gedaan.
Hjj merkte op, dat er blijkbaar menschen
zijn, die toegang hebben tot de socialistische
pers en die behoefte hebben aan legendevor
ming.
Op de vraag of er van het bericht dus niets
waar is, antwoordde de minister als volgt:
Het is best mJgeljjk, dat het onderzoek
aanvragen voorlooplg iets meer tijd neemt aan
gezien bjj de voorbereiding thans ook het ad
vies van enkele deskundige instanties wordt
ingewonnen, hetgeen vroeger niet het geval
was. Reeds met het oog op de juiste financie
ring van de beperkte rjjksmiddelen. beveelt
deze gewijzigde werkmethode zich aan.
Voorts wil ik er de aandacht op vestigen, dat
het buitengewoon opvallend is hoe vlot men
in noodlijdende gemeenten is met het Indienen
van aanvragen.
Ook worden er dikwijls plannen lngedlend„
waarvan een zeer belangrijk deel van het geld
aan materiaal wordt uitgegeven. Het is duide
lijk, dat in deze en andere gevallen een nauw
keurig onderzoek noodlg is. Dit heeft evenwel
niet te maken met de stelling van de „Vooruit”,
als zou ik er naar streven om de werkverschaf
fing door steunverleenlng te vervangen.
Daarvan is letterlijk geen woord waar.
Ieder eenvoudig lezer van het bericht zal dit
onmiddellijk bemerken. Er staat, dat de minis
ter aan den Directeur-generaal voor de Steun
verleenlng en Werkverschaffing beloften doet
maar dat geen daden volgen.
Sedert mijn optreden zijn er eenlge honderden
subsidie-aanvragen afgehandeld. Hieronder ta
een groot ondrdeel van het Twente-R^jnkanaaL
waarbij de machinale arbeid zooveel mogelijk
vervangen wordt door handenarbeid, om op deze
wijze den grooter aantal arbeiders te werk te
kunnen stellen.
Het aantal tewerkgestelden bedraagt op dit
oogenblik ongeveer veertigduizend en beweegt
zich nog steeds in stijgende lijn.
Wanneer er plannen moeten worden afgewe
zen. dan zeggen wij dat dadelijk. Zoethouden
met beloften is hier geen gewoonte. Bovendien
heeft men nog zeer onlangs in de pers kunnen
lezen, dat in Gelderland op mijn Initiatief door
Ged. Staten er ernstig naar wordt gestreefd om
het aantal tewerkgestelden in onderscheidene
gemeenten uit te breiden. Niet alleen in Gelder
land is het streven van het departement op dat
doel gericht. Ook voor andere streken zjjn wjj
uiterst waakzaam. Dit is dus precies het te
gendeel van wat de „Vooruit” wil doen gelooven.
Ook mij is het volkomen bekend, dat werk
verschaffing uit moreele overweging verre de
voorkeur verdient boven steunverleenlng".
In den nacht van Zaterdag op Zondag
beeft het pantserschip „De Zeven Provin
ciën" de haven van Oleh Leh verlaten,
terwijl de commandant, kap.-lult. ter zee
P. Eikenboom en een gedeelte van den
staf aan land waren.
Blijkens nadere berichten van den gou
verneur, van Atjeh heeft het inlandach per
soneel, dat aan boord was, muiterij ge
pleegd.
Het schip wordt achtervolgd door het
gouvernementsvaartuig „Aldebaran,’ waar
op de commandant van ,J)e Zeven Provin-
clën," officieren. Europeesche onderofficie
ren en matroeen zjjn ingescheept.
Het civiele en militaire bestuur in de
omgeving is op de hoogte gebracht van den
toestand.
De ,Aeven Provinciën” is opgemerkt ter
hoogte van Poeleh Breneh, koersende om
de Zuid.
Het verloop der muiterij zal een ieder nog
wei duidelijk voor oogen staan, zoodat wjj bij
het begin der rechtzitting te Soerabaja kunnen
volstaan met onze lezers er aan te herinneren,
dat op den zesden dag na den opstand op het
pantserschip de commandant van bet achter
volgend Indisch eskader de muiters sommeer
de tot onvoorwaarde lijke overgave. Toen
aan niet werd voldaan, wierp een DornfreJ
Wall-vliegboot ten bom, tengevolge
twee-en-twintig menschen om het leven kwa-
Na een breedvoerige repliek van den fiscaal,
den officier van administratie der tweede klasse
L. P. van Boven, verzoekt de raadsman uitstel
van dupliek, hetgeen wordt toegestaan.
