w
H
I
l:
Trui»
3
I
3
I
I
I
Onder het Roode Imperium
Rijksdagbrand-
proces
I
^««8
Litwinof stuit op
moeilijkheden
ftn»
li
Briand-standbeeld
vernield
MAANDAG 13 NOVEMBER
MÜNCHEN HERDENKT 9 NOV. 1923
f>1
Het raadsel van het
zakatlasje
Uitgeput proletariaat
fi
I
Het Bureau verdaagd
Luther-geldstukken
Relletjes te Weenen
Communisten veroorzaken
incidenten
Gandhi bekogeld
DOODENHERDENKING TE LONDEN
i
H
1
f
Storing in het electriciteitsbedryf
Het slachtoffer begraven
Nadir Khan’s bijzetting
r
Wapen stilsta ndsdag in
Engeland
Andere oplossing
•gezocht
N.S.D^A.P. in Tsjecho-
Slowakije verboden
DE MISLEIDING VAN
„INTOURIST”
Dimitrof wint zich weer zóó op,
dat de president hem tot de
orde moet roepen"
DE PROVINCIE GRONINGEN
IN HET DONKER
PROEVE PLECHTIGHEID
TE UDEN
a
5
1
De ontwapeningsconfe
rentie
Wat thans tn Duitse Mand
mogelyk is
De ontploffing op de
„City of Cairo”
Politite moet herhaaldelijk van
gummistok gebruik maken
f
KWARTEEUW ARMENZORG
Na het door minister-president
Sarraut zou worden onthuld
De Sovjetregeering is niet bereid
de Kerenski-sclpjlden offi
cieel te erkennen
Het levenspeil der arbeiders in den
Sovjetstaat is lager dan dat
van de Europiesche
werhloozen
X
Moskou, Nov. 33
▼an
v
iet
1
we
der
ir
ie
.j
t
tot
verdaagd
4
I
i
i
r
r
i
f
maar voor
credieten
i
k
id
d.
P
ik
ÏT
n
stellende duidelijkheid de vo]
van het Russische stelsel I
men niet aan feiten te vo
die zoomaar bewijzen, dat
land thans van alle ketten
lelden zooals de Europusgti
zijn stoutste dioomen nog
zijn, die
ken een
CAIRO, 10 Nov. (V. D.) De ontploffing aan
boord van de ..City of Cairo” had plaats in de
machinerulmte. Het schip was niet op weg naar
Bombay maar voer van Marseille naar Egypte.
Er werden 8 man gedood en verschillende perso-
nen gewond. De dooden zyn nle, zooals eerst
gemeld werd, over boord gezet, maar In Port
Bald aan land gebracht, waar ook een zwaar
gewond Ingenieur in het ziekenhuis werd opge
nomen.
E
1
1
i
de
oen
Ita-
werk
1
I
ig
te
et
Ie
n
ft.
HUW
I
BERLIJN. 11 Nov. (WB.) Ter herinnering
aan den 450sten geboortedag van Luther war
den In Dultschland twee- en drlemarketukken
geslagen met de beeltenis van den Wittenberg-
schen reformator.
PRAAG, 11 Nov. (WB.) De regeering heeft
he0en de Duitsche Nat.-Soclallstische Party In
Tsjecho-Slowakije verboden.
BOMBAY, 11 Nov. (Reuter) Voor de eerste
maal sedert zijn optreden In het publiek heb
ben zich Incidenten voorgedaan op een verga
dering, waar Gandhi zou spreken. Een groot
aantal rotte eieren werd naar het spreekge
stoelte geworpen.
LONDEN, 11 November. In geheel Engeland
is heden de wapenstilstand herdacht. Te elf
uur 's morgens werd de gebruikelijke stilte van
twee minuten in acht genomen.
Hier en daar vonden .incidenten plaats, die
te Oxford en te Cambridge het ernstigst waren.
Studenten, die lid zjjn van de communistische
Nooit-Meer-Oorlog Beweging, loeiden een be
longing en versmorden de stilte, zoodat het
tot botsingen kwam met andere sudenten, die
de 'communisten bekogelden met eieren, toma
ten. bedorven visch enz. De politie maakte van
den gummistok gebruik. Te Edinburgh hebben
i leden van dezelfde organisatie een tegen-de-
inonstratle gehouden. Zij verstoorden de stilte
door uitroepen en ook hier verrichtte „de politie
arrestaties. Te Londen hebben eenige straat-
-kooplui en communisten de stilte verstoord door
gefluit of op andere wijze. Na afloop van de
twee minuten werden zij door de verontwaar
digde menigte afgeranseld.
