Onder het Rodde Imperium
F
H
I
LI
Rijksdagbrand
Litwinof stuit op
moeilijkheden
tl
Briand-standbeeld
vernield
1 Z
MAANDAG 13 NOVEMBER
Het raadsel van het
zakatlasje
Uitgeput proletariaat
1
Het Bureau verdaagd
Luther-geldstukken
Relletjes te Weenen
Gandhi bekogeld
Storing in het electriciteitsbedryf
KWARTEEUW ARMENZORG
Het slachtoffer begraven
Nadir Khan’s bijzetting
4
Andere oplossing
gezocht
Wapenstilstandsdag in
Engeland
4
N.S.DA.P. in Tsjecho-
Slowakije verboden
DE MISLEIDING VAN
„INTOURIST”
Dimitrof wint zich weer zóó op,
dat de president hem tot de
orde moet roepen
DE PROVINCIE GRONINGEN
IN HET DONKER
DROEVE PLECHTIGHEID
TE UDEN
I
i
1
I
oe
lie
De ontploffing op de
City of Cairo”
Ny het door minister-president
Sarraut zou worden onthuld
De ontwapeningsconfe
rentie
r"*?
Wat thans in Duitse Mand
mogelijk is
Politite moet herhaaldelyk van
gummistok gebruik maken
0
De Sovjetregeering is niet bereid
de Kerenski-schulden offi
cieel te erkennen
Communisten veroorzaken
0
incidenten
Het levenspeil der arbeiders in den
Sovjetstaat is lager dan dat
van deEuropeesche
werkloozen
MüXCHEN HERDÊNKT 9 NOV. 1923
DOODENHERDENKING TE LONDEN
m
-
1
1 F
I
4
iiniinmiiiii
ol
Moskou, Nov. *33.
justitie-
he
e
in
r
t
verdaagd
tot
k
ir
5e
5e
ad
rd.
T
L
et
‘.n
t
l
te
et*
ie
In
tt
>P
>k
ar
n
de
een
ig
in
•n
sr
n
7-
tn
ie
'e-
OT
li-
'ft
ik
t:
WEEN EN, 12 Nov. Ondanks het verbod heb
ben de soclaal-democraten heden toch in de
hoofdstraten van Weenen gedemonstreerd.
Herhaalde lijk werden zij door de politie met
den gummistok uiteengedreven.
3^
BERLIJN. 11 Nov. <WB.) Ter herinnering
aan den~ 450sten geboortedag van Luther wor
den In Duitschland twee- en driemarfcstukken.
geslagen met de beeltenis van den Wlttenberg-
schen reformator.
PARIJS. 11 Nov (V. D.) Heden zou minister
president Sarraut op het landgoed van Briand
een monument ter herinnering aan den Fran-
schen staatsman onthullen. Inmiddels hebben
onbekenden in den afgeloopen nacht het stand
beeld van Briand te Trebeurden met hamer
slagen ernstig beschadigd. De neus werd van
het standbeeld afgeslagen, evenals een deel van
de snor, terwijl het gezicht zoodanig Is bescha
digd, dat het werk van «Jen beeldhouwer als
♦ernield kan worden beschouwd.
PRAAG, 11 Nov. (WE) De regeering heeft
heden def Dultsche Nat.-8oclalistische Party in
Tsjecho-SlowakUe verboden.
Ook een foto van Julius had men niet kunnen
krygen.
De Ryksdagemployé
mer 70 op de tweede,
hóórde.
Torgler: Ik heb deze kamer nooit betrokken,
daar ik inmiddels kamer 9 b kreeg.
Enke verklaart Torgler dan ook nooit daar te
hebben gezien. Toen hu echter ongeveer 14 da
gen voor den brand de kamer wilde binnengaan
was deze vol heeren. Het gesprek stokte; de zit
tende heeren schoven hun stoelen byeen en de
staande personen plaatsten zich voor hem.
Een anderen keer zag hy In kamer 88 by prof.
Halle beklaagde Popof, dien hy enkele dagen te
voren in de gang had aangetroffen. By de con
frontatie voor den rechter van instructie had
e hy Popof herkend.
