s
Zes dagen leider der muiters
,,Maar nu is het uit!!!
Hoofddader Kawilarang vertelt
HET LEVEN AAN BOORD
RADIOPROGRAMMA
fe-
DINSDAG 7 NOVEMBER
De muiter» vergaderen
De bom
Inspectie by de officieren
van
Naar de ontknooping
Overval te Numansdorp
Alarm
r
EEN EIERCENTRALE?
Acht uur avonds
PRIKPLANKEN
Waar gaat gij heen?....
ha
En daarna geschiedde
het onvermijdelijke
Een der daders voor den
Hoog en Raad
In ons land verblijfhoudende
Duitschers kunnen meedoen
LEVER’S ZEEP MIJ
VLAARD1NGEN
DE DUITSCHE VOLKS
STEMMING
Wat zien diedeuren eruit! De
verf overal dof en met kras
sen! Dat is toch al te bar!”
Zorgt U van den beginne
af er voor, dat niets in de
huishouding verkeerd be.
handeld wordt, neemt (J
inplaats van grove schuurmid-
delen altijd het fijne VI Ml
Het plan
s»Als ze een bom gooien, zullen ze
voor den eersten heer wel mis
gooien,” zei korporaal
Bosschart
Stuurinrichting defect
Bezwaren van den handel
Woensdag 8 Nov. 1933
Wh
u
d
z
P
iiiiuiiiiMimKKi
c
H<af de mfcroscoop toont:
ife,
..IK WEN8CH U TE SPREKEN."
DIX
gewaarschuwd.
de
Rumambi
d
waren
01
lingen
gaven
en
was
hem luister-
„Vliegt ui-
het
daarheen
ons het volgende mede te
verzoekt
PAKIJS (EIFFEL, 1446 M.) 8 35 Concert
o.l.v E.. Flament.
om te vuren.
1.
eert.
Een poosje later werd op de brug door den
„IK ZAL OP DE BOOTEN SCHIETEN
TRACHTEN LANGSZIJ TE KOMEN."
Luitenant ter zee der derde klasse baron
De Vos van SteenwIJk, die bjj den overval
licht gewond werd
„WAAR GAAT GIJ HEEN. WAT 18 UW
DOEL. EN WAT ZIJN UW PLANNEN?"
„TIDA, 8ATOE HARI DIMOEKA 8OERA-
BAJA (Neen, een dag voor Soerabaja.)
LATER, OP DINSDAG, BLEEK DAT ZICH
AAN BOORD TWEE PARTIJEN BEVONDEN,
een
zijc
en
Je
Voc
peretteconcert door het omroe,
loseph Horser. 9.50 PopuL..
11.20 Oramo-
Populair concert.
- 7.30 Concert
Weetdultachen
BEROMVN8TER. (460 M.) 8.30 Concert
door het omroeporkest o.l.v. H Hofman.
ROME. (441 M.) 730 Gramofoonmuzlek
8.20 Opera—uitzending.
MILAAN (331 M.) 4.30 Kamermuziek
6 20 Gramofoonmuzlek.
brtw sfurtesi mine
raal ssrzaah
dte art Uge bras-
Wereldberoemd reissi-
gingsmiddel F/W, S0
maal vergroot. De rt-
standdeelen geven eei»
jf/w en aaertpoetsmiddel
Daarom krast VIM nooit^
onbewaakte
geworden
een
geb
zijn
kur
bre
kla;
dt
ni
ni
vc
■t
al
g
ti
MhiiihAiiiÏÜ
op
roer-
tet.
B B C.-koor,
Band.
ke
Wf
tri
ov
da
dr
tie
no
da
U
Ux
de
drl
les
da
aai
en
gr<
vai
vai
of
wa
ree
U i
vei
hel
*t i
uw
ga;
dot
WEENEN. (517 M.) 6.20 Cellorecital
735 Operetteconcert door het omroeporkest
ilair con-
bom gooien, sullen ze voor den eersten keer
wel misgooien”.
Kawilarang zegt dat htf toen nog niet be
greep waar «ulk een bom vandaan zou ko
men, want hü had nog geen vliegtuigen ge
zien. Bosschart had ook nog geaegd: „Als je
iet. ziet, moet je direct stoppen, want Je
kan niet winnen tegen aooveel schepen.”
Toen heeft Kawilarang gevraagd ot de
menschen op de brug dan misschien bericht
hadden gekregen dat er een bom sou wor
den gegooid
WARSCHAU. (1411 M.) 4.25 Vloolrecltal
5.40 Populairs muziek. 50 Dansmuziek
10.25 Dansmuziek.
Kawilarang achtte het noodzakelük, dat opnieuw
vergaderd zou worden en hü deelde dit mede
aan den korporaal Bosschart, omdat die des
morgens enkele uren had gepraat In de toen
gehouden bijeenkomst en bij die gelegenheid
gedaan had weten te krijgen dat de meerder
heid van de bemanning gestemd had voor toe
lating van den commandant aan boord.
