Mogelijkheden in het Noorden
z
Groningen en de afsluitdijk
BESTUURSWISSELINGEN
STOOMVAARTLIJNEN
POLDER HEER HUGOWAARD
BI
DE DRUIVENTEELT
VEILING-OVERZICHT
BILJARTEN
-
EEN NIET TOEGELATEN
CANDIDAAT
WIJZIGING CRISIS-
INVOERWET
L
loc
AL
W
WOENSDAG 15 NOVEMBER
WAPEN STILST ANDSD AG TE PARIJS
te
gemaal
welke
Friesland
met tarwe
Groningen
de
te
van
werd
flo-
beslissing
een
we
een
on
Bi
Bi
(Nadruk verboden)
Bi
Wedstrijden in Alkmaar
Academische examens
Al
De Uitbreiding in het Westland
Langendijk
Bi
V
aa
V.
De vijftiende herdenking van den wapenstilstand werd te Parijs met groote
plechtigheid gevierd. Hierboven het prachtig met bloemen versierde graf van
den Onbeken den Soldaat
1927
1928
1929
1930
1931
14.289
13.457
8.265
14.040
21.869
2453
2.091
505
1.806
2.635
der
van
lucose
;erijen
naar
LEIDEN. Geslaagd; Doet. ex. geneeskunde,
de heeren C. L. Bornhaupt en W. Hogervorst.
125
54
135
120
125
45
125
106
125
114
HA
51
34
13
15
25
11
15
10
18
13
in
De
B.
8
8
23
33
32
32
39
39
48
48
Gem.
1552
6.70
550
525
5.80
221
330
3.70
231
230
He
w
Ad
15
wi
da
bi
zen, nJ. van 54 cent per K.G. in 1930 tot slechts
26 cent per K.G. in dit jaar.
De daling bedraagt dus meer dan de helft.
Vooral »n October van dit jaar was de drui-
venstroom enorm groot, en het was dan ook
niet te verwonderen dat een prijsdaling in
trad.
HOLLAND-WEST-AFRIKA LIJN
IJ STROOM. uitreis, pasa. 13 Nov. Flnlsterre.
MIJ. OCEAAN
MELAMPU8. 13 Nov. van Belawan n. Batavia.
POLYPHEMUS. 13 Nov. va nHamburg te Bre
men.
N. A Venneker
Jb. Ruis
D. Liefting
J. Booi
Jb. Mors
Jb. Tol
J. Mors
J. Bus
KI. Rol
E. Ket
1
vai
he
bn
gei
nii
1
An
dai
rer
in
vei
Hjk
pol
gei
het
Br<
gel
en
I
ricl
vai
En
ta:
M
rij
tO(
UB
pa
hu
M
Br
G1
be
Br
N
B.
be
hl
Tl
aa
B>
W
P'
nie
voc
ma
hoe
het
gij
ze.
het
ree
Bei
for
2 U
wapen-
dezen
H.
be
’y»
als
18
V“
wi;
voi
B:
z<*
ve;
m<
ril
aa
In de R.K. Ver. voor Meisjes
bescherming in Den Haag
De dokter zei, dat mijn
wond zeelucht noodig had.
Nou, en wat heb je toen ge
daan?
Ik heb een haring aan fie ven
tilator gehouden.
Berliner Illustratie.
In de vergadering van gisteren
werd het gemaal nog eens
ter sprake gebracht
boles en voor
voorsprong van
van De Drie Ruiten. Het groepsmoyenne was
voor De Drie Ruiten 3222 en voor De Drier-
De heer Poland in actie
Gistermiddag vergaderden- de Heemraden en
de Hoofdingeland van den polder Heer Hugo-
waard, onder voorzitterschap van den Dijk
graaf. den heer Wiebe van Slooten, in het Pol
derhuis te Oudorp
Nadat de voorzitter de vergadering ruim
een half uur over tijd had geopend, werden
de notulen voorgelezen en onveranderd vast
gesteld.
Aan de orde waren hierna de Ingekomen stuk
ken. welke dit keer bestonden uit twee rap
porten over de beide nieuwe motoren in het
poldergemaal-
Deze rapporten waren van Professor Thie
rens en den directeur van den Provincialen
Waterstaat, die daarin de resultaten van de
gehouden meting en proeven mededeelden. De
resultaten waren zonder ultzohdering zeer gun
stig voor het nieuwe gemaal
De heer de Boer vroeg naar een gerucht, als
zouden de motoren, toen zij op een toerental
van ongeveer 350 liepen, warm geloopen zijn.
De voorzitter deelde mede, dat hem daarvan
niets bekend was Evenwel zal het gerucht on
der de oogen worden gezien en een onderzoek
ingesteld.
De heer Kostelijk had den Indruk gekregen,
dat in de waterperiode. een veertien dagen
geleden, het water slechts langzaam werd kwijt
geraakt.
De heer K. van Langen antwoordde hierop,
dat er toen overmatig veel water was gevallen.
Dezer dagen heeft te Dordrecht de candl-
daatstelling plaats gehad voor de Kamer van
Koophandel aldaar. Daarbij was een lijst in-
gedlend met de bedoeling voor de afdeeling
Kleinbedrijf candidaat te stellen C. N. Vreke.
