DE WINKELSLUITING
Prikkeldraad
REGEERING EN S.D.A.P
REVEILLON
ATLANTA
Koloniaal beleid
Moeten wij staken?
Massa-ontslag
BRUSSEL
1
I
I
J
DE VROOLIJKSTE EN
VOORDEELICSTE WIJZE
VRIJDAG 3 NOVEMBER
EEN NIEUW WERELDRECORD
OM
Treinenloop gestoord
met
R.K. MIDDENSTANDSBOND
In het bisdom Haarlem
De hypotheek bleef uit
GEHEEL GERUÏNEERD
VOOR JEUGDLEIDERS
van een
Week-end-cursus in Den Haag
Uit de Memorie vanAntwoord
Advocaat gearresteerd
Gelden verduisterd
De oude vrouw overleden
Burgemeester in angst
De gasvergiftiging te
Schoonhoven
Terrein van den gemeente
lijken wetgever
Vrijheidsbeperking op
Curacao
Mgr. Aengenent bij den
H. Vader
Zusters Carmelitessen
in nood
I
Voorloopig Verslag der Tweede
Kamer over de begrooting
voor 1934
Defect aan de electrische boven
leiding
Oplichterspraktijken
notaris
ren
is gebleken?
GOEDGELOOVIGE TUINDER
OPGELICHT
TE VIEREN
VOLLEDIG PENSION IN LUXE KAMERS
EN PRIVE BADFl 6-
ISO arbeiders te Enschedé
het slachtoffer
Onvoorzichtigheid met den dood
X bekocht
Voor centrale regeling
niet geschikt
KEESTRA
REDACTIE.
aal-
ia
J. M.
der
gezag.
nuf
i
3
kleine
maar
het moet
Donderdagavond Is het 11-Jarlg meisje J. Stei
ger, gewoond hebbende aan den Katendrecht-
schen Lagedfk te Rotterdam, door onvoorzich
tig oversteken van den rijweg door een auto aan
gereden. Met een schedelbreuk werd zy overge
bracht naar het ziekenhuis aan den Coolsingel,
waar zij later aan de gevolgen Is overleden.
Op last van den commissaris van politie in
de tweede afdeellng is een 43-jarige advocaat
en procureur te Utrecht aangehouden en in ver
zekerde bewaring gesteld. Hij heeft zich schul
dig gemaakt aan verduistering van 1500 door
middel van oplichting.
I
I
Een tuinder uit Heiloo schreef op een adver
tentie, waarin tegen lage rente hypotheken
werden aangeboden. Spoedig daarop kreeg hy
bezoek van een Amsterdammer, die hem een
hypotheek zou bezorgen. De man vroeg een
voorschot van veertig gulden, hetgeen hem ter
hand werd gesteld evenals een bedrag van
twintig gulden, dat hij een paar dagen later
kwam halen. Toen de beloofde hypotheek ech
ter uitbleef, deed de tuinder aangifte bij de po
litie te Heiloo. die den man. een Amsterdamsen
assuradeur, arresteerde.
Nog vernemen wij, dat de breuk ontstaan is
door het breken van een beugel van den laat-
sten wagon van den trein, welke te 734 uit
Den Haag vertrokken was.
Deze* trein is later naar het station Lisse
gereden, waar de defecte wagon naar het mid
den van den trein gerangeerd werd en een
andere motorwagen achteraan geplaatst werd.
Volgens het voorloopig verslag der Tweede
Kamer over de begrooting voor Koloniën voor
1934, vroegen sommige leden, die aanvankelijk
met ingenomenheid hadden gezien, dat de for
mateur van het kabinet de leiding van het De
partement .van Koloniën op zich nam, zich
thans met eenlge bezorgdheid af, of de koloniale
aangelegenheden by dien bewindsman voldoen
de behartiging kunnen vinden naast de vele
andere zaken, welke den kabinetslelder in dezen
tijd bezighouden en de hoogst gewichtige inter
nationale belangen, welke de belangstelling van
den persoon van dien leider opeischen en hem
vaak ook tot aanwezigheid in het buitenland
verplichten.
De Week-end-cursussen voor Jeugdleiders
die in het Centraal Huls aan de Laan Copes
van Cattenburgh te Den Haag werden gegeven,
blijken weer een succes te worden. Het week
end van 4 en 5 November is weer zooals
Onze Rotneinsche correspondent telefoneert
ons: Z.H.Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent is gis
terenavond door Z.H. den Paus in particuliere
audiëntie ontvangen. Mgr. Aengenent vertrekt
hedenavond naar Florence.