De korporaal Bosschart vond dit goed, waar
op men opnieuw bijeenkwam.
Ardanl alias Digdodarmo, Inlandach matroos
der tweede klasse, betoogde opgewonden, dat de
persberichten niet geloofd moesten worden en
leugens waren. De bemanning besliste, dat de
commandant een dag voor aankomst te Soe
rabaja aan boord zou worden toegelaten. Den
volgenden dag werden de wapens gecontroleerd,
opdat niets zou ontbreken bij de overgave.
VOOR NADERE BIJZONDERHEDEN VERWIJZEN WIJ NAAR DEN
KATHOLIEKEN RADIOG1DS
Kawilarang had voor dit sein geen order ge
geven. Wel had hij gezegd dat het spreken van
de „De Zeven Provinciën” met de ..Aldebaran"
door middel van seinen kon geschieden.
Later zag Kawilarang weer een ander sein
van de „De Zeven Provlncian" waaien, dat zoo-
lets beteekende als:
De matroos Ardanl ging naar boven en even
later woel van de „De Zeven Provinciën" een
vlaggeeeln dat de beleekenis had van:
Kawilarang stak het telegram tn z(jn zak.
Dit telegram Is niet beantwoord.
Inmiddels voer de „De Zeveir Provinciën” In
Noord-Westelijke richting....
Kawilarang werd ala leider van de navigatie
af ge lost door den kwartiermeester Tuhumena.
die tezamen met den Inlandschen matroos der
eerste klasse Parlnussa het schip navigeerde
Later werd order gegeven de kapiteinssloep
te hUschen.
tamboer Bakker een radlo-gram gebracht van
den volgenden Inhoud:
Op een gegeven moment kwam Paradja, die
met een pistool gewapend was, vertellen dat bij
de radio-hut twee officieren stonden. Kawila
rang Is toen ongewapend naar het tentdek ge
gaan om te zien welke officieren dat waren. Op
het tentdek gekomen zag hij bij de radio-hut
zes met geweren gewapende Inlanders staan,
zoomede den luitenant ter zee 3e klasse De Vos
van SteenwIJk met nog een anderen officier. Bü
deze officieren stond de korporaal-machinist
Bosschart te praten. Kawilarang is toen weer
teruggegaan naar de brug, waar een gewapen
de schildwacht kwam vertellen, dat een paar
officieren wilden komen spreken met hen, die
de leiding hadden....
Paradja reide toen tot den schildwacht, dat
dit nu niet kon maar wel den volgenden dag.
Hierna heeft een vergadering plaatsgevonden
met de bemanning en daar viel het besluit om
den commandant niet aan boord te nemen. Pa
radja deelde dit besluit van de vergadering aan
de officieren mede, doch luitenant Van Boven
wilde het niet gelooven en wilde naar voren
komen om zelf met de bemanning te spreken.
Toen de schepelingen luitenant Van Boven
zagen aankomen, drongen velen bü de deur
bijeen, blijkbaar met de bedoeling om dezen
officier te beletten in het verblijf te komen.
Luitenant Van Boven heeft toen de beman
ning toegesproken en zijn woorden werden door
Paradja In het Maleisch vertaald.
In antwoord op de rede van den luitenant
Van Boven riep de bemanning als antwoord:
Kawilarang vond, dat het niet vlug ge
noeg ging en h(j nam de leiding bü het
spil, waarbij vjjf officieren (hierbij waren
geen onderofficieren aanwezig) toekeken,
zonder te protestveren. Kawilarang zegt, dat
h(j niet wist dat deze menschen toestem
ming hadden refereren om op de cam
pagne te komen. Nadat de sloepen waren
reheschen ging de .De Zeven Provinciën”,
die al dien ttfd had gestopt, weer onder
■toom. Kawilarang sag nog op tafel In het
Verblijf van de Inlanders een felst met ge
weerpatronen staan en ongeveer 80 gewe
ren, waarvan er verscheidene waren geladen.
Op dit oogenblik hoorde Kawi
larang op den gouvernementsstoo-
mer „Aldebaran” alarm fluiten.
Vanaf het lichtdek werd geroepen
dat de „Aldebaran” onder stoom
ging. Hierna hoorde Kawilarang dat
er geroepen werd dat de 7^> c.M.-
kanonnen moesten worden geladen.
Hü heeft deze woorden herhaald.