PARIJS, 11 Nov. (V. D.) Heden zou minister
president Sarraut op het landgoed van Brland
een monument ter herinnering ian den Fran-
schen staatsman onthullen. Inmiddels hebben
onbekenden in den afgeloopen nacht het stand
beeld van Brland te Trebeurden met hamer
slagen ernstig beschadigd. DeXneus wetd van
het standbeeld afgeslagen, evenals een deel van
de snor, terwijl het gezicht zoodanig is bescha
digd, dat het werk van den beeldhouwer als
vernield kan worden beschouwd.
S -. e goeu uccu c
champagne en caviaar, zoodat hij
aiiiiiin
De buitengewone algemeene vergadering van
de Nederlandsche Vereeniging van Armenzorg
en Weldadigheid, welke op 18 November haar
zilveren Jubllé viert, zal op 17 November in de
Ridderzaal te 's-Oravenhage worden gehouden.
Hier zal het woord worden gevoerd door mr.
A. J. A. A. Baron van Heemstra, minister Mr.
J. A. de Wilde, Jhr. Mr. H. Smlssaert. mevr.
M. G. Muller—Lulofs en Mr. Everts. In de
middagvergadering sullen als sprekers optreden
Mgr. Dr. G. C. van Noort en Minister Dr. J.
R. 31otemaker de Bruine.
Des avonds zal tn het restaurant „Twee-
Steden-Palace" worden opgevoerd ,J5e Schip
breuk," cantate in twee deelen van dr. Joh.
Wagenaar. Na afloop van dit concert heeft de
ontvangst door het Haagsche Gemeentebestuur
plaats.
Zondagavond van zes tot zeven uur heeft de
geheele provincie Groningen door een storing In
het Provinciaal Electrlcltetts Bedrijf In het duis
ter verkeerd, zeer tot ongerief van zaken en
bedrijven.
In de stad Groningen trad van zes tot zeven
uur, met onderbrekingen van enkele minuten,
driemaal een storing op, welke gezocht moet
worden In het geiykstroomnet. In hotels x café’s
heeft men met kaarsen een noodverlichting moe
ten aanbrengen
Er werden 225 personen gearresteerd, onder
wie ook de >oofdredacteur van het sociaal
democratische „Kleine Blatt” en de secreta
ris van de Socialistische Arbeiders Interna
tionale te Zurich, dr. Friedrich Adler, die ter
gelegenheid van de vijftiende herdenking van
den sterfdag van zyn vader, Viktor Adler, naar
Weenen was gekomen.
WEENEN, 12 Nov. Ondanks het verbod heb-
tjen de sociaaldemocraten heden toch In de
hoofdstraten van Weenen gedemonstreerd.
Herhaaldelijk werden zij door de politie met
den gummistok uiteengedreven.
Naar wl) nader vernemen is de Sovjet-regee-
ring weliswaar bereid, aan de Vereenlgde Staten
ongeveer twee derden van de Kerensklschulden
te betalen, maar zy zou willen vermijden, deze
schulden officieel te erkennen, omdat zij dan
op grond van het verdrag van Rapallo gedwon
gen zou zijn, ook de oude schqlden aan Duitsch-
land te erkennen. De Russische regeering wil
deze moeilijkheid omzeilen door de Kerenskl-
sdhulden niet officieel te erkennen,
eventueele nieuwe Ameiikaamche
hoogere rente te betalen, waarvan het over
schot gebruikt zou worden voor een compensa-
tlefonds voor de Kerensklschulden.
Na anderhalf uur werden belden weer in
vrijheid gesteld. Een aantal personen werd by
de botsingen met de politie gewond, onder wie
de tweede voorzitter van den Weenschen Land
dag. Thaler.
De soclaal-democraten hebben op tal van ge
bouwen, vooral op de gemeentelijke woning
blokken, roode vlaggen geheschen, die door de
politie verwijderd werden. Op enkele .plaatsen
werden ook Hakenkrulsvlaggen geheschen.
Zaterdag is het stoffelijk overschot van den
veertien-jarigen Jan Lammers, die Woensdag
op zoo tragische wijze om het leven is gekomen,
ter aarde besteld. De bzurgery betuigde groote
belangstelling.