MOSKOU, lï Nov (V. D.) Uit Kaboel wordt
gemeld, dat aldaar gisteren het stoffeiyk over
schot van den vermoorden Afghaanschen Ko-
ning Nadir Khan plechtig Is bygezet. Aan de
plechtigheid namen deel de geheele Koninklijke
Familie onder leiding van den jongen Koning,
alle leden der regeering. bet parlement en het
geheele diplomatieke corps. Opvallend was het
■iroote aantal leiders van verschillende Afghaan-
che stammen, die by de plechtigheid aanwe
zig waren en yaarschyniyk naar Kaboel zyn
ontboden voor een bespreking over den poll-
tieken toestand.
BOMBAY, 11 Nov. (Reuter) Voor de eerste
maal sedert zyn optreden in het publiek heb
ben zich Incidenten voorgedaan op een verga-
derjng. waar Oandhl zou spreken. Een groot
aantal rotte eieren werd naar het spreekge
stoelte geworpen.
Staatssecretaris Huil heeft Washington ver
laten en zich naar New-York begeven, waar
hy zich zal inschepen op de ..American Legion"
om een reis naar Zuld-Acnerika te maken.
en Mr. Everts. In de
wsfcsee getreden
Minister Dr. J.
turant „Twee-
'Voerd „De Schip-
deelen van dr. Joh.
dit concert heeft de
die Gemeentebestuur
band met ce grjote Industrie vele communisten
woonden. Hy heeft evenwel niet vast kunnen
stellen waarom van der LUbbe naar Hennigs
dorf is gegaan. Wel is van der Lubbe hier ge
zien met een zuster van een communisten
leider.
Vervolgens wordt de liftboy van portaal V van
den Ryksdag gehoord, die op 23 of 25 Februari
tezamen met afgevaardigde Neubauer en diens
zoon 'n man naar beneden heeft gebracht, dien
hy by confrontatie herkende als Dimitrof. Ge
tuige blyft by zyn uitspraak, hoewel Dimitrol
verklaart sedert 1929 niet meer in den Ryks
dag te zyn geweest.
Torgler verklaart, dat Dimitrof hier waar-
schyniyk verward wordt met den reeds meer
genoemden Julius. x
Deze Julius Is, naar het O. M. mededeelt, ge
vlucht en niet te vinden.
In de „Oeuvre” wydt de Minister van Buiten
landsche Zaken Paul Boncour een herdenkings
artikel aan Briand. Hy schryft. pat de politiek
van Briand biet slechts de geheele menschheid
ten goede Is gekomen, doch vooral groote dien
sten heeft bewezen aap jrankrlik Door deze
politiek heeft Frankrijk zyn roL die het door
de eeuwen heen gespeeld heeft van leidende
natie, weer kunnen opnemen. Aan deze politiek
dankt het als voornaamste doel zyn veiligheid,
die gewaarborgd wordt door vrlendschappe’yke
overeenkomsten en verdragen De opvolgers van
Briand wenschen ook in de toekomst deze poli
tiek voort te zetten.
CAIRO, 10 Nov. (V. D.) De ontploffing aan
boord van de ..City of Cairo” had plaats in de
machlnerulmte. Het schip was niet op weg naar
Bombay maar voer van Marseille naar Egypte.
Er werden 8 man gedood en verschillende perso
nen gewond. De dooden zyn nie, zooals eerst
gemeld werd, over boord gezet, maar in Port
Said aan land gebracht, waar ook een zwaar
gewond ingenieur in het ziekenhuis werd opge
nomen.
Na anderhalf uur werden beiden weer In
vryheld gesteld. Een aantal personen werd by
de botsingen met de politie gewond, onder wie
de tweede voorzitter van den Weenschen Land
dag. Thaler.
De-sociaal-democraten hebben op tal van ge
bouwen, vooral op de gemeentelijke woning
blokken, roode vlaggen geheschen. die door de
politie verwyderd werden. Op enkele plaatsen
wefden ook Hakenkruisvlaggen geheschen.
Donderdag werd te München op feestelijke wijze de Hitler-Putsch herdacht. Op
onze foto ziet men den chef der S.A„ Roehm, bij de inspectie van het vrij-
willig er skorps „Schlageter"
den gemiddelden arbeider, voor wien deze staat
bestemd Is, blyft voor hem een gesloten boek
duizenden
duizenden
Zaterdag is het stoffelijk overschot van den
veertien-jarlgen Jan Lammers, dieWoensdag
op zoo tragische wyze om het leven is gekomen,
ter aarde besteld. De bzurgery betuigde groote
belangstelling.