Kawilarang heeft toen aan Parad
ja gevraagd hoe dat was en hij hoor'
de dat het 7H c.M.-kanon aan bak
boord onder de brug gereed was
Intuaschen was er niets meer gezien van
den arhtervolgenden gouvernementsstoo-
mer „Aldebaran”. Later echter merkte men
den gouvemementestoomer „Eridanus" op,
die de „Zeven Provinciën” bleef volgen. Op
Vrijdag 10 Februari vertoefde Kawilarang
op de brug met den korporaal Bosschart en
toen hoorde hü dezen zeggen: „Als ze een
Op ultnoodlglng van een twintigtal exporteurs
vergaderden Zaterdag te Utrecht de Bierhande
laren uit alle provinciën. Voorzitter A. Borggreve
uit Silvolde gaf een resumé van de plannen, die
In Regeeringskringen zouden bestaan over een
eventueel te vormen Eiercentrale.
De vergadering was van oordeel, dat zulk een
centrale onnoodlg was en dat het beter zou zijn,
den handel geheel vrjj te laten, oixiat de wal het
schip zoude keeren. Algemeen werd gevoeld,
dat er tusschen de handelaren en de expor
teurs meer samenwerking moet zijn.
Daartoe werd een landelijke Vereeniglng van
Eierenexporteurs opgericht, waarvoor reeds 73
leden werden Ingeschreven. In het bestuur wer
den gekozen: A. Borggreve. exporteur te 811-
volde, D. van Ree, exporteur te Amerongen en
L. Zijp, directeur der Eiervelling te Amsterdam.
Voorts werd besloten te bevoegder plaatse de
bezwaren tegen Centralisatie kenbaar te maken
en hiervoor andere vereenlglngen van Bierhan
delaren uit te noodlgen. Het gevormde «bestuur
werd gemachtigd de daartoe noodige stappen te
doen.
Verder werden eenige besprekingen gewijd aan
de flnancleele bevoorrechting der grootere ex
porteurs door het Nederl. Elercontróle-bureau te
Beekbergen, welke houding voor de kleinere Ex
porteurs zeer nadeelig bleek te zjjn.
Uit het verdere relaas blijkt, dat ook de
kwartiermeester Orootjans voor de navigatie
was Ingedeeld. maar aangezien Kawilarang hem
niet vertrouwde, werd de navigatie gevoerd
door het hierboven genoemde trio.
De marinier Steffens zorgde geregeld voor de
wachtbrlefjea.
Op Zondagmorgen had Tuhumena wacht.
Dien Zondagmorgen werd een «rit schip zicht
baar. Later werd dit herkend als de gouveme-
mentastoomer „Aldebaran”.
Het achtervolgende schip liep steeds meer op
de ,.De Zeven Provinciën” In. Kawilarang ver
klaart, dat hü zijn kijker op den achtervolger
richtte en een sein van drie vlaggen zag waaien,
dat de beleekenis bleek te hebben:
Aan die tafel spraken deze drie schepelin
gen over sen plan om op Zaterdagavond 4
Februari om negen uur met de „Zeven Pro
vinciën" onder stoom te gaan teneinde den
Commandant der Marine te verzoeken om
aan boord te komen en hem te vragen om
de gearresteerde dienstweigeraars vrjj te
laten.
Bewijzen nevenstaande af
beeldingen niel hoezeer het
Nederlandsche reinigingsmid
del VIM de gewone schuur
middelen overtreft V I M,
in dc praclische strooibus,
is uiterst billijk. De gewone
bus kost slechts 20 cents, de
groote bus slechts 371 cents.
Kawilarang verklaart vervolgens dat op dit
oogenblik de roerganger hem heeft gerappor
teerd dat hü het stuurrad niet kon bewegen.
Bovendien draalde de „De Zeven Provinciën"
een weinig stuurboord uit. Daarom hegft Ka
wilarang de telegraaf stopgezet en de machine
kamer gewaarschuwd met het verzoek om de
stuurinrichting in te koppelen.
Aangezien Kawilarang begreep dat hü met de
sloepen op de hakspieren niet kon varen heeft
hij last gegeven om de sloepen te hjjschen.
De machlne-telegrafen werden weer op
halve kracht vooruit gezet, waarop de ,.De
Zeven Provinciën” onder stoom ging, ma-
noeuvreerend met de machines. Toen dit ge
beurd was ontdekte Kawilarang aan stuur
boord en aan bakboord op de vleugels van de
brag schildwachten, gewapend met geweer en
bajonet Bovendien zag hü een gewapende
schildwacht naar het lichtdek gaan en ook een
schildwacht op het bordes van den commando-
toren.
