LIBERAAL OORDEEL
Prikkeldraad
I
1
I
Minister Verschuur voor de
sprekende film
I
Voorheen en thans
Het gericht
De verschijningen
in België
9000 kaarsen voor twee
•minuten spreken
f. 1
DINSDAG 14 NOVEMBER
DE DOOD OP DEN WEG
KAPELAAN J. J. HOUDIJK
i
Ultimatum van directie
gaat uitzenden
Nirom
Plannen der directie
aan
GEESTELIJKE BEZINNING
Hier Polygoon Haarlem
Dronken achter het
stuur
Meisje door tram doodgereden
I
I
Achttienjarige jongen dood
gereden
R.K. Onderwijzers in
het bisdom Haarlem
Tijdelijke stopzetting
der K.V.W. fabrieken
WAT ER IN OCTOBER
GESMOKKELD WERD
De vervolgcursus van Pater
Henrichs
/n verband met de plannen tot
tabak-accy never hooging
De St. Augustinusvereeniging sluit
zich aan bij de Federatie der
vier overige Bisdommen
De staking bij de
„Sphinx”
Een schryven van het Belgische
Episcopaat
Uitvaart en begrafenis te
Heemskerk
--
j
wijlen
een
En verder:
t
elders
Ten slotte:
L
alle bioscopen
f;
-!
or»
aanwezigen
Ja zelfs, toen de crisis In hevigheid toenam
en iedereen wist, dat zij niet een verschijnsel
van korten duur, van spoedig voorbygaanden
aard was, ook toen nog Is de Regeering voor
ingrijpende bezuinigingen teruggeschrokken.
Kort na de botsing tusschen een motor en een autobus op den Rtjksstraatweg in
Haarlem-Noord. De gewonden is men bezig te verzorgen. Hoe hevig de botsing is
geweest blijkt uit de vernieling van het motorrijwiel.
lat het
verga-
aan
8e-
ir, nu de
tr maate
Het negenjarige meisje H. A. van Tilburg is
Zaterdagavond te Rotterdam door een wagen
van lijn 13 overreden en gedood. Het ongeluk
had plaats In de Oranjeboomstraat.
in
ji*-
ons
„De
„De dag der republiek in Oostenrijk is een
onverwacht groot succes van de arbeiders
klasse op de regeering geworden. Niettegen
staande het verbod van de regeering en niet
tegenstaande het Vrijdagnacht afgekondig-
de standrecht, hebben meer dan een kwart
millioen arbeiders in Weenen een geweldige
demonstratie voor de republiek gehouden.
De regeering had de geheele stad in een
legerkamp herschapen. Alle stralen waren
door de politie afgezet en polttie-auto's met
machinegeweren raasden af en aan Dat al
les kon echter niet verhinderen, dat de de
monstratie geheel overeenkomstig de gegeven
aanwijzingen plaats had. Alle straten waren
gevuld met arbeiders, die tegen het verbod
van de regeering roo^e doeken droegen. Ook
de hulzen waren met roode vlaggen versierd.
Tijdens de demonstratie werden vele hon
derden luchtballons, waaraan een roode vlag
was gehecht, opgelaten die overal met den
kreet „vrijheid" en afkeurende uitro»pen aan
het adres van de regeering werden begroet.
Door dit gebrek der Regeering aan vasten
wil om te bezuinigen is het te verklaren, dat
sedert 1937 de begroetingen der gewone uit
gaven een regelmatige stijging hebben ver
toond.
In millloenen uitgedrukt waren de eindcijfers
der begroetingen in gewone uitgaven voor 1937:
559, 1938: 573. 1939: 598, 1930: 608, 1931: 606,
1933 588, 1933 573.
Met deze cijfers voor oogen, ben Ik wel
wat verwonderd over de bewering der Regee
ring op blz. 13 der Memorie van Antwoord,
dat zij door haar bezuinigingen In vroegere
jaren er in is geslaagd „de gewonen uitgaven
ongeveer op hetzelfde peil te handha
ven". Tusschen 1937 en 1930 ligt dan toch
maar een stijging van 50 millioen I
En tevens blijkt uit de genoemde cijfers,
dat wjj met de voor het begrootingsjaar 1933
voorgenomen bezuinigingen op een eindcijfer
komen, dat nog geen millioen lager is dan
dat van 1938 en 13 millioen hooger dan dat
van 1937.
De Regeering houde mij daarom ten goede,
dat ik aan haar beweerde vroegere bezuini
gingen niet veel beteekenis kan hechten.
Eind 1929 kondigde de crisis haar nadering
aan; de kwade tijd was gekomen!
De Staat ging dien tijd in zonder de noo-
dlge reserves achter de hand te hebben, reser
ves, die hadden moeten bestaan in lage belas
tingen, welke zonder gevaar voor ons econo
misch leven voor verhooging vatbaar waren.