Nadat in de Sint Petrus-kerk een rouwdienst
was gehouden, stelde de stoet, waaronder zich
behalve talryke familieleden en bekenden, ook
de leerlingen der U. L. O.-school bevonden, zich
by hat St. Jansgasthuls op. Schoolvriendjes
droegen de met bloemen bedekte baar.
Langs den weg naar het kerkhof sloeg een
dichte menschenmenigte het voorbytrekken van
den droeven stoet gade. Velen »Uren hun ont
roering niet meer meester. Op verzoek van de
familie werd aan de groeve niet gesproken.
Wat weet hy van het lijden der
ongekwalificeerde arbeiders, der
hoofdarbeiders, de minderwaardige „Angestell-
ten”, die eerst recht uitgeperst worden
manier, die in een kapitalistisch land
Naar wy nader vernemen is de Sovjet-regee-
ring weliswaar bereid, aan de Vertenlgde Staten
ongeveer twee derden van de Kerensklschulden
te betalen, maar zy zou willen vermyden, deze
schulden officieel te erkennen, omdat zy dan
op grond van het verdrag van Rapallo gedwon
gen zou zyn, ook de oude schulden aan Duitech-
land te erkennen. De Russische regeering wil
deze moeilijkheid omzellen door de Kerenskl
schulden niet officieel te erkennen, maar voor
eventueele nieuwe Amerikaansche credleten
hoogere rente te betalen, waarvan bet over
schot gebruikt zou worden voor een compensa-
tiefonds voor de Kerensklschulden.
De buitengewone algemeene vergadering van
de Nederlandsche Vereeniging van Armenzorg
en Weldadigheid, welke op 16 November haar
zilveren jubilé viert, zal op 17 November in de
Ridderzaal te "s-Gravenhage worden gehouden.
Hier zal het woord worden gevoerd door mr.
A. J.„A. A. Baron van Heemstra, minister Mr.
J. A. de Wilde. Jhr. Mr. H. Smlssaert, mevr.
M. G. MullerLulofs
middagvergadering zullen .als
Mgr. Dr. G. C. van Noort ei
R. Slotemaker de Bruine. j
Des avonds zal in het y
Steden-Palace" worden oj
breuk,” cantate in tpde
Wagenaar. Na gfloopXan
ontvangst door het /Laags
plaats.
WASHINGTON 11 November. Zooals we
reeds meldden zyn de Amerikaanse!)Russi
sche onderhandelingen tydelyk onderbroken,
ómdat Lltwinof in verband met de Kerenskl
schulden. die de voornaamste moellykheld vor
men. nieuwe aanwyzingen uit Moskou moet af
wachten.
hand met eenige cyfers toelicht wat het loon
van den Russischen arbeider beteekent in ver-
geiyklng met de prijzen die hy op de vrye markt
voor zyn artikelen ’moet betalen zal men be
grijpen. hoe het komt dat men zelfs in de steden
menschen tegenkomt, die geen schoenen dra
gen, maar lappen om de heeften gebonden heb
ben. Dan kan men begrypen, waarom de prijs
van een goede Jas- in de Oekraljne varieert van
500 tot 800 roebel en zelfs die allemoodzakeiyk-
ste kleedingstukken moeten de ontketende ar
beiders wel verkoopen om zich in het leven te
kunnen houden. Met de opbrengst van kleeren
heeft mert hier brood gekocht, teneinde het
verhongeren te ontgaan. Is he^ te verwonderen
dat In het Donbekken de arbeiders dezen zomer
by de ingenieurs kwamen bedelen om een paar
kopeken om in de cantine hun karig middag
maal te krygen en dient men er zich over te
verbazen, dat de menschen hier de onrype wor
telen, rapen en watermeloenen uit den grond
trokken om zich in het leven te houden?
Neen, buiten Toeristenrusland is in de U.d.
SS.R alles mogeiyk. Voor enkele jaren was dit
nog niet zoo. Toen was er nog meer voedsel en
meer kleeding aanwezig. In de jaren *28 en
daarvoor was de toestand nog niet zoo erg.
Waarom dan nu dit lyden en ontberen bh har
den arbeid? Waarom dit ultzulgen en uitpersen
der arbeiders op de meest perfide manieren?
Atles terwille van de waanidee, die vyfjarenplan
heet, Terwljle van het stoute plan, dat in het
hoofd vgn enkele leiders opkwam, die zelf van
het noodige voorzien waren. Terwille van het
groote economische offensief, dat de vrijheid
brengen zou voor den slaaf, die arbeider heet.