Even later zag hü een zoeklicht schijnen. Alle
sloepen werden geheschen, behalve de kapi
teinssloep. Op advies van Paradja was het hlj-
schen van deze sloep tot later uitgesteld.
De ..De Zeven Provinciën” stoomde toen op
met een vaart van drie mijlen.
getuigen zijn vervat, tengevolge
waarvan het thans mogelijk is een
geregeld verhaal te geven omtrent
de visie en de handelingen van den
hoofdmuiter J. K. Kawilarang, In-
landsch matroos der eerste klasse
Kawilarang zette de machlne-telegraaf
halve kracht vooruit en gelastte den 1
ganger: „Bakboord”.
HAMRURO. (372 M.) 3.20 Concert door
het Noragorkest o.l.v. José Elbenschutz.
5.20 Gevarieerd programma. 9 40 Popu
lair concert.
mede, dat Paradja was ontdekt door den offi
cier van de wacht.
Kawilarang vertelde nog tijdens het verhoor
dat de mannier Van der Laak hem omstreeks
negen uur den raad heeft gegeven om voor
zichtig te zijn met den korporaal, opdat deze
niet zou bemerken dat men met de „De Zeven
Provinciën" onder stoom wilde gaan.
Volgens de verklaringen van Kawilarang
heeft Van der Laak hem verteld, dat de Eu-
ropeesche schepelingen al van de zaak afwis
ten en dat zij er mede accoord gingen.
Later kwam Paradja nog weer bij Kawila
rang, die toen voor een 28 c M -kanon lag om
te vertellen dat hü was ontdekt door den tam
boer De Bree, die den officier van de wacht
had gewaarschuwd Toen trok Paradja zjjn
blauwe werkkiel uit om zich te vermommen en
verborg zich achter het 28 c M.-kanon.
Kawilarang zegt in zijn relaas dat hjj gedu
rende de reis geregeld Inspectie heeft gehouden
by de officieren, teneinde te zien of alles goed
ging HU was daarbU steeds ongewapend. Het
was de bedoeling het schip in goeden staat over
te geven. Al dien tUd dacht Kawilarang dat
men ongestoord naar Qoerabaja zou kunnen
doorstoomen.
HU werd door de bemanning aangeduld als
„onae commandant”. HU maakte geregeld zUne
avondronden en toen hU daarbU eenmaal werd
tegengehouden door den luitenant Koppen
zelde hU dit ook.
Hierop werd luitenant Van Boven opgehaald,
die hem niet wilde doorlaten en hem vroeg of
hU bang was voor brandgevaar Toen Kawila
rang hierop bevestigend antwoordde, zelde lui
tenant Van Boven dat dit niet noodlg was en
Men
deelen
Het is te verwachten, dat een groot aantel
In Nederland wonende Duitschers zullen gaan
deelnemen aan de op 12 November as. te hou
den RUksdagverklezingen en Volksstemming,
uitgeschreven door de Dultsche Regeering.
In de passen van deze deelnemers wordt door
de betrokken Dultsche consulaire ambtenaren
een aanteekenlng omtrent de verstrekking van
een stembiljet benevens een visum voor uitreis
gesteld.
Vermits onder dit aantal deelnemers een be
langrijk deel zal zUn. dat als werknemer hier
te lande verbluf houdt, zou aan de hlerbedoelde
personen een arbeidsverklarljjg moeten worden
afgegeven. Zulks komt evenwel om meerdere
redenen In het onderhavige geval niet wensche-
Hjk voor.
Mitsdien is bepaald, dat de Dultsche deelne
mers aan de op 12 November as. te houden ver
kiezingen voor zoover die hier te lande be
reids werkzaam zUn niet voorzien behoe
ven te zUn van de voorgeschreven arbeids-
verklaring. Zij worden bij terugkeer naar
De korporaal Bosschart had intusachen de
brug verlaten Rumambi was verder baas op de
brug. wat ook al bleek uit het feit dat, toen
Kawilarang den roerganger order gaf .stuur
boord ultgaan” Rumamtji dadelijk zelde: ..Bak
boord het roer".
Voorts gaf
De advocaat-generaal bü den Hoogen Raad
concludeerde gisteren tot verwerping van het
beroep van F. L., die als een van de daders van
den roofoverval te Numansdorp, waarbU da
landbouwer J de Reus werd doodgeschoten In
den avond van 3 Januari 1933, door het ge
rechtshof te ’s Gravenhage is. veroordeeld tot
twaalf jaren gevangenisstraf.
De Hooge Raad zal arrest wijzen op 13 No
vember.
KALUNDBORG.
orkest o.l.v. Arnold
foonmuzlek
Launy Grohndahl.