Maar de belastingen waren reeds hoog en de
bedrijven leefden onder zwaren druk van so
ciale lasten en plichten.
Ik verlies niet uit bet oog, dat de tegen
woordige Minister van Financiën in de vorige
parlementaire periode het zijne heeft gedaan
om de belastingen eenlgermate te verlagen.
Doch dat is mogeljjk geworden doordat de in
komsten der schatkist ruim vloeiden; niet
door bezuiniging, want de Rijksultgaven na
men toe.
Daartegen is van liberale zijde voortdurend
gewaarschuwd; regelmatig is nu al ruim tien
jaren bij de behandeling der begroetingen door
de woordvoerders der liberale fractie op be
zuiniging op den Staatsdienst aangedrongen,
doch te vergeefs.
ratie wordt dan
29 stemmen.
Hierna volgde nog een bespreking van de
salarisactie en van de wetteiyke maatregelen
der regeering Inzake het onderwijs.
In verband met de heerschende onzekerheid
in verband met de plannen der Regeering tot
accijnsverhooging en de daaruit volgende stag
natie zullen, naar we vernemen, de K. V. W -
fabrieken te Roosendaal. Wernhout en Nispen
eerrtge weken worden stopgelegd.
deele niet bestaat ujt fhen- ï*2* stopzetting betreft alleen de sigaren
makers, ongeveer 450 man. Het overige perso-
'heel blijft aan het werk. In totaal zijn onge
veer 800 personen aan deze fabrieken werkzaam.
Hoelang de stopzetting zal duren, staat nog
niet vast, maar maximaal echter vier weken.
met een tekort. Thans mogen wy ons, geloof
ik gelnkkig prijzen, dat wfj In die Jaren heb
ben gehad een tronwen hoeder van de schat
kist, die weerstand heeft weten te bieden aan
den aandrang, die van alle zijden op hem werd
■itgeoefend, om de uitgaven van de Overheid
r”*"r alt te zetten. Indien wjj dat toen had
den gedaan dan zouden wij nu veel verder van
huis zijn dan op het oogenblik reeds het ge
val Is.
n de laatste dagen heeft de llnksche pers
In het bijzonder de N. R. Ct. nog al kri
tiek laten hooren, waarbij men zich wel eens
afvragen moest, op grond waarvan men- zich het
recht aanmatigde, een hoogen toon aan te slaan;
in het verleden toch is het met de liberale partij
als leidende kracht in ons staatkundig leven
zeker nlel zoo schitterend geweest, dat deze zich
thans al dat zedemeesteren over anderen zou
kunnen permltteeren.
We zullen niet uitweiden over de koersveran-
Ueringen van de partij in de Jaren 1918, toen
er gevaar dreigde, maar willen alleen maar
eens wijzen op het toch wel zeer groote verschil
in optreden van de fractieleiders in de Tweede
Kamer het vorige Jaar en nu.
Het vorige Jaar betoogde de heer Knottenbelt,
dat het vertrouwen in het kabinet volkomen ver
loren was. Van het flnantieel beleid deugde let
terlijk niets. In de handelingen van de Kamer
van 9 November lezen we:
tegen 10 stemmen;
uitgebracht.
Hierna werd het statuut In zijn geheel in
stemming gebracht, welke stenrfnmg hoofde-
Hjk geschiedde. Het voorstel voor ééne Fede-^
aangenomen met 113 tegen
De tijd van de fameuze overschotten, waar
over in deze Kamer zooveel te doen is ge
weest, Is blijkbaar voorgoed voorbij. Indertijd
toen het getij scheen te verloopen, in 1931,
heb ik mij de vraag veroorloofd of wij na de
seven vette Jaren want wjj hadden juist
uitgerekend, overschotten gehad In de jaren
1934 tot en met 1930 nu de zeven magere
jaren zouden krijgen. Het heeft er allen schijn
van. Het volgende jaar 1934 zal het
vierde jaar zijn, waarin de begrooting sluit
Gelijk met een enkel woord reeds werd be
richt, zal eind Maart van het volgend jaar de
Ned -Indische Radlo-Omroep-Maatschappy met
haar uitzendingen In Indië beginnen.
Zooals men weet, is aan de Nirom het uit
sluitend recht toegekend in Indië een omroep
bedrijf op commercieelen grondslag uit te oefe
nen. zoodat de situatie in onze overzeesche ge
westen sterk verschilt van die in het moeder
land. In Indië zal men een vergunning van
Overheidswege noodlg hebben voor het bezitten
van een ontvanginrlchtlng en deze vergunning
wordt slechts uitgereikt Indien vooraf tegen
betaling van een omroepbijdrage, een luister-
ove reen komst is gesloten met de Nirom. Even
als in vrijwel alle Europeesche landen ouiten
Nederland, zullen dus de luisteraars in Indië
verplicht zijn tot betaling van een vaste om
roepbijdrage, welke In een bepaalde verhouding
aan het Gouvernement en de Nirom ten goede
komt.