1) De geachte schrijver van bovenstaand
zeer actueel artikel, dat ongetwijfeld
wijden kring instemming zal oogsten,
c--
zwaar lijk gesproken kan worden
In
ver.
gunne ons de opmerking, dat hier toch be
zwaarlijk gesproken kan worden van een
wet, die In een „onbewaakt oogenblik” tot
stand gekomen zou zijn, doordat men in
een „onbewaakt oogenblik” het stelsel van
centralisatie zou hebben gekozen: onge.
veer 30 jaar Is er aan de voorbereiding van
een wet op de winkelsluiting gewerkt en
tot voor enkele jaren heeft de geheele ge
organiseerde middenstand op centralisatie
aangedrongen.
In het bijzonder ook. de sociaal-democrati-
sche partypers heeft, In onmlddellljke aanslui
ting aan het gebeurde op de vloot, haar reeds
sinds verscheidene jaren Ingeleide tuchtonder-
mljnende en tegen het gezag der meerderen ge
richte actie, op nog meer in het oog vallende
wijze voortgezet. Door diezelfde pers werd, toen
de Minister van Defensel zich genoodzaakt zag
de met name genoemde soclaal-democrattoche
bladen, om redenen ontleend aan de krijgs
tucht, van de oorlogsschepen en uit de kazer
nes te weren, aanstonds een poging onderno
men om dat verbod door de militairen te doen
ontduiken, door de uitgave en colportage, In het
bijzonder In Den Helder, van een nieuw blad
„De Zeven provinciën”, met een inhoud van
overeenkomstige ontoelaatbare strekking. Deze
poging tot ondergraving van het Overheidsge
zag werd *aangekondlgd in den radlo-omroep
door den partijvoorzitter, die daarbij mededeel
de. dat men bij eventueel verbod van het nieu
we blad op dezelfde wijze zou voortgaan, door
het doen verschijnen van nieuwe bladen, op
volgend de „Acht, Negen, enz. Provinciën”,
waarbij genoemde partijvoorzitter het oorbaar
heeft geacht naar voren te brengen, dat. wan
neer men, aldus voortgaande tot .Elfzou zyn
gekomen, dit laatste getal juist zou passen by
Dat men in Februari van dit jaar aan de
S. D. A. P, het N. V. V. en de bonden van
het marinepersoneel ten onrechte aansprake
lijkheid heeft opgelegd voor de gebeurtenissen
in Indië moet de Regeering ontkennen. zy Is
van meening, dat de naar aanleiding van de
gebeurtenissen in Nederlandsch-Indlë tegenover
de 8. D. A. P. aangenomen houding gemotiveerd
is. Uit die houding is het personeel voldoende
auidelijk gebleken, welken kant de Regeering
wenscht uit te gaan en dat heeft In hooge ma
te er toe bijgedragen, dat er rust gekomen is.
De Regeering is dan ook niet voornemens de
getroffen maatregelen in te trekken of daarop
ook maar gedeeltelijk terug te komen, althans
niet zoolang niet alle twijfel, die tot de maat
regelen aanleiding gaf, opgeheven to.
Met betrekking tot de houding van de Re
geering tegenover de 8. D. A. P. en aanverwan
te organisaties, zij voorts het volgende medege
deeld.
De laatstelijk door het partijcongres der 8
D. A. P. te Arnhem In het jaar 1931 bevestigde
resolutie, waarin voorbehoud wordt gemaakt
met betrekktag tot het, op het tijdstip, dat het
leven van den Staat door oorlogsgevaar wordt
bedreigd, verleenen van medewerking aan de
mobilisatie der weermacht, en de, In aanslui
ting aan die resolutie, door de leiding aanbe
volen „dappere ongehoorzaamheid" In bedoelde
voor de Regeering meest moeilijke omstandig
heden, gaven op zich zelf reeds gereeden grond
voor èrnstlgen twijfel aan de goede gezindheid
van de S.D.A.P. en haar aanverwante organi
saties ten opzichte van het wettig gezag
De betreurenswaardlge gebeurtenissen op de
Naar aanleiding van het vergiftlglngsgeval te
Schoonhoven, waarbij drie personen in den
nacht van Dinsdag op Woensdag 1.1. bewuste
loos zijn geraakt, kan nader worden gemeld, dat
de 74-jarige vrouw H. O. van den Berg—Walter
vanmorgen vroeg is overleden.
De toestand van den 66-jarigen schoenmaker
A Walter is hoogst ernstig; voor zijn leven
wordt gevreesd.
De toestand van de dochter kan gunstiger
worden genoemd.