Nadat in de Sint Petrus-kerk een rouwdienst
was gehouden, stelde de stoet, waaronder zich
behalve talrijke familieleden en bekenden, ook
de leerlingen der U. L. O.-achool bevonden, zich
by het 8t. Jansgasthuls op. Schoolvriendjes
droegen de met bloemen bedekte baar.
Langs den weg naar het kerkhof sloeg een
dichte menschenmenlgte het voorbijtrekken van
den droeven stoet gade. Velen «Uren hun ont
roering niet meer meester. Op verzoek van de
tamilie werd aan de groeve niet gesproken.
MOSKOU. ,11 Nov (V. D.) Uit Kaboel wordt
gemeld, dat aldaar gisteren het stoffeiyfc over
schot van den vermoorden Afghaanschen Ko-
ning Nadir Khan plechtig Is bygeaet. Aan de
plechtigheid namen deel de geheele Koninklijke
Familie onder leiding van den jongen Konlng,
alle leden der regeering. het parlement en het
geheele diplomatieke corps Opvallend was het
groote aantal leiders van verschillende Afghaan-
che stammen, die by de plechtigheid aanwe
zig waren en waarschUniyk naar Kaboel zyn
ontboden voor een bespreking over den poll-
tieken toestand.
Donderdag werd te München op feestelijke wijze de Hitler-Putsch herdacht. Op
onze foto ziet men den chef der S.A., Roehm, bij de inspectie van het vrij
willigerskorps „Schlageter"
In de „Oeuvre” wydt de Minister van Bulten-
landsche Zaken Paul Boncour een herdenkings
artikel aan Brland. Hy schryft. dat da politiek
van Brland niet slechts de geheele menschheld
ten goede la gekomen, doch vooral groote dlen-
steif heeft bewezen aan Frankrijk Door deze
politiek heeft FrankrUk zyn rol. die het door
de eeuwen heen gespeeld heeft van leidende
natte, weer kunnen opnemen. Aan deze politiek
dankt het als voornaamste doel zyn veiligheid,
die gewaarborgd wordt door vrtendschappe'yke
overeenkomsten en verdragen De opvolgers van
Brland wenschen ook In de toekomst deze poli
tiek voort te zetten.
lllllllllllllllllllllllllf
zegt er niet by, wat voor winkels tjet
met voUe étalages Uggen. Het is mi-S
.Kommisslonsgeschüft” en dan wil de t^orraad
zeggen, dat al deze goederen door particulieren
te koop aangeboden worden om voor de op
brengst brood te kunnen koopen. Misschien Is
het „Torgsin”, de winkel voor den handel met
buitenlanders, die altyd ryk voorzien is met al
le waren, die men maar tiedenken kan. Maar
men elacht valiyta, vreemd geld voor deze za
ken, die een Rus zich niet aanschaffen kan. De
enkeling, die vreemd geld krijgt van vrienden
of famine In den vreemde, kan er zyn somber
bestaan mee rekken.
Hy kan voor het vreemde geld alles koopen-
Maar tegen welke pryzen! Hy betaalt dan In
de z.g. goudroebels. d.w.z. in roebels die tegen
over het bultenlandsche geld een vasten koers
hebben. De eigenlykè roebel is nameiyk veel
minder waard. De goudroebel wordt berekend
naar de goudparitelt en daarom etsebt de Rus
sische staatsbank voor 1 roebel hfl. 128 maar
de sjacheraar in roebels In Berlyn, Moskou of
Kharkov geeft voor een vUfmarkstuk gaarne 80
roebel en meer. De roebel is in werkelykheld
ongeveer 4 cent waard. Alleen de Russische re
geering laat de buitenlanders voor dezer prijs
geen roebels koopen Is Iemand zoo gek om roe
bels te koopen, dan ken hy hfl. 1.28 betalen
voor het waardelooze papiergeld De Rus.' die
gewend is in papierroebels de goederen te schat
ten. denkt nu dat „Torgsin” goedkoop is. Maar
1 roebel in „Torgsin" wil zeggen hfl 1.28 en
een papierroebel 4 cent. Alhoewel Torgsin dus
goedkoop iykt, is het in werkelykheld krank
zinnig duur. Evenzoo gaat het den buitenlan
der. Koopt hy per ongeluk aan de Russische
grens roebels, dan betaalt hy voor 1 roebel
hfl. 1.28 en alle artikelen In Rusland betaalt hy
met roebels, die slechts H 4 cent waard biyken.
