ONS BLAD het van I De veertigste dag Rijksdagprcces Amerika en Rusland hervatten - 4 normale betrekkingen St. Willibrordus Het nieuws van heden PRACTISE HE ERKENNING DER SOVJETS DEK.P.D. WAS INALARM- TOESTAND NOODWEER IN ALBANIË 5 JOH. LAUWERS PAYGLOP 3 ALKMAAR Fototasschen zeer goedkoop ^1 VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS ZATERDAG 18 NOVEMBER 1933 Het Weer,l||||nnn|||||||||'<<'''<iii>iiiiiiiiiiiiiiiiiii^ Verzoek van Roosevelt o o ONTVANGLAMPEN VANAF F 2.50 President Roosevelt ALS HET SCHEMERT N.V. Gloeilampenfabriek Radium een 3 Reeds twaalf menschen verdronken De Duitsch-Poolsche vriendschap Simon naar Genève I DRIJVENDE VLIEGVELDEN 3 Rusland en Japan Verraad van militaire geheimen Onthullingen van Rood-F ront-stri jder r DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN 1 R De ontwapenings- kwestie Wasscherij S. Krom-N.V. UW WASCHCOED KRAAKHELDER 20 CENT PER K.G. THE EXTREME RADIO FOTO. N.V. Ned. Verzek.-Maatschappij Utrecht, Catharijnesingel 48 Hoofdinspectie Amsterdam Adm. de Ruijterw.242, Tel. 82797 I Kapitaal- en Volksverzekering MAN RES IN JAPAN elt: NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD r. S. AMERIKA ERKENT SOVJET-RUSLAND. Stpger u dat allemaal ver- symbolische beteekenis Geestdrift te Moskou in- (United Press). of als Bullitt ambassadeur it i Eischen inzake Siberië- expeditie prijsgegeven Employe’s der Skoda-fabrieken veroordeeld Voor slecht verlichte lokalen is de nieuwste vinding een Richtende bril!" 10. aw: den eens Verhooging der monopoliewinsien voor granen. Crisis-Zuivel-Centrale stelt onbelaste margarine en vetten beschikbaar voor uit te reiken Kerst karen. Voorlooplg Verslag der Tweede Kamer over de begroeting van Financiën tar; uir J De Tweede Kamer heeft de begroeting van De fensie en Buitenlandsche Zaken goedgekeurd. Stand op Zaterdag 9 uur van.: 756 Vorige stand 753 3. n Ie Voortzetting van het RUksdagbrandprocee. Ge tuige Grothe een ..opsnijder” genoemd. ■ar »Ug L L He en tat. de en uls, aat. toe zle- lest ike en dr sa- HJn erd lag. OOr die oe- tlge md aen od- rste ran rlft oo- no- in aen Jge «n, »ie de em v- eb- &el, de tar m- oor am tien «r- ra les, aar ken ui- er- ler- de fde. L I. kt my dat niemand, die we Litwinof blijft nóg een week in IVashington voor oplossing der overige kwesties Litwinof heeft Vrijdag van het Witte Huis uit het eerste- transatlantische telefoongesprek gevoerd tusschen Washington en Moskou. Litwinof heeft met zjjn familie te Moskou ge sproken. - H 20.00 uur aan de posten Delfzijl tot Hoek HiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimHiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH PRAAG, 17 Nov. (VU). De rechtbank te Praag heeft heden uitspraak gedaan In de zaak, die eenige weken geleden grootendeels met ge sloten deuren werd behandeld, tegen veertien communistische employé’s van de Sk^da Werke, de groote Tsjechische wapenfabriek te Pilsen. In totaal werden de beklaagden tot 36 Jaar zware kerkerstraf veroordeeld en wel met straf fen van drie maanden tot zeven jaar. Twee be klaagden werden vrijgesproken. De veroordeellng geschiedde wegens het verraad van militaire geheimen en landverraderlijke verbindingen met het buitenland. TELEFOON 1523 (3 LIJNEN) PLAT GOED KEURIG GEMANGELD ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 40 BUREAUX; HOF 6, ALKMAAR Telefoon Administratie 433, Redactie 633 ABONNEMENTSPRIJS, Per kwartaal voor Alkmaar f 2. Voer buiten Alkmaar .