De Nirom heeft daaromtegen de verplichting
om aanvankelijk over Java en later over den
geheelen Archipel een goed hoorbaren omroep
te geven Nu Is dit laatste in een tropisch land
verre van eenvoudig uit technisch oogpunt,
maar door tallooze proefnemingen, waarbij kos
ten noch moeiten werden gespaard, hebben de
Nlrom-technici een bevredigend inzicht verkre
gen in de desbetreffende problemen.
Het Is de bedoeling door eenlge radiostations,
waarvan de voornaamste zijn of worden op
gericht te Batavia (Tandjong Priok), Bandoeng.
Semarang en Soerabaja de Nirom-programma's
uit te zenden, terwijl de sterke Archlpel-zender.
welke de stem van de Nirom door geheel Indië
zal doen weerklinken, eveneens te Priok komt.
Men is voornemens, geheel overeenkomstig liet
verlangen van de Regeering, in Indië een al-
Wjj struikelden gistermorgen over een hoe
veelheid slangen, draad en allerlei geheimzin
nige toestellen, toen wij de anders zoo gezellige
tuinzaal van „Brinkmann" te Haarlem binnen
traden, waar ZExc Minister Mr. T. J, Verschuur
eenlgeminuten voor de geluidsfilm zou spre
ken.
Er was een zestal lampen opgesteld van het
straallamp-formaat en er was ook een lezenaar,
terwijl aan een langen staaf daarboven 'n mi
crofoon bengelde.
Voorts waren alle gordijnen stijf gesloten en
was absolute rust voorgeschreven....
Toen wij kwamen, was de Minister er nog
niet, maar het dolce far niente duurde voor de
aanwezigen niet lang. Weldra trad de Minister
binnen, begeleid door den heer B. D. Ochse,
directeur van „Polygoon", die de opneming ver
zorgde.
Iedereen was onmiddeliyk druk in de weer,
om de opneming te regelen.
„Hoeveel tijd heb Ik?” vroeg de Minister.
„Slechts twee minuten!" was het antwoord
„Dan kan ik maar een klein stukje lezen,"
merkte de Minister glimlachend op
In overleg met den heer Ochse werd uitge-
Gistermorgen heeft de begrafenis plaats ge
had van het stoffelijk overschot van
kapelaan J. J. Houdljk te Heemskerk.
Zondagmorgen om kwart over 6 vond een
algemeene H. Communie plaats van de Jeugd-
en Sportvereeniglng, waarvrn de overledene di
recteur was. Des middags werd het stoffelijk
overschot door leden der St. Josephgezellenver-
eenlglng anult de pastorie naar de kerk ge
dragen, voorafgegaan en gevolgd door Jonge
Wachters met omfloerst vaandel. De jeugdver-
eenlglngen defileerden langs de baar en brach
ten op deze wijze hun ontslapen directeur den
laatsten groet. Vervolgens werd door hen af
wisselend de wacht betrokken, waarna om 7 uur
de metten werden gezongen. Tijdens deze
plechtigheid hadden vele geestelijken in het
priesterkoor plaats genomen, terwijl de kerk tot
in de uiterste hoeken gevuld was. Na afloop
dezer plechtigheden maakten zeer vele parochia
nen van de gelegenheid gebruik den overleden
priester een laatsten groet te brengen Den ge
heelen nacht door werd door leden van patro
naat en Joscph-geeeJten afwisselend wake ge
houden.
Gistermorgen onder de H.H. Missen naderden
wederom velen tot de H. Tafel. Om half 10 wer
den de lauden gezongen, waarna de plechtige
Requiemmis een aanvang nam. Ook nu was de
parochiekerk tot in de uiterste hoeken gevuld.
Op ’t priesterkoor hadden vele geestelijken plaats
genomen, waaronder de geestelijken uit de om
liggende parochiën, verschillende oud-kapelaans.
de Z. Eerw. heer Heydveld. oud-pastoor der
parochie de WelEerw. heer H. Duivenvoorde.
kaj?elaan te Berkel. zoon der parochie, de bur
gemeester en secretaris der gemeente Heems
kerk.
De plechtige Requiemmis werd opgedragen
door den Hoog Eerv. heer J. M. Lucassen, de
ken van Beverwijk, geassisteci door den Wel
Eerw. heer Verhoekx, oud-kapelaan der pa
rochie, als diaken en den WelEerw heer P. Per-
quin kapelaan de. parochie, als subdiaken, ter
wijl de WelEerw. heer M. C. de Ruyter uit
Naaldwijk als cerer.iontarius fungeerde.
De lijkrede werd gehouden door den Z. Eerw.
heer J. P. J. Paullssen. pastoor der parochie.