Het Vyfjarenplan is volbracht. Ja zelfs in vier
jaren, of vier jaren en enkele maanden. Zoo
suggereert men de mass*, zoo wenscht men het
buitenland te doen gelooven door uitvoerige sta
tistieken v. d. vooruit vastgestelden en verwer-
keiykten vooruitgang Leege cyfers, die niets be-
.teekenen. omdat zy naar hun juiste waarde
niet kunnen worden geschat. Daarvoor is iets
meer noodig, n.l. inzicht in de waarde van dezen
vooruitgang Welnu het loont de moeite om
eens na te gaan wat vauleze succesvolle onder
neming waariyk det^^Vaar daarover een vol
genden keer. w
Enke verklaart, dat ka-
etage aan Torgler be-
BERLIJN. 11 Nov. Het proces inzake de
brandstichting in het Ryksdaggebouw werd
heden voortgezet. In de komende week wil men
het getuigenverhoor beëindigen, waarna te Leip
zig het politieke deel van het proces zal wor
den gehouden, dat naar schatting 2 i 3 weken
zal duren.
Als eerste 'getuige wordt heden de
beambte Gast gehoord over het verbiyf van
van der Lubbe in Berlyn-Hennigsdorf.
Getuige verklaart, dat in deze wyk. in ver-
Zondagavond van zes tot zeven uur heeft de
geheele provincie Groningen door een storing in
het Provinciaal Eleefcrtelteits Bedruf in het duis
ter verkeerd, zeer tot ongerief van zaken en
bedrijven.
In de stad Groningen trad van zes lot zeven
uur, met onderbrekingen van enkele minuten,
driemaal een storing op, welke gezocht moet
worden in het gelykstroomnet. In hotels x café s
heeft men met kaarsen een noodverlichting moe
ten aanbrengen
Er werden personen gearresteerd, onder
wie ook de hoofdredacteur van het sociaal
democratische „Kleine Blatt" en de secreta
ris van de Socialistische Arbeiders Interna
tionale te Zürich, dr. Friedrich Adler, die ter
gelegenheid van de vyftlende herdenking van
den sterfdag van zyn vader, Viktor Adler, naar
Weenen was gekomen.
LONDEN. 11 November. In geheel Engeland
is heden de wapenstilstand herdacht. Te elf
uur 's morgens werd de gebruikelijke stilte van
twee minuten in acht genomen.
Hier en daar vonden incidenten plaats, die
te Oxford en te Cambridge het ernstigst waren.
Studenten, die lid zyn van de communistische
Nooit-Meer-Oorlog Beweging, hielden een be--
tooging en. verstoorden de stilte, zoodat het
tot botsingen kwam met andere sudenten, die
de communisten bekogelden met eieren, toma
ten, bedorven visch enz. De 'politie maakte van
den gummistok gebruik. Te Edinburgh hebben
1 leden van dezelfde organisatie een tegen-de-
monstratle gehouden. Zu verstoorden de stilte
door uitroepen en ook hier verrichtte de politie
arrestaties. Te Londen hebben eenige straat-
kooplui en communisten de stilte verstoord door
gefluit of op andere wyze. tfa afloop van de
twee minuten werden zy door de verontwaar
digde menigte afgeranseld.
et Russische experiment heeft met vele
experimenten gemeen, dat het van een
afstand bezien buitengewoon aantrekke-
iyk schynt. Klinkt het niet wonderbaariyk, dat
verhaal van een mUlioenenvolk, dat zich ge-
zameniyk en eensgezind opmaakt tot een groo-
ten strijd, tot een onverbiddeiyken stryd met
de machine, teneinde op een komend welstands-
peil een socialistische maatschappy te stichten?