BERLIJN. (419 M.) 736 Populair con
cert o.l.v. Max HUsgen. 930
muziek.
Hierop overhandigde
hem een telegram dat het ultimatum
bevatte. Nadat Kawilarang het be
richt vernomen had nam Rumambi
hem het bericht weer uit de handen.
Rumambi nam daarop een pistool
en verklaarde dat hij op dat oogen
blik de commandant was en dat
iedereen, die niet naar
de zou worden neergeschoten.
„IK KAN NIET....”
Hierna kwam Rumambi, een der hoofdaan-
leggers, die door de bom gevallen is, op de
brug mededeelen, dat er geen seinen meer
mochten worden gehesehen zonder toestemming
van de bemanning.
Vanaf dat oogenblik. aldus gaat het verhaal
verder, zakte de „Aldebaran” en voer nu ver
der achter de „De Zeven Provinciën” aan.
Kavrilarang hoorde het sluitstuk van een
kanon openmaken. Toen schreeuwde hü onmld-
deilük naar beneden: „Niet schieten wanneer
Ik daarvoor geen order geef.”
Bulten boord kükend zag hü enkele kanonnen
gebakst en de noodige granaten gereed liggen,
naar zün schatting wel dertig stuks.
Bü het ondergaan van de zon haalde Tuhu
mena de vlag neer. Dit had steeds plaats zooals
gewoonlük. De tamboer Bakker blies dan de
noodige signalen en bü het sein „stilte” maakte
iedereen front naar de vlag.
PARIJS. (R. 1725 M.) 8.06 Gramofoon-
muzlek. 1235 Oramofoonmuzlek
12 50 Orgelconcert. 135 Gramofoonmu-
zlek. 7.40 Gramofoonmuzlek. 9.05
Concert door het orkest van de colonné-
orkesten.
hü een sein van drie vlaggen,
waarop de sleepboot die in de buurt was con-
tra-sein gaf. De sleepboot ging voor ie ..De
Zeven Provinciën" uitvaren.
Om 10 uur gaf Kawilarang een
scherpen stoot op de bootsmansfluit.
Hü deed dit nadat hü had gezien
dat op het voordek alle lichten reeds
gedoofd en dat de schepe-
zich naar het achterdek be-
aldus de orders opvolgend.
Kawilarang ging toen van het sto-
kersverblüf naar het verblijf van de
Europeanen om ook daar een fl uit
stoot te geven.
By het verblijf van de Inlanders
heeft hü niet gefloten omdat men
daar reeds was begonnen.
Intusschen was het acht uur 's avonds ge
worden
Ik ontmoette, aldus vertelt Kawilarang ver
der. Paradja, die mü vertelde dat de Europea
nen er reeds van wisten en dat hü de sleutels
van de geweerrekken en van de munltleberg-
plaats reeds in zün bezit had.
Iets voor negen uur. het uur waarop de
„De Zeven Provinciën” zou moeten vertrekken,
deelde Paradja aan Kawilarang mede, dat het
schip nog niet kon vertrekken, omdat men de
patronen voor de geweren nog niet had be
machtigd.
Maar tegen half tien overhandigde Gosal
tien houders elk van vüf geweerpatronen aan
Kawilarang en deelde hem bü die gelegenheid
De Hooge Raad te ’s Gravenhage heeft ver
worpen het cassatieberoep van 8. 8., exploitant
van prikplanken. die wegens overtreding van
de loterüwet door de rechtbank te Amsterdam
is veroordeeld tot een voorwaardelüke hec"^
nisstraf vau drie weken en een geldboete van
300 gulden.
Hierop werd afgesproken om het schip den
volgenden avond om negen uur te overmeeste
ren. Kawilarang zou een stoot geven op de
bootmansflult als signaal dat de overmeestering
zou beginnen. Hü verklaarde dat hü liever een
stoot op de stoomfluit had willen geven, maar
de anderen waren bang dat dit aan wal en op
den gouvernementsstooiner .Aldebaran” hoor
baar zou zün. Kawilarang zelf kon dit niets
schelen.
Toen hü klaar was ging hü weer naar het
Inlandersverblüf om met de drie hierboven
genoemde hoofd-aanleggers en met zekeren
Baslr, een Inlandschen schepeling, die ook bü
den bomaanval gedood is, verdere besprekingen
te voeren.
Bü die besprekingen werd besloten om falies
te doen teneinde wapens in hemden te krügen,
daarna het schip te overmeesteren en vervol
gens de officieren en onderofficieren gexangen
te zetten onder bedreiging met de vuurwapenen.