-■.*{ 2 85 Met geïllustreerd Zondagsblad f 0 60 hooger Dagblad uitgegeven door de NV. Drukkerij De Spaarneslad Haarlem dat hij met den was in de „Jimmy’» ge- GED. NIEUWESLOOT 87 ALKMAAR Als 8t. Nico laascadeau Is een foto altijd het mooiste. Wij maken deze vanaf het goedkoopste tot de meest artistieke. Fotokaarten vanaf 50 cent KUNBXFOTO’S ZEER BILLIJK Amerika bouwt 500 KM. uit de kust hét eerste eener serie van drijvende vlieg velden welkewanneer de proeven slagen, een vasten transatlantischen vlieg- dienst zullen mogelijk maken. Kosten van het plan; 30 miljoen dollar GENEVE, 17 Nov. (Reuter) De Fransche delegatie heeft aan alle delegaties têF”ontwape ningsconferentie een uiteenzetting doen toe komen over het Pransche standptat betref fende de contröle-kwestie. Frankrijk beschouwt de contróle als een preventief middel tegen schending eener ontwapeningsconventle, terwijl als repressief middel tegen aanvallers de we- derzljdsche hulpverleening zou dienen. Het plan Is gebaseerd op het plan-MacDonald, zooals dit na de Fransch-Engelsche besprekingen in den afgeloopen zomer Is geamendeerd. TOKIO, 17 Nov. (V.D.). In een onderhoud tusschen den Japanschen minister van Buiten landsche Zaken. Hirota en den ambassadeur der Sovjet Unie, Joerenow, werd het plan voor de Vaststelling van een gedemilitariseerde zóne tusschen Rusland en Mandsjoekwo besproken. He onderhoud heeft plaats gevonden op in stigatie van Hirota. LONDEN, 17 Nov. (Reuter) De Britsche mi nister van Buitenlandsche Zaken, sir John Si mon en onderstaatssecretaris Eden zijn naar Genève vertrokken. Het na de kabinetsb(jeenkomst van Woens dag plotseling genomen besluit, dat sir John Simon naar Genève zou gaan, beteekent, naar Reuter verneemt, niet, dat Simon voorzien van eenig plan of van definitieve voorstellen ter ontwapeningsconferentie verschijnt. Hoewel men aanneemt, dat sir John Simon met leege handen naar Genève vertrekt; hoopt de regie ring, dat na een onderhond met Henderson en met de vertegenwoordigers der andere mogend heden een of anderen weg zal worden gevon den 'om uit de huidige impasse te geraken. Voortzetting Rjjksdagproces. Frankrijk verheugd over de Poolsch-Duitsche ontspanning. OversWoomingsramp in Albanië. Vele dooden. Vijftig millioen dollar schade. De Zesdaagzche te Amsterdam aangevangen. WASHINGTON, 17 Nov. (Reuter). President Roosevelt en Litwinof hebben heden de nor male diplomatieke betrekkingen tusschen de door hen vertegenwoordigde regeerlngen hervat. In een briefwisseling tusschen de beide staats lieden heeft Litwinof zich bereid verklaard, alle aanspraken zoowel tegen Amerikaansche firma's en particulieren als tegen de Ameri kaansche regeerlng wegens de .Blberië-expe- dltie” te laten vallen. De Russiche regeerlng waarborgt den Ameri- kaanschen staatsburgers in de Sovjet-Unle. over eenkomstig de bepalingen van het verdrag van Rapallo, de normale wetteiyke bescherming, alsmede de vrijheid van godsdienst. WASHINGTON 17 Nov. (V. D.) Op de vraag, of het besluit Inzake hervatting van de diplo matieke betrekkingen met Rusland gelijke be teekenis had met officieele erkenning, verklaar de Roosevelt, dat dit technische probleem door het staatsdepartemqnt moest worden uitge maakt. Roosevelt beschouwt echter de erken ning van Sovjet Rusland practisch als tot stand gebracht. De leuze „Sla de fascisten waar je ze treft” had