Het ondersoek In Utrecht heeft uitgewezen,
dat men hier te doen heeft met een geval van
koolman riTvrts-vergiftl ging
ook van 28 tot 31 December een cursus worden
gegeven.
De bedoeling der week-end-cursussen to, den
gcdsdlenstlgen grondslag van de Jeugdbeweging
te verstevigen; vandaar dat deze bijeenkomsten
het karakter van een recollectie dragen.
Opgaven voor deze cursussen dienen te ge
schieden aan het Centraal Huls, Laan Copes
van Cattenburgh 127, Den Haag.
Bjj halte Voorhout ten Zuiden van Ltose to
hedenmorgen In de electrische bovenleiding
van de spoorbaan door het breken van een
draad een storing ontstaan, waardoor In het
treinverkeer op dit traject in de richting Am
sterdam een vertraging optrad. Gedurende an
derhalf uur zjjn de verschillende treinen met
een vertraging van ongeveer een half uur In
de hoofdstad aangekomen, daarna was de ver
traging tot een kwartier gersduceerd en na
eenlge uren was het verkeer weer normaal, als
gevolg van het feit, dat het euvel Inmiddels
was hersteld.
Het vertrek der treinen uit Amsterdam In de
richting Haarlem kon normaal geschieden.
ven den ambtsplicht gesteld zijn, doet aan de
waarde dezer overweging niet tekort.
Daar komt, In het bijzonder voor de militaire
ambtenaren, nog dit bij De Regeering kan en
mag de opleiding en de daarmede verband hou
dende belangen der dienstplichtigen, niet toe
vertrouwen aan militaire ambtenaren, wier in
borst zooals de soclaal-democrattoche pers
In de dagen der muiterij kenschetste .Jood”
is, en wier hart volgens diezelfde pers ,,'n
hooger toerental bereikt bij het hooren van de
Internationale dan bU het Nederlar.dsche
Volkslied". Niet alleen omdat van dergelyke
ambtenaren onmogelijk kan worden verwacht,
□at zij zich met volle overtuiging en toewijding
aan hun nationale taak zullen wijden, maar
ook, omdat de Regeering hun handhaving niet
zou kunnen verantwoorden tegenover de ouders
van dienstplichtigen, die op goeden grond mo
gen elschen, dat hun zonen van deze Invloeden
vrij blijven. Opgevoed als deze laalsten zijn in
haat tegen het gestelde gezag, to de handha
ving van het gezag by hen niet In veilige han
den en kan de opvoeding der dienstplichtigen
tot goede soldaten aan hen niet worden toever
trouwd.
De boven weergegeven overwegingen en om
standigheden te zamen en In onderling ver
band beschouwd, konden der Regeering tot geen
andere conclusie lelden, dan dat het deel uit
maken van organisaties op sociaal-democraU-
schen grondslag in strijd is met de plichten van
den militairen ambtenaar en van den onder het
Departement van Defensie ressorteerenden bur
gerambtenaar.
De bezwaren, welke in het Voorloopig Verslag
tegen dat verbod worden aangevoerd, kan de
Regeering vooralsnog dan ook niet erkennen, zy
meent daarentegen de door bedoeld verbod ge
troffen militaire en burgerambtenaren van
dienst te zyn geweest, door hun moeiiyken ge-
wetensstryd tusschen ambtsplicht en partybe-
ginsel tot oplossing te helpen brengen.
Dat, zooals In het Voorloopig Verslag wordt
opgemerkt, het meerbedoelde verbod „een groo
ve beweging bulten de volksgemeenschap sou
werpen", vermag de Regeering geenszins In te
zien. Dat verbod strekt niet verder, dan dat
het van den dienst als militair ambtenaar of
als burgerambtenaar, ressorteerend onder het
Departement van Defensie uitsluit, her., die op
grond van hun partybeginsel voor die betrek
kingen ongeschikt moeten worden geacht. Be
trokkenen zullen ten slotte zelf moeten erken
nen, dat zy niet van twee wallen kunnen biy-
ven eten. t. w. een betrekking bekleeden in de
weermacht en tegeiykertyd die weermacht zoo
veel mogeiyk helpen afbreken.
Door verscheidene leden werd aangedrongen
op overweging van de vraag, in hoever de
handhaving van het Koloniaal Etablissement
nog langer verantwoord Is te achten.
Evenals het vorige jaar vestigden verschei
dene leden de aandacht op de onvoldoende en
onjuiste wyze, waarop aan oud-gepenslonneerde
Indische militairen steun wordt verleend. Op
vele aanvragen wordt afwijzend beschikt, niet
tegenstaande de aanvragers aan steun dringend
behoefte hebben, terwyi in verschillende ge
vallen, waarin wel steun verleend wordt, daar
aan voorwaarden, als bijv, het gaan naar Bron
beek, worden verbonden. Wederom werd aan
gedrongen op een regeling In den geest van
de hier te lande geldende z.g. Stlchtlngswet.