Roert het niet veler gemoed, het geideologiseer
over die sociale gelykheid in den nieuwen staat,
waar eerst recht „alle Menschen Brtlder wer
den", waar geen ongelijkheid meer bestaat,
waar ieder zyns naasten gelyke is en waar elk
een deelt in den overvloed en ontbeert zoo er
tekort is? Hoe licht laat dit beeld zich gebrui
ken om fyngevoelige naturen te winnen voor
den jstryd voor dat doel, hoe gemakkeiyjc is het
om verre van net Roode Imperium zich te ver
meien in de vraagstukken en problemen van
dit land, die zich zoo gemakkelyk laten bezien
in het licht van een vergeesteiykten'^lryd,
die zoon verrassend groote geiykenls hebben
met alle vragen, opgeworpen door idealistische
strüders voor een betere maatschappy. Die
vraagstukken te bespreken en te overwegen
moet een voldoening beteekenen voor ieder hu
maan maar onpractlsch denkend mensch. Ja,
het is niet gemakkelyk om zich los te breken
uit den ban. die op duizenden kilometers af
stand dit experiment om de goedgeloovige zie
len slaat. Het is niet zoo eenvoudig om de
waarheid te zien in alle berichten, die ons van
derwaarts bereiken en het( is zeker niet een
voudig om zich een beeld te vormen van wat
waariyk tot stand gebracht wordt in dit „para-
dys der arbeiders”. Zeker is het ook? niet ge
makkelyk om in het land zelve de werkelykheid
te doorvorschen. Zoowel het tooneel dat men te
Rusland zelve voor de buiten landsche toeristen
heeft opgericht als de sprookjes, welke men
hun in htin geboorteland toestuurt, zyn geniaal
gefabriceerd en niét alleen 1 chtgeloovigen en
onverstandigen maar ook argwanenden en twy-
felenden weet men zand in de oogen te strooien.
Eerst recht gelukt het den buitenlandschen ar
beider te dpen gelooven in het wonderbaariyke
land dat Sovjet-Rusland, de eerste gesociali
seerde klasselooze staat, heet. Wat weet men
niet aan cyfers te produceeren, die met ont
stellende duideiykheld de volkomen suprematie
van het Russische stelsel bewyzen; wat weet
men niet aan feiten te voorschyn te tooveren,
die zoomaar bewyzen. dat de arbeiders in Rus
land thans.van alle ketterüen bevryd ‘n leven
lelden zooals de Europeesche arbeider zich
zyn. stoutste droomen nog niet dorst te wen
schen. Met welk een zelfbewustheid en arrogan
tie slaan de Moskousche agenten zich niet op
de borst by het roemen van hun schepping,
hoe overtuigend klinken hun argumenten, hoe
dwaas aMe tegenwerpingen; welk een land wordt
daar in het verre Oosten, twee dagreizen van
Nederland verwyderd, toch wel gebouwd en
welk een genot moet het toch wel zyn In zulk
een land te leven. En het is dezelfde gedachte
die alle toeristen by het re zen door Sovjet
land doortrilt: welk een maatschappy wordt
hier opgebouwd. Hoe gezond en eeriyk zyn de
grondslagen, hoe Juist en waar zijn de beweeg
redenen. hoe volkomen en overweldigend t suc
ces. Is bet wonder, dat men in Rusland den
buitenlander gaarne ziet? Met den zak vol va
luta, die machines voor Rusland beteekenen.
overschrydt hy de Russische grens; met het
hoofd vol reclame-lmpressies verlaat hy
voormalige czarenland. Het recept om dit
De plechtige doodenherdenking aan de Cenotaaf te Londen op den gisteren
plechtig herdachten Wapenstilstandsdag
Als Propof op last van den voorzitter opstaat,
verklaart getuige naahem te hebben opgenomen:
Dat Is hem.
Popof verklaart hierop nogmaals, dat hy voor
zyn arrestatie nooit in den Ryksdag is geweest.
Torgler zegt, dat de menschen die de getuige
in kamer 70 heeft gezien, waarschyniyk huur
ders waren, die met een afgevaardigde over
huurkwestles onderhandelde. Getuige had waar
schijnlijk Men journalist Norden voor Popof aan
gezien.
Vervolgens wordt gepauzeerd.
BERLIJN. 11 Nov. Na de pauze wordt de
strafgevangene Wlhle gehoord. Toen hy in
Mitabtt in voorarrest zat, werd hy door zyn
celgenoot Krause op een man opmerkzaam
gemaakt, van wien Krause dienzelfden och
tend een portret in de krant had gezien. Krau
se heeft Dimitrof. over wien het hier gaat,
daarop opmerkzaam gemaakt. Dimitrof was
bleek geworden en toonde zich zeer geschrok
ken.
Ook Krause wordt gehoord en bevestigt de
verklaringen van Wihle. -
Dimitrof ontkent geschrokken te zyn. Hy
windt zich op, zoodat de president hem weer
tot de orde moet roepen.
„Het is de laatste keer, dat ik u waarschuw,
Dimitrof zegt de president.