meer dan een houden In 1919 tijdens hy door Wilson belast werd, groote rol gespeeld tijdens lingen van de laatste tien dagen. BERLIJN, 17 Nov. (W.B.) Gisteravond heeft Alfred Rosenberg in Dahlen in een bijéénkomst van de Berljjnsche afdeellng van den „Buna Deutscher Osten” gesproken over de „Ostpoli- tlek". Onder de toehoorders bevonden zich ook de de Berlijn geaccrediteerde diplomatieke verte genwoordigers der oostelijke staten. Rosenberg zelde om., dat men in de ontwik keling van Rusland de laatste revolutie ais een biologisch verschijnsel moest beschouwen. - De Oekrajlensche quaestie b.v. bewijst, dat er spanningen aanwezig zijn. Deze spanningen zjjn nevenverschijnselen, waarin wij ons, dit werd met nadruk gezegd daar het binnenlandsche Russische aangelegenheden betreft, niet mogen mengen. In verband met het Poolsche vraagstuk zelde hij: „Het is te hopen, dat onze buren aan deze grens eindelijk zullen begrijpen, dat wij de Polen niet willen germanlseeren. Maat dat ook de Polen, de Dultschers niet mogen „entgerma- nlseeren”. Uit de besprekingen tusschen den leider en den nieuwen Poolschen gezant te Berlijn blijkt, dat het mogelijk is positie! werk te verrichten. WASHINGTON, 17 Nov. (Reuter) Amerika heeft Sovjet-Rusland thans erkend. De onderhandelingen tus schen Roosevelt en Litwinof zijn dus tot een voor beide partijen bevre digenden afloop gebracht. Vanmid dag is een gemeenschappelijk com- mtn&mé gepubliceerd; overeenkom stig Roosevelt’s wensch zal Litwinof •nog een week in Washington blijven, Teneinde alle andere kwesties uit voor- en na-oorlogstijd op te lossen. Verwachting: matige in ’t Noorden wel- licht krachtige wind uit Oostelijke rich- tingen, nevelig tot zwaar of halfbewolkt, weinig of geen neerslag, iets kouder. H Verdere vooruitzichten: geleidelijk kou- der, kans op lichte vorst STORMWAARSCHUWINGSDIENST Geseind van De Bilt op 17 November te H van Heiland: Weest op Uw Hoede!” Zon op 121 onder 4.02 Licht'op 4.32 24 November E. K. BERLIJN. 17 Nov. Als eerste getuige in het Rijdsdagprooes, wordt vandaag de metse laar Grothe uit Bernau. gehoord. Getuige was /.Kameradschafts-Fuehrer” in het district Gesimdbrunnen. dat na de opheffing van de party 6 Kameradschaften telde. Voor de opheffing telde een dergeljjke afdee- ling 140 man, daarna nog slechts 18 tot 30. Elke afdeellng had een actieve afdeellng en een re- cruten-afdeellng, waarin degenen, die nog niet met wapens wisten om te gaan, werden opgeleid. De wapens en munitie werden voor een groot deel verkregen door diefstallen uit de wapen en door ruiling van de afdeelingen Politieke kringen te Washington leggen de grootste aandacht aan den dag voor de zeer vertrouwelyke besprekingen van Litwinof en Roosevelt in het Witte Huis, waarbij men als voornaamste opvatting hoort verkondigen, dat het belangrijkste en meest geheime onderwerp der besprekingen de toestand in het Verre Oosten is geweest. Men meent zelfs, dat Roose velt onder den Indruk van den toestand in het Verre Oosten, die een graad van gevaarlijke spanning zou hebben bereikt, op het program ma. dat hij voor zich zelf had opgesteld, vooruit is geloopen en enkele weken geleden tot de briefwisseling mét Kalinin is overgegaan, die het bezoek van Litwinof tot resultaat had. fabrieken onderling. Indien er getuigen optreden, die zeggen, dat de leus ,31a de Fascisten, waar Je ze treft” een symbolische beteekenis had, dan kan