Daarom laat men hem In valuta betalen. Overal
neemt men. en zelfs volgaarne, valuta In ont
vangst. De pryzen zyn dan goedkooper, dan
wanneer hy in roebels betaalde, maar deson
danks zeldzaam duur Dat past ook In de poli
tiek der regeering, die de valuta van den bul-
tenlandschen toerist noodlg heeft. Een simpel
voorbeeld kan dit waarschyniyk verduldeiyken.
Een plaats in de opera kost 20 roebel. (Wanneer
Ik later de hoogte der Russische loonen be
spreek zal men begrypen kunnen, wat dit be-
teekenti. Betaalt de buitenlander deze plaats
tn roebels, dan heeft hy die gekocht voor hfl.
128 per stuk en de plaats kost hem hfl. 25.60.
„Intourist” geeft hem daarom die plaats voor
4 i 5 goudroebel. d wz. hfl. 5,A hfl. 6,
Overtreedt de toerist evenwel de regelen der
kunst en maakt hy een Rus biy met valuta,
waarmede deze by „Torgsin” zijn sebere voeding
kan verrijken, dan krijgt hy de papierroebels
voor 3 of 4*cent en de plaats komt hem op zes
tig cent! Het is evenwel hoogst gevaariyk, al
hoewel zeldzaam aanlokkelijk om op deze wyze
de Russische pryzen op bun ware hoogte te be
talen. Alleen evenwel om de Russen te pleizie-
ren, zou men het al gaarne doen. Iedere gulden
beteekent voor deze menschen waren uit Torg
sin. d.wx voedingsmiddelen, die het gewone
volk, hoe schrynend klinkt deze onderscheiding
In dezen staat van kameraden!, zelden of nooit
ziet. Het beteekent voor hem boter en suiker en
misschien wel thee of werkelyke koffie. Mis
schien koopt hy er een stuk chocolade of een
ei voor. Alles evenwel goederen, die voor den
arbeider In het communistenparadijs vrome
wenschen zyn. Want dat houde men vooral in
het oog. t levenspeil der arbeiders In den Sov
jetstaat Is lager dan dat van den Europeeschen
werkloooe. Hèt geheele loon van dezen bevryden
mensch wordt besteed om de noodzakeiykste
levensmiddelen te koopen en daaronder dient
men dan te verstaan: brood, aardappelen en
een weinig boter. Kan hy eenmaal per week
vleesch eten, dan behoort hy al tot de buiten
gewoon bevoorrechten, voor de meesten is alt
geluk slechts eenmaal per maand weggelegd en
ik ontmoette hier’vele menschen. die in geen
jaren een stuk vleesch gegeten hadden. Is het
wonder, dat dit proletariaat er uit ziet als ver
keerde het in een toestand van volledige uit
putting? Is het wonder, dat men slechts zelden
een gezond mensch in de straten tegenkomt, is
het wonder, dat de kinderen in dit land tot een
klasse van bleekneuzen behooren. zooals geen
enkele achterbuurt in een kapitalistische stad
ze opleveren kan, is het wonder dat men onder
die omstandigheden van kleedlng maar heele-
maal niet spreken moet? Wanneer ik nader
hand met ejplge cyfers toelicht wat het loon
van den Russischen arbeider beteekent In ver-
geiyklng met de pryzen die hy op de vrije markt
voor zyn artikelen moet betalen zal men be
grypen, hoe het komt dat men zelfs In de steden
menschen tegenkomt, die geen schoenen dra
gen. maar lappen om de beenen gebonden heb
ben. Dan kan men begrypen, waarom de prijs
van een goede Jas in de Oekrayne va/ieert van
500 tot 800 roebel en zelfs die allernoodzakeiyk-
ste kleedlngstukken moeten de ontketende ar
beiders wel verkoopen om zich in het leven te
kunnen houden. Met de opbrengst van kleeren
heeft men hier brood gekocht, teneinde het
verhongeren te ontgaan. Is het te .verwonderen
dat in het Donbekken de arbeiders dezen komer
by de ingenieurs kwamen bedelen om een paar
kopeken om in de cantlne hun karig middag
maal te krygen en dient men er zich over te
verbasen, dat de menschen hier de onrUpe wor
telen, rapen en watermeloenen uit den grond
trokken om zich in het leven te houden?
Neen, bulten Toeristenrusland is in de U.d.