Aangezien het hoofdstembureau uit de stukken
niet kon blijken, voor welke afdeeling deze
candidaatste'Jing plaats had, concludeerde het
tot ongeldigheid dezer lijst.
De indienaar daarvan kwam van deze be
slissing in beroep bij Ged. Staten van Zuid-
Holland, -jle voor de eerste maal een dergelijke
kwestie te behandelen kregen. De appellant was
niet verschenen. De voorzitter van het hoofd
stembureau was vertegenwoordigd door mr. G.
J. Oostveen, lid van het Bureau, die uiteenzette
dat uit de stukken ten eenenmale niets bleek
voor welke afdeeling de candldaatstelling plaats
had, zoodat aan het Reglement de hand ge
houden moest worden en de lijst ongeldig ver
klaard. Rapporteur was de heer v. Boeyen, die
er op wees, dat art 24 van het Reglement voor
de Kamers van Koophandel twee gevallen
noemt, waarbij de candidaat niet toegelaten
kan worden. In de eerste plaats is dit het ge
val, wanneer hij niet voldoet aan alle eischen
en in de tweede plaats wanneer het formulier
niet door vijftien stemgerechtigden is onder-
teekend. Hij vroeg, welke grond er daarnevens
nog zou zijn om de lijst ongeldig te verklaren
en of de Indienaar gelegenheid heeft gehad dit
administratief verzuim te herstellen.
Mr. Oostveen antwoordde, dat het door den
heer van Boeyen genoemde eerste geval hier
aanwezig werd geacht. Het herstellen van een
fout heeft z 1. meer betrekking op vereenlglngs-
en niet op individueel kiesrecht.
Ged. Staten zullen spoedig
nemen.
Met de gele kool was hetallertreurigst ge
steld. Verreweg het grootste gedeelte blijkt on
verkoopbaar te zijn, terwijl maar heel weinig
door den handel wordt afgenomen tegen den
minimumprijs van f 1.per 100 kg. Roode kool,
de mooiste kleine sorteer ng kan nog wel eens
bij uitsondering t 1.60 tot f 1.80 opbrengen,
maar dat zijn dan ook de allerhoogste prijzen
Te Noordscharwoude rezen ze de laatste dagen
nog tot aan f 120 8 f 2.—. Ook deze koolsoort,
waaronder partijen mooie winterkool. gaan
voor de koelen, want de aanvoeren overtref
fen de vraag met een flink kwantum. Groote
roode kool noteerde de afgeloopen week, voor
zoover verkocht, f 1.per 100 kg., middel
soort f 120 tot f 1.40. Van export bemerkt
men heel weinig. Aan het spoorterrein is het
bijzonder stil.
Witte kool voor zuurkool begint iets te mln-
XT* de „mogelijkheden van den af-
slultdijk” overwogen te hebben voor
het veeteeltgewest Friesland, willen
wij ook nog eenige beschouwing wijden aan
de economische structuur van Groningen
en den Invloed dien de nieuwe verkeersweg
daarop kan uitoefenen. Vanzelfsprekend is
deze altijd geringer dan die ten aanzien
van Friesland, daar de route over den dijk
slechts in aanmerking komt voor het ver
keer met Noord-Holland, en deze verbinding
met Amsterdam b.v. al niet veel korter
meer is dan die via Amersfoort en Hilver
sum.
JAVA-NEW-YOBK UJN
LAERTES. IS Nov. van Penang ta New-Tork.
MYRMIDON. 13 Nov van Java to Halifax.
ADRASTU8. 11 Nov. van Boston n. New-York.
HOLLAND-O. AZIE LUN
OUDERKERK, thuisreis. 13 Nov. to Colombo.
sprong 1823. Dit is voor de biljart vereenlginf
De Drie Ruiten een mooie praestatie. De wed-
strijd had een mooi verloop.
R.K. Tooneelbond in
W est-F ries land
In Hotel „Buiteman” te Westwoud hield de
R.K. Tooneelbond van West-Friesland een al-
gemeene vergadering onder voorzitterschap van
den heer W. Vjjn uit Medemblik. Naar aan
leiding van de gevoerde actie, deelde de voor
zitter mede, dat de tooneelvereeniging uit On
derdak en die van Zwaagdijk (West) tot den
Bond zijn toegetreden. Het aantal aangesloten
vereenigingen bedraagt thans 15.
Op voorstel van het bestuur vond uitbrei
ding van het bestuur plaats. De afdeeling Nib-
bixwoud en Venhuizen zullen ieder een afge
vaardigde aanwijzen. De vergadering betuigde
baar instemming met de plannen van het be
stuur om een Geestelijken Adviseur aan te vra
gen. Na tal van interne zaken te hebben be
handeld sloot de voorzitter met een propagan
distisch woord de vergadering.
KON. PAKETV. MIJ.
BARENT8Z IS Nov. van Manilla te Kaapstad.
VAN SPILBERGEN, 11 Nov. van Mombaaaa naar
Batavia.