Verscheidene leden vestigden er de aandacht
op, dat het den laatsten tyd herhaaldelyk
voorkomt, dat de Gouverneurs van Suriname
en Curacao met verlof naar Europa komen, zy
betwijfelden, of dit wel in het belang van die
gebiedsdeelen Is.
Van andere zyde werd opgemerkt, dat ondanks
de tegenwoordige technische hulpmiddelen een
verbiyf In Nederland van de Gouverneurs van
Suriname en Curacao zeer nuttig kan zyn, en
dat bovendien juist de mogeiykheid, dat aan
deze functionarissen nu en dan Europeesch
verlof wordt verleend, er toe kan leiden, dat
zy langer dan anders hun ambt biyven vervul
len.
Vele leden vroegen hoe het thans met de
toegezegde herziening van de West-Indlsche
Regeeringsreglementen staat. Naar het oordeel
dezer leden kaji het niet anders dan bevreem
ding wekken, dat wyzlgingen, welke een recht-
streeksch uitvloeisel zyn van de Grondwets
herziening van 1922, nog steeds niet aan het
oordeel van de Staten-Generaal zyn onder
worpen.
Met groote verwondering hadden verschel-
Naar we vernemen to op „Rigtersbleek" aan
een groep van ongeveer 150 personen ontsla*
aangezegd; het werk loopt voor den ISden No
vember a.s. ten einde.
De firma O. J. van Heek en Zonen heeft bij
de voortdurende Inkrimping van haar bedrijf
zich tot dusver tot richtsnoer gesteld een zoo
groot mogeiyk aantal van haar oudste en besta
krachten aan het werk te houden. Dit geschiedt
door het weinige werk over zooveel mogeiyk
ploegen te verdeelen, die dan leder twee of drie
weken enkele dagen werkten.
Doel er van was de menschen niet geheel
den arbeid te ontwennen en de bekwaamheid
daarvoor niet te doen verliezen.
Dit stelsel, voor korten tyd mogelijk, bleek op
den duur onhoudbaar, daar het resultaat van
den arbeid er te veel onder lijdt. Tot haar
groote leedwezen heeft de firma zich daarom
tot bovengenoemden maatregel genoopt gezien.
trouwens alle vorige geheel bezet. De data
voor de volgende cursussen zyn vastgesteld op
11 en 13 Nfvember, 3 en 3 December en 9 en
10 December. Van 23 tot 26 December wordt er
een groote cursus gegeven en wanneer de
belangstelling biyft zooals zy thans is, zal er
Ja, ik herhaal: Moeten wy staken onze be-
delactie voor de arme Carmelitessen van Am
sterdam, voor de beroofde Zusters, voor de
verzorgsters der onverzorgde kinderen? Moe
ten wy dan heusch staken en to katholiek Ne
derland niet te bewegen haar te helpen in de
zen uitersten nood?Ze zyn voor 150.000
gulden er in gevlogen onschuldig ik durf
zeggen: Ze konden niet anders als men al
les weet. En nu hebben wy getracht haar te
helpen. Wij dachten: dat zal men toch met
dulden dat deze Zusters op straat gezet wor
den en hun huls uit moeten. Zeker, daar is een
kapitaaltje byeengekomen van heele
giften van oe eenvoudlgen en kleinen..
het is veel te weinighet is.
er uitons tegengevallen, wy gelooven dat
er duizenden katholieken zyn, die zouden ge
ven als zy den ernst van den toestand besef
ten en daar zyn andere duizenden die zouden
geven als wy met een schaal voor hen ston
denoch toedeze week moet er veel
gebeuren. Op deze week is' onze hoop gebouwd,
nu moet het elndeiyk toch gebeuren. Toe, doet
't nu eens. gy hebt nu al zoo dikwyis In de
krant geziennu is het uw beurt, uw tyd!
Pastoor v. d. Tuyn te Heemstede met zyn
gironummer 180484 wacht alweer.
Zou het nu eens een offer mogen worden
Inplaats van bloemen op de graven, een
moes ter lafenis der Geloovlge Zielen.
Dit scnrljven wy op Allerzielendag.
Het hulpcomité in uitersten nood:
C. J. Boekhorst. Deken.
J. M. v. d. Tuyn, Pastoor, Heemstede.
Pater Borromaeus de Greeve.