Na afloop der plechtigheden verrichtte de
Z. Eerw. heer Paullssen de absoute, met dezelfde
assistentie als bij de H. Mis.
Vervolgens had de teraardebestelling plaats.
Voorafgegaan door Jonge Wachters trok de
stoet naar Let kerkhof. De kist werd gedragen
door leden van de 8t. Jr ephgezellenvereenlglng.
Bij den stoet hadden zich aangesloten verschil-
lene deputaties met omfloerste vaandels en
leden van jeujfdvereenlglngen. De beaardings-
plechtlght den werden eveneens door pastoor
Paullssen verricht.
Zooals wel eenlgermate te voorzien was door
den ongewoon grooten toeloop bij de conferen
ties van Pater Henrichs voor niet-Katholieken,
in Amsterdam, Den Haag, Leiden en Rotterdam,
zullen ook de aan deze conferenties aansluitende
„vervolgcursussen" door een aantal deelnemers
en deelneemsters worden bezocht, hetwelk dat
van vorige jaren vérre overtreft. De geestelijke
bezinning Hikt wel zeer groot te zijn in dezen
angstigen tijd. Volgens de cijfers der comité s in
de bovengenoemde vier plaatsen gaven er zich
vóór vjjf Jaar in het geheel op voor den vervolg
cursus (1928) 157; in 1929 187; In 1930 196; in
1931 206; In 1932 218; en nu in 1933 341. Gemid
deld gaat 50 tot 60 pCt. van den „vervolgcursus"
over tot de Roomsche Kerk. Den Haag staat
dit Jaar bovenaan met 86 dames en heeren. dan
volgt Amsterdam met 74. Ongtwjjfeld zullen de
broeders en zusters in het geloof den wensch
der comité's tegemoet komen, dat er veel gebe
den worde, opdat Gods genade steeds op dit
grootsch blnnenlandsch missiewerk blijve rus
ten. 44
Het Belgische Episcopaat heeft het volgende
schrijven gericht tot Geestelijkheid en geloo. i
vigen: 1
„De Belgische bisschoppen, .overwegende dat
sedert enkele maanden op verschillende plaat
sen zekere zoogenaamde verschijningen met
mondelinge mededeelingen door de publieke
faam tian de H. Maagd worden toegeschreven,
meenen, dat het hun plicht is, volgende punten 1
voor te houden, opdat een leder wete wat in 1
dezen de gedachte is van de kerkelijke over- 1
heden
I. gezegde verschijningen, visioenen, aanspra-
ken of openbaringen, welke ook. en waar ook
gebeurd, mogen tot nog toe geenszins beschouwd
worden, alsof zij rechtstreeks of onrechtstreeks j
door de kerkelijke overheid zouden goedgekeurd
of aanbevolen zijn als echt en waar.
II Daarom moeten de geestelijken nog slechts
de regels van voorzichtigheid nakomen en de i
geloovlgen voorhouden de regels, die de Kerk
zelf nakomt; waarom overal bevolen is. het bo- i
vennatuurlijk karakter dezer raken, al heeten i
ze ook wonderlijk, te bevestigen voor en aleer
de bovennatuurlijkheid dezer bewezen zij.
III. Zonder de toelating van hun blsschop zul-
len de priesters geen bedevaart van geloovlgen
naar bedoelde plaatsen mogen Inrichten, noch
vergezellen. j
IV. Wat over de feiten is geschréven en ge- i
publlceerd geworden, ook ai werd het aan de i
kerkelijke censuur onderworpen geeft alleen de i
persoonlijke gedachte weer Van den schrijver
Hieromtrent is te bemerken, dat. volgens het
canonieke recht, nummer 1385. paragrafen 1 1
en 2. alle geschriften over soortgelijk*- wonder-
Hjke zaken, hetzij boeken of vlugschriften, of
ook artikelen in dagbladen, zonder kerkeljjke
censuur niet mogen worden gepubliceerd, ver-
mits het klaarblijkelijk z|jn ..geschriften", waar
in iets wordt behandeld dat den godsdienst of
de zede bijzonder aangaat."
Bijgevolg dienen voortaan boeken en vlug
schriften, die over deze zaken ex professo han-
delen, als verboden te worden aangezien, indien
zij niet uitdrukkelijk het kerkel|jke „Imprima-
tur” verkregen hebben. Hetzelfde geldt voor de -
beeldjes en voor de prentjes met gebeden.
Daar het oordeel over deze feiten geheel niet
aan de publieke meening is het te wenschen, dat
zij. die iets bijzonders weten hleroi.-.trent, dit
aan de kerkelijke overheid mededeelen. alvorens
het bij geschrift onder het volk te verspreiden."
•w—e uitslag van de meest simplistische ver-
I 1 kiezingen, welke er ooit in Duitschland
en elders gehouden werden, is voor
de bladen der Arbeiderspers een gereede aan
leiding om weer eens te demonstreeren met
de onvrijhid. welke er in het nieuwe Duitsch-
land heerscht en waarvan vooral de socialis
ten het slachtoffer zijn geworden.