NIEUW HOLLAND. 11 Nov. van Melbourne te
Singapore.
LE MAIRE. 11 Nov. van Batavia n. Mauritius
JAVA-CHINA-JAPAN LIJN
TJISADANE. 13 Nov. van Shanghae te Hong
kong.
Men bericht ons. dat gezondheidsredenen
mevrouw M. de Voort-Stuyver genoodzaakt
hebben, zich terug te trekken als Presidente
der Ned. R.K. Centrale Vereenlglng tot Be
scherming van Meisjes, afd. 's Gravenhage.
Op 1 October 1933 is nu benoemd tot Pre
sidente dezer vereenlglng. mej. Josine Krul.
Bezuldechout 205. terwijl mevrouw J. Klijnen-
Philippona. de Carpentierstraat 141. benoemd
is tot Vice-Presidente.
Mevrouw M. de Voort-Stuyver heeft thans
de functie van 2e secretaresse der vereenlglng
op zich genomen.
In totaal dus voor de Driesprong 439 caram-
De Drie Ruiten 625. Dus een
186 Caramboles In het voordeel
De Drie Ruiten. Het groepsmoyenne
Gisterenavond had bij den heer Venneker
alhier, de retumwedstrljd plaats tusscher, de
stand met 106 caramboles, is het voor De Drie
Ruiten. De lauwerkrans werd eigendom vah
De Drie Ruiten.
Daar deze beginnen moesten met een achter
stand van 106 carmboles, is het voor De Drie
Ruiten een heele prestatie. De uitslag luidt als
volgt.
trotsche ,,Van volk tot volk zullen wij spre
ken" was de laatste hoop, die Erzberger mee
nam, toen hU zich op dien somberen November
dag op reis begaf naar Compiègne, om van
maarschalk Foch voorwaarden voor een
wapenstilstand te vernemen. Het zou belang
een ijdele hoop blijken te zijn.
In twee auto’s begeeft Duitschlands
stilstandsde legatie zich op weg voor
zwaarsten tocht. Een eindelooze tocht. Door
de ongeschonden etappe, honderden kilometers
steeds nader naar bet nog altijd brullend*
monster de vuurlinie. Telkens duidelijker
worden de teekenen, dat men het doel begint
te naderen. Reeds passeert men dorpen, die
door de bevolking zijn ontruimd. De plaats der
oorspronkelijke bewoners Is ingenomen door
reserve-afdeelingen, oude landstorm- en land-
weerlichtlngen, piepjonge recruten kersvench
van de schoolbanken. Want Duitschlands beste
mannenkracht is sinds lang verbruikt, opge
slokt door den Moloch, die in vier jaar oorlog
de volkskracht verslond.
Nader, steeds nader. Nu heeft men reeds
de eerste geschutstellingen bereikt. Zij zijn
bijna onvindbaar voor den leek, zoo zijn zij
gecamoufleerd onder takken en bladeren en be
schilderd zeildoek. Want kan den hemel spie
den overdag bij tientallen de vijandelijke vlie
gers en zij hebben zich groote trefzekerheid
eigen gemaakt in hun arbeid van Jaren.
De tweede en derde linie. Steeds minder
soldaten worden zichtbaar. De mensch is hier
weggedoken in de mollegangen der loopgra
ven, in diepe granaattrechters,, in cementen
onderstanden. Oorverdoovend dreunt het ge
raas van het artiUerieduel, het duizendvoudig
gehamer der machinegeweren uit de vuurlinie,
de ondefinieerbare geruchten van het slagveld.
Versleten zijn de uniformen, ingevallen de
doodelijk vermoeide frontstrijders, voor wie de
oorlog het dagelljksch werk werd. Schaarsch is
het eten, schaarsch ook de munitie tegenover
de geweldige voorraden, die aan den overkant
zonder ophouden worden aangevoerd, nu steeds
sterker de druk der Amerikaansche mlllioenen-
massa's zich op de wankelende Dultsche linies
doet gevoelen.
Via een afgesproken sector, waar men het
vuren heeft gestaakt passeert de wapenstll-
standsdelegatie de vuurlinie. Dan een korte
tocht door Niemandsland, langs stukgeschoten
prikkeldraadversperringen, langs'lijken en ver
nield geschut. Eensklaps duikt uit het duister
een officier op in lichtblauwe uniform, naast
zich een soldaat met eqn witte vlag. Men is
bij de Fransche linies aangeland.
Hoofdofficieren wachten reeds met Fransche
legerauto's en voort gaat de tocht weer naar
bet dichtstbijzijnde station. Nog een nacht,
ditmaal in een keurigèn slaapwagen naar
Compiègne. waar bij aankomst Poch’s trein
reeds staat te wachten. De Duitschers wprden
verzocht zich naar den wachtenden
begeven.
Dan verschijnt maarschalk Foch zelf. Hjj Is
opgewonden, zenuwachtig. Hem den militair,
ontglipt door den wapenstilstand, dien hij gaat
sluiten, te elfder ure toch de werkelijke over
winning op het slagveld, ook al zal de tegen
stander alle voorwaarden wel moeten accep-
teeren.