8.8.R alles mogelyk. Voor enkele jaren was dit
nog niet zoo. Toen was er nog meer voedsel en
meer kleedlng aanwezig. In de jaren 28 en
daarvoor was de toestand nog niet zoo erg.
Waarom dan nu dit lijden en ontberen bi- har
den arbeid? Waarom dit ultzulgen en uitpersen
der arbeiders op de meest perfide manieren?
Alles terwllle van de waanidee, die Vyfjarenplan
heet. Terwllle van het stoute plan, dat in het
hoofd van enkele leiders opkwam, die zelf van
het noodige voorzien waren. Terwllle van het
groote economische offensief, dat dê vryheid
brengen zou voor den slaaf, die arbeider heet.
Het Vyfjarenplan Is volbracht. Ja zelfs in vier
Jaren, of vier Jaren en enkele maanden. Zoo
suggereert men de massa, zoo wenscht men het
buitenland te doen gelooven door uitvoerige sta
tistieken v. d. vooruit vastgestelden en verwer-
keiykten vooruitgang. Leege cyfers, die niets be-
Aeekenen, omdat zy naar hun juiste waarde
niet kunnen wordep geschat Daarvoor is iets
meer noodlg, nj. Inzicht in de waarde van dezen
vooruitgang. Welnu het loont de moeite om
eens na te gaan wat van deze succesvolle onder
neming waariyk deugt, maar daarover een vol
genden keer.
WASHINGTON. 11 November. Zooals
reeds meldden zyn de AmerlkaanschRussi
sche onderhandelingen tydeiyk onderbroken,
omdat Litwir.of in verband met de Kerenski-
schulden. die de voornaamste moeilykheid vor
men, nieuwe aanwyzingen uit Moskou moet af
wachten.
Afgezien van het meeningsverschll omtrent
de Kerenski -schulden schynen de onderhande
lingen ook nog op andere moeliykheden te
stuiten.
Roosevelt beeft Litwinof laten weten, dat de
regeering der Vereenlgde Staten vóór de offl-
cleele erkenning der Sovjet Unie de voornaam
ste verschilpunten tussdfteh de belde staten ge
regeld wenscht te zien. Deze houding zal in
conflict komen met de tot nog toe-' gevolgde
politiek der Sovjetregeering, die aich laai
samenvatten In de woorden: „Eerst erkenning,
daarna onderhandelingen”.
Hierbij plaatsen wif het eerste van
een serie artikelen over den werke-
lijken toestand tn Sovjet-Rusland
van een medewerker, die zich door
de bedrieglijke listen van de
•Jntourisf-organtsatte niet heeft
lafen vangen, maar op eigen gelegen
heid en met scherp ziende oogen het
..paradijs der arbeiders" heeft bereisd.
Dat hij tot een andere en meer
betrouwbare conclusie komt, dan
Edouard Herrlot, die tn een luxewagon
door de wereld van het proletariaat
trok en zich t e goed deed aan
--~.J na
zijn thuiskomst in een kliniek in
Zuid-Frankrlfk gecureerd moest wor
den; laat zich begrijpen.
BERLIJfT 11 Nov. Het proces Inzake de
brandstlcnting in het Ryksdaggebouw werd
heden voortgezet. In de komende week wil men
het getuigenverhoor beClndlgen, waarna te Leip
zig het politieke deel van het proces zal wor
den gehouden, dat naar schatting 2 i 3 weken
zal duren.
Als eerste1 getuige wordt heden de justitle-
beambte Gast gehoord over het verbiyf
van der Lubbe in Beriyn-Hennlgsdorf.
Getuige verklaart, dat in 'deze wyk, in ver
band met ce groote Industrie vele communisten
woonden. Hy heeft evenwel niet vast kunnen
stellen waarom van der Lubbe naar Hennigs
dorf is gegaan. Wel is van der Lubbe hier ge
zien met een zuster van eea communisten
leider.
Vervolgen.', wordt de liftboy van portaal V van
den Ryksdag gehoord, die op 23 of 25 Februari
tezamen met afgevaardigde Neubauer en diens
zoon ’n man naar beneden heeft gebracht, -dien
hy by confrontatie herkende als Dimitrof. Ge
tuige biyft by zyn uitspraak, hoewel Dimitrof
verklaart sedert 1929 niet meer in den Rijks
dag te zyn geweest.