Mr. J. 8. Bomans, Heemstede.
Mr. C. M. J. F. Goteling, Amsterdam.
Mr. A. J. M Hendrix, Amsterdam.
J. Th. Peters. Amsterdam.
Mr. C. P. M. Romine, Amsterdam.
J. J. Roovers, Amsterdam.
In totaal to thans binnengekomen een be
drag van 11.474 95 S.
d. Tuyn, Pastoor, Heerenweg 88.
Heemstede, gironummer 180484.
De stroom van menschen, die door den gear
resteerden notaris Le J. te Maarssen gedu
peerd zyn, houdt aan. Aanvankelyk werd ge
dacht aan een verduistering van ongeveer
f 20.000.Dit cyfer is evenwel veel te laag en
kan volgens de laatste aangifte gesteld worden
op ongeveer f 80.000.loopende over een groot
aantal jaren. Verschillende personen zyn door de
gepleegde verduisteringen geheel geruïneerd. In
een groot aantal gevallen'zyn geheel valsche
hypothee kakten opgemaakt.
Sommige personen hebben op hun goederen
een of meer hypotheken, zonder hiervan iets
te weten.
nog tameUjk nieuwe burgemeester van
I 1 Hoorn schynt een nogal vreesachtig
magistraat te zyn.
In zyh angst, dat de AUerheillgenoptocht van
de Graal „aanleiding zou kunnen zyn tot onnoo.
dlge verscherping van de godsdienstige verhou
dingen ter plaatse", heeft hy In zyn volledige
waardigheid als hoofd der Hoornsche politie
den ommegang doodgewoon verboden.
De Graalmetokes mochten In haar kleurrijke
uniformen geen fakkeloptocht houden, want
ja, een gewoon burger, zelfs een Hoomsch
burger, zelfs een Hoomsch raadslid, zelfs een
wethouder begrijpt dat niet zoo subiet een
Graaloptocht In den mysterleusen herfstavond
zou in de Zulderzeestad een burgeroorlog heb
ben kunnen verwekken, waarbij vergeleken de
Hoeksche en Kabeljauwsche twisten maar on
schuldige kifterytjes zouden zUn.
Allereerst zouden we van protestantsche zij
de een twlntlgste-eeuwsche beeldstormerij van
jewelste gekregen hebben, en voorts zouden
soclaal-demokraten en communisten uit hun
moordenaarsholen komen krulpen en slui
pen om, in revolutlonnaire uniformen gestoken,
door de straten van de stad te paradeeren,
lederen voorbij ganger In een lyk omtooversnd. -•
Niet waar? Als de Graalmetojes haar AU
lerhetügenoptocht mochten houden, zou bet
oude, maar verschgekamde Geuzenbloed aan X
zieden geraakt zyn, en zouden de roode ele
menten, zich beroepend op de geunlformeerd-
heid der Roomsche metokes, voor zich het recht
hebben opgeëtocht, hun gruweiyke revolutlon
naire lusten bot te vieren tot het bloedige
eind.
Men mag de gevaren, die er in een stadje
als Hoorn te duchten vallen, niet onderschatten.
En daarom, heil den burgemeester, die zóó
vreesachtig durft regeenen, dat Hoorn weer
rustig kan gaan slapen.
Of niet?
Het schynt Immers, dat de burgemeester
lijke bezorgdheid, althans vreesachtigheid nog-r
al eenig rumoer In casu verwekt heeft;
wat hy wilde voorkomen en verhinderen, heeft
hy nu juist veroorzaakt: alle par yen loopen
tegen hem te hoop; niet één raadslid ging met
hem mee, toen hy voorstelde, zekere in den
Raad tot hem gerichte vragen betreffende dit
verbod niet in bespreking te brengen; en van
alle kanten kreeg hy by het debat den wind
van voren.
Dat was nu zyn dank voor de teedere zorgen,
waarmede hy zyn gemeentenaren hoeft willen
omringen om hen te behoeden voor burgeroor
log en andersoortig onheil I
vloot in Nederlandsch-Indlë in het voorjaar
1933 en, zooals hieronder nader zal worden uit
eengezet, onderscheidene andere daarmede ver
band houdende omstandigheden nadien, heb
ben bedoelden twüfel bevestigd. Door een en
ander werd tevens duldeiyk, dat het van soci
aaldemocratische zijde, met betrekking tot
den stryd voor nationale ontwapening, o. m.
aanbevolen „afknabbelen'', „uithollen”, „on-
dermynen” van de weennacht, meer dan een
leuze is geweest.