Een kort woordenduel dan leest generaal
Weygand de condities voor, waarop de ge
allieerden bereid zijn, den strijd te doen
staken: ontruiming van Frankrijk. België en
Elzas-Lotharlngen binnen veertien dagen, uit
levering van 5000 stukken geschut, 30.000
machinegeweren, slagschepen, kruisers, ’tor
pedojagers, onderzeebooten. Bezetting door de
geallieerde troepen der bruggehoofden van
Keulen, Malnz en Coblenz. Handhaving der
blokkade. Antwoord binnen drie maal vier en
twintig uur.
Nog terwijl Erzberger trachtte, een verzach
ting dezer zware voorwaarden te verkrijgen,
id de revolutie uit. Luden-
erbevelhebberschap neer, de
.ar Nederland. Slechts één
rhep zijn hoogen post
In een motie naar aanleiding van het verslag
der Eerste Kamer over het wetsontwerp tot wij
ziging der crisislnvoerwet zegt de minister van
Economische Zaken, dat tegen lederen overma
tigen invoer maatregelen worden getroffen, doch
hij wijst erop, dat er zich omstandigheden zullen
voordoen, dat invoerbeperkende maatregelen ten
aanzien van een bepaald artikel in ernstige mate
een ongunstigen Invloed zullen uitoefenen op
den uitvoer van verwante Nederlandsche arti
kelen. De vaststelling der contingenten zal met
de noodige voorzichtigheid geschieden. De be
langen van den handel zullen ’s ministers aan
dacht hebben bij de toepassing van de gewijzig
de crlslsimtoerwet. Op het onderhavige wetsont
werp werd net advies der Kamer van Koophan
del niet ingewonnen; de regeering vond daartoe
geen aanleiding.
brak in Duitse!
dort legde het
keizer vluchtte
man bleef een:
Hindenburg.
Duitschlands weerstandsvermogen was ver
nietigd en Erzberger kon al niet anders doen,
dan de voorwaarden vrijwel onverkort aan
vaarden. Het spreken van volk tot volk dat hij
had gewild, was niet mogelijk gebleken. Mili
tairen waren het geweest, die elke stem der
redelijkheid hadden verstikt. In het vermaard
geworden bosch van Compiègne zette de Duit-
sche delegatie haar handteekening onder het
rampzalige document. Aldus werd op den
elfden dag der elfde maand van 1918 des
ochtends om 11 uur het vuren op bet ontzag
lijke fr6nt gestaakt.
deren te Broek op Langendijk. Te Noordschar
woude komen echter nog groote partijen. De
prijzen blijven evenwel onveranderd op den mi
nimumprijs van f 125 staan. Mindere kwali
teit f 0.40 en f 0.80. Weensche witte kool had
een vaste markt met lage prijzen. Van f 0.70
tot f 1.was de algemeene gang.
De aanvoeren van uien zijn tegenwoordig niet
groot. Het gevolg hiervan is, dat op de dagen,
dat er een weinig meer vraag is dan gewoonlijk,
de prijzen iets booger zijn dan anders. Hierdoor
ontstaat wel eenige schommeling, maar deze is
van heel weinig beteekenis; f 2.10 tot f 2.30
wordt er hoofdzakelijk besteed. Grove tnaken
een paar dubbeltjes meer, terwijl drielingen van
de hand gaan voor f 020 tot f 1.10 per 100 kg.
Nep noteerde van f 2.20 tot f 2.50.
Peen was in den beginne graag. Van f 3.
tot f 3.50 per 100 kg. werd er zoo ongeveer voor
alle goede peen betaald. Tegen het einde trad
echter een kleine inzinking in en noteerden wij
f 2.50 tot f 2.90. Kleine peen bracht van f 1.10
tot f 1.40 per 100 kg. op.
Bloemkool komt hoofdzakelijk te Broek op
Langendijk, zoodat aldaar feitelijk de .markt"
daarvoor is. Reuzen bloemkool wordt verkocht
tegen prijzen van f 4.tot f 7.voor de bes
ten. Eenlgszlns afwijkende eerste soort kan het
niet verder brengen dan f 2.50 tot f 3.50 per 100
stuks. Tweede soort gaat veelal naar de fabrie
ken voor f 0.75. Beste tweede soort neemt
handel nog wel eens voor f 150 tot f 220.
Scheen het de vorige week, dat de tomaten
uitverkocht waren, deze week kwam er toch nog
450 kg. aan de markt, waarvoor voor A en B
van f 14.tot f 16.werd besteed. C noteerde
f 1020 en CC f 320.
Schotsche muizen voor veevoer noteerden de
afgeloopen week steevast f 0.50 tot 0 60 Drielin
gen f 0.30 tot f 0.60. Een enkel partijtje con
sumptie-aardappelen gaat voor f 150 van de
hand. Blauwe eigenheimers worden niet veel
aangevoerd. De prijzen lokken niet uit: f 2.10
tot f 2.40 werd er besteed. Ook Bevelanders ko
men maar even boven den mnimumprijs uit;
f 2.10 is daarvan de prijs, waar niet van wordt
afgeweken. De druiven geraken ook „uit de
.hoekers". 75 kg. Alicante was de geheele aan
voer van deze week. De prijs was f 34.80. dus
even meer dan de vorige maal.