Op Zaterdagmorgen 4 Februari werden ver
dere besprekingen gevoerd. Hierbü werd afge
sproken Jat de passagierende schepelingen
's avonds om zeven uur aan boord moesten te-
rugkeeren. Dit alles werd aan de stokers sn
de anderen medegedeeld Kawilarang verklaart
dat hü niet weet of de Europeesche stokers dit
hebben gehoord. Hü is aan wal gegaan en op
den steiger te Oleh-Leh heeft hü nogmaals de
Inlandsclie schepelingen Ingescherpt om dien
avond om zeven uur aan boord terug te zün
Vervolgens heeft Kawilarang tot half zeven
te Koeta Radja gepassagierd. Daarna stapte
hü in een autobus om samen met Gosal naar
Oleh-Leh terug te rüden. Onderweg werden
verschillende schepelingen In de autobus op
gepikt, waaronder ook Paradja, die trouwens
staande aan den weg verzocht om de autobus
te laten stoppen. Op dezen tocht passeerde de
autobus In het park van Koeta Radja een lui-
tenant-kolonel van de landmacht. Bü het pas-
seeren van dezen overste riep Paradja dien of
ficier toe: „Zeventien procent”. Kawi
larang zelde dat de overste dit moet hebben
gehoord.
Later werd in de autobus gezamenlük het
lied: „Indonesia, ons vaderland"‘gezongen. Alle
personen ale in de autobus aanwezig waren
wisten waarom men naar boord terug ging.
Hier werd den Inlandschen matroos der eer
ste klasse Wahap opgedragen om bü de an
kerspil te komen en de Inlandsche matroos
Manaputty moest als roerganger optreden.
Nederland op of eenige dagen na 12 November
as. doorgelaten, op vertoon van hun paspoort,
voorzien van het visum voor uitreis en van o*
bovenbedoelde aanteekenlng.
Overweg
Zoo nu en dan en nog dezer
dagen lezen we over de drama's
van de onbewaakte overwegen. Een
auto met een gezin wordt door een
trein gegrepen en
overweg is de overweg
van het leveti naar den dood.
De gedachte bekruipt ons, dat ook
deze overweg onbewaakt kan zijn en
dat zij, die hem niet meer ontloopen
kunnen, plotseling en zonder voorbe
reiding den groeten stap moeten
doen. Levens worden afgesneden,
banden worden uit elkaar gerukt. Wie
overbluft, draagt zijn leven lang de
verschrikkelijke herinnering mee aan
den slag, die hem trof en zif, die
het leven lieten en de eeuwigheid
binnengingen, hebben onherstelbaar
het eeuwig geluk of het tegendeel
gevonden Het treuren over hen heeft
geen zin meer tn het licht der eeuwig
heid en alleen in het licht der men-
scheltfkheid is het treuren over de
dooden edel. Maar de adel van deze
droefheid eischt het gebed vwr hen,
van wie we toch liefst veronderstel
len, dat zü voor God verschenen met
coor hem vergeerlijke schulden be
laden die slechts een ttfdeltfke boe-
tedoenina nood-akeltik maken
De onbewaakte overweg van ons
leven naar de eeuwigheid' Hier hel
pen geen maatregelen van autoritei
ten. Hier helpen alleen onze eigen
maatregelen die bestaan moeten in
de zuivere verhouding tot God en een
voortdurend bewaken van onze zwak
heden, opdat zij niet de overhand
krygen in ons leven.
Bewaak den overweg
leven naar den dood.
voorts dat er een afspraak was volgens welke
het gedeelte van het schip achter schot 102
voor de officieren was en het overige gedeelte
voor de bemanning.
Hierop vervolgde Kawilarang zün ronde.
Na dese ronde kreeg Kawilarang van Paradja
opdracht om achteruit te gaan en daar vier
schepelingen om te halen, omtrent wie v<rden-
klngen van onbetrouwbaarheid bestonden daar
zü rich op het achterdek bü de officieren be
vonden. Paradja ging zelf mee en zelde dat
Kawilarang het pistool In de hand moest
nemen.
Bü schot 102 stond een officier wlen Kawila
rang mededeelde, dat hü vier verdachten kwam
ophalen. Luitenant Van Boven kwam er bü en
beloofde, dat hü alle vier vooruit zou sturen.
TUdens dit gesprek had Kawilarang ook het
pistool In de rechterhand tegen de heup, met
den loop naar voren en een weinig naar beneden
gericht.
Luitenant Van Boven zelde, dat hü voor dit
pistool niet bang was. Hü was zelf ongewa
pend.
Op Maandag deelde Paradja mede, dat er geen
tangen meer aan boord bestonden en geen ver
schil tusschen schepelingen Dien middag bleek
het telegram aan de wereldpers radiografisch
te zün uitgezonden, waarin de bemanning vfen
de „De Zeven Provinciën" hare bedoelingen be
kend stelde.