Nou ja! Men kan niet ontkennen, dat er
geen openlijke terreur bestond. men kan
niet ontkennen, dat de stemming toch eigen-
iyk geheim was; om echter het een en ander
te kunnen afdingen op het in leder geval ver
bluffende resultaat van ruim 93 pCt. pro-Nazl-
stemmen wordt erop gewezen, dat ondanks het
geheim der stemming deangst heel groot
was: men kan nooit weten! misschien hadden
de Nazi's wel een geheim Instrumentje in de
stembussen aangebracht, waardoor men later
precies zou kunnen zien, hoe kiezer of kieseres
nummero zooveel gestemd had!!
De heeren zullen aan dergeiyke ultvluchtjes
zelf wel geen al te groote waarde toekennen,
de stemming was geheim; wie „neen" wilde
stemmen heeft daartoe zonder doodgeslagen
te worden gelegenheid gehad, getuigen de
enkele millloenen, die de daad gesteld hebben.
Het geschrijf 'over de onvrijheid in Duitsch
land schynt ons dan ook juist vandaag niet
byzonder ad rem.
Maar overigens de roode pers kan duizen
den andere feiten aangrypen om zulks te be
wijzen overigens is het in Duitschland radi
caal gedaan met de sociaal-democratische vrij
heid.
Dat weten wy uit eigen aanschouwing; dat
wordt trouwens ook door niemand ontkend.
Maar nu mogen de heeren eens even in zich
zelf keeren en zich éfvragen. hoe dat zoo ge
komen is
Het antwoordt daarop vindt men in hetzelfde
nummer van de roode bladen, waarin naar aan
leiding van de Duitsche verkiezingen zooveel
over de onvryheid in het Derde Rijk te doen is.
Men krygt er vlak onder het klachtenre
laas een smakelyk verhaal te genieten van
wat die dappere en leuke soclaal-democraten
in Qostenryk. en vooral in Weenen. tegen Dol-
fuss hebben uitgespookt
Fyn! De Ooatenryksche regeering ha-1 op 12
November, uit vrees voor onlusten, alle op
tochten verboden, maar ondanks T verbod en
ondanks het Vrydag afgekondlgde standrecht
hebben toch maar een kwart millioen arbeideis
in de straten van Weenen gedemonstreerd'
De roode redactie gnuift erven:
zocht, welk klein gedeelte van de rede het best
gelezen zou kunnen worden, en het werd iets,
zooals de heer Ochse zei. dat een algemeen,
maar toch vertrouweluk karakter droeg.
„Jawel", aldus de Minister, „U hebt het ver
trouwen nog nooit zoo mooi gevonden, maar t
is de vraag, of anderen dat ook zoo mooi vin
den."
Toen kreeg de Minister allerlei technische
raadgevingen en de opneming kon beginnen: de
Minister bleek fotogénique te zyn. De proef-
opneming begon.
Met indrukwekkende stem las de Minister
voor (onderwyi de gloeiende hitte der lampen
hem onbarmhartig op het gelaat brandde): ..De
vorige crisis hebben een storm ontketend, maar
deze crisis is een orkaan.... Juist ben dien or
kaan weerklonk „Stop", wan*.Kunt U niet wat
luider spreken?" vroeg de heer Ochse, die
nauwlettend toekeek en lu'sterde.
Het kon inderdaad en de Minister gaat ver
der: „Overal heerscht ellende en nood, zoodat
het beeld, waarvoor de regeering zich ziet ge
steld.
„zyn de heeren klaar?” vroeg de heer Ochse
den zwoegenden operateurs. De proefopneming
bleek goed verloopen te zyn en aldra klonk dan
het wachtwoord: .Alles stil?"
Alles werd stil, maar.... alles was nog niet
klaar. Een filmtoestel bleek voor de eer te be
danken en moest In orde gemaakt worden.
De Minister kortte den wachttijd in met een
gesprek over de technische byzonderheden. „t
Leek wel een hoogtezon”, zelde hy. doelende op
de h'tte der lampen.
„Het is een hoogtezonnetje," antwoordde de
directeur van „Polygoon".
Onder zeer groote belangstelling heeft
Zondagmiddag in den Foyer der Stadsgehoor
zaal te Leiden een buitengewone algemeene
vergadering plaats gehad van de 8t. Augusti-
nusvereeniging van byzondere onderwyzers en
onderwijzeressen in het Bisdom Haarlem.
Deze vergadering was belegd ter behande-
Speurt men de onverholen vreugde over het
illegale gedoe der Oostenryksche socialisten?
't Is deze mentaliteit, welke de massa op
voedt tot de excessen, als gevolg waarvan de
vryheld tot.... onvryheid wordt!