Torgler verklaart, dat Dimitrof hier waar
schijnlijk verward wordt met den reeds meer
genoemden Julius.
Deze Jigius Is. naar het O. M. mededeelt, ge
vlucht en niet te vinden.
Staatssecretaris Huil heeft Washington ver
laten en zich naar New-York begeven, waar
hy zich zal inschepen op de ..American Legion"
om een reis naar Zuid-Amerlka te maken.
ces. Is het wonder, dat men in Rusland
buitenlander gaarne ziet? Met den si
luta, die machines voor Rusland b
overschrydt hy de Russische grens;
hoofd vol reclame-lmpressies verlaat hy
voormalige czarenland. Het recept om dit
bereiken is zeer eenvoudig1 Leven Is duur, zelfs
schandeiyk duur en de toerist is afhankelyk
van „Intourist”, de staatstrust voor 't verkeer
van bultenlandsche toeristen, wanneer hy zich
iets aanschaffen wil, terwyi hy alleen
ttoor bemiddeling van deze staatstrust de
objecten, die hy bezichtigen wil, kan u tkle-
zer£. Wat het laatste betreft, de Russische
machthebbers weten terdege, hoe 1 zyn moest.
Aan modelinrichtingen op ieder gebied is geen
gebrek en zy staan voor bezichtiging steeds
open. Het zyn de enkele instellingen, instituten
en organen, die voorbeeldig functlonneeren wel
ke den tourist tot in den treure worden voor
gezet en de aandachtige bezoeker met den wil
om de werkelykheld te ontdekken bez eld. Is tè
afhankelyk van toljeen, directeuren en parade-
communisten om verder te zien dan deze llcht-
zyde. Hy ziet alles aan en meent Rusland te
kennen Hy kent slechts de permanente ten
toonstelling. die Toei is ten-Rusland heet. Hy ziet
slechts de bevoorrechte klasse in dezen heftig
gedlscrimlneerenden staat; hy kent slechts het
teven van enkele uitgezochten. het leven van
den gemiddelden arbeider, voor wien deze staat
bestemd is.' blyft voor hem een gesloten boek.
Wat weet hy van het lyden der duizenden
ongekwalificeerde arbeiders, der duizenden
hoofdarbeiders, de minderwaardige .Angestell-
ten”, die eerst recht uitgeperst worden op een
manier, die In een kapitalistisch land heftig
verfoeid zouden worden? Het zou den onder
nemer in Europa niet gemakkelyk vallen om
zyn arbeiders te laten werken tegen voorwaar
den, zooals de almachtige communistische
regeering haar onderdanen dwingend oplegt
Hoe zouden zich de arbeiders weren tegen de
hongerloonen, die door de Sovjet-regeering be
taald worden. Hongerloonen in den werkeiyken
woordeiyken zin "van het woord. Men hongert
•in Rusland. Heusch niet alleen op het platte
land, in het bijzonder in de Oekrayne, waar de
nood tot voor kort het heftigst was. Men hon
gert ook in de steden, men honger in Moskou,
Leningrad en Novgorod; er is hongersnood en
ondervoeding niet alleen in het Donbekken maar
ook in het Noorden. De loonen gaan omhoog,
zeggen de statistieken. Inderdaad, zy gaan een
weinig omhoog, maar de roebel daalt nog spel
ter in waarde. Maar wat zegt "t dalen van den
foebel, wat zegt het stygen van den prys. I?e
Prys wordt hier eenzydlg vastgezet en geeft in
het geheel geen beeld van de verhouding tus-
■chen vraag en aanbod. De prys staat vast,
'naar wat helpt het of de prys aan den in
vloed van speculanten onttrokken is? Er is een
norm, maar wat te doen, wanneer er in het ge
heel geen waren zyn. Wat helpt de norm, wan
neer het brood, de boter, de suiker welke zy
toestaat tegen vasten prys, op zich wachten
te*t. Uitzondering? Regel veel meer. Men zie
•lechts de étalages der coöperatieve winkels in
Moskou. Niets aanwezig dan brood en aardap
pelen en zelfs dat gerantsoeneerd in zulk een
mate, dat het teveel is om te sterven en te
Weinig om te leven. Men luistere niet naar de
oppervlakkige redeneeringen van toeristen, die
•elf gezien hebben dat er in Moskou zooveel
Finkels zyn met waren, die men vroeger nooit
«ag Wat zegt het. dat er vrye winkels zUn met
toederen tegen waanzinnige pryzen. „Intourist"
De plechtige doodenherdenking aan de Cenotaaf te Londen op den gisteren
plechtig herdachten Wapenstilstandsdag
Ook een foto van Julius had men niet kunnen
krygen.