Leidende en andere vooraanstaande figuren
In de soclaal-democrattoche beweging hebben
zich niet ontzien om, in woord en geschrift,
binnen en bulten 's Lands vergaderzaal, een
van de ernstigste mtodryven tegen den Staat,
dat van muitery, aanvankelyk goed te praten,
althans niet af te keuren, Zy hebben voorts het
recht van de Regeering om haar gezag, des
noods met middelen van geweld, te herstellen,
niet aanstonds en niet onvoorwaardelyk er
kend.
1 et bijzondere belangstelling zal de
r^/l openbare meening kennis nemen
•L van de flinke repliek, in de Memo
rie van Antwoord toegediend aan de roode
Kamerleden, die In het Voorloopig Verslag
op Hoofdstuk I tegen de Regeering stelling
hadden genomen;
elke gemeente een eigen regeling (steu
nende op de reeds genoemde beginselen)
moet maken, en dat, zoolang die regeling
er nog niet Is, de thans geldende bepalin
gen van kracht blijven, dan zou iedere ge
meente zich beijveren, met spoed een ver
ordening in het leven te roepen. En anders
zouden zeker de belanghebbenden wei den
noodigen drang uitoefenen.
Waarom zou men dan niet breken
een systeem, dat gedurende de korte Ja
van de werking der wet, ondeugdeUjk
dene leden vernomen, dat. terwyi de ingeze
tenen van Curacao, wat het recht van vereenl-
ging en vergadering en wat de vrye meenlngs-
ultlng betreft, van 1866 af onder hetzelfde
regiem hebben geleefd als de Ingezetenen In
Nederland. In Juni 1933 plotseling een aantal
ontwerp-verordenlngen zUn ingediend en door
den Kolonialen Raad goedgekeurd, welke de
bedoelde rechten en vrijheden op krasse wyze
aantasten. Gaarne zouden deze leden vernemen,
welke feiten zich hebben voorgedaan, die dezen
maatregel noodlg maakten.
Andere leden zouden zich, ook al zouden geen
bepaalde feiten tot het hier bedoelde optreden
aanleiding hebben gegeven, zich met dat op
treden zeer wel kunnen vereenjgen. Juist pre
ventieve maatregelen kunnen In dezen van zoo
groote beteekenlis zyn.
Op de Brookland-baan bracht de Engelsche autorenner John Cobb met zijn
500-P.K. Napier-Railton-wagen het wereldrecord over een Engelsche mijl op
op 164.954 K.M. per uur. De vroegere recordhouder was Kaye Don met
162.136 KM.
voorts
ge-
van de
De op verleden week gehouden hoofdbe
stuursvergadering van den R K Middenstands
bond In het Bisdom Haarlem werd voorafgegaan
door de Inzegening der onlangs In het gebouw
Maurltskade 23, Den Haag In gebruik geno
men nieuwe kantoorlokalen, door den geeste
lijken adviseur van den Bond, rector J. F. A.
Bots te Amsterdam.
In een korte toespraak wees rector Bots op
de beteekenls èn van de In gebruikneming der
nieuwe ruimte èn van de kerkeiyke Inzegening
daarvan, nu voor de katholieke sociale bewe
ging en voor het katholicisme in het algemeen
een buitengewoon belangryk tydperk schynt te
zyn aangebroken en nu de mlddenstandsbe-
weglng welhaast in een beslissend stadium
schynt te zyn getreden.
In het byzender wijdde de bondsadvlseur een
woord aan den secretaris van den bond, den
heer W. Boon Jz. te Den Haag, die na gedu
rende ruim 20 jaar als hoofdbestuurder en
bondssecretarto zyn krachten aan de katholieke
middenstandsbeweging in het Haarlemsche Dio
cees te hebben gewyd, zich thans door familie
omstandigheden genoopt voelt uit het hoofd
bestuur heen te gaan.
In de vervolgens gehouden hoofdbestuursver
gadering werd In de vacature Wydeman als
commissaris van het Fonds Ultkeerlng by Over
lijden aangewezen het Ud van het hoofdbestuur
de heer P. Klaver te Hlllegotn.
Met erkenteiykheld werd kennis genomen van
de dcor Z. H. Exc. den Blsschop van Haarlem
ondernomen stappen in verband met het euvel
der concurrentie door' patronatenen vereenl-
gingsgebouwen aan het particuliere café-restau-
rantbedryf aangedaan, voor zoover deze gebou
wen bulten hun eigenlijke doeleinden worden
benut.
Besloten werd adhaesle te betuigen aan de
tot de Provinciale Staten van Zeeland gerichte
verzoeken tot behoud der bootverbinding Hans-
weertWalsoorden op de bestaande aanleg
plaatsen.