Beide industrieën werken voor een zeer
belangrijk deel voor den export. Van het
geproduceerde aardappelmeel wordt gemid
deld twee derden uitgevoerd, van het stroo-
carton 85 pCt. Het eerste product gaat voor
een groot deel naar Groot-Brittannië dan
volgen Italië, België, de Vereenigde Staten
en Frankrijk. De stroocarton-export ge
schiedt voor een overwegend deel naar
Groot-Brjttannië en naar de verschillende
andere deelen van het British Common
wealth. Vooral voor deze laatste groep van
exportlanden kan vervoer naar een onzer
groote zeehavens en gebruikmaking van den
dijk nood^kelljk en nuttig blijken. De ex
port naar Groot-Brittannië zelf gaat over
Delfzijl.
Voor de binnenlandsche consumptie
veenkoloniale producten, het vervoer
de uit het aardappelmeel bereide xl
naa» suikerwerkfabrieken, koekbakki
en Jamfabrieken, en van het cartop
alle fabrieken die deze stof als emballage
of anderszins benutten, zal de kortere ver
binding met Noord-Holland zeker van
groot belang zijn. De veelheid der aanwen
dingen van deze producten maakt het ech
ter moeilijk, voor dit verkeer meer in bij
zonderheden te treden.
Er is echter nog een groot bezwaar ver
bonden aan het verkeer over den afsluit-'
dijk, en dat is de jammerlijke toestand
waarin vooral aan de oostzijde de toegangs
wegen verkeeren. De Friesche Kamer van
Koophandel heeft daarop In een adres aan
den minister van Waterstaat in 1930 reeds
de aandacht gevestigd. Het gaat in hoofd
zaak om twee verbindingen: die van Zu
rig met Leeuwarden en die van Zurig met
Sneek, het centrum van den Zuid-Oost-
hoek. In het eerstgenoemde traject moeten
de eerste plaats verbeterd worden het ge
deelte Zurig-Harlingen, dat over den Zee
dijk loopt en rijk is. aan alle nadeelen die
aan een dijkweg eigen zijn. De reizigers die
per autobus van Leeuwardep naar Amster
dam gaan, moeten dan ook in Harlingen in
een klein busje overstappen, omdat met
een groote bus op dezen weg die toch waar
lijk van primair belang is, niet te manoeu-
vreeren valt. Intusschen is met de verbete
ring van dit weggedeelte reeds een begin
gemaakt. Maar ook de traversen door Har
lingen en Franeker laten alles te wenschen
over. Het kost heel wat chauffeurs-acroba-
tlek om de groote Ato-bussen te Harlingen
door de St. Jacobusstraat en te Franeker
door de Dijkstra^t te wringen. Een parkeer
verbod in deze straten, waar een enkele
„aan den kant” gezette auto het geheele
verkeer kan stopzetten, is al het minste wat
men hier doen moet. De weg ZurigSneek.
bestaat niet!
Wie dat traject per auto wil afleggen,
moet zijn weg kiezen óf over Pingjum, óf
over Makkum. die in geen van beidé geval
len over rozen leidt. Een directe verbinding
via Witmarsum en verder door naar Hee-
renveen staat op het wegenplan en zal,
naar wjj hopen, niet te lang op zich laten
wachten, daar hierdoor een groot deel van
de mogelijkheden van den afsluitdijk spe
ciaal voor den veehandel verloren zoude
gaan. Ook aan de Westzijde zal met be
spoediging van den aanleg van den gepro-
jecteerden weg Amsterdam—Purmerend—
Den Oever nuttig werk verricht worden.
Kwestie bij de Kamer van Koop
handel te Dordrecht
De héét Kostelijk wilde van de nieuwe ma
chines niets zeggen, doch was er van overtuigd,
dat het veel slechter ging dan in de Schermer.
De heer K- van Langen lichtte hierop nog
nader toe. dat het water in den polder H. H.
Waard, ten behoeve van de scheepvaart, op
een zeker peil moet blijven, zoodat men bij
grooten regenval het gevaar loopt, djrect vol
te zitten. In de Schermer behoeft men niet voor
een bepaalden waterstand te zorgen, zoodat men
daar steeds een zeer laag peil kan houden,
waardoor de slooten veel meer water kunnen
bergen, alvorens vol te geraken:
De voorzitter zeide dat hij een keer vlugger
heeft laten malen en dat het toen heel goed
ging; het' water raakte men toen vlot kwijt.
De heer Poland had In den laasten tijd zijn
oogen den kost gegeven en was zelfs op bezoek
geweest bij het gemaal. Hjj had daarbij de on
dervinding opgedaan, dat het lang niet naar
werech ging
Hij had daarbij de ondervinding opgedaan,
dat het lang niet naar wen'ch ging.