De Ryksdagemplbyé Enke verklaart, dat ka
mer 70 op de tweede etage aan Torgler be
hoorde.
Torgler: Ik heb deze kamer nooit betrokken,
daar ik Inmiddels kamer 9 b kreeg.
Enke verklaart Torgler dan ook nooit daar te
hebben gezien. Toen hy echter ongeveer 14 da
gen voor den brand de kamer wilde binnengaan
was deze vol heeren. Het gesprek stokte; de zit
tende heeren schoven hun stoelen byeen en de
staande personen plaatsten zich voor hem.
Een anderen keer zag hy in kamer 88 by prof.
Halle beklaagde Popof, dien hy enkele dagen te
voren In de gang had aangetroffen. By de con
frontatie voor den rechter van Instructie had
hy Popof herkend.
Als Propof op last van den voorzitter opstaat,
verklaart getuige na hem te hebben opgenomen:
Dat is hem:
Popof verklaart hierop nogmaals, dat hy voor
zyn arrestatie nooit in den Ryksdag is geweest.
Törgler zegt, dat de menschen die de getuige
in kamer 70 heeft gezien, waarschyniyk huur
ders waren, die met een afgevaardigde over
huurkwesties onderhandelde. Getuige had waar
schyniyk den Journalist Norden voor Popof aan
gezien.
Vervolgens wordt gepauzeerd.
BERLUN. 11 Nov. Na de pauze wordt de
strafgevangene Wihle gehoord. Toen hy in
Moabtt in voorarrest zat. werd hy door zyn
celgenoot Krause op een man opmerkzaam
gemaakt, van wien Krause dienzelfden och
tend een portret in de krant had gezien. Krau
se heeft Dimitrof. over wien het hier gaat,
daarop opmerkzaam gemaakt. Dimitrof was
bleek geworden en toonde zich zeer geschrok
ken. fc f
Ook Krause wordt gehoord en bevestigt de
verklaringen van Wihle.
Dimitrof ontkent geschrokken te zyn. Hy
windt zien op, zoodat de president hem weer
tot de orde moet roepen.
„Het Is de laatste keer, dat ik u waarschuw,
Dimitrof” zegt de president.
Dimitrof vraagt dan den getuige, of het
misschien mogelyk Is. dat hy op de binnen
plaats van de gevangenis tegenover getuige
Krause den naam Torgler heeft genoemd. Dr.
Werner grypt hier In en vraagt, hoe Dimitrof
op den naam Torgler is gekomen. Dimitrof
weet hier niet direct een antwoord op te ge
ven. Hy meent tenslotte, dat hy had willen
weten, of in de krant ook een portret van
Torgler verschenen was.
Politiecommissaris Dr. Braschwitz brengt dan
verslag uit over de huiszoeking in de woning
van Dimitrof.
Naar aanleiding van een opmerking van den
president, dat verdachte Dimitrof beweert, dat
hy slechts voor de Bulgaarsche communisti
sche party heeft gewerkt, antwoordt getuige,
dat de gevonden „aanwyzingen" niet voor een
enkel land golden, maar voor alle landen. De
agitatorische kracht van Dimitrof was, wat
duldeiyk bleek, tegen landen gericht, die van
communistisch standpunt uit, fascistisch ge
regeerd werden. Uit het verdere verhoor biykt
dan, dat op een couvert de naam Ferdl stond.
Dat is de bljnaiuj) van een vroeger medelid
van de Roode Liga tegen het Fascisme. Deze
Ferdl Is Identiek met een zekeren Hussny.
wiens telefoonnummer gecodeerd tn een no
titieboekje van Dimitrof is gevonden.
Getuige lerft vervolgens verklaringen af over
het zakatlasje ..Berlin In der Tasche”, dat
eerst In Juni 1932 uitgekomen is. Op een van
de kaarten waren Ryksdag en Slot door een
dunne blauwe Hjn omgeven.
Dimitrof heeft beweerd, dat verschillende In
beslag genomen stukken zoo merkt de pre-
-sident op nooit in zyn bezit zijn geweest.
Getuige verklaart dan' met nadruk, dat by de
huiszoeking stukken door onbevoegden byge-
voegd zouden kunnen zyn.