Menschen die van hun vryheid geen belioor-
iyk gebruik kunnen maken, ja, die zelfu tot
overtreding en bandeloosheid overgaan met
kwajongensachtige voldoening. zulke men
schen moeten wel evenals in Duitschland
in boeien geslagen worden, hun moet wel
alle vryheid ontnomen hebben.
Zy hebben het gericht over zichzelf afgeroe
pen.
ling van de concept-statuten. op welke de Sint
Augustinusvereenlging zou moeten besluiten tof
aansluiting aan de Federatie der overige vier
bisdommen.
Tot nu toe was deze aansluiting tot één alge
meene federatie gestrand op den wensch der
zuidelyke vereenlgingen. die geen wetgevende
maar een adviseerende federatle-vergaderlng
wenschten.
Hiervoor was nu een tusschenweg gevonden,
die in de te behandelen concept-statuten was
neergelegd en dus zou nu de algemeene ver
gadering over al of nlet-aanneming dezer sta
tuten, met als gevolg over de al of nlet-aan-
slultlng by de overige bisdommen moeten be
slissen.
De voorzitter, de heer Vreeburg, merkte daar-
by op, dat de vergadering werd gesteld voor
een der belangrykste beslissingen uit de laat
ste 13 Jaren; een beslissing, die van de leden
vraagt het laten domlneeren van het verstand
en het uitschakelen van het gevoel; een be
slissing. welke haar stempel zal drukken op de
positie der Haarlemsche D.V. in een eenlgs-
zlns lange toekomstige periode; een beslissing,
waarvan zal afhangen of Haarlem al dan niet
geïsoleerd zal staan ten opzichte der overige
diocesane onderwyzers-organisaties; een be
slissing tenslotte, die. hoe ze ook ultvalle, door
het hoofdbestuur zal worden aanvaard.
Spr. ging dan de geschiedenis na der tot
standkoming der federatie, waarvan hy de ver
schillende phasen behandelde met nu de eind
beslissing. waarvoor de vergadering stond.
Vervolgens vestigde spr. de aandacht op een
werk, dat de D.V., en naast en met haar alle
onderwyzersorganlsatles in Nederland onder
nomen hebben, nj. de zorg voor de werklooee
collega'a wy staan hier, aldus spr„ voor een
probleem; door het ontbreken van saneerings-
maatregelen by de onderwyzersopleiding en de
wetteiyke beperkingsmaatregelen van de regee
ring in den vorm van verhoogde leerllngen-
schaal en verhooging van den toelatlngsleef-
tyd der kinderen tot de school, is er een aan
groeiend surplus van onderwyzers. als er nooit
voorheen was. De toekomst van weldra duizen
den jonge menschen is somber. Duitschland
heeft jarenlang zyn „Junglehrernot" gehad, by
ons is ze er nu.
Collegialiteit en naastenliefde dwingen tot
krachtige, daadwerkeiyke hulp, zoolang de re
geering zich afzydig houdt. Spr. wyst dan met
genoegen op de diocesane commissie, die zoo
krachtig het probleem aanvat door een enquête
Inzake den omvang van het vraagstuk, door
het zich verschaften van gegevens over de
diepte van het probleem, door het openen van
de mogeiykheid van financieelen steun aan
hen, die zulks het meest noodlg hebben.
Naast een woord van dank voor den arbeid
der commissie, doet spr. een beroep op allen
om hun katholiek solidariteitsgevoel te laten
spreken in het brengen van geldelyke offers
en. zoo mogeiyk, anderszins.
Dan vervolgt spr.: De ernst der tyden wordt
wel sterk gedemonstreerd door het verbod der
regeering om zich van actie tegen haar te ont
houden. De taak der regeering is zwaa
crisis doorvreet tot in de wortelen Sz
schappij. Zelfbeperking in uitingen wc*
door geboden. Maar het gevaar dreigt,
grondwettig recht van vereenlging en
dering tot een aanfluiting wordt. Waakzaam
heid naar alle zyden is hier op haar plaats.
Moge de regeering daarvan allereerst blijk ge
ven als mannen met een bekroihpen gees te-
lyken horizon als dominee Kersten het katho
lieke volksdeel hoonen.
Op dergeiyke onruststokers is eerder dan op
ons, aldus spr het besluit van den Minister
raad van toepassing.
Tenslotte wyst spr. op de geldelyke offers,
welke thans weer geëischt worden. Ook wy, zegt
spr., moeten voor 15.5 millioen gulden aandee-
len nemen in het begrootingstekort. Het gaat
in stygeilde lyn en in snel tempo: Maart 1932,
Januari 1933, Januari 1934. Omdat wy een tal-
ryk gezin zyn. hebben wtf in de goede jaren
ons té matig deel gehad. Nu mogen wy broe-
deriyk meedeelen met de groepen, die ons in
een betere salarieerlng voor waren. By de op-
waartsche conjunctuur kwamen wy mylen ach
teraan; by deze dalende conjunctuur hebben
wy den afstand ingehaald. Intusschen is het
overleg gaande. De regeering schynt weex groote
plannen te hebben, die evenwel het groote ge
zin steeds nader brengen in den toestand van
den citroen, die het uitknypingsproces door
maakt. 5f£de door de verhooging van allerlei
indirecte belastingen.