Aan de afdeelingen van den Bond zal een
advies worden uitgebracht inzake de behande
ling door de gemeentelyke diensten van Maat-
schappeiyk Hulpbetoon van middenstanders,
die dcor de tydsomstandigheden gedwongen
worden zich tot die diensten te wenden.
Overigens was de vergadering vooral gewyd
aan de voorbereiding van den Najaars Centra-
len Raad van den Bond, welke op Woensdag 8
November as. in Den Haag zal worden ge
houden.
e vele bezwaren die er tegen de Win-
1 kelsluitlngswet bestaan, zouden er
niet zijn, wanneer de wetgever niet
in een „onbewaakt oogenblik" 1) het stel
sel der centralisatie had gekozen. De rege
ling der winkelsluiting ligt op het terrein
van den gemeentelijken wetgever; het Is
de gemeentelijke wetgever, de Raad, die
met alle plaatselljke omstandigheden reke-
nihg kan houden, die de belangen der ver
schillende categorieën tegen elkaar kan af
wegen. die een regeling kan maken, die
zoowel voor den winkelier als voor de be.
dienden en ook voor de consumenten be
vredigend of althans acceptabel is.
De wet zooals ze thans luidt, is een ver
zameling van alle mogeljjke uitzonderin
gen op den regel van de sluiting op Zon
dagen, en op werkdagen na 8 uur Er zijn
legio uitzonderingen In de wet genoemd;
er is bovendien een artikel, waarin aan de
gemeente gelegenheid is gegeven, al o! niet
onder hoogere goedkeuring, er nog een aan
tal uitzonderingen bij te maken; er kun
nen bovendien nog ontheffingen worden
verleend. En toch is er nog telkens behoef
te aan meer afwijkingen.
Enkele jaren geleden hadden een betrek
kelijk klein getal gemeenten een winkel-
sluitings verordening.
Daar waar ze bestond, werkte die veror
dening gewoonlijk bevredigend vopr alle
groepen. De toepassing was soepel. Maar
er waren te veel gemeenten die geen ver
ordening bezaten. Er waren ook gemeen
ten, die aan elkaar grensden en' wier be
bouwde kommen als het ware In één vloei
den; als in een dier gemeenten geen slui
tingsuur was voorgeschreven, leden d? win
keliers In de andere gemeente, waar de
sluitlngsplieht wel bestond, schade.
Dit werd nog moellijker, toen voor het
winkelpersoneel een werktijdenbesluit werd
vastgesteld. Want nu moesten de groote za
ken met veel personeel wel op een bepaald
uur sluiten, terwijl de kleine winkels zon
der personeel konden openblijven.
Dit schiep ongelijkheid in de concurren-
tie-voorwaarden. De behoefte van een re
geling in alle gemeenten des lands liet zich
dus wel sterk voelen, en het was daarom
begrijpelijk dat ook in winkelierskringen
naar een algemeene regeling werd uitge
zien.
Die regeling is neergelegd in de huidi
ge winkelsluitingswet, welke thans enkele
jaren werkt. Ze heeft ontegenzeggelijli veel
goeds gébracht, want vele winkeliers, die
te voren tot in den laten avond en een
groot deel van den Zondag moesten door
werken, genieten thans ook van den vrijen
tijd.
Maar die wet heeft ook voor menigen
winkelier den strijd om het bestaan zeer
zwaar gemaakt. Er zijn gevallen waarin de
bestaansmogelijkheid afhankelijk is van
het open zijn der winkels op den avond of
op Zondagen; is het dan niet hard, „ge
sloten” te moeten zijn, terwijl men Juist
op zoo’n moment de zoo noodige ontvang
sten zou kunnen doen?
De wet schept ook allerlei onbillijkhe
den; hef'automaten vraagstuk is een kwes
tie op zich zelf geworden. De bepalingen
die ten behoeve van Joodsche winkeliers
zijn opgenomen, werken in de eene ge
meente billijk, maar beteekenen elders een
sterke bevoorrechting.
De wetgever had er nooit aan moeten
beginnen, die materie samen te persen in
het keurslijf eener algemeene, eener gecen
traliseerde regeling. De wetgever heeft het
zich onnoodig moeilijk gemaakt.