Hjj had gepoogd de machinisten te on
dervragen. doch dezen spraken volgens hem
nooit rechtuit, doch draalden er steeds maar
om heen. Hü had toen aan den opzichter!?)
gevraagd, of men het water nu beter kwijt
raakte dan vroeger, doch deze moest toen zeg
gen. dat het minder goed ging.
Toen de heer Poland in het gemaal was.
draaiden de motoren slechts met een toerental
van 315 Op zijn vraag, waarom merxnlet har
der liet draaien gaf men ten antwoord, dat
men dit niet zonder goedvinden van de fa
briek durfde te doen.
Spr. had van het geheel een zeer ongunstigen
indruk gekregen en stelde voor, met het uitbe
talen van het honorarium aan professor Thie-
rens nog wat te wachten, totdat men nog na
dere ondervinding had opgedaan.
De voorzitter zeide. dat hjj nog nooit eenigen
schroom had bemerkt bij het technisch perso
neel. Bovendien had hij steeds den indruk ge
kregen, dat alles naar wensch ging.
Wat het niet harder durven laten draaien
der motoren betrof, indien dat zoo was. dan
achtte spr. deze angst wel wat overdreven. De
menschen zouden niet voor hun taak geschikt
zijn. Indien zij angst hadden de machines op
volle kracht te laten loopen.
De heer Poland was van meening, dat het
op het oogenblik de vraag was, of de nieuwe
machines meer water uitsloegen dan de oude,
óf niet.
Spreker heeft den indruk, dat ze niets meer
gaven.
De heer Kostelijk zeide, naar aanleiding van
de zwijgzaamheid van het personeel, dat de
menschen daar eigenlijk wel gelijk in hadden.
Het was logisch, indien zij in deze zaken neu
traal bleven.
De heer K. Van Langen deelde nog med»
dat de duikers niet allen wijd open stonden,
een en ander met het oog op de scheepvaart,
die, wanneer deze allen wijd open stonden,
moeilijkhedenzou ondervinden.
De vorzitter gaf het personeel groot gelijk,
indien zij zich niet al te veel over de zaak uit
lieten.
De heer Wonder gat in overweging, eens een
keer in tegenwoordigheid van het dagelljksch
bestuur alles op volle kracht te laten draaien,
dan kon men zien wie er gelijk had.
De heer C. van Langen klaagde er over, dat
er laatst in den Middenweg veel te weinig wa
ter stond, wjjl men daar de ..pompen? te wijd
open had staan.
Nadat men nog een tijdje over dit onderwerp
had gediscussieerd, en welke discussie tenslotte
hopeloos verward dreigde te geraken, werd be
sloten de motoren, in tegenwoordigheid van het
dagelljksch bestuur, nog eens flink te laten
draaien, teneinde te onderzoeken, in hoeverre
de geulte klachten juist waren.
Naaat men. op voorstel van hef bestuur be
sloten ^had een kasgeldleening aan te gaan van
maximum 50.000. was de verkiezing van een
Heemraad aan de orde, in de vacature
wijlen den heer P. Kieft.
Nadat men 3 maal had gestemd, werd de
heer Bakkum met 9 van de 18 stemmen geko
zen. De heer Poland verkreeg in de eindstem-
,ming 8 stemmen, terwijl er een blanco was.
Tijdens de rondvraag werd na gehouden be
sprekingen besloten verschillende verbeteringen
aan te brengen, oa. betreffende de wegen en
den onderllngen stand van het water in den
polder
Aan het slot bracht de heer Poland nog eens
zijn voorstel ter sprake, om het honorarium
voorloopig aan Professor Thierens te onthou
den. gezien den twijfel die er bestaat ten aan
zien van de nieuwe bemaling.
Indien er van schuld sprake was. lag deze niet
by de firma „Werkspoor”, die tenslotte alleen
maar een opdracht heeft uitgevoerd, doch bij
den adviseur, prof. Thierens.
De voorzitter zegde hierop toe dat het bestuur
er eens over zou denken. Daar de heer Poland
hierop niets meer zeide. ging de voorzitter over
tot het sluiten der vergadering, doch hij had
zijn slotspeech nog niet ten einde of de heer
Poland onderbrak hem, en wenschte uitsluit
sel over zijn voorstel.
Hierop ontstond wederom een verwarde dis
cussie, waarbij de voorzitter den heer Poland
scherp van antwoord diende, die echter bij zijn
standpunt bleef.
Tenslotte zegde de voorzitter nogmaals toe.
dat het bestuur de zaak zou overwegen, mits
de penningmeester (die niet aanwezig was en
dus daaromtrent geen inlichtingen kon ver
schaffen) niet reeds het honorarium aan prof.
Thierens had voldaan. Daar de heer Poland
hiermede genoegen scheen te nemen, werd hier
na de vergadering definitief gesloten
De enorme uitbreiding welke de druiventeelt
in de laatste jaren in het Westland heeft on
dergaan, wordt we) heel duidelijk aangetoond
door de uanvoercijfers van dit product aan de
groenten- en fruitveiling te Naaldwijk.
Gedurende de maand October van dit Jaar
werd aan deze veiling 924.757 K.G. druiven
aangevoerd, die in totaal f 242.965 opbrachten.