De fout ligt hier ten deele by het Overleg,
dat in grooten
schen, die het groote gezin als de kern van ÜFrr
staat beschouwen. Door deze constellatie zyn
we nog ver van de Idee, welke aan den chris-
teljjken staat ten grondslag moet strekken.
Zoolang alle betrokkenen by het overleg niet
ten volle daaraan kunnen deelnemen, zoolang
zal het eenlge zoete in dezen bitteren salaris-
stryd zyn, dat de loon prestatie-theorie min of
meer veilig uit den stryd te voorschijn komt.
Spr. wekte tenslotte op tot optimisme én tot
actie voor hernieuwing der maatschappy op de
grondslagen der pauselyke zendbrieven, waar
na hy de vergadering geopend verklaarde.
Hierna volgde behandeling der concept-sta
tuten. Ben groot aantal sprekers gaf zich op
voor de algemeene beschouwingen.
Na uitvoerige discussie werd het voorstel in
stemming gebracht en aan^enofrien met 116
14 stemmen waren blanco
Intusschen waren de operateurs druk in de
weer de onwillige machine te verbeteren. „Maar
rustig aan. dan breekt het lijntje niet," aldus
Polygoon's directeur.
Eindelyk was alles in orde en Minister Ver
schuur kon voor de echte opname gaan spre
ken.
Hy citeerde een passage van zyn rede, welke
hy de vorige week voor de radio uitsprak. Hy
wees op de gevolgen van de crisis voor de be
volking. die zoo zwaar onder deze crisis lydt,
maar door de crisis zou de volkseenheid hechter
gesmeed kunnen worden. Ook sprak de Minister
over den nood der boeren In het Oosten des
lands en van de landarbeiders, van wie de Mi
nister hoorde spreken, dat er by zyn. die f 9.
loon verdienen, ook van de tienduizenden, die
slechts gedeeltelyk werk hebben en de behoef
ten der talryken, die in het geheel niet kunnen
werken. Tenslotte gaf de Minister uiting
de smart, die hy gevoelt, „telkens als ik
noodzaakt ben het leed van alle groepen der be-
volk'ng te peilen.”
.Slop." zei de heer Ochse, „de twee minuten
zijn om."
„Zoo, dat was een geheel," merkte Minister
Verschuur op. doelende op hetgeen hy zoo Juist
had voorgelezen.
„Inderdaad, het was een mooi geheel,”
derschreef de heer Ochse en alle
beaamden dit ten volle.
De Minister keek dan de kleine ruimte eens
rond. Hy zag de hardwerkende filmoperateurs
en hun „vulpen" en vroeg:
„Zijn nu al die menschen noodlg?"
..Niet allen", aldus de heer Ochse. „Eén moe
ten we uitzonderen en wel den verslaggever van
de „Vereenlgde Katholieke Pers".
Deze moest uit zyn schuilhoek te voorschijn
komen en werd aan den Minister voorgesteld.
De Minister gaf nog zyn bewondering te ken
nen voor het technisch werk.
A.s. Vrydag zal In nagenoeg
van ons land een nu aan duizenden bekende
stem door den reusachtigen luidspreker op het
witte doek klinken en /ie duidelyke roep van
„Hier Holland. Polygoon Haarlem" de opne
ming van Minister Verschuur voor da spreken
de film van „Polygoon" aankondigen.
Zondagmiddag kwart over zes is de achttien
jarige J. v. E. te Zeist, die zich naar de kerk
In de Rozenstraat zou begeven, door een auto
«verreden en gedood. Vlug werd nog geesteiyke
hulp ontboden Het slachtoffer schynt echter
Ba enkele oogenblijcken reeds te zijn overleden
De auto werd bestuurd door mr. V„ een
®aagsch advocaat, die dronken achter hét stuur
Mt, en met zyn wagen, volgens getuigen, zoo
langs den weg slingerde, dat het te verwon
deren is, dat er niet meer slachtoffers gevallen
*yn.
De wagen werd in beslag genomen.
De dronken bestuurder is in arrest gesteld.
gemeenen omroep te geven. De wenschen van
het luisterend publiek zullen zooveel mogeiyk
worden bevredigd en daarotfi zal aan de pro
gramma’s de uiterste zorg besteed worden. Ont
spanning brengt de Nirom en nuttige voorlich
ting en wel in de vele en velerlei vormen, waar
in zoowel vermaak als leering tegenwoordig
millloenen menschen over den omroep bereiken.