Luitenant Dekker kwam dien dag op de brug
HU keek naar den koers en zelde dat hü Kawi
larang wilde spreken. Hü vroeg Kawilarang of
deze vond dat het lang genoeg had geduurd.
Deze had hierop geantwoord: „Ja. dat vind
ik ook”.
Luitenant Dekker vroeg of men den com
mandant en de officieren aan boord wilde
nemen Hierop hebben Kawilarang en Paradja
geantwoord dat de bemanning dit moest be
slissen Luitenant Dekker heeft er toen op ge
wezen dat er een gevaarlüke koers werd ge
stuurd. Kawilarang begreep, dat hiermede de
Banjak-eilanden werden bedoeld, doch Parad
ja antwoordde, dat de reis tot dusver goed ver-
loopen was, zoodat het niet noodlg was den
Commandant aan boord te laten komen.
Luitenant Dekker verzocht dadelük met de
bemanning over het een en ander te spreken,
doch Paradja wenschte dat luitenant Dekker
eerst naar de campagne terug zou gaan, waar
op deze officier door den marinier Van der
Laak naar de campagne werd gebracht.
Kawilarang vertelt dat er toen plotseling van
de boven brug were geschreeuwd:
gen in de lucht.”
Kawilarang zag een vliegtuig boven de „De
Zeven Provinciën”. Hü zag het met het bloot*
oog en keek er ook naar met den küker.
Paradja had nog tegen hem gezegd, over het
ultimatum, dat dit maar bangmakerü was en
dat ze toch geen bom gooien op een schip dat
onder de Nederlandsche vlag voer.
Toen Kawilarang het vliegtuig boven de
„De Zeven Provinciën” zag bemerkte hü onder
het vliegtuig iets dat op rook leek. Hierop
hoorde hü een soort gesis langs zich heen
gaan
Bü het vertrek uit Soerabaja op 2 Januari
1933 was de stemming aan boord goed en dat
te tot Sabang zoo gebleven. Bü de eerste aan
komst te Sabang echter heeft Kawilarang het
eerste symptoom opgemerkt van ontevredenheid.
De aanleiding hiertoe werd gevormd door een
circulaire inzake de korting der salarissen.
Toen het schip uit Sabang vertrokken was
kwam de bekendmaking af dat de korting op
soldüen ook gold voor de Inlsmdsche schepe
lingen. De korting werd erg zwaar gevonden en
druk besproken.
Hierop kwamen de berichten binnen omtrent
de dienstweigering, die door Europeesche sche
pelingen te Soerabaja was gepleegd. Bü deze
gelegenheid hebben aan boord van „De Zeven
Provinciën" de Inlandsche schepelingen hun
ontevredenheid geuit over het feit dat deze
dienstweigeraars te Malang In arrest waren ge
steld.
Op Donderdag 2 Februari kwam „De Zeven
Provinciën” ten tweeden malen te Sabang aan.
om des avonds weer voor Oleh-Leh ten anker
te gaan Den volgenden dag werden de persbe
richten ontvangen over de 425 dienstweigeraars
te Soerabaja en na 't lezen daarvan zag Kawi
larang den korporaal-telegrafist Rumambi, den
n-, ziekenverpleger Gosal en den matroos der eer
ste klasse Paradja bü een tafel staan.
Zü waren de drie hoofdmulters, die allen in
Straat Soenda gedood zün toen de bom op de
JDe Zeven Provinciën” ontplofte.
LANGEXBERG. (472 M.)
foonmuzlek. 12.55 Popul
5.20 Populair programma. -
door het orkest van den
omroep o.l.v. Buachkötter.
DAVENTRY (1554 M.) 1230 Orgelcon
cert. 1 05 Concert door het Western Stu-
dlo-orkeet 0.1.v. Frank Thomas. 3.20
Pianospel. 3.35 Concert van Bourne
mouth door het Stedelük orkest o.l.v. Go
wen. 5 05 Concert door het Arthurkwln-
8.35 Concert In de Queens Hall
11 uur Roy Fox en zün
HUIZEN (1875 M.) NCRV 8 u. Schrlftlez.
en meditatie 8.15 Gram.muz. 1030
Morgendienst door De. J. F. W. Erdmann.
11 uur Plano-recltal door Hat» de Bock
12 uur Politieberichten. 12.15 Gramof-
muziek. 1230 Kwintet o.l v. P. v. d.