De behandeling wordt dan
Maandag.
et Russische experiment heeft met vele
experimenten gemeen, dat het van een
afstand bezien buitengewoon aantrékke-
lyk schynt. Klinkt het niet wonderbaariyk, dat
verhaal van een mlllioenenvolk. dat zich ge-
zameniyk en eensgezind opmaakt tot een groo-
ten stryd, tot een onverbiddeiyken stryd met
de machine, teneinde op een komend welstands-
pell een socialistische maatschappy te stichten?
Roert het niet veler gemoed, het geïdeologiseer
over die sociale geiykheid in den nieuwen staat,
waar eerst recht „alle Menschen Brüder wer
den”, waar geen ongeiykheid meer bestaat,
waar leder zijns naasten geiyke is en waar elk
een deelt in den overvloed en ontbeert zoo er
tekort Is? Hoe licht laat dit beeld zich gebrui
ken om fyngeyoelige naturen te winnen voor
den stryd voor dat doel, hoe gemakkelyk is het
om verre van het Roode Imperium zich te ver
meien in de vraagstukken en problemen van
dit land, die zich zoo gemakkelyk laten bezien
In het licht van een vergeesteiykten stryd,
die zoon verrassend groote geiykenls hebben
met alle vragen, opgeworpen door idealistische
stryders voor een betere maatschappy. Die
vraagstukken te bespreken en te overwegen
moet een voldoening beteekenen voor leder hu
maan maar onpractisch denkend mensch. Ja,
het is niet gemakkelyk om zich los te breken
uit den ban, die op duizenden kilometers af
stand dit experiment om de goedgeloovige zie
len slaat. Het Is niet zoo eenvoudig om de
waarheid te zien In alle berichten, die ons van
derwaarts bereiken en het is zeker niet een
voudig om zich een beeld te vormen van wat
waariyk tot stand gebracht wordt In dit „para
dijs der arbeiders". Zeker Is het ook’ niet ge
makkelyk om in het land zelve de werkelykheld
te doorvorschen. Zoowel het tooneel dat men te
Rusland zelve voor de bultenlandsche toeristen
heeft opgericht als de sprookjes, welke men
hun In hun geboorteland toestuurt, zyn geniaal
gefabriceerd en niet alleen Lchtgeloovigen en
onverstandigen maar ook argwanenden en twy-
felenden weet men zand In de oogen te strooien.
Eerst recht gelukt het den bultenlandschen ar
beider te doen gelooven In het wonderbaariyke
land dat Sovjet-Rusland, de eerste gesociali
seerde klasselooze staat, heet. Wat weet men
niet aan cyfers te produceeren, die met ont-
tomen suprematie
tyzen; wat weet
chyn te tooveren,
arbeiders in Rus-
|en bevrijd ’n leven
e arbeider zich In
niet dorst te wen
schen. Met welk een zelfbewustheid en arrogan
tie slaan de Moskousche agenten zich’ niet op
de borst by bet roemen van hun schepping,
hoe overtuigend klinken hun argumenten, hoe
dwaas alle tegenwerpingen; welk een land wordt
daar in het verre Oosten, twee dagreizen van
Nederland verwyderd, toch wel gebouwd en
welk een genot moet het toch wel zyn in zulk
een land te leven. En het is dezelfde gedachte
die alle toeristen by het re zen .door Sovjet
land doortrilt: welk een maatschappy wordt
hier opgebouwd. Hoe gezond en eeriyk zyn de
grondslagen, hoe juist en waar zUn de beweeg-
redenen, hoe volkomen en overweldigend 1 suc-
den
k vol va-
iteekenen.
met het
het
te
GENèVE, 11 Nov. (V. D.) Het bureau
Ontwapeningsconferentie is tot nader order
verdaagd. De rapporteurs en de byzondere
commissies zullen vóór 29 November het bu
reau hun rapporten doen toekomen.
In de geheime zitting van heden heeft
Itallaansche vertegenwoordiger Soragna—
verklaring afgelegd over het principieel”
Uaansche standpunt. Hy zelde, dat het
der byzondere commissies en der rapporteurs
nutteloos Is en dat by de volkomen verander
de situatie een voortzetting van het werk zon
der beslissing der politieke vraagstukken - on-
mogeiyk is. De Itallaansche vertegenwoordi
gers In de nieuw gekozen commissies kun
nen dus slechts als waarnemers beschouwd
worden.