getuige uit de practijk verklaren, dat wel degelijk bedoeld werd handtastelijk op te treden. Op 1 Januari 1931 werd een zekere Frau Kuenstler In de Ackerstrasse zoogenaamd door Natlonaal-Socialisten neergeschoten. Van toen af werden de overvallen veelvuldlger: dit werd tenminste verteld. Op grond hiervan werd In Januari de alarm- toestand georoclameerd. Vervolgens verklaart getuige, Het Franse he standpunt inzake de contróle-kwestie BERLIJN, 17 Nov. In het verdere verloop der Rijksdagzittlng vertej) getuige Grothe, dat aan de bespreking in het Karl Liebknechthaus be halve Kempner ook Ernst Thaelmann en eenlge andere personen hebben deelgenomen. President: „Is bij een der gesprekken tusschen U en Kempner ook erover gesproken, dat vooral buitenlanders naar voren moesten worden ge schoven?” Getuige Grothe: „Kempner heeft woordelijk gezegd: „Voor dêrgelyke acties zijn speciaal slechts buitenlanders aangenomen, om de Dult- sche partij niet onder verdenking te brengen." Op een vraag, uit welke overwegingen hij aan gifte had gedaan, antwoordt Grothe, dat Kemp ner hem alles zoc vertrouwelijk en zoo vertrou wenwekkend had verteld, dat hij er niet aan 1 w kon twijfelen of alles stemde werkelijk met d^ |)F« Zk I? (j|WR K R waarheid overeen. Grothe wilde zich niet straf- O V-F1-. 1. U XX. baar maken door van de zaak te weten en zijn mond te houden. Popof heeft getuige tweemaal op het bureau van de L R. H. gezien. Popof moet opstaan en Grothe verklaart, dat hij hem beslist herkent. v Opgewonden roept Popof Grothe het woord „Schoft" toe, en krijgt van den President daar door een berisping. Vervolgens wordt Singer met Grothe gecon fronteerd, waarbij belde getuigen elkaar ruim schoots verwijten naar het hoofd gooien. Ten slotte verklaart Singer, dat Grothe in de partij heelemaal geen leiderspositie heeft ingenomen, doch de leegste functie die er was: penning meester van een groep van enkele personen. Als de procureur-generaal er op wijst, dat Grothe kameraadschapsleider in den Rood- frontstrijdersbond is geweest, geeft Singer toe, deze organisatie hee’emaal niet te kennen. Op vragen van Dimitrof antwoordt Singer o. a„ dat er In Februari geen alarmtoestand by de K. P. D. heeft bestaan. Ook de Roodfrontstry- dersbond had geen actie kunnen voeren, die tegen de politieke Ujn der K. P. D. zou hebben ingedruischt. WASHINGTON, 17 Nov. William Bullitt wordt genoemd als eerste Amerikaansche am bassadeur in Rusland na de hervatting der di plomatieke betrekkingen. De overeenkomst tusschen Roosevelt en Lit winof omvat o.a., dat Amerika en Rusland zich zullen onthouden van inmenging in elkanders aangelegenheden. Verder is door Litwinof een memorandum overhandigd, waarin de kwestie van vervolging van handelssplonnen is uiteengezet. Te Moskou is het nieuws over de erkenning van Sovjet-Rusland door de V. S. overal met geestdrift ontvangen. Geen gebeurtenis In de buitenlandsche aangelegenheden van Rusland is door den man-ln-the-street zoo nauwkeurig ge volgd, ook niet de versterking van de vriend schap met Frankrijk en Polen. De volksmee- nlng Is er van overtuigd dat de Russisch-Ame rikaansche vriendschap een kalmeerenden vloed zal hebben op de situatie In het Verre Oosten. BELGRADO, 17 Nov. (V.D.) Uit Skoetarl wordt gemeld, dat tengevolge van den hevigen regenval het riviertje de Kir zoodanig gezwol len is, dat de geheele omgeving ernstig door het overstroomende water