Jaren geleden, vóór de totstandkoming
der wet, deden wij reeds het middel aan
de hand, om tot een regeling te komen,
die voor dit onderwerp veel beter geschikt
is. De wetgever had er zich toe moeten be
perken, aan elke gemeente den plicht tot
het vaststellen eener winkelslultingsveror-
denlng op, te leggenhij had heel enkele
punten móeten vastleggen, als algemeene-
beginselen: de Zondagssluiting, de sluiting
om acht uur ’s avonds op werkdagen, en
Zaterdags om tien uur. Op deze regeling
had de gemeenteraad de noodige uitzon
deringen kunnen maken, en hij had levens
de gevallen kunnen noemen, waarin Bur
gemeester en Wethouders ontheffing kun
nen verleenen.
Dan had elke gemeente met eigen be
hoeften en met eigen omstandigheden re
kening kunnen houden.
Alleen gemeenten met aan elkaar gren-
zende kommen zouden een uniforme rege
ling moeten hebben. Met opname in de
wet van een verplichting, om op de veror
dening de goedkeuring van Ged. Staten te
vragen, had tegen uitwassen, en tegen con
flicten tusschen aan elkaar grenzende ge
meenten kunnen worden gewaakt.
Het stelsel van centralisatie heeft hier
gefaald. Men had het kunnen voorzien.
Nu is er sprake van een wijziging, om
aan al te groote bezwaren tegemoet te ko
men. Maar de gecentraliseerde regeling
blijft gehandhaafd. Radicale wijziging van
hetgeen eenmaal is aanvaard, past niet in
de Haagsche sfeer. En toch: ook de aan.
gekondigde wijziging zal de oplossing niet
brengen.
Slechts de gemeentelijke wetgever, die in
»oo nauwe relatie staat tot de verschillen
de groepen en stroomlngen, kan een rege
ling scheppen, die aan de behoeften be
antwoordt. Er is hier groote verscheiden
heid noodlg; juist daarom is centralisatie
bier uit den booze.
gelegenheid om tot een gedecentrali
seerde regeling te komen, is thans fettelijk
Wnstiger dan toen de wet nog niet be
stond. Want als thans bepaald werd, dat
het door den Minister van Defensie uitgevaar
digde verbod. Dexe poging tot gezagsondermij
ning werd ondernomen ten tijde, dat het mui
tende schip zich nog in handen der rebellen be
vond.
Verscheidene vooraanstaande personen In de
soclaal-democrattoche beweging hebben
niet nagelaten, om sindsdien, In woord en
schrift, de revolutlonnaire gezindheid
8. D A. F. in het licht te stellen.
Weder een stroomlng uit de 8. D. A P. was
het, welke het initiatief nam tot de wederuit
gave van het eertyds om redenen ontleend aan
de krygstucht van de oorlogschepen geweerde
weekblad „Het Anker", welks Inhoud den Mi
nister van Defensie al dadeiyk opnieuw tot
denzelfden maatregel moest leiden. De daarby
betrokken personen hebben voorts gemeend
zich mede aan het hoofd te moeten stellen
van een stichting, welke beoogt het Marlne-
bondsgebouw te Den Helder te onttrekken aan
het uit krygstuchteiyke overwegingen noodza
kelijk gebleken toezicht der marine-autoritel-
ten.
Het zal, na bovenstaande uiteenzetting
feiten, nog nauweiyks betoog behoeven, dat In
het ressort van den Minister van Defensie geen
militaire en burgerambtenaren kunnen wor
den geduld, die, krachtens hun ambt, een ver-
woordeiyke schakel in het apparaat der oor-
logsweermacht vormen en in vredestijd de uit-
gebrelde en nauwkeurige voorbereidingen daar
voor hebben te verzorgen, doch die zich daar
naast door de leiding der 8. D. A. P. en haar
pers gedurig laten opzetten tegen het gezag
in welks dienst zy zich vrijwillig hebben gesteld
en zich door diezelfde organen doen Inpren
ten, dat in voorkomend geval niet de Regee
ring. maar de 8. D. A. P. de noodzakelijkheid
beoordeelt van een door de verantwoordeiyke
Regeering bevolen mobilisatie.
De Regeering zou in haar plicht te ko# schie
ten, indien zy het ernstige risico zou aanvaar
den, hetwelk voor haar verbonden zou zyn aan
het by de weermacht in dienst houden van
militaire en burgerambtenaren, die die weer
macht zooveel mogeiyk verzwakt en ontred
derd willen zien, en die, In de voor den Staat
moeliykste omstandigheden, wellicht, In stede
van hun ambtsplicht na te komen, het eventu
eel parool van de partyieldlng zouden opvol
gen, strekkende om der Regeering een spaak in
het wiel te steken en de voor het vlot verloop
der mobilisatie noodige maatregelen met de
hun ten dienste staande middelen tegen te
werken. De In het Voorloopig Verslag gemaak
te opmerking, dat nooit de portyultspraken bo-