Hurk. 2 uur De Falla-progr&mma. gram.-
muzlek. 2.30 Voor jeugdige postzegel
verzamelaars. J. Ordelman. 3 uur Con
cert. 5 uur Klnderuurtje. 6 uur Land-
bouw-halfuurtje door P. v. d. Heuvel: „De
consumptle-aardappel-regellng". 630 A.
J Herwlg: „De rozen In den tuin”. 7 u.
Politieberichten. 7.15 Ned. Chr. Persbur.
730 Oramofoonmuzlek. 7.45 P.T.T.-
kwartlertje. Mej. dr. R. Blegel: .Psycho
technische keuring van chauffeurs”. 8
uur Oramofoonmuzlek. 8.15 Arab. Or-
kestver. o.l.v. Jaap Spaanderman: S Brill.
cello. 10.05 Vaz Dlaa 10.15 Orsm,-
muzlek. 1130 Sluiting.
HILVERSUM. (296 M.) VARA. 8 uur.
Gramofoonmuzlek. 9.30 Onze keuken
door P. J. Kers Jr. 10 uur VPRO Mor-
genwüdlug. 10.15 VARA Uitzending voor
de arbeiders In de contlnubedrüven. Frans
Nlenhuyay draagt voor. VARA Klein Or
kest O.I.V. H. de Oroot. 12 uur De No
tenkrakers o.l.v. Daaf Wins. 2 uur Rust
poos. 2 15 Gramofoonmuzlek. 3 uur
Voor de kinderen 5.30 Trio Favoriet.
6.30 R VU. 7 uur VARA Kapitalisme,
socialisme en eoclallsatle. door mevr. Hilda
VerweyJonker. 730 VARA-Orkeat o.
H de Groot. 8 uur J. J. de Roode:
„Het 15-Jarig bestaan van de Dultsche re
publiek". 8.15 VARA-Orkeet oJ.v. H. de
Groot. 9' uur „De Machlen". Een volks
drama door Herman HeUermana. Voor de
microfoon gereed gemaakt door Frank van
Duin. Op te voeren door het VARA-Too-
Orkest olv H. de Groot. 1030 Vaz Dlae
neel o.l.v. W. van Capellen. 9.40 VARA-
en Varia. 10.35 Muzikaal allerlei door
Cor Steyn. orgel en plano. Joop Carlquiat.
banjo-gultaar. Jan Vogel piano. Julius Ha
genaar Jr.. trompet. Jan Mulder, saxopboon
Eugène Charmon. zang. 11 uur Gramo
foonmuzlek. 12 uur Sluiting.
LUXEMBURG. (1191 M.) 7.50 Luxem-
burgsche avond; Klnderconcert. 8.40
Concert. 930 Vocaal concert door Niko
laas Schub 1.50 Orkeatconcert.
BRl'HSEL. (509 M.) 12.20 Orkeatconoert
olv Lexis. 130 Gramofoonmuzlek.
Toen viel de bom langs den brugvleugel aan
bakboord.
Op het Tentdek waar de bom viel stonden
vele muiters. Kawilarang was erg duizelig en
begaf zich van de brug naar den zlekenboes.
Onderweg zag hü op het dek eenige dooden
liggen.
In den ziekenboeg trof hü den luitenant Rev-
nlerse aan, met een pistool, waarmede hü de
gewonden bedreigde.
De korporaal Bosschart relde tegen deren
officier, da; hü rijn revolver maar moest op
bergen, want dat er reeds dooden genoeg wa
ren.
Hierna ging luitenant Reynierse weg.
Kawilarang Is toen verbonden en overge
bracht naar de „Gouden Leeuw” en tenslotte
naar de „Java". TUdens de vaart
zag hü de witte vlag aan het voorstag van dc
brug van dc „De Zeven Provinciën" waaien.
Hü verklaarde dat hü vrüwlllig met de muiterü
had meegedaan uit medelüden met zijn te Soe
rabaja opgesloten kameraden. Hü had verwacht
dat zü door het uitvaren van de „De Zeven
Provinciën” in vrijheid zouden worden gesteld
SOERABAJA, 6 Nov. (Aneta).
De Zeekrügsraad heeft aan de pers
toegestaan om inxage te nemen van
de 4000 folio-vellen, die betrekking
hebben op het onderzoek inzake de
muiterü Mn boord van de „De
Zeven Provinciën”, in welk dossier
<le verhooren van beklaagden en
635 Pianospel. 736 Gramofoonmuzlek.
30 Orkestoonc. olv Artb. Meulemans.
(1153 M.) 1130 Strük-
Nlelsen. 230 Gramo-
2 50 Orkestconcert o.l.v.
10.25 Dansmuziek.
ipi
Gramofoon-
s
kt
vl
ze
Q
84
e<
r
t
J1