De heer Bezemer. Indisch bestuursambtenaar,
die met verlof hier te lande vertoeft en onlangs
benoemd werd als algemeen omroepleider voor
de Nirom. maakt in verband met dit alles op
het oogenblik studie van de omroeppractyk in
Nederland en Europa.
By de samenstelling der programma’s wordt,
zooals wel vanzelf spreekt, ook de noodlge aan
dacht besteed aan de stem uit het moederland
er is hiertoe een regeling met de Phohi getrof
fen, volgens welke de Nirom voor heruitzending
over de Phohl-programma's kan beschikken.
Tevens ligt het in de bedoeling belangwekken
de gedeelten van de programma’s der andere
Europa-zenders. die met hun korte golf Indië
bereiken, te relayeeren.
De programma's van de Nirom, van de Phohi
en van vele buitenlandsche stations zulieti met
toelichtenden tekst worden opgenomen in het
uit te geven luisterblad de Nirombode.
In zekeren zin een noviteit is. dat in de door
de Indische Regeering verleende concessie pan
de Nirom het exclusief recht is toegestaan re-
clame-omroep uit te zenden.
Zooals bekend is, wordt de directie van de
Nirom gevoerd door de Ned. Telegraaf-Mlj.
Radlo-Holland” N V. en de N. V. Handels-
vennootschap voorheen Malntz tz Co. en zetelt
zy te Amsterdam, Keizersgracht 562.
In de maand October hebben de grens- en
douanebeambten van het grensdistrict Dussel
dorf. by aanhoudingen van smokkelaars de
volgende waren in beslag genomen:
3300 sigaretten, 5000 boekjes sigarettenpa
pier. 1500 K G. tabak. 500 K G. koffie,'350 K.G.
graan. 200 K.G. meelproducten. 1300 eieren en
600 K. G. verschillende waren.
Verder werden nog 76 fietsen en 8 vracht
auto's in beslag genomen, die voor het vervoe
ren van smokkelwaar gebruikt werden
In het geheel hadden de beambten van ge
noemd district in de efgeloopen maand 12 ge
vallen van smokkelen ontdekt.
We zullen nu maar stilzwygend het feit voor-
bygaan. dat, als de regeering met bezulnigings-
voorstellei) kwam by onderwijs en rechteriyke
organisatie, het juist de liberalen, de stryders
voor bezuiniging waren dietegenstemden.
Het lykt ons beter thans alleen maar even
aandacht te vragen voor de verklaringen van
den nieuwen fractieleider den heer Blerema op
Woensdag 8 November jl.
In de Handelingen lezen we als Inleiding tot
^heeren Bierema’s rede, dat de toestand van
’s lands financiën uitermate zorgeiyk is:
We hebben ann deze huldebetuiging eigenlyk
niets toe te voegen. "Dat is wat anders dan op
legging van vertrouwen, of het verwyt van ge
brek aan vasten wil. Minister de Geer die van
Maart 192S tot Juli 1933 de portefeuille van fi
nanciën getorst heeft, kan tevreden zyn met dit
eerherstel. Hy kon opmerken dat het verkeeren
kan in de politiek!
Intusschen vragen wy ons af wat er toch voor
kracht kan uitgaan van een party die het eene
jaar precies het tegengestelde beweert van wat
zy het voorgaande jaar beweerde, en toch nog
den Indruk wil vestigen, dat zy het weet en de
aangewezene is om anderen in den lande de les
te lezen.
Van de zyde van den modernen bond van
opzlchthoudend personeel deelt men „Het Volk'
mede, dat de directie van „De Sphinx” alle
werkmeester voor Maandagmorgen opgeroepen
heeft om te komen werken, zy die dit wen
schen, konden van polltiegeleide verzekerd zyn.
Allen hebben geweigerd, zich door de politie te
laten begeleiden.
De wachtmeesters Sullot en Paulussen hebben
Zaterdag een ontslagbrief ontvangen, aangezien
zy een werk van hun stakende kameraden niet
wilden opnemen. Sullot is reeds 33 jaar aan „De
Sphinx” verbonden, terwyi het sociaal-democra
tische raadslid J. Paulussen reeds 41 jaar op
„D, Sphinx" werkzaam is. Zesentwintig jaar
had hy mede het beheer over het invalidtteits-
en ouderdomsfonds. Sinds 1928 was hy na een
ernstige ziekte tot meester bevorderd.
De directie van de arbeidsbeurs deelde
mede, dat zy iedere bemiddeling ’aan
Sphinx" heeft stopgezet. Dit geldt zoowel voor
stakers als voor werkgevers.
De brief van de vakbonden, over het uit
breken van het conflict, is aan alle bevoegde in
stanties doorgezonden.
De directie was van een pogen om
personeel te „werven" niets bekend.