De gemiddelde prijs voor de druiven was dus
ƒ0.26.
In October 1932 werd 656280 K.G. druiven
aangevoerd, met een mtddelprijs van 27 cent;
in October 1931 688.880 K.G. met een middel-
Prijs van 34 cent en in October 1930 465.320
K.G. met een mtddelprijs van 54 cent.
Hieruit blijkt dus, dat tn drie jaar tijd de
drulvenaanvoer aan deze veiling meer dan ver
dubbeld is.
Zeer groot is daarbij de daling van de prjj-
De drogere kleibodem van Groningen
leent zich beter dan die van Friesland voor
landbouw, en de provincie is dan ook een
van onze voornaamste graangebieden. Nu
is het zeer wel mogelijk dat ondanks den
kolossalen wereld-graanvoorraad en dank zij
de autarkie die thans alom als hoogste eco
nomische wijsheid wordt verkondigd, dit
graanareaal groote tijden tegemoet gaat,
dat de eeuwenoude Groningsche Koren
markt voor het gehele land van belang zal
worden, doch het graanvervoer, dat over
wegend per' water plaats vindt, zal o. i.
nooit groot nut van den nieuwen autoweg
kunnen krijgen, tenzij de prijs in de toe
komst zoo ver wordt opgedreven, dat ook
voor graan het duurdere autovervoer loo-
nend zal worden. In dit verband mag ge
wezen worden op de enorme toename der
tarwe-teelt in de noordelijke provinciën, «on
der invloed van de crisls-tarwewet,
blijkt uit het volgende overzicht:
Hectaren bebouwd
BINNENLANDSCHE HAVENS
UMUIDKN aangekomen 13 Nov.: Inga, a, Salta
Cabello (voor Velaen); Amazone, a. Stettin
14 Nov.: Ousel, a, Liverpool; Trlgonla, a, Curacao'
AskUd. s. Soroka.
Vertrokken 13 Nov.: Nlederaachsen. ms., Vlaar-
dlngen; Bor. -s. Antwerpen; Munktora, a, Bremen;
Waaikerk, a, Hamburg; Yewdale, s, W. Hartlepool;
Mostyn, s. Hamburg. 14 Nov.: Glanton. a. New
castle. HUdegaard. a. Bremen; Whiterock, a, Ham
burg: Cbr Ruas, a, idem; Bastant, a. Oslo; Spec,
s, Leningrad
AMsilhdaM aangekomen 13 Nov.: Amazone
Stettin, stukgoed. Sumatrakade. Verg. Cargadoors-
kantoor. 14 Nov.: Trlgonla, Curasao, stook- en
smeerolie. Steiger Bataalscbe Petroleum MU.. Ruys
At Co.; Asklid. Soroka, hout. Houthaven, Vlnke A
Co.; Ousel. Liverpool, stukgoed. Handelskade Holl
Stoomb. MU-
HOLLAND-AMERIKA LUN
RO’1U1 ERDAM. 13 Nov. n m j uur 4an o ’Ham
ta New-York.
DRECHIDUK, 13 Nov. van Loe Angeles naar
R’dam.
DAMSIERDWK, 13 Nov. van R’dam te San
Francisco.
VOLENDAM. 14 Nov. van Rew-York te R’dam
ROTTERDAM-Z. AMERIKA LUN
ALWAKI. uitreis. 13 Nov. te Montevideo.
ALDEMARIN, uitrei*, pass. 13 Nov. Finlsterre.
ROTT. LLOYD
TAPANOELI. 13 Nov. van R’dam naar Hamburg.
KOTA PINANG, uitreis, pass. 14 Nov. Point de
Galla.
KOTA AGOENG. thuisreis, pass. 14 Nov. Gi
braltar.
KOTA NOPAN. uitreis, pass. 14 Nov. Sagres.
MIJ. NEDERLAND
SALABANGKA. thuisreis. 13 Nov. te Marseille
CHR. HUYGENS, thuisreis. 15 Nov. v m. te
Genua en 33 Nov. vm. te Genua en 33 Nov.
v-m. te Amsterdam verwacht; heeft vertraging
door motorschade.
POELAU ROEBIAH, uitreis, pass. 13 Nov. Oues-
sant.
POELAU TELLO, uitreis. 14 Nov. te Sabang.
RON .HOLL. LLOYD
FLANDRIA. uitreis, 13 Nov. 13 uur middags
van Lissabon.
ZEELANDIA. thuisreis. 13 Nov. 12 uur mid
dags van Las Palmas.
BARALT, 11 Nov. van Curacao naar Windwar
eilanden.
FAUNA 13 Nov. van Tunis naar Algiers
GANYMEDES, 13 Nov. van Piraeus aaar Volo:
MIDAS. 8 Nov. van Curacao naar San Domingo.
RHEA. 13 Nov. van Amst. te Danzig.
THESEUS. 13 Nov. van Vigo naar Amst.
ULYSSES. 13 Nov. van Istanboul naar Cavalla.
AURORA. 14 Nov. van Villa Real naar Cadiz.
BAARN. 14 Nov van Amst. naar Chill.