Hedenochtend voortzetting.
BATAVIA, 1 Nov. (Aneta). Een persgesprek
dat de luitenant ter zee le klasse Meyer
bij zjjn aankomst in Nederland heeft toegestaan
aan een van de
Hollandsche bladen,
heeft scherpe com
mentaar uitgelokt bij
de Indische pers.
Zoo schrijft het
„Nieuws van den Dag
v. N.-L" een artikel,
waarin wordt uiteen
gezet dat, in tegen
stelling met de be
weringen van den
heer Meyer, van een
onjuiste voorlichting
van de pers inzake
de affaire van de ,JDe Zeven Provinciën" geen
sprake is.
De „Locomotief” bevat een hoofdartikel, waar-
SOERABAJA, 31 Oct (Aneta).
De Zeekrijgsraad te Soerabaja, die
heden een aanvang maakte met de
berechting van de eerste groep der
muiten van „De Zeven Provinciën”
is als volgt samengesteld:
Presidentkapitein-luitenant ter
see C.J. O. Dorren.
Leden: J. C. Nidelstein
Walter, luitensuit ter Zee der
eerste Vlasse H. P i 11 o, luitenant
ter zee der eerste klasse G. G. B o-
l u w s, officier van den Marine-
stoomvaartdienst der eerste klasse
J. Walraven.
Fiscaal: officier van administratie
der tweede klasse L. P. v. B o v e n.
Secretarisofficier vsm admi
nistratie der tweede klasse S. D.
Day verman.
der dan drie films vervaardigd, waarvan de
film, vervaardigd door vier leden van de Elnd-
hovensche afdeeling der Smalfilmliga, bekroond
werd.
In de serie speelfilms-met-geluid is geen be
kroning gevallen, waaruit men gelieve af te lel
den, dat ,de jury een maatstaf aanlegde, meer
rekening houdende met de gezonde toepassing
van de film, ook op het smalle celluloid, dan
met de goede bedoeling der inzenders, 'n stand
punt. dat het eenlge juiste dient genoemd te
worden., wanneer men het wel meent met de
film.
De groep C. daarentegen, de stomme speel
films dus. kreeg een bekroning in de film „Ca-
mera-avontuurv an P. Reinders. In de serie ge-
sonorlseerde documentaire kon slechts een twee
de prijs veroverd worden, togekend aan de film
..Schoolreisje". In de stomme documentaire ten
slotte viel de eerste prijs als vanzelf op de su
perieure film „Kleuterschool” van Carré, den-
zelfde. die het vorige jaar in samenwerking
met Scheffer „De Straat" bekroond zag.
Hiermede zjjn de voornaamste accenten uit
dezen wedstrijd gèüoemd, maar er zouden ko
lommen te schrijven zijn over de velerlei aspec
ten. die de pogingen dezer filmamateurs op
roepen. Daar is allereerst het opmerkelijk ver-
Mhljnsel, dat de drie films, die gemaakt werden
naar het scenario „Illusie", een dusdanige over
eenkomst vertoonen, dat men reeds hierin een
bewijs mag zien voor de stelling, dat het sce
nario een grooten invloed op de filmrealisatie
hebben kan. terwijl anderzijds ontelbare nuan
ces de verschillen in de creatieve eigenschap
pen doch bleef bij de andere achter in de dl-
drie inzendingen door een zuivere keuze der ty
pen doch bleef bij de anderen achter in de di
recte toepassing der filmische mogelijkheden,
o.a. door zuiverder rhythmlek. De wijze waarop
de prijswinnaars het psychologisch hoogtepunt
met een bijzonderen, hoewel onopvallenden
nadruk wisten te belichten en als een point
d'argue, even aanhielden, bleef den anderen in-
SOERABAJA, 1 Nov. (Aneta).
De berechting van de muiters van
de „De Zeven Provinciën” in de
zitting van den Zeekrijgsraad van
gisteren leverde nog de volgende
bijzonderheden op:
De luitenant ter zee tweede klasse H. L van
Boven wees er de muiterljNleiders Paradja, J.
Hendrik en de korporaal Hpaschart Zondag
morgen 5 Februari op, dat zjj Soerabaja met de
..De Zeven Provinciën” nimmer zouden berei
ken, waarop in den namiddag van dienzelfden
dag het bekende radio-gram wem gezonden,
waarin werd gezegd, dat de muiters in overleg
met de officieren besloten hadden voor Soera
baja het schip over te geven en den comman
dant met vollen eerbied aan boord te ontvan
gen.
De fiscaal acht echter hierdoor de doelstel
ling, nJ. het bewerkstelligen van de bevrljdlng
der te Soerabaja gearresteerde kameraden nog
niet opgegeven.
Dit blijkt, aldus het requisitoir, ook uit den
aandrang, dien de korporaal Bosschart op Dins
dag 7 Februari heeft uitgeoefend om den com
mandant alsnog aan boord te nemen.
De fiscaal wijst er nog op, dat allen, die pogen
zich te verschoonen door te wijzen op de uitge
oefende bedreiging met geweld, zich beroepen
op reeds overleden personeü.
Alleen de beklaagde Ramelan, Inlandsch ma
troos der derde klasse, noemt in dit verband
den korporaal Bossphart.
BU de afmeting van de straf verzoekt de
fiscaal rekening te houden met het feit, dat de
eerste beklaagde, de Inlandsche matroos der
eerste klasse J. K. Kawilarang. met een pistool
was gewapend, toen hij op Zondag 5 Februari
van den luitenant ter zee der tweede klasse H.
L. van Boven de uitlevering van eenlge schepe
lingen vorderde, dat toen de Inlandsche kwar
tiermeester R. Tuhumena de navigatie voerde,
de Inlandsche matroos der eerste klasse Manu-
putti voorzien was van een geladen pistool, dat
de Inlandsche matroos der derde klasse Rame
lan een schot met scherp uit een geweer loste
toen eenlge officieren over het tentdek snelden
om zich naar voren te begeven.
Ten aanzien van de strafmaat betoogt de
fiscaal, dat met vrijheidsstraf als hoofdstraf
kan worden volstaan nu aan geen der aanwezige
ófflcleren of onderofficieren eenig letsel Is toe
gebracht.
De toespraak waarmede de President de zit
ting opent, wordt door de geheele zaal onder de
grootste stilte aangehoord. In deze redevoering
heeft de President ook het feit besproken, dat
straks geoordeeld zal moeten worden over de
officieren. En hU zelde daarbij, dat. hoewel nor
maliter van lederen officier moet geëlscht wor
den, dat de plicht tot handhaving tot in den
dood bjj hem te allen tijde het zwaarst moet
wegen, toch veel gevraagd zal worden van de
wijsheid van den Zeekrijgsraad om bij de waar-
deering van den schuldvraag de betrokken per
soonlijkheden en de heerschende omstandig
heden op de Juiste beteekenis te schatten.
Ook in de weermacht, aldus de President,
braken niquwere denkbeelden baan, maakten
velen zich het begrip eigen, dat „avec la disci
pline 11 y a des accomodements".
POSUMAH,
tear. 8 jaar.
RAMELAN, inlandsch matroos 3e klasse,
6 jaar.
SOEWARSO, inlandsch matroos-telegra
fist, 6 jaar.
ARDANI
matroos Ze
SALEH,
8 jaar.
MINT JE,
HENDRIK,
16 jaar.
SOEHARDJA, inlandsch stoker Ze klasse,
14 jaar.
ABDUL KARIM, inlandach stoker le kL.
7 jaar.
ACHMAD, inlandsch stoker,
8 jaar.
ALI ALIAS PARTODIKARDJO,
landsch stoker le klasse, 7 jaar.
Als een bom in de Zondagsche rust ran den
gen Februari 1933 sloeg het bericht, dat aan
boord van Hr. Ms Pantserschip „De Zeven Pro
vinciën" muiterij was uitgebroken. Aan winkel
puien en in de groote csdé's werden bulletins
aangeslagen, waarvoor zich opgewonden en op
aensatie beluste menschen verdrongen. Van
dien' dag af werd het contact tusschen het
krantenleaend publiek en de pers verdiept door
een vloed van Aneta-telegrammen en beschou
wingen, waaronder vooral de scherpe meening
van dr. Coijjn, afgedrukt in een „Vaderland”-
interview. Indruk maakte. Het eerste Aneta-
telegram, dat ons dien Zondag bereikte, luidde
als volgt:
inlandach matroos
k,
w