Dimitrof vraagt dan den getuige, of het
misschien mogeiyk is, dat hy op de binnen
plaats van de gevangenis tegenover getuige
Krause den naam Torgler heeft genoemd. Dr.
Werner grupt hier in en vraagt, hoe Dimitrof
op den naam Torgler is gekomen. Dimitrof
weet hier niet direct een antwoord op te ge
ven. Hy meent tenslotte, dat hy had willen
weten, of in de krant ook een portret van
Torgler verschenen was.
Politiecommissaris Dr. Braschwitz brengt dan
verslag uit over de huiszoeking in de woning
van Dtmitrof.
Naai aanleiding van een opmerking van den
president, dat verdachte Dimitrof beweert, dat
hy slechts voor deBulgaarsche communisti
sche party heeft geWerkt, antwoordt getuige,
dat de gevonden „aanwyzingen” niet voor een
enkel land golden, maar voor alle landen. De
agitatorische kracht van Dimitrof was, wat
duideiyk bleek, tegen landen gericht, die van
communistisch standpunt uit. fascistisch ge
regeerd werden. Uit het verdere verhoor biykt
dan, dat op een couvert de naam Ferdi stond.
Dat is de bynaam van een vroeger medelid
van de Roode Liga tegen hetFascisme. Deze
Ferdi Is identiek met een zekeren Hussny.
wiens telefoonnummer gecodeerd in een no
titieboekje van Dimitrof is gevonden.
Getuige legt vervolgens verklaringen af over
het zakatlasje „Berlin in der Tasche”, dat
eerst in Juni 1932 uitgekomen is. Op een van
de kaarten waren Ryksdag en Slot door een
dunne blauwe lyn omgeven.
Dimitrof heeft beweerd, dat verschillende in
beslag genomen stukken zoo merkt de pre
sident op nooit in zyn bezit zyn geweest.
Getuige verklaart dan met nadruk, dat by de
huiszoeking stukken door onbevoegden byge-
voegd zouden kunnen zyn.
De behandeling wordt dan
Maandag.
- een kliniek in
Zuid-Frankrijk gecureerd moest wor
den, laat zich begrijpen.
IIIIHIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIK^
zegt er ni^t' by. wat voor winkels het zyn, die
met volle étalages liggen. Het, is missch en een
.Rommlssionsgeschaft" en dan wil de voorraad
zeggen, dat al deze goederen door particulieren
te koop aangeboden worden om voor de op
brengst brood te kunnen koopen. Misschien is
het „Torgsin”, de winkel voor den handel met
buitenlanders, die altijd ryk voorzien is met al
le waren, die men maar bedenken kan. Maar
tnen elacht valuta, vreemd geld voor deze za
ken, die een Rus zich niet aanschaffen kan. De
enkeling, die vreemd geld krijgt van vrienden
of familie in den vreemde, kan er zyn somber
bestaan mee rekken.-
Hy kan voor het vreemde geld alles koopen.
Maar tegen welke pryzen! Hy betaalt dan in
de z.g. goudroebels. d wr. in roebels die tegen
over het buitenlandsche geld een vasten koers
hebben, De eigenlyke roebel is namelijk veel
minder waard. De goudroebel wordt, berekend
naar de goudpariteit en daarom elscht de Rus
sische staatsbank voor 1 roebel hll. 1.28. maar
de sjacheraar in roebels in Beriyn, Moskou of
Kharkov geeft voor een vyimarkstuk gaarne 80
roebel en meer. De roebel is in werkelijkheid1’
ongeveer 4 cent Waard. Alleen de Russische re
geering laat de buitenlanders voor dezen prijs
geen roebels koopen fS“temand zoo gek om roe
bels te koopen, dan kan hy hfl. 1.28 betalen
voor het waardelooze papiergeld De Rus. die
gewend is in papierroebels de goederen ie schat-’
ten, denkt nu dat „Torgsin” goedkoop is. Maar
1 roebel in „Torgsin" wil zeggen hll. 1.28 en
een papierroebel 4 cent. Alhoewel Torgsin dus
goedkoop lykt, is het in werkelykheid krank
zinnig duur. Evenzoo gaat het den buitenlan
der. Koopt hy per ongeluk aan de Russische
grens roebels, dan betaalt hy voor 1 roebel
hfl. 1,28 en alle artikelen in Rusland betaalt hy
met roebels, die slechts 3 4 4 cent waard biyken.