werd geteisterd. Som mige laag gelegen plaatsen werden in enkele minuten door het water overstroomd. De bewo ners sprongen uit de ramen en trachtten zich zwemmend te redden. Twaalf personer., w.o. drie kinderen, wier wieg met het water afdreef, verdronken. Voorts kwamen duizend schapen, zestig varkens en dertig runderen in het water «n o Tengevolge van den bliksem brandde een slgarettenfabrlek af. Indien de regenval aan houdt dreigt geheel Skoetarl overstro ,md te worden. Reeds thans wordt de materieele schade geschat op vyftlg millioen dinar (1.8 m'.llloen gulden). Ook uit Montenegro worden ernstige gevol gen van het noodweer gehield. Het autobus- verkeer is bijna overal gestaakt, aangezien de wegen onbegaanbaar zyn. In tal van dorpen moesten bewoners op de daken van de huizen vluchten. In de getroffen streek heerscht gebrek aan levensmiddelen. dat hy een zekeren Kempner In een asyl voor dakloozen heeft leeren kennen en hem In de communisti sche party heeft gebracht. Later is Kempner gekomen in de communis tische centrale voor buitenlandsche aangelegen heden. Na den brand heeft deze Kempner getuige gezegd, „als ik geweten had, dat die zaak met den brand een fiasco zou worden, dan zou ik er nooit aan begonnen zijn". Getuige vroeg toen Kempner of deze er zelf by was geweest, waarop deze antwoordde: „Ja, ik ben degene, die het brandbare materiaal naar den Ryksdag heeft gebracht’!. Getuige verklaart dan verder, dat Kempner hem vertelde, dat dit materiaal was vervaardigd in de Veteranenstrasse en dat hy het in een koffer in het Ryksdag-portaal aan Torgler heeft gegeven. De voorzitter verklaart, dat getuige eerst een anderen naam heeft genoemd en vraagt, Kempner werkelijk Tongier heeft gezegd. Getuige zegt dan. dat ny zich vergiste. Kemp ner zeide, dat hy de tasch aan den grooten zwarte had afgegeven, dien hy eens by de Roode Hulp had aangetroffen. Hy bedoelde hiermede Popof. De naam Torgler werd In een ande- genoemd, toen Kempner n.l. verklaag Torgler en Koenen de brancfstichr WASHINGTON. 17 Nov. (VU) Jtooeevelt heeft medegedeeld dat William Bullitt benoemd zal worden tot ambassadeur van de V£. te Moskou. Bullitt is zich met Russische zaken gaan ^ezig - j een missie, waarmede Hy heeft een de onderhande- Dr. Sack: U wist dus allemaal uit u-zelven, dat de brandstichting in den Ryksdag zou plaats hebben, waar de brandstoffen lagen en hoe de rollen verdeeld waren? Getuige: Het was af gesproken, dat om lé uur 45 Torgler, Popoff. Van der Lubbe, een zekere Georgeff en nog twee personen in den Ryksdag zouden binnendringen. Popoff had de leiding en moest den aftocht dekken. Door dat Popoff in de veronderstelling verkeerde, dat Van der Lubbe reeds «évlucht was, viel deze de politie in handen, President: Weet u dat allemaal van Singer? Getuige: Neen. President: Dus uit u-zelven! Getuige: Ja, dat heb ik zoo opgemaakt uit de uitlatingen van Kempner en van Singer. President: Als ik het goed begryp, dan heeft getuige indertyd den naam Kempner niet wil len noemen en zyn verklaringen gedaan zonder de bron aan to geven. Dat brengt echter geen licht in de kwestie daar zyn verklaringen thans heel anders luiden. Dr. Sack: Hy heeft vandaag ook niet ge zegd, dat in den koffer een lont zat van 400 M. lengte, die in zwavel en aether gedrenkt was Het proces-verbaal van bet eerste verhoor ein digt als volgt: Opgemerkt wordt nog, dat de brandstichters het brandmateriaal