EUTERPE. 13 Nov. van Amst. te Bordeaux.
IRIS. 14 Nov. van Odense naar Gothenburg.
OBERON, 13 Nov. van Llmnl naar Candia.
STUYVESANT, 13 Nov. van W.-IndlS te New-
York
JUNO. R’dam naar Mlddl. Zee, pass. 13 Nov.
TITUS. R’dam naar Mlddl. Zee. pass. 13 Nov.
Ouessant
TIBERIUS. Amst. naar Barcelona, pass. 13 Nov.
Ouessant.
OUDERKERK, thuisreis. 13 Nov. van Colombo.
Ouessant.
Deze uitbreiding van het tarwe-areaal is
gegaan ten koste van de meeste andere
culturen, speciaal van de andere graansoor
ten en van fabrieksaardappelen.
Van meer belang kan de nieuwe ver.
keersweg wellicht zjjn voor de groenteteelt,
die in Groningen een belangrijk bestaans
middel voor de bevolking is. Ook hier valt
een uitbreiding der bebouwing te constatee-
ren: in 1931 bedroeg voor Groningen de
totaal met groenten bebouwde oppervlakte
10.552 H. A. tegen 9.259 H. A. in 193C. Het
is ons bekend dat er destijds plannen be
stonden bij de groentetelers om collectief
hun producten per vrachtauto over den dijk
te gaan vervoeren, doch het lijkt ons te be
twijfelen of er veel zal komen van afzet in
Noord, en Zuid-Holland, waar men met de
eigen tuinbouwproducten al geen raad weet.
Meer reëel lijkt ons echter de mogelijk
heid van aanvoer van kunstmeststoffen
over den afsluitdijk. Voorheen werd zwa
velzure ammoniak voornamelijk uit
Dultschland langs den Rijn, het Merwede-
Kanaal en de Zuiderzee aangevoerd om
vanuit Harlingen over het heele gewest ge.
distribueerd te worden.
Nu deze waterweg door den afsluitdijk is
afgesneden, lijkt het ons niet onwaarschijn
lijk dat de meststoffen vanuit de Hoiland-
sche havens over den afsluitdijk naar de
plaats van bestemming worden gebracht.
Gelijk in Friesland dé industrie in nauw
verband staat met de veeteelt, is zij in Gro
ningen geheel afhankelijk van den land
bouw. De meest kenmerkende landbouwin
dustrieën zijn de aardappelmeel- en stroo-
cartonfabricage, die in de Veenkoloniën ge
vestigd zijn. Nauw verband met den graan
bouw hield ook de bierbrouwerij die in het
begin der vorige eeuw in Groningen
Teerde.
Over de veenkoloniën bezitten
schat van gegevens in het pas verschenen
standaardwerk van Dr. H. J. Keuning: „De
Groninger Veenkoloniën", waaraan we
het volgende een en ander ontleenen
veenkoloniale landbouwindustriën zijn ty
pisch regionaal georiënteerd voor hun
grondstoffenaanvoer. De aardappelmeelfa
brieken. die overwegend op coöperatieve
basis worden gefinancierd, betrekken al hun
aanvoer uit de veenkoloniën zelf, de car-
tonfabrieken slechts voor twee vijfden, doch
de overige grondstof komt geheel uit het
kleigebied der provincie. De aanvoer der
aardappelen geschiedt geheel langs de ka
nalen, de aanvoer van stroo deels ook per
vrachtauto.
In verband met de slechte omstandighe
den voor de bloembollenteelt In Noord Hol
land ligt het voor de hand dat een belang
rijk deel der geestgronden aldaar vrij komt
voor aardappelteelt. Ook In de Wleringer-
meer worden aardappelen verbouwd. Of
schoon deze goede eigenlijk té goede
gronden in de eerste plaats voor den
teelt van consumptieaardappelen zijn aan
gewezen, willen we toch de mogelijkheid
van betrekking dezer gebieden binnen de
sfeer der Veenkoloniale aardappelmeelin-
dustrie even aanstippen. De vervoerkosten
zouden hier een ernstig woordje meespre
ken: deze zijn voor het vervoer van aard
appelen bet rekke lijk zeer hoog, daar vol
gens Dr. Keuning uit 1 H.L. aardappelen
van 60 K.G. slechts 11 K.G. meel kan war
den bereid. Intusschen is het vervoer te wa
ter, vooral in de Veenkoloniën zelf ook
zeer duur, dank zij het fantastisch groote
aantal bruggen en sluizen dat de vaart op
de kan alen aldaar belemmert. Dr. Keuning
geeft als voorbeeld de vaart van Hooge-
zand naar Bareveld, waarbij 37 beweegbare
bruggen en 2 sluizen gepasseerd moeten
worden, hetgeen aan een schip van 100
ton aan brug- en sluisgelden f 7.38'/2 kost.
Waar op de landwegen verreweg de meeste
tollen in de laatste twéé jaren zijn opgehe.
ven. heeft het jmtoverkeer langs de overi
gens zeer onvoldoende wegen in de veen
koloniën toch een belangrijken voorsprong.