Daarom iaat men hem in valuta betalen. Overal
neemt men, en zelfs volgaarne, valuta in ont
vangst. De pryzen zyn dan goedkooper. dan
wanneer hy in roebels betaalde, maar deson
danks zeldzaam duur Dat past ook Sn de poli
tiek der regeering. die de valuta van den bui
tenlandschen toerist noodig heeft Een simpel
voorbeeld kan dit waarschyniyk verduideiyken.
Eén plaats in de opera kost 20 loebel. (Wanneer
ik later de hoogte der Russische loonen be
spreek zal men begrypen kunnen, wat dit be
teekent). Betaalt de buitenlander deze plaats
in roebels, dan beeft hy die gekocht voor hfl.
1,28 per stuk en de plaats kort hem hfl. 25.60.
.Jntourist” geeft hem daarom die plaats voor
44 5 goudroebel, dwz. hfl. *6,A hfl. 6,
Overtreedt de toerist evenwel de regelen der
kunst en maakt hij een Rus blu met valuta,
waarmede deze by „Torgsin" zyn sobere voeding
kan verryken. dan krijgt hy de papierroebels
voor 3 of 4 cent en de plaats komt hem op zes
tig cent! Het is evenwel hoogst geva^riyk, al
hoewel zeldzaam aanlokkeiyk om op deze wyze
de Russische pryzen op hun ware hoogte te be
talen. Alleen evenwel om de Russen te pleizie-
ren, zou men het al gaarne doen. Iedere gulden
beteekent voor deze menschen waren uit Torg
sin. d.w.z. voedingsmiddelen, die het gewone
volk, hoe sphrünend klinkt deze onderscheiding
in dezen staat van kameraden!, zelden of nooit
ziet. Het beteekent voor hem boter en suiker en
misschien wel thee of werkeiyke koffie. Mis
schien koopt hy er een stuk chocolade of een
el voor. Alles evenwel goederen, die voor den
arbeider in bet communlstenparadys vrome
wenschen ztjn. Want dat houde men vooral in
het oog. *t levenspeil der arbeiders in den Sov
jetstaat is lager dan dat van den Europeeschen
werklooee. Het geheele loon van dezen bevrijden
mensch wordt besteed om de noodzakelijkste
levensmiddelen te koopen en daaronder dient
men dan te verstaan: brood. aardaj»pelen en
een weinig boter. Kan hy eenmaal per week
vleesch eten, dan behoort hy al tot de buiten
gewoon bevoorrechtend voor de meesten is alt
geluk slechts eenmaal per maand weggelegd en
ik ontmoette hier vele menschen. die in geen
jaren een stuk vleesch gegeten hadden Is het
wonder, dat dit proletariaat er uit ziet als Ver
keerde het in een toestand van volledige uit
putting? Is het wonder, dat men slechts zelden
een gezond mensch in de straten tegenkomt, is
het wonder, dat de kinderen in dit land tot een
klasse van bleekneuzen behooren, zooals geen
enkele achterbuurt in een kapitalistische stad
ze opleveren kan, is het wonder dat men onder
die omstandigheden van kleeding maar heele-
maal niet spreken moet? Wanneer ik nader-
Afgezien van het meenlngsversahll omtrent
de Kerenski-schulden schynen de onderhande
lingen ook nog op andere moeilijkheden te
stuiten.
Roosevelt heeft Lltwinof laten weten, dat de
regeering der Vereenlgde Staten vóór de otfi-
cieele erkenning der Sovjet Unie de voornaam
ste verschilpunten tusschen de beide staten ge
regeld wenscht te zien. Deze houding zal in
conflict komen met de tot nog toe gevolgue
politiek der Sovjetregeering, die aich laat
samenvatten in de woorden: „Eerst erkenning,
daarna onderhandelingen".
GENèVE, 11 Nov. (V. D.) Het bureau der
Ontwapeningsconferentie is tot nader order
verdaagd. De rapporteurs en de byzondere
commissies zullen vóór 29 November het bu
reau hun rapporten Boen toekomen.
In de geheime zitting van heden heeft
Itallaansche vertegenwoordiger Soragna
verklaring afgelegd over het principieel* Ita
llaansche standpunt. Hy zeide, dat het werk
der byzondere commissies en der rapporteurs
nutteloos 1* en dat by de volkomen verander
de situatie een voortzetting van het werk zon
der beslissing der politieke vraagstukken on-
mogeluk 1*. De Itallaansche vertegenwoordi
gers in de nieuw gekozen commissies kun
nen dus slechts als waarnemers beschouwd
worden.
het
-te
bereiken is zeer eenvoudig! *t Leven is duur, zelfs
schandeiyk duur en de toerist is afhankeiyk
van .Jntourist", de staatstrust voor t verkeer
van buitenlandsche toeristen, wanneer hy zich
iets aanschaffen wil. terwyi hy alleen
door bemiddeling van deze staatstrust de
objecten, die hy bezichtigen wil, kan u tkie-
zen. Wat het laatste betreft, de Russische
machthebbers weten terdege, hoe t zyn moest
Aan modelinrichtingen op. ieder gebied is geen
gebrek en zy staan voor bezichtiging steeds
open. Het zyn de enkele instellingen, instituten
en organen, die voorbeeldig functionneeren wel
ke den tourist tot in den treure worden voor
gezet en de aandachtige bezoeker met den wil
om de werkelykheid te ontdekken bezield, is te
xfhankelyk van tolken, directeuren en parade-
communisten om verder te zien dan deze licht-
zyde. Hy ziet alles aan en meent Rusland te
kennen. Hy kent slechts de permanente ten
toonstelling. die Toeristen-Rusland heet. Hy ziet
slechts de bevoorrechte, klasse in dezen heftig
gediscrtmlneerenden staat; «hy kent slechts het
leven van enkele uitgezochten, het leven van
op een
---heftig
verfoeid zouden worden? Het zou den onder
nemer in Europa niet gemakkelyk vallen om
zyn arbeiders te laten werken tegen voorwaar
den, zooals de almachtige communistische
regeering haar onderdanen dwingend „oplegt.
Hoe zouden zich de arbeiders weren tafcn de
hongerloonen, die door de Bovlet-irinJrnv be
taald worden. Hongerloonen in den ^rkelyken
woot deiyken zin van het woord. Men hongert
in Rusland. Heusch niet alleen op het platte
land, in het byzonder in de Oekrayne, waar de
nood tot voor kort het heftigst was. Men hon
gert ook in de steden, men honger in Moskou.
Leningrad en Novgorod; er is hongersnood en
ondervoeding niet alleen in het Donbekken maar
°°k in bet Noordep. De loonen gaan omhoog,
■eggen de statistieken. Inderdaad, zy gaan een
yelnlg omhoog, maar de roebel daalt nog snel
ler in waarde. Maar wat zegt 1 dalen van den
roebel, wat zegt hat stijgen van den prys. De
prys wordt hier eenzijdig vastgezet en geeft in
*>et geheel geen beeld van de verhouding tus
schen vraag en aanbod. De prys staat vast,
maar wat helpt het of de prys aan den in
vloed van speculanten onttrokken is? Er Is een
norm, maar wat te doen, wanneer er In het ge
heel geen waren'*yu. Wat helpt de norm, wan
neer het brood, de boter, de suiker welke zy i
toestaat tegen vasten prijs, op zich wachten
“•t- Uitzondering? Regel veel meer. Men zie
“echts de étalages der coöperatieve winkels in
Moskou. Niets aanwezig dan brood en aardap
pelen en zelfs dat gerantsoeneerd in zulk een
mate, dat het teveel is om te sterven en te
*einig om te leven. Men luistere niet naar de
oppervlakkige redeneeringen van toeristen, die
■elf gezien hebben dat er in Moskou zoovee
•inkels zijn met waren, die men vroeger nooit I
*8 Wat zegt het. dat er vrye winkels zyn met
toederen tegen waanzinnige pryzen. „Intourist”!
iiiiiminiiiiiiimiiiiiiiiHiiiiiiirtniiiiiiiuif
x Hierbij plaatsen wij het eerste van
een serie artikelen over den werke-
lijken toestand in Sovjet-Rusland
van een medewerker, die zich door
de bedrieglijke listen van de
.Jntourist"-organisatie niet heeft
laten vangen, maar op eigen gelegan-
S heid en met scherp ziende oogen het
g „paradijs der arbeiders" heeft bereisd.
g Dat hij tot een andere en meer
betrouwbare conclusie komt, dan
2 Edouard Herriot, die in een luxewagon
g door de wereld van het proletariaat
trok en zich t e goed deed aan
champagne en caviaar, zoodat hij na
zijn thuiskomst in
'4 v- w
S*”'
xtVi Sb
l