op het Ryksdaggebouw wil den beproeven. Was de revolutie gelukt, dan zou Popof in Warschau en Praag ook zoo'n brand op touw zetten. Kunt u ook iqggnn wie u die by zonderheden over het geprepareerde brandmateriaal enz. verteld heeft? Getuige: Verteld heeft maar het bleek uit de instructies, kregen. Dr. Sack: Wie heeft u verteld, dat het ge prepareerde brandmateriaal op het Ryksdag gebouw geprobeerd zou worden? Getuige: Wanneer ik ml] niet vergis, dan geloof ik, dat ik daarover eens met Kaempfer gesproken heb. Dr Sack: Is dat die getuige, die hier tegeiyk met zyn vrouw werd verhoord? Getuige: Ja. Beklaagde Popof verklaart, dat hy het niet noodig vindt, dezen getuige iets te vragen. Hy heeft Grothe nooit gezien. Hy is ook nooit in de „Roode Hulp” geweest en heeft niets met die vereeniglng te maken. Alles wat de getuige Grothe over hem heeft verteld is gelogen. Litwinof heeft den Amerikanen speciale be scherming gewaarborgd met betrekking tot kanklachten inzake industrieele spionnage- Grote: Ja, ik heb het van twee kanten ge hoord. namelyk krachtens mün functie en ook van Kempner zelf. PresidentVoorts heeft LONDEN, 17 Nov. (Reuter) In een rede te Edinburgh verklaarde Baldwin: Het is onze plicht om onze taak weer op te nemen en een conventie tot beperking der bewapeningen uit te werken; wy moeten alles in het werk stellen voor de overwinning der politieke moeiiykheden in deze kwestie (Dultschlands afwezigheid van en Italiës houding tegenover de ontwapenings conferentie.) wy zullen den vrede verkrygen, noch door de wereld te doen weten, dat wy onze verplichtingen als vodjes papier beschou wen, noch door verder te ontwapenen dan we reed» deden. le^gesprek Waartfc. dat hadden binnengelaten. Voorzitter: Hoe komt u er by, dat Popof de groote zwarte was. Getuige: Omdat ik met Kempner Popof eens by de Roode Hulp heb ontmoet, en wel in De cember en in Januari. Kempner sprak met Popof; ik kon hen even wel niet verstaan, omdat zy Esperanto spra ken. Kempner zeide mij toen, grooten zwarten dikwijls samen Roode Hulp en dat deze daar noemd werd. Verder verklaarde getuige, dat Kempner hem heeft verteld, dat in een vergadering van 23 Februari met de brandstichters gesproken was hoe zy de zaak moesten aanleggen. Voorzitter: Heeft Kempner hierby gezegd, dat de brandstichting in handen van Torgler gelegen heeft? Getuige: Ja. Voorzitter: Hoe laat moest de brand gesticht worden? Getuige: Des avonds te half acht. President tot getuige: Tijdens uw eerste verhoor heeft u gezegd, dat er reeds eerder wapenen viaren uitgereikt om er den 27sten Februari op een af gesproken tyd op los te kunnen slaan. Verder verklaarde u. dat men was overeengekomen den 27sten Februari om twaalf uur alle kazernes en alle politie-posten te bezetten. By latere verhooren heeft u daar over niet meer gesproken. Is het waar wat u tijdens het eerste verhoor gezegd heelt? u toen verklaard „Om dezen tyd, d.i. den 27sten Februari elf uur 's avonds, was er Slarm-toestand. Ik schat, dat er ongeveer 4000 schietwapenen in het be zit waren der communisten.” Dat heeft u van daag ook niet herhaald. Getuige: Ik heb niet aan alle onderdeelen gedacht. President: Heeft teld? Getuige: Wat ik over de namen zeide, dat heeft Singer my allemaal verteld. Het overige wist ik uit my-zeiven en van Kempner. De Keizer van Japan aan het hoofd zijner troepen